(حافظ،۱۳۸۴: ۱۲۸)
همچنین، «درسنت ادبی ما پیوسته دونفر جام جهان بین دارند و همواره این دونفر باهم ترکیب می­شوند ، یکی جمشید است. دیگری سلیمان نبی، فردوسی دراین جای داستان کیخسرو را هم دارای چنین فیضی و قدرتی می­داند .»(رضابیگی،۱۳۸۷: ۱۴۴)
کیخسرو، باجام جهان بین، برای پیشگویی وقایع و رفع مشکلات از آن کمک می­گیرد: درداستان بیژن ومنیژه ، روزی، کیخسرو باسرداران وپهلوانان خود دربارگاه نشسته بود، که ناگهان گروهی ازمردم ساکن مرزِ توران و ایران، برای دادخواهی به دربار می­آیند، آنها از هجوم تعدادی گراز به بیشۀ سرسبز خود شکایت دارند واز پادشاه، برای نابودی این­گرازان، یاری می­طلبند، بیژن وگیو وگرگین ومیلاد داوطلب شده و به آن سرزمین می­روند، گرگین به خاطر کینه­ای که از بیژن دارد، اورا به داخل سرزمین توران می­فرستد. وخود عقب می­کشد و ادامۀ داستان عشقی که بین بیژن ومنیژه و اسارت او درچاه توسط افراسیاب و آمدن رستم در هیأت بازرگان برای نجات او از همین جا آغاز می­ شود.دراین جا نگاه کردن کیخسرو به جام جهان بین برای یافتن جایگاه بیژن:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نگه کـرد و پــس جـــام بنــهاد پیـش بـــدید انــــدرو بودنیـــــها زپیـــــشبهر هفـــــت کـــشور همـــی بنگرید زبـــیــرون بـجایی نـشانـی نــــــدیدسـوی کشــــــور گــرگــساران رسید به فــرمـان یـــزدان مـرا و را بـــــدیــدبچـــاهی ببسته ببنـــد گـــــــــران زسختــی همــی مــــــرگ جست اندرآنیکـــی دختـــری از نـــژاد کیــــان زبهـــــر زوارش ببستـــــه میــــــــــانسوی گیــــو کردآنگهــی روی شـاه بخنــدیــد و رخشنـده شتد پیشگـــــــاه(فردوسی،۱۳۷۸،ج۵: ۲۱۶)همه زیــــج وصــــرلاب بــــرداشتند بـــــــرآن کـــار یک هفته بــگذاشتنـــد(همان، ج۳:۳)وز نــــمودار زیـــج و اسطـــــــــرلاب درکشیــــدی ز روی غیـــب نقــــــاب( نظامی، ۱۳۷۸ ج :۶۱)ز چشــم مــن بپـرس اوضاع گـــردون کــه شب تــا روز اختـــر مــی‌شمـارمبدین شکرانـــه می‌بــوسم لـب جــام کـــه کـــرد آگــه ز راز روزگـــــــارم
(حافظ،۱۳۸۴: ۲۵۰)
۴-۳- شیوه ­های پیشگویی با علم ستاره شناسی
پیشگویی ازطریق ستارگان به دو طریق انجام می­ شود : اختر شناسی تفألی و اختر شناسی زایچۀ ایی است،که توسط ستاره­شناسان­ِخبره انجام­ می­شده­است. آنان با به کاربردن علمشان وبا ابزار مخصوص اخترشناسی پیشگویی می­کردند.
۴-۳-۱- اختر شناسی تفألیباتوجه به آثار شاعران در این عهد، متوجّه پیشرفت وتوسعۀ علوم عقلی، به ویژه نجوم، در کنار سایر دانش­ها می شویم. و خاقانی هم در کنار سایر علوم زمانه، از علم اختر شناسی کمال بهره را برده است .در این بیت خاقانی به « فال اجرام یا ستارگان» اشاره کرده است:لاف از درت اسلام را فال از برت اجرام را تا ابلق ایام را از چرخ مضمار آمده( خاقانی، ۱۳۷۴: ۳۹۲)منجّمان ستارۀ مشتری (برجیس) را سعد اکبر و طالع آن را دلالت بر انواع سعادت ها می­دانند.نــاقه‌را چـــون مـــاه بــرکــوهان بـود نـــام چــرخ مشتری فـالش کنـــم(خاقانی،۱۳۷۴ ، ۶۳۸)ای بدر همال قدر خورشید جمـــــال کیـــوان دل مشتری رخ زهـــره مثــالقوس ابرو و عقرب خطی و تیر خصــال پروین دنـــدان، سهیل تن، جوزا فـــال(همان، ۷۲۴)همچنین نظامی، ابیاتی در خصوص «فال اختر» آورده است :ملــــــــک را فرخ آمد فــال اختر کـــه از چندین مگس چون رست شکر( همان، ۲۷۰)ز هر نقشی که بنمود او جمـــالــی گرفتند اختران زان نقش فــــالـییکی ده دانه جو محراب کـــــــرده یکی سنگی دو اصطرلاب کــــــــرده( همان، ۱۲۷)همچنین در شرف نامۀ نظامی « فال اختر» آمده است :سر از کوی نیک اختـــــری برزند به نیک اختری فالِ اختــــر زنـد( همان ، ۹۷۶)یادربخشی از مثنوی « روحِ پروانه » :شهریار مفهومی از فال زدن با ستارگان را اشاره نموده است.جمعی از احباب جَلی شــــان مــــن فارغ از احـــــوال ِ پریشان ِ مــنطالب ِ کیفیّت و حـــــال آمـــدنـــد در طلب ِ دفع ِ ملال آمـــدنــــدرخصتی از دورِ فلک خـــواستنــــتد انجمنــی دورِ هـــــم آراستنـــــدفالِ خوش از فرصت بــــاقی زدنــد دست به کار ِ مـی و ساقـــی زدنــد
گر همه خوابی و خیالــــــی کننـــد بر سرِ آنند که حـــالـــــی کننــــد
غافل از آن کاین فلک ِ دیــــو چهـــر دل همه کین است چو خندد به مهـــر
( شهریار،۱۳۸۴ :۳۲۱)