الف) آزادی بیان و رادیو تلویزیون

آزادی بیان در برنامه های رادیو و تلویزیونی ‌با چالش های زیادی رو به روست که در زیر به مهمترین آن ها اشاره شده است :

۱)بی طرفی سیاسی موضوعاتی که از طریق رسانه های صوتی ،تصویری پخش می شود.

۲)استقلال مقامات یا مراجع یا ایستگاه های تلویزیونی و رادیویی از نفوذ و کنترل دولت یا مقامات دولتی.

۳)وضع و اجرای قوانین و مقررات و اجرای استانداردهایی که باید متصدیان این رسانه ها درباره ی موضوعات جنسی،خشونت،مسایل مربوط به عفت عمومی و….رعایت کنند.

به دلیل وجود رادیو و تلویزیون در هر خانه ای قدرت نفوذ و گستردگی این دو رسانه نیز بیشتر از سایر وسایل ارتباط جمعی است و همین وسعت اقتدار عمل باعث افزایش مسئولیت مدنی آن ها می شود. اگر یک برنامه‏ی رادیو،تلویزیونی باعث ضرر یا خسارت به فرد یا افراد خاصی گردد مسؤولیتی بر گردن رادیو و تلویزیون خواهد بود.پس به دلیل قدرت نفوذ و وسعت حوزه ی عمل این دو رسانه میزان خسارت زیان‏های ناشی از آن ها از میزان خسارت در سایر رسانه ها‏ی همگانی بیشتر است.

ب) آزادی بیان و شبکه‏های رایانه‏ای ملی و بین‌المللی

شبکه‏های رایانه‏ای ملی و شبکه‏ رایانه‏ای بین ‏المللی موسوم به اینترنت از دستاوردهای نوین دانش بشری هستند که زندگی جامعه‏ی بشری را تحت تاثیر قرار داده ‏اند . پیشرفت تکنولوژی و استفاده‏ی همگانی اشخاص از وسایلی چون اینترنت و رایانه برای تسهیل امور خود باعث شده که شبکه‏های ملی و بین‌المللی هم در ردیف رسانه ها قرار گیرند. به تبع دسترسی آسان افراد ‌به این وسایل به راحتی اطلاعات مختلفی در گوشه و کنار جهان منتشر می شود و در مدت زمان کوتاه به همه‏ جهان مخابره می شود. در پرتو همین اطلاع رسانی، افراد به بیان نظرات مختلف و ارائه اندیشه و افکار می پردازند و اصل آزادی بیان در این جا هم نمود پیدا می ‏کند . این امر اگر چه در ظاهر امری طبیعی است اما انتشار این مطالب در فضای بین ‏المللی و ملی ممکن است آزادی‏های عمومی و حقوق فردی را دچار خدشه نماید و در اینجا است که مسئله لزوم جبران خسارت و مسئولیت مدنی مطرح می‏ شود اگرچه قبول لزوم جبران خسارت در این دو غیر قابل تردید به نظر می‏رسد اما با مشکلاتی مواجه است. و اینکه تشخیص عمل زیان آور فرد مرتکب و محکوم کردن آن فرد به سادگی میسر نیست، زیرا اینترنت و شبکه بین‌المللی کاربران متعددی دارد که اطلاعات زیادی را هر روزه به بقیه ی افراد عرضه می‏ کنند. و در این میان تشخیص فردی که اطلاعات نادرست و کذب را منتشرکرده در بین کاربران پر شمار امری غیر ممکن است و شناسایی عامل و یا عاملان ورود خسارت مشکل به نظر می‌رسد.

ج) آزادی بیان و نوار‏های صوتی،ویدیویی،سی دی‏ها ودیسکت‏های رایانه‏ای

از دیگر رسانه‏ هایی که نقشی غیر قابل تردید در زندگی امروزه دارند می توان ازدیسکت‏های رایانه‏ای، نوار‏های صوتی و تصویری و سی دی ها نام برد که در بین افراد عمومیت یافته اند و به دلیل قابلیت‌هایی چون ارزان بودن، چند منظوره بودن،و استفاده ی آن ها در مکان‌ها و زمان‌های مختلف و تولید و تکثیر، به دست مخاطبان و مصرف کردن آن‏ها طرفداران زیادی را دارا هستند این وسایل نیز می‌توانند ابزاری برای بیان افکار و عقاید باشند که صاحبان آن ها متعهد به رعایت محدودیت‏هایی قانونی هستند در غیر این صورت مسئول جبران ضرر وارده به افراد می‌شوند.

بند۴: اصل آزادی اخبار و اطلاعات

حقوق مربوط به آزادی اخبار و اطلاعات اعم است از حقوق یکایک شهروندان در دستیابی به
درست‏ترین و صادقانه‏ترین اطلاعات در باب مسائل و حوادث داخلی و بین ‏المللی وهمچنین آزادی مطبوعات ،آزادی چاپ و نشر،آزادی ایجاد مؤسسه انتشارات ،ممنوع بودن سانسور و کوشش برای ممانعت از وابستگی رسانه ها به قدرت‌های مالی و ایجاد مقررات دقیق و سنجیده درباره نیرومندترین وسایل رساننده گروهی نظیر رادیو و تلویزیون[۱۰۰].

هر شهروند حق دارد با بهره گرفتن از رسانه ها و تکنیک‌های جدید نشر از جمله اینترنت و شبکه‏های دیجیتال به درست‏ترین اخبار و اطلاعات داخلی و خارجی دسترسی داشته باشد و مقامات عمومی حق ندارند با ندادن اجازه چاپ و نشر یا سانسور مطبوعات و فیلم و نمایش یا به کار انداختن پارازیت بر روی امواج ماهواره‏ای یا رادیو و تلویزیون و یا ممانعت از عبور و مرور خبرنگاران و یا به طرق دیگر مانع جریان صحیح اخبار ،اطلاعات و افکار شوند و را افراد از درک حقایق و واقعیات امور باز دارند.[۱۰۱]

به نظر می‌رسد در بین نظامهای مختلف سیاسی تنها بعضی از کشورهای اسکاندنیاوی آزادی اطلاعات حقیقی و مطلق را در قانون اساسی خود تضمین کرده‌اند .مثلاً در قانون اساسی سوئد آمده است«کلیه شهروندان سوئدی از نظر اصول حق دارند به کلیه اسناد و مدارک عمومی اعم از اسناد مربوط به حکومت مرکزی یا مقامات محلی دسترسی داشته باشند.[۱۰۲]» در کشور ما به مانند اکثر کشورها این اصل دارای محدودیت‏هایی است .به عنوان مثال قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری مدنی مصوب ۲۹/۱۱/۵۳،ماده۶۳۸ قانون مجازات اسلامی و بند۶ماده۶ قانون مطبوعات ۱۳۶۴ ازجمله موارد تحدید آزادی اخبار و اطلاعات می‌باشد.

با این حال رسانه ها و مطبوعات از مهمترین ابزار آزادی بیان بوده و در قوانین داخلی نیز این اصل جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده که نمونه آن را می‌توانیم در ماده۱ قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۴ نظاره گر باشیم.[۱۰۳]

البته این معنای خاص مطبوعات است و مطبوعات در یک معنای عام شامل هر وسیله انتشار عقاید و افکار (حتی رادیو و تلویزیون )می‌شوند.[۱۰۴] نقش مطبوعات در گسترش دموکراسی به حدی است که امروزه مطبوعات را رکن چهارم دموکراسی می‌گویند چرا که این فرصت را به مخاطبین خود می‌دهد که هر روزه از آخرین اخبار و اطلاعات مطلع گردند.از طرفی از طریق مطبوعات درباره سطح آگاهی های مردم و یک کشور می توان قضاوت کرد، مشروط بر آنکه مطبوعات حقیقتاً به نقش آگاهی بخش خود عمل کنند.[۱۰۵]

بند ۵: اصل آزادی در زندگی خصوصی و حفظ اسرار اشخاص

الف) مفهوم اصل

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...