اﺳﺘﺪﻻل اﻳﺮان ﺑﺮای از ﺳﺮﮔﻴﺮی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺮآﻣﺪه از ﻧﮕﺎه ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻠﻲ و ﻧﻴﺎز و ﺿﺮورت ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای در آﻳﻨﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای و ﺗﻮﻟﻴﺪ ۷۰۰۰ ﻣﮕﺎوات ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺴﺘﻪ ای در ﻛﺸﻮر ﺗﺎﺳﺎل ۲۰۲۰ م ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮدد . ﺑﻪ اﻧﺪازه ۱۹۰ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺸﻜﻪ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم در ﻣﺼﺎرف ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ ﻛﺸﻮر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ ارزش اﻗﺘﺼﺎدی آن در ﺳﺎل ﺑﻴﺶ از ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺮآورد ﻣﻲ ﮔﺮدد . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻴﺰ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ۱۵۷ ﻫﺰار ﺗﻦ دی اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ، ۱۵۰ ﺗﻦ ذرات ﻣﻌﻠﻖ در ﻫﻮا، ۱۳۰ ﺗﻦ ﮔﻮﮔﺮد و ۵۰ ﺗﻦ اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ . ( ﻗﺮﻳﺐ آﺑﺎدی : ۱۳۸۳،۹۴) ﻋﻼوه ﺑﺮﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻی ﺳﻮد اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻣﺎدی آن ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﻲ، ﭘﺰﺷﻜﻲ واﻗﺘﺼﺎدی را ﻏﻨﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی را در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ، ارزش ﻋﻠﻤﻲ آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . داﻧﺶ ﺑﻮﻣﻲ و داﺧﻠﻲ ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮآﻏﺎز ﻳﻚ ﺟﻬﺶ و ﺗﺤﻮل ﻋﻠﻤﻲ در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ازﻣﺮﺣﻠﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل ﻋﻠﻤﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ . دﻻﻳﻞ اﻳﺮان در ﺟﻬﺖ ﻧﻮآوری ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻮم ﻫﺴﺘﻪ ای ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮﺟﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ . اﻣﺮوزه ﺑﺴﻴﺎری از ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻓﻨﻮن و ﻋﻠﻮم ﺟﺪﻳﺪ، زﻣﻴﻨﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻴﺎﻓﺘﮕﻲ ﺳﺎﻳﺮﻛﺸﻮرﻫﺎ را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ درﺟﻬﺖ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﺎن ﻣﻲ ﻛﻮﺷﻨﺪ . ﻋﻼوه ﺑﻪ راﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل و ﺑﺮﻫﺎن، اﻳﺮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ آژاﻧﺲ و ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم NPTاﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻧﺮژی ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻪ ای را دارد . ﺑﻨﺪ اول ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﻘﺮرات ﻣﻌﺎﻫﺪه ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺗﻌﺒﻴﺮﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻫﺮﻳﻚ از دوﻟﺖ ﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺻﻠﺢ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ، ﺑﺪون ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﻣﻮاد ۱ و ۲ ﭘﻴﻤﺎن ﺣﺎﺿﺮ، ﻟﻄﻤﻪ وارد ﺳﺎزدﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺑﻨﺪدوم ﻣﺎده ۴ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪﻫﻤﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﺗﺒﺎدل ﻫﺮﭼﻪ وﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﺗﺠﻬﻴﺰات و اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺼﺎرف ﺻﻠﺢ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ وﺣﻖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در اﻳﻦ ﻣﺒﺎدﻻت را دارﻧﺪ . ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻫﺮﻛﺪام ازﻃﺮف ﻫﺎی ﻣﻌﺎﻫﺪه در ﺻﻮرت ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ، ﺑﺎﻳﺪ اﻧﻔﺮادی ﻳﺎ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮاﻋﻀﺎ ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮاﺳﺘﻔﺎده ازاﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺻﻠﺢ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎی دوﻟﺖ ﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﭘﻴﻤﺎن ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺳﻼح ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﻣﻨﺎﻃﻖ درﺣﺎل رﺷﺪ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﺮﻳﻚ ﻣﺴﺎﻋﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ( ﻗﺮﻳﺐ آﺑﺎدی : ۹۷ ،۱۳۸۳) ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺪ اول ودوم ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺑﻬﺎم را در ﭘﺮوﻧﺪه اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﺳﺎزد . اﻳﺮان ﺑﻪ راﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﻈﺎرت ﺑﺎزرﺳﺎن آژاﻧﺲ و اراﺋﻪ ﮔﺰارش ﻫﺎ ﺑﻪ آن ﺳﺎزﻣﺎن، ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﻚ و دودﻟﻲ را در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ و اﻫﺪاف ﻫﺴﺘﻪ ای از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده اﺳﺖ . از دﻳﮕﺮ اﻫﺪاف اﻳﺮان در ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﻮدن دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای، ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﻮدن اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﻪ ﺟﺎی ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . آﻣﺎرﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه آن اﺳﺖ ﻛﻪ ذﺧﺎﻳﺮ زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻲ درآﻳﻨﺪه ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ رﺳﺪ . ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺸﻲ از ﺳﻮی آﻛﺎدﻣﻲ ﻣﻠﻲ ﻋﻠﻮم در آﻣﺮﻳﻜﺎ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻴﺎز اﻳﺮان ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ارزﻳﺎﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ اﻳﺮان ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﻣﻴﺰان ﻓﻌﻠﻲ و ﺗﺎ ﺳﺎل ۲۰۱۵ م ﺑﻪ ﺣﺪ ﺻﻔﺮ ﺑﺮﺳﺪ و ﻫﻤﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻧﻔﺘﻲ را ﺧﻮد ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﺪ . اﻳﻦ ﮔﺰارش ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری درﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻔﺖ ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ . ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ درﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ( اﺳﺪی : ۸ ،۱۳۸۶) ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﮔﺴﺘﺮش واﺣﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪی، اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺼﺮف ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎ و ﻧﻴﺎز اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎی ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ ﻣﺼﺮف اﻳﻦ اﻧﺮژی در داﺧﻞ و ﻓﺮوش آن در ﺧﺎرج روز ﺑﺮوز ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺮدد . ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﻤﻮدن اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای از اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲ روﻳﻪ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻧﻤﺎﻳﺪ و اﻳﻦ ﻣﻴﺮاث آﻳﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻣﻠﻲ ذﺧﻴﺮه ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ، اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ درﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای، آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪ ای را ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻣﺎده در اﺧﺘﻴﺎر اﻳﺮان ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و در ﻋﻮض اﻳﺮان از ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم دﺳﺖ ﺑﺮدارد . اﻳﺮان ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدی اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارد . اﻳﺮان ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم را ﺑﺮای ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻮﺷﻬﺮ و دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ و ﭼﻮن درﻳﺎﻓﺖ آن ﺑﺮای ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻮﻳﺎ، ﻣﻬﻢ اﺳﺖ . ﭘﺲ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪ ای ﻻزم ﺑﺎﻳﺪ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد .( ﺣﺴﻴﻨﻲ اﺳﻔﻴﺪ واﺟﺎﻧﻲ : ۴۴ ،۱۳۸۴)
۴-۳-۱-۳- ﺧﻮداﺗﻜﺎﻳﻲوﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎدﺑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ :
ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﻏﺮب در ادوار ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ درﻗﺒﺎل اﻳﺮان، ﺳﺒﺐ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻲ اﻋﺘﻤﺎدی اﻳﺮان ﺑﻪ ﺣﺮف ﻫﺎ و ﻧﻴﺖ ﻫﺎ واﻋﻤﺎل آﻧﺎن ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ . ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﺣﻮزه رواﺑﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﺗﻨﺶ ﻫﺎ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﻫﺎ و ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ ﻫﺎی زﻳﺎدی ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻳﻚ ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ را در وﺿﻌﻴﺖ ﻗﺮارداده ﺷﺪه ﻣﻲ ﮔﺰارد . اﻳﺮان ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺳﻮﺧﺖ از ﻛﺸﻮرﻫﺎی دارﻧﺪه و ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ، وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر اﻳﻦ ﺗﻮان و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ را ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺧﻮد دارد، ﻛﺎﻣﻼ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﭼﺮﺧﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ . ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﻛﺮﺷﺪه ﻓﻮق، ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮ اﻗﺪاﻣﺎت و ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎ و ﺧﺴﺎرت ﻫﺎ و ﻧﻴﺎت واﻋﻤﺎل آﺷﻜﺎر و ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان، در ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ . ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻗﻠﺪرﻣﺎﺑﺎﻧﻪ و زورﮔﻮﻳﻲ و در ﺻﺪد ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل و ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﻠﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ . ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ، ﻛﻮدﺗﺎی ﻧﻮژه، ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻃﺒﺲ، ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﻋﺮاق ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻳﺮان، ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺻﺪام و ﺗﺤﺮﻳﻚ آن ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻳﺮان، ﺣﻀﻮر ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻣﻨﻴﺖ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس، ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﻛﺸﺘﺎر ﻣﺮدم ﺑﻲ دﻓﺎع ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ، ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان، ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ اﻳﺮان و ﺑﻠﻮﻛﻪ ﻧﻤﻮدن ﭘﻮل و داراﻳﻲ ﻫﺎی اﻳﺮان، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻗﺪاﻣﺎت آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ واﺳﺘﻘﻼل اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﭼﻄﻮر ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﺧﻮد را از ﻳﺎد ﺑﺒﺮد و ﺑﻪ اﻋﻤﺎل و ﻧﻴﺎت آﻧﺎن ( آﻣﺮﻳﻜﺎ ) اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ . ج . ا . اﻳﺮان ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﺟﻨﮓ، دو اﺳﺘﺮاﺗﮋی اﺻﻠﻲ را در اﺑﻌﺎد ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻧﺮژی در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ . اول، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺗﻲ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻧﻈﺎﻣﻲ در ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ و ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻧﻴﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ و ﻛﺎﻫﺶ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﻲ در ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮر و دوم، ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺳﺎزی ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﻧﺮژی ﻫﺎی ﮔﺎز و ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﻪ ﺟﺎی ﻧﻔﺖ … در ﻣﻮرد دوم اﻳﺮان ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺗﻤﺎم ﺗﻼش ﻛﺮده ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺼﺎرف ﺧﺎﻧﮕﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﺸﻮررا ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻧﻔﺖ ﺑﻪ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﻮق دﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﻨﺎوری ﺗﻮﻟﻴﺪ ( ﻛﻴﻚ زرد ) و ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ و وارد ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺟﻬﺎن ﺑﺸﻮد . ( اﺳﺪی : ﻫﻤﺎن، ۱۱-۱۲) ﻛﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ و داﻧﺶ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم را ﺑﻮﻣﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ . ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان در ﭼﺎرﭼﻮب آژاﻧﺲ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻣﻘﺮرات ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﺮان در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺎت ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ در ﺗﻌﻘﻴﺐ اﻳﻦ ﻓﻨﺎوری ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
-۴-۳-۱-۴- ﻣﻮاﺿﻊ اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ :
ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ راﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮاﺿﻊ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان، ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺟﻨﺠﺎل ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮاﺿﻊ ﺳﻴﺎﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺑﺴﻴﺎری از ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ دارای ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺑﺎ آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻫﻤﻴﻦ روﻳﻜﺮد را دﻧﺒﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺑﺪﺑﻴﻦ اﺳﺖ؟ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی ( ۱۳۵۷-۱۳۳۲ ش ) ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﺤﺪان اﺻﻠﻲ اﻳﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮد . اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻧﻘﻼﺑﻲ در اﻳﺮان، ﻣﻮاﺿﻊ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮی ﺗﻨﺶ و ﺳﺘﻴﺰه ﺟﻮﻳﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺷﺪ . ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ رواﺑﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع رواﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ . از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﻛﺴﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮی اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻧﻔﻮذ ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮارد ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺻﺪد ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﻮده اﺳﺖ . آﻣﺮﻳﻜﺎ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ۳۰-۲۵ درﺻﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ . از ﻧﻈﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺰﻳﻨﻪ دﻓﺎﻋﻲ آن ۲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ۱۸ ﻋﻀﻮ ﻧﺎﺗﻮ اﺳﺖ و ﺑﻮدﺟﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ آن ۴۰۰ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر اﺳﺖ . ( ﺟﻌﻔﺮی وﻟﺪاﻧﻲ : ۱۳۸۲،۲۳۷) ﻗﺪرت اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ آن ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻔﻮذ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺘﻴﻼ ( ﻫﮋﻣﻮﻧﻲ ) آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ . ﻛﺸﻮری ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮی درﺣﻮزه ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ، ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻞ ازﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰاﻳﺮان ﻫﺮاﺳﺎن و ﺑﺎ آن ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﺑﺮای ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﻧﻴﺎت و اﻫﺪاف اﻳﺮان درزﻣﻴﻨﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای، ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ را ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ

1. 1. ﺗﻤﺎﻳﻞ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻴﺮوﮔﺎه ﺑﻮﺷﻬﺮ

1. 1. ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺮﺧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮدﻳﺪﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ اﻳﺮان در اروﭘﺎ و ﺟﻬﺎن

1. 1. ﺗﻼش ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان ﺑﺮای ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای ۴- اﻗﺪام اﻳﺮان ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ

ﻣﻮﺷﻚ ﻫﺎی ﻣﻴﺎن ﺑﺮد و دورﺑﺮد . ( ﺣﺴﻴﻨﻲ اﺳﻔﻴﺪ واﺟﺎﻧﻲ : ﻫﻤﺎن، ۴۴) آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻲ دارد ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای ﺷﺪن اﻳﺮان را ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ اﻣﻨﻴﺖ ﺟﻬﺎن و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ و آن راﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻫﻢ زدن ﻧﻈﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻴﺎن ﻗﻠﻤﺪاد ﻧﻤﺎﻳﺪ .
۴-۳-۱-۴-۱- ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻫﺴﺘﻪ ای ﺷﺪن اﻳﺮان :
ﻃﺮز ﺗﻠﻘﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ از اﻧﺮژی ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰﻫﺴﺘﻪ ای، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻓﻦ آوری ﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻤﺐ ﻫﺴﺘﻪ ای ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . دوﻟﺖ اﻳﺮان ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮ ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ ﺑﻮدن اﻧﺮژیﻫﺴﺘﻪ ای و ﻧﻈﺎرت آزاﻧﺲ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻫﺴﺘﻪ ای را ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ . ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ وﺟﻮد ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ ﺑﻮدن اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ . در ﺳﺎل ۲۰۰۷ م . ﺣﺪود ۱۶ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻃﻲ ﮔﺰارﺷﻲ در ﻣﻮرد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺗﻤﻲ اﻳﺮان اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ، ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻳﺮان ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﻲ ﻓﺮاوان اﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻳﻲ ﺣﺪاﻗﻞ از ﺳﺎل ۲۰۰۳ م . ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺗﻤﻲ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی اﻳﺮان ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد . ( www.bazyab.ir/index) ﺗﺎﻳﻴﺪ و اﺑﻼغ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﺨﺎﺑﺮه اﻳﻦ ﺧﺒﺮ از ﺳﻮی رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺟﻤﻌﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﻋﻮض ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﭼﺮا آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ دردﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺷﻮاﻫﺪ و ﻗﺮاﻳﻦ ﺻﺮﻳﺢ و آﺷﻜﺎر ﺑﺎز ﻫﻢ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺑﺎ دﻳﺪه ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻨﮕﺮد؟
آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺧﻮد و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ادﻋﺎ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ اﻓﺰارﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان در ﻛﻨﺎر ﻣﻮﺷﻚ ﻫﺎی ﺑﺎﻟﺴﺘﻴﻚ دور ﺑﺮد دراﻳﺮان اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻏﺮب، آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻧﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺗﺎزه وﺧﻄﺮﻧﺎک ﺗﺮ از ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای ﺷﺪن اﻳﺮان، رواﺑﻂ آﻣﺮﻳﻜﺎ، روﺳﻴﻪ، ﭼﻴﻦ وﺣﺘﻲ اروﭘﺎ را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دوﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﻣﻨﻴﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد : ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎن اﻳﺮان و ﻧﻴﺰ ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎن و دوﺳﺘﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ و دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﺧﻮد آﻣﺮﻳﻜﺎ . ( ﺣﺴﻴﻨﻲ اﺳﻔﻴﺪ واﺟﺎﻧﻲ : ﻫﻤﺎن، ۵۰) آﻣﺮﻳﻜﺎ درﺻﺪد ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺮای دوﺳﺘﺎن و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﻣﻨﻴﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺑﺮدن ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان از آژاﻧﺲ ﺑﻪ ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻧﻤﻮدن آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻨﻴﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ورود ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ای ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه اﺗﻤﻲ ﺟﻬﺎن راﺿﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮازﻧﻪ ﻗﻮای ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﻪ ﺳﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﻔﻆ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد . اﻣﺎ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺑﺮای ﺑﺴﻴﺞ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن و وﺣﺸﺖ آﻓﺮﻳﻨﻲ در ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ روی ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺗﻤﻲ اﻳﺮان ﭘﺎﻓﺸﺎری ﻛﺮده و ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ، ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻣﺘﻮاﻟﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ و ﺣﻠﻘﻪ اﻳﺮان را روز ﺑﺮوز ﺗﻨﮓ ﺗﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ( www.bazyab.ir) آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ ﻫﺪف، ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ از ﻧﻔﻮذ در ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده و ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ اﻳﺮان ﻣﺒﺎدرت ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﭼﻬﺎر ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ( ۱۷۳۷،۱۷۴۷،۱۶۹۶ و ۱۸۳۵) زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮای ﻓﻀﺎی ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﻣﺬاﻛﺮه ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮده اﺳﺖ .
اﻳﺮان اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ را ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲ داﻧﺪ اﻣﺎ از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ، ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺮای آﻧﺎن، ﺣﻔﻆ وﺣﺪت ﻧﻈﺮ ﮔﺮوه ۵ +۱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ( www.ommid.com /fa) واﻗﻌﻴﺖ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان، آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎ و هم پیمانانش ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ،ﺣﺎدوﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪاﻣﺎ ﻃﺮز ﺗﻠﻘﻲ و ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ آﻧﺎن ﺑﺎﻋﺚﺷﺪه اﺳﺖﻛﻪﭘﺮوﻧﺪه را از آژاﻧﺲ ﺑﻪ ﺷﻮرای اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺒﺮﻧﺪ . ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﻬﺎﻧﻪ ای ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻋﻠﻤﻲ اﻳﺮان اﺳﺖ و آﻣﺮﻳﻜﺎ از ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺷﺪن اﻳﺮان ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ و ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮای اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺧﻮد را دراﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺮ آن ﺳﻴﻄﺮه و ﺗﺴﻠﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . اﻣﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﻳﺮان در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ در ﺗﻀﺎد ﺷﺪﻳﺪی ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺮار دارد . ﻋﺪم ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ، ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻳﺮان از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﺟﻬﺎد، ﺣﻤﺎس و ﺣﺰب ا … ، وﺟﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻫﺴﺘﻪ ای در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺣﻀﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﻃﺮاف اﻳﺮان ( اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن، ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ) ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪی ﺑﺮای اﻳﺮان ﺷﺪه، ﻫﻤﮕﻲ ﻧﺸﺎن از ﺗﻀﺎد ﮔﺴﺘﺮده اﻳﺮان ﺑﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ دارد . وﺟﻮد ﻳﻚ اﻳﺮان ﻫﺴﺘﻪ ای در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻗﺪرت را ﺑﻪ ﻫﻢ زده و ﺿﻌﻒ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﺘﺤﺪان اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ آن ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮاﻫﻢ آورد .( ﺳﺎﺟﺪی : ۸۱ ،۱۳۸۶)
ﮔﺮاﻫﺎم ﻓﻮﻟﺮ ﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻓﻌﺎل ﺗﻬﺮان ﺑﺎ روﻧﺪ ﺻﻠﺢ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ، ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺶ از ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن ﺑﻪ ﻃﺮﻓﺪاری از ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ . ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﻓﻮﻟﺮ، اﻳﺮان دﻗﻴﻘﺎ ﺑﺪان ﺟﻬﺖ درﺻﺪد ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺧﺘﻦ روﻧﺪ ﺻﻠﺢ ﺑﺮآﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روﻧﺪ، ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰی ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ . ( ﺧﻠﻴﻠﻲ : ۳۴۶ ،۱۳۸۲-۳۴۵) ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻨﺎم ﺟﻔﺮی ﻛﻤﭗ اﻇﻬﺎر ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻗﺒﺎل اﻳﺮان، ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻳﺮان در ﻗﺒﺎل اﺳﺮاﺋﻴﻞ وروﻧﺪ ﺻﻠﺢ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ و اداﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻓﻌﻠﻲ در ﻗﺒﺎل اﺳﺮاﺋﻴﻞ، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﺳﺘﻤﺮار ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اﻳﺮان اﺳﺖ . ( ﻫﻤﺎن، ۲۱۰) ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﺮان دارای ﻳﻜﺴﺮی آرﻣﺎن ﻫﺎ و اﻫﺪاف و اﺻﻮﻟﻲ ﺧﺎص درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻌﻘﻴﺐ اﻫﺪاﻓﺶ درﺣﻮزه ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎری ازﻛﺸﻮرﻫﺎی دﻳﮕﺮ دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ازﭼﻨﻴﻦ اﻫﺪاف وآرﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻫﺴﺘﻨﺪ .
۴-۳-۱-۴-۲- ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ازﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻔﻮذ اﻳﺮان درﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ :
ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻳﻚ اﻟﮕﻮی ﻣﻮﻓﻖ وﭘﻴﺸﺮو درﺣﻮزه ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻋﻠﻤﻲ، ﺻﻨﻌﺘﻲ، اﻗﺘﺼﺎدی وﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ روش وﺣﺮﻛﺖ درﺑﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎری ازﻛﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ وﺟﻬﺎن ﺳﺒﺐ ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ . از دﻳﺪ آن ﻫﺎ ﻗﻮی ﺷﺪن اﻳﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻗﺪرت را ﺑﻬﻢ ﻣﻲ زﻧﺪ و ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت و ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﻴﺖ از اﻳﺮان، ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد و ﺣﻀﻮر وﺗﺪاوم ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎ درﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ را ﺑﻪ زﻳﺮ ﺳﺌﻮال ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ و ﺟﻮ ﺿﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد . دوﻟﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ اﻗﺪاﻣﺎت اﻳﺮان در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺻﻠﺢ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ، ﭼﻨﻴﻦ اﻟﻘﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻳﻦ روﻧﺪ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎری از اﻗﺪاﻣﺎت آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻧﺎﻧﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺮﺋﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، اﻣﺮی ﻣﻮﺟﻪ و ﻣﺸﺮوع ﺟﻠﻮه داده ﻣﻲ ﺷﻮد . ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ و ﻣﺘﺤﺪان آن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ اﻳﺮان ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم، ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻛﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ در دوران رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری ﺧﺎﺗﻤﻲ ﺷﻮرای ﺣﻜﺎم آژاﻧﺲ، ﺷﺶ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ در ﻣﻮرد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد و ﺣﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن ﻧﻴﺎت و اﻫﺪاف ﺻﻠﺢ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ، ﺑﻪ ﻣﺪت دوﺳﺎل ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم ﻣﺒﺎدرت ﻧﻤﻮد . ( ﺧﻮش اﻧﺪام : ۶۰ ،۱۳۸۶) اﻣﺎ در ﻣﻮاﺿﻊ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﺘﺤﺪان ﻏﺮﺑﻲ آن ﺗﻐﻴﻴﺮی اﻳﺠﺎد ﻧﺸﺪ . آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻮل ﻫﺎ و ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ اﺳﺎﺳﻲ و اﺻﻠﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺗﻐﻴﻴﺮدﻫﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎری از اﻗﺪاﻣﺎت و اﻋﻤﺎل آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ و آﮔﺎﻫﻲ دارد . ﺑﺮﺧﻲ از ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان ﺑﻪ راﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﺮان ﻳﻚ ﺳﺮی ﺷﺮاﻳﻂ و ﻗﻴﻮدات را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آن ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :
۱- آزاد ﻧﻤﻮدن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎی ﺑﻠﻮﻛﻪ ﺷﺪه اﻳﺮان از زﻣﺎن ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺗﺎ اﻻن .

1. 1. ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻼش وﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮای ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎ ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ در ﺑﺨﺶ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز اﻳﺮان .

1. 1. اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻫﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﮔﺎم ﻫﺎی دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ( ﭘﺮﻛﻮﻳﭻ : ۷۱ ،۱۳۸۴). آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻲ دارد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﭼﻤﺎق و ﻫﻮﻳﺞ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﻴﺎ ﻛﺎرآﻳﻲ و اﺛﺮ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺣﻮزه دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺳﻨﺘﻲ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﺪ، اﻳﺮان را وادار ﺑﻪ ﻗﺒﻮل و ﭘﺬﻳﺮش ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺧﻮد ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻗﺪام ﺑﺎ اﺻﻮل واﻫﺪاف و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪارد . اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺎﻳﺪ از دﺷﻤﻨﻲ آﺷﻜﺎر و ﭘﻨﻬﺎن ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان دﺳﺖ ﺑﺮدارد، ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻧﻘﻼب را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺪرت از ﻃﺮﻳﻖ وزارت ﺧﺎرﺟﻪ اﻳﺮان ﻣﺬاﻛﺮه ﻧﻤﺎﻳﺪ … ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻟﺤﻦ و رﻓﺘﺎر ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪﻫﺪ، اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﺸﻮر از دﻳﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﺑﺮ ﺧﻼف اﻫﺪاف ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻨﻊ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ ﻧﮕﺮد . ( ﻛﺮﻳﮓ : ۲۶۵ ،۱۳۸۴) آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻲ دارد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ درازﻣﺪﺗﺶ و ﻣﺘﺤﺪان اﺻﻠﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ، ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی را ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ . در ﻃﻮل ﺳﺎل ۲۰۰۸ م . دوﻟﺖ ﺟﻮرج ﺑﻮشﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺠﺎزات ﻫﺎی ﺳﻨﮕﻴﻦ اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺘﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺗﻮﺗﺎل ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ را ﺑﻪ اﺣﺮا ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺗﻬﺮان را از اداﻣﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ اﻳﺶ ﻣﻨﺼﺮف ﺳﺎزد، درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﺮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی را ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪ .

( www.rfi.fr/actufa/articles) ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی زور و ﻓﺸﺎر در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻳﺮان ﻛﺎراﻳﻲ ﻧﺪارد و ﻫﺮ ﭼﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ، ﻫﻤﻜﺎری اﻳﺮان ﻫﻢ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . ﻳﻜﻲ از ﺳﻨﺎﺗﻮرﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻮﻣﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان وﺟﻮد دارد و آن ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان اﺳﺖ و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ روﺳﻴﻪ و ﭼﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ . آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺴﺎرت ﻣﺎﻟﻲ روﺳﻴﻪ از ﺗﺠﺎرت ﺑﺎ اﻳﺮان را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ۲ ﺗﺎ ۳ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻردر ﺳﺎل اﺳﺖ را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ اﻗﺎﻣﺖ ارﺗﺶ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻋﺮاق اﺳﺖ . ( www.pe.rian.ru/articies)
ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﻦ و روﺳﻴﻪ در ﺻﺪور ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﺗﺼﻮﻳﺐ آن از ﻳﻚ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ و ﻫﻢ راﻳﻲ ﺑﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﻧﺪ و اﮔﺮ در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻊ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺟﻬﺖ اﻣﺘﻴﺎز ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﻫﺪاف ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان . در واﻗﻊ ﺑﺴﻴﺎری از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺳﻌﻲ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﺰاری در ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻠﻲ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺑﺮ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﺎت زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮای ﺗﻌﻠﻴﻖ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم ازﺳﻮی اﻳﺮان ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ، ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ را ﻣﻔﻴﺪ و ﻣﻮﺛﺮﻧﻤﻲ داﻧﻨﺪ . ﺟﺎن ﺗﺎﻣﺴﻮن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻘﻴﺪه دارد ﻛﻪ ﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ را اﻧﻜﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﮔﺮﻧﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻗﺼﺪ ﻧﺪارﻧﺪ دﺳﺖ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺴﺘﻪ ای ﺧﻮد ﺑﺮدارﻧﺪ و ﻏﺮب در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده اﺳﺖ . ﺟﺎن ﺗﺎﻣﺴﻮن ازﻧﻘﺶ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ وﺑﺎزﻳﮕﺮﻣﻮﺛﺮﻳﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮﺳﺮ راه ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان راﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﺎﻳﺪ ( www.5.irna.ir/new) دﻟﻴﻞ واﺳﺘﺪﻻل ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ درﺻﻮرت دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺗﻮان ﻫﺴﺘﻪ ای، ﻣﻮازﻧﻪ ﻗﻮا درﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد واﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺧﻄﺮﺑﺮای ﻣﺤﻮ وﻧﺎﺑﻮدی اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎﻧﮕﺎﻫﻲ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ درﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ج . ا . اﻳﺮان درﻃﻮل دوران ﺣﻴﺎﺗﺶ، ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺣﺮﻳﻢ ﻛﺸﻮرﻫﺎ راﻧﻘﺾ ﻧﻨﻤﻮده وازاﺻﻮل وﺗﻌﻬﺪات ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﭘﻴﺮوی ﻧﻤﻮده اﺳﺖ . رﻓﺘﺎر واﻋﻤﺎل اﻳﺮان دراﻳﻦ ﻣﺪت ﺳﻲ ﺳﺎل ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮی ﻛﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺮآن ﺗﺎﻛﻴﺪ دارﻧﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻧﺤﺮاف اﻳﺮان ازاﺻﻮل و ﺗﻌﻬﺪات ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻳﻚ ﺑﺎم و دو ﻫﻮاﺳﺖ . ﻃﻲ ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪه اﻳﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻌﺎل در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺷﻮرای ﺣﻜﺎم آژاﻧﺲ ﺑﻮده، آژاﻧﺲ ﺣﺪود ۱۵ ﻣﻮرد ﻗﺼﻮر در ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ از ﺟﻤﻠﻪ در ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ، ﻣﺼﺮ و ﺗﺎﻳﻮان ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ . آژاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ درﺳﺎل ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ م . ﻣﻜﺮر از ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﺟﺎزه ﺑﺎزرﺳﻲ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺎزرﺳﺎن آژاﻧﺲ ﺑﺪﻫﺪ اﻣﺎ ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻨﻤﻮد و ﺑﻌﺪا آژاﻧﺲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﺗﺎﻣﻴﺰان ۷۷ درﺻﺪ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی ﻧﻤﻮده اﺳﺖ . ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی ﺗﺎﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺷﺶ درﺻﺪ ﻣﺼﺎرف ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ دارد و از ﻏﻠﻈﺖ ۷۵ درﺻﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮای ﻣﺼﺎرف ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ . (www.hoqouq.com) در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻏﻨﻲ ﺳﺎزی اوراﻧﻴﻮم اﻳﺮان درﺣﺪود ۵/۴ درﺻﺪ اﻋﻼم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ درﺻﺪ ﻣﺤﺪود ﺻﺮﻓﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ دارد . در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻛﻪ دارای ۲۰۰ ﻛﻼﻫﻚ ﻫﺴﺘﻪ ای ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻛﺎﻣﻼ ازﺣﻤﺎﻳﺖ ﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدی وﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺧﻮرداراﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮوﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ درﻣﻮرد اﻳﺮان، ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت وﺳﻴﻊ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد واﻳﺮان راﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﻣﻌﺎﻫﺪه آژاﻧﺲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .
اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﺎ ﺑﺰرگ ﺟﻠﻮه دادن دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای و ارﺗﺒﺎط دادن آن ﺑﻪ ﺑﻤﺐ ﻫﺴﺘﻪ ای ﻧﻮﻋﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻨﻔﻲ و ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻧﺮژی ﻫﺴﺘﻪ ای را در راﺳﺘﺎی ﻗﺪرت ﻃﻠﺒﻲ و ﻓﺰون ﺧﻮاﻫﻲ اﻳﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان در ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﺴﺎﻳﺤﺎت ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺮای ﺑﺮﺗﺮی و ﺑﺮ ﻫﻢ زدن ﺗﻮازن ﻗﺪرت در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ و در ﺻﻮرت دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ آن وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ رﻳﺰد و ﻧﻮﻋﻲ ﻛﺸﻤﻜﺶ و ﺑﻲ ﺛﺒﺎﺗﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ و آﺷﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ . ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ اﻧﺮژی ﺻﻠﺢ آﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻪ ای ﺑﺎ ﻧﮕﺮش و اﺳﺘﺪﻻل ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ از ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﻴﺸﺮوی آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ اﻣﺎ اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﺷﻔﺎف ﺳﺎزی، ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﮔﻔﺘﮕﻮ زﻣﻴﻨﻪ اﻋﺘﻤﺎدﺳﺎزی ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﮔﺮوه ۵ +۱ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ ﻣﺮﺟﻊ ﻗﺮاردادن آژاﻧﺲ و ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ آن ﺳﻌﻲ در ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮی ﻳﻚ دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻓﻌﺎل، ﺳﺎزﻧﺪه و ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ از ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺻﺒﺮو ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت و ﺣﺴﺎس ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﻣﻠﻲ، اﻫﺪاف و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد ﻧﻴﺎز و ﺿﺮوری ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪ ای اﻳﺮان از ﻇﺮاﻓﺖ و رﻳﺰ ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ وﻛﺎردان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮدن اﻋﻤﺎل و ﻧﻴﺎت آﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺎص ﺳﻴﺎﺳﻲ از ﺳﻮی اﻳﺮان را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ . اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﻣﻼﻳﻢ اﻣﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ و ﺗﺤﻜﻢ در رﻓﺘﺎر، ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪ ای راازﻣﻴﺎن ﺑﺮدارد . اﻋﻤﺎل و ﻧﻴﺎت ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺪرت ﺗﺎﻣﻴﻦ آن ﻫﺪف ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ . دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻓﻌﺎل و ﻗﻮی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده و ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی از دﻳﭙﻠﻤﺎت ﻫﺎی ﺣﺮﻓﻪ ای ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ روزﻧﻪ ﻣﺬاﻛﺮه را ﺑﺎز ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﺮان دارای ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎی ﺧﺎﺻﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻫﺮﻣﻲ در ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ ازاﺟﻤﺎع و ﻳﻜﺪﺳﺖ ﺷﺪن ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ اﻳﺮان ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد . اﻳﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻓﻀﺎی ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﺑﺎ اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎی ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ روﺳﻴﻪ و ﭼﻴﻦ، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮی اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﺳﻮق ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻲ اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ، اﺑﺘﻜﺎرﻋﻤﻞ از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را ﺑﮕﻴﺮد . اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻫﺮم ﻗﺪرت ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﻛﻨﺘﺮل و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ .
۴-۳- حضور امریکا در حوزه کاسپین
موقعیت جغرافیایی ممتاز ایران در منطقه ( به عنوان حائلی میان دو انبار انرژی سده حاضر؛ یعنی خزر و خلیج فارس) که ایالات متحده آمریکا می کوشد تا آن را به کنترل خود در آورد، به گونه عامل مهمی در می آید که بر روابط خارجی و منطقه ای این کشور اثر می گذارد.
نخبگان ابزاری کاخ سفید به دلیل تضاد منافع استراتژیکی و ژئوپلیتیکی با ایران قصد ندارند منافع سیاسی و استراتژیکی خود را فدای منافع اقتصادی کنند به همین دلیل اساس سیاست خارجی ایالات متحده آمریکادر حوزه خزر بر پایه فرضیه دشمن دائمی و همه چیز بدون ایران شکل گرفته بود. ایجاد زمینه برای اخراج ایران از کنسرسیوم نفت باکو، مخالفت صریح با عبور خط لوله از ایران، پیدایش گروه طالبان و حمایتهای مخفی باکو و شرکت یونیکال از طالبان، مخالفت با میانجیگری ایران در منازعات منطقه ای جهت مهار و انزوای این کشور، نشانه هایی بر تایید این مطلب است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حضور و نفوذ ایالات متحده آمریکا در کنار مرزهای شمالی ایران خود به خود یک عامل منفی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. مجموعه فعالیتهای سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در حوزه خزر از جمله مهمترین آنها، یعنی تلاش جهت انزوای ژئوپلیتیکی ایران و عبور لوله های نفت و گاز از محور شرق به غرب و حضور مستقیم نظامی در حوزه خزر، که برای رسیدن به این هدف ایالات متحده آمریکا با جمهوری های تازه استقلال یافته همکاری گسترده دارد. تهدیدات امنیتی زیر را برای ایران به دنبال خواهد داشت:
۱-گسترش ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی و قفقاز به سوی محور شرق به غرب و کاهش ارزش ژئوپلیتیکی ایران؛ زیرا با توجه به مبانی و اصول ژئوپلیتیک می تواند موجب قدرتمندی دولتها شود و به آنان امکان دهد تا نقش اساسی و بارز در صحنه سیاسی جهان بازی کنند.
۲- تسلط ایالات متحده آمریکا بر منابع نفت وگاز حوزه خزر، وابستگی آن کشور به اوپک و جمهوری اسلامی ایران را کاهش خواهد داد.
۳-با عدم عبور لوله های نفت و گاز از سرزمین ارزان، کوتاه و امن ایران دستاوردهای زیر محو یا تقلیل خواهد یافت : الف) اتفاق نظر بیشتر و حل و فصل منازعات؛ ب- محدود شدن نفوذ طرفهای سوم؛ ج- کاهش هزینه های نظامی و به کارگیری آن هزینه ها برای توسعه پایدار؛ د) همکاریهای زیست محیطی و حفظ اکوسیستم دریای خزر؛ ه) تعیین رژیم حقوقی دریای خزر و حل مشکلات مرزی.
۴-نادیده گرفتن ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی، و عبور لوله های نفت وگاز کف دریای خزر فاجعه بار خواهدبود. مهمترین زیانهای زیست محیطی آلودگی نفتی دریای خزر به شرح ذیل است : الف) افزایش بیماریهای خونی، سرطان، سل، و انواع حساسیتها در شهرهای ساحلی؛ ب) نابودی آبزیان دریایی؛ج) ایجاد اختلاف بین کشورهای ساحلی برای اختصاص بودجه و مسئولیت پذیری جهت مهار فاجعه زیست محیطی.
۵-حضور ایالات متحده آمریکا در حوزه دریای خزر زمینه را برای حضور شرکتهای تجاری وابسته به اسرائیل نیز در منطقه فراهم می سازد که می تواند در پوشش این شرکتها امنیت ملی ایران را نیز تهدید کنند.
۶- حضور و ورود شرکتهای آمریکایی و متحدین آنها از جمله ترکیه و اسرائیل، فرهنگ مصرف گرایی و غربی را در کنار مرزهای مشترک ما رونق خواهد بخشید که خود تهدیدی برای ارزشها و هنجارهای انقلاب اسلامی است.
۷-با توجه به حضور قومیتهای مختلف در دو سوی مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران، حضور ایالات متحده آمریکا می تواند تهدیدی بالقوه برای بروز و ظهور بحرانهای قومیتی باشد.
رویا رویی مستقیم با نقش آفرینی ایران در منطقه خزر و آسیای مرکزی که به گونه ای آشکار و قاطع از سوی ایالات متحده آمریکا اعلام و پیگیری می شود، تکیه بر این اندیشه دارد که ایده درگیری ایران در امور خزر، منطقه ای که ایران در آن حضور جغرافیایی دارد مورد علاقه آن قدرت و متحدینش نیست. افزون بر این، ژئوپلیتیک آمریکایی منحرف ساختن صدور نفت و گاز آسیای مرکزی از مسیر طبیعی اش، بی گمان تنها از سوی ایده سود رساندن به ترکیه دیکته می شود و اینکه از این طریق بتوان به گونه ای کنترل بر خطوط لوله برقرار کرد تا این کنترل در آینده به عنوان اهرمی در خدمت سیاست های منطقه ای ایالات متحده و یاران منطقه ای او قرار گیرد.
انگیزه دیگر در این استراتژی، این گمان آمریکایی است که تامین کننده انرژی قرن بیست و یکم؛ یعنی خلیج فارس و دریای خزر، امکان بازی کردن نقش عمده ژئوپلیتیک جهانی قرن بیست و یکم را در اختیار ایران خواهد گذارد که باید از آن جلوگیری شود تا امنیت جهانی مورد تفسیر ویژه ایالات متحده ایالات متحده آمریکا حفظ شود. شایان توجه است که ایالات متحده آمریکا در راستای کوششهایش به منظور تحقق بخشیدن به نظام نوین جهانی خود و ایجاد کنترل بر این نظام، ایجاد کنترل بر منابع نفتی در این نظام در دو منطقه خلیج فارس و دریای خزر را در اولویت اول اهمیت قرار می دهد. در حالیکه ایالات متحده توانسته است در خلیج فارس حضور چشمگیری پیدا کند، می کوشد پای ناتو را به دریای خزر بکشاند و دست شرکت های نفتی و گازی آمریکایی را در اکتشاف و استخراج و صدور منابع کمیاب انرژی باز نگاه دارد و از این راه ادعای داشتن منافع واقعی در منطقه را مطرح نماید.
به هرحال سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا جهت جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه را می توان در موارد ذیل بیان نمود:
۱- تخریب چهره نظام ایران در نزد ملل منطقه.
۲- جلوگیری از همکاریهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای آسیایی مرکزی و قفقاز با ایران.
۳- تلاش برای ارائه مدل و الگوی مورد نظر ایالات متحده آمریکا برای کشورهای منطقه.
۴- مخالفت با عبور خطوط لوله انتقال انرژی حوزه دریای خزر از ایران به بازارهای جهانی .
در واقع ایالات متحده آمریکا با حضور در منطقه حساس و استراتژیک آسیای مرکزی و قفقاز، در قالب ناتو با قرار دادهای اقتصادی و سیاسی، قصد دارد بر این منطقه غنی مسلط شود و علاوه بر بهره گیری اقتصادی همزمان ایران، روسیه و چین را مهار کند. حضور ناوهای جنگی ایالات متحده آمریکا و ناتو در دریای خزر به بهانه های گوناگون از جمله حراست از لوله های نفت و گاز به طور مستقیم امنیت ملی ما را با خطر مواجه خواهد کرد.
پس می‌توان گفت یک پایه اساسی سیاست ایالات متحده آمریکا در منطقه خزر محروم کردن و دور نگه داشتن ایران از ایفای نقش در توسعه منابع نفت وگاز کشورهای همسایه بوده است. بدون تردید اگر ایالات متحده بتواند به سیاست انزوای ایران و محدودیت روسیه جامه عمل بپوشاند، خواهد توانست از طریق توسعه میادین نفت و گاز منطقه خزر سود کلانی به دست آورد. تحقق چنین امری باعث تنوع منابع تهیه انرژی ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای صنعتی خواهد شد و حتی امنیت انرژی آنها را تقویت خواهد کرد.
۴-۴- آثار تحریم‎های اقتصادی آمریکا بر ایران و آمریکا
روسای جمهور آمریکا و مقامات کنگره این کشور، تحریم‎های اقتصادی را وسیله‎ای می‎دانند که از آن می‎توان برای دستیابی به اهداف خاص بین‎المللی استفاده کرد ودر عین حال با این روش از درگیری‎های نظامی نیز خودداری به عمل آورد. در مقایسه با بهره گرفتن از نیروی نظامی و عدم اختصاص بودجه کلان به درگیری‎های نظامی از دیدگاه این دولتمردان، تحریم توانسته وسیله موفقی برای رسیدن به اهداف خاص باشد. تحریم‎های اقتصادی یک جانبه به طور تغییرناپذیری بر یک کشور اعمال می‎شود. از میان آنها، برای مثال، می‎توان به چند نمونه اشاره کرد که آمریکا به بهانه آنها کشوری را مورد تحریم قرار داده است :