باباجانی (۱۳۸۲) در مقاله ای با عنوان «استقلال اعطایی به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی» عنوان می‌کند که برآورد بهای تمام شده دانشجو استفاده از سیستم بودجه بندی بر مبنای فعالیت بوده و محاسبه بهای تمام شده واقعی دانشجو نیز باید از طریق به کار گیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت صورت گیرد و استقرار این دو سیستم را برای تحول و نوسازی سیستم های مالی دانشگاه و مؤسسات آموزش عالی اجتناب ناپذیر می‌داند.

باباجانی (۱۳۸۲) در مقاله «تحلیل مبانی نظری و قانونی حاکم بر سیستم دستگاه های اجرایی کشور » بیان نموده است که کنترل و ارزیابی عملکرد سیستم بودجه ریزی عملیاتی بدون استفاده از یک نظام حسابداری و گزارشگری مالی بر معیارهای اندازه گیری جریان منابع اقتصادی و مرتبط با سیستم هزینه مالی بر مبنای فعالیت امکان پذیر نخواهد بود.

۲-۳- بخش سوم – حسابداری دولتی

مقدمه

در راستای اصلاح و طبقه بندی و شفاف سازی درآمدها و هزینه ها در بودجه کل کشور با روش مالی ^[۳]۱G.F.S ، کلیه سرفصل های حسابداری معمول و مورد استفاده در سیستم حسابداری دولتی تغییر یافته به به طوری که وزارتخانه ها ، سازمان های دولتی ، و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی که به نحوی از بودجه عمومی دولت استفاده می کند بایستی حساب های خود را مطابق با سرفصل های استاندارد و پذیرفته شده توسط صندوق جهانی پول ^[۴]۱(I.M.F) که برای بیش از ۱۷۹ کشور عضو ابلاغ گردیده است ثبت و نگهداری نماید.

در نظام مالی مبتنی بر روش (G.F.S) ، اعتبارات هزینه ، طرح های تملک دارایی های سرمایه ای ، درآمدهای عمومی ، واگذاری دارایی های مالی و سرمایه ای و … بر اساس دستورالعمل های طبقه بندی اقتصادی هزینه ها ثبت و نگهداری می‌شوند و حساب های ماهانه و نهایی اسفند ماه نیز مطابق فرم های حسابداری مربوط تنظیم می‌گردد.

مجموعه حاضر ، نمادی از ساختار مالی و محاسباتی وزارتخانه ها ، سازمان های دولتی و شرکت های دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی است و منطبق با سرفصل های استاندارد و پذیرفته شده توسط صندوق جهانی پول (I.M.F) بوده که به موجب دستورالعمل شماره ۱۷۰۸۱۹/۵۴ مورخ ۲۰/۰۱/۱۳۸۰ و دیگر دستورالعمل های ابلاغی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی به کلیه دستگاه های اجرایی و ذیحسابان کشور ابلاغ گردیده است تدوین شده است.

۲-۳-۱-تعریف حسابداری

فن جمع‌ آوری ، ثبت و طبقه بندی ، تلخیص و تجزیه و تحلیل فعالیت های مالی سازمان ها و مؤسسات دولتی را که به منظور تهیه صورت های مالی ، گزارشات مدیریتی ، برنامه ریزی ، خط مشی گذاری آینده انجام می شود را حسابداری نامند.

۲-۳-۲ مفهوم حسابداری دولتی

مفهوم حسابداری دولتی طی ۴۰ سال گذشته و ابتدا در آمریکا مطرح شد و این مفهوم شامل ۸ بیانه است که اغلب به استانداردها می پردازد و به طور سنتی حسابداری دولتی به دنبال ‌پاسخ‌گویی‌ مالی با بهره گرفتن از حساب های مستقل بوده است . (زارعی ، ۱۳۹۱)

۲-۳-۳-تعریف حسابداری دولتی

عبارت از مجموعه قوانین و مقررات مالی و محاسباتی ناظر بر بودجه وزارتخانه ها ، مؤسسات و سازمان های دولتی است که مطابق یکی از روش های معمول و متداول در حسابداری دولتی توسط ذیحسابان یا مدیران مالی شرکت های دولتی که مسئولیت نظارت بر اجرای مقررات مالی و محاسباتی دستگاه های اجرایی را بر عهده دارند اعمال می شود.

۲-۳-۴- انواع روش های حسابداری دولتی

در سازمان ها و مؤسسات دولتی و غیر دولتی امور حسابداری اصولاً با یکی از روش های معمول در حسابداری انجام می‌شوند . و مبنای ثبت و نگهداری حساب ها قرار می گیرند انواع روش های معمول در حسابداری به شرح زیر می‌باشند:

۱- روش حسابداری نقدی

در این روش مبنای پرداخت هزینه و یا تحصیل درآمد وجه نقد است. به عبارت دیگر در سیستم حسابداری نقدی ، هزینه زمانی در دفاتر حسابداری ثبت و اعمال حساب می‌شوند که وجه آن پرداخت شده باشد و درآمدها زمانی در دفاتر مالی انعکاس می‌یابند که وجوه آن ها دریافت شده باشند.

۲- روش حسابداری تعهدی

در روش تعهدی مبنای پرداخت هزینه یا تحصیل درآمد ، وجه نقد نیست بلکه هزینه ها زمانی که انجام آن و درآمدها نیز زمانی که وصول آن تحقق می‌یابد ، در دفاتر حسابداری ثبت و منعکس می‌شوند. ‌بنابرین‏ ، در روش حسابداری تعهدی زمانی که هزینه ای ایجاد می شود و یا خدمتی انجام می‌گیرد بدون آنکه وجهی دریافت شود در دفاتر انعکاس پیدا می‌کند.

۳- روش حسابداری نیمه تعهدی