همانگونه که مشاهده میشود مقدار P-Value محاسبه شده (۰.۰۲ ) کمتر از سطح خطای در نظر گرفته شده (۵درصد ) می باشد بنابراین وجود رابطه معنادار در این فرضیه پذیرفته خواهد شد. . و لذا مثبت بودن ضریب متغیر فوق نشان دهنده ی یک رابطه مثبت بین نقدشوندگی با شاخص آمیهود و بازده غیرعادی سهام می باشد. در یک جمله می توان گفت بین نقدشوندگی محاسبه شده با شاخص آمیهود و بازده غیرعادی سهام یک رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه چهارم: بین گردش معاملات و بازده غیرعادی سهام رابطه معنی داری وجود دارد
در این فرضیه رابطه بین گردش معاملات و بازده غیرعادی سهام مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از آزمون این فرضیه نشان می دهد که بین گردش معاملات و بازده غیرعادی سهام رابطه معناداری وجود ندارد. خلاصه نتایج حاصل از این فرضیه به شرح زیر می باشد:
(جدول۵-۴) خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم (فرعی سوم)

آماره F
احتمال آماره F
ضریب تعیین تعدیل شده
آماره دوربین واتسون
ضریب متغیر
معنی داری
( P-Value)

۱.۷۷
۰.۰۰
۰.۱۱
۲.۳۰
۳.۱۸
۰.۵۰

همانگونه که مشاهده میشود مقدار P-Value محاسبه شده (۰.۵۰ ) بیشتر از سطح خطای در نظر گرفته شده (۵درصد ) می باشد بنابراین وجود رابطه معنادار در این فرضیه پذیرفته نخواهد شد. در یک جمله می توان گفت بین نقد شوندگی محاسبه شده با شاخص گردش معاملات و بازده غیرعادی سهام رابطه معناداری وجود ندارد.
۵-۳ محدودیت های تحقیق:
اساس و پایه هر تحقیق، داده هایی می باشد که فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از آن ها مورد آزمون واقع می شود. هر چقدر اطلاعات دقیق و کامل تر در اختیار محقق قرار گیرد به همان میزان نتایج حاصل دقیق تر و قابل اعتماد تر خواهد بود و یا به طور کلی تحقیق انجام شده روایی بیشتری خواهد داشت. البته باید توجه داشت که محدودیت هایی نیز بر این تحقیق متصور بوده است در واقع در تمام تحقیقاتی که صورت می گیرد، محدودیتها جزء لاینفک تحقیق هستند و همین محدودیتها، زمینه را برای تحقیقات آتی فراهم میسازند. این تحقیق نیز از این قاعده مستثنی نبود.
با توجه به محدود بودن جامعه آماری به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، که سال مالی آنها پایان اسفند ماه است ، تسری نتایج به سایر شرکت ها باید با احتیاط انجام شود.
۵-۴ پیشنهادات مبتنی بر آزمون فرضیه ها:
با توجه به وظیفه اصلی مدیران که ارتقاء سرمایه سهامداران به حداکثر میزان ممکن است باید مدیران توجه ویژه ای به نقدشوندگی سهام داشته باشند و راهکارهای افزاینده نقدشوندگی را برای ارتقاء سرمایه سهامداران اجراء نمایند.
با توجه به اهمیت محتوای اطلاعاتی نقدشوندگی سهام و نقش مهمی که می تواند در فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی داشته باشد، به مسئولان بورس اوراق بهادار تهران پیشنهاد می شود، بستری مناسب و قابل اتکاء جهت اطلاع رسانی سریع، دقیق و صحیح در این رابطه شده فراهم نمایند و با توجه به تجربه کشورهای مختلف و نتایج تحقیقات انجام شده در خصوص عوامل متعدد مؤثر بر نقدشوندگی بازار اوراق بهادار، بررسی های علمی لازم را به عمل آورده، تدابیر و تصمیمات مناسب و عملی را در زمینه ارتقاء درجه نقدشوندگی بورس تهران اتخاذ نمایند.
به سرمایه گذاران نیز توصیه می شود، هنگام تصمیم گیری برای سرمایه گذاری علاوه بر مؤلفه های ریسک و بازده، به عامل نقدشوندگی سهام نیز توجه ویژه داشته باشند.
۵-۵ پیشنهادات برای تحقیقات آتی:
با انجام هر پژوهشی، راه به سوی مسیری جدید باز می شود و ادامه راه، مستلزم انجام پژوهش های دیگری است. بدین لحاظ پژوهش هایی که در ادامه نتایج پژوهش حاضر ضروری به نظر می ر سد به شرح ذیل پیشنهاد می گردد :

• انجام بررسی مشابه در یک دوره زمانی ۱۰ یا ۱۵ ساله

• بررسی نتایج آزمون فرضیه ها با بهره گرفتن از مدل های غیرخطی.

• تکرار پژوهش با بهره گرفتن از مدل داده های تلفیقی پویا و روش گشتاورهای تعمیم یافته.

• بررسی تأثیر نرخ تورم و سایر شاخصهای کلان اقتصادی بر رابطه بین بازده غیرعادی و نقدشوندگی سهام

• انجام پژوهش حاضر در دوره زمانی طولانیتر و هم چنین محاسبه متغیرهای تحقیق به طور هفتگی و یا بر اساس داده های فصلی.

• تأثیر هر یک از متغیرهای، هزینه های معاملات، نرخ ارز، تورم، را بر حسب مورد بر نقدشوندگی و توسعه بورس اوراق بهادار تهران (در سطح کل بازار) و نیز در سطح هر یک شرکت های پذیرفته شده مورد بررسی قرار دهند.

• بررسی تأثیر دیگر شاخص های نقدشوندگی بر بازده غیرعادی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

منابع فارسی:

• آذر،عادل. مومنی، منصور (۱۳۸۵). آمار و کاربرد آن در مدیریت،تهران، انتشارات سمت، جلد دوم .

• ایزدی نیا،ن(۱۳۸۲) “ارزشیابی واحدهای تجاری با بهره گرفتن از مدل های ارزش افزوده اقتصادی و جریان های نقدی آزاد(FCF)و تعیین شکاف قیمت و ارزش سهام”،رساله دکترا دانشگاه علامه طباطبایی، ص ۲۰۶-۱۶۸.

• بست،ج.”روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری”، ترجمه شریفی وطالقانی(۱۳۷۱)، انتشارات رشد،ص ۱۲۵

• تهرانی،رضا(۱۳۹۰). “مدیریت مالی”، تهران، نشر نگاه دانش، چاپ نهم، ص ۳۴۲-۳۴۹

• جمالی، محمد(۱۳۸۷). “بررسی رابطه بین میزان سهام شناور آزاد و بازدهی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران”، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

– LEV _it : شاخص اهرم مالی در سالt و در بانک i
– : ROA _itعبارت است از شاخص نرخ بازده دارایی ها
– : GROWTH _itعبارت است از شاخص رشد دارایی ها
– ε: عبارت است از خطای مدل
۳-۱۰-۱- متغیر وابسته
متغیرهای وابسته در این تحقیق ریسک اجزای سود (نقدی و تعهدی) می باشد که نحوه اندازه گیری آن به شرح زیر است:
– ریسک سود نقدی:
یکی از متغیرهای وابسته در این تحقیق ریسک سود نقدی می باشد که در این تحقیق منظور از جریان های نقدی (cfo) جریان وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی است که از طبقه اول صورت جریان وجه نقد به دست می آید. برای کمی کردن ریسک جریان های نقدی عملیاتی، طبق پژوهش نکراسوف^[۴۸](۲۰۰۸) از انحراف استاندارد جریان وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی طی ۳ دوره قبل از سال مورد نظر را محاسبه می کنیم، که به شرح زیر می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

– ریسک سود تعهدی:
یکی دیگر از متغیرهای وابسته دیگر در این تحقیق ریسک سود تعهدی می باشد که در این تحقیق منظور از سود تعهدی (E) همان سودی می باشد که از صورت سود و زیان به دست می آید. برای کمی کردن ریسک سود تعهدی، از انحراف استاندارد سود تعهدی ۳ دوره قبل از سال مورد نظر را محاسبه می کنیم، که به شرح زیر می باشد (کرباسی یزدی،۱۳۸۹).
۳-۱۰-۲- متغیر مستقل
متغیر مستقل در این تحقیق ریسک اعتباری می باشد که نحوه اندازه گیری آن به شرح زیر است: این متغیر از پیوست صورت های مالی بانک ها بدست می آید که شاخص ریسک اعتباری می باشد، هر چه نسبت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بیشتر باشد نشان دهنده ریسک اعتباری بانک می باشد زیرا زیرا این نرخ از حاصل ضرب نرخ ذ م م (طبق بخشنامه بانک مرکزی) و مبلغ طبقه مورد نطر (جاری، معوق، سررسید گذشته و مشکوک الوصول) بدست می آید(شعری و نادری،۱۳۹۰). در این پژوهش برای محاسبه ریسک اعتباری از رابطه زیر استفاده می شود:
۳-۱۰-۳- متغیرهای کنترلی
همچنین در این تحقیق بر اساس تحقیقات انجام شده در ایران متغیرهای کنترلی به شرح زیر نیز در نظر گرفته شده که به شرح زیر می باشد.
– اندازه بانک: که از لگاریتم طبیعی جمع دارایی های پایان دوره بدست می آید.
– اهرم مالی: این متغیر از تقسیم کل بدهی به کل دارایی های پایان دوره بدست می آید.
– نسبت رشد دارایی ها: این متغیر از تغییر دارایی ها نسبت به دارایی اول دوره بدست می آید.
– نرخ بازده دارایی ها: این متغیر از تقسیم سود خالص به کل دارایی های پایان دوره بدست می آید.
جدول زیر به طور خلاصه علامت اختصاری متغیرها و نام متغیرها را نشان می دهد.
جدول ۳-۱ علامت اختصاری و نام متغیرهای انتخابی درتحقیق

نـــــام متغیـر
علامت اختصاری

ریسک سود تعهدی

AER

ریسک سود نقدی

CFER

ریسک اعتباری

CR

اندازه بانک

SIZE

اهرم مالی

LEV

نرخ بازده دارایی ها

ROA

شاخص رشد دارایی ها

GROWTH

۳-۱۱- روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها

جدول ۴-۱) توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال جنسیت ۱۰۱
جدول ۴-۲)توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال سن ۱۰۲
جدول ۴-۳) توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال سطح تحصیلات ۱۰۳
جدول ۴-۴) توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤال سابقه خدمت ۱۰۴
جدول ۴-۵) توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤالات کیفیت زندگی کاری ۱۰۵
جدول ۴-۶) توزیع فراوانی و درصد پاسخ های نمونه آماری به سؤالات عملکرد کارکنان ۱۰۶
جدول ۴-۷) آماره های توصیفی مربوط به متغییر کیفیت زندگی کاری ۱۰۷
جدول ۴-۸) آماره های توصیفی مربوط به متغییر عملکرد کارکنان ۱۰۸
جدول۴-۹) جدول نتایج آزمون نرمال بودن مربوط به متغیر های پژوهش ۱۱۲
جدول ۴-۱۰) آزمون اسپیرمن برای تعیین همبستگی کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان ۱۱۳

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۱۱) تحلیل واریانس فرضیه ۱ مربوط به مدل رگرسیونی متغیر کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان ۱۱۴
جدول ۴-۱۲) ضرایب پارامتر فرضیه ۱مربوط به متغیر کیفیت زندگی کاری و عملکرد کارکنان ۱۱۵
جدول۴-۱۳) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۱ ۱۱۶
جدول ۴-۱۴) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۱ ۱۱۷
جدول ۴-۱۵) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۱ ۱۱۸
جدول۴-۱۶) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۲ ۱۱۹
جدول ۴-۱۷) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۲ ۱۲۰
جدول ۴-۱۸) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۲ ۱۲۱
جدول۴-۱۹) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۳ ۱۲۲
جدول ۴-۲۰) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۳ ۱۲۳
جدول ۴-۲۱) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۳ ۱۲۴
جدول۴-۲۲) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۴ ۱۲۵
جدول ۴-۲۳) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۴ ۱۲۶
جدول ۴-۲۴) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۴ ۱۲۷
جدول۴-۲۵) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۵ ۱۲۸
جدول ۴-۲۶) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۵ ۱۲۹
جدول ۴-۲۷) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۵ ۱۳۰
جدول۴-۲۸) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۶ ۱۳۱
جدول ۴-۲۹) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۶ ۱۳۲
جدول ۴-۳۰) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۶ ۱۳۳
جدول۴-۳۱) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۷ ۱۳۴
جدول ۴-۳۲) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۷ ۱۳۵
جدول ۴-۳۳) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۷ ۱۳۶
جدول۴-۳۴) آزمون اسپیرمن فرضیه ۱-۸ ۱۳۷
جدول ۴-۳۵) تحلیل واریانس فرضیه ۱-۸ ۱۳۸
جدول ۴-۳۶) ضرایب پارامتر فرضیه ۱-۸ ۱۳۹
جدول ۴-۳۷) نتایج حاصل از رگرسیون چند گانه کیفیت زندگی کاری بر عملکرد کارکنان ۱۴۰
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار ۲-۱) اجزاء کیفیت زندگی کاری ۲۲
نمودار ۲-۲) رابطه متقابل بهره وری و کیفیت زندگی کاری ۳۳
نمودار ۲-۳) مدل ماهواره ای عملکرد سازمانی ۶۰
نمودار ۲-۴) سیستم عملکرد فردی ۶۱
نمودار ۲-۵) رابطه عملکرد با توان و تمایل ۷۰
نمودار ۲-۶) رابطه عملکرد با توان و تمایل و شناخت شغل ۷۰
نمودار ۲-۷) رابطه عملکرد با عوامل دیگر ۷۱
نمودار ۲-۸) رابطه عملکرد با سایر عوامل یا الگوی تحقق هدف ۷۱

شکل­ گیری حوزه عمومی در فضای مجازی با بهره گرفتن از تکنولوژی های جدید اطلاعاتی و ارتباطی توسط محققان زیادی مورد بحث قرار گرفته است. رینگولد (۱۹۹۳) ضمن طرح دیدگاه های مختلف درباره انواع تأثیرات متقابل ارتباطات رایانه­ای و سیاست دموکراتیک با کاربرد مدل حوزه عمومی هابرماس چنین نتیجه می­گیرد که فن­آوری نوین ارتباطی در صورتی که به درستی از جانب شهروندان شناخته و به کار برده شود، دارای پتانسیل دموکراتیک زیادی است. او از ایده حوزه عمومی به عنوان مدلی برای تبیین ارتباط بین این دو پدیده سود برده است و عملا همانند برخی دیگر از نویسندگان مناسب بودن این مدل را مفروض گرفته است. اما در مقابل، بسیاری معتقدند با وجود اینکه فضای مجازی بسیاری از معیارهای مورد نظر هابرماس برای شکل­ گیری حوزه عمومی را دارد، اما در این فضا هیچ تضمینی برای تحقق بسیاری از معیارهای آن از جمله گفتگوی عقلانی وجود ندارد. (ویلهلم، ۲۰۰۰) این در حالی است که فعالیت­های شهروندان در فضای مجازی در چهارچوب دیپلماسی شهروندی تنها در صورتی می ­تواند موفقیت­آمیز قلمداد گردد که این فعالیت به صورتی کاملا عقلایی و در راستای اهداف دیپلماسی شهروندی باشد. شهروندان فعال در دیپلماسی شهروندی ناگزیرند برای برقراری رابطه تعاملی موثر در پیام­های خود از استدلال استفاده نمایند. جنبه عقلایی-انتقادی از جمله معیارهای موفقیت کنش ارتباطی در فضای مجازی به شمار می­رود که باعث می­گردد تعاملات میان شهروندان به طور موثرتری بر فرایند سیاسی تأثیر بگذارند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از سویی، حوزه عمومی مجازی علی­رغم همه کاستی­ها، از ویژگی­هایی برخوردار است که شرایط را برای حضور فعال­تر شهروندان به ویژه در عرصه مسائل سیاسی فراهم می­ کند. حوزه عمومی مجازی، امکان شکل­ گیری اجتماعات مجازی را فراهم ساخته است. در این حوزه، شهروندان با علایق متفاوت و متنوع می­توانند در مورد موضوعاتی خاص و مورد علاقه­شان با هم به بحث و گفتگو بپردازند. به گفته سیدعلوی (۱۳۹۰) حوزه ­های عمومی متکثر به خصوص وبلاگ­ها و شبکه ­های اجتماعی، بسته به میزان توجه و مشارکت کاربران اندازه متفاوتی می­یابند ضمن آنکه کاربران را قادر می­سازند بر حسب علائقشان حوزه ­های عمومی متفاوتی را تجربه نمایند و در آن مشارکت داشته باشند. از جمله مسائلی که اغلب در این حوزه مورد توجه شهروندان واقع می­گردد، آشنایی با ملتها و سرزمین­ها و همچنین معرفی و ارائه سرزمین و ملت خود به دیگر مردم جهان است؛ به طوری که روزانه میلیونها مطلب در قالب­های مختلف متن و عکس و فیلم در این فضا تولید و به مصرف می­رسد. هدف از انجام این کار، چه سرگرمی باشد و چه کسب آگاهی، نتیجه؛ اما یکسان است. ایجاد شناخت بیشتر، برقراری تعامل، درک متقابل و رفع تنش­ها و خصومت­های موجود میان ملتها.
عمده­ترین فعالیتهای شهروندان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی چهار شامل ارائه تصویر مثبت و مطلوب از کشور مشارکت در فعالیتهای صلح­طلبانه و حل تعارضات حسن­تفاهم و دستیابی به دیدگاه ها و ارزشهای مشترک تبادل و تسهیم اطلاعات می­گردد. تولید، انتشار و دریافت اطلاعات مرتبط با فعالیت­های دیپلماسی شهروندی، شهروندان را قادر می­سازد مشارکت بیشتری در سیاست خارجی داشته باشند. آنها اقدامات مختلفی را در سطح گسترده بسیج می­ کنند و مقامات دولتی را مجبور می­سازند به خواسته­هایشان در خصوص بسیاری از مسائل حوزه سیاست خارجی توجه بیشتری داشته باشند. بکارگیری دیپلماسی شهروندی، فضای مساعدی به وجود می ­آورد که در آن تصمیمات رسمی میان دولتها منجر به پیامدها و نتایج مثبتی می­گردد. با برقراری ارتباط مردم با مردم، بسیاری از تعصبات و سوگیری­های هر دو ملت نسبت به یکدیگر کمتر می­ شود و از بی ­اعتمادی­ها و بدگمانی­های موجود میان کشورها کاسته می­ شود. روندی که در نهایت منجر به برقراری روابط صلح­آمیز میان کشورها، افزایش منزلت و جایگاه آنها در عرصه بین­الملل و همچنین دستیابی به صلح جهانی خواهد شد.
البته، با وجود این که در رابطه با تأثیرگذاری فعالیت­های سیاسی شهروندان در فضای مجازی بر فرایند سیاسی خوشبینی­های زیادی وجود دارد، اما هنوز تحقیقات زیادی نیاز است تا معلوم شود تا چه حد این فعالیت­ها بر فرایند سیاست خارجی تأثیرگذار هستند. هلیکر معتقد است استراتژی تأثیرگذاری شهروندان بر سیاست خارجی باید به وسیله تولید وفاق عمومی میان شهروندان به کار گرفته شود؛ لذا نیاز به مشارکت شهروندان به طور گسترده برای موفقیت این استراتژی و ارتقاء نتایج آن وجود دارد. هلیکر (۱۹۹۰) مجموعه روش­هایی که استفاده از قدرت شهروندی، برای تأثیرگذاری بر سیاست خارجی را امکان­ پذیر می­سازد، مجموعه روش­های متعارف رسمی و روش­های ابتکاری، معرفی می­ کند. وی در مقاله خود با نام «قدرت شهروندی و سیاست خارجی»، روش دیپلماسی شهروندی را از جمله روش­های غیرابتکاری غیررسمی تعریف می­ کند که اگر چنانچه بتواند بهره کاملی از وفاق عمومی ببرد، بر سیاست خارجی تأثیرگذار خواهد بود. بهره­ گیری کامل از وفاق عمومی در فضای مجازی منوط به دسترسی همه اقشار جامعه به تکنولوژی­های ارتباطی و اطلاعاتی دارد لذا تردید هلیکر در مورد ایجاد وفاق عمومی میان شهروندان در زمان نگارش مقاله در سال ۱۹۹۰، کاملا قابل قبول می­باشد چرا که هنوز بسیاری از تکنولوژی­های نوین ارتباطی توسعه و گسترش نیافته و در دسترس تعداد زیادی از شهروندان قرار نداشت. تورنتون نیز (۱۹۹۶) پس از بررسی دستاوردهای مطالعات تجربی خود درباره نحوه و انواع شیوه ­های برقراری ارتباط در اینترنت اظهار می­دارد که این شبکه فرصت­هایی برای احیای حوزه عمومی دارد. به نظر تورنتون این فرصت­های تازه، محدود به گروه ­های برگزیده و برخوردار اجتماعی است، ولی حداقل افزایشی در فعالیت­های مشابه حوزه عمومی در اینترنت قابل مشاهده است. او تأکید می­ کند اگر کاربردهای اینترنت به گروه ­های اجتماعی حاشیه­نشین، کم­درآمد و زنان نیز تسری یابد، آن گاه می­توان گفت که این شبکه امکانی واقعی برای مشارکت وسیع­تر شهروندی، ارتباطات سیاسی موثر و احیای واقعی حوزه عمومی پدید آورده است.
۵-۳ نتیجه ­گیری
در دیپلماسی شهروندی، شهروندان کشورهای مختلف در شرایطی کاملا مشابه با شرایط حوزه عمومی باید به ایفای نقش بپردازند. به گفته هابرماس، حوزه عمومی، فضایی است که در آن افراد در شرایط مساوی با یکدیگر به گفتگو می­پردازند. آنان از طریق مفاهمه، ارتباط و استدلال مبتنی بر تعقل و در شرایطی عاری از هر گونه فشار، اضطرار یا اجبار و بر مبنای آزادی و آگاهی با یکدیگر به تعامل می­پردازند تا از این طریق بتوانند با اتخاذ مجموعه ­ای از رفتارها، مواضع و جهت­گیری­های ارزشی، یک اجتماع را تشکیل دهند. شهروندان فعال در دیپلماسی شهروندی عمدتا افرادی هستند که به منظور تاثیرگذاری بر سیاست خارجی کشور خود و یا سایر کشورها با یکدیگر ارتباط برقرار نموده و مسائل مختلفی به ویژه مسائل مورد اختلاف را با یکدیگر مورد بحث و گفتگو قرار می­ دهند. رفتار شهروندان در جریان گفتگوها عمدتا بر مبنای کنش ارتباطی است. شهروندان دیپلمات برای بدست­آوردن تفاهم و توافق تنها باید از استدلال منطقی و قانع­کننده استفاده نمایند. در کنش ارتباطی میان شهروندان کشورهای مختلف، آنان سعی می­ کنند از طریق گفتگوی مستدل، راههایی برای رسیدن به توافق و رفع تعارض انتخاب کنند. همچنین شهروندان باید بتوانند در فضایی عاری از هر گونه اجبار، فشار و سلطه، به صورت «آزادانه» و «آگاهانه» به انجام فعالیت­های خود در چهارچوب دیپلماسی شهروندی بپردازند؛ یعنی در درون وضعیتی که هابرماس از آن به عنوان «وضعیت کلامی ایده­آل» یاد می­ کند. از نظر هابرماس، وضعیت کلامی ایده­آل تنها می ­تواند در حوزه عمومی یافت شود. به عبارتی دیگر، هابرماس «گسترش­یافته­ترین و کاملترین تجلی حوزه عمومی را در وضعیت کلامی ایده­آل می­خواند که از لحاظ شرایط و هنجارهای گفتگو، ایده­آل­ترین شکل ممکن است»؛ لذا هر گونه کنترل دولتی بر فعالیت­های شهروندان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی و یا اعمال هر گونه قوانین و مقرراتی که فعالیت شهروندان در این زمینه را تحت­تاثیر قرار دهد، وضعیت ایده­آل کنش ارتباطی میان شهروندان را از بین برده و تحقق حوزه عمومی امکان­ پذیر نخواهد بود؛ چرا که تحقق حوزه عمومی زمانی امکان­ پذیر است که شهروندان بتوانند آزادانه از طریق گردهمایی و تعامل به بحث درباره مسائل روز به ویژه موضوعات سیاسی بپردازند.
به اعتقاد هابرماس، در صورت گسترده بودن حوزه عمومی، «ارتباط و مفاهمه میان افراد یا اشخاصی که حوزه عمومی یا اجتماعی را تشکیل می دهند، مستلزم ابزار معینی برای پراکنش و انتشار عقیده و تاثیرگذاری است». زیرا با توجه به گستردگی حوزه عمومی و افزایش تعداد افراد خصوصی که در کنار هم گرد آمده، اصلی ترین و اساسی ترین چیزی که به آن نیاز دارند، گسترش و پراکنش مفاهمه در میان آنان است، به گونه ­ای که میزان تاثیرگذاری و نفوذ ارتباطات و مفاهمه در میان آنان به نحو احسن افزایش یابد. در عصر اطلاعات، شهروندان بدون استفاده از رسانه­های نوین توان برقراری ارتباط موثر با دیگران را نخواهند داشت. از آنجا که عوامل بسیاری از جمله بعد مسافت، هزینه­ های دیدارها و تجمعات حضوری، زمان، قوانین و مقررات امنیتی و غیره، امکان حضور فیزیکی شهروندان کشورهای مختلف را در یک مکان امکان­ پذیر نمی­سازد، رسانه­های نوین به عنوان مهمترین ابزار دیپلماسی شهروندی اهمیت می­یابند. دیپلماسی شهروندی از رسانه­های نوین به عنوان کانال ارتباطی خود بهره می­برد و به برقراری ارتباط مردم با مردم می ­پردازد. این رسانه ­ها در اختیار تعداد زیادی از شهروندان کشورهای مختلف می­باشد که با بهره­ گیری از آن و شرکت در فعالیتها و برنامه ­های مختلف، دسترسی به اهداف دیپلماسی شهروندی میسر می­گردد. لذا رسانه­های نوین را می­توان مهمترین ابزار دیپلماسی شهروندی دانست، به ویژه آن دسته از رسانه­های نوین که مشارکت و تعامل افراد در فضاهای مجازی را امکان­ پذیر می­سازند. بدیهی است دیپلماسی شهروندی به مدد استفاده از رسانه­های نوین که هزینه کمتر و کارآیی بیشتری نسبت به سایر انواع رسانه ­ها دارند، می ­تواند جایگاه بهتری در میان انواع دیگر دیپلماسی در قرن بیست­ویکم داشته باشد. کستلز نیز عقیده دارد «یکی از ویژگی­های رسانه­های نوین، آوردن مردم به صحنه فعالیت­های سیاسی است»؛ یعنی همان چیزی که با گردهم آمدن مردم در کافه­ها و گالری­ها باعث شکل­ گیری حوزه عمومی سنتی در قرن هیجدهم شد. اکنون نیز شهروندان می­توانند با بهره­ گیری از چنین امکاناتی، موضوعات سیاسی مورد علاقه خود را دنبال کنند، اقدامات سیاسی معنی­دار انجام دهند و به منابع جدیدی برای تصمیم ­گیری سیاسی تبدیل شوند؛ آنهم در فضایی که ارزش­ها و دیدگاه های حاکم بر آن از سوی دولت و یا اقلیتی از افراد ارائه نشده، بلکه شهروندان خود در شکل­ گیری و ایجاد آنها نقش داشته اند. بر اساس یافته­های تحقیق، نیز ۷۰ درصد از پاسخگویان، به این سوال که رسانه­های نوین (وبلاگ­ها، تالارهای گفتگو و شبکه ­های اجتماعی و …) چه نقشی در دیپلماسی شهروندی دارند، پاسخ داده­اند این رسانه ­ها دارای «نقش کلیدی» هستند و معتقدند رسانه­های نوین برای برقراری ارتباط میان شهروندان کشورهای مختلف، کم­هزینه­تر و کارآمدتر هستند.
شهروندان فعال در دیپلماسی شهروندی، اعضای شبکه ­های شهروندی در یک جامعه شبکه­ ای به شمار می­روند که هر کدام با اتصال به نقاط دیگر (شهروندان سایر کشورها) از قدرت در شبکه برخوردار شوند. شهروندان در جامعه شبکه­ ای می­توانند با بهره گرفتن از اقدامات سیاسی معنی­داری که انجام می­ دهند، قدرت بدست آورند. بر همین اساس وی قدرت ناشی از متصل شدن به شبکه­ ها را قدرت شبکه­بندی می­نامد. مشارکت در شبکه­ ها، به طور فزاینده منافع قابل لمسی برای شهروندان خواهد داشت. به عبارت دیگر، شهروندان می­توانند با بهره گرفتن از رسانه­های نوین برای رسیدن به اشکال جدیدی از تعامل و همکاری دست یابند و ساختارهای جدید سیاسی و اجتماعی به وجود آورند. تولید، انتشار و دریافت اطلاعات (سیاسی)، مرتبط با فعالیت­های دیپلماسی شهروندی، شهروندان را قادر می­سازد مشارکت بیشتری در سیاست خارجی داشته باشند. آنها اقدامات مختلفی را در سطح گسترده بسیج می­ کنند و مقامات دولتی را مجبور می­سازند به خواسته­هایشان در خصوص بسیاری از مسائل حوزه سیاست خارجی توجه بیشتری داشته باشند. این اقدامات به ویژه در ارتباط با مسائلی از جمله حقوق بشر، جنگها و اقدامات نظامی کشورها علیه یکدیگر، محیط­زیست و غیره در سالهای اخیر، همانگونه که شرح آن در بخش­های پیشین رفت، بسیار موثر واقع شده ­اند. انجام این اقدامات تنها در صورتی امکان­ پذیر است که شهروندان در شبکه­ ای از پیوند­های تعاملی، به تعبیر کستلز مانند گره­هایی به هم متصل شوند تا بتوانند بر جامعه تأثیرگذار بوده و باعث ایجاد تغییرات گردند. بهرحال دیپلماسی شهروندی، با هر نامی که شناخته شود و هر واژه­ای که برای اطلاق به آن استفاده گردد، به گونه­ های مختلفی فضای اقدام در عرصه دیپلماسی رسمی را محدود می­ کند و می ­تواند به آن جهت دهد و این واقعیتی غیر قابل انکار است. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی دیدگاه پاسخگویان درباره تاثیرگذاری دیپلماسی شهروندی بر سیاست خارجی، بیشترین نسبت پاسخگویان یعنی ۷/۴۸ درصد، معتقدند تاثیرگذاری فعالیت­های دیپلماسی شهروندی بر سیاست خارجی، «زیاد» است و تنها ۸/۷ درصد معتقدند فعالیت­های دیپلماسی شهروندی تاثیر کمی بر سیاست خارجی دارد.
بر اساس نظرات کستلز در خصوص قدرت در جامعه شبکه­ ای، مشارکت در این حوزه می ­تواند دسترسی به قدرت در جامعه اطلاعاتی را برای شهروندان در پی داشته باشد و قدرت آنان ناشی از اقدامات سیاسی معنی­داری است که در این حوزه انجام می­ دهند. جدا ماندن از شبکه­ ها در جامعه شبکه­ ای، افراد را منزوی­تر و سلطه­پذیرتر می­سازد. شهروندان جامعه شبکه­ ای امروزه می­توانند با بهره­ گیری از رسانه­های نوین، بخشی از قدرت در جوامع شبکه­ ای از آن خود سازند.
آنچه که باعث تمایز کارکردی اساسی میان رسانه­های جمعی و رسانه­های نوین به ویژه در ارتباط با انجام فعالیت­های مربوط به دیپلماسی شهروندی می­گردد، کنترل و دستکاری رسانه­های جمعی توسط دولت و یا مالکان این صنایع است. هابرماس معتقد است دخالت دولت، حوزه عمومی را تضعیف می­ کند و باعث افول آن می­گردد. همچنین دخالت دولت در کنترل رسانه­های نوین نیز (تا آن حد که دولتها قادرند) فعالیت­های شهروندان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی را مختل می­سازد و دسترسی به اهداف مورد نظر آن را ناممکن می­سازد. بر اساس یافته­های این تحقیق، در خصوص محدودیتهای فعالیت در چهارچوب دیپلماسی شهروندی، پاسخگویان معتقدند «محدودیتهای سیاسی-اجتماعی»، مهمترین مانع برقراری ارتباط میان شهروندان کشورهای مختلف است و «عدم آشنایی با زبانهای بین ­المللی» و «عدم آشنایی با شبکه ­های تسهیل­کننده ارتباط» از نظر آنان در درجه دوم و سوم اهمیت واقع شده ­اند.
هابرماس با طرح مفهوم عقلانیت ارتباطی بیان می­ کند «نیروی رهایی­بخش عقل، به استدلال منجر شده و ارتباط و مفاهمه را شکل می­بخشد». در واقع «مباحثه­ عقلانی» همان نوع عملی است که مناسب حوزه­ عمومی است. بنابراین، فعالیت­های شهروندان در فضای مجازی در چهارچوب دیپلماسی شهروندی تنها در صورتی می ­تواند موفقیت­آمیز قلمداد گردد که این فعالیت به صورتی کاملا عقلایی و در راستای اهداف دیپلماسی شهروندی باشد. شهروندان فعال در دیپلماسی شهروندی ناگزیرند برای برقراری رابطه تعاملی موثر در پیام­های خود از استدلال استفاده نمایند. جنبه عقلایی-انتقادی از جمله معیارهای موفقیت کنش ارتباطی در فضای مجازی به شمار می­رود که باعث می­گردد تعاملات میان شهروندان به طور موثرتری بر فرایند سیاسی تأثیر بگذارند. به گفته هابرماس، انسان­ها با شرکت در یک مباحثه است که از دیدگاه­ های هم آگاهی می­یابند، مباحثات تضمین­کننده­ مشارکت برابر و آزاد است؛ برای جستجوی جمعی حقیقت.
از منظری دیگر، فعالیت­های برنامه­ ریزی شده شهروندان جهت دسترسی به اهداف مورد نظر آنها در چهارچوب دیپلماسی شهروندی قطعا نمی­تواند عاری از عقلانیت باشد. برای پیش­برد دیپلماسی شهروندی، شهروندان باید بتوانند مجموعه اقداماتی را با فکر و برنامه­ای دقیق و روشن در فضای مجازی به انجام رسانند؛ گر چه فعالیت­های شهروندان تنها به فضای مجازی محدود نمی­گردد و حتی در فضاهای واقعی نیز می­توانند جهت یافتن راه­ حل­های مناسب برای موضوعات مورد نظرشان با یکدیگر دیدار و گفتگو نمایند. انجام این اقدامات به زمان قابل توجهی نیاز دارد و فعالیت­های کوتاه­مدت مقطعی نمی­تواند تأثیرات قابل توجهی بدنبال داشته باشد؛ لذا برنامه­ ریزی­های دقیق برای برقراری ارتباط، تولید محتوای ارتباط، استفاده از ابزارهای مناسب برای انتشار و ارائه محتوای تولید شده (اطلاعات) همگی جزو فعالیت­هایی است که در طولانی­مدت و با بذل توجه ویژه اهداف و نتایج حاصله می­بایست توسط شهروندان به انجام رسد.
گرچه ممکن است به نظر رسد طرح این مفهوم با توجه به فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر ایران، به ویژه با وجود شرایط به جامانده از هشت سال گذشته، کمی زودهنگام باشد، اما با روی کار آمدن محمدجواد ظریف و تغییرات به وجود آمده در وزارت امور خارجه و شناختی که وی نسبت به ادبیات دیپلماتیک رایج در جهان و همچنین کاربرد رسانه­های نوین در این حوزه دارد، روزنه امیدی را به وجود آورده است که از این پس، به کارگیری انواع دیپلماسی در سیاست خارجی با جدیت و تخصص بیشتری نسبت به گذشته دنبال شود. دیپلماسی شهروندی گر چه باید از کنترل دولت مصون باشد، اما دولت می ­تواند به عنوان عامل تسهیل­کننده در این خصوص ایفای نقش نماید، یعنی تسهیلاتی را برای برقراری ارتباط فراهم آورد و ابتکاراتی را نیز به کار بندد؛ البته بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، دانشجویان و دانش­آموختگان تهرانی در این زمینه از دولت پیشی گرفته­اند و به صورت عالمانه و عامدانه و بر اساس حس وطن­پرستی، فعالیت­های خود را در حوزه دیپلماسی شهروندی آغاز نموده ­اند. گرچه ممکن است از اینکه چنین فعالیتهایی در چهارچوب «دیپلماسی شهروندی» جای می­گیرد، بی­خبر بوده باشند. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، ۵/۴۴ درصد شهروندان، میزان فعالیت خود را در چهارچوب دیپلماسی شهروندی، «زیاد» توصیف کرده ­اند. ۵/۳۷ درصد از آنان فعالیت «متوسط» و بالاخره کمترین نسبت، یعنی۱۸ درصد نیز در این ارتباط، فعالیت «کمی» دارند. میان زنان و مردان از نظر میزان انجام این فعالیتها تفاوتی یافت نشد اما دو متغیر مستقل سن و تحصیلات با متغیر وابسته یعنی میزان انجام فعالیتهای مربوط به دیپلماسی شهروندی، رابطه­ای معکوس دارند، به طوریکه با افزایش سن و تحصیلات، از میزان فعالیت پاسخگویان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی کاسته می­ شود.
دنیا به سمت جهانی شدن در حال حرکت است. در فضای جهانی شدن، گر چه دولتها همچنان محور بسیاری از کنش­های سیاسی و غیرسیاسی هستند، ولی بازیگران متعدد دیگری نیز در کنارشان قرار گرفته­اند که باعث شده است، دولتها دیگر آن نقش منحصر به فرد و یگانه سابق را نداشته باشند». به عبارت دیگر، دولتها در شبکه­ ای از کنشگران مختلف قرار دارند و در محیطی می­توانند فعالیت کنند که این کنشگران جهانی نیز حضور داشته و آن را ایجاد می­ کنند؛ لذا دولتها بیش از این قادر نیستند در چنین محیطی فعال مایشاء باشند و هر اقدامی را در هر زمینه­ای و به هر شیوه­ای به انجام برسانند. الگوی حاکم بر روابط بازیگران در جهان، در قرن گذشته، به ‌طور طبیعی شامل کشمکش سیاسی، درگیری نظامی، برخورد‌های امنیتی و جنگ بوده است؛ اما امروزه، به هر اندازه که تعریف و تامین منافع ملی کشور در چهارچوب تفاهم و درک متقابل و به طور مسالمت­آمیز یعنی از طریق دیپلماسی شهروندی دنبال شود، جهان به صلح نزدیکتر خواهد شد؛ جهانی که در آن الگوی حاکم بر روابط بازیگران، مبتنی بر همکاری و تعامل خواهد بود. انتخاب این مسیر قطعاً نه تنها در سرنوشت یک کشور بلکه بر کل جهان تاثیر خواهد گذاشت.
در خاتمه، لازم به ذکر است تعیین دقیق آثار و پیامدهای فعالیت شهروندان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی بر سیاست خارجی به طور کامل امکان­ پذیر نیست. موسسه آموزش بین ­المللی با بررسی فعالیت­های شهروندان در قالب برنامه ­های مختلف دیپلماسی شهروندی، به این نتیجه دست یافته است که تاکنون ارزیابی­های انجام شده در این خصوص، محدود به ارائه آمار شرکت­ کنندگان در این فعالیت­ها و میزان رضایت­مندی آنان از مشارکت پروژه­ های دیپلماسی شهروندی است و برای تعیین آثار و پیامدهای فعالیت­های مربوط به دیپلماسی شهروندی، به انجام تحقیقات طولی در زمان های مختلف نیاز است و نیز به دلیل تنوع موجود در فعالیتها، باید از روش های آماری مختلفی برای ارزیابی دقیق تاثیرات استفاده نمود. هایدی برگس، معتقد است ارزیابی نقش دیپلماسی شهروندی بدلیل تاثیرگذاری آن بر عوامل غیرعینی نظیر نگرش­ها و روابط، کار مشکلی است. لذا در این تحقیق با توجه به تازگی موضوع مورد پژوهش و فقدان تحقیقات مشابه پیشین، همچنین نبود منابع داخلی و خارجی، محقق به بررسی نظری این مفهوم و ابعاد آن و نیز تاثیر عواملی همچون جنس، سن و تحصیلات بر فعالیتهای انجام یافته در این چهارچوب پرداخت چرا که در هر حوزه­ای، به مطالعاتی مقدماتی نیاز است تا سنگ­بنای اولیه آن، بنیان نهاده شود. به این امید که تحقیقات بعدی، با در اختیار داشتن نتایج این پژوهش، در جهت توسعه و گسترش هر چه بیشتر دیپلماسی شهروندی انجام گیرد.
۵ – ۴ پیشنهادها
۵-۴- ۱ پیشنهادهای مرتبط با نتایج بدست آمده از تحقیق
پیشنهاد می­ شود با توجه به اهمیت دیپلماسی شهروندی و نقشی که می ­تواند به ویژه، در کاهش تضادها و رفع تنشها داشته باشد، ساختار مناسبی برای پیش­برد برنامه ­های دیپلماسی شهروندی، تقویت و هدایت آن، طراحی و اجرا گردد. همان طور که تجربه دیگر کشورها (از جمله آمریکا) نشان می­د­هد، این ساختار می ­تواند در دستگاه دیپلماسی کشور، جایگاه بهتری داشته باشد. (در واقع نوع فعالیت­های وزارت خارجه در هر کشوری، به لحاظ گستردگی و امکان ارتباط با دامنه وسیعی از کشورها و نهادهای خارجی، مناسب­ترین عرصه فعالیت دیپلماسی تلقی می­ شود.) ساختار تعریف­شده در این قالب باید بتواند فعالیت­های دیپلماسی شهروندی را هدایت و سرپرستی کند. در صورت انجام چنین کاری، می­توان فعالیت پراکنده افراد را در چهارچوب معینی جای داد، آنها را دسته­بندی نمود و بدانها جهت بخشید.
تقویت توانایی­های مربوط به برقراری ارتباط با دیگران، یکی از پیشنهاداتی است که محقق با توجه به نتایج برگرفته از این تحقیق حائز اهمیت می­داند. در برخی کشورها که تعامل با جهان و بین ­المللی شدن را ضرورت بقا و تامین منافع خود تعریف می­ کنند، برنامه­هایی برای آشنایی شهروندان در سطوح و طبقات مختلف به منظور آموزش زبان­های خارجی و نحوه برخورد با مردم دیگر کشورها تعریف می­ کنند تا ناآگاهی­ها به تلاش­ افراد در جهت برقراری ارتباط با جهان صدمه نزند. در ایران نیز می­توان با توجه به توانایی­های کشور، برنامه ­های مختلفی در نظر گرفت که شامل آموزش زبان، نحوه برخورد و آداب معاشرت صحیح در سطح بین ­المللی باشد. به ویژه آنکه بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق، شهروندان تهرانی، عدم­آشنایی با زبانهای بین ­المللی را، در اولویت دوم محدودیتهای مربوط به فعالیتهای خود در دیپلماسی شهروندی معرفی­کرده ­اند.
بر اساس نتایج این تحقیق، شهروندان تهرانی، در چهارچوب دیپلماسی شهروندی، به مقدار زیادی فعالیت می­ کنند. حتی اگر پاسخهای شهروندان را «تاحدی» واقعی درنظر گرفته شود، این بدان معناست، که شهروندان تهرانی به مشارکت در این حوزه علاقمند هستند. به همین دلیل پیشنهاد می­ شود سمینار و کارگاههای آموزشی به منظور مطلع ساختن شهروندان از تحولات عرصه روابط بین­الملل و دیپلماسی، به ویژه دیپلماسی شهروندی برگزار گردد. حتی اگر این عنوان (دیپلماسی شهروندی) مورد تردید باشد، در روند تحولات فعالیت­های دیپلماتیک در جهت مشارکت هر چه بیشتر شهروندان تردیدی نیست. این آموزش­ها می ­تواند افراد مستعد جامعه را برای ورود به صحنه دیپلماسی، از طریق استفاده از رسانه­های نوین آماده نموده و یا حداقل از مقاومت­های مبتنی بر ناآگاهی در این حوزه بکاهد و همچنین مشارکت سازمانهای خصوصی فعال در این زمینه، جلب و عدم همکاری­های آنان را کاهش داد. این آموزشها در داخل وزارت امور خارجه نیز باعث آگاهی و انگیزه مطالعات جدیدتری در همین ارتباط خواهد شد.
از جمله نتایجی که در این تحقیق بدست آمد، عدم آشنایی شهروندان تهرانی با وبسایتها و مراکز تسهیل­کننده ارتباط بوده است. بر اساس پاسخ شهروندان، ۸۲ درصد از آنان با هیچکدام از وبسایتها و مراکز تسهیل­کننده ارتباط آشنایی نداشته­اند. به منظور فعالیت هر چه موثر شهروندان در این حوزه، پیشنهاد می­ شود شبکه­ ها و سایتهایی که در حوزه دیپلماسی شهروندی فعال­اند و همچنین نحوه مشارکت و فعالیت در این مراکز و شبکه­ ها به شهروندان آموزش داده شود. انجام اینکار از الزامات حرکت به سمت سیاست­های غیرمتمرکز و شهروندمحور است.
همچنین پیشنهاد می­گردد وزارت امور خارجه بسته­های اطلاعاتی جامعی راجع به ایران، فرهنگ ایرانی، تاریخ ایران، زندگی در ایران، اماکن تاریخی، جذابیتهای توریستی تهیه و در اختیار فعالان دیپلماسی شهروندی در فضای مجازی قرار دهد. این اقدام می ­تواند کمک قابل توجهی برای دستیابی به یکی از اهداف دیپلماسی شهروندی در ارائه تصویری مثبت و عمیق از ایران باشد. اقدام هامیلتون از عکسبرداری از زندگی واقعی در ایران و ارائه تصاویر آن به مردم دنیا به ویژه مردم آمریکا، اقدام یکی شهروند ایرانی در صفحه فیس­بوکی به نام «بیایید ایران واقعی را به دنیا نشان دهیم»^[۳۹۵] و دهها نمونه دیگر در این زمینه، قطعا می ­تواند در وضعیت و شرایط بین ­المللی ایران تاثیرگذار باشد. درصدی از این تاثیرگذاری را می­توان در نظرات مخاطبان وبلاگ هامیلتون مشاهده نمود.
۵ -۴ -۲ پیشنهادهایی برای دستگاه سیاست خارجی
مسئولان سیاست خارجی باید به اهمیت و ضرورت تقویت و کاربرد دیپلماسی شهروندی اعتقاد داشته باشند و آن را به صورت یک برنامه کاربردی در دستور کار رسمی سیاست خارجی کشور در نظر گیرند. مهم­ترین هدف از چنین اقدامی نیز، ارائه تصویر مثبت از ایران در منطقه و جهان است که نیازمند طرحی مشخص و صرف هزینه است. از طرف دیگر باید پذیرفت چنین طرحی زمانی موفق می­ شود که ایران با جهان تعاملی گسترده داشته باشد. بر اساس مفهوم دیپلماسی شهروندی، این تعامل تنها در قالب تعاملات رسمی و دولتی نیست؛ بلکه تعاملات بخش خصوصی، افراد، سازمان­ها و نهادهای غیردولتی را نیز دربر می­گیرد.
توجه به سایت وزارت امور خارجه به خصوص برای برقراری ارتباط شهروندان با آن وزارتخانه، جهت دریافت اطلاعات و آموزشهای لازم، باید از اولویت­های وزارت امور خارجه باشد. سایت وزارت امور خارجه، باید بتواند نیازهای شهروندان را در عرصه مجازی پاسخگو باشد. سایت وزارت امور خارجه آمریکا ۱۰ میلیون صفحه اطلاعات دارد و سایت مرکز دیپلماسی شهروندی وزارت امورخارجه آمریکا دسترسی به اطلاعات مربوط به دیپلماسی شهروندی، خط مشی، اهداف، برنامه­ ها، نحوه مشارکت موثر شهروندان و بسیاری اطلاعات دیگر را به مخاطبان عرضه می­دارد. در حالی که سایت وزارت امور خارجه ایران به شکل یک تابلو اعلانات است و بسیاری از پست­های الکترونیکی سفرا و نمایندگان خارجی با دامنه ir. بسته است!
وزارت امور خارجه باید با سازمانها و گروه ­های غیردولتی ارتباط مستقیم داشته باشد. بررسی جامعه، شناخت گروه ها و طبقات مختلف مردم به لحاظ گرایشهای سیاسی و فعالیتهای اینترنتی، می ­تواند راهبرد بسیار مناسبی در استفاده از پتانسیل شهروندان در جهت تامین اهداف سیاست خارجی باشد. همچنین باید به سازمان­های غیردولتی و نهادهای خصوصی در عرصه ­های بین ­المللی، اجازه فعالیت داده شود و حتی برنامه­هایی برای توانمندسازی آنها اجرا شود. در واقع بخش خصوصی می ­تواند دامنه وسیع­تری از فعالیت­های یک کشور در قالب دیپلماسی شهروندی را بر عهده داشته باشد و ضمنا می ­تواند با فعالیت­های خود تاثیر بیشتری بر مخاطبان داخلی بگذارد.
وزارت امور خارجه می ­تواند با ایجاد موسسات آنلاین آموزش زبان فارسی یا دانشگاههای آنلاین با رشته­ های گوناگون زبان فارسی، ایران­شناسی و غیره، طیف وسیعی از افراد را در سراسر جهان با هزینه­ های کم و حتی به نحو سودآوری مخاطب خویش قرار دهد. ایجاد پایگاه ها اطلاعاتی قوی و معتبر ایران­شناسی، به ویژه به زبانهای انگلیسی و عربی می ­تواند اطلاعات مفیدی از ایران در اختیار کاربران قرار دهد. دیجیتالی کردن محتویات، سرعت و سهولت دسترسی به مطالب را برای استفاده در رسانه ­ها افزایش می­دهد و باید پایه کارهای رسانه­ای قرار گیرد.
همچنین در پایان، بر اساس نظر متخصصان و صاحبنظران حوزه روابط بین­الملل که نظرات ارزشمندشان را در مصاحبه های متعدد در اختیار محقق گذاشتند، پیشنهاد می­ شود، تشکیلات و گردش کار در وزارت امور خارجه و سفارتخانه­ها به منظور استفاده از دیپلماسی شهروندی اصلاح گردد. درک جایگاه و نقش شهروندان در تاثیرگذاری بر دسترسی به اهداف سیاست خارجی باید از اولویت بیشتری برخوردار گردد. همچنین بررسی و نظارت بر محتوای سایتهای فعال در حوزه دیپلماسی شهروندی، نه به منظور پرونده­سازی و پیگردهای قانونی، بلکه به منظور تشویق و تقویت آن­دسته از سایتها و مراکزی که فعالیت موثر و مستمر در این حوزه دارند، برای پیشبرد دیپلماسی شهروندی از سوی وزارت امور خارجه ضروری به نظر می ­آید.
۵ – ۵ توصیه به محققان آینده
به محققان آینده توصیه می­ شود تاثیر کلیه عوامل تاثیرگذار بر اجرا و پیشبرد دیپلماسی شهروندی را بررسی نمایند. نقش عوامل دیگر از جمله ساختار سیاسی حکومت­ها، گرایشهای سیاسی شهروندان، پایگاه اجتماعی و اقتصادی آنان و جایگاه فعالیتهای دیپلماتیک در دستگاه سیاست خارجی قابل توجه است و چه بسا در بررسی نقش این عوامل، بتوان به وجود عوامل تاثیرگذار دیگری نیز پی برد. همچنین به محققان آینده توصیه می­ شود، در پژوهشی کاملاً مستقل، نقش تکنولوژی­های ارتباطی را در این خصوص بررسی نمایند.
به محققان آینده توصیه می­ شود چنانچه بودجه مورد نیاز برای انجام پژوهش را در اختیار داشته باشند، دیپلماسی شهروندی را با در نظر گرفتن همه انواع دیپلماسی­ها مورد بررسی قرار دهند. از سویی لازم است که برای بررسی همه­جانبه دیپلماسی شهروندی در ایران، پژوهش در سه سطح یعنی سطح شهروندان، سطح نخبگان و روشنفکران و سطح مسئولان انجام شود تا بتوان راجع به جایگاه این نوع دیپلماسی در ایران اظهارنظر و یا قضاوت نمود. همچنین با توجه به شرایط متفاوت اجتماعی-سیاسی در دولتهای مختلف، این پژوهش باید در دوره­ های مختلف انجام گیرد. چرا که نمی­ توان روند رو به رشدی برای آن در همه دولت­ها متصور شد.
منابع فارسی
– آقایی، سید داود. (۱۳۸۷). آداب دیپلماسی و فنون مذاکره. تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
– احدی، افسانه. (۱۳۸۹). «جایگاه دیپلماسی عمومی در ایران». در کتاب واعظی، محمود. (تدوین­گر). دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
– استراس، آنسلم و جولیت کوربین. (۱۹۹۰) اصول روش تحقیق کیفی. (ترجمه بیوک محمدی، ۱۳۸۵). (چاپ سوم). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
– استریت، جان. رسانه­های فراگیر، سیاست و دموکراسی. (ترجمه و حواشی حبیب الله فقیهی­نژاد، ۱۳۸۴). (چاپ اول). تهران: موسسه انتشاراتی روزنامه ایران.
– استین، یانیک. روزنامه­نگاری پس از اینترنت. (ترجمه مینو خانی، ۱۳۸۹). (چاپ اول). تهران: موسسه جام جم.
– اسلوین، جیمز. اینترنت و جامعه. (ترجمه عباس گیلوری و علی رادباوه، ۱۳۸۰). تهران: نشر کتابدار.
– آکسفورد، بری و ریچارد هاگینز. رسانه­های جدید و سیاست. (ترجمه بابک دربیکی، ۱۳۸۷). (چاپ اول). تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
– اسماعیلی، محمد. (۱۳۸۸). دیپلماسی رسانه­ای؛ با تاکید بر نقش صدا و سیما. تهران: انتشارات موسسه جام جم.
– الوندی، پدرام. (۱۳۸۸). روزنامه­نگاری شهروندی. (چاپ اول). تهران: انتشارات همشهری..
– ببی، ارل. روش های تحقیق در علوم اجتماعی. (ترجمه رضا فاضل، ۱۳۸۶). (جلد اول). (چاپ چهارم). تهران: انتشارات سمت.
– ببی، ارل. روش های تحقیق در علوم اجتماعی. (ترجمه رضا فاضل، ۱۳۸۶). (جلد دوم). (چاپ چهارم). تهران: انتشارات سمت.
– بریگز، ایسا و پیتر برک. تاریخ اجتماعی رسانه ­ها. (ترجمه حسن نمکدوست تهرانی، ۱۳۹۱). (چاپ اول). تهران: انتشارات همشهری.
– بنت، دابلیو لنس و رابرت ام انتمن. سیاست رسانه­ای شده، ارتباطات در آینده دموکراسی. (ترجمه مسعود آریایی­نیا، ۱۳۸۹). (چاپ اول). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
– بیات، محمود. (۱۳۸۵). دیپلماسی دیجیتالی: پژوهشی در تحولات دیپلماسی معاصر. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
– بیکر، ترز ال. نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. (ترجمه هوشنگ نایبی، ۱۳۸۶). (چاپ دوم). تهران: نشر نی.
– پاکروان، مولود. (۱۳۷۸). مقدمه­ای بر آثار و پیامدهای فن­آوریهای نوین ارتباطات. (چاپ اول). تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه­ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
– پاکزاد، بتول. (۱۳۹۰). تروریسم سایبری. (چاپ اول). تهران: انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
– پدرام، مسعود. (۱۳۸۸). سپهر عمومی: بررسی اندیشه هانا آرنت و یورگن هابرماس. تهران: نشر یادآوران.
– پوراحمدی، حسین. (۱۳۸۸). دیپلماسی نوین، جستارهایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی. تهران: وزارت امور خارجه، موسسه چاپ وانتشارات.
– پوراحمدی حسین. (۱۳۸۹). قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی. قم: مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
– جاوت، گارث و ویکتوریا ادانل. تبلیغات و اقناع. (نرجمه حسین افخمی، ۱۳۹۰). (چاپ اول). تهران: انتشارات همشهری.
– جعفری هفتخوانی، نادر. (۱۳۸۴). «از دیپلماسی عمومی تا دیپلماسی دیجیتال؛ بررسی موردی سایت فارسی وزارت امور خارجه آمریکا». ماهنامه ارتباطات فرهنگی، ۲۰، ۵۴-۶۴.
– جی­کال، نیکلاس. دیپلماسی عمومی. (ترجمه جمعی از نویسندگان، ۱۳۷۸). تهران: انتشارات دانشکده و پژوهشکده اطلاعات و امنیت ملی.
– خلیل­زاده، سید محمد مهدی. (۱۳۸۹). دیپلماسی رسانه­ای. (چاپ اول). تهران: دفتر مطالعات و نشر رسانه ­ها.

ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎی ﻛﺎﻫﺶ اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن از ﻃﺮﻳﻖ آﻣـﻮزش ﻣﻬـﺎرتﻫـﺎی ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻫﻴﺠـﺎن ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد. ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻫﻴﺠـﺎﻧﻲ ﺑـﺮ اﺿـﻄﺮاب اﻣﺘﺤـﺎن ﻛﻤﺘـﺮ ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻫﻴﺠﺎن را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎﻳﻲ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻛـﺮد ﻛـﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن، اﻓﺮاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻪ وﻗﺖ آﻧﻬﺎ را ﺗﺠﺮﺑﻪ و اﺑﺮاز ﻛﻨﻨﺪ، ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ (اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ۱۳۸۱).
ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی دروﻧﻲ و ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻨﺘﺮل، ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ واﻛﻨﺶﻫﺎی ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻓﺮد را در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ اﻫـﺪاف او ﺑـﺮ ﻋﻬﺪه دارد و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﻜﺎل و ﻧﻘﺺ در ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﻫﻴﺠﺎﻧـﺎت ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻓـﺮد را در ﺑﺮاﺑـﺮ اﺧـﺘﻼﻻت رواﻧﻲ ﭼﻮن اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﺳـﺎزد (ﮔﺎرﻧﻔﺴـﻜﻲ و ﻛـﺮﻳﺞ^[۹۲]، ۲۰۰۳). ﺑـﻪ اﻋﺘﻘـﺎد ﻣﺤﻘﻘﺎن، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ دﺳـﺘﮕﺎه ﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ ﻓـﺮد در ﻫﻨﮕـﺎم روﺑـﻪ رو ﺷـﺪن ﺑـﺎ ﺣﺎدﺛـﻪ ﻣﻨﻔـﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ اﻓﺮاد ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ دو ﻃﺮﻓﻪ ﻣﻴﺎن اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮاع ﺧﺎﺻﻲ از راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ ﻫﻴﺠﺎﻧـﺎت و ارزﻳـﺎﺑﻲ درﺳـﺖ از ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﺗـﻨﺶ زا اﺳـﺖ (ﮔﺎرﻧﻔﺴﻜﻲ و ﻛـﺮﻳﺞ، ۲۰۰۳).
ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻫﻴﺠﺎن ﺑﻪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ ﻓﻬـﻢ ﻫﻴﺠﺎﻧـﺎت و ﺗﻌـﺪﻳﻞ ﺗﺠﺮﺑـﻪ و اﺑـﺮاز ﻫﻴﺠﺎﻧـﺎت ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ (ﮔﺮوس^[۹۳]، ۲۰۰۱). ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﻫﺎ ﻓﺮد را ﻗﺎدر ﻣﻲﺳﺎزد ﺗﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﻫـﺎ را در ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ و ﻧﺤﻮه ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻴﺠـﺎنﻫـﺎ ﺑـﺮ رﻓﺘﺎرﻫـﺎ را ﺑﺪاﻧـﺪ و ﺑﺘﻮاﻧـﺪ واﻛـﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﺸﺎن دﻫﺪ (اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻤﻲ و ﻫﻤﻜﺎران، ۱۳۸۱).
۲-۳- پیشینه‌ پژوهشی
۲-۳-۱- پیشینه‌ داخلی
ارفع بلوچی و همکاران (۱۳۹۱)، در مطالعه ای با عنوان خودپنداره ی تحصیلی، بستری برای کاهش اضطراب امتحان نشان دادند بین خودپنداره ی تحصیلی و اضطراب امتحان دانشجویان همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد. هم‌چنین نشان دادند که بین دو گروه از دانشجویانِ دختر و پسر تفاوت آماری معنی داری در خودپنداره تحصیلی، و اضطراب امتحان وجود ندارد. هم‌چنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ترکیب متغیرهای انگیزش پیشرفت و خودپنداره تحصیلی می تواند به خوبی اضطراب امتحان را پیش بینی کنند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ﻧﺘﺎﻳﺞ پژوهش ﺧﺪﻳﻮی و وﻛﻴﻠﻲ ﻣﻔﺎﺧﺮی، (۱۳۹۰)، ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در داﻧﺶآﻣﻮزان دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و اﻧﮕﻴﺰه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﻣﻨﺒﻊ ﻛﻨﺘﺮل و ﺧﻮدﭘﻨﺪاره وﺟﻮد دارد. ﺑﻄﻮرﻳ‌ﻜﻪ ﻫﺮ ﻗﺪر ﻓﺮد از اﻧﮕﻴﺰه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻨﺒﻊ ﻛﻨﺘﺮل او دروﻧﻲﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و از ﺧﻮدﭘﻨﺪاره ﺑﻬﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ از ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤـﺼﻴﻠﻲ ﺑـﺎﻻﺗﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ، اﺑﺘـﺪا ﺧﻮدﭘﻨـﺪاره و ﺳـﭙﺲ اﻧﮕﻴـﺰه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺒﻊ ﻛﻨﺘﺮل دارای اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
گوروئی، خیر و هاشمی، (۱۳۹۰) در پژوهشی که با عنوان بررسی رابطه‌ی بین کمال گرایی و خودپنداره تحصیلی با توجه به نقش واسطه‌ای اهمال کاری تحصیلی دانشجویان انجام دادند، نشان دادند که در بین متغیرهای پژوهش (کمال گرایی، خودپنداره تحصیلی و اهمال کاری تحصیلی)رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
ابوالقاسمی و همکاران (۱۳۹۰)، به وسیله ﺗﺤﻠﻴﻞ وارﻳﺎﻧﺲ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮی ﻧﺸﺎن دادند ﻛﻪ ﻫـﺮ دو روش ﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ- رﻓﺘـﺎری و ﻣﻬـﺎرتﻫـﺎی ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻫﻴﺠـﺎن، در ﻛـﺎﻫﺶ اﺿـﻄﺮاب اﻣﺘﺤـﺎن و اﻓـﺰاﻳﺶ ﺧﻮدﻛﺎرآﻣـﺪی و ﺳـﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼـﻴﻠﻲ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداری ﻣﺆﺛﺮ ﺑـﻮده‌اند. اﻳـﻦ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺗﻠﻮﻳﺤـﺎت ﻣﻬﻤـﻲ در زﻣﻴﻨـﻪ آﻣـﻮزش راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ- رﻓﺘﺎری و ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎنﻫﺎ در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن و ارﺗﻘﺎء ﺳﻼﻣﺖ روان داﻧﺶآﻣﻮزان دارد.
فانی و خلیفه (۱۳۸۸)، در پژوهشی نشان دادند که ﺑﻴﻦ ادراک از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻠﻢ و ﺧﻮدﭘﻨـﺪاره ی‌ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﭘﺎﻳﻪ، در ﻣﺠﻤﻮع راﺑﻄﻪای ﻣﻌﻨﺎدار وﺟـﻮد داﺷﺖ، اﻣﺎ در ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی اول دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ و ﺳﻮم دﺧﺘﺮ راﺑﻄـﻪ ی ﺑـﻴﻦ ادراک از رﻓﺘـﺎر ﻣﻌﻠـﻢ و ﺧﻮدﭘﻨـﺪاره ی ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﺒﻮد؛ اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ، در ﭘﺎﻳﻪ ی اول دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ ﺑﻴﻦ ادراک از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ راﺑﻄﻪای ﻣﻌﻨﻲ دار وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ (ﺧﻮد، ﺧﺎﻧﻮاده، ﻫﻤﺴﺎﻻن، ﻣﺪرﺳﻪ و ﻣﻌﻠﻢ) و ادراک از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻠﻢ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮد؛ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ادراک از رﻓﺘﺎر ﻣﻌﻠﻤﺎن ﻋﻠﻮم و رﻳﺎﺿﻲ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﺒﻮد.
در مطالعه ای که توسط یوسفی و همکاران، (۱۳۸۸) با عنوان ارتباط انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام دادند به این نتیجه رسیدند که انگیزش تحصیلی با معدل علوم پایه و همچنین معدل کل بالینی ارتباط مستقیم و معنی دار داشت. به علاوه مولفه رقابت جویی وکوشش با معدل کل بالینی و علوم پایه، همبستگی مثبت دیده شد ولی مولفه های قدرت اجتماعی، تنها با معدل کل بالینی آزمودنی ها رابطه داشت همچنین انگیزش گرایش به کوشش و رقابت جویی در پسران بالاتر از دختران بود. این نتیجه حاکی از این است که پیشرفت تحصیلی دانشجویان مستلزم هماهنگی و تعامل بین ابعاد مختلف انگیزشی است.
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﭘﮋﻭﻫﺶ خسروی و بیگدلی (۱۳۸۷)، ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻥ ﺭﻧﺠﻮﺭﻯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ، ﺍﻣﺎ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ امتحان با ﺑﺮﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ/ ﺩﺭﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ، ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭﻯ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩ. ﺭﻭﺍﻥ ﺭﻧﺠﻮﺭﻯ (ﺑﻰﺛﺒﺎﺗﻰ/ ﺑﺎ ﺛﺒﺎﺗﻰ) ﺑﺎ ﺩﺭﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ/ ﺑﺮﻭﻥ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ. ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺭﻭﺍﻥ ﺭﻧﺠﻮﺭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺿﻤﻨﺎً ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻦ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ باشد.
در مطالعه ای که توسط کاوسیان و همکاران (۱۳۸۶)، با عنوان مطالعه عوامل موثر بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان‌های سراسر کشور انجام دادند به این نتیجه رسیدند که متغیرهای خودپنداره تحصیلی،نگرش دانش آموز به ادامه تحصیل وپاداش دانش آموز به ادامه تحصیل بهتر توانسته اند انگیزش تحصیلی درونی را تبیین کنند.
حسینی (۱۳۸۵) در تحقیقی با عنوان رابطه انگیزش تحصیلی با عملکرد تحصیلی به این نتیجه رسید که هر یک از مولفه های انگیزش با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی دار دارد.
استادی در سال ۱۳۸۴ در تحقیقی به بررسی رابطه انگیزش تحصیلی با عملکرد تحصیلی در بین ۲۷۲ دانش‌آموز پرداخت و به این نتیجه رسید که هر یک از مولفه های انگیزشی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان سال اول متوسطه با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.
در مطالعه ای که توسط بحرانی (۱۳۸۴)، با عنوان انگیزش تحصیلی دانش آموزان متوسطه استان فارس و عوامل همبسته با آن انجام داده به این نتیجه رسید که دانش آموزان ایرانی، از انگیزش تحصیلی بالاتر از متوسط برخوردارند و مشوق های درونی و بیرونی سهم یکسانی در عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد.
نورجاوه و قره‌گزلی (۱۳۸۱)، در پژوهشی نتیجه گرفتند که، ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﻭﺣﺸﺖ ﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻤﺮﻩ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻫﻤﻜﻼﺳﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ، ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﺫﻳﺖ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ.
حسن زاده و همکاران (۱۳۸۱)، در پژوهشی نشان دادند که بین منبع کنترل درونی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین رابطه مثبت و معناداری بین متغیرهای انگیزش درونی و منبع کنترل برقرار است.
عکاشه (۱۳۸۰)، در پژوهشی تحت عنوان بررسی فراوانی و علل اضطراب در دانش آموزان در مردادماه ۱۳۸۰ نتایج زیر به دست آورد. ۳/۷۲% دانش آموزان از اضطراب در رنج و علی‌رغم انتظار افزایش رتبه کلاسی باعث کاهش اضطراب نمی گردد. در کسانی که سابقه مثبت اضطراب را در خانواده بیان می نمودند اضطراب ۶/۸۱% وجود داشته که اغلب متوسط و شدید بود در حالی که ۶۷% خانواده هایی که سابقه را ذکر نمی کردند اضطراب از نوع متوسط داشتند ۸/۸۱% کسانی که سابقه قبلی اضطراب را ذکر می کردند اینک از اضطراب شدید در رنج بودند و در مجموع ۷/۲۷% دانش آموزان فاقد اضطراب و۳/۷۲% اضطراب بودند.
مهرابی زاده هنرمند و همکاران (۱۳۷۹)، در پژوهشی نشان دادند که ﺑﻴﻦ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﻲ ﺩﻳﺪﻩ می شود.
مال احمدی (۱۳۷۶)، طی تحقیق تحت عنوان بررسی عوامل وعلل به وجود آورنده اضطراب در دانش‌آموزان که در تحقیق از روش پیمایش استفاده نموده نتایج زیر را بدست آورد.

1. 1. بین تنبیه معلم واضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد واضطراب مانع ایجاد رفتار مطلوب در دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی آنها می گردد.

1. 1. بین برخورد مدیر مدرسه واضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد یعنی برخورد غیر منطقی مدیریت موجب اضطراب دانش آموزان می گردد.

1. 1. بین برخورد همکلاسی ها واضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین برگزاری امتحان واضطراب دانش آموزان رابطه وجود دارد.

جلیل (۱۳۷۶)، در پژوهشی تحت عنوان بررسی علل اضطراب وتأثیر آن بر روند تحصیلی آن بر دانش‌آموزان در تابستان ۱۳۷۶ نتایج زیر را به دست آورد. ۱-بین اضطراب ونقش محیط آموزشی رابطه متوسطی وجود دارد. ۲-بین اضطراب ونقش معلم در دختران وپسران رابطه بالای دارد. ۳-بین اضطراب دختران وپسران ونقش خانوادهرابطه بالایی وجود دارد.
پورولی (۱۳۷۶)، در پژوهشی تحت ععنوان بررسی علل اضطراب امتحان ونقش آن بر عملکرد دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی منطقه سعادت شهر خرداد ماه ۱۳۷۶ نتایج زیر را به دست آورد. اضطراب ناشی از امتحان نه تنها باعث می شود که دانش آموزان نتوانند با مهارت و سرعت مناسب به طور کامل واضح فکر کرده، پاسخ‌های مطلوب را ارائه نمایند بلکه آرامش روانی آن‌ها را نیز به مخاطره می اندازد. اضطراب ناشی از امتحان بین کودکان و نوجوانان که تجارب ناخوشایندی از شکست‌های پی در پی داشته اند همواره به دلایل عدیده انتظار کسب بهتر ین نمرات را دارند فوق العاده چشم‌گیر است. در بین عوامل ذکر شده در پرسشنامه در رابطه با فرضیه های تحقیق به ترتیب سخت‌گیری معلم، عدم اعتماد به نفس، نگرانی ازنتایج امتحان، عدم موفقیت در امتحان و مرور بازخواست قرار گرفتن از بیشترین عوامل نگرانی و اضطراب در دانش آموزان می باشد.
مسعودی در سال ۱۳۷۴ تحقیقی تحت عنوان رابطه نگرش والدین و بروز اضطراب درکودکان به عمل آورد که نتیجه آن به شرح زیر می باشد: یکی از عوامل به وجود آورنده اضطراب در کودکان احتمالا نگرش والدین است که این در خصوص نگرش والدین پسران وبروز اضطراب در آنها وهمچنین نگرش والدین دختر وبروز اضطراب در آنان صادق است ونیز بین اضطراب دختران وپسران رابطه معناداری وجود دارد.
دهقانی در سال ۱۳۷۴ تحقیقی تحت عنوان بررسی نگرش دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی در مورد علل اضطراب ناشی از امتحان به عمل آورده این طور نتیجه گرفته است. یکی از عوامل به وجود آورنده ناهنجاریهای روانی ورفتاری در بین جوانان ونوجوانان اضطراب است وجوانان مضطرب تنها وگوشه گیر می‌شوند و با برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می شوند. این موضوع تاثیر نامطلوبی در اعتماد به نفس و در نتیجه عدم موفقیت شغلی در آینده خواهد داشت.
ظهرابی در سال ۱۳۷۳ تحقیقی تحت عنوان بررسی رابطه اضطراب ورشد اجتماعی در دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی در شهر شیراز انجام دادواعلام داشت که اگر میزان اضطراب از حد معمول وطبیعی در فراگیران بالا رود باعث نگرانی وعدم موفقیت ودر نهایت افت تحصیلی می گردد.
ذوالنوازی در سال ۱۳۷۳ تحقیقی تحت عنوان ارتباط عوامل ایجاد کننده اضطراب وپیشرفت تحصیلی انجام داده و به این نتیجه رسیده است: امتحان در هر دوره وزمان موجب پیدایش اضطراب وترس است وخواه این امتحان مربوط به کلاس اول باشد یا مربوط به کنکور سراسری با توجه به نمودار فراوانی جمع کل دانش آموزان در پرسشنامه پروژه این مطلب را می رساند که همه دانش آموزان در هنگام امتحان ترس واضطراب دارند.
ﺷﻴﺨﻲ ﻓﻴﻨﻲ (۱۳۷۲)، در ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ، ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮل و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻧﻤﻮﻧﻪای ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ۲۱۱ ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﻦ داﻧﺶآﻣﻮزان اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﺲ از اﺟﺮای ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮل راﺗﺮ و اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻌﺪل ﺛﻠﺚ اول و دوم داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻼک ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎری راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار وﺟﻮد دارد.
۲-۳-۲- پیشینه‌ خارجی
یافته های پژوهشی پکران^[۹۴] و همکاران (۲۰۱۱)، حاکی از آن است که انگیزش پیشرفت با یادگیری و پیشرفت تحصیلی و بروز افکار و هیجانات منفی چون استرس، اضطراب که منجر به افت عملکرد می شود، رابطه دارد.
یافته های پژوهش بوناسی و ریو^[۹۵] (۲۰۱۰)، حاکی از آن می‌باشد که دانش آموزان ادراک از امتحان، از خود و توانایی‌هایشان و ادراکشان از موقعیت و مکان امتحان را به عنوان منابع اصلی اضطرابشان معرفی می‌کنند. در میان این عوامل سه گانه معرفی شده از سوی دانش آموزان، ادراک دانش آموزان از خودشان (خودپنداره) به وضوح با سطح اضطراب امتحانی که دانش آموزان تجربه می‌کنند، قویاً مرتبط است.
گتز^[۹۶] و همکاران (۲۰۱۰)، در جریان پژوهشی دریافتند که هیجانات مثبتی چون لذت، افتخار و سربلندی روابط مثبتی با خودپنداره و هیجانات منفی چون اضطراب و عصبانیت رابطه ای منفی با خودپنداره تحصیلی دارند.
استیری^[۹۷] و همکاران (۲۰۰۹)، در پژوهشی نشان دادند که افرادی که از انگیزش بالایی برخوردار باشند در شرایط و موقعیت های جدید از جمله انتحانات سطح اضطراب پایینی را تجربه می کنند.
پاسکووا^[۹۸] (۲۰۰۷)، در پژوهشی بیان داشت که انگیزش عامل شناختی اثرگذار بر عملکرد و رفتارهای فردی می باشد که به طور به خصوصی بر نوع فعالیت هایی که افراد انتخاب می کنندو سطح درگیری شان در فعالیت، میزان پافشاری در انجام آن ها و نتیجه اعمال اثر می گذارد.
جینگ^[۹۹] (۲۰۰۷)، در پژوهشی به بررسی رابطه اضطراب امتحان، خود پنداره تحصیلی و شایستگی تحصیلی پرداخت، یافته ها حاکی از آن میباشد که اضطراب امتحان نتیجه خودپنداره منفی و درک پایین دانشجویان از شایستگی تحصیلی‌شان است. بر این اساس اضطراب امتحان بالا اثر منفی بر ادراک دانش آموزان از توانایی‌ها و شایستگی‌های تحصیلی‌شان دارد و همچنین دانش آموزان با خود پنداره تحصیلی پایین خودشان را به عنوان افرادی با صلاحیت‌ها و قابلیت‌های پایین درک میکنند که چنین برداشت منفی از توانمندی‌ها منجر به بروز هیجانات منفی از جمله اضطراب امتحان در موقعیت‌های آموزشی می‌شود.
نتایج پژوهشی اکرم رانا و ضفر اقبال (۲۰۰۵ ) پیرامون تأثیرات جنسیت و خودپنداره بر پیشرفت تحصیلی حاکی از آن است که دختران به طور متوسط از خودپنداره تحصیلی بالاتری در مقایسه با پسران برخوردار می‌باشند. همچنین آن ها نشان دادند که بین خودپنداره تحصیلی و اضطراب امتحان رابطه معنی داری وجود دارد.
نتایج پژوهش ساپ^[۱۰۰] (۲۰۰۰)، ﺣﺎﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ داﻧﺶ آﻣـﻮزان دارای اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن اﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﻼﺳﻲﻫﺎی ﺧـﻮد دارﻧـﺪ و در ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻮارد ﺗﺮک ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
مریکا نگاس^[۱۰۱] ودیگران در سال ۲۰۰۰ پژوهشی انجام دادند که در آن استعداد سرشتی را در ایجاد اضطراب و اختلال ناشی از آن مهم نشان داده شده است. در این پژوهش همچنان نشان داده شده است که وجود سابقه قبلی اضطراب در افراد در سطح فعلی اضطراب را افزایش می دهد. ۸/۸۱% افراد اضطراب در افرادی که سابقه مثبت قبلی داشته اند در مقابل ۸/۵۸% در افرادی که سابقه مثبی قبلی نداشته اند که نشان تمایز وجود اضطراب در فرد و شیوع بعدی اضطراب می باشد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
به طور کلی هر تحقیق ابتدا درپی طرح مساله یا مشکلی مطرح می شود که سوالات زیادی را در ذهن محقق ایجاد می کند و موجب پیدایش فرضیاتی می شود. پژوهشگر با جمع آوری اطلاعات و آمار مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آنها، به پاسخ به سوالات پژوهشی و تایید و یا رد فرضیات مطرح شده می پردازد. لذا جمع آوری اطلاعات و چگونگی تجزیه وتحلیل آنها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به عنوان یک مقوله از فرایند علمی است که نظریه ها در قالب آمار و ارقام علمی تجلی می یابد، ثمره آن به صورت کمی جلوه گر شده و مدل نظری تحقیق قابل سنجش و محاسبه می شود.
به همین منظور در این فصل با در نظر گرفتن هدف تحقیق، روش تحقیق مشخص شده و با انتخاب جامعه آماری و نمونه مشخص و توزیع پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات پرداخته تا بتوان روابط بین متغییر های تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کرد.