بررسی نقشه های زلزله شناسی کشور نشان میدهد که عمده مراکز استانها در مناطقی با خطر بالای زلزله قرار دارند [۴] به عنوان مثال پایتخت کشورمان تهران بر روی گسلهای زیادی بنا شده است. بر اساس داده های تاریخی، در منطقه تهران در پریودهای ۱۷۵ ساله، زلزله هایی به بزرگی ۰٫۷ ریشتر روی میدهد [۵] هم اکنون ۱۷۹ سال از آخرین زلزله ای که تهران را لرزانده می گذرد و بنابر تحقیقات انجام شده، زلزله آینده با احتمال ۷۰ درصد بیش از ۷ ریشتر قدرت خواهد داشت [۵] . مطالعات انجام شده بیانگر این مساله هستند که وقوع زلزله ای ۷ ریشتری در تهران منجر به مرگ بیش از یک میلیون و چهارصد هزار نفر و مجروح شدن چهار میلیون و سیصد هزار نفر خواهد شد [۶].
بررسی حوادث چند سال گذشته مشخص میکند که روش های پیش بینی، پیش گیری، امدادرسانی، بازسازی و … در کشور ما توانایی چندانی ندارند. مشاهدات انجام شده در مورد زلزله بم و زلزله مرزن آباد موارد ذیل را روشن می سازند [۷]
۱- اطلاع رسانی دقیقی در مورد چنین حوادثی وجود ندارد به طوریکه تا چند ساعت پس از لرزش تهران مرکز زمین لرزه مشخص نبود
۲- رسیدن نیروهای امدادی به منطقه حادثه دیده با تاخیر بسیار زیادی صورت میگیرد (نیروهای امدادی روسیه تنها ۳ ساعت بعد از زلزله بم در محل حاضر بودند در حالی که هلال احمر و سایر ارگانهای ذیربط تا شب حادثه به محل نرسیدند، همچنین در مورد برخی روستاهای حادثه دیده کمک رسانی بعد از سه الی چهار روز شروع شد.
۳- نیروهای مردمی که قبل از نیروهای امدادی به منطقه میرسند آموزشهای امدادی لازم را ندیده اند (گزارشهای بسیاری در مورد نقص عضوهای مصدومین به علت عدم آشنایی امدادرسانان به گوش میرسد.)
۴- هماهنگی بین گروه های امدادی مختلف وجود ندارد.
برای پیشگیری وقوع این مشکلات نیاز به برنامه ریزی برای کنترل بحران است. برنامه ریزی برای کنترل بحران از چهار مرحله تشکیل می‌شود: نخست باید حوادث ناگوار پیش‌بینی شوند، سپس باید برنامه‌های اقتضایی شامل مهندسی ساخت و ساز، برنامه ریزی فیزیکی، برنامه ریزی اقتصادی و سیاست گذاری تنظیم گردند، پس از آن باید گروه های مدیریت بحران سازماندهی شده و آموزش داده شوند، و سرانجام باید برای تکمیل برنامه‌ها بصورت عملی تمرین شود و برنامه های آموزشی اجرا شود [۵] و [۸].

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به موارد مطرح شده و وضعیت کشور ایران از نظر خطر زلزله و عدم وجود برنامه ایی برای مدیریت بحران زلزله این پژوهش به دنبال اصلی زیر را مورد بررسی و توجه قرار میدهد
الف ) مکانیابی ایستگاه های فوریت پزشکی به هدف حداکثر کردن پوشش نقاط مورد تقاضا جهت کاهش تلفات خسارات جانی و کاهش زمان رسیدگی به نقاط آسیب دیده
ب ) تخصیص صحیح نیروهای امداد و نجات با هدف به حداکثر رساندن نقاط مورد تقاضا و کاهش خسارات مالی و جانی
الف ) مراکز خدمات فوریت پزشکی
خدمات فوریت های پزشکی به قسمتی از تمهیدات پزشکی گفته می شود که از بالین بیمار شروع و در اورژانس بیمارستان خاتمه می یابد. زنجیره ی اتفاقاتی که در یک فرایند عرضه ی خدمات فوریت های پزشکی انجام می گیرد شامل چهار مرحله است [۵] و [۸].
١. گزارش حادثه
٢. بررسی شدت حادثه
٣. ارسال وسیله
۴. عملیات پزشکی
هدف اصلی این مراکز کاهش مرگ و میر، معلولیت و رنجش انسان ها است،از آنجا که در اینگونه مسائل هدف نجات جان انسان ها می باشد، پیشنهادها و راهکارهایی که قادر به بهبود عملکرد این مراکز باشند، بسیار مورداستقبال واقع می شوند.یکی از مهمترین پارامترها در ارائه ی با کیفیت خدمات فوریت های پزشکی، زمان ارائه ی این خدمات است. محل استقرار این مراکز، نقش اساسی در کاهش زمان خدمت دهی به تقاضاها دارد.از این رو، تعیین این محل استقرار در سطح شهرها به خصوص در شهرهای بزرگ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تعیین محل مراکز از بین تعدادی مکان بالقوه و همچنین تعداد آمبولانس های موجود درهریک از این مراکز با بهره گرفتن از مدل های مکان یابی صورت می پذیرد و هدف این مدل ها عمدتاً به دست آوردن حداکثر پوشش تقاضا در سطح شهر با توجه به محدودیت زمان و بودجه می باشد. طی۳۰ سال گذشته تحقیقات و مطالعات گسترده ای در این زمینه صورت پذیرفته و مدل های متعددی نیز ارائه شده است.
اما پیش از انجام مدل سازی و یافتن محل این مراکز باید به دو نکته ی بسیار مهم که تاکنون چندان مورد توجه قرار نگرفته اند، پرداخته شود.اول آنکه چون تقاضا برای خدمات مراکز فوریت های پزشکی در سطح یک شهر، در زمان زلزله ، و در مناطق و زمان های مختلف دارای تغییرات قابل ملاحظه ای است، لازم است که برای پاسخ گویی به این تقاضاها ظرفیت مراکز خدمات فوریت های پزشکی نیز در مناطق و زمان های مختلف با توجه به تغییرات تقاضا تغییر کند؛ و از آنجایی که ظرفیت این مراکز وابسته به تعداد آمبولانس مستقر در هر مرکز است، بنابراین نیاز به بازآرایی آمبولانس ها دراین مراکز حیاتی می باشد.
دوم آنکه باتوجه به محدود بودن ظرفیت پذیرش مراکز خدمات فوریت های پزشکی و بیمارستان ها می بایست تقاضای موجود برای خدمات فوریت های پزشکی را به گونه ای به این مراکز و بیمارستان ها تخصیص داد که این محدودیت اساسی نیز رعایت شود.
به طور کلی براساس ویژگیهای کشور ایران، ۲۳ بحران پس از زلزله تعریف شده است. از جمله این بحرانها می توان به بحران امنیت، بحران کودکان بی سرپرست، بحران اطلاع رسانی و … اشاره کرد [۹] یکی از بحرانهای بعد از زلزله، بحران تخصیص منابع و تیمهای
امدادی است. تخصیص منابع پس از بحران از مواردی است که در کشور ما با مشکل مواجه است. در صورت تخصیص مناسب منابع پس از بحران میتوان از بسیاری از خسارتها پیشگیری کرد و آمار تلفات را کاهش داد.
با توجه به احتمال بالای وقوع زمین لرزه در ایران و اینکه در حال حاضر سیستم مدیریت بحران فاقد ابزاری مناسب برای مکانیابی صحیح ایستگاهای امداد و نجات و تخصیص امکانات و تیمهای امدادی به مناطق آسیب دیده است، پژوهشگر در این تحقیق به دنبال معرفی یک مدل برای تخصیص مناسب استفرار و جانمایی ایستگاه های امداد و نجات و وارائه مدلی جهت تخصیص صحیح نیروهای امداد و نجات جهت در زمان زلزله میباشد
۱-۴ اهداف عمده تحقیق
با توجه به مسائل ذکر شده و اهمیت خدماتی که مراکز خدمات فوریت های پزشکی و تخصیص صحیح نیروهای امداد و نجات در زمان و پس از زلزله جهت کاهش تلفات انسانی ارائه می دهند در این مطالعه قصد داریم با ارائه مدلی ریاضی و حل آن به سه سوال زیر پاسخ دهیم.
۱ – بهترین نحوه ی تخصیص تقاضا درهر دوره
هنگامی که زلزله رخ می دهد و در نتیجه با مرکز فرمان دهی خدمات فوریت های پزشکی تماسی برقرار می شود با توجه به دوره ی زمانی که در آن قرار داریم و منطقه ای که حادثه در آن رخداده است اپراتور باید بداند که ازکدام یک از مراکز خدمات فوریت های پزشکی می بایست آمبولانسی به محل حادثه اعزام کند و همچنین درصورتی که بیمار نیاز به انتقال به بیمارستان داشته باشد، آمبولانس باید وی را به کدام بیمارستان انتقال دهد.
۲ – بهترین نحوه بازآرایی چیدمان آمبولانس ها در دوره های مختلف
با توجه به وقوع زلزله و با توجه به به تغییرات تقاضا و سرعت تردد در دوره های زمانی و مناطق مختلف و به منظور پاسخ گویی مناسب به تقاضای بیماران، آمبولانس ها در هر دور هی زمانی چگونه بین مراکز خدمات فوریت های پزشکی توزیع شوند و در صورتی که نیاز به تغییر این توزیع بود، از کدام مرکز خدمات فوریت های پزشکی باید آمبولانس کم و به کدام یک افزوده شود.
۳ – بهترین نحوه تخصیص کارآمد نیروی امداد و نجات
با توجه به وقوع زلزله و استقرار مراکز فوریت پزشکی و تجهیز این مراکز و تعیین ظرفیت نیروی امداد و نجات برای هر مرکز که با توجه به وضعیت جغرافیایی و جمعیت نقاط تقاضا می باشند میتوان مسئله را حل کرد

سوالات تحقیق
۱-۵-۱ سوالات اصلی تحقیق
الف ( نحوه صحیح مکانیابیبرای مراکز خدمات فوریت های پزشکی چگونه است ؟
ب ( نحوه تخصیص تقاضای موجود برای خدمات فوریت پزشکی بین مراکز بیمارستانهای مختلف چیست ؟
ج ( باز آرایی آمبولانسها در مراکز خدمات امداد و نجات چگونه شکل می گیرد ؟
د ( نحوه تخصیص صحیح نیروهای امداد و نجات برای مناطق آسیب دیده چگونه انجام می شود ؟
۱-۵-۲ سوالات فرعی تحقیق
الف ( آیا مکانیابی ایستگاه های امداد و نجات در زمان زلزله موثر است؟
ب ( آیا تخصیص بهینه نیروهای امدادی در هنگام بحران )زلزله ( موثر است ؟
ج ( بین مکانیابی ایستگاه های امداد و نجات و کاهش صدمات ناشی از زلزله رابطه وجود دارد؟
د ( بین تخصیص بهینه و کاهش تلفات در هنگام بحران ) زلزله ( رابطه وجود دارد؟
۱- ۶ روند ارائه مطالب
در ادامه و در فصل دوم به مرور ادبیات موضوع و مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده است پرداخته می شود. در فصل سوم پس از تشریح مسئله موجود و ذکر تمامی نکات و مفاهیم مربوط به آن اقدام به ارائه مدلی ریاضی از مسئله شد. در این فصل تعریف مسئله و مدل سازی آن به تفصیل بیان می شوند. همچنین نشان میدهیم که در نظر گرفتن مسئله به صورت پویا کاملا ضروری است و منجر به بهبودی چشم گیر در پوشش دهی می گردد.
به دلیل پیچیدگی بسیار بالای مدل ارائه شده و نیاز به حافظه ی بالا به منظور حل آن، و در نتیجه ناتوانی روش حل دقیق ریاضی در به دست آوردن جواب در بسیاری از نمودها، در فصل چهارم ، روش ابتکاری ارائه و مراحل آن به طور کامل بیان می شود.
در فصل پنجم توضیحاتی در مورد مسائل آزمایشی، مشخصات نرم افزار و زبان برنامه نویسی به کار رفته و نیزمشخصات کامپیوتر مورد استفاده، ارائه شده و پس از آن به تجزیه و تحلیل جواب های حاصل از مدل ریاضی والگوریتم پیشنهادی پرداخته می شود. همچنین با بررسی نتایج حاصل از الگوریتم ارائه شده ، نشان داده می شودکه این الگوریتم دارای کارایی بالا است.
در فصل ششم نیز به نتیجه گیری و بیان دستاوردهای تحقیق پرداخته و در پایان نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در این زمینه بیان می شود.
فصل دوم
مروری بر ادبیا ت موضوع
۲-۱ مقدمه