آمارهای جهانی حاکی از آن است که اولین شرط جذب درآمد حاصل از گردشگری در اقتصاد یک کشور، امنیت آن کشور است. این امنیت را نمی­ توان در دو بعد سیاسی و اجتماعی پی­جویی کرد. جنگ، درگیری با همسایگان، ناآرامی­های خشن حاصل از رقابت­های سیاسی و آدم­کشی، ناآرامی­های سیاسی حاصل از برخوردهای فردی، اغتشاش­های ناشی از اعتصاب نیروی کار، هرج و مرج حاصل از بی­التزامی شهروندان به رعایت قوانین و مقررات، بی­نظمی دستگاه­های خدماتی، دولتی و … طیف گسترده فقدان امنیت کافی برای توسعه گردشگری را تشکیل می­ دهند .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

عدم وجود استانداردهای کیفی، علاوه بر عدم وجود کارگزارانی که قادر به تکلم به یک زبان بین ­المللی دیگر سوای زبان ملی باشند، موانع بزرگ توفیق کشور در رقابت، محسوب می­شوند. بایستی اذعان نمود که اهمیت کیفیت و لزوم توجه به کارکردهای آن نزد مسئولان امور گردشگری ایران و سایر سازمان­های گردشگری شبه­دولتی/ خصوصی شناخته شده نیست و توجه کافی به این مهم نمی­ شود .
از دیگر عوامل مهم در عدم کیفیت خدمات ارائه شده در ایران، عدم آشنایی عمیق با مفاهیم خدماتی، پایین بودن سطح دانش و مهارت­ های فردی در مراکز اراده­دهنده خدمات به گردشگری می­باشد .
منظور از تأسیسات گردشگری، مجموعه امکاناتی هستند که از هنگام ورود یک گردشگر تا زمان خروج وی از کشور توسط بخش خصوصی، دولتی و عمومی به ارائه خدمات اقامتی و پذیرایی به وی می­پردازند. تأسیسات گردشگری شامل هتل­ها، مهمانسراهای گردشگری، متل­ها، مسافرخانه­ها، مهمانپذیرها، زائرسراها، دهکده­های ساحلی و… می­باشد و منظور از تسهیلات گردشگری، مجموعه فعالیت­ها و اقداماتی است که از هنگام ورود یک گردشگر تا زمان خروج وی از کشور توسط کلیه سازمان­ها، شرکت­ها و مؤسسات عمومی دولتی و خصوصی جهت سهولت بخشیدن به سفر وی صورت می­پذیرد. تسهیلات گردشگری شامل تسهیلات ورزشی، تسهیلات فرهنگی ـ تفریحی، تسهیلات میزبانی، تسهیلات خرید، تسهیلات و خدمات اداری از جمله آژانس­ها و دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، نیروی انتظامی، پست، گمرک، بانک، تسهیلات پذیرایی بین راهی، تسهیلات برگزاری سمینارها و همایش­ها و… می­باشند .
نارسایی­های موجود در روابط انسانی تأسیسات اقامتی و پذیرایی، عمدتاً ناشی از بی­کفایتی مدیران و کارکنان است. عدم کارایی و اثربخشی و در نتیجه بهره­وری پایین مدیران تأسیسات اقامتی و پذیرایی را باید در اغلب موارد ناشی از عدم تمایل سرمایه ­گذاران ایرانی به استفاده از افراد متخصص و تحصیل­کرده جهت اداره هتل نسبت داد. مالکین هتل­ها ترجیح می­ دهند که یا خود رأساً به اداره هتل بپردازند و یا یکی از اعضای خانوده خود را به مدیریت هتل بگمارند. این نقیصه با توجه به تفاوت مالکیت و مدیریت برای سرمایه ­گذاران و اعطای تسهیلات بانکی با شرایط بسیار سهل به هتلداران حرفه­ای جوان تا حدودی برطرف می­گردد. در بعضی موارد نارسایی مدیریت از عدم سودآوری کافی ناشی می­ شود. این موارد عمدتآً به واسطه کوتاهی فصل رونق تأسیسات اقامتی که نرخ اشغال پایین را به همراه می ­آورد و یا عدم هماهنگی بین مراجع تأسیسات اقامتی و ظرفیت پذیرش رخ می­دهد .
از جهت نیروی انسانی به استناد استانداردهای بین ­المللی باید بیشترین سهم کارکنان در بخش­های رستوران، آشپزخانه، خانه­داری و لباسشویی که به طور مستقیم به ارائه خدمات اقامتی و پذیرایی میهمانان می­پردازند، متمرکز شود. لیکن در ایران انباشت نیروی انسانی در بخش­های مدیریتی، مالی و اداری که خدمات مستقیم ارائه نمی­دهند، جمع شده است، شایسته تأمل است. ضرورت تغییر سریع، منظم و کارامد در توزیع نسبی کارکنان تأسیسات اقامتی را مطابق با استانداردهای بین ­المللی مطلوب نمایان می­سازد. بی­لیاقتی کارکنان و آموزش ناقص و ضعیف پرسنل اقامتی و پذیرایی در همه جا، حتی در هتل­های پنج ستاره، نیز به چشم می­خورد. این موضوع به ویژه در هتل­های جدید و درجه متوسط (۲، ۳ و ۴ ستاره) بیشتر مشهود است. با توجه به فاصله زیاد بین سطوح تحصیلی کارکنان تأسیسات اقامتی بر حسب استانداردهای بین ­المللی و سطوح تحصیلی کارکنان تأسیسات اقامتی ایران ضرورت آموزش­های تخصصی و نیمه­تخصصی و تعلیم کارکنان ماهر و نیمه­ماهر مورد نیاز تأسیسات اقامتی، بیش از پیش نمایان می­ شود. هتل­های آموزشی یکی از ملزومات اساسی توسعه گردشگری هستند که چگونگی ارائه خدمات مطلوب به گردشگران را به صورت عملی آموزش می­ دهند. در حالی که در ایران تنها بخشی از هتل اوین (تهران) به آموزش اختصاص داده شده است و هیچ مرکز دیگری برای آموزش عملی خدمات گردشگری وجود ندارد .
به طور کلی، قوانین و مقررات گمرکی به گونه ­ای است که گردشگران به هنگام ورود و خروج ناگزیرند تا با مأموران گمرک روبرو شده و مراحل و تشریفات گمرکی را انجام دهند. نحوه رفتار مأموران گمرک تأثیر مستقیمی بر جذب یا طرد گردشگران دارد. فراهم نبودن امکانات و تسهیلات سهل و آسان در زمینه ورود و خروج اتباع خارجی در ایران، چالشی جدی به شمار می ­آید .
برای گردشگران پس از انتخاب مقصد، اولین گام در تمهید سفر، تهیه ویزا است. تا مدتی پیش برای اخذ روادید ورود به ایران، مراحل متعددی در برابر گردشگران قرار داشت که از تسلیم تقاضا به وزارت امور خارجه تا دریافت پاسخ نهایی در حدود یک ماه و در مواردی بیشتر به طول می­انجامید. در حالی که، بر طبق قانون ورود اتباع خارجی مصوب ۱۳۱۰، اسامی اشخاص ممنوع­الورود باید در دفاتر کنسولی خارج از کشور موجود باشد و در مورد سایرین، تقاضای دریافت روادید باید فوراً پاسخ داده شود .
نقش بانک­ها و مؤسسات اعتباری علاوه بر نقش غیرمستقیمی که در هتل­سازی و ایجاد فضاهای مطلوب گردشگری دارند، ارائه خدمات نوین بانکی است. معمولآً یکی از مهمترین نیازهای گردشگران استفاده از ابزار جدید الکترونیکی نقل و انتقال و تبدیل پول، یعنی کارت­های هوشمند، است. این عامل و فراهم­سازی آن در سیستم بانکی می ­تواند نقش بسیار مهمی در جذب گردشگر داشته باشد .
سفر به چین، دبی، هند، ترکیه، انگلستان و… سفر دریایی به مالزی و تایلند نشان می­دهد که چرخه گردشگری در کشور ما یک­طرفه شده است. اما از دلایل آن می­توان به این موضوع اشاره نمود که، در حالی که در کشور ما بستر مناسب برای جذب گردشگر آماده نشده است، کشورهای خارجی در این زمینه آمادگی کافی داشته و هر نوع پیشنهادی را با ارائه ویزیای فوری و تخفیفات مناسب در هتل­ها و بلیط­های رفت و برگشت و… پاسخ می­ دهند. آژانس­های مسافرتی فعال در کشور در سال­های اخیر رشد زیادی داشته اند که این رشد از نظر تعداد به دور از توجیه اقتصادی است و در برخی موارد عدم وجود آموزش­های کافی باعث ضربه­پذیر شدن این بخش شده است و این مراکز را در آستانه خطر ورشکستگی قرار داده است. لذا اغلب دفاتر تلاش می­ کنند معضلات مالی خود را از طریق برگزاری تورهای خارجی ارزان­قیمت برطرف نمایند .
ایجاد بیش از یک دهه رکود و از میان رفتن بازار گردشگری ایران، باعث شد که بسیاری از افراد مجرب و متخصص در سطوح سیاست­گذاری و اجرایی ناگزیر شغل خود را تغییر دهند یا کشور را ترک نمایند .
یکی از مهمترین عوامل اشتیاق گردشگران در انتخاب یک کشور خاص برای سیر و سیاحت، پایین بودن هزینه سفر است. به گفته بعضی از دست اندر کاران صنعت گردشگری در کشور، هزینه سفر به ایران در مقایسه با کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای همسایه، بسیار بالاست .
آن چه بیش از همه مورد توجه است شاید این مسأله باشد که حتی در عواملی که احساس می­ شود کشور ایران در حد استانداردهای بین ­المللی است، از نگاه گردشگران کره­ای محدودیت وجود دارد. مواردی مانند امنیت لازم در خیابان­ها و معابر، و رفتار عمومی مردم با گردشگران حتی جزو عواملی هستند که پاسخ ­دهندگان به پرسشنامه اقبال منفی به آن نشان داده­اند. از آنجایی که همیشه مردم ایران جزو مردنان مهمان­نواز به حساب می­آیند، می­ شود با این تصور که هنوز فرهنگ و ارتباطات بین ­المللی در ایران جایگاه خود را به درستی نیافته است، گفت که شاید در این جوامع فرصت­ها را نیز تبدیل به تهدید کرده­ایم. درست است که کمک بی­دریغ، منشی انسان دوستانه و خیرخواهانه است؛ اما هجوم مردم بر سر یک گردشگر در معابر و… قطعاً کار پسندیده­ای نیست؛ حال آن که برای کمک باشد.
عوامل اساسی­ای که از نگاه گردشگران به عنوان محدودیت شناخته شده ­اند نشان می­دهد که کشور ایران هنوز نتوانسته تصویر واقعی، نه مناسب، از خود به جهانیان ارائه دهد.
منزوی بودن کشور ایران در عرصه بین ­المللی و تحریم­ها و مسایل و مشکلات، که به علت سیاست­های ایران از طرف کشورهای جهانی اعمال شده، تصویری نامطلوب ایجاد کرده که نیاز به تغییر اساسی آن دارد. سوای تمامی مسایل مهم بین ­المللی، صنعت گردشگری ساختارهای داخلی در اغلب موارد نتوانسته­اند که به مقابله با این هجمه بپردازند.
عدم هزینه­کرد مناسب برای تبلیغات و مقابله با مخدوش­سازی چهره ایران در رصه بین ­المللی و ناگوارتر از آن، اعمال سیاست­هایی که باعث داغ شدن تنور تبلیغات منفی علیه ایران می­ شود. اظهارنظرهای غیرکارشناسانه گاه و بی­گاه افراد غیرمتخصص در مجامع عمومی و بین ­المللی با نام مردم کشور ایران، خود یکی از عوامل مخدوش­سازی و سوءاستفاده رسانه­های بین ­المللی است.
نمایندگی­ها و سفارت­ها و… کشورمان در اقصی نقاط جهان، به علت نداشتن برنامه خاص نتوانسته­اند با تبلیغات صحیح و متناسب افکار عمومی جهان را نسبت به ایران تغییر دهند. فقدان محسوس منابع تبلیغاتی نظیر بروشورها، پوسترها و کتاب­ها و … حتی در داخل ایران که به واسطه آن بتوان بعد از تغییر نگرش گردشگران خارجی از آنان به عنوان نماینده فرهنگی ایران استفاده کرد، از نقصان­های اساسی است. عدم استفاده از رسانه­های اجتماعی قوی و جهانی، نظیر فیس بوک، توییتر و … برای تبلیغات این صنعت و ضعف ساختار IT از دیگر عوامل حائز اهمیت می­باشد.
برای کشور ما تبلیغات باید دو بعد اساسی را پوشش دهد: یکی این که تبلیغات سوء رسانه­های خارجی را خنثی کند و سپس به معرفی جاذبه­ها و داشته­های خود بپردازد. جلب نظر مساعد ایرانیان خارج از کشور و استفاده از آنان به عنوان سفرای فرهنگی ایران نیز می ­تواند راه­گشا باشد.
ضعف زیرساخت­ها همواره جزو مسایل اساسی در صنعت گردشگری ایران بوده است. مسأله حائز اهمیت شاید این باشد که دولت به عنوان متولی این امر باید در صف اول قرار گیرد؛ زیرا، تنها سازمان متبوع گردشگری، نمی­تواند اقدامی در این زمینه انجام دهد. تجربه جهانی در اراتباط با مسدله جذب جهانگرد حاکی از آن است که به مناطق یا کشورهایی که فاقد امکانات رفاهی و زیرساختی هستند، گردشگر کمتری جذب می­ شود. در این راستا، کیفیت خدمات موجود در هتل­های ایران، در قیاس بین ­المللی نمی­گنجد و بسیار هزینه­بر است.
دولت، امکانات و خدمات و تسهیلات مالی مناسب، برای ایجاد تأسیسات گردشگری فراهم نمی­کند. قیمت بالای زمین و هزینه­ های سنگین واردات لوازم اساسی جهت توسعه گردشگری، خود از مسایل مهم دیگر است. ضعف در زیرساخت­های مخابراتی و اینترنتی و بخش­های حمل و نقل (چه زمینی، دریایی و یا هوایی)، بخش پایانه ­ها و فرودگاه­ها و… همگی جزو عوامل محدودیت­زا برای گردشگران خارجی محسوب می­شوند.
از آنجایی که کشور ایران رتبه چهل و یکم در میان شصت کشور شاخص میانگین مهارت زبان انگلیسی (EFEPI) قرار دارد (دانشنامه ویکی­پدیا، ۲۰۱۴)، می­توان کشور ایران را جزو کشورهای ناآشنا با زبان انگلیسی قلمداد کرد.
از جمله سایر محدودیت­های اساسی پیش روی گردشگران خارجی در ایران، می­توان به موارد زیر اشاره کرد که برداشتن گام­هایی جهت برطرف ساختن آنها بسیار مفید خواهد بود:
قوانین گمرکی دست و پا گیر و مشکلات صدور روادید
طرز برخورد نامناسب افراد شاغل در ادارات متبوع
مشکلات اساسی در خدمات بانکی و بیمه­ای
رفتارهای خارج از عرف بین ­المللی
کم­سوادی یا بی­سوادی اعلب کارگران شاغل در بخش­های مختلف گردشگری
عدم وجود زندگی شبانه، جداسازی جنسیتی و وجود مراکز تفریحی.
بر این اساس می­توان پیشنهادهای اجرایی زیر را در راستای برطرف نمودن محدودیت­های پیش روی گردشگران خارجی ارائه داد:
بهینه­سازی عملکرد سیستم حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی
اعطای تسهیلات و حمایت­های لازم دولت از بخش خصوصی
تدوین و اجرای قوانین شفاف، جامع و معقول
تسهیل و تسریع در صدور روادید
تأمین خدمات بانکی و بیمه­ای در حد استانداردهای بین ­المللی
تشویق و حمایت از دفاتر خدمات مسافرتی
تربیت راهنمایان تور آشنا به زبان­های خارجی و فرهنگ ملل
استفاده از افراد دارای صلاحیت علمی، اخلاقی و فرهنگی جهت تصمیم ­گیری در مورد گردشگری و استفاده از کارشناسان مجرب چه در امور هنری و تبلیغی و چه در خصوص آشنایی با فرهنگ­ها و اقوام و سلایق مختلف
اصلاح دید جامعه نسبت به گردشگران و آشناسازی آنان با جاذبه­های جهانگردی ایران از طریق رسانه­های گروهی
انجام تبلیغات گسترده در داخل و خارج از کشور
اصلاح تصویر مخدوش از امنیت کشور
ارتقای کیفیت خدمات و محصولات گردشگری
جلب همکاری و همسویی کلیه سازمان­ها
اطلاع­رسانی کافی، مناسب و فراگیر از طریق وسایل ارتباط جمعی
۶-۵ محدودیت­های پژوهش
هر پژوهش علمی با محدودیت­هایی روبرو است که در قسمت های مختلف فرایند پژوهش نمود پیدا می­ کنند. این پژوهش نیز مانند هر پژوهش علمی دیگر با محدودیت هایی رو به رو بوده است که در زیر به مهمترین آنها اشاره می­ شود:
تعدد شاخص­ های مرتبط با محدودیت­های مقصد، که به دلیل جلوگیری از طولانی شدن پرسشنامه برخی از شاخص ­ها با هم ادغام شدند.