این شرکت ها به دلیل ویژگی های خاصی که دارند، از کارکردهای بی بدیلی برخوردارند. در زیر برخی از این خصوصیات آورده می شود:

• • شرکت های کوچک و متوسط از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار بوده و کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری بیشتری در آن ها صورت می­پذیرد. این شرکت ها راحت تر می ­توانند خود را با تغییرات پرشتاب محیطـــی تطابق داده و نسبت به مؤلفه های محیطی همچون عوامل اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیکی، سیاسی و قانونی سریعتر واکنش نشان دهند. (غفاری و پورمحمدی،۱۳۸۷)

بیش از ۵۵ درصد از نوآوری ها و اختراعاتی که در ایالات متحده آمریکا به ثبت می­رسد، در شرکت های کوچک و متوسط رخ می­دهد (ابراهیمی و همکاران۱۳۸۱).

• • • شرکت‌های کوچک و متوسط عامل جذب و اشتغال بخش عظیمی از جمعیت کشورها و آموزش و تربیت نیروی کار ماهر هستند. به عنوان مثال در آلمان، ۸۰ درصد از نیروی کار، ابتدا جذب صنایع کوچک و متوسط می­شوند و آموزش های لازم و مهارت های حرفه ای مورد نیاز را کسب ‌می‌کنند، به گونه ای که این صنایع برای دانش ­آموزان و دانشجویان به کارگاهی برای کسب مهارت­ های فنی و حرفه ای تبدیل ‌شده‌اند(کیم و همکاران ، ۲۰۰۶).

  

• • تامین نیروی انسانی متخصص برای شرکت های بزرگ، غالباً توسط شرکت های کوچک و متوسط صورت ‌می‌گیرد. این مسئله به صورت یکی از مشکلات کنونی این گونه شرکت‌ها درآمده است، زیرا غالباً افراد متخصص پس از کسب تجربه در شرکت های کوچک و متوسط، جــذب صنــایع بـزرگتر و جذابتر می­شوند. از آنجا که شرکت‌های کوچک و متوسط در مقایســه بــا صنایع بزرگ با سرمایه کمتری می ­توانند ایجاد اشتغال کنند، تعداد مشاغلی که این دسته از شرکت ها ایجاد ‌می‌کنند بیشتر از شرکت های بزرگ است (معزز،۱۳۸۶).

• جذب و پذیرش کارکنان با شرایط خاص در این شرکت‌ها بــا سهـولت بیشتری صورت ‌می‌گیرد. این شرکت ها توانسته اند امکان اشتغال برای افراد جوان، سالمندان، زنان،کارکنان پاره وقت و حتی افراد معلول نیز فراهم کنند. هزینه بیرون آمدن از صنعت برای این گونه شرکت ها در مقایسه با شرکت های بزرگ کمتر است. از این رو بسیاری از کشورهای جهان توجه خاصی ‌به این گروه از شرکت‌ها دارند و با مطالعه و بررسی درمورد مسائل ومشکلات آن ها، سعی در استفاده از مزیت های گوناگونی دارند که این شرکت ها ایجاد ‌می‌کنند. (سیمسون و تویارد،۲۰۰۲)

۲-۲-۳- مشکلات شرکت‌های کوچک و متوسط

با وجود تمام ویژگی های ممتازی که برای شرکت‌های کوچک و متوسط گفته شد، این شرکت‌ها از مشکلات متعددی رنج می­برند. از جمله آن ‌می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • کمبود دانش اقتصادی، مالی و مدیریتی به ویژه در زمان تأسيس، باعث بروز مشکلاتی برای این گونه شرکت ها می­ شود. به گونه ای که گاهی یک فرد مجبور به انجام کارهای تخصصی متعددی می­ شود که خارج از صلاحیت حرفه ای وی است(معزز، ۱۳۸۶).

• به علت نبود مراجع حمایت کننده و اثرگذار، صنایع کوچک نمی ­توانند بر روی تغییرات محیطــی تــاثیـر بگذارند و همین مسئله آسیب پـذیری این دسته از صنایع را افزایش می­دهد( مقیمی و همکاران، ۱۳۸۶).

تامین منابع مالی برای این شرکت ها در مقایسه با شرکت های بزرگ مشکل تر است، به ویژه آن که بانک ها شرایط سخت تری را ازنظر وثیقه و نرخ بالاتر بهره به آنان تحمیل ‌می‌کنند (اعرابی، ۱۳۸۴).

• • تامین و حفظ نیروی انسانی از مشکلات همیشگی این شرکت‌هاست. زیرا بیشتر متخصصان تمایل به فعالیت در شرکت های بزرگ دارند و حتی ممکن است پس از کسب آموزش های لازم در صنایع کوچک، آن جا را ترک کنند (معزز، ۱۳۸۶) .

• • این صنایع نــه تنهـا غالباً از تجارب مدیریتی بی بهـره اند، بلکه امکان استفاده از خدمات مشاوره ای متخصصان کارآمد را نیز به لحاظ محدودیت منابع مالی ندارند (اعرابی،۱۳۸۴).

• • شرایط خاص فرهنگی در برخی از کشورها عموماً ممکن است برای این شرکت ها جایگاهی از نظر مولدبودن قائل نباشد. مثلاً در کشور ایران غالباً صنــایـع خــدماتی را مولد محسوب نمی­کنند. (ناطق،۲۰۰۶)

• • در بیشترموارد شرکت های کوچک ومتوسط فاقد هر گونه تشکل حمایت کننده در امور بازاریابی و صادرات هستند و این امر هزینه های صادراتی و ریسک های مرتبط با آن را افزایش می‌دهد(سیمسون و تویارد،۲۰۰۲).

• کارآفرینان و بنیانگذاران این صنایع وقتی به سن بازنشستگی می­رسند، با مشکل پیداکردن جــانشینـی شایسته برای خود مواجهند، به گونه ای که برخی از این شرکت ها بعد از مدتی به علت همین مسئله ازبین می­روند (اعرابی، ۱۳۸۴).

در کشور ایران علی­رغم حضور قابل توجه صنایع کوچک در ساختار صنعتی آن(حدود۹۶ درصد واحدهای صنعتی کشور را صنایع کوچک تشکیل می­ دهند)، این واحدها با معضلات متعدد و عقب­ماندگی های فاحشی روبه‌رو هستند، به نحوی که از ایفای نقش استراتژیک مورد انتظار برای آن ها همچون کشورهای توسعه یافته، ناتوان مانده­اند(ملکی نژاد، ۱۳۸۵).

۲-۲-۴- تعریف شرکت‌های کوچک و متوسط در پژوهش حاضر

برپایه گونه ای رده بندی که بر اساس حجم اشتغال صورت گرفته است، سازمان‌های کوچک و متوسط به چهار گروه تقسیم می­شوند که در ‌در نگاره(۱-۱) آمده است.

در تحقیق حاضر نیز از این تقسیم بندی برای ارزیابی شرکت‌های کوچک و متوسط استفاده
می­ شود.

نگاره ۱-۲ رده‌بندی سازمان‌های کوچک و متوسط(هاربرت،۲۰۰۳)

طبقه بندی

تعداد کارکنان

سازمان‌های خرد

۴-۱ نفر

سازمان‌های خیلی کوچک

۱۹-۵ نفر

سازمان‌های کوچک

۹۹-۲۰ نفر

سازمان‌های متوسط

۵۰۰-۱۰۰ نفر

۲-۳ یادگیری سازمانی

از زمان مطرح شدن ایده یادگیری سازمانی تا کنون دو جریان فکری در مفهومی‌نمودن ایده یادگیری سازمانی نقش داشته اند.نقطه تمایز این دو جریان فکری ناشی از نگرش تئوریسین­های آن­ها به موجودیت یادگیری در فرایند یادگیری سازمان بوده ­است.