تخمین های فعلی متشکل از تمایلات سفرهای مربوط به حال حاضر و آینده و ارتباط این تمایلات با سیستم حمل ونقل عمومی پیشنهادی و سطوح سرویس مختلف آن می‌باشد.همچنین از اطلاعات موجود و تجزیه و تحلیل‌های بعدی، تمایلات سفرهای حال و آینده، به منظور ارضاء این تمایلات توسط پتانسیل حمل و نقل عمومی، دسته بندی می‌شوند.

◄ فرموله کردن و ارزیابی سیستم‌های آلترناتیو(سیستم های جایگزین احتمالی )

‌بر مبنای‌ تجزیه و تحلیل پتانسیل های سرویس، گزینه ها و آلترناتیوهای جایگزین نیز در جهت رفع نیازها، مورد توجه قرار می گیرند.هریک از آلترناتیوهای جایگزین از نظر منافع و مخارج عمومی، منافع اقتصادی جامعه، سطح سرویس خدمات، تاثیر محیطی، ملاحظات مالی و مقبولیت سیاسی، مورد نقد و بررسی قرارمی گیرند.

انتخاب یکی از آلترناتیوهای لازم، تعیین یکی از سیستم های حمل ونقل عمومی جایگزین، بر اساس تجزیه و تحلیل و دستورالعمل های تکمیل شده، می‌باشند.

چون معمولا در برنامه ریزی های مربوط به حمل ونقل عمومی بیشتر از برنامه های بلند مدت استفاده می شود، در نتیجه مراحل مذکور بیشتر در قالب برنامه های بلند مدت، طرح و اجراء می‌گردند.

■ ارزیابی عملکرد سیستم

در طی دهه اخیر، در صنعت حمل ونقل عمومی، هزینه های عملیاتی به سرعت و به صورت فزاینده ای موجب تأکید بیشتر برمدیریت پیشرفت وبه کارگیری بهتر تجهیزات موجود شده است. با چنین تغییری، برای نیل به پیشرفت های از پیش تعیین شده، وجود تکنیک هایی جهت ارزیابی عملکرد سیستم حمل ونقل عمومی ضروری به نظرمی رسد. معیارهای عملکرد یک سیستم حمل ونقل عمومی شامل ظرفیتی که سیستم عرضه می کند، کیفیت سرویس ارائه شده توسط سیستم، نسبت منافع به مخارج و تاثیرات زیست محیطی می‌باشد. این معیارهای نمای واضحی از چگونگی خدمات حمل ونقل ارائه شده به عموم در منطقه تحت سرویس را ارائه می‌دهند.

◄ شاخص های عملکرد:

عملکرد حمل ونقل عمومی معمولا به صورت بازده بیان می‌گردد.بازده، منابع ورودی از قبیل سرمایه و نیروی انسانی را به خروجی یعنی تعدا کل مسافران ومسافت طی شده توسط مسافران، ارتباط می‌دهد.از آنجا که ارزیابی خدمات عمومی دارای طیف وسیعی می‌باشد و باید خدمات در ارتباط با اهداف و بودجه تعیین شده به وسیله سیاستمداران محلی، ارزیابی شوند، قابلیت تولید برحسب کارایی و معیار مؤثر بودن، اندازه گیری می‌شوند.

کارایی درارتباط توام با مخارج خدمات ارائه شده و ارتباط خدمات خروجی با منابع ورودی می‌باشد. معیار مؤثر بودن، باکیفیت خدماتی که ارائه می‌گردد مرتبط است و ملاحظاتی از قبیل تعداد سرویس‌های ارائه شده و راحتی مسافران را در نظر می‌گیرد. به طور ساده میتوان گفت: کارایی در ارتباط با انجام صحیح کارها و معیار مؤثر بودن در ارتباط با انجام کارهای صحیح می‌باشد.

شاخص‌های مختلفی، اهداف مختلف کارایی وموثر بودن حمل ونقل عمومی را توصیف می نمایند. برخی از این شاخص‌ها جهت ارزیابی کل سیستم و یا عملکرد مسیرها به کارمی روند و برخی دیگر تنها یک عمل خاص را انجام می‌دهند مثلا فقط نگهداری را ارزیابی می نمایند.

این منابع عموما دارای دو نوع کاربرد می‌باشند، یکی کاربرد مدیریتی و دیگری کاربرد در سیاست‌گذاری عمومی ازمیان کاربردهای ممکن معیارهای عملکرد سیستم در مدیرت میتوان از این موارد نام برد:

۱ – شناسایی اهداف عملکرد حمل ونقل عمومی جهت انجام امتحانات دقیق

۲ – ارزیابی عملکرد سیستم ها

۳ – ارزیابی عملکرد مسیر

۴ – تسهیل نمودن مشارکت مدیریت و نیروی انسانی

از سوی دیگر کاربردهای شاخص‌های عملکرد سیستم برای سیاست‌گذاری عمومی نیز شامل موارد زیر می‌باشد:

۱ – سوق دادن سیاست‌گذاری عمومی به سمت حمل ونقل عمومی

۲ – ارزیابی برنامه ‌و تکنولوژی

۳ – ارزیابی ‌در مورد سرمایه گذریهای عمومی

۴ – تهیه مقدمات جهت عملکرد

اهمیت ‌و کاربرد هریک از معیارهای گردآوری شده در جدول، به هدف و منظور خاص ارزیابی و همچنین اینکه ارزیابی از چه دیدی صورت می‌گیرد، بستگی دارد.

◄ معیارهای کارایی سیستم

• کارایی هزینه

معیارهای کارایی هزینه نمایانگر هزینه عملیاتی سیستم می‌باشند.این معیارها عمدتاً از محیط عملیاتی و تغییرات پیشینه تا پایه پرید سفر با وسیله نقلیه تاثیر می‌پذیرند.دو معیاری که عموما به کار برده می‌شوند عبارتند از نسبت هزینه عملیاتی به درآمد یا عایدی (وسیله نقلیه – مسافت (مایل)) و نسبت هزینه عملیاتی به درآمد یا عایدی (وسیله نقلیه- زمان(ساعت)).اولین معیار، هزینه را به تعداد سرویس ارائه شده مربوط می کند و تحت تاثیرزیاد سرعت عملیات می‌باشد.دومین معیار به نسبت یا نرخ (غیر اوج/اوج) هزینه عملیاتی، ساعات سرویس روزانه و تاثیر اتحادیه های کاری، بستگی دارد.از آنجا که ( وسیله نقلیه – زمان (ساعت))و ( وسیله نقلیه – مسافت(مایل)) دارای ارتباط فیزیکی با یکدیگر می‌باشند. لذا از هر دو معیار (حتی به صورت معاوضه ای و به جای یکدیگر) هم می توان استفاده نمود.

• بهره وری نیروی انسانی (بازده نیروی کار)

معیارهای بازده نیروی کار شامل نسبت درآمد سالیانه (وسیله نقلیه- زمان(ساعت)) ‌بر تعداد مستخدمین ونسبت درآمد سالیانه (وسیله نقلیه – مسافت(مایل)) ‌بر تعداد مستخدمین و نسبت کل ساعات در معرض استفاده بودن برساعات پرداخت و تعداد سفرهای انجام گرفته توسط مسافران بر تعداد مستخدمین می‌باشند.این معیارها نمایانگر به کارگیری ‌و مطلوبیت نیروی ‌کار که تابعی از برنامه ریزی برای ایجاد کارایی وگسترش تنوع و تغییرات در سطوح سفر با خودرو در ساعات اوج و غیراوج است، می‌باشند.دومعیار ‌معمول‌تر عبارتند از نسبت درآمد یا عایدی سالیانه ( وسیله نقلیه – زمان(ساعات)) بر تعداد مستخدمین، نسبت عایدی یا درآمدی سالیانه (وسیله نقلیه – مسافت (مایل)) بر تعداد مستخدمین.

معیار نسبت کل ساعات در معرض استفاده بودن به ساعات پرداخت، باارزش ترین معیار زمانی برای بازده ی نیروی کار می‌باشد.اما اطلاعات لازم برای محاسبه این معیار در اغلب اوقات در دسترس نمی باشد. نسبت سفرهای مسافری به تعداد مستخدمین نیز اصولا بیانگر سطوح سفرارائه شده توسط حمل ونقل عمومی می‌باشد که خود تحت تاثیر چگالی جمعیت و ترکیب شهری می‌باشند.

• مطلوبیت استفاده از وسایل نقلیه

معیارهای مورد استفاده و معمول ‌در مورد مطلوبیت وسایل نقلیه شامل نسبت عایدی یادرآمد سالیانه هر مایل بر وسیله نقلیه، ونسبت عایدی یا درآمد سالیانه در ساعت بروسیله نقلیه، و نسبت تعداد کل مسافران بر وسیله نقلیه، می‌باشند. دوشاخص اول دقیقا از ساعات سرویس سیستم و نسبت یا نرخ اوج به غیر اوج (غیراوج/اوج) و تعداد وسایل نقلیه روزانه، متاثر می‌شوند. معیار آخر (سومین معیار مذکور)از طول متوسط سفر، نرخ انتقال در سیستم در مواقع اوج و غیر اوج و نسبت های مربوط به سرویس روزانه به کل تعداد وسایل نقلیه ناوگان حمل ونقل عمومی، متاثر می‌گردد.

• کارایی انرژی