• شکل گیری بلوک بندی ها

مرحله پنجم، عدم قطعیت[۲۴]
این مرحله از ۱۹۶۵ میلادی تا آغاز دهه نود است که بحران های متحول کننده جهان معاصر را نشان می دهد و در آن تحولات زیر به وقوع می پیوندد:

  • ادغام جهان سوم
  • اوج گیری آگاهی جهانی به ویژه در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی
  • سفر به کره ماه
  • تأکید بر ارزش های ورا مادی
  • افزایش چشم گیر شمار سازمان ها و جنبش های جهان شمول
  • مواجه جوامع مختلف با مسایل چند فرهنگی و تکثر قومی
  • اهمیت یافتن حقوق شهروند مدنی و موضوع جامعه مدنی جهانی و شهروند جهانی
  • فروریزی نظام دو قطبی
  • توجه به بشریت به عنوان جامعه ای واحد
  • استقرار نظام جهانگیری رسانه های گروهی. (سلیمی، ۱۳۸۳: ۱۸۹-۱۹۱)

۲-۴-۳) ماهیت جهانی شدن از دیدگاه نظریه پردازان[۲۵]
دیوید هلد[۲۶] در کتاب اخیر خود تحت عنوان «دگرگونی های جهانی» (۱۹۹۹ م) فرایند جهانی شدن را به عنوان ظهور و عصر دگرگونی های دوران ساز در زندگی جهان بشری در نظر می گیرد. وی چنین احساس می کند که بحث درباره ماهیت و پی آمد جهانی شدن سه گروه از نظریه پردازان را مطرح کرده است: جهان گرایان افراطی[۲۷]، شکاکان[۲۸] و تحول گرایان[۲۹].
۲-۴-۳-۱) جهان گرایان افراطی
نظر جهان گرایان افراطی با نام نظریه پردازانی چون کنیچی اومائه[۳۰]، والتر ریستون[۳۱]، ریچارد رایش[۳۲]و اوانز لوارد[۳۳]پیوند خورده است که اعلام می کنند: عصر دولت به عنوان یک بازیگر در سیاست جهانی به پایان رسیده و ظهور بازار جهانی، اقتصادها را غیر ملی و راه را برای «شبکه های فراملیتی تولید، تجارت و امور مالی» هموار کرده است. نیروهای جدید اقتصاد جهانی باعث ایجاد اشکال جدیدی از سازمان های اجتماعی، مراجع سیاسی فوق ملی و ساز و کارهایی شده است که در نهایت جایگزین ساختار قدرت جهانی کنونی می شوند. این نیروها فرایند جهانی شدن را با افزایش بیشتر فاصله میان فقرا و ثروتمندان بزرگ همراه می دانند اما آن را دوره ای گذرا تلقی می کنند چراکه رقابت اقتصادی جهانی لزوماً نتایج جمع صفر پدید نمی آورند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۴-۳-۲) شکاکان
با افرادی نظیر بنجامین باربر[۳۴]، پل هرست[۳۵] و گراهام تامسون[۳۶] گره خورده است. دو فرد اخیر انتقادی پیچیده تر وارد ساخته اند و جهانی شدن را صرفاً یک افسانه می دانند. آنها با بهره گرفتن از آمار ادعا می کنند که همگرایی اقتصادی جهان در اواخر قرن نوزدهم بسیار بیشتر از امروز بوده است. از نظر اکثر شکاکان اگر شواهد فعلی چیزی را نشان می دهند، آن عبارت است از فعالیت های اقتصادی با سیر اقتصاد جهانی در جهت ایجاد سه بلوک مالی و تجاری عمده؛ یعنی آسیا-اقیانوسیه و آمریکای شمالی و اروپا؛ دستخوش منطقه ای شدن قابل ملاحظه ای شده است. از نظر شکاکان، دولت ها نه تنها در حال از دست دادن قدرت خود نیستند بلکه در واقع معمار بین المللی شدن جدید نیز می باشند. برخی از آنها تا آنجا پیش می روند که ادعا می کنند جهانی شدن اغلب منعکس کننده توجیه عقلی سیاسی مناسبی برای اجرای راهبردهای اقتصادی نئولیبرال ارتدکس است که نامحبوب نیز می باشد.
۲-۴-۳-۳) تحول گرایان
نظریه تحول گرایان با اسامی بسیاری پیوند خورده است از جمله مانوئل کاستلز[۳۷]، آنتونی گیدنز[۳۸]، مایکل مان[۳۹]، جان راکی[۴۰] و جیمز روزه نا[۴۱]. این متفکران عمومأ می پذیرند که جهانی شدن نیروی محرکه اصلی در پشت تغییرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سریعی است که در حال شکل دادن مجدد به جوامع مدرن و نظم جهانی هستند. چنین درکی نسبت به دیدگاه های دو گروه نخست به واقعیت جهانی شدن بسیار نزدیک تر می باشد. در این جا جهانی شدن چالش ها و فرصت های جدیدی را پدید آورده است. به نظر می رسد که دیوید هلد با بازنمایی وقوع حوادث در صفحه جهانی در کتاب خود از این رهیافت هواداری می کند. وی به درستی ابراز می دارد که جهانی شدن « فرآیندی است که دارای هیچ گونه مقصد تاریخی ثابت یا معینی نیست» (سجادپور، ۱۳۸۴: ۱۰۹)
جدول ۲-۴-۳) سه نظریه جهانی شدن – یک شماء کلی

فراجهان گرایان
شکاکانه
تحول گرایان

چه اتفاقی در حال وقوع است؟عصر جهانی
منطقه گرایی فزاینده
انسجام درونی بی سابقه

ویژگی های اصلیتمدن جهانی مبتنی بر سرمایه داری
کاهش انسجام و ارتباط درونی جهانی در نتیجه منطقه گرایی هدایت شده و مبتنی بر خواست و اراده کشورهای مرکزی
جهانی شدن چند لایه؛ شدت بالا، وسعت سرعت جهانی شدن

فرآیندهای هدایت کننده
تکنولوژی، سرمایه داری و خلاقیت انسانی
حکومت ها و بازار

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...