فصل پنجم: در این فصل به نتیجه گیری پرداخته و همچنین پیشنهادها و رهنمودهای لازم با توجه به نتایج بدست آمده و محدودیت­های موجود در اجرای تحقیق بیان شده و در آخر نیز پیشنهاداتی برای پژوهش­های آینده ارائه می گردد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل دوم:
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مقدمه
سبز فایل، شاهد انتقال دیدگاه های مدیران به فراسوی سازمان ها بوده است. اگر در زمان تیلور که او را پدر مدیریت علمی لقب داده اند، توصیه به مدیران این بود که کارهای خود را بهره ور نگه دارند و در مکتب روابط انسانی، مدیران به ارضاء نیازهای روحی و روانی کارکنان خود تشویق می شدند، در زمان حاضر مدیران را متوجه محیط های خارج از سازمان هایشان ساخته اند منشور سنتی سازمان ها که تمام توجه مدیران را در بهره برداری و سود آوری سازمان می دید با منشوری جایگزین شده است که مسائل محیطی و اجتماعی را در دستور کار مدیران قرار می دهد (عظیمی، خاک تاریک، شماره ۵۲).
هاپکتیز معتقد است برای آنکه مباحث مسئولیت اجتماعی شرکت موثر واقع شود و صدای آن به گوش شرکت‌ها برسد باید زبان مشترکی اختیار کرد. ” فلیپ کاتلر ” و ” ناشی لی ” معتقد هستند که مسئولیت اجتماعی شرکت به معنای احساس تعهد در برابر افزایش رفاه جامعه به وسیله فعالیت های اقتصادی داوطلبانه و تخصیص منابع شرکت است (صفدری، ۱۳۸۸، ۳۶).
مسئولیت اجتماعی، فراتر رفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان ها در آن فعالیت دارد در واقع مسئولیت اجتماعی رویکرد متعالی به کسب و کار است که تاثیر اجتماعی یک سازمان بر جامعه چه داخلی و چه خارجی را مد نظر قرار می دهد و هدف اصلی آن گردهم آوردن تمامی بخش ها اعم از دولتی، خصوصی و داوطلبان جهت همکاری با یکدیگر است تا از یک سو موجب همسویی منافع اقتصادی با محیط زیست و از سوی دیگر سبب توفیق، رشد و پایداری کسب و کار شود (احمدی زاده، ۱۳۸۷). مسئولیت اجتماعی حاکمیت اخلاق را به دنبال دارد، یعنی در چارچوب مسئولیت اجتماعی سازمان کارهایی را که برای جامعه خوب و مفید و مناسب است انجام داده و از اموری که برای اجتماع می توان زیان آور باشد دوری می کند (عظیمی، خاک تاریک، ۵۲، ۱۳۸۷).
در این فصل مبانی نظری و پیشینه تحقیق در سه بخش به شرح زیر گنجانده می شود:
بخش اول: مبانی نظری مسئولیت پذیری اجتماعی.
بخش دوم: مبانی نظری تمکین مالیاتی.
بخش سوم: پیشینه تحقیق.
بخش اول: مبانی نظری مسئولیت پذیری اجتماعی
تعاریف مسئولیت اجتماعی
پیچیدگی عوامل و متغیرهای تاثیر گذار بر پدیده هایی که به نوعی به اجتماع باز می گردند ارائه تعریف واحدی از آنها را غیر ممکن ساخته است. مسئولیت اجتماعی نیز از این امر مستثنی نمی باشد. اما در اینجا از چند صاحب نظر مدیریت تعاریفی را ارائه می دهیم :
گریفین و بارنی مسئولیت اجتماعی را چنین تعریف می کنند: “مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه ای که در آن فعالیت می کند، انجام دهد” (مشبکی، شجاعی، ۱۳۸۹، ۴۲).
فرنچ و ساورد نیز در کتاب “فرهنگ مدیریت” در خصوص مسئولیت اجتماعی می نویسند: “مسئولیت اجتماعی، وظیفه ای است که بر عهده موسسات خصوصیاست، بر این مبنا که تاثیر سوء بر زندگی اجتماعی که در آن کار می کنند، نگذارند. میزان این وظیفه عموما، مشتمل است بر وظایفی چون: آلوده نکردن، تبعیض قائل نشدن در استخدام، نپرداختن به فعالیت های غیر اخلاقی و مطلع کردن مصرف کننده از کیفیت محصولات. همچنین وظیفه ای است مبتنی بر مشارکت در زندگی افراد جامعه” (مشبکی، شجاعی، ۱۳۸۹: ۴۲).
کیت دیویس درباره مسئولیت اجتماعی معتقد است: “مسئولیت اجتماعی یعنی نوعی احساس تعهد به وسیله مدیران سازمان های تجاری بخش خصوصی که به آن گونه تصمیم گیری کنند که در کنار کسب سود برای موسسه، سطح رفاه کل جامعه نیز بهبود یابد.” (عراقی و یقین لو، ۱۳۸۳: ۶۶).
رابینسون می گوید: مسئولیت اجتماعی یکی از وظایف و تعهدات سازمان در جهت منتفع ساختن جامعه است ؛ به نحوی که هدف اولیه سازمان یعنی به حداکثر رساندن سود را صورتی متعالی بخشد (کاوسی و طلوعی، ۱۳۸۶: ۱۸).
ساموئل سترومکس داگلاس در کتاب تجارت می گویند: “مسئولیت اجتماعی از تعهدات مدیریت است که علاوه بر حفظ و گسترش منافع سازمان، در جهت رفاه عمومی جامعه نیز انجام می گیرد” (عزیزی، باقری، ۱۳۸۹: ۹۸).
مهدی ایران نژاد در کتاب مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی مدیریت، مسئولیت اجتماعی را این گونه تعریف می نماید: “مسئولیت اجتماعی، تعهد تصمیم گیران برای اقداماتی است که به طور کلی علاوه بر تأمین منافع خودشان، موجبات بهبود رفاه جامعه را فراهم می آورد.” در این تعریف عناصر چندی وجود دارد :
مسئولیت اجتماعی یک تعهد است که موسسات باید در قبال آن پاسخگو باشند.
موسسات مسئول هستند که از آلوده کردن محیط زیست، اعمال تبعیض در امور استخدامی، بی توجهی به تامین نیازهای کارکنان خود، تولید کردن محصولات زیان آور و نظایر آن که به سلامت جامعه لطمه می زند بپرهیزند. سرانجام سازمان ها باید با اختصاص منابع مالی در بهبود رفاه اجتماعی مورد قبول اکثریت جامعه بکوشند. این قبیل عبارتند از: کمک به فرهنگ کشور و موسسات فرهنگی و بهبود کیفیت زندگی (عزیزی، باقری، ۱۳۸۹: ۹۹).
گراهام و کترا معتقدند: “حمایت از محیط خارجی اختیاری نبوده بلکه بخش مهمی از فرایند کسب و کار به حساب می آید” (کاوسی، چاوه باشی، ۱۳۸۸: ۱۲).
استوارت و سالمون، مسئولیت اجتماعی را چنین تعریف می کنند: “شیوه ای از مدیریت که طبق آن، سازمان ها فعالیت هایی را که اثر مثبتی بر جامعه و ترفیع کالاهای عمومی داشته باشد انجام می دهد، در واقع استوارت و سالمون خواهان حذف آثار منفی سازمان بر جامعه بوده و سعی داشتند تا بتوانند در نگرش و رفتار مصرف کنندگان تغییر ایجاد کنند.” (کاوسی، چاوشی باشی، ۱۳۸۸: ۱۲).
مسئولیت پذیری یعنی ارزش قائل شدن برای ارتباطات به هم وابسته است که بین سازمان، گروه های ذی نفع، نظام اقتصادی و جوامع مرتبط وجود دارد. مسئولیت پذیری اجتماعی وسیله است برای بحث تعهداتی که یک سازمان باید نسبت به جامعه خود داشته باشد ؛ شیوه ای است برای پیشنهاد ایده های سیاست گذاری در مورد عمل به تعهدات ذکر شده و نیز ابزاری است که به کمک آن وظایف جانبه سازمان و جامعه را در عمل به تعهدات معین نمود. به طور خلاصه، مسئولیت پذیری اجتماعی بر ارتباطات یک سازمان با ذی نفعشان تاکید می کند (chandler, 2006:10).
تعاریف سازمان ها از مسئولیت اجتماعی
بر اساس مطالعات و تعاریف مرکز ابتکارات اجتماعی و توسعه روستایی آدیتیابیرلاهند (ABCCIRD). مسئولیت اجتماعی اصولی را ایجاد می کند که باعث ایجاد سیستم ارزشی می شود و عبارتند از :
“عامل خوب احساسی” در مورد شرکت، که عاملی است جهت دلبستگی کارکنان تخصصی به سازمان .
شناسایی ترجیحات مصرف کننده برای شرکت ها به وسیله وجدان اجتماعی
افزایش انتظار سهامدارانی که شرکت ها آنان را برای برآوردن نیازهای جامعه حساس و ضروری می باشند.پروژه هایی اجتماعی ابزاری هستند که به وسیله آن شرکت ها، ارزش هایی را که بر اساس آن در سطح وسیعی در جامعه قرار می گیرد، تسهیم می کند (کاوسی، چاوشی، ۱۳۸۸: ۱۳).
شورای تجاری جهان برای توسعه پایدار (WBCSD).، تعریف می کند مسئولیت اجتماعی شرکت ها را تعهد تجاری برای مشارکت و همکاری توسعه اقتصادی پایدار، کار با کارگران، خانواده هایشان، جوامع محلی و جامعه در سطح وسیع تر برای بهبود کیفیت زندگی می داند (امیدوار، ۱۳۸۴:۱۷۵).
از نظر دفتر بین المللی تجاری (ICC). مسئولیت اجتماعی شرکت ها عبارت از ” تعهدات داوطلبانه از طریق تجارت برای مدیریت کردن فعالیت شرکت در امر پاسخگویی می باشد ” (امیدوار، ۱۳۸۴:۱۷۵). .
کمیسیون اروپایی ۲۰۰۲، مسئولیت اجتماعی شرکت ها را به عنوان مفهومی که از طریق آن تعامل اجتماعی و اهمیت محیطی در عملیات تجاری و تعاملشان با سهامداران مقایسه می شود تعریف می کند (امیدوار، ۱۳۸۴:۱۷۵).
دیدگاه تاریخی و فلسفی در خصوص مسئولیت اجتماعی
تاریخچه مسئولیت اجتماعی ^[۳]
طرح بحث مسئولیت اجتماعی به طور ملموس به زمان آدام اسمیت یعنی اواخر قرن هجدهم بر می گردد. وی به موضوع ارتقای رفاه عمومی پرداخت و معتقد بود کوشش کارآفرینان رقیب طبعاً در جهت حمایت منافع عموم آزاد خواهد بود (نجف بیگی، ۱۳۸۳: ۲۶۴).
در سال ۱۸۹۹ آندریوکارنگی در کتاب انجیل ثروت مسئولیت اجتماعی شرکت ها را مشخص نمود، دیدگاه کارنگی بر پایه دو اصل گذارده شده بود: اصل خیرخواهی و اصل قیومت (سرپرستی). اصل خیرخواهی یکی از مسئولیت های افراد به حساب می آید و نه مسئولیت یک سازمان و اصل قیومیت یا سرپرستی بر پایه متن انجیل قرار داد و به موجب آن سازمان و افراد ثروتمند باید خود را قیم و سرپرست افراد فقیر و با سرمایه گذاری در سازمان های بزرگ و سازمان ها به چند برابر کردن ثروت جامعه بپردازند (استونر، ۱۳۷۹: ۶۲-۱۵۹).
نظرات کارنگی در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ تا حد زیادی مورد قبول سازمان های امریکایی بوده و در زمان کنونی نیز در مورد رعایت این اصول نمونه های زیادی وجود دارد. منتهای مساله اصلی در دیدگاه کارنگی عدم توجه به عمق عبارت و یا مفهوم مسئولیت اجتماعی و نیز عدم توجه به اهرم های فشار برای اعمال آن در شرکت ها بوده است به گونه ای که از این دیدگاه مسئولیت اجتماعی، پوششی است که سازمان یا فرد می تواند بدان وسیله ارزش های شخصی را به نمایش بگذارند (استونر، ۱۳۷۹:۶۲-۱۵۹).
در مقابل این دیدگاه، در دهه ی ۱۹۷۰ و ۸۰ میلادی مجموعه مسایل محیطی منجر به طرح مجدد موضوع مسئولیت اجتماعی شد. میلتون فریدمن، اقتصاددان مشهور، از پیشگامان است که نخستین مسئولیت سازمان های تجاری را به حداکثر رساندن سود در محدوده قانون بدون هر گونه دسیسه یا نیرنگی عنوان می کند و معتقد است مساله های اجتماعی را باید به افراد و نهادهای دولتی واگذار کرد. چرا که تعیین نیازهای نسبی و میزان آنها، در حد مدیران شرکت ها نبوده و در صورت انجام بر درآمد شرکت ها تاثیر گذار است. در این حالت عرضه کنندگان، سهامداران، کارکنان و مشتریان ناچار به پرداخت غرامت سنگینی برای جبران این افت درآمد خواهد بود که غیر منطقی است (استونر، ۱۳۷۹: ۶۲-۱۵۹).
نظرات کارنگی و فریدمن در دو قطب مخالف از یک طیف مسئولیت اجتماعی قراردارد، یکی نگاه درونی به سازمان بوده و دیگری نگاه بیرونی دارد … گذشت زمان دو دیدگاه اقتصادی صرف و دیدگاه اجتماعی را به یکدیگر پیوند زده و دیدگاه اقتصادی ـ اجتماعی را پدید آورده است. این دیدگاه به تعامل سازمان و جامعه توجه دارد (الوانی، ۱۳۷۷: ۱۰-۳).
رویکردهای مسئولیت اجتماعی
در ادبیات نظری مفهوم مسئولیت اجتماعی در قرن حاضر سه دیدگاه قابل بررسی است :
الف. مدیریت مبتنی بر سود: در این دیدگاه که از سال ۱۸۰۰ تا ۱۹۳۰ پا بر جا بود اعتقاد بر این است که سازمان ها مسئول منافع خودشان هستند (کارنامی، ۱۳۸۷: ۳۶).
ب. مدیریت مبتنی بر اعتماد: این دیدگاه از اواخر سال ۱۹۳۰ تا اوایل ۱۹۶۰ رایج شد، اعتقاد بر ایجاد شرایط کاری امن و سالم به عنوان مسئولیت اجتماعی سازمان تلقی می شد و اتحادیه های کارگری فشار می آورند که سازمان ها علاوه بر تامین سود، به منافع کارگران نیز توجه نشان دهند و از مدیران خواسته شد که بین حداکثر سود و انتظاراتی که جامعه از سازمان دارد، تعادل ایجاد کند (کارنامی، ۱۳۸۷: ۳۶).
ج. مدیریت کیفیت زندگی: از اواخر دهه ۱۹۶۰ تا کنون مدیران و سازمان ها تحت تاثیر این دیدگاه از مسئولیت اجتماعی عمل می کنند. این مرحله از این فلسفه ناشی می شود که مدیران و سازمان ها بایستی خود را به طور مستقیم در عملیات درمان بیماری ها و رفع ناهنجاری های اجتماعی دخالت دهند (کارنامی، ۱۳۸۷:۳۶).
مبانی فلسفی دیدگاه های مسئولیت اجتماعی
مطابق هر یک از این سه مرحله تاریخی مسئولیت اجتماعی، سه نوع فلسفه یا دیدگاه اساسی وجود دارد. دیدگاه های فوق عبارتند از :

در واقع در این قسمت به آزمودن آزمون فرض زیر می پردازیم:
ضریب β برابر صفر است :
ضریب β مخالف صفر است:
همان طور که از سطر دوم جدول ۴-۹ مشاهده می شود مقادیر سطح معنی داری برای متغیرهای OPIN وSIZE و OWN کمتر از ۰٫۰۵ می باشند و بقیه مقادیر سطح معنی داری برای متغیرها بیشتر از ۰٫۰۵ به دست آمده‌اند. بنابراین برای چهار متغیر یاد شده فرض صفر آزمون بالا رد می شوند و برای بقیه متغیرها فرض صفر آزمون بالا رد نمی‌شود. بنابراین نتیجه می‌گیریم که وجود تنها ۳ متغیر یاد شده از لحاظ آماری در مدل رگرسیونی فرعی سوم معنی دار می باشد. و نهایتا مدل برازش داده شده به صورت زیر خواهد بود:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

DELAY = 118.8551- 251.5616 * OPIN+8.323309*SIZE 0.253928 – *OWN
۴-۵-۳-۵ ضریب تعیین فرضیه سوم
همان طور که مشاهده می کنید مقدار آماره ضریب تعیین که بیان می­ کند چه مقدار از تغییرات متغیر وابسته را می­توان به تغییرات متغییر مستقل نسبت داد، برابر ۰٫۷۳۰۲۴ به دست آمده که مقدار بالایی است و نشان می دهد که متغیرهای تأثیرگذار از لحاظ آماری، مقدار زیادی از تغییرات متغیر وابسته را تشریح کرده اند.
۴-۵-۳-۶ آزمون دوربین- واتسون برای فرضیه سوم
همان طور که از جدول مشاهده می کنید مقدار آماره دوربین-واتسون برابر ۱٫۵۰۶۵ می باشد. از آنجایی که مقدار آماره دوزبین واتسون از ۱٫۵ بیشتر است، بنابراین فرض عدم همبستگی بین خطاها رد نمی شود و بین خطاها همبستگی وجود ندارد. در واقع یکی از فروض اساسی رگرسیون که عدم وجود همبستگی بین خطاها می‌باشد در این مدل برقرار است. بنابراین بر اساس آزمون دوربین- واتسون نیز نتیجه گرفتیم که امکان استفاده از مدل رگرسیونی بالا وجود دارد.
­۴-۶- خلاصه‌ی فصل
در این فصل به تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. در ابتدا نمودار تمامی متغیرها رسم شد تا شمای کلی از متغیرها را داشته باشیم. سپس با بهره گرفتن از آزمون های ریشه واحد و هم انباشتگی به بررسی پایایی متغیرها پرداخته ایم. سپس آمار توصیفی متغیرهای پژوهش، و در ادامه برای فرضیه ­های پژوهش آزمون رگرسیون خطی چند متغیره انجام یافت و در نهایت تأثیر یا عدم تأثیر فرضیه ­ها بیان گردید.
فصل پنجم
تفسیـر یافتـه­ها، نتیجـه گیـری و پیشنهادات
۵-۱­) مقدمه
در فصول قبل، کلیات موضوع پژوهش، زیر ساخت نظری، روش پژوهش و یافته­های حاصل از آن به تفصیل شرح داده شد. در این فصل موضوع پژوهش یک­بار دیگر بیان شده، سپس نتایج حاصل از پژوهش به اختصار توضیح داده می­ شود. موضوع پژوهش بررسی رابطه بین اجتناب مالیاتی و تأخیر در گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. جامعه مورد مطالعه شامل ۸۲ شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. قلمرو زمانی پژوهش شامل یک دوره هشت ساله بر اساس صورتهای مالی سال­های ۱۳۸۴ الی ۱۳۹۱ شرکت­های مورد مطالعه است. این پژوهش شامل یک فرضیه اصلی می­باشد که به سه فرضیه فرعی تفکیک شده است که جهت آزمون فرضیات از آزمون رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است.
۵-­۲) تفسیر نتایج آزمون فرضیه‌ها
تفسیر نتایج آزمون هر فرضیه به صورت جداگانه به شرح ذیل مطرح می­گردد:
۵-۲-۱­) تفسیر نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول
طبق بررسی­های بدست آمده از آزمون فرضیه فرعی اول مبنی بر اینکه بین نرخ مؤثر مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد، مشخص گردید فرضیه فوق تأیید نمی­گردد. لذا می­توان این موضوع را ارائه نمود که هزینه مالیات شرکت ها دلیلی برای به تأخیر غیرعادی انداختن تصویب سود سالیانه نیستند طبق نتیجه فرضیه فوق می توان این استدلال را نمود که چنانچه شرکت ها هزینه مالیات خود را گزارش نمایند این افشاء ارتباطی با گزارش سالیانه سود ندارد و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه متأثر از متغیرهایی به غیر از هزینه مالیات (هزینه مالیات به سود قبل از مالیات) می باشد.
با توجه به نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول می توان این استدلال را نمود که شرکت ها برای در اختیار گرفتن منابع سرمایه گذاران، باید قادر باشند انتظارات آنها را برآورده ساخته همچنین باید حقوق دولت را که یکی از مهمترین آن ها مالیات است، پرداخت کنند . چون با پرداخت مالیات میزان بازده مالکان کاهش پیدا می کند، منجر به کاهش انگیزه سرمایه گذاران جهت خرید سهام و سرمایه گذاری می گردد. عدم توجه مدیریت به کاهش هزینه های ناشی از تحمیل مالیات و تعدیل درآمد مشمول مالیات، باعث انتقال منابع مالکان به دولت خواهد شد. انتظار مالکان این است برای جلو گیری از انتقال ثروتشان به دولت؛ مدیریت اقدام به انجام فعالیت هایی بنماید که سود حسابداری را محافظه کارانه تر شناسایی کرده و نه تنها قیمت سهام شرکت کاهش پیدا نکند، بلکه افزایش هم داشته باشد به همین منظور مدیران شرکت ها برای برآورده شدن انتظارات سرمایه گذاران به دنبال راهکارهایی هستتند تا از آن طریق بتوانند مالیات پرداختنی واحد اقتصادی را کاهش داده و از کاهش بازده شرکت نیز جلوگیری کنند یکی از این ابزارها اجتناب مالیاتی می باشد، برای انجام هر چه بهتر و دست یابی به هدف اصلی آن که افزایش ارزش شرکت و ثروت مالکان می باشد، باید کیفیت افشاء شرکتی به همراه فعالیت های اجتناب مالیاتی افزایش یابد. ولی نتیجه فرضیه مؤید آن است که اجتناب مالیاتی یا به بیان دیگر هزینه مالیات پرداختی دلیلی برای تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ها نشده است.
همچنین از بعد دیگری نیز می توانیم نتیجه این فرضیه را استدلال نماییم؛ شرکت ها جهت افزایش ارزش خود بر ساختار سرمایه و به خصوص نگهداشت وجه نقد تمرکز می نمایند چنانچه ساختار سرمایه شرکتی مطلوب باشد ارزش آن شرکت نیز از دیدگاه سهامداران و سرمایه گذاران بیشتر خواهد شد لذا بر روی قیمت سهام نیز تأثیر خواهد گذاشت. لذا چنانچه شرکتی به پرداخت مالیات اقدام نماید برای حفظ ارزش خود بایستی میزان وجه نقد خارج شده را دیرتر گزارش نماید تا بر انتظارات سرمایه گذاران تأثیر منفی نداشته باشد در صورتیکه نتیجه فرضیه فوق نشان داد که هزینه مالیات پرداختی دلیلی برای به تأخیر غیرعادی انداختن تصویب سود سالیانه نبوده است.
همچنین طبق آزمون فرضیه فرعی اول، از بین متغیرهای کنترلی، متغیرهای درصد پنج سهامداران عمده، اندازه‌ی شرکت، فرصت رشد شرکت و اظهار نظر حسابرسی با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی داری وجود دارد که نشان دهنده اهمیت متغیرهای فوق الذکر در گزارشگری مالی شرکت هاست. در پژوهش حاضر مشاهده گردید که بین نرخ مؤثر مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود ندارد که نتیجه فرضیه فوق با نتایج تحقیقات تورل(۲۰۱۰)، بهروزی، بنی مهد و سلیمانی( ۲۰۱۳ )، آی یوها­(۲۰۱۲)، ال اَجمی ( ۲۰۰۸ ) وانگ و سونگ (۲۰۰۶)، عبادین و همپژوهان(۲۰۱۲)، بنی مهد و محسنی شریف (۱۳۸۹)، چمبرز و پنمان (۱۹۸۴)، ماهاجان و چندر(۲۰۰۸ )و دوگان و همکاران(۲۰۰۷) مطابقت می نماید و همچنین با توجه به اینکه بین نرخ مؤثر مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی دار یافت نشد با نتایج تحقیقات وو و همکارانش ( ۲۰۰۸ )، اکتَس و کرگین ( ۲۰۱۱ )، سلی ( ۲۰۱۰ )، دوگان و همکاران (۲۰۰۷ )، اوبرت (۲۰۰۶) و عرب مازار و دیگران(۱۳۹۰) مطابقت نمی نماید.
۵-۲-۲­ ) تفسیر نتیجه آزمون فرضیه فرعی دوم
طبق بررسی­های بدست آمده از آزمون فرضیه فرعی دوم مبنی بر اینکه بین نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد، مشخص گردید، فرضیه فوق تأیید نمی­گردد. با توجه به آزمون رگرسیون خطی چند متغیره، سطح معنی داری آزمون هاسمن و ضریب تعیین ارتباط معنی­داری بین این دو متغیر مشاهده نگردید. بنابراین می توان اذعان نمود که میزان مالیات پرداختی شرکت تأثیری در تأخیر غیرعادی تصویب سود سالیانه شرکت ندارد. با توجه به اینکه مالیات متعلقه به سود شرکت ها، هزینه قابل توجهی را به شرکت و سهامداران تحمیل می کند. تحت قوانین موجود مالیاتی شرکت های تجاری بخش قابل توجهی از سود حاصله خود را باید به دولت پرداخت کنند که این موضوع باعث کاهش بازده مالکان می شود و این امر رغبت سرمایه گذاری را کاهش می دهد. مدیریت برای کاهش انتقال منابع مالکان به دولت و تعدیل هزینه مالیات، اقدام به اجرای برنامه های اجتناب مالیاتی می کنند. این امر منجر به افزایش ثروت و بازده مالکان خواهد شد هر چند نتیجه فرضیه نشان دهنده عدم تأثیر اجتناب مالیاتی بر تأخیر غیرعادی در گزارشگری سالانه می­باشد.
همچنین در ادامه تفسیر نتیجه فرضیه فرعی دوم می توانیم این مطلب را اضافه نماییم که؛ مدیران جهت کاهش هزینه های ناشی از مالیات بر درآمد شرکت انواع گوناگونی از فعالیت های اجتناب مالیاتی را به کار میگیرند. که آن فعالیت­هامی تواند با ریسک بالایی همراه باشد. در سایه برنامه های اجتناب مالیاتی نباید هیچ اهداف دیگری وجود داشته باشد، اما ماهیت مبهم و غیر شفاف برنامه های اجتناب مالیاتی می­توانتد موقعیت های مناسبی برای مدیریت فرصت طلب در جهت کسب منافع و سوء استفاده از منابع مالکان فراهم نماید. اما یک سیستم افشاء کارآمد می تواند رفتار مدیریت واحد اقتصادی را به مالکان برون سازمانی انعکاس دهد تا مدیریت نتواند در سایه فعالیت های اجتناب مالیاتی منافع شخصی خود را دنبال کنند و جهت­گیری آن فعالیت ها در جهت افزایش ثروت سهامداران انجام گیرد. همچنین سازمان امور مالیاتی نیز به عنوان نماینده دولت در اخذ مالیات در زمان مقرر می ­تواند با استقرار سیستم های مناسب مالیاتی، از بروز رفتارهای اجتناب مالیاتی از طرف مدیران جلوگیری نمایند.
در ادامه آزمون فرضیه فرعی دوم مشاهده گردید که متغیرهای فرصت رشد شرکت، اندازه‌ی شرکت و اظهار نظر حسابرسی رابطه معنی داری با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت دارند لذا این متغیرها بعنوان متغیرهای کنترلی اهمیت تأثیر خود بر تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی را نمایان ساختند بنابراین می توانیم بیان نماییم که متغیرهای فوق بایستی مورد توجه استفاده کنندگان از صورتهای مالی و اعتباردهندگان و خصوصا سازمان امور مالیاتی قرار گیرد. در نهایت در پژوهش حاضر مشاهده گردید که بین نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط منفی و معنی دار وجود ندارد که نتیجه فرضیه فوق با نتایج تحقیقات بهروزی، بنی مهد و سلیمانی( ۲۰۱۳ )، تورل(۲۰۱۰)، آی یوها ( ۲۰۱۲ )، ال اَجمی ( ۲۰۰۸ )، وانگ و سونگ (۲۰۰۶)، عبادین و همپژوهان(۲۰۱۲)، بنی مهد و محسنی شریف (۱۳۸۹)، چمبرز و پنمان (۱۹۸۴)، دوگان و همکاران (۲۰۰۷) و ماهاجان و چندر(۲۰۰۸) مطابقت می نماید و همچنین با توجه به اینکه بین نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی دار یافت نشد با نتایج تحقیقات اکتَس و کرگین (۲۰۱۱)، سلی (۲۰۱۰)، دوگان و همکاران (۲۰۰۷)، اوبرت (۲۰۰۶)، وو و همکارانش (۲۰۰۸) و عرب مازار و دیگران(۱۳۹۰) مطابقت نمی نماید.
۵-۲-۳ ) تفسیر نتیجه آزمون فرضیه فرعی سوم
طبق بررسی­های بدست آمده از آزمون فرضیه فرعی سوم مبنی بر اینکه بین تفاوت دفتری مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط مثبت و معنی دار وجود دارد. مشخص گردید که فرضیه فوق را نمی­ توان پذیرفت لذا تفاوت دفتری در مالیات تأثیری در به تأخیر غیرعادی انداختن گزارشگری مالی توسط شرکت ها نداشت بنابراین تفاوت دفتری مالیات (از تفاوت سود ابرازی و درآمد قطعی شده) را نمی توانیم بعنوان ابزاری برای واحدهای تجاری قلمداد بکنیم که بدنبال بهانه ای برای دیرتر گزارش کردن سود سالیانه خود هستند و تصویب سود سالیانه شرکت متأثر از متغیرهایی به غیر از تفاوت دفتری مالیات است. در حالت کلی می توانیم بگوییم که شرکت ها بدنبال پرداخت حداقل مالیات هستند بنابراین، حتی می توانیم بگوییم شرکت ها حداقل سود تقسیمی را بین سهامداران تقسیم می نمایند؛ هر چه در صد سود تقسیمی کمتر باشد مالیات کمتری پرداخت می شود لذا ترجیح داده می شود که سود کمتری تقسیم شود. سرمایه گذار دو نوع مالیات پرداخت می کند: مالیات بر سود سهام و مالیات بر فروش سهام؛ هر چه سود کمتری تقسیم شود، قیمت سهام کمتر کاهش یافته و در نتیجه بهای فروش آن بیشتر است در نتیجه هر چه سود کمتری تقسیم شود(مالیات کمتری پرداخت می شود)، اما همین امر باعث می شود قیمت سهام کمتر کاهش یافته و در زمان فروش سهام این مالیات پرداخت خواهد شد. هر چند مالیات بر سود تقسیمی (در کل) بیشتر از مالیاتی است که سهامدار مجبور است در صورت عدم تقسیم سود در فروش سهام مالیات مربوطه را پرداخت کند لذا در حالت کلی می توانیم بگوییم که پرداخت مالیات می تواند بر بازده سهام شرکت ها تأثیر بگذارد ولی با توجه به نتیجه فرضیه فوق مشاهده گردید که تفاوت دفتری مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی دار باهم ندارند.
همچنین بر حسب نتیجه فرضیه فرعی سوم مشاهده گردید که درصد پنج سهامداران عمده، اندازه‌ی شرکت و اظهار نظر حسابرسی با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی دار دارد لذا پنج سهامداران عمده، اندازه‌ی شرکت و اظهار نظر حسابرسی می تواند دلیلی برای به تأخیر انداختن غیرعادی گزارشگری مالی شرکت ها مطرح باشد.
در پژوهش حاضر مشاهده گردید که بین تفاوت دفتری مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط مثبت و معنی دار وجود ندارد که نتیجه فرضیه فوق با نتایج تحقیقات بهروزی، بنی مهد و سلیمانی(۲۰۱۳)، دوگان و همکاران(۲۰۰۷)، آی یوها (۲۰۱۲)، ال اَجمی (۲۰۰۸)، وانگ و سونگ (۲۰۰۶)، تورل(۲۰۱۰)، عبادین و همپژوهان(۲۰۱۲)، بنی مهد و محسنی شریف (۱۳۸۹)، چمبرز و پنمان (۱۹۸۴)، ماهاجان و چندر (۲۰۰۸) مطابقت می نماید و همچنین با توجه به اینکه بین تفاوت دفتری مالیات و تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ارتباط معنی دار یافت نشد با نتایج تحقیقات عرب مازار و دیگران (۱۳۹۰)، اکتَس و کرگین (۲۰۱۱)، سلی (۲۰۱۰)، وو و همکارانش (۲۰۰۸)، دوگان و همکاران (۲۰۰۷) و اوبرت (۲۰۰۶) مطابقت نمی­نماید.
۵-۳ ) نتیجه‌گیری کلی
مدیران برای استراتژی­ های اجتناب مالیاتی که روی درآمد مشمول مالیات تأثیر می گذارد ارزش زیادی قائل بوده و در واقع به دنبال کاهش هزینه مالیات صورت­های مالی هستند. همچنین مدیران به دنبال استراتژیهایی هستند که مالیات نقدی پرداختی آنها را کاهش دهد که این مسئله می توانست بر زمان ارائه گزارشهای مالی سالانه تأثیرگذار باشد در پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل جامعی روی، بررسی رابطه بین اجتناب مالیاتی و تأخیر در گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام یافت جامعه مورد مطالعه شامل ۸۲ شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران در یک دوره هشت ساله بر اساس صورتهای مالی سال­های ۱۳۸۴ الی ۱۳۹۱ در شرکت­های مورد مطالعه است. در این تحقیق متغیر تأخیر غیرعادی در تصویب سود به عنوان متغیر وابسته تحقیق در نظر گرفته شده و تأخیر در گزارشگری مالی شرکت (به عنوان متغیر مستقل) با بهره گرفتن از سه متغیر، نرخ مؤثر هزینه مالیات، نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی و متغیر تفاوت دفتری مالیات مورد سنجش قرار گرفته است همچنین متغیرهای سود شگفت‌انگیز، اظهار نظر حسابرسی، بزرگترین موسسه حسابرسی‌کننده، اندازه‌ی شرکت، فرصت رشد شرکت، اهرم عملیاتی، بحران مالی، درصد پنج سهامداران عمده، نسبت ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات، نسبت کل اقلام تعهدی به کل دارایی به عنوان متغیرهای کنترل تحقیق در نظر گرفته شده‌اند. هدف تحقیق بررسی رابطه متغیرهای مستقل و کنترل با متغیر وابسته می­باشد. برای وارد کردن داده ­های تحقیق در نرم افزار Eviews8 از روش پانل دیتا (Panel Data) استفاده گردیده است. این پژوهش شامل یک فرضیه اصلی می­باشد که به سه فرضیه فرعی تفکیک شده است که جهت آزمون فرضیات از آزمون رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. در کل نتایج بدست آمده از آزمون فرضیات، حاکی از عدم ارتباط معنی­دار بین نرخ مؤثر مالیات، نرخ مؤثر مالیات نقدی پرداختی و تفاوت دفتری مالیات با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت ها می­باشد لذا متغیرهای اجتناب مالیاتی با تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی مرتبط نیست و این نتیجه می ­تواند مؤید این مطلب باشد که تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی وابسته به سایر متغیرهایی به غیر از متغیرهای اجتناب مالیاتی می­باشد.
در نهایت، می توان در پژوهش حاضر یافته های جانبی مرتبط با تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی را بصورت زیر خلاصه نمود:

• • فرصت رشد شرکت رابطه معنی داری با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت دارد؛

• • درصد پنج سهامدار شرکت رابطه معنی داری با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت دارد؛

• • اندازه‌ی شرکت رابطه معنی داری با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت دارد؛

• • اظهار نظر حسابرسی رابطه معنی داری با تأخیر غیرعادی در تصویب سود سالیانه شرکت دارد.

به این ترتیب، ملاحظه می شود که بعضی متغیرهای کنترل وارد شده در مدل های مختلف به نوعی رابطه معنی­دار خود را نشان داده­اند.
۵-۴ )پیشنهادهای حاصل از تحقیق
پیشنهادات حاصل از پژوهش در قالب دو بخش پیشنهادات مبتنی بر فرضیه ­ها و پیشنهادات برای پژوهش­های آتی مطرح می­گردد:
۵-۴-­۱­)پیشنهادات مبتنی بر فرضیه ­ها
۱) توصیه می شود سازمان امور مالیاتی کشور در بررسی اظهارنامه­های مالیاتی و درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت ها، کیفیت افشاء شرکتی آنها که توسط سازمان بورس اوراق بهادار افشاء شده، به عنوان شاخصی از اجتناب مالیاتی مورد توجه قرار دهد.
۲) پیشنهاد می گردد، یک سیستم نرم افزاری در سازمان امور مالیاتی که امکان دسترسی سریع تر و دقیق تر به سوابق موجود که جنبه محرمانه بودن اطلاعات مؤدیان مالیاتی نیز در آن رعایت شده باشد، جهت استفاده در تحقیقات فراهم شود.
۳) با توجه به نتایج مربوط به رابطه بین متغیرهای سود شگفت‌انگیز، اظهار نظر حسابرسی، بزرگترین موسسه حسابرسی‌کننده، اندازه‌ی شرکت، فرصت رشد شرکت، اهرم عملیاتی، بحران مالی، درصد پنج سهامداران عمده، نسبت ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات، نسبت کل اقلام تعهدی به کل دارایی با تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی در شرکت ها، پیشنهاد می­گردد سرمایه گذاران و اعتباردهندگان به متغیرهای فوق توجه کافی داشته باشند.
۴) تأکید بیشتر سازمان بورس و اوراق بهادار و نیز سازمان حسابرسی به عنوان مرجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری بر روی افشای اطلاعات و هم­چنین بیان صادقانه اطلاعات حسابداری می­باشد طبیعی است که تعیین آن بخش از اطلاعات مالی که بایستی به نحو صحیح افشاء گردد و تأکید بر استانداردهایی که بیشتر در معرض این موضوع است، می ­تواند به هدف نهایی بازار سرمایه که همانا تسهیم عادلانه به واسطه ارزیابی مناسب است، کمک نماید تا رفته رفته زمینه ­های کارایی بازار سرمایه را فراهم آورد تا شاید از این طریق بتوان با شفاف سازی روند اطلاعات در بازار سرمایه و از بین بردن رانت اطلاعاتی، بازاری کارا و اثربخش ایجاد نموده و فعالان اقتصادی در این بازار را برای چرخاندن هرچه بهتر چرخ­های اقتصادی و هدایت صحیح سرمایه­­ها و ثروت­های ملی بسوی تولید و اشتغال که منجر به رشد و توسعه اقتصادی خواهدشد، تشویق و حمایت نمایند.
۵-۴-۲­) پیشنهاد برای تحقیقات آتی
با انجام هر پژوهش، راه به سوی مسیری جدید باز می شود و ادامه راه، مستلزم انجام پژوهش­های دیگری است. به منظور استفاده هرچه بیشتر از نتایج تحقیق و نیز کمک به روشن شدن ارتباط بین اجتناب مالیاتی و تأخیر در گزارشگری مالی در آینده می­توان به موضوع­های زیر توجه بیشتری نمود:
۱) طراحی و ارائه مدلی برای سپر مالیاتی بر اساس شاخص های کلان اقتصادی و قوانین مالیاتی ایران و بررسی رابطه بین سپر مالیاتی و تأخیر غیرعادی در گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران؛
۲) پیشنهاد می­ شود در پژوهش­های آتی موضوع پژوهش حاضر را در سطح شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس نوع صنعت و در دوره زمانی طولانی­تر، مورد آزمون قرار گیرد؛ تا رابطه بین اجتناب مالیاتی و تأخیر در گزارشگری مالی بیشتر ملموس شود؛
۳) درک و فهم عوامل مؤثر بر تأخیر در گزارشگری مالی علاوه بر حفظ سرمایه گذاران باعث اطلاع رسانی در خصوص موضوع به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان جدید و سهامداران فعلی و در نهایت افزایش امکان سودآوری و جلب رضایت آنان می شود لذا بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر در گزارشگری مالی شرکت ها می ­تواند راهگشای بسیاری از تصمیمات سهامداران در زمینه فوق باشد؛
۴) در این تحقیق علاوه بر متغیرهای اجتناب مالیاتی، اثر سایر متغیرهای تاثیر گذار بر تأخیر در گزارشگری مالی (متغیرهای سود شگفت‌انگیز، اظهار نظر حسابرسی، بزرگترین موسسه حسابرسی‌کننده، اندازه‌ی شرکت، فرصت رشد شرکت، اهرم عملیاتی، بحران مالی، درصد پنج سهامداران عمده، نسبت ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات، نسبت کل اقلام تعهدی به کل دارایی) نیز بررسی شده است. در تحقیقات بعدی مرتبط با تأخیر در گزارشگری مالی می­توان روی این متغیرها تمرکز کرد؛

۹۶

جدول ۱۷: رگرسیون به روش همزمان برای پیش بینی حمایت ادراک شده برپایه شیوه های مدیریت منابع انسانی

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصـل اول:

کلـیات

مقدمه:

نظریه‏پردازان علم مدیریت، با شناخت انسان به‏عنوان عنصری پیچیده در سازمان، عامل‏ انسانی را به‏عنوان مهمترین عنصر برای حفظ موجودیت و بقای سازمان معرفی می‏کنند و توجه روزافزونی به منابع انسانی نه‏تنها در نقش‏های سنتی بلکه در نقش مدرن آن‏ حتی در عصر فن‏آوری اطلاعات معطوف داشته‏اند.
در دنیای رقابتی امروز، شدت رقابت هر روز افزایش می یابدو به طور پیوسته همه سازمانها برای بقا و بالندگی خودبه بهبود عملکرد سازمانی نیازمندند مدیران مجبورند در قبال شیوه های نوینی که عملکرد منابع راهبردی سازمان رابه حداکثر میرساند مدام گوش به زنگ باشند.

شرح و بیان مساله پژوهش:

بدون تردید برای داشتن آینده پویا و توسعه یافته و ایستادگی اقتصادی در دنیای پررقابت امروزی، نیازمند افزایش بهره‌وری و استفاده حداکثری از حداقل امکانات هستیم. امروزه همه کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه به اهمیت بهره‌وری به عنوان یکی از ضرورت‌های توسعه اقتصادی و کسب برتری رقابتی پی‌برد‌‌ه‌اند. به این ترتیب اغلب کشورهای در حال توسعه به منظور اشاعه فرهنگ نگرش ویژه به بهره‌وری و تعمیم بکارگیری فنون و روش‌های بهبود آن سرمایه گذاری های قابل توجهی انجام داده‌اند. در ایران اهمیت توجه به مقوله بهره‌وری به دلایل مختلفی از جمله حاکم نبودن فرهنگ و نگرش درست به بهره‌وری در جامعه، مورد غفلت واقع گردیده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حلقه مفقوده اقتصاد ایران پیش از آنکه سرمایه و یا منابع طبیعی باشد، نبودن بهره‌وری نیروی کار است.(دلوی و همکاران، ۱۳۸۹: ۶۸)
به استناد پژوهش های انجام شده (هوسلید^[۱]، ۱۹۹۴؛ بکر^[۲] و گرهارت^[۳]،۱۹۹۶ و پفر^[۴] ۱۹۹۸)یک نظام جامع مدیریت منابع انسانی ، عملکرد سازمانی را افزایش می دهد .متخصصانی که به طور پیوسته به دنبال فهم رابطه مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی بودند برای بررسی این رابطه دو رویکرد سیستماتیک و استراتژیک برگزیدند ، ریشه این دو رویکرد در مطالعه تاثیر خاص هر یک از وظائف منابع انسانی بر عملکرد کارکنان و یا عملکرد سازمان می باشد (سینگ^[۵] وهمکاران ،۲۰۱۲: ۶۵۱)
هر دو رویکرد سیستماتیک و استراتژیک به طور مشترک به دنبال فهم چگونگی تاثیر شیوه های مدیریت منابع انسانی بر رفتار کارکنان و از طریق آن رسیدن به عملکرد مطلوب می باشند .(همان ، ۶۵۲)
این پژوهش به بررسی تاثیر روش های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی می پردازد یکی از نقاط ضعف اساسی متخصصان منابع انسانی واهمه داشتن از نتایج کمی و اندازه گیری عملکرد است. این ترس ممکن است ناشی از عدم وجود دانش یا تجربه در زمینه اندازه گیری عملی اثرات منابع انسانی باشد (عطافر، خانی خوزانی و بهرامی سامانی، ۱۳۸۹: ۹۰).
متغیر های فراوانی بر عملکرد سازمانی تاثیر گذار می باشد. این عوامل و متغیر ها به دو دسته کلی عوامل داخلی و خارجی تقسیم می شوند ، عوامل داخلی ، متغیر هایی هستند که از سازمانی به سازمانی دیگر متفاوت بوده و تشخیص آنها برای ناظر خارجی سخت می باشد، در بهترین شرایط تاکنون ۴۰% از پراکنش عملکرد سازمانی بی هیچ توجیهی مانده است و محققان در تشریح این قسمت ناتوان بوده اند.این فضای خالی عرصه را برای محققان منابع انسانی مهیا نموده تا بتوانند نوسان بی توجیه مانده را تشریح نمایند.(سینگ وهمکاران، ۲۰۱۲: ۶۵۷).
این پژوهش بدنبال کمی کردن اثر منابع انسانی بر عملکرد سازمان است.تا از این طریق بتواند اهمیت منابع انسانی و شیوه مدیریت این منابع را بر عملکرد سازمان تبیین نماید.

اهمیت و ارزش تحقیق:

آیا استراتژی منابع انسانی می تواند موجب تفاوت شود ؟آیا بهترین روش های عملی یا استراتژیک وجود دارند که اگر به اجرا در آیند، بر عملکرد سازمان اثر مثبت خواهند داشت ؟(بامبرگر^[۶]ومشولم^[۷] ،۲۲:۱۳۸۱)
برای پژوهشگران مدیریت استراتژیک منابع انسانی، بررسی رابطه بین شیوه های اجرایی منابع انسانی و عملکرد شرکت، از نظرتجربی، می تواند ابزاری به حساب آید که بدان وسیله براعتبار رشته مدیریت منابع انسانی بیفزاید. (بامبرگرومشولم ،۱۳۸۱: ۲۱)
آیا فعالیت ها و اقدامات منابع انسانی تفاوتی در نتایج سازمانی ایجاد می کند؟ با مرور مطالعات و تحقیقاتی که به اثر منابع انسانی بر عملکرد پرداخته اند پاسخ مثبت است.
همزمان با تغییر در عرصه جهانی، نیروی کار نیز تغییر پیدا کرد.تغییر نیروی کار نیازمند تغییر مدیریت نیروی کارکنان به مدیریت منابع انسانی بود. تکامل مدیریت منابع انسانی نیازمند دیدگاهی استراتژیک در هر دو بعد دانشگاهی و عملیاتی می باشد.(یاسمین بال^[۸]، ۲۰۱۱: ۱)
منابع انسانی مهمترین منبع هر سازمانی است، اما تعداد سازمان هایی که میتوانند این منبع را مطیع خود کرده و مورد بهره برداری قرار دهند بسیار ناچیز است (احمد و شرودر، ۲۰۰۳: ۱۹) به طور معمول این منبع در سازمان های خدماتی بیشتر از مراکز تولیدی مورد توجه قرار می گیرند آنها با این چالش مواجهند که چگونه می توانند این تأثیر را اندازه گیری کنند بهترین راهی که میتوان نقش منابع انسانی را به سنجش عملکرد کسب و کار پیوند زد کدام است ؟
این پژوهش به دنبال پیوند نقش ، وظائف وکارکردهای منابع انسانی با عملکرد سازمانی است، اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که بدانیم در ایران هیچ نشانه ای مبنی بر تغییر محتوا، فلسفه و کارکردهای مدیریت منابع انسانی در دست نیست.تا سال ۱۳۰۱ شمسی که برای نخستین بار قانون استخدام کشوری به تصویب رسید، اصول، ضوابط و روش علمی خاصی که بر امور استخدامی سازمانهای دولتی حاکم باشد، وجود نداشت. نقش مدیریت منابع انسانی در ایران چندان دستخوش تغییرات اساسی نگردیده و همچنان بر وظایف سنتی مدیریت پرسنلی در ایران تأکید می شود . کاربرد اصطلاح مدیریت منابع انسانی در سازمانهای ایران نیز سابقۀ چندانی ندارد و پسوند راهبردی که دراواسط دهۀ ۸۰ میلادی در غرب متداول گردید، تنها در در کمتر از یک دهه اخیر در تعداد معدودی از سازمانهای صنعتی پیشرو ایران (نفت، پتروشیمی و فولاد ) مصطلح گردیده است .(دلوی وهمکاران ، ۱۳۸۹: ۷۴)

اهداف تحقیق:

هدف کلی از پژوهش حاضر بررسی تاثیر شیوه های جهان شمول مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمان می باشد. ارائه چارچوبی که مدیران منابع انسانی بتوانند ابزارهای مفهومی وعملیاتی مورد نیاز را برای ساختاردهی نقش ارزش آفرین خود ایجاد نمایند. بنابراین اهداف جزئی این تحقیق به قرار زیر می باشد:

• بررسی رابطه بین امنیت استخدامی و عملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین استخدام گزینشی و عملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین تیم های خودگردان، تمرکز زدایی و عملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین جبران خدمت بالا مبتنی برعملکرد و عملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین آموزش گسترده و عملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین کاهش در تفاوت مقام و موقعیت وعملکرد سازمانی

• بررسی رابطه بین تسهیم اطلاعات و عملکرد سازمانی

قلمرو زمانی و مکانی پژوهش:

از آنجا که نیروی انسانی ارزش های متفاوتی درسازمانهای خدماتی باشرکت تولیدی دارند منابع انسانی مهمترین منبع هر سازمانی است، اما تعداد سازمان هایی که میتوانند این منبع را مطیع خود کرده و مورد بهره برداری قرار دهند بسیار ناچیز است به طور معمول این منبع در سازمان های خدماتی بیشتر از مراکز تولیدی مورد توجه قرار می گیرند(احمد و شرودر، ۲۰۰۳: ۱۹). به همین خاطر یکی از شرکتهای تابعه برق منطقه ای فارس به عنوان جامعه مورد بررسی این پژوهش انتخاب گردید. ناگفته نماند از آنجا که در مطالعه احمد و شرودر (۲۰۰۳) مناطق جغرافیایی (کشورهای مورد مطالعه) به عنوان متغیرکنترلی مد نظر قرارگرفته است ، این مطالعه از حیث آنکه در ایران اجرا شده است متغیر کنترلی مطالعه آنها را نیز مد نظر قرار داد.
بازه زمانی این پژوهش از ابتدای سال ۹۱ با مطالعه کتابخانه ای آغاز گردید و با پژوهش در اسناد مکتوب و مقالات داخلی و خارجی ادامه یافت تا این که در ابتدای سال ۹۲ این مرحله از مطالعه به پایان رسید و ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۲ صرف مطالعه میدانی و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری از آنها شد.

کلید واژه ها:

مدیریت منابع انسانی^[۹]:

رویکرد های متمایز به مدیریت کارکنان که به دنبال دستیابی به مزیت رقابتی از طریق آرایش و به کارگیری نیروهای کاری متعهد و متخصص می باشد.(دئود^[۱۰]، ۲۰۰۶: ۱۴ به نقل از استوری^[۱۱](۱۹۹۵)).

شیوه های مدیریت منابع انسانی^[۱۲]:

فعالیت های سازمانی معطوف به مدیریت منابع انسانی جهت اطمینان از آنکه نیروی به کارگرفته شده به دنبال دستیابی به اهداف سازمانی است.(شولر^[۱۳] و جکسون^[۱۴] ،۱۹۸۷؛ شولر و مک میلان^[۱۵]، ۱۹۸۴؛ رایت و اسنل، ۱۹۹۱). (همان : ۱۴). در این پژوهش شیوه های مدیریت منابع انسانی بر اساس رویکرد بهترین روش ها^[۱۶] برگرفته از پژوهش پفر و ویگا(۱۹۹۹) گزینش شده است. این شیوه ها عبارتند از :امنیت استخدامی، استخدام گزینشی،تیم های خودگردان، پرداخت بالا متناسب با عملکرد، آموزش گسترده،کاهش در تفاوت میان شأن و مقام پست های مختلف، تسهیم اطلاعات.

عملکرد سازمانی^[۱۷] :

در این تحقیق عملکرد سازمانی به دو بخش محسوس و نامحسوس که به صورت همزمان اثر بخشی سازمانی را اندازه گیری می کنند اشاره دارد. هزینه ، کیفیت،ارائه به موقع خدمت، انعطاف پذیری،ارائه خدمت جدید در صنعت مورد فعالیت بعد مالی عملکرد سازمانی، مولفه های اختصاصی که بعد عملیاتی سازمان را نسبت به سایر شرکت های برق منطقه ای می سنجد و تعهد سازمانی که بعد نامحسوس متغیر عملکرد سازمانی را اندازه گیری می کنند از جمله ابعاد مورد سنجش در این پژوهش بوده است.

بنابراین، معیاری که بر اساس درک پاسخ دهندگان از برند غالب طبقه هدف شکل گرفته بود نشان از تفاوتی فاحش میان دو گروه دارد. بنابراین آزمون این فرضیه بر اساس معیار ادراک مشتریان از برند غالب طبقه هدف، ما را به این نتیجه می رساند که حضور یک برند غالب در طبقه هدف، تاثیر منفی بر ارزیابی پاسخ دهندگان از مطلوب بودن برند جدید دارد و بدین ترتیب فرضیه سوم(H3) اثبات می‎شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

غالب بودن یا غالب نبودن یک برند در طبقه هدف را با معیار به‎خاطرآوری سنجیدیم. غلبه برندی که بر اساس ادراک مشتریان شکل گرفته بود حاکی از وجود تفاوتی معنادارمیان دو گروه ذکر شده است. هر چند بازاریابان و مشتریان از دیدگاه های متفاوتی به ارزیابی ساختار طبقه محصول و میزان رقابتی بودن آن می پردازند، هر دو، اطلاعات مربوط به بازار محصولات را در ذهن خود طبقه بندی می کنند تا بتوانند فرایند تصصمیم گیری را تسهیل کنند. این عدم تطابق میان نحوه ادراک و ارزیابی طبقه محصول منجر به نتایج متفاوتی خواهد شد. یافته های آزمون ۱ نشان می دهد که مشتریان بر اساس سهم بازار محصولات، ساختار بازار هدف را طبقه بندی نمی کنند و این معیاری است که بیشتر مورد استفاده بازاریابان قرار دارد و نه مشتریان. لمان و وینر(۲۰۰۵) سوال جالبی در این زمینه مطرح کرده اند:
«بالاخره رقابت را چه کسی تعریف می کند؟ شرکت یا مشتری؟ این مشتری است که تعیین می کند چه محصول یا خدمتی نیاز فعلی‎اش را برآورده می سازد».
در این جا، داده های حاصل از سناریوهای آزمون پس رقابتی، به دو گروه مجزا تقسیم شدند. آنهایی که معتقد بودند برند جدید ارائه شده از قویترین برند موجود در طبقه، ضعیف تر است (n= 58) میزان مطلوبیت بسط برند جدید را کمتر ارزیابی کرده بودند(Mean Dominant Brand = 4.82). مقایسه دو گروه باز هم نشان از تفاوت آنها با یکدیگر دارد. بنابراین فرضیه سوم H3 اثبات می شود.
جدول ‏۴-۸ غلبه نسبی برند و ارزیابی بسط برند

بخش الف: آماره‎های توصیفی

تعداد
میانگین
انحراف از میانگین
خطای استاندارد
فاصله اطمینان %۹۵ از میانگین
کمینه
بیشینه
حد پایین
حد بالا

گروه اول

۵۸

۴٫۸۲

۲٫۱۸۲

۲٫

۴٫۴۲

۵٫۲۱

۱

۹

گروه دوم

۵۸

۶٫۵۲

۱٫۶۸۹

۱۴۲٫

۶٫۲۴

۶٫۸۱

۱

۹

در دهه ۱۹۶۰، برخی از هواشناسان، ریاضی دان‌ها، فیزیکدان‌ها وزیست شناسان به شواهدی دست پیداکردند و مباحثاتی میان آنان شروع شد که باعث طیفی از ناراحتیها، علایق، اعجابها وحتی عصبانیتها شد.آنها نمی توانستند باور کنند که طبیعت به گونه‌ای که شواهدش را به تازگی مشاهده می کردند، رفتار کند. آزمایشها نشان می دادکه طبیعت دارای رفتارغیرقابل پیش بینی است و الگوها و طرحهای تصادفی وپیچیده ای را ایجاد می کند که با محاسبات و فرمول‌های خطی قابل انطباق نیست، بلکه در نقاط و وضعیتهای مشخصی شاخه شاخه می شود و راه خود را از نظر گاه های ازپیش تعیین شده جدا می کند. ابر، صاعقه، حبابهایی که درپای آبشارها تشکیل می شوند از نمونه این نوع از پدیده‌ها هستند. به دنبال این مشاهدات و آزمایشها نظریه جدیدی به نام نظریه آشوب شکل گرفت.
براساس نظریه آشوب جهان نظامی غیرخطی، پیچیده و غیرقابل پیش بینی است. این نظریه به سیستم‌هایی اشاره دارد که ضمن نشان دادن بینظمی، حاوی نوعی نظم نهفته در درون خود هستند وبیانگر رفتارهای نامنظم، غیرخطی و غیرقابل پیش بینی وپیچیده درسیستم هاست وقائل به وجود یک الگوی نظم غایی در تمام این بی نظمیهاست. به دلیل غیرخطی بودن وپیچیدگی سیستم‌های آشوب ارائه مدل از اینگونه سیستم‌ها کاری بس مشکل وسخت است.به همین علّت سعی شده است به کمک مثالها و مدل‌های کامپیوتری وجهی از سیستم‌های آشوبناک نشان داده شود. مثال مورگان^[۴۵] (۱۹۹۷) برای این نوع سیستم‌ها، توده ای از«پرندگان»، «خفاشها‌» یا «ماهیها» است که بر اساس سه قانون «۱- حرکت بدون تصادم؛ ۲- حفظ حرکت در جوار یکدیگر ۳- دور نشدن خیلی زیاد از یکدیگر» حرکت می کنند. این الگو یک الگوی کامپیوتری است که نشانگر یک توده دینامیک یا یک سیستم آشوبناک است که جزئیات حرکات آنهاغیرقابل پیش بینی، ولی در کلّیت از یک نظم برخوردار است. توده پرندگان، پیشرفت الگوهای هوا، واکنشهای پیچیده شیمیایی،اجتماع موریانه ها،پرواز پرسروصدای حشرات ازنمونه های سیستم‌های آشوبناک هستند.چهارویژگی مشترک درسیستم‌های آشوبناک عبارت‌اند از:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱ـ اثرپروانه ای^[۴۶]
بر اساس اصل اثرپروانه ای ،یک تغییرکوچک هر چند بی اهمیت مانندپرزدن یک پروانه می تواند منجر به تغییرات شگرف در یک سیستم شود، یا اینکه براساس گفته نویسنده مقالات علمی «کوین کلی» درسیستم‌های غیرخطی پیچیده applesا=۲+۲(۱) (مورگان ۱۹۹۷، ۱۵۲) هر تغییر کوچک در سیستم غیرخطی می تواند تغییر کوچک دیگری را ایجاد کند و تغییر بعدی، تغییر دیگری را تا اینکه درنهایت یک تغییر کیفی رخ می دهد.
۲ـ سازگاری پویا
سیستم‌های بی‌نظم در ارتباط با محیط‌شان هم چون موجودات زنده عمل می کنند و نوعی تطابق و سازگاری پویا بین آنها و پیرامونشان برقرار است. این سازگاری مانند هوشمندی مغز انسان از نوع ظهور لحظه‌ای است. میزان و چگونگی هوشمندی مغز از قبل تعیین نشده، طرحی برای آن پیش بینی نشده، بلکه یک پدیده در حال ظهور(شدنی) برنامه ریزی نشده است که در جریان زمان تکامل می یابد. سیستم های سازگار شونده پویا دارای ویژگیهای زیرهستند:
الف) توان خود سازماندهی دارند: هر جزء در چارچوب محدودیتهای کلی سیستم، خودراباشرایط پیش آمده سازگار و در نظم کلی سیستم سازماندهی می‌کند. برای مثال هر قسمت مغز می تواند با شرایط جدید خود را هماهنگ کند، بدون اینکه هماهنگی باکل را ازدست بدهد. تغییر و تحول در سیستم‌های آشوبناک براساس همین ویژگی خود سازماندهی انجام می‌گیرد. فقیه (۱۳۷۶) اظهار می دارد: سیستم‌های خود سازمانبخش، دارای درجه ای ازآگاهی نسبت به وضیعت موجودخودوتفاوت آن باوضیعت عموماً مطلوب هستند. آنها می توانند برپایه اطلاعاتی که ازپیش دارند خود را نوسازی کنند.
ب) وی‍ژگی هم افزایی: در سیستم‌های پیچیده کل بزرگتر از جمع اجزاست. این بدان معنا است که تلاش افراد در چارچوب یک سیستم باز و آزاد، نسبت به سیستم‌های ساده و بسته، اثر بخشتر و تاثیر‌گذارتر است.
ج)یاد گیرنده هستند: مورگان (۱۹۹۷، ۸۶) چهار اصل زیر را برای یادگیرنده بودن یک سیستم لازم می داند:
_ سیستمها باید توان احساس، نظارت وشناسایی منظرهای با اهمیت محیط خود را داشته باشند؛
_ آنها باید بتوانند این اطلاعات را باهنجارهای عملیاتی که رفتار آنها را هدایت می کند مربوط سازد؛
_ آنها باید بتوانند انحرافات مهم را ازهنجارها تشخیص دهند؛
_ آنها باید بتوانند عملیات خودرا با تشخیص خطا اصلاح کنند.
در صورت وجود چهار شرط گفته شده، سیستم می تواند برتغییرات محیط نظارت داشته باشد و واکنشهای مناسب را از خود بروز دهد و به شیوه هوشمندانه و خود ـ تنظیم عمل نماید.
۳- خود ـ شباهتی
در نظریه آشوب ومعادلات آن، نوعی شباهت بین اجزا و کل قابل تشخیص است.
مثال معروف آن، یک صفحه هولوگرام است که توسط لیزر تصویری برآن ضبط شده باشد. این صفحه دارای خاصیتی است که درصورت جزء جزء شدن، هرجزء آن تصویرکامل را نشان می دهد. همچنین یک قطعه آینه که در صورت شکسته شدن، هرجزء آن آینه دیگری است.
۴- جاذبه های عجیب
جاذبه های عجیب، الگوهایی هستند که از منظر یا منظرهای گوناگون بی نظم و آشفته ولی ازمنظریا منظرهای دیگر دارای نظم هستند. هرچه افق دید گسترده‌تر باشد، یافتن جاذبه عجیب ممکن تر وقدرت پیش‌بینی بیشتر خواهد بود (الوانی ۱۳۷۸، ۶۹).
نظریه پردازهای بی نظمی در پژوهشهای خود، توجه خاصی به چگونگی رفتار سیستم‌ها که تحت نفوذ «جاذبه‌های» گوناگون قرار می گیرند، داشته اند. برای درک بهتر مفهوم «جاذبه های گوناگون»، فرض کنید دریک صبح آفتابی درایوانی برای لذت بردن از زیباییهای صبحگاهی نشسته اید و در رؤیایی شیرین فرو رفته‌اید. برای مثال خود را درکنار دریاچه ای با آبهای نیلگون که تصویر آسمان آبی را درخودجای داده احساس می کنید. جنگلی سبز اطراف دریاچه را فراگرفته است و پنگوئن ها با زیبایی اغوا کننده ای درآب شیرجه می‌زنند. ناگهان دراین بین بنا به دلیلی، توجه شما به پشت سرتان جلب می شود. در این حالت تیک تیک ساعت الکترونیک که با صدای موتور یخچال در هم شده است، برای لحظه ای شما را از آن احساس، خارج می کند. اگرچه ممکن است چشمهایتان هنوز برآن صحنه باشد، ولی ذهن وفکرتان جای دیگری است. در این حالت شما اسیر دو «جاذبه» شده اید که از دو زمینه کاملاً متفاوت برخوردارند. هرچقدرکه به سمت یکی کشیده می‌شوید، از دیگری دور می شوید. با کشیده شدن به سوی دریاچه، صداهای لوازم خانگی به نیستی سپرده می‌شوند، اما اگربه سوی تیک تیک ساعت، اجاق ویخچال جذب شوید، (کاری که درشستشوی مغزی انجام می‌دهند) صداهای مزاحم غالب می‌شوند (مورگان ۱۹۹۷، ۶۵-۵۷). به نظر می آید که سیستم‌های پیچیده، ذاتاً اسیر تنشهایی از این نوع هستند. آنها دائماً تحت نفوذ چندین «جاذبه» قراردارند که در نهایت زمینه جاذبه غالب، رفتار سیستم راآشکار می سازد. بعضی از جاذبه ها سیستم را به سوی وضعیتهای تعادل یا نزدیک تعادل می‌کشند، این عمل ازطریق بازخورد منفی انجام می گیردکه از رشد ناپایداری جلوگیری می کند. برخی از جاذبه های دیگر سعی می کنند نظم و ریخت جدیدی به سیستم بدهند. اگر «جاذبه مسلط» (زمینه موجود) موفق شود، انرژی حرکتی سیستم وناپایداری آن رادفع کند، پتانسیل‌های تغییر به تحلیل می روندو سیستم به وضعیت متزلزل قبلی خودبرمی گردد. ازطرف دیگر، اگرجاذبه جدید غلبه کند، انرژی های تولید شده راجذب خواهد کرد و نظم جدید حاکم می شود.

۲-۲-۱۵ مدیریت درآشوب و پیچیدگی

تاثیر پارادایم آشوب در نظریه های سازمان و مدیریت را می توان در طرح مباحثی همچون سازمانهای یادگیرنده، تحلیل سازمان از طریق استعاره های مغز و هولوگرام، توجه به تیم‌های خود گردان و ساختارهای غیر متمرکز و تیمی، مشاهده کرد. بنا به اظهار الوانی (۱۳۷۸) نظریه های مدیریت علمی،روابط انسانی، مدیریت مقداری و کمی و مدیریت سیستمی افسانه می شوند و واقعیتهای امروز در تئوریهای بی نظمی و آشوب با ویژگیهای خاص پدیدار می شوند. به گفته هاچ (۱۹۹۷) در دورانی که تغییر، مداوم، تصادفی و پیوسته است، ضروری است که شیوه‌های تفکرسنتی را در هم بشکینم تا تغییر رابه نفع خویش به کار گیریم. ما وارد عصر منطق گریزی شده‌ایم. دوران خطرات بزرگ اما فرصتهای بزرگتر.

۲-۲-۱۶ پنج ایده کلیدی برای مدیریت تغییر

۱-بازاندیشی در مورد مفاهیمی مانند سازمان، مدیریت، سلسله مراتب و کنترل: در نظام پیچیده، غیرخطی و آشوبناک، استفاده از نظام سلسله مراتبی چگونه خواهد بود؟ در نظامی که پیش آمدها تصادفی و حوادث از منطق بی نظمی پیروی می کنند، طرح‌ریزی چه مفهومی خواهد داشت؟ درست مثل اینکه شما بر آن شوید که یک مسیر پیچ در پیچ ودرهم راباحرکت برروی یک خط راست طی کنید. در این نظام، آینده قابل پیش بینی نیست آنچه ازدست مابرمی آید حدس و گمان است و هیچ قطعیتی درآن نیست. چیزی که هست، دانش ما احتمال پیش بینی وقوع آنها را بالا و پایین می‌کند. در این سیستم‌ها مدیریت ازطریق اهداف سلسله مراتبی یا از طریق منطق از پیش تعیین شده، مثل اینکه در طراحی پل ها و ساختمان ها به کار گرفته می شود، امکان پذیر نیست. مدیران باید یاد بگیرند که رخدادها وتغییرات به شکل آنی هستند و آنها با این گونه رخدادها روبه‌رویند. نظمها درکشمکش بین جاذبه‌های مختلف ظهورمی کنند، اما طبیعت دقیق این نظم، هرگز طرح ریزی شده یا ازقبل تعیین شده نیست. الگوها ظهور می کنند و نمی توان آنها را تحمیل کرد. همه چیز درحال تغییر است و مدیران خود نیز بخشی از تغییر هستند. آنها باید مجموعه ذهنیات و نگرشهای خود نسبت به «تغییر و کنترل» را تغییر دهند. در سیستم های پیچیده، طرح‌ریزی و کنترل پیش از عمل، کارساز نیست، بلکه مدیران باید یاد بگیرند که چگونه جریان و فرایند تغییر را روانسازی کنند (مورگان ۱۹۹۷، ۲۶۷ـ۲۶۶).
۲- فراگیری هنر مدیریت و تغییر زمینه‌ها: نقش اساسی مدیران بر اساس منظر پیچیدگی و بی‌نظمی، شکل دهی و ایجاد زمینه‌هایی است که در آنها شکلهای مناسب از طریق خود- سازماندهی به وجود آیند. در موقعیتهایی که الگوی «جاذبه مسلط»، وضعیت نامطلوبی راحاکم کرده است، باید مرزهای سیستم را به روی ناپایداری و بی‌ثباتی باز کرد یا حتی خود اقدام به ایجاد بی ثباتی کرد؛ این عمل می تواند به ظهور یک الگوی رفتاری جدید کمک کند. برای شکستن قدرت «جاذبه بسته شده (مسلط)»، مدیران باید راه هایی را برای خلق زمینه های جدید پیدا کنند. برای مثال ذهن مشاوران و کارشناسان کلیدی سازمان را با ناخوشایند جلوه دادن واقعیتهای مالی، مطرح نمودن توان و قدرت حیاتی نو آوری و خلاقیت، روشن ساختن وضعیت رقبا و مشخصه های رقابتی در حال ظهور و مواردی از این قبیل درگیر کنند. ایجاد ائتلاف بین عناصر کلیدی سازمان که قادر به تغییر وضعیت موجود هستند، راهبرد دیگری از این نوع است. این راهبردها می‌توانند سیستم بسته شده را دچار بی ثباتی و در نتیجه آن را مجبور به حرکت به سوی نقاط بحرانی کنند. در این وضعیت اگر نیروهای تغییر از انرژی کافی برای غلبه بر جاذبه مسلط برخوردار باشند، جاذبه مسلط کنار زده می‌شود و جاذبه جدید جایگزین آن می‌شود. همچنین با رفتن به سراغ عملیات نو و جدید، امکان شکل گیری «تغییر» و ظهور زمینه های جدید را می توان ایجاد کرد. برای مثال با تغییر در الگوهای پاداش، تغییر در ترکیب کارکنان کلیدی و پست‌های آنها‌، ایجاد بحرانهای مالی ساختگی، تعدیل نیروی انسانی و رخدادهای بسیارزیاد دیگر می توان سیستم را از قالب بسته خود به حرکت واداشت. البته باید به این نکته مهم توجه شود که در سیستم‌های پیچیده و غیر خطی، مدیران کنترلی بر تغییر نمی‌توانند داشته باشند. آنها نمی‌توانند شکل دقیق الگوی «جاذبه» جانشین را تعریف کنند؛ اما با تغییر در عناصر کلیدی «جاذبه مسلط» و با بازکردن مرزهای سیستم موجود نسبت به اطلاعات و تجارب جدید، میتوانند زمینه ظهور برای «جاذبه جانشین» رافراهم سازند. در واقع مدیران به ایجاد شرایطی کمک میکنند که تحت آن، جاذبه جدید ظهور می کند.
در سیستم‌های پیچیده دو نوع حلقه تقویت کننده و متعادل کننده در فعالیت وجود دارد. حلقه های تقویت کننده همیشه به دنبال تغییر«جاذبه» است و حلقه‌های متعادل کننده ازطریق بازخورد منفی به دنبال پایداری وثبات هستند. بنا به اظهار سنگه (۱۳۸۲، ۱۱۱) هر زمانی که مقاومتی در مقابل تغییر مشاهده شد، شما باید توجه کنید که یک یا چند فرایند متعادل کننده مخفی، مشغول فعالیت هستند، این مقاومت نه پایدار و زودگذر است ونه چیزی اسرارآمیز، بلکه ناشی از ترس تغییر درهنجارهای سنتی سازمان و نحوه انجام امور است. رهبران آگاه و مدیر، به جای افزایش فشار برای انجام تغییرات درسازمان ودرهم شکستن مقاومتها، در جستجوی یافتن منابع این مقاومت هستند.
۳-فراگیری چگونگی استفاده از تغییرات کوچک برای خلق اثرات بزرگ: یکی دیگرازآموزه های نظریه آشوب و پیچیدگی برای مدیریت تغییر، توجه به « لبه های آشوب» است. در آنجا اگر تغییرات کوچک در زمان و مکان مناسب اعمال شوند، قادر به ایجاد تغییرات بزرگ هستند. سنگه (۱۳۸۲، ۸۱)، این حالت را قانون اهرم کاری می‌نامد. او معتقد است در حل مسائل بایداز جایی شروع کرد که قانون اهرم کاری بیشترین اثر را دارد تا بتوان باحداقل سعی وتلاش به پیشرفت ونتیجه ای بزرگ دست یافت. تنها چالش پیش روی دست اندرکاران تغییر این است که موضع مناسب برای اهرم راپیدا کنند والبته این موضع براحتی مشخص نیست. مورگان (۱۹۹۷) در مورد شناسایی نقاط اهرمی می‌نویسد: اگر مدیران یاد بگیرند پارادکس‌های آنی را شناسایی کنند یا اگر لازم باشد، پارادکس‌هایی را ایجاد کنند که موجب تنش بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شوند؛ آنها قادر به شناسایی نقاط بااهمیت اهرمی و استفاده ازآنها برای غلبه برنیروهای حافظ وضعیت موجود خواهند بود.
۴-باتحول وتغییرپیوسته ونظم آنی به عنوان امورمعمولی و طبیعی زندگی کردن: درسیستم های پیچیده هیچ کس دروضعیتی نیست که عملیات سیستم رابه شکل جامع کنترل یاطرح ریزی کند. شکلها و وضعیتها ظهور می کنند، آنها را نمی توان تحمیل کرد. در بهترین حالت مدیران می توانند سیستم رابه سوی جاذبه مطلوب هدایت کنند یا اینکه پارامترهای بحرانی راکه برجریان تکامل سیستم نافذ هستند، فعال سازند. آنها همچنین باید به هر ابتکار و تجربه ای به عنوان یک فرصت یادگیری نگاه کنند. در بحث هنر ایجاد زمینه های جدید، آنچه بیشتر مورد توجه است، استفاده از تجارب و الگوهای یادگرفته شده به منظور تغییر الگوهای «جاذبه مسلط» است. تجارب موفق، به مدیران راهنمایی می کند که چه چیز می‌تواند نقشه «جاذبه مسلط» راحفظ وچه چیز می تواندکمک به ظهورجاذبه های جدید کند.
مدیریت آشوب باید درمورد «‌مدیریت روی لبه» سطح آگاهی خودرا افزایش دهد و در هنر «مدیریت روی لبه» کسب مهارت کند. او باید درهنگامه لازم ابتکارهای جدید را در برابر فشارهای «جاذبه مسلط» مصون نگاه داردو وقتی آن ابتکار توانست ازخود محافظت کند، آن رابه حال خویش رها کند (مورگان ۱۹۹۷، ۲۶۷). امروزه مدیران باید تجربه کردن وآزمایش راسرزنش نکنند بلکه باید اجازه دهند که کارکنان از آزمایشها و تجارب خویش بیاموزند. یادگیری، تجربه وکسب اطلاعات برای سازمانهای امروزی به علّت پیچیدگی آن می تواند به عنوان پایگاه اطلاعاتی باشد که شناخت را امکان پذیر می کند. در سیستم های آشوبناک، تعیین یک نقشه ازپیش تعیین شده ویک طرح ماشینی شده به هیچ وجه امکان پذیر نیست. در این سیستم ها اطلاعات، آگاهی، تجربه، آزمایش می تواند شناخت ایجاد کند، همانطور که در شناسایی بعضی از سرطانها، از طرح و ریخت سلولی، پی به بیماری نمی برند، بلکه از اطلاعات وسیعی که به دست می آورند و مقایسه با اطلاعات تجارب قبلی می توانند وضعیت را شناسایی کنند.
۵-گشودگی دربرابر استعاره های جدید، که می توانند خودسازماندهی را روان کنند: استعاره هایی همچون، سازمان به مثابه مغز، سازمان به مثابه ارگانیزم، سازمان به مثابه هولوگرام، می توانندراهگشای مدیران برای درک خود سازماندهی و فراهم سازی شرایط آن در سازمان شود. در ادبیات پست مدرنیزم، استعاره جدیدی به نام «کلاژ» مطرح است. کلاژ یادرهم آمیختگی نوعی هنراست که اشیا و قطعات و اجزای مختلف را به گونه ای در کنار یکدیگر می چینند تا تصویری جدید، بدیع و با معنا حاصل شود. کاربرد این استعاره در سازمان، یعنی اینکه مدیر، نظریه پرداز یا رهبر باید بتواند با به کارگیری شیوه‌ها و ریز رخساره‌های گوناگون، رخساره مورد نظر خود را بسازد، بنابراین باید در نقش یک هنرمند عمل کند. در هنر «درهم آمیختگی» هنرمند تعدادی تصویر نامربوط را در کنار یکدیگر قرارمی دهد و از این راه یک ایده و احساس قوی به بیننده می دهد. این ایده و احساس چیزی جدا ازعادات معمول بیننده است. مدیر نیز باید اینگونه عمل کند و بداند سازمان ها را نمی توان فقط با نگرش تک بعدی و از زاویه دید یک تئوری، توصیف یا درک کرد.

۲-۳- سبک های تفکر

۲-۳-۱ مفهوم تفکر

یکی از تفارت های عمده بین انسان و حیوان آن است که رفتار انسان با اطلاعات اندوخته شه و با تجارب کسب شده در طول عمر رابطه زیادی دارد، در حالی که حیوانات بیشتر اطلاعات مورد نیاز هنگام تولد در مغز موجود می باشد در حیواناتی که از نظر تکامل در درجات پایین قرار دارند. این اطلاعات ارثی تقریباٌ تمام مایحتاج حیوان را تأمین می نمایند ولی هر چه حیوان از نظر تکامل در رده های بالاتری باشد، ظرفیت بالقوه بیشتری برای کسب اطلاعات و تجارب مختص به خود دارد. بنابراین در مورد حیوانات میتوان گفت که بیشترین مقدار حافظه موجود در مغز را حافظه ارثی تشکیل میدهد. در حالی که انسان مجبور است بیشتر اطلاعات و حافظه مورد نیاز خود را کسب کند و حافظ اکتسابی بیشترین مقدار حافظه موجود در مغز انسان را تشکیل می دهد (معظمی ۱۳۸۸، ۴۳).
کسانی که به کارآیی خودشان در حلکردن مسایل اعتقاد راسخ دارند. هنگام رویدادهای استرس زا، از نظر تفکر تحلیلی کارآمدی مانند، اما افرادی که به توانایی های حل مسئله خودشان شک دارند؛ به طور آشفتهای فکر می کنند (بندورا وود^[۴۷] ۱۹۸۹، ۶۰). برای اینکه افراد به بهترین وجه عمل کنند، باید ابتدا برای پیشبینی موثرترین شیوه عمل، از خاطرات رویدادهای گذشته خودشان استفاده کنند. آنها همچنین باید برای ارزیابی امتیاز برنامهها و راهبردهای خودشان، بازخورد را بررسی نمایند. علاوه براین، آنها باید درباره عملکردشان تعمق کنند، و بیاد بیاورند کدام شیوه های عمل، نتیجه بخش و کدام بی نتیجه بوده است. احساس کارآیی نیرومند به فرد امکان می دهد حتی در صورت رو به رو شدن با استرس موقعیتی و بن بستهای حل مسئله، تمرکز خود را به تکلیف ادامه دهد. در مقابل، خود ناباوری، تصمیم گیرندگان را از تفکر متمرکز به تکلیف منحرف می کند، به طوری که توجه به آنها به نارسایی های خود و ضروریات طاقت فرسای تکلیف معطوف میشود. به طور خلاصه، تردید، کیفیت تفکر و تصمیم گیری فرد را در مدت عملکرد جذاب میکند، درحالی که کارآیی در آن محافظت مینماید (ریو ۱۳۸۶، ترجمه سید محمدی، ۸۴).

۲-۳-۲ جنبه های مختلف مسئله تفکر

تفکر مسئلهای فوق العاده گسترده و متنوع است. چندین جنبه آن سنتی است و سایر جنبه های آن اخیراً مطرح شدهاند. گرایش های منطقی و معرفت شناسی تفکر جزء جنبه های سنتی قرار میگیرند. باوجود اینکه بررسیهای تجربی ریشهی مادری تفکر یعنی بررسیهای تجربی مغز از قرن نوزدهم آغاز گشته است، مع الوصف جنبه های فیزیولوژیک تفکر در بین جنبه های سنتی و نوین قرار میگیرد، زیرا که تفحص در ریشه های مادی تفکر در بین جنبه های سنتی و نوین قرار می گیرد، زیرا که تفحص در ریشه های مادی تفکر و به طور کلی زندگی روحی- روانی دارای تاریخچه چند ساله است (میرزایانس ۱۳۸۶، ۳۷). یک از موارد مهم بررسی روانشناختی تفکر این است که، آیا مسئله ی ریاضی، فیزیک و غیره می تواند راهکاری مناسب و کافی جهت بروز مشخصات تفکر باشد؟ برای اولین بار دیوئی، پایه گذار مکتب «افزار گرائی» به وضعیت مسئله ساز، و اهمیت این موضوع در فرایند تفکر توجه نموده است. او معتقد است که تفکر فرایند حل مسئله است. باید گفت که بی تردید نظرات دیوئی تأثیرات خود را هم بر مکتب روانشناسی ویورتسبورگر و هم بر نمایندگان مکتب گشتالت و سایر محقیقن آتی گذارده است. لیکن روش بنیادی بررسی تفکر بطور مشخص و به صورت آگاهانه و سیستماتیک، برای اولین بار توسط پایه گذاران مکتب «گشتالت» مورد استفاده قرار گرفته است (میرزایانس ۱۳۸۶، ۱۰۲).

۲-۳-۳ فرآیندهای تفکر

الف) تصور
تقریباً برای تمام فرایندهای تفکر، تصور امری ضروری است. حافظه، مفهوم سازی و حل مسأله بدون تصور امکان پذیر نیست، تصورات تنها به تصاویر مغز نمی انجامد، بلکه به صورت محتوای معنای مجدد کلامی یا تصوری ذخیره می شوند. محتوای معنای یک محتوای مفهومی است که به طور معمول از یک جمله ساده و یا لغت تشکیل می شود. در روانشناسی شناختی نماد پردازی به وسیله شبکه پیچیده ای از ارتباط تداعی بین عناصر محتوای معنای (لغات) انجام می شود. نیرومندی ارتباطات تداعی تعیین کننده این احتمال است که یک شبکه به خاطر آورده می شوند از طریق محرک بیرونی فعال می گردند. وقتی محرک بیرونی با شبکه ذخیره شده یا عنصری از آن جور شود در این صورت محتوای مربوط واکنشهای حرکتی و فیزیولوژیکی مرتبط با آن به طور همانند فعال می گردند. واکنش های فیزیولوژیک به هنگام تصور برای گذاره های ذخیره شده و ارتباط آنها اختصاصی است. افرادی که از تصور خوبی برخوردارند. احساسات را بهتر به خاط می آورند. از الگوی شبکه هیجانی تصورات چنین استنباط می شود که توانایی حافظه به حالت روانی و خلق بستگی دارد (لانگ ۱۹۸۳، نقل از خداپناهی ۱۳۸۵، ۲۹-۲۰).
ب) حل مسائله
در دوران طفولیت قسمت عمده یادگیری بر اساس یادگیری شرطی است. پایه و بنیان مقداری از مشخصات روانی هر فرد تا اندازه ای در این دوران شکل می گیرد و در واقع بعضی از مشخصات به قدری محکم پایه گذاری می شوند که تا آخر عمر به همان صورت الیه باقی می ماند. ولی هر چه کودک بیشتر رشد کند، آمادگی زیادی برای مقابله با مشکلات زندگی پیدا خواهد کرد. این آمادگی ارزش بخصوصی برای سازگاری او با محیط خواهد داشت، زیرا بدین وسیله قادر می شود تا بهتر با خود و دیگران ارتباط برقرار کند. هنگام که کودک رشد می کند ازاهمیت رفتار شرطی در مورد او کاسته می شود و رفتارهای که منجر به حل مسائل می گردد اهمیت زیادی پیدا می کند. روش اصلی که در حل مسائل به کار می رود به روش آزمایش و خط مشهور است. بر اساس روش فرد دست به عمل می زند. اگر به نتیجه رسید آن را ادامه می دهد، و اگر مرتکب اشتباهی شد از ادامه آن خودداری می کنند راه دیگری را اتخاذ می نماید (شاملو ۱۳۸۵، ۱۹).
ج) مفهوم سازی
مفاهیم از مقایسه الگوهای نخستین یادگرفته می شوند. الگوهای نخستین از لحاظ موضوعی، شبکه تداعی و ارتباط هستند، الگوهای نخستین و تصورات نکات مرجع به شمار می آیند. هر قدر یک عنصر مفهوم مشابه به الگوی نخستین بالقوه آن مفهوم آسان تر ساخته می شود. الگوهای نخستین با درجه عمومیت متوسط بهتر و ساده تر یا لغت نامه – که به یک فرهنگ ارتباط دارد- تخمین زده می شود. تعداد عناصر حرکتی با مفهوم ارتباط دارند. نقش مهمی در سهولت تشکیل مفهوم ایفا می کنند (خدا پناهی ۱۳۸۵، ۸۴).

۲-۳-۴ انواع تفکر

۱- تفکر فلسفی
این تفکر، نوعی اختلال در فکر است که با میل به بحث های بی حاصل مشخص می شود. بحث های که در آنها، تعداد کلمات بسیار زیاد، و معنا و مفهوم آن بسیار اندک است. چنین تفکری با وجود تاکید فرد بر آن، بیهوده و بی حاصل است. به عنوان مثال به جمله زیر توجه کنید: «خوب؛ ملاحظه می کنید که موضوع چقدر مهم است. من مایلم؛ بسیار ضروری میدانم که روی اهمیت آن تاکید کنم.چون اهمیت، خود یک اصل اساسی است».
۲- تفکر سحرآمیز
در این نوع تفکر، فرد سعی می کند که افکار؛ کلام ها، تداعی ها، عبارات و حالات خاص، به طریقی معجزه آسا میتوانند برخی آرزوها را برآورده سازند، یا شیاطین را دور کنند. این تفکر به طور طبیعی در کودکان دیده می شود که حاصل از درک ناقص آنها از علت پدیده ها است.یکی از خصوصیات پایدار تفکر سحرآمیز، پدیده قدرت مطلق (همه کار توانی) است. شخص احساس می کند که فکر کردن درباره موضوعی در دنیای خارج، کافی است تا بدون دخالت عوامل فیزیکی سبب شود آن موضوع تحقق یابد. این احساس باعث می شود که فرد از اندیشه های خشونت بار خود نیز در رنج باشد (آندرو ۲۰۰۸، ۴۴).

۲-۳-۵ نظریه خود- مدیریتی ذهنی استرنبرگ