شکل ۲-۵ مدیریت عملیات سودآوری
برای اینکه ارتباط میان نهادهها، فرایند تولید محصول، بهره وری و کیفیت و سود را بهتر متوجه شویم، تعریف اساسی از سود را در نظر بگیریدکه عبارت است از:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هزینه کل – درآمد کل = سود
اگر درآمد کل بیش از هزینه کل باشد، مقدار سود مثبت خواهد بود. برخی از عواملی که میتوانند مقدار سود را تغییر دهند عبارتاند از:
تغییر در قیمت فروش و حجم فروش.
تغییر در قیمت نهادهها و هزینه هر واحد از منابع مصرفی.
تغییر در مقدار منابع مصرفی به ازاء تولید هر واحد محصول.
فرض کنید به دلایلی هزینه مواد اولیه و منابع مصرفی در تولید محصول سازمانی افزایش یابد در صورتی که سازمان بخواهد با افزایش قیمت محصول، افزایش هزینه ها را جبران کند و در نهایت امکان افزایش درآمد خود را به وجود آورد، در صورت وجود بازار رقابتی، افزایش قیمت ممکن است حتی کاهش فروش و درآمد رابرای سازمان به دنبال داشته باشد و سودآوری را کاهش دهد. بنابراین در صورت افزایش هزینه تولید تنها با افزایش مقدار تولید و افزایش درآمد حاصل از فروش به نسبت افزایش هزینه ها یا به عبارتی با افزایش بهره وری در سازمان است که میتوان سودآوری را بیشتر از قبل افزایش داده یا حداقل در مقدار قبلی آن را حفظ کرد.

۲-۱۲ وجدان کار، فرهنگ کار و انظباط درکار

پایین بودن سطح بهره وری که ویژگی اغلب کشورهای درحال توسعه به حساب آمده است ناشی از عوامل تأثیرگذار بربهره وری است. برخی ازاین عوامل غیرقابل کنترل وبرخی دیگرقابل کنترل واصلاح می باشند. نیروی انسانی باوجدان کاری بالا بهره وری را بهبود میبخشد. رفاه و سلامت اجتماعی را فرآهم میکند. هرچند وجدان کار شرط لازم ارتقای بهره وری است اما کافی به نظر نمی رسد. زیرا به پیشنیازهای لازم بستگی دارد. به عبارت دیگر مجموعه عواملی وجود دارند که در ارتقای بهره وری موثر میباشند. گسترش وجدان کار در تک تک آحاد یک جامعه در ارتباط متقابل با انضباط اجتماعی و فرهنگ کار حاکم در آن جامعه است. فرهنگ «کار» عبارت از آگاهی و باوری است که مردم در تقصیر تجربیات خود و محیط اطراف خود از کارکردن و نتیجه ن دارند و طبعاً این تفسیر رفتار اجتماعی و سازمانی خاصی را در جهت میل به کار، پرکاری و یا کمکاری و بیرغبتی به انجام کار را دیکته میکند.

مجموعهای از باورها و ارزشهای همگانی و مشترک که بر اندیشه ها و رفتارهای اعضای یک سازمان اثر میگذارد فرهنگ سازمانی را تشکیل میدهد. شرط لازم برای ایجاد این فرهنگ مساوات و عدالت در سازمان، شایسته سالاری و مشارکت به همراه انضباط در محیط کار میباشد. فرهنگ کار، وجدان کار و انضباط اجتماعی و اقتصادی در تعامل با یکدیگر عمل میکنند.

عوامل اجتماعی، اقتصادی ،تکنولوژیک ارزشها مدیران
کارکنان برنامه آموزشی
حاکمیت ،رهبران فرهنگ عمومی باور و اعنقاد
وجدان کاری
فرهنگ کار واقتصادی نظم اجتماعی
بهره وری
برآیند مطلوب این سه عامل از علل زیر حاصل میشوند:

شکل ۲– ۶: این عوامل مؤثربربهره وری کارکنان

رفتار مطلوب و کردار درست رهبران و مدیران
فرآهم کردن شرایط لازم پیشرفتهای شغلی برای همه افراد
به کارگیری نیروهای متناسب با توان و استعداد و تجربیات آنها در مشاغل مناسب
پرداخت مزد مناسب در قبال انجام کار
قدردانی از انجام کار به نحو مقتضی و مناسب
مشارکت گروهی در سازمان
ایجاد شرایط مساعد برای بروز خلاقیت و نوآوری

۲-۱۳ عوامل موثر بر افزایش بهره وری نیروی انسانی

آموزش شغلی مستمرمدیران و کارکنان.
ارتقاء انگیزش میان کارکنان برای کار بهتر و بیشتر.
ایجاد زمینه های مناسب به منظور ابتکار و خلاقیت مدیران و کارکنان.
وجدان کاری و انضباط اجتماعی که عاملی خود کنترلی است.
تحول در سیستم و روشها که نقش حساس و کلیدی دارند.
تقویت حاکمیت و تسلط سیاستهای سازمان بر امور.
از آنجا که افزایش و رشد بهره وری یکی از اساسی ترین راه های دستیابی به تولید بیشتر و به دنبال آن تامین رفاه و بهزیستی افراد در جوامع است، شناخت عوامل موثر بر افزایش بهره وری آرمانهای اصلی محققان و پژوهشگران این زمینه بوده و هست ولی تمام مولفان این رشته تقریباً در این باب اتفاق نظر دارند که برای افزایش سطح بهره وری تنها یک علت خاصی را نمیتوان ارائه نمود بلکه عنوان میکنند که ارتقاء بهره وری را باید معلول ترکیبی از عوامل گوناگون دانست.

۲-۱۴ کارایی

فارل^[۶۰] به نقل از هاریسون وهمکاران^[۶۱] کارایی یک بنگاه را”تولیدیک ستاده به حدکافی بیشترازیک مقدارمفروض نهاده “تعریف کرده است.کارایی انواعی داردکه یکی ازانواع آن،کارایی فنی است.یک بنگاه ازنظرفنی کارا درنظرگرفته می شود اگرحداکثرخروجی دست یافتنی رابرای سطح ثابتی ازورودی ها تولید کند،یا اینکه از حداقل منابع برای تولیدسطح موردنظرخروجی استفاده کند.اندازه گیری سطح کارایی فنی،مقایسه تمام واحدهای تصمیم گیرنده راجهت شناسایی کارآمدترین واحد دربرمی گیرد.این،«مرزکارا»ی تولید رادرسطح بهینه درمقایسه باسازمانهای مشابه ارائه کرده وآن راباامتیازاز۱منعکس می کند(هاریسون وهمکاران،^[۶۲]۲۰۰۴) .
کارایی در مفهوم عام آن به معنی درجه وکیفیت رسیدن به مجموعه ای از اهداف مطلوب است (فاروهمکاران،۱۹۸۵^[۶۳]). کارایی،به اجرای درست کارهادرسازمان مربوط می شود.یعنی تصمیماتی که باهدف کاهش هزینه ها،افزایش مقدارتولیدوبهبودکیفیت محصول اتخاذمی شوند.کارایی نسبت بازدهی به بازدهی استاندارداست(طاهری ۱۳۷۸: ۱۸).
مفهوم کارایی به دو قسمت کلی تقسیم می شود که یکی کارایی فنی ودیگری کارایی تخصصی است.کارایی فنی به معنی توانایی یک بنگاه در دستیابی به حداکثر ستانده با بهره گرفتن از مقدار مشخص نهاده است .کارایی تخصیصی نیز به معنی توانایی یک بنگاه در دستیابی به حداکثر ستانده با بهره گرفتن از مقدار مشخص نهاده است.کارایی تخصیصی نیز به معنی توانایی بنگاه در به کارگیری ترکیب بهینه منابع تولید با توجه به قیمت نهاده است .برای بدست آوردن کارایی کل نیز باید اندازه کارایی فنی را در کارایی تخصیصی ضرب نمود(الفرج وهمکاران،^[۶۴]۱۹۹۳).

۲-۱۴-۱ مفهوم کارایی وانواع آن

کارایی « بیانگر این مفهوم است که یک سازمان به چه خوبی ازمنابع خود در راستای تولید نسبت به بهترین عملکرد درمقطعی از زمان استفاده کرده است» محاسبه کارایی باتوجه به مقدار خروجی مورد انتظار یا استاندارد با بهره گرفتن از نسبت زیر تعریف می گردد.(سوماند،۱۹۸۴^[۶۵]).
برای مثال ، اگر میزان تولید یک کارگر ۱۲۰ قطعه در ساعت و نرخ استاندارد تولید آن ۱۸۰ قطعه در ساعت باشد ، کارایی کارگر عبارت از است گاه کارایی را با میزان به کارگیری منابع جهت دستیابی به اهداف توسط سازمان و با بکارگیری رابطه زیر نشان می دهند.
با تعریف فوق ( هدایت طباطبایی ،۱۳۷۸) کارایی صرفاً مقایسه ای بین منابع مورد انتظاری که برای رسیدن به مقاصد و فعالیت خاص باید مصرف شود و منابع مصرف شده می باشد.
بنابراین کارایی ، معیار عملکرد یک سیستم سازمانی بوده که برمیزان منابع ( ورودی ها) استوار گردیده است.به عبارت دیگر ، کارایی میزان مصرف منابع برای تولید مقدار معینی محصول است. مفهوم کارایی معمولاً با دو واژه اثربخشی و بهره وری اشتباه می شود .اثربخشی میزان هم جهت بودن انجام فعالیت های یک سازمان را با اهداف تعیین شده برای آن نشان می دهدبه عبارت دیگر اثربخشی درجه دستیابی ( تکمیل)هدف را بیان می دارد ، اما بهره وری ترکیبی از اثربخشی و کارایی است.زیرا اثربخشی با عملکرد و کارایی با بهره گرفتن از منابع در ارتباط است.این مفاهیم در تعریف بهره وری به صورت زیر بیان گردیده است.(مالی،۱۹۸۷^[۶۶]).
در تعیین تفاوت بین کارایی و بهره وری باید به نکات زیرتوجه داشت:
۱- کارایی به عنوان معیاری بین صفرتا یک و یا برحسب درصد بین صفر تاصد بیان شده است در حالی که بهره وری می تواند بزرگتر از یک باشد.
۲- بهره وری را در ارتباط با تک تک عوامل مانند بهره وری نیروی انسانی یا سرمایه محاسبه شده ولی کارایی به عنوان معیاری کلی باید از ترکیب ورودی ها و خروجی حاصل گردد.

۲-۱۴-۲ انواع کارایی

الف- کارایی فنی
کارایی فنی نشان دهنده میزان توانایی یک بنگاه برای حداکثر سازی میزان تولید باتوجه به منابع و عوامل تولید مشخص شده است.به عبارت دیگر میزان توانایی تبدیل ورودی هایی مانند نیروی انسانی ، ماشین آلات و… به خروجی ها ،در مقایسه با بهترین عملکرد ، توسط کارایی فنی سنجده می شود. کارایی فنی تحت تأثیر عواملی مانند عملکرد مدیریت ، مقیاس سازمان یا اندازه عملیات قرار می گیرد.کارایی در تحلیل پوششی داده ها از نسبت مجموع موزون خروجی ها بر مجموع موزون ورودی ها تشکیل می یابد و در مباحث اقتصادی یک بنگاه را به لحاظ فنی وقتی کارا می دانند ، که مقدار تولید آن بر روی منحنی تولید یکسان قرار گیرد.این امر توانایی بنگاه را در بدست آوردن حداکثر محصول از مجموعه عوامل تولید منعکس می سازد .اگر تولید بنگاه در بالای منحنی تولید یکسان قرار گیرد ،این بنگاه با عدم کارایی مواجه می باشد.عدم کارایی ، تمام مواردی که باعث می شود عملکرد واقعی بنگاه در سطحی کمتر ازمقدار قابل حصول ( باتوجه به عوامل تولید مشخص) باشد را در بر می گیرد.براین اساس عدم کارایی مدیریتی نیز یکی از اجزاء عدم کارایی است.همچنین عدم کارایی با آنچه که بعضی از اقتصاددانان اتلاف منابع نامیده اند مطابقت دارد.اتلاف منابع بدین معنا است که تولید موردنظر می توانست با هزینه هایی کمتر از آنچه که صورت گرفته حاصل شود( امامی میبدی ،۱۳۸۰) .
ب- کارایی تخصیصی
این کارایی بر تولید بهترین محصولات با بهره گرفتن از کم هزینه ترین ترکیب ورودی ها دلالت می کند.پاسخگوی به این سوال که « آیا قیمت ورودی ها مورد استفاده به گونه ایست که هزینه تولید را حداقل کند » به عهده این کارایی می باشد (^[۶۷]پیرس،۱۹۹۷). به این ترتیب ،کارایی تخصیصی مستلزم انتخاب مجموعه ای از عوامل تولید است که سطح مشخصی از محصول را در حداقل هزینه تولید نماید.کارایی تخصیصی را کارایی قیمت نیز می نامند.
ج- کارایی ساختاری

مرحله چهارم: تدوین سئوالات
اینکه سئوالات باید قبل از انجام مصاحبه یا در خلال انجام آن تدوین شود اساساً بستگی به نوع مصاحبه دارد. مصاحبه بدون سازمان در تحقیقات کمی، مصاحبه به شیوه گفتگوهای غیر رسمی در تحقیقات کیفی از انواعی هستند که سئوالات آنها در همان زمان انجام مصاحبه تدوین می یابد. این سئوالات بر مبنای طرح کلی تحقیق و اطلاعات مصاحبه گر از ویژگیهای پاسخ دهندگان از قبیل میزان تحرک و پر حرفی مصاحبه شونده و توانایی های هوشی وی تدوین می شود (گال، ۱۳۸۶: ۵۳۷).
مرحله پنجم: انجام مصاحبه مقدماتی
انجام مصاحبه های مقدماتی از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند از امکان سوءگیری داده های مصاحبه جلوگیری بنماید.« مصاحبه اکتشافی، چشم اندازهای تازه ای در پیش روی محقق باز می کند. به نحوی که ابعاد تازه ای از پدیده را کشف کرده و فرصت و میدان دید محقق را در خواندن متون وسعت می بخشد و یا آن را تصحیح می کند . مهمترین جنبه مصاحبه «نگرش پذیرش» است. این به معنی این است که اطلاعاتی را که فرد یا جامعه مورد تحقیق به پژوهشگر می دهد، ارزشمند و مفید تلقی می شود. همچنین مصاحبه می تواند «اطلاعات» بسیار بیشتری به محقق بدهد، درحالیکه در سایر روشها تا این اندازه اطلاعات عمیق بدست نمی آید. در مصاحبه اکتشافی، جنبه هایی از پدیده موضوع تحقیق که پیش از این به فکر محقق نمی افتاد، کشف می شود. به این دلیل، مصاحبه باید به شیوه ای راحت و انعطاف پذیر صورت گیرد و از طرح پرسشهای زیاد و دقیق خودداری شود .
مرحله ششم : انجام مصاحبه
تمام مراحل پیشین صورت گرفته صرفاً به خاطر اجرای خوب این مرحله (مصاحبه) انجام می پذیرد. از آنجا که روش کیفی امکان مطالعه عمقی، ژرف نگر و پی بردن به ابعاد ذهنی پدیده های اجتماعی را ممکن میسازد؛ به منظور بررسی سوالهای مطرح شده در فصل ابتدایی و شناخت رفتار جوانان در ارتباط با سرویس پیام کوتاه و تاثیر و تاثرات متقابل در زندگی روزمره و تعاملات اجتماعی شان و نیز آثار پیامک بر استقلال یابی و میزان فردگرایی ایشان از تکنیک مصاحبه عمیق جهت شناخت و توصیف آن بهره مند شدیم.
توصیف خوب اهمیت زیادی دارد. چنین توصیفی پایه و اساس نظریه معتبر است. اگر چیزی را کاملا و با دقت توصیف نکرده باشیم تلاشمان برای تبیین آن به بیراهه می کشد. می توان بصورت گزاره توصیفی گفت که بعد از انقلاب صنعتی خانواده ها کوچکتر می شوند و سپس در پی تبیین آن برامد. اما اگر خانواده ها در واقع کوچکتر نمی شوند تبیین ما هم غلط خواهد بود و هم بی معنی. وانگهی توصیف خوب می تواند برانگیزنده تبیین و تحقیق باشد. توصیف ها می توانند معماها و مسائلی را که مستلزم راه حل اند برجسته کنند و پایه و اساسی برای نظریه پردازی فراهم آورند. گذشته از این، تحقیق توصیفی در برجسته ساختن وجود مسائل اجتماعی و دامنه آنها نقش کلیدی دارد و می تواند برانگیزنده اقدامات اجتماعی باشد (دواس،۱۳۸۷: ۳۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۲- اخلاق پژوهشی
مباحث مربوط به مسائل اخلاقی در پژوهش بر سه اصل مهم استوارند: حق حریم شخصی ، رضایت آگاهانه و رازداری» (سادمن،۱۳۸۷ :۱۲). در ارتباط با حریم شخصی می توان گفت که افراد حق دارند تصمیم بگیرند اطلاعات خود را تحت چه شرایطی و در اختیار چه کسانی قرار دهند چراکه اولویت با حفظ حریم شخصی است. در ارتباط با رضایت آگاهانه باید به پاسخگویان اطلاعات کافی در مورد موضوع سوالها و کاربردهای اطلاعات اخذ شده، داده شود تا آسان بتوانند در مورد اینکه افشای این اطلاعات عواقب ناخوشایندی را برای آنان در برخواهد داشت یا خیر، قضاوت کنند. در ارتباط با اصل رازداری ، از دلایل آشکار ضرورت رعایت اصل رازداری در مصاحبه های پیمایشی ، غلبه بر شباهت ذاتی است که بین مصاحبه های پژوهشی و گفتگو با غریبه هاست که هنجار حاکم بر آنها محرمانه نبودن اطلاعات است (سادمن،۱۳۸۷ :۱۳).
اولین قضاوت درباره پرسشگر با قیافه ظاهری او شروع می شود که نمی بایست با انتظارات و ارزشهای پاسخگو مغایرت داشته باشد. لذا با درنظرگیری این نکته سعی نمودیم وضع ظاهری و لباس خود را و نیز سبک گفتار و لحن صحبتهایمان را تا حد ممکن با شرایط خاص نمونه های مورد مطالعه وفق دهیم .
مرحله بعد ایجاد انگیزه در پاسخگو برای مصاحبه و ارائه اطلاعات است، که جهت انجام این امر با معرفی خود و اینکه از کدام دانشگاه به آنان مراجعه نموده ایم ، توصیف اهمیت تحقیق و مهم نشان دادن مشارکت و نیز مفید نشان دادن پاسخ های مصاحبه شونده در ابتدای امر ، سعی در ارزشمند جلوه دادن مصاحبه و علاقمند کردن وی به امر مشارکت نمودیم. سپس با اطمینان بخشی از محرمانه بودن مصاحبه و غیررسمی و دوستانه نمودن فضای مصاحبه به بهانه قدمزنی جهت یافتن مکان مناسب ، سعی در جلب اعتماد آنان و گذر از موانع از ذهنی شان نمودیم.
در طول کار این نکته را مدنظر داشتیم که مصاحبه باید در وقتی انجام شود که پاسخگو با طیب خاطر بتواند در مصاحبه شرکت کند، که این امر را با در نظرگیری این نکته که پاسخگو بتواند خود را بر روی سوالات متمرکز کند و حواسش در پی کارهای ضروری دیگر نباشد و ما نیز بتوانیم با پاسخگو تنها باشیم تا شخص دیگری به طور مستقیم یا غیرمستقیم در مصاحبه شرکت نکند به انجام رساندیم. در نظر گیری این نکته سبب شد که چند نمونه از مصاحبه هایمان بصورت دو مرحله ای و با انقطاع زمانی یک تا دوساعته (ادای نماز ، شرکت در کلاس و … ) جهت بازگشت به شرایط مطلوب مصاحبه انجام شود که آنطور که پیش بینی می شد سبب پیگیری علاقمندانه و جدی گرفتن بیش از پیش توسط مصاحبه شوندگان گردید.
۳-۳- قابلیت اعتماد^[۷]:
قابلیت اعتماد که گاهی اوقات مترادف با اصطلاح پایایی ، ثبات، همسانی، قابلیت پیش بینی، دقت یا صحت به کار می رود عبارت است از اینکه آیا هر روش خاصی هرگاه چندین باردرمورد موضوع واحدی بکار برده شود هربار نتایج یکسانی بدست می دهد؟(ببی، ۱۳۸۸: ۲۷۵) بنابراین در این مرحله می خواهیم بررسی کنیم که آیا ابزار سنجش دارای ویژگی تکرار پذیری است؟ یعنی در صورت تکرار عملیات تحقیق می توان به نتایج مشابهی رسید. چراکه ابزار تحقیق زمانی از روایی برخوردار است که از ضریب پایایی بالا بهره مند باشد. یعنی در صورت تکرار ، نتایج مشابه بدست دهد. پس باید معیارها بصورتی همساز به کار ایند یعنی در جریان تحقیق هر اقدام در زمان های مختلف به صورت یکسان صورت پذیرد (ساروخانی، ۱۳۷۳: ۲۸۸) .
به طور کلی، بحث درباره پایایی در تحقیق کیفی از دو جنبه نیاز به تحلیل دارد. اول آن که، تکوین داده ها باید به نحوی تحلیل شود که بتوان مشخص کرد که کدام گزاره متعلق به فرد مورد مطالعه است و کدام یک تفسیر محقق است. دوم آن که، روش کار در میدان یا به هنگام مصاحبه یا تفسیر متن باید از طریق آموزش یا کنترل مجدد تحلیل شود تا امکان مقایسه یافته های مصاحبه گران یا مشاهده گران مختلف فراهم شود. و بالاخره، هر چه فرایند تحقیق به منزله یک کل با جزئیات بیش تری ثبت شود، پایایی کل فرایند بهتر خواهد بود. بدین ترتیب، معیار پایایی در قالب کنترل قابلیت اعتماد به داده ها و روش اجرای تحقیق و با توجه به خاص بودن هر یک از روش های تحقیق کیفی فرمول بندی مجدد شده است.
۳-۴- اعتبـار^[۸]
منظور از اعتبار این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را مورد سنجش قرار دهد ، یا به عبارت دیگر واژه اعتبار اشاره به این نکته دارد که این سنجه تجربی تا چه حد معنای واقعی مفهوم مورد بررسی را به قدرکافی منعکس می کند (ببی، ۱۳۸۸: ۲۸۲).در اینجا برای بررسی اعتبار محتوایی فرم مصاحبه، به گزاره های تحقیق (اهداف فرضیه) مراجعه شده و گویه های مورد نیاز را بر اساس اهداف یا فرضیات و نهایتاً تعاریف عملیاتی متغیرها تدوین نموده ایم. ارزیابی روایی محتوایی داده های عینی چندان مشکل نیست اما هرقدر مفاهیم مورد نظر انتزاعی تر می شوند، تعیین اعتبار محتوایی آن نیز مشکل تر می شود زیرا حوزه محتوای چنین مفاهیمی معمولاً مورد توافق همگان نیست. از طرف دیگر بر فرض اینکه حوزه محتوا کاملاًمشخص باشد، باز هم طراحی مجموعه ای از گویه ها که برای نشان دادن هر یک از بخش های حوزه محتوا به اندازه کافی بزرگ باشد، بسیار دشوار است.
۳-۵- جامعه آماری:
با توجه به هدف تحقیق حاضر که بررسی کارکردها و پیامدهای پیامک در بین جوانان می باشد، جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی می باشند. با این پیش فرض که افرادی که در یک دانشگاه هستند از شهرستانهای مختلف با نگرش های متفاوت و سبک زندگی متمایز از یکدیگر هستند، برای این پژوهش مناسبترین مکان برای دسترسی به جامعه ای متمرکز و در عین حال متنوع برای بررسی سوالات تحقیق را محیط دانشگاه انتخاب نمودیم.
البته لازم به ذکر است برای بررسی دقیقتر، خواهان آن بودیم که جامعه آماری تحقیق را ، تمامی دانشگاه های دولتی تهران انتخاب نمائیم. اما متاسفانه علیرغم نامه نگاری های متعدد و مذاکره با مسئولان ، بدلیل عدم همکاری و عدم ارائه آمار دانشجویان ، جهت نمونه گیری تصادفی این امر محقق نشد که شاید بواسطه جو سیاسی کشور و تقارن با انتخابات ریاست جمهوری و تعطیلی زودهنگام دانشگاه ها ، این عدم همکاری اتفاق افتاد.
علاوه بر این با توجه به روش پژوهش، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اسناد، مدارک و منابع در دسترس مرتبط با موضوع پیامک می باشد که در راستای هدف تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. در این جامعه نمونه گیری انجام نشده است و تا حد امکان کلیه مراجع در دسترس مورد بررسی قرار گرفت.
۳-۵-۱- روش نمونه گیری و حجم نمونه:
اساساً هدف تحقیقات کمی تعمیم دادن نتایج تحقیق به سایر جوامع مشابه است. بنابراین برای کسب چنین امکانی بایستی نمونه ای از افراد انتخاب شود که معرف جامعه مورد مطالعه باشند.
نمونه گیری در پژوهش های کیفی بسیار متفاوت از پژوهش های کمی است زیرا هدف آن به جای تعمیم یافته ها کسب درک عمیق برای رسیدن به محتوای ذهنی افراد است و نمی توان آن را از طریق روش های سخت و دقیق کمی انجام داد. لذا در تحقیقات کیفی نمونه گیری جنبه قضاوتی دارد چرا که اعتقاد بر این است که هر فرد آزمودنی ویژگی های خاص خود را دارد و اگر هدف بررسی آن ویژگی ها باشد از طریق نمونه گیری تصادفی نمی توان چنین افرادی را انتخاب نمود.
در پژوهش کمی تأکید زیادی بر انتخاب تصادفی و شانس برابر برای همه اعضای جامعه مورد پژوهش وجود دارد اما در پژوهش های کیفی نمونه پژوهش یا به عبارت صحیح تر مشارکت کنندگان انتخاب یا دعوت می شوند. به همین دلیل است که در پژوهش های کیفی، به جای نمونه از مشارکت کنندگان و به جای نمونه گیری از انتخاب موارد یا مشارکت کنندگان نام برده می شود.نمونه گیری هدفمند که به آن نمونه گیری غیراحتمالی، هدفدار یا کیفی نیز می گویند به معنای انتخاب هدفدار واحدهای پژوهش برای کسب دانش یا اطلاعات است . این نوع از نمونه گیری شامل انتخاب واحدها یا موردهای مورد پژوهش بر اساس هدف پژوهش و نه تنها به صورت تصادفی است . اشباع نظری قضاوتی است که پژوهشگر برا ساس آن تصمیم میگیرد که نیاز به جمع آوری اطلاعات بیشتر وجود ندارد و اطلاعات جدیدی که به تعریف خصوصیات طبقات کمک کند به پژوهش وارد نمیشود و اتفاقی که در ذهن یک فرد می افتد را می توان ملاکی برای عدم نیاز به داده جدید و خاتمه پژوهش دانست .
در روش کمی، حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران محاسبه شد. به این ترتیب که با فرض حداکثر واریانس ۲۵/۰، در سطح اطمینان ۹۵ درصد و خطای نمونه گیری ۰۵۶/۰ ، حجم نمونه مورد نظر ۳۰۰ نفر به دست آمد که طبق توضیحات بالا از روش نمونه گیری سهمیه ای استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای با ۶۶ سوال و گویه بود که پس از اخذ مشاورههای لازم از کارشناسان در تدوین سوالات و انجام دادن تست مقدماتی ، اصلاحات نهایی انجام و پرسشنامه «محقق ساخته» بعنوان پرسشنامه اصلی میان پاسخگویان توزیع گردید.
در روش کیفی پژوهش با بهره گیری از مصاحبه های نیمه استاندارد و مسئله محور با ۲۵ نفر از جوانان که با توجه به موضوع از شرایط مناسب برخوردار بوده و می توان گفت شاخص در این زمینه بودند برای پاسخگویی به پرسش ها و ارائه جزئیات دقیق تر انجام شد.
۳-۵-۲- واحد تحلیل:
واحد تحلیل واحدی است که اطلاعات از آن گرداوری می شود. مشخص کردن واحدهای تحلیل از دو لحاظ اهمیت دارد. نخست اینکه آگاهی از دامنه ممکن واحدهای تحلیل به تدوین مسائل تحقیقی جالب و سودمندتر و روشن ساختن دامنه انواع داده های مربوط کمک می کند. دوم اینکه اگر در مورد واحد تحلیل خاصی نتوانیم اطلاعات گرداوری کنیم میتوان با حفظ جهت گیری کلی در مورد مسئله تحقیق، واحد تحلیل را چنان تغییر داد که داده هایی درباره آن وجود داشته باشد (دواس،۱۳۸۷: ۴۲). با توجه به موضوع مورد مطالعه واحد تحلیل فرد بوده و سطح تحلیل نیز خرد است.
۳-۶- فنون مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها:
جهت تحلیل مصاحبه ها، ابتدا به سراغ پیاده نمودن و خواندن و بازخواندن مصاحبه ها رفته و اطلاعات آنها مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت. در این میان این نکته نیز اهمیت داشت که همانطور که حرف ها زده می شود و پیش می رود باید در مورد محتوی و اینکه چه ماهیتی دارد نیز تصمیم گرفته شود. مسائل متعدد دیگری نظیر حرکاتی که مصاحبه شوندگان در خلال مصاحبه انجام می دادند از جمله استفاده از زمان برای بیان چیزها، انتقاد، جنسیت، احساسات و … نیز مد نظر قرار گرفت . سپس اطلاعات یادداشت برداری شده،دسته بندی و طی موضوعات مختلف مقوله بندی شدند تا مورد تحلیل همه جانبه و بررسی بر اساس چارچوب تئوریک پژوهش قرار گیرند.
در بخش کمی نیز پس از تکمیل پرسشنامه ها، داده های جمع آوری شده کدگذاری و کدها وارد رایانه گردیدند. سپس با بهره گیری از نرم افزار spss داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. در تحلیل داده های مصاحبه نیز از شیوه تحلیل منظم مضمونی استفاده نمودیم.
۳-۷- تعریف عملیاتی متغیرها

شاخص
متغیر/ مولفه
تعریف عملیاتی (گویه های پرسشنامه)
کارکــردهای پیـامک

اقتصادی

۳۱- دسترسی به پیامک، مخارج مکالمات مرا کاهش داده است.

۵۴- معمولا پیامک های تبلیغاتی و تجاری فروشگاه ها یا شرکت ها مفیدند.

سیاسی

دل صید زخم دار وز دست و زبان خلق
بهر خدا مگوی به دشمن حدیث تلخ
اهلی زاضطراب تو دانی که آگه است

شاخ گلی است کز دل من آب می خورد
ما را چو شمع رشته ی جان تاب می خورد
عود آن زمان خوش است که مضراب می خورد
مست است و می به گوشه ی محراب می خورد
خلق هر جا که رفت ناوک پرتاب می خورد
کاین نیش زهر بر دل احباب می خورد
صیدی که تشنه خنجر قصاب می خورد

وزن:مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن / بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
موضوع کلی: بی قراری عاشق در عشق
غزل مردّف با ردیف فعلی.
۱-شوخ، کنایه از زیبا روی./ خون کسی خوردن، کنایه از در عذاب قرار دادن کسی./چو می ناب، تشبیه./بیت تشبیه مرکب است ، مصراع اول مشبه ومصراع دوم مشبه به است./
۲-گل رخ، تشبیه بلیغ اضافی./ تابدار، پر پیچ وخم و صفت است برای زلف./ چو شمع، تشبیه./ رشته ی جان، تشبیه بلیغ اضافی./

۳-ناوک، تیر ومجازاً تیر نگاه است./ عود اصطلاح موسیقی ./ مضراب وسیله ای در موسیقی برای به صدا درآوردن تار./
۴-گوشه نشین شدن چشم، تشخیص./بیت آرایه ی حسن تعلیل دارد. علت گوشه نشین بودن چشم، به خاطر مستی است./ گوشه محراب، استعاره از ابرو است./
۵- دل صید زخم دار است، تشبیه بلیغ اسنادی./دل، دست وزبان، تناسب است./ دست وزبان خلق، کنایه از گفتار وکردار./
۶- بهر، حرف اضافه به معنی برای./ حدیث تلخ، حسامیزی./
۷-که، ضمیر پرسشی به معنی چه کسی است./بیت دارای آریه ی سوال وجواب است./ خنجر خوردن، کنایه از کشته شدن./ صید، تشنه، خنجر خوردن، تناسب است./
غزل ۵۰۳

روز ازل که جز رقم کفر و دین نبود
تا بوده ام خراب بتان بوده ام ولی
خوارم کنون به نزد تو خوش آن زمان که من
ترک بتان کفایت عقل است و دین ولی
گر شد گدای حسن تو اهلی متاب روی

ما را به غیر حرف وفا بر جبین نبود
هرگز چنین نبودم و کس هم چنین نبود
اظهار عشق با توام ای نازنین نبود
انگارم آن که هرگزم این عقل و دین نبود
زان رو که هیچ خرمن بی خوشه چین نبود

وزن:مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن / بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
موضوع کلی: بی قراری عاشق در عشق
غزل مردّف با ردیف فعلی
۱-جبین،پیشانی./ حرف وفا بر پبشانی بودن، کنایه از وفادار بودن./ ازل، زمان بی آغاز
۲-خراب، کنایه از عاشق و مست./ بت، استعاره از زیبا روی./
۳-خوار بودن، کنایه از پست و بی ارزش بودن./مفهوم بیت نارضایتی عاشق از معشوق./
۴-عقل ودین، تضاد./ آرایه تکرار در بیت در واژه های عقل ودین.
۵-گدای حسن کسی شدن، کنایه از عاشق شدن./ روی تافتن، کنایه از سرپیچی کردن./ خرمن وخوشه چین، تناسب./ تکرار قافیه دین در بیت دیده می شود./

معیار کمی که برای سنجش مطلوبیت بکار می‌رود رتبه نهایی تامین کنندگان که در مرحله قبل به‌عنوان خروجی تاپسیس فازی به دست آمد،هست.(ضریب نزدیکی)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۳-۵۱)
Max:
۳-۶-۳- محدودیت‌های مدل
۳-۶-۳-۱-محدودیت میزان حداقل خرید از تامین کننده:
میزان خرید از یک تامین کننده باید به‌اندازه‌ای باشد که حداقل یک دوره ویزیت را پوشش دهد، بدین منظور میزانی برای حداقل خرید در یک دوره تعریف می‌گردد
(۳-۵۲)
۳-۶-۳-۲-محدودیت تعداد اقلام موجود در سبد:
هر شرکتی با توجه به پتانسیل‌های خود توانایی توزیع و پخش تعداد مشخصی محصول را دارد، لذا به دلیل اینکه افزایش بیش‌ازحد اقلام کالا زمان و انرژی فروش سایر محصولات سبد را کاهش می‌دهد برای تعداد اقلام سبد یک حد ماکزیمم تعریف میکنیم:
(۳-۵۳)
۳-۶-۳-۳- محدودیت سقف خرید:
با توجه به بودجه و سیاست‌های خرید سازمان یک سقف ریالی هم برای خرید ها تعریف می‌شود که خواهیم داشت:
(۳-۵۴)
فصل چهارم: محاسبات و یافته­های پژوهش
فصل چهارم:
محاسبات و یافته­های پژوهش
۴-۱- مقدمه
تجزیه و تحلیل اطلاعات به معنای طبقه‌بندی کردن،پردازش،دستگاری و خلاصه کردن داده‌ها جهت یافتن پاسخ برای پرسش های پژوهش است. هدف از تحلیل،تقلیل داده‌ها به شکلی قابل فهم و قابل تفسیر است به نحوی که بتوان روابط میان متغیرهای گوناگون مرتبط با مساله پژوهش را موردمطالعه قرارداد.
در این فصل با توجه به اهداف و سوالات تحقیق یافته های خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهیم، تجزیه وتحلیل داده‌ها شامل ۴ مرحله است:
استخراج معیارهای موثر بر انتخاب تامین کنندگان با کمک مصاحبه، وزن دهی به معیارها با کمک تحلیل سلسله مراتبی فازی، سنجش تامین کنندگان با بهره گرفتن از تاپسیس فازی و حل مدل تهیه شده.
۴-۲- مرحله اول : استخراج معیارها
معیارهای زیر پس از مصاحبه با خبرگان صنعت توزیع و پخش و مطالعه منابع کتابخانه‌ای استخراج گردیده­اند،
۴-۲-۱-حاشیه سود:
به درصدی از فروش محصول که به شرکت پخش اختصاص داده می‌شود اطلاق می‌گردد. این عامل یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در انتخاب کالا برای توزیع و پخش هست. به دلیل اینکه حاشیه سود ارتباط مستقیمی با میزان سود سازمان دارد، که یکی از مهم‌ترین اهداف ما همواده بیشینه ساختن سود سازمان هست.
۴-۲-۲- تند روندگی:
برخی محصولات در بازار به‌عنوان محصولات تندرو شناخته می‌روند، این محصولات نیاز به بازاریابی­های پیچیده ندارند و سرعت گردش آن‌ها زیاد است. تعبیر دیگر تندروندگی می‌تواند پرفروش بودن کالا باشد. این عامل یکی از عواملی است که می‌تواند بر پذیرش کالایی با حاشیه سود کمتر تأثیر بگذارد.
۴-۲-۳- تناسب با بقیه سبد:
یکی از عوامل مهم دیگر تناسب کالا با سایر کالاهای سبد پخش هست، درصورتی‌که یک شرکت محصولات خشک توزیع کند، قبول محصولات فریزری که نیاز به حمل و نقل با یخچال را دارند شاید منطقی نباشد.
این عامل را به‌عنوان فیلتری در ابتدا قرار میگیریم و درواقع یکی از فرضیات ما این است که تنها محصولاتی قادر به راهیابی به مرحله انتخاب سبد خواهند بود که ازنظر تناسب با دیگر محصولات شرکت مشکلی نداشته باشند.
۴-۲-۴- تناسب بازار هدف:
هر کالا برای انتخاب باید متناسب با بازار هدف شرکت پخش باشد.
درواقع تعبیر دیگری که انجام‌گرفته،تناسب با سیاست‌های سازمان هست. هر شرکتی با توجه به اهداف خود سیاست‌هایی تعریف کرده و بازاری را به‌عنوان بازار هدف انتخاب نموده است که این موضوع نیازمند انخاب محصولات توزیعی متناسب با این سیاست هاست.
۴-۲-۵- مکمل بودن سبد:
برخی محصولات در سبد شرکت پخش می‌توانند مکمل یکدیگر باشند به‌طوریکه فروش بالای یکی در یک فصل فروش پایین دیگری را جبران کند و به‌طور عکس در فصول دیگر.
شرکت ها با این کار می‌توانند هم کالایی با فروش فصلی را انتخاب و توزیع نمایند و هم آسیب فصل های فروش کم آن محصولات را برای خود کمتر نمایند.
۴-۲-۶- قابلیت نفوذ پذیری:
برخی از محصولات از قابلیت نفوذ پذیری بالایی برخوردارند و شرکت‌های پخش برای نفوذ در فروشگاه­ها و سوپر مارکت­ها نیاز به حضور این محصولات در سبد خود دارند، هر چند مارژین کمتری از آنان دریافت کنند.
این محصولات درواقع بخشی از محصولات تندرو می‌باشند. به‌عبارت‌دیگرنه تنها محصولات تندرویی هستند، بلکه به دلیل داشتن برند و تقاضای مناسب، در اختیار داشتن آنان باعث می‌شود که شرکت‌های پخش آسان تر به خرده‌فروش ها نفوذ نمایند و در کتار این محصولات، سایر محصولات سبد خود را به فروش رسانند.
۴-۲-۷- دوره بازپرداخت وجه کالای خریداری‌شده:
اینکه وجه کالای خریداری‌شده طی چه زمانی پرداخت می‌شود و شرکت پخش برای فروش آن و دریافت وجه از خریدار چه زمانی را در نظر دارد جز عوامل مهم دیگر موثر بر میزان نقدینگی شرکت هست.
۴-۲-۸- در دسترس بودن کالا و پایداری تامین:
شرکت پخش باید نسبت به تامین پایدار محصولات از طرف تولیدکننده اطمینان داشته باشد. این موضوع بسیار مهمی است که شرکت پخش نگران تامین کالای خود نباشد و هر زمان که درخواست دهد بتواند آن کالا را تهیه نماید.
این موضوع به مدیریت انبارداری شرکت‌های پخش نیز کمک می‌کند.
۴-۲-۹- عدم وجود کالای مشابه در سبد:
بهتر است هر توزیع‌کننده تنها یک برند از یک کالا را توزیع نماید. درواقع تولیدکنندگان نیز تمایل دارند که با توزیع‌کننده‌ای همکاری نمایند که محصول مشابهی با محصول آنان در سبد خود نداشته باشد، در غیر این صورت آنان بخشی از فروش خود را به محصول رقیب خواهند باخت.
۴-۳- مرحله دوم : به دست آوردن وزن معیارها
برای به دست آوردن وزن معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد، برای انجام مراحل این روش از نرم افزار متلب استفاده گردیده است.
۴-۳-۱- تشکیل ماتریس مقایسات زوجی با به‌کارگیری اعداد فازی
به دلیل نبود مطالعات کافی درزمینهمعیارهای مهم تصمیم‌گیری برای انتخاب کالا جهت توزیع و پخش، ابندا با مصاحبه های صورت گرفته و مطالعات کتابخانه‌ای تعداد ۹ فاکتور مهم و موثر شناسایی شد، از این ۹ فاکتور ۶ فاکتور برای مقایسات زوجی مورداستفاده قرار گرفتند و از فاکتورهای دیگر در بخش مدل‌سازی و به‌عنوان محدودیت برای مدل استفاده می‌شود، پس از شناسایی و مشخص شدن معیارها، این معیارها در جدولی به‌صورت مقایسات زوجی تنظیم و در اختیار خبرگان قرارگرفت، پس از فازی سازی و برایند گیری، ماتریس مقایسات زوجی نهایی به‌صورت زیر به دست آمد:

در سوی دیگر PEOU معیاری است در مورد باور فرد درباره این که استفاده از یک سیستم خاص تا چه آسان و بی نیاز از تلاش (تلاش ذهنیف جسمی و همچنین آسان بودن یادگیری) خواهد بود .این دو باور، عامل های اصلی در شکل گیری قصد رفتاری فرد در مورد استفاده از فناوری اطلاعات هستند و هر دوی آن ها به وسیله متغیرهای متفاوتی تحت تاثیر قرار می گیرند. مدل پذیرش فناوری توسط افراد را پیش بینی کند.
مدل ترکیبی پذیرش فناوری و رفتاربرنامه ریزی شده
۴-۱) TAM2
ونکتاش و دیویس در سال ۲۰۰۰ کوشیده اند با اضافه کردن سازه های جدید به مدل پذیرش فناوری آن را توسعه بدهند . این سازه های جدید شامل فرایند های تاثیر اجتماعی (هنجار ذهنی ، داوطلبی و انعکاس بیرونی) و فرایند های ابزاری شناختی (ارتباط شغلی ، کیفیت خروجی ، قابلیت توضیح نتایج و برداشت از سهولت کاربرد بیرونی ) (روز و استراب ۱۹۹۸ Rose & Strub) به این ترتیب اولا بر مبنای یایفته های تیلور و تاد (۱۹۹۵) که هنجارهای ذهنی را دارای اثر معنا دارای بر استفاده یافته بودند .هنجارهای ذهنی هم طبق نظریه عمل مستدل وارد مدل شده اند .ثانیا داوطلبی (در مقابل استفاده اجباری) مورد توجه قرارگرفته و ثالثا به انعکاس بیرونی هم توجه شده است .
شکل ۲-۷) مدل بسط یافته پذیرش فناوری ۲
درک از مفید بودن
درک از راحتی استفاده
تمایل به استفاده
داوطلبی
استفاده
تجربه
هنجار
انعکاس بیرونی
ارتباط شغلی
کیفیت شغلی
قابلیت توضیح نتایج
مدل انگیزشی
تعداد قابل ملاحظه ای از تحقیقات به وسیله تئوری انگیزش عمومی برای تشریح و تغییر رفتار مورد حمایت قرارگرفته است . در حوزه سیستم های اطلاعاتی دیویس و همکاران (۱۹۹۲) نظریه انگیزش را برای درک پذیرش و استفاده از تکنولوژی جدید به کار گرفته اند . هسته اصلی این نظریه را دونوع انگیزش تشکیل می دهد . انگیزش بیرونی و انگیزش درونی ;

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

Extrinsic Motivation : درک اینکه کاربر عملی را در جهت دستیابی به پیامد های سودمندی از قبیل بهبود عملکرد شغلی ، بهبود حقوق و ارتقا انجام خواهد داد .
Intrinsic Motivation : درک اینکه کاربر عملی را برای غیر از پیامدهای ظاهری انجام خواهد داد .( دیویس و همکاران ۱۹۹۲)
خلاصه و نتیجه گیری
با پیشرفتهای حاصل شده در فناوری اطلاعات و ارتباطات، دورکاری به عنوان رویکردی مناسب برای انجام برخی فعالیتها که قبلاً تنها از طریق محل کار امکان پذیر بود، مطرح گردیده است . همچنین توسعه استفاده از تلفن های همراه ، کامپیوترهای دستی و سایر ابزار آلات ارتباطی موجب تغییر تعاریف و توانایی های انسان ها در انجام کارها گردیده و موجب رشد و توسعه مقوله هایی نظیر ساعات کاری متغیر و انعطاف پذیر و دورکاری شده است. در این فصل ابتدا به بیان مفاهیم اولیه دورکاری و انواع آن پرداخته شد. سپس مزایا و مشکلات پیاده سازی دورکاری بیان شد و در پایان مدل های پذیرش فناوری و تعاریف اولیه آن آورده شد.
فصل سوم
مروری بر تحقیقات انجام شده
مقدمه
فصل سوم این پژوهش اختصاص به پیشینه تحقیق دارد.هدف از تدوین این فصل ایجاد برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش های قبلی با مسئله تحقیق و آشنایی با چارچوب نظری و یا تجربی مسئله تحقیق است .بخش اول به روند رویکرد به دورکاری هم در ایران و خارج از ایران اختصاص دارد .سپس مطالعات پیشین در قالب تحقیقات داخلی و خارجی بخش بندی شده است . همچنین تحقیقات از دو بعد مبتنی بر مدل های پذیرش فناوری و مبتنی بر ادبیات موضوعی بررسی شده اند .در پایان جدولی بطور خلاصه تحقیقات انجام شده دسته بندی شده آورده شده است .
وضعیت دورکاری
دورکاری بحث تازه ای در اشتغال نیست و قدمت زیادی در تمام دنیا دارد. بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا از جمله از [۳۹] CISCO, IBM [38] AT &Tاز دورکاری بهره می‌گیرند. بر طبق گزارش انجمن بین المللی دورکاری سازمان های خصوصی و عمومی امریکایی به مزیت های دورکاری پی برده اند.[۴۱]
تاریخچه دورکاری از اواخر سالهای ۱۹۷۰ ، وقتی که ریز رایانه ها و مودم ها در دسترس عموم قرار گرفتند، رؤیای «کار از راه دور» به شکل کامل تری به حقیقت پیوست. «جک ام.نیلز» که در کتابهای مختلف با عنوان پدر دورکاری از او یاد می شود، اولین کسی بود که به صورت رسمی به تحقیق در این خصوص پرداخت و اندیشه دورکاری در دهه ۱۹۷۰ برای نخستین بار از سوی او مطرح شد.[۳۸] تا کنون کلیه آمارها حکایت ازعلاقه روز افزون کارکنان و کارفرمایان به کار از راه دور دارد. اما لازمه موفقیت دورکاری این است که از فرهنگ “face time “به فرهنگ “result- oriented” حرکت کنیم و پیش از هراقدامی عوامل موثر بر پذیرش دورکاری را مد نظر قراردهیم .[۷]
دورکاری در ایران
اگرچه در ایران کاربرد فناوری اطلاعات سابقه ای به نسبت طولانی دارد ولی چندسالی است که دورکاری مورد توجه مدیران و مسئولان قرارگرفته است .و بکارگیری آن در شکل نوین با تاکید دولت و تصویب آن از سوی مجلس سرفصل جدیدی را در وضعیت فناوری اطلاعات گشوده است .
آئین نامه”دورکاری^[۶]” یا “کار درخانه” کارمندان دولت به منظور انجام وظایف محول شده بدون حضور فیزیکی کارمند واجد شرایط در محل کار سازمان خود توسط وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در جلسه مورخ ۳۰/۳/۸۹ با هدف افزایش بهره‌وری، انعطاف کاری و کاهش حجم رفت و آمد کارمندان دولت و اثرات جانبی آن تصویب ودر تاریخ ۷ تیر ماه ۸۹ توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شده است. دولت ۲۹ دستگاه اجرایی را موظف به اجرای طرح دورکاری کرده است .به گفته معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی رئیس جمهور, فرایند دورکاری برای ۳۰ درصد از شاغلان دولتی انجام میشود یعنی از دو میلیون و ۷۰ هزار کارمند ۶۸۹ هزار نفر باید دورکار شوند. پژوهش های انجام شده تا کنون محدود به بررسی مزایا و معایب در مخصوصا در کاهش ترافیک و آلودگی هوا بوده است .پژوهشی نیز در راستای روش های مختلف دورکاری در کشورهای مطرح انجام شده است .این درحالی است که در مقایسه با کشورهای پیشگامان دورکاری نظیر فنلاند به زیر ساخت های این فناوری نوین از جمله پذیرش آن توجهی نشده است [۱۵]
لذا ضرورت انجام این مطالعه به عنوان تخمینی برای میزان تمایل بر دورکاری قبل از هر اقدامی می تواند راهگشای دولت و شرکت هایی باشد که خواهان بهره گیری از مزایای دورکاری در یک معامله برنده برنده^[۷] هستند .
دورکاری در خارج از ایران
جک ام. نیلز” که در کتابهای مختلف با عنوان پدر دورکاری از او یاد کرده اند، اولین کسی بود که به صورت رسمی به تحقیق در این خصوص پرداخت. اندیشه دورکاری در دهه ۱۹۷۰ برای نخستین بار به وسیله وی مطرح شد.او گفته بود که مردم در آینده لازم نیست که به سر کار بروند بلکه کار به نزد آنها خواهد آمد.جک نیلز این شکل کار در مسافت دور را “دورکاری” نامید . وی که مدیریت تعدادی از برنامه های تحقیق و توسعه ناسا را بر عهده داشت، به دنبال استفاده بهتر از ارتباطات راه دور و رایانه برای انجام کار بود. او در نوشته های خود می گوید “همواره این سؤال را از خود می پرسیدم که چرا کارها را به این روش انجام می دهیم ؟ چرا نمی توانیم از فناوری برای انجام بهتر کارها استفاده کنیم
تا اینکه دو رخداد جهت فکر او را تغییر داد:
پیش بینی برنامه بیست ساله “ناسا” در خصوص کاربردهای غیر نظامی امور فضایی
مجموعه ملاقات هایی با برنامه ریزان شهری در سال ۱۹۷۱ که موضوع تکراری بحثشان ،مسئله کاهش رفت و آمدها و در نتیجه کاهش آلودگی بود
این سوال در ذهنش به وجودآمد:” چرا باید به سر کار برویم وقتی که فناوری به بیش تر ما امکان کار کردن در خانه یا در نزدیکی خانه را حداقل در بعضی اوقات می دهد؟” در سال ۱۹۷۳ یک تیم تحقیق بین رشته ای که از سوی ” بنیاد ملی علوم” حمایت مالی می شد، توسط وی به نام مصالحه بین ارتباطات راه دور و حمل ونقل تشکیل شد. این عنوان بزرگ و طولانی بود و در نتیجه واژه Telecommutingبرگزیده شد. در نهایت واژه Teleworking برای بیان کاربردهای وسیعتر جایگزین آن گشت .
استفاده از تکنولوژی کامپیوتر و وسایل ارتباطی برای جایگزینی نوع سنتی آن نوع جدیدی از توافق کاری نیست. حدود سال ۱۹۷۶ این ایده در کشورهای پیشرفته توسط کینز مطرح شد. تافلر (۱۹۸۰) مفهوم دهکده الکترونیک را مطرح کرد و پیشنهاد داد اطلاعات می تواند در بین میلیون‌ها شغل کارخانه و اداره حرکت کند. تافلر پیش بینی کرد که خانواده مزایای تکنولوژی‌های کامپیوتری را در خانه خواهند گذاشت که محلی برای کار و بازی خواهد بود.علاقه به موضوعات دورکاری باعث شده تعداد قابل توجهی از مطالعات مراجع به دورکاری انجام شود. برخی از محققان دورکاری را مدل کرده و ادعا کرده‌اند دورکاری در سازمان‌ها مورد پذیرش واقع شده.در دهه ۱۹۸۰ در اروپا و امریکا تحقیقات زیادی در خصوص جنبه های مثبت و منفی دورکاری و نیز طراحی شغل و ساختار سازمانی انجام گرفت. تاکنون دورکاری در طیف وسیعی از مباحث از جمله دیدگاه های فناوری و پیاده سازی آن، جامعه شناسی و آثار اجتماعی دورکاری و جایگاه آن در اقتصاد و اشتغال مورد توجه محققین بوده است. در سال ۱۹۹۲ ” هادسن” در گزارش شرکت ” بریتیش تلکام” با عنوان ” اقتصاد دورکاری” اعلام کرد که در تحقیقی بر روی ۲۵۰ سازمان بزرگ بریتانیایی که دورکار استخدام کرده اند، متوسط افزایش بهره وری ۴۵ درصد ثبت شده است.
بنابراین همانطور که “نیلز” پیش بینی می کرد ، هم اکنون دورکاری در اکثر سازمان های دولتی و خصوصی در اکثر کشورهای جهان اجرا می شود و از مزایای آن بهره مند می گردند.
علاقه به دور کاری در پاسخ به شماری از شرایط و دگرگونی ها بالا گرفت که از آن جمله میتوان به بحران نفتی ۱۹۷۳ افزایش ناگهانی در قیمت نفت رکورد اشتغال در بخش تولید، بالا رفتن تعداد افراد دارای مشاغل مرتبط با اطلاع رسانی، کوچک شدن و باز مهندسی سازمان ها در دهه ۱۹۸۰ و تفکر جدید درباره مقوله های زندگی و کار اشاره نمود. در سرتاسر این دوره قابلیت‌های رایانه ای و مخابراتی و پردازش اطلاعات که پیش زمینه ارتباطات راه دور تلقی می شوند بالا رفت و در عین حال هزینه های آن کاهش یافت. بدین ترتیب امکان دورکاری بیش از پیش فراهم شد. نیلزو همکاران ( ۱۹۷۶ ) دورکاری را راهی برای کاهش مصرف سوخت در زمان بحران نفت دانستند. آنها تخمین زدند که اگر از هر هفت مسافر شهری یکی حذف شود، کشور دیگر نیازی به واردات نفت خواهد داشت.چنین افکاری توسط آلوین تافلر ( ۱۹۸۱ ) با ارائه کتاب موج سوم همه گیر شد.
تافلر تشریح کرد که چگونه دوره صنعتی تمدن موج دوم جای خویش را به عصر اطلاعات موج سوم می دهد و با ارائه دیدگاه کلبه الکترونیکی پیش بینی کرد که افراد زیادی به دورکاری خواهند پرداخت. در سال ۱۹۸۳ ” فردریک ویلیامز” عبارت “رنسانس الکترونیکی ” را به کار برد اندیشمندان مختلف در دیدگاه های تاریخی که منتشر کردند پیش بینی کردند که دورکاری شکل غالب سازماندهی کار در آینده خواهد بود
در دهه ۱۹۸۰ در اروپا و امریکا تحقیقات زیادی در خصوص جنبه های مثبت و منفی دورکاری و نیز طراحی شغل و ساختار سازمانی انجام گرفت و تاکنون دورکاری در طیف وسیعی از مباحث از جمله دیدگاه های فناوری و پیاده سازی آن، جامعه شناسی و آثار اجتماعی دورکاری و جایگاه آن در اقتصاد و اشتغال مورد توجه محققین بوده است، در ادامه به معرفی گزیده ای از آنانکه مسئله پذیرش دورکاری را مورد توجه قرار داده اند میپردازیم :
مطالعات پیشین
بطور کلی پژوهش های انجام شده درباره پذیرش دورکاری به دودسته کلی تقسیم میشود . یک دسته آنها که پذیرش را بطورکلی مورد بررسی قرار داده اند و یک یا چند فرضیه عامل را مورد بررسی قرارداده اند به عبارت دیگر بررسی پذیرش مبتنی بر مدلی ارائه نشده است بلکه با بررسی روی ادبیات موضوع به این مهم پرداخته اند و دسته دوم پژوهش هایی است که برای پذیرش دورکاری مدلی ارائه کرده اند و مدل را آزموده اند .در این بخش مطالعات مرتبط با پژوهش های مورد نظر در دو قسمت مطالعات داخلی و خارجی ارائه می گردد.
تحقیقات داخلی
در داخل کشور تحقیقات چندانی در زمینه پذیرش دورکاری انجام نشده است برخی مطالعات مشابه از نظر موضوعی بشرح زیر می باشد :
سهرابی در تحقیق “بررسی دورکاری در سازمان اقتصادی کوثر “، اثر امکانات و تسهیلات / نگرش افراد نسبت به دورکاری /تمایلات و عادات رفتاری / کارایی /شرایط و وضعیت حمایتی دورکاری مورد بررسی قرار داده است .جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش کارکنان سازمان کوثر بوده است .در این پژوهش آمادگی دورکاری ،‌تمایلات رفتاری به دورکاری و امکانات و توانمندی سازمان ،‌نگرش افراد نسبت به دورکاری و نگرش افراد نسبت به آمادگی سازمان برای دورکاری مورد بررسی قرار گرفته است .از نتایج تحقیق او نگرش منفی نسبت به دورکاری وتاثیر کارایی بر پذیرش دورکاری است. اینکه در شرای فعلی افراد کارایی لازم برای دورکاری را ندارند و در نتیجه تمایل و علاقه ای به انجام فعالیت های دورکاری ندارند . افراد به امکانات لازم برای دورکاری دسترسی ندارند . در مجموع به اعتقاد کارکنان آن سازمان دورکاری تاثیری در بهره وری نداشته است .و همچنین از نقطه نظر کارکنان سازمان شرایط و تسهیلات زیرساخت دورکاری را فراهم نکرده است .