مشکل در تعاملات اجتماعیتأخیر زبانی و مشکلات گفتاریمشکلات رفتاری و بازی های غیر عادینمره کلنمونه ۱۸۲۹۱۱۰۲۲۳۰۶۲نمونه ۲۸۲۹۵۱۱۲۱۳۳۶۶نمونه۳۷۱۹۳۱۰۲۰۳۰۶۰نمونه۴۱۰۴۹۷۱۰۱۷۲۶۵۳نمونه۵۹۳۹۲۱۲۲۰۲۸۶۰نمونه۶۸۲۹۰۱۵۲۰۳۰۷۵

جدول (۴ – ۱) ویژگی­های ۶ نمونه مورد نظر که سه نفر در مقطع دوم ابتدایی با نمره های ۶۲، ۶۶ و ۷۵ در پرسشنامه سنجش اختلالات طیف اتیسم و هوشبهر ۹۱، ۹۵ و ۹۰، یک نفر در مقطع اول ابتدایی و نمره ­های ۶۰ در ASSQ و ۹۳ در آزمون هوش وکسلر، یک نفر در مقطع سوم ابتدایی با نمره ۶۰ در پرسشنامه ASSQو هوشبهر ۹۲ و یک نفر چهارم ابتدایی با ۵۳ در ASSQ و هوشبهر ۹۷ را نشان می­دهد.

(لازم به ذکر است که نمره آزمودنی در پرسشنامه ASSQ توسط مربیان مرکز آموزشی و توانبخشی به­آرا پر شد (فرم مربیان)).

جدول۴- ۲: نمرات پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری کودکان با اختلال اتیسم در آزمون نظریه ذهن به تفکیک خرده آزمون­ها

خرده آزمون ۱

خرده آزمون ۲

خرده آزمون ۳

نمره کل

نمونه ۱

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۶

۱۶

۱۶

۲

۴

۳

۰

۰

۰

۱۸

۲۰

۱۹

نمونه ۲

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۳

۱۴

۱۴

۲

۳

۳

۰

۰

۰

۱۵

۱۷

۱۷

نمونه ۳

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۴

۱۶

۱۵

۱

۱

۱

۰

۰

۰

۱۵

۱۷

۱۶

نمونه ۴

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۷

۱۹

۱۹

۲

۳

۳

۰

۰

۰

۱۹

۲۲

۲۲

نمونه۵

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۵

۱۷

۱۶

۸

۹

۹

۰

۰

۲۳

۲۶

۲۵

نمونه ۶

پیش آزمون

پس آزمون

پیگیری

۱۶

۱۸

۱۹

۲

۳

۳

۰

۰

۰

۱۸

۲۱

۲۲

جدول ( ۴- ۲) نمرات پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری کودکان با اختلال اتیسم در آزمون نظریه ذهن به تفکیک خرده آزمون­ها را نشان می­دهد.

روش دوسا بر نظریه ذهن در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا مؤثر است.

۴-۲- بخش دوم: تحلیل یافته ها به صورت گروهی

در این بخش با بهره­ گیری از آزمون t وابسته نتایج آزمودنی­ها به صورت گروهی مورد تجزیه و تحلیل قرار ‌می‌گیرد.

جدول ۴ – ۳: مقایسه نمرات پیش آزمون – پس آزمون آزمو دنی­ها در نظریه ذهن

میانگین

انحراف استاندارد

خطای استاندارد میانگین

پیش آزمون
۱۸
۲٫۹۶۶
۱٫۲۱۱
پس آزمون
۲۰٫۵
۳٫۳۹۱
۱٫۳۸۴
پیش آزمون- پس آزمون
۱۹٫۲۵
۰٫۵۴۷۷
۰٫۲۲۳۶

T

درجه آزادی

معناداری

۱۱٫۱۸

۵

۰٫۰۱

همان‌ طور که در جدول (۴ – ۱۰) مشاهد می­ شود در پیش آزمون، میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد میانگین ۱۸، ۲٫۹۶۶، ۱٫۲۱۱ است و در پس آزمون ۲۰٫۵، ۳٫۳۹۱، ۱٫۳۸۴ است.

با توجه به نتایج مندرج در جدول (۴ – ۱۰)، t محاسبه شده (۱۱٫۱۸t= ) در درجه آزادی ۵ از t جدول بزرگتر بوده و فرضیه صفر رد می­ شود. ‌بنابرین‏ با ۹۹ درصد اطمینان نتیجه می­گیریم فرض خلاف مبنی بر تأثیر روش دوسا بر نظریه ذهن در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا تأیید می­ شود.

جدول ۴ – ۴: مقایسه نمرات پس آزمون و پیگیری آزمودنی­ها در نظریه ذهن

میانگین

انحراف استاندارد

خطای استاندارد میانگین

پس آزمون
۲۰٫۵
۳٫۳۹۱
۱٫۳۸۴
پیگیری آزمون
۲۰۳۳
۳٫۷۲۳
۱٫۵۲۰
پس آزمون-پیگیری
۲۰٫۴۱
۰٫۷۵۲۷
۰٫۳۰۷۳

T

درجه آزادی

معناداری

۰٫۵۴۲

۵

۰٫۶۱۱

همان‌ طور که در جدول (۴ – ۱۱) مشاهده می­ شود در پس آزمون، میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد میانگین ۲۰٫۵، ۳٫۳۹۱، ۱٫۳۸۴ است و در آزمون پیگیری ۲۰٫۴۱، ۰٫۷۵۲۷، ۰٫۳۰۷۳ است.

با توجه به نتایج مندرج در جدول (۴ – ۱۱)، t محاسبه شده ( ۰٫۵۴۲t=) در درجه آزادی ۵ از t جدول کوچک­تر بوده و فرضیه صفر مبنی بر عدم تغییر اثرات درمانی بعد از گذشت یک ماه تأیید می­ شود. ‌بنابرین‏ نتیجه می­گیریم که تفاوت معناداری بین نمرات گروه پس از اجرای درمان و یک ماه پس از گذشت درمان وجود نداشت و اثرات درمانی این روش همچنان پابرجا بود.

فصل پنجم:

بحث ونتیجه گیری

در این فصل ابتدا به بررسی و بحث ‌در مورد نتایج حاصل از پژوهش می­پردازیم، سپس محدودیت­ها و پیشنهادهای پژوهشی را ارائه می­کنیم.

۵-۱- بحث و نتیجه گیری

روش دوسا بر نظریه ذهن در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا مؤثر است.

جهت بررسی این فرضیه از مقایسه پیش آزمون – پس آزمون گروه آزمایش به کمک آزمون t برای گروه ­های همبسته استفاده شد. نمره t به دست آمده ۱۱٫۱۸ با توجه به درجه آزادی نشان دهند­ه نتیجه بخشی درمان است، ضریب اثربخشی نیز این موضوع را تأیید می­ کند.

با توجه به داده ­ها با ۹۹/۰ اطمینان نتیجه می­گیریم فرض صفر مبنی بر عدم اثربخشی روش دوساهو بر نظریه ذهن کودکان اتیسم رد می­ شود. اکثر پژوهش­هایی که به مداخلات در حیطه بهبود و اکتساب نظریه ذهن در گروه ­های مختلف پرداخته­اند (فیشر و هاپه^[۱۱۸]، ۲۰۰۵؛ اتوود^[۱۱۹]، ۲۰۰۵؛ نسائیان، ۱۳۸۹)، ‌به این نتیجه رسیده ­اند که مداخلات در بالا بردن درک کودکان اتیسم و کودکان با اختلال آسپرگر و کودکان کم­توا­ذهنی در نظریه ذهن موفقیت آمیز بوده است. البته پژوهش­هایی از جمله اتوود (۲۰۰۵) و مختاری (۱۳۸۹) نیز تعمیم کمتری را در زمینه ­های دیگر و بهبودی کمتری را در توانایی‌های اجتماعی و ارتباطیشان نشان می­ دهند.

البته باید اشاره شود که این روش ‌در مورد سطح سوم نظریه ذهن هیچ گونه اثری نداشته است، و به نظر می­رسد که اثربخشی این روش هرقدر هم که بالا باشد، برای دستیابی به سطوح بالای نظریه ذهن به فرایندهای شناختی و ذهنی و مداخلات شناختی بیشتری با در برگفتن مؤلفه­ های بیشتری نیاز هست. این نتیجه همسوست با نتایج پژوهش فومبون^[۱۲۰] (۲۰۰۳)، اتوود (۲۰۰۵)، ادیب سرشکی (۱۳۸۹) و مختاری (۱۳۸۹).