عمده روش تحقیق روش کتابخانه ای بوده که به بررسی ومطالعۀ کتاب‌های موجوددرخصوص موضوع پرداخته شده است.و با توجه به کمبود پژوهش در این زمینه ناچار به استفاده از مقالات منتشر شده در مطبوعات و حتی یادداشت های منتشر شده در پایگاه های اینترنتی هستیم.در ضمن اینکه منابع فقهی و اسلامی نیز قسمتی از منابع این تحقیق را در بر می‌گیرد.

بندهفتم:ضـرورت و اهمیـت بحـث

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر ، اجرای طرح های قاطع و سخت گیرانه ای توسط نیروی انتظامی تحت عناوینی چون (حجاب و عفاف ) ( ارتقاء امنیت اجتماعی) و (گشت ارشاد) ، باز خورد های اجتماعی فراوانی داشته و در محافل علمی و حتی سیاسی بحث انگیز شده است ، ضرورت دارد که برای نتیجه گیری از بحث های مطرح شده توسط صاحب نظران و تبیین حدود اختیارات نیروی انتظامی در این زمینه ، پژوهش علمی و بی طرفانه ای صورت پذیرد.

بخش اول:

بررسی ابعاد تاریخی ،اجتماعی ومذهبی پوشش وظاهر اشخاص

با تأکید بر جامعه ایران امروز

فصل اول: پیشینه حجاب درمیان اقوام باستان تاکنون وحجاب درجامعه ایران امروز

مبحث اول:تاریخچه حجاب

مقوله پوشش و لباس از جمله مسائلی است که همواره انسان در زندگی با آن در ارتباط بوده و به ‌عنوان یک نیاز ضروری و جزء جدائی ناپذیر حیات خود، به آن نگریسته است. این تعلق و نیاز به پوشش و استتار بدن، در طول تاریخ بشری و درمیان ملل و اقوام مختلف وجود داشته و امری کاملاً مشهود و بی نیاز از تعریف است.

در واقع،از آنجایی که مطالعه پوشاک به یک علم مکمل محدود نمی شود، جـدا نمـودن آن از زمینه تاریخی اش عاقلانه نخواهد بودگرچه لباس به نیازهای کلی انسان‌ها مربوط می شود،ویژگی‌های مختص هر دوره را نیز ارائه می‌دهد،همچنین بی شک دربه دست آوردن خط مشی اصلی زندگی روز مره مردم هر دوره کمک کننده خواهدبود،بهره برداری اززندگی پیشینیان برای درک بهترموقعیت کنونی،مارا یاری می‌کند.

تمام کسانی که زندگی بشر و تحولات آن را مورد ارزیابی قرار داده‌اند، تصدیق نموده اند که از آغاز پیدایش انسان هر یک از زن و مرد کوشیده است تا پوشش مناسب خود را تهیه کند.

شکل گیری پوشش در میان اقوام مختلف دارای خاستگاهی مشترک بوده، اما در گذر زمان تحت تاثیر عوامل گوناگون، هریک از اقوام نوعی خاص از پوشش را برگزیده اند که در واقع نماد تجربه تاریخی و فرهنگی آنان به شمار می‌آید.

پوشاک نیز همانند سایر پدیده‌های زندگی از بدو پیدایش در طول تاریخ سیر تکاملی خود را طی کرده و از صورت ابتدایی خود بیرون آمده است.

شرایط جغرافیایی و محیطی و آب و هوا، نحوه زندگی و اسکان و اوضاع اجتماعی ، جنگ ها و اوضاع سیاسی و نوع حکومت،شرایط و اوضاع اقتصادی و پیشرفت های تکنولوژی، اعتقادات مذهبی و آداب و رسوم، نظام طبقاتی حاکم بر جامعه ، روابط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، بر فرم لباس ها درجوامع مختلف مؤثر بوده اند.

گفتار اول:حجاب در اقوام باستان

در رابطه باحجاب وپوشش درمیان اقوام باستانی به ذکر نوع پوشش وظاهر اشخاص در دوقوم باستانی یونان وروم می پردازیم:

در دوران «می سن ین»^[۱] همزمان با تمدن مصر،زنان،پیراهن دوخته شده چسبان،از پارچه ای که کیفیت آن مشخص نیست به رنگهای درخشان می پو شیدند.همراه با آن، یک دامن کمر چین دار که دارای چندین ردیف چین افقی بود و تا مچ می رسید،بر تن می‌کردند.با این دامن کتی کوتاه پوشیده می شد.جلو بالا تنه تا کمر کاملاً باز بود،به طوری که سینه عریان می ماند.

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می‌گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندامشان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، درجزایر کورس و امرجوس ودیگر جزایر ساخته می شد. زنان فنیقی نیز دارای پوششی قرمز بودند. سخن درباره حجاب ، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیزبه چشم می‌خورد، حتی « بنیلوب » (همسر پادشاه « عولیس» فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است . زنان شهر « ثیب » دارای حجاب خاصی بوده اند، بدین صورت که حتی صورتشان رانیزبا پارچه می پوشاندند. این پارچه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند.

در«اسپارته» دختران تا موقع ازدواج آزاد بودند، ولی بعد از ازدواج خود راازچشم مردان می پوشاندند. نقش هایی که برجای مانده ، حکایت می‌کند که زنان سررا می پوشانده، ولی صورت هایشان بازبوده است ، ‌و وقتی به ‌بازار می رفتند ، برآنان واجب بوده است که صورت هایشان را بپوشانند ، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سیبری ‌و ساکنان آسیای صغیر وزنان شهرماد ( ‌و فارس وعرب) ‌نیز وجود داشته است. زنان رومانی ازحجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی ‌از خانه خارج می­شدند، با چادری بلندتمام بدن را تا روی پاها می­پوشاندند وچیزی ازبرآمدگی­های بدن مشخص نمی­شد.^[۲]

یکی از تاریخ نویسان غربی نیزشواهد زیادی دال بروجود حجاب دربین زنان یونان وروم باستان آورده است. او درباره « الهه عفت » که یکی ازخدایان یونان باستان است، می‌گوید : « آرتمیس » ، الهه عفت است و عالی ترین نمونه ( ‌و الگو برای) دختران جوان به شمار می‌آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده وچابک وبه زیور عفت ‌و تقوا آراسته است.^[۳]

این مورخ درجای دیگر می‌گوید: « زنان فقط درصورتی می‌توانند خویشان ‌و دوستان خود راملاقات کنند ودرجشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا درحجاب باشند.^[۴]

گفتار دوم:حجاب در میان ادیان الهی

گرایش به پوشش وعفاف درمیان زنان و مردان به صورت یک اصل پسندیده مطرح بوده و کم تر قوم ‌و ملتی است که زنان آن پوشش مناسبی نداشته باشند. تفاوت­ها مربوط به چگونگی وحدود آن بوده است .