۲- ۱۲- نظریه نفوذ اجتماعی

آلتمن و تایلر ^[۷۳] اصطلاح “نفوذ اجتماعی^[۷۴]” را وضع کردند . ‌بر اساس این نظریه نزدیکی میان فردی به شیوه ای تدریجی و به سامان از سطوح مبادله ای تصنعی یا ساختگی به صمیمی و به ‌عنوان کارکردی از نتایج حال و آینده به صورت پیش‌بینی شده ای می پردازد. بر اساس این نظریه صمیمیت میان افراد به تدریج شکل می‌گیرد، در اثر مرور زمان افزایش پیدا می‌کند، از حالت تصنعی خارج می شود و در رفتارهای واقعی طرفین رابطه نسبت به هم بروز می‌یابد.افزایش این صمیمیت، نفوذ بیشتر افراد در هم و نزدیکی بیشتر میان آن ها را به دنبال دارد. در نهایت افزایش نزدیکی میان افراد، به شناخت دقیق تر آن ها از یکدیگر می‌ انجامد. در این شرایط افراد به کوچک‌ترین نشانه های رفتاری طرف مقابل واکنش نشان می‌دهند.گفتنی است افزایش صمیمیت بیش از هرچیز از طریق خودافشاگری (خودگشودگی) حاصل می شود(لیتل جان ^[۷۵]، ۱۳۸۴ ) .

۲- ۱۳- نظریه جدل ارتباطی

انسان ها از لحظه ای که به جمع دیگران وارد می‌شوند (به عبارتی می توان گفت از زمانی که پا به عرصه زندگی می‌گذارند) در حال برقراری ارتباط و کنش و واکنش های ارتباطی هستند. گاهی خود آغاز کننده هستند و گاهی در معرض ارتباطی قرار می گیرند که از سوی دیگری جریان گرفته است. به هر حال، در هریک از این شرایط کوشش هایی می‌کنند تا رابطه را به سویی که دوست دارند، هدایت کنند. این کوشش ها از تجربه های پیشین افراد که در جریان روابطی دیگر اندوخته شده است، نشأت می‌گیرد. به عبارت دیگر می توان گفت بر اساس این نظریه انسان ها در تلاشی مدام، در حال جدال با روابط گوناگون هستند گاه در این جدال پیروزند و گاه شکست خورده( همان منبع ).

۲- ۱۴- عوامل مؤثر براثر بخشی ارتباط میان فردی

ویژگی هایی که به طور معنی داری بر اثربخشی ارتباطات میان فردی تأثیر دارند عبارتند از:

۱- گشودگی: یعنی اشتیاق به خود گشودگی که در برگیرنده اطلاعات ‌در مورد خود است می‌تواند موجب تسهیل و برقراری ارتباط میان فردی مؤثر شود شخص مورد نظر احساسات و تفکرات خود را به اطلاع دیگری یعنی دریافت کننده پیام برساند.

۲- همدلی: یکی از دشوارترین جنبه‌های کیفی ارتباطات، توانایی به کارگیری همدلی در یک رابطۀ متقابل است.

۳- حمایتگری: یک رابطه میان فردی مؤثر و قابل اتکا رابطه ای است که در یک فضای حمایتگرانه شکل گرفته باشد. در یک فضای حمایتگر ارتباطی، سکوت بستر مناسب برای ایجاد فضای مناسب و حمایتگر ارتباطی است که می توان از این سکوت به عنوان بهترین محل برای القای مفاهیم و پیام‌های غیر کلامی استفاده کرد. ارائه حالات توأم با همدلی، نه توأم با بی تفاوتی به فضای مناسب برای ارتباطات حمایتگرانه کمک می‌کند.

۴- مثبت گرایی: این عامل در یک ارتباط میان فردی حداقل از این جنبه اهمیت دارد که فردی که احساسات ناخوشایندی نسبت به خود دارد. بی تردید این احساس ناخوشایند را به دیگران منتقل می‌کند و برعکس ارتباطات میان فردی زمانی به درستی شکل می‌گیرد که احساس خوشایند خود را نسبت هب طرف مقابل به او منتقل کنیم و این احساس مثبت و خوشایند ‌در مورد وضعیت عمومی حاکم بر ارتباطات، برای تعامل اثر بخش بین دو یا چند نفر بسیار حیاتی و مهم می‌باشد.

۵-تساوی: اگر بخواهیم ارتباط مؤثری داشته باشیم باید فضای حاکم، فضایی مبتنی بر تساوی باشد، می باید تساوی در شخصیت مورد توجه باشد و یا اینکه به نقاط مشترک که به نوعی تساوی است تأکید بیشتری شود. این بدان معنی است که می باید در ارتباط میان فردی سیاست یا خط مشی خاصی وجود داشته باشد که از طریق آن به شناسایی ویزگی های فردی سیاست یا خط مشی خاص وجود داشته باشد که از طریق آن به شناسایی ویژگی های فردی طرفین ارتباط دست یافت (فتحی واجارگاه، ۱۳۸۱).

۲- ۱۵- موانع ارتباط بین فردی

بعضی از موانع ارتباطی عبارتنداز:

۱- انتقاد: ارزیابی منفی از فرد دیگر و اعمال و نگرشهای او.

۲- نام گذاری: خوارو خفیف کردن و یا دادن یک عنوان کلیشه ای به شخص دیگر

۳- دستور دادن : دستور دادن عبارت است از نشان دادن راه حل به شکلی آمرانه و همراه با زور. هنگامی که از زور استفاده می شود، مردم اغلب مقاومت می‌کنند و ممکن است سرکشی به وجود آید، یا ممکن است کسانی که همواره در معرض دستور هستند، بسیار سر به راه و رام شوند.

۴- تهدید: تلاش برای کنترل اعمال و رفتار طرف مقابل از طرفین هشدار ‌در مورد پیامدهای منفی آنچه برایش تدارک دیده اید.

۵- اخلاقی ساختن: بیان اینکه فرد دیگر باید چه کاری را انجام دهد، موعضه کردن او

۶- پرسش‌های زیاد و مناسب : سوال های پاسخ – بسته که با کلمات کوتاه و مختصر به آن ها پاسخ داده می شود.

۷- داوری سطحی : داوری سطحی نوعی برچسب زدن است . برخی افراد به جای گوش دادن به طرف مقابل تلاش می‌کنند انگیزه های پنهان ، اسرار درون او و مانند آن را در یابند (اسدی ، ۱۳۸۷ ) .

۲- ۱۶- مهمترین انواع روابط بین فردی

مهمترین انواع روابط بین فردی شامل روابط خانوادگی، روابط همسالان، روابط عاشقانه هستند.

۲-۱۶- ۱- روابط خانوادگی: روابط خانوادگی یکی از مهم ترین انواع روابط بین فردی است. محیط های خانوادگی به عنوان اولین محیط تربیتی فرد و عامل بسیار مؤثر بر رشد وی است. تاثیر خانواده از زمان بسته شدن سلول نطفه بر فرد آغاز و در تمام طول زندگی وی ادامه می‌یابد. هر گونه بی توجهی و سستی در تربیت کودک، عواقب ناگواری برای او به وجود می آورد. به عبارتی می توان گفت رفتار هر فرد، واکنشی به رفتار والدین و محیط تربیتی او است. تجارب تلخ دوره کودکی موجب به وجود آمدن مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری، افسردگی، طلاق، بزهکاری و غیره می شود (وکیلیان و کرباسی، ۱۳۸۸) .

والدین نه تنها از طریق انتقال ژنتیک بلکه از طریق آشنایی کودک با زندگی جمعی و فرهنگ جامعه نقش مؤثری دارند. همچنین موقعیت اجتماعی خانواده، وضع اقتصادی آن، عقاید، آداب و رسوم، آرزوهای والدین، شیوه های فرزند پروری، سن اولیا و فرزند چندم خانواده بودن افکار و روابط آتی کودک را تعیین می‌کند (احمدوند، ۱۳۸۶) .