تولید شمارۀ
تولید شمارۀ
برحسب نوع وظیفه
برحسب فرایند کارها
برحسب میزان معلومات
سطح مهارت و رشتۀ علمی
برحسب نوع محصول
برحسب نوع خدمت
برحسب طرح‌های اجرایی
برحسب مرکز سود
برحسب منطقۀ جغرافیایی
برحسب مشتری و مصرف کننده
برحسب بخش‌هایی از بازار
ماتریسی
پیوندی
منبع: (نادلر و توشمن[۱۰۷]، ۱۹۸۸: ۶۸)
ساختارهای رسمی ‌و غیر رسمی ‌در سازمان
– ساختار رسمی ‌را مسئولان به طور قانونی بنیان می‌گذارند و تصویب می‌کنند و در آن تعداد مشاغل، حدود وظایف و اختیارات و چگونگی اجرای آنها مشخص می‌شود.
ویژگیهای ساختارهای رسمی:

    1. ساختارهای رسمی ‌آرمانی اند زیرا سازمان آن گونه که پیش بینی شده است عمل نمی‌کند.

۲- ماهیت ساختار (سازمان) رسمی ‌غیر شخصی است زیرا سازمان رسمی ‌به طراحی مشاغل محدود می‌شود و از راه فرایند کارگزینی افراد خاصی برای تصدی این مشاغل انتخاب می‌شوند.

۳- در سازمان رسمی، روابط سازمانی به طور مکتوب و به کمک نمودار با دقت زیادی برای کارکنان تشریح می‌شود ولی تغییرات بعدی، در صورت لزوم، می‌تواند رسمی ‌یا غیر رسمی ‌باشد.

    • ساختار غیررسمی

بعد از آنکه ساختار رسمی ‌ایجاد شد سازمان غیررسمی، به طور طبیعی در چارچوب آن پدید می‌آید. سازمان غیر رسمی ‌حاصل تعامل اجتماعی مداوم است و ساختار رسمی ‌را تعدیل و تحکیم می‌کند یا آن را گسترش می‌دهد.
ویژگی‌های ساختارهای غیر رسمی:

    1. ساختار غیر رسمی ‌بیانگر حالت واقعی است، یعنی چگونگی عملکرد سازمان را به طور واقعی نشان می‌دهد.

۲- ماهیت سازمان غیر رسمی ‌شخصی است، یعنی این نوع سازمان هنگامی ‌شکل می‌گیرد که تصدی شغل معینی در سازمان برحسب برقراری روابط اجتماعی با دیگران می‌شود.
۳- در سازمان غیر رسمی ‌مدیر روابط سازمانی را به طور شفاهی برای کارکنان توضیح می‌دهد و این روابط برحسب نیاز تغییر می‌دهد.
انواع ساختارهای عملی سازمانی
انواع ساختارهای عملی براساس بخش‌های پنجگانه سازمان: مــینـتـزبرگ[۱۰۸] اظهار می‌دارد که هر سازمان از پنج بخش اصلی تشکیل شده است:
– هسته عملیاتی: کارکنانی که در زمینه‌ی تولیدات (کالاها یا خدمات) سازمان کارهای اصلی را انجام می‌دهند؛
– مدیریت عالی: مدیرانی که در رأس هرم قرار می‌گیرند و کسانی که مسئولیت کل سازمان را برعهده دارند؛
– مدیران رده‌ی میانی: مدیرانی که بین هسته عملیاتی و مدیریت عالی سازمان ارتباط برقرار می‌کنند؛
– متخصصان فنی: تحلیل گرانی که عهده دار استانداردهایی در سازمان هستند؛
– نیروهای ستادی: کسانی که وظیفه‌ی ستادی و پشتیبانی دارند و در پیوند با فعالیت‌های سازمان، خدمات کمکی ارائه می‌نمایند.شکل زیر پنج رکن اصـلی سازمان را نشـان می‌دهد.(اعرابی، ۱۳۸۵: ۱۹)
مدیریت عالی
متخصصات فنی
نیروهای ستادی
مدیران ردۀ میانی
هستۀ عملیاتی
شکل ۲- ۲: پنج رکن اصلی سازمان منبع: (مینتزبرگ، ۱۹۵۳: ۱۱)
چرا ساختارهای سازمانی متفاوت‌اند؟
در شکل زیر با ارائه‌ دو الگو از ساختار سازمانی نمونه‌هایی از آنها را ارائه کرده‌‌ایم. یک سازمان که آن را الگوی مکانیکی می‌نامیم، از نظر مفهوم مترادف با سازمان دیوانسالار است و در آن کارها بسیار رسمی ‌است، شبکه اطلاعاتی محدود و کارها برحسب دوایر تقسیم شده اند. در چنین سازمانی کارکنان رده‌ی پایین نمی‌توانند در فرایند تصمیم گیری مشارکت نمایند. در انتهای دیگر طیف، الگویی به نام الگوی ارگانیک[۱۰۹] وجود دارد.
ساختارارگانیکی ساختار مکانیکی
شکل ۲- ۳: تفاوت ساختارهای مکانیکی و ارگانیکی منبع: (رابینز، ۱۳۸۷: ۳۱۳)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...