عربستان سعودی که خود را به‌عنوان قدرت هژمون منطقه‌ای می‌شناسد ، همواره این رهبری از سوی ایران به چالش کشیده شده است، لذا بر طبق منطق نئورئالیسم تهاجمی چنین بازیگرانی از انگیزه برتری بر یکدیگر برخوردارند. بدین معنا که این کشور همواره خود را در یک فضای رقابت منطقه‌ای با ایران می‌بیند که رابطه‌ی دو کشور فاقد هرگونه فضای اعتماد ساز است.
عربستان سعودی که به داشتن سیاست محافظه‌کارانه‌ی حفظ وضع موجود شناخته می‌شود با مجموعه تحولاتی که در دهه اخیر در منطقه خاورمیانه رخ داد، درنهایت مجبور به پوست‌اندازی در این حوزه شده است .برای آنکه بتوانیم این شرایط را به‌طور دقیق تفسیر کنیم می‌بایست نگاهی به تحولات بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بیندازیم که طی آن منطقه‌ی خاورمیانه با تغییرات گسترده‌ای روبه‌رو شد که عربستان را در مقابل رقیب سنتی و استراتژیک خود بیش‌ازپیش در موضع ضعف قرار می‌داد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تحولاتی که به نظر می‌رسید با حضور نظامی آمریکا در افغانستان و عراق که در شرق و غرب ایران واقع می‌شدند عملاً قدرت نفوذ ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد اما این مسئله نه‌تنها منجر به کاهش نفوذ ایران نشد بلکه درنهایت با کنار رفتن دو تهدید در شرق و غرب این کشور یعنی طالبان در افغانستان و حزب بعث در عراق عملاً حوزه‌ی نفوذ ایران به‌طور چشمگیری افزایش یافت . این امر به‌قدری برای عربستان غیرمنتظره بود که تحولات عراق را هدیه‌ای در سینی طلا برای ایران تفسیر نمود.
این کشور در تحولات لبنان و سوریه بعد از سال ۲۰۰۶ نیز در مسیر کاهش جایگاه در قبال ایران قرار گرفت .از طرف دیگر با توجه به سیستم استبدادی و بسته‌ی نظام سیاسی عربستان که فرید زکریا از آن به‌عنوان عتیقه‌ی قرن ۲۱ یاد می‌کند شروع موج تحولات بیداری اسلامی نیز شرایط داخلی این کشور را به سمت تغییرات بنیادین سوق می‌داد. از طرف دیگر تحولات انقلابی در خاورمیانه باعث سقوط متحدان اصلی این کشور در مصر، تونس و یمن شده بود و بحرین نیز در این مسیر قرار داشت تا به سرنوشت دیگر دیکتاتوری های ساقط‌شده دچار شود که در نهایت همه‌ی این عوامل منجر به کاهش نفوذ عربستان در سطح منطقه‌ای می‌شد.
از آنجاکه نظریه‌پردازان واقع‌گرایی تهاجمی معتقدند دولت‌ها به دنبال آن هستند تا جایگاه هژمونیک خود را در نظام بین‌الملل افزایش دهند و در این مسیر در صورت فراهم شدن شرایط به دنبال تغییر توزیع قدرت می‌باشند ، عربستان نیز با تغییر جهت‌گیری سیاست خارجی از حالت انفعال به سمت رویکردهای کنشی سوق داده‌شده است.مجموع شرایط حاصله ناشی از حوادث عراق و قدرت گیری شیعیان و هم‌چنین تحکیم محور مقاومت با راهبری ایران و حزب‌الله و سوریه و هم‌چنین کاهش نفوذ این کشور در لبنان و تحولاتی که از بیداری اسلامی ناشی می‌شد دولتمردان سعودی را متقاعد کرد که می‌بایست در جهت تغییر توزیع قدرت گام بردارند.
لذا با شروع تحولات بیداری اسلامی در بحرین با اقدامات ضدانقلابی که از محافظه‌کاری آن‌ها ناشی می‌شد اقدام به مداخله‌ی نظامی در این کشور نمودند تا مانع ایجاد تغییرات بنیادین در بحرین شوند. این مداخله نه‌تنها از جهت حفظ دولت هم‌پیمان آل خلیفه برای سعودی‌ها اهمیت داشت بلکه وقوع تحولات بنیادین در این کشور شیعی و هم‌مرز با مناطق شرقی عربستان ، می‌توانست زمینه‌ساز ایجاد شوک در مناطق شرقی این کشور شده و درنهایت با توجه به وجود زمینه‌های تحول و اعتراضات در عربستان درنهایت موج تغییرات ناشی از بیداری اسلامی دامن‌گیر این کشور شود.
لذا بر طبق منطق رئالیسم تهاجمی هدف اصلی هر دولتی آن است که سهم خود را از قدرت جهانی به حداکثر برساند. که این به معنای کسب قدرت به زیان دیگران است. از طرف دیگر این کشور برای آنکه بتواند رقیب سنتی خود را در موضع ضعف قرار دهد در رویکردی تهاجمی که از تغییرات ساختاری در نظام سیاسی خاورمیانه به ضرر عربستان ناشی می‌شد، به عرصه‌ی تحولات سوریه که به‌عنوان کشور هم‌پیمان ایران شناخته می‌شود به‌عنوان بازیگر کلیدی تحت عنوان رهبری جهان سنی ورود کرد تا از این طریق ضمن دور ساختن تحولات از منطقه‌ی خلیج‌فارس بتواند تحولات سوریه را به سمت مدنظر خود سوق دهد تا با ایجاد تغییر سامانمند در نظام سیاسی این کشور آن را از مدار ایران خارج کند.
از طرف دیگر عربستان که با اعتراضات داخلی روبه‌رو بود ،آنچه برای این کشور مهم‌تر به نظر می‌رسید انحراف افکار عمومی داخلی نسبت به تحولات صورت گرفته در خاورمیانه بود تجربه‌ای که مدت‌ها قبل‌تر در قبال مسئله فلسطین از آن استفاده کرد .عربستان دوباره از این فرصت بهره گرفت تا بتواند از طریق تحولات سوریه خود را به‌عنوان حامی مردم مظلوم سوریه تعریف کند و از این طریق افکار مردم عربستان را از سمت مسائل داخلی عربستان به سمت مسائل بیرونی سوق دهد.عربستان تا حدود زیادی توانست به این هدف خود برسد چراکه بعد از اظهارات محمد العریفی و بیانیه ملک عبدالله مردم عربستان در ریاض و دیگر شهرهای این کشور علیه سیاست‌های بشار اسد در تاریخ ۷ آگوست ۲۰۱۱ تظاهرات کردند و از دولت‌مردان عربی خواسته‌شده بود از مخالفان دولت اسد حمایت کنند.
از طرف دیگر اقدام عربستان در سرکوب تحولات داخلی کشورش و لشکرکشی به بحرین و اقدامات مداخله‌جویانه در سوریه و حمایت از گروه‌های تروریستی القاعده در این کشور را می‌توان از اصل دیگر رئالیسم تهاجمی که طی آن دولت‌ها طبق اصل خودیاری و بر اساس منافع ملی خود حرکت می‌کنند و هرگز این منافع را تابع منافع دولت‌های دیگر و یا جامعه‌ی جهانی نمی‌کنند منطبق ساخت، مسئله‌ای که به‌وضوح خود را در جهت‌گیری‌های داخلی و خارجی عربستان در تحولات منطقه‌ای نشان داده است. این کشور برای آن‌که خود و هم‌پیمانانش را از ورطه‌ی تغییرات بنیادین نجات دهد متوسل به واکنش نظامی شده است به‌طوری‌که این مسئله خود را در تحولات بحرین و یمن نشان داد و هم‌چنین با سرکوب مخالفین داخلی عملاً خط بطلانی بر تمام ارزش‌های حقوق بشری کشید . چراکه برای این کشور حفظ حکومت آل سعود بیش از هر عامل دیگری در اولویت است.
هم‌چنین با توجه به آن‌که نظام سیاسی در عربستان فاقد هرگونه مشروعیت سیاسی است و با توجه به فراهم بودن زمینه‌های مالی ناشی از فروش چشمگیر نفت این کشور برای آن‌که بتواند در مقابل هرگونه تهدید در عرصه‌ی تحولات داخلی و حملات احتمالی خارجی ایستادگی کند در وضعیت رقابتی با ایران مبادرت به خرید گسترده‌ی سلاح و تجهیزات نظامی از دول غربی نموده است به‌طوری‌که این کشور در صدر خریداران تجهیزات نظامی در منطقه‌ی خاورمیانه قرار دارد. مسئله‌ای که با ایران هراسی و شیعه هراسی نظام سلطه بیش‌ازپیش بر شدت آن افزوده‌شده است.
رئالیست‌های تهاجمی و در رأس آن‌ها فرید زکریا معتقدند درصورتی‌که کشورها با افزایش ثروت ملی مواجه شوند به‌سرعت سمت ایجاد ارتش منظم و کارآمد پیش می‌روند(میرشایمر ، ۱۳۸۸: ۶۳)..این دیدگاه به‌وضوح در خصوص شرایط عربستان صادق به نظر می‌رسد .از نگاه رئالیست‌های تهاجمی قدرت‌های منطقه‌ای برای آنکه بتوانند در مقابل دیگر قدرت‌های همان منطقه ایستادگی کنند به دنبال حصول به بیشترین توان نظامی می‌باشند.مسئله‌ای که خود را در خصوص تلاش این کشور برای دست‌یابی به فنّاوری هسته‌ای نشان داده است.از نگاه عربستان ایران هسته‌ای که بزرگ‌ترین چالش برای این کشور محسوب می‌شود تنها در صورت برتری نظامی و هسته‌ای ، یارای رقابت و حفظ بقاء دارد لذا به‌سرعت به دنبال رایزنی در خصوص دست‌یابی به این فنّاوری از طریق پاکستان بوده است.( www.tabnak.ir) لذا برای تبیین اقدامات و واکنش عربستان به تحولات انقلابی خاورمیانه و تغییر رویکرد سیاسی این کشور رئالیست‌های تهاجمی بهترین تبیین را در اختیار می‌گذارند. واکنش این کشور به بیداری اسلامی در دو طیف متضاد اما هم‌جهت تفسیر می‌شود بدین معنا که در خصوص تحولات داخلی کشورش و تحولات بحرین اقدام به استفاده از مشت آهنین در خنثی‌سازی انقلاب نمود که این مسئله از سیاست حفظ وضع موجود این کشور ناشی می‌شود اما در خصوص تحولات سوریه مبادرت به مداخلات شبه مستقیم از طریق حمایت مالی و تسلیحاتی و دیپلماتیک از مخالفین دولت سوریه نموده است که این مسئله از سیاست تغییر وضع موجود در زمین حریف (ایران) ناشی می‌شود.
فصل ۳
بیداری اسلامی و تحولات داخلی عربستان سعودی
جنبش‌های مردمی در جهان عرب که با قیام تونس در اواخر سال ۲۰۱۰ آغاز شد و در سال ۲۰۱۱ به تعداد قابل‌توجهی از کشورهای عربی سرایت نمود آغازگر مرحله‌ی نوینی در حیات سیاسی و اجتماعی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و هم‌چنین دگرگونی‌هایی در نظم منطقه‌ای شده است. (اسدی؛۱۳۹۱ ص ۴۲۱)برخلاف سایر تحولاتی که درگذشته در منطقه‌ی خاورمیانه رخ می‌داد و ناشی از مداخلات خارجی و کودتا و جنگ و یا حداکثر اقدامات برخی از احزاب ناسیونالیست صورت می‌گرفت تحولات شکل‌گرفته بعد از سال ۲۰۱۱ در خاورمیانه مردمی بود به‌طوری‌که از شعارها برمی‌آید و شعارهایی نظیر « الشعب یرید» به‌عنوان شعار محوری تمامی معترضین در کشورهای عربی استفاده می‌شد بیانگر ظهور نیروی نوینی به نام اراده‌ی مردمی در عرصه‌ی سیاست کشورهای عربی بوده است که بالطبع در برابر حکومت‌های اقتدارگرای حاکم در این کشورها قرار می‌گیرند.(Farazmand, 2011: 11)
شکل‌گیری تحولات سال ۲۰۱۱ در منطقه‌ی خاورمیانه علاوه بر تغییر پویش‌های درونی منطقه‌ای، سبب تغییر ژئوپلیتیک منطقه به‌ خصوص بر ضد عربستان سعودی شد؛زیرا علاوه بر خطر ورود تحولات به درون خاک خود با سقوط متحدانی نظیر مبارک در مصر و بن علی در تونس مواجه شد. (Mabon,2012:531)
اگرچه برخلاف سایر کشورهای منطقه ، عربستان با ناآرامی‌های طولانی‌مدت مواجه نشد اما باوجود بیکاری ۳۹ درصدی جوانان این کشور و هم‌چنین وجود نابرابری‌های گسترده‌ی اقتصادی میان جامعه و طبقه حاکم،منجر به افزایش اصطکاک میان جامعه و حاکمان سعودی شده است از طرف دیگر عربستان با چالش دیگری چون فقدان مشارکت سیاسی و مسئله‌ی جانشینی روبه‌رو شده است (Cordesman,2012:26)
باوجود چنین چالش‌های فراوانی در حکومت عربستان امّا مردم عربستان برخلاف سایر کشورهای خاورمیانه نتوانستند تحولات بنیادی در کشور خود رقم بزنند . امّا فراخوان فیس‌بوکی تحت عنوان روز خشم در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۱۱ امیدهای معترضین را برای شکل‌گیری تحولات در عربستان امیدوار ساخت. (Mabon, 2012:532)
حکام عربستان سعودی از زمان شکل‌گیری بیداری اسلامی در خاورمیانه به خاطر سیستم سیاسی استبدادی خود ، از همان ابتدا هرگونه تحرک انقلابی را محکوم کرده است زیرا آغاز هرگونه تغییری در سیستم سیاسی منطقه‌ای می‌توانست به معنای از دست رفتن رهبری این کشور در منطقه باشد.قبل از شروع تحولات، عربستان باور داشت که با حمایت ایالات‌متحده و شکل‌دهی ائتلاف متحد در برابر ایران شیعی ، رهبر بلامنازع منطقه است اما با وقوع بیداری اسلامی متحدین استراتژیک عربستان مانند بحرین ، مصر و یمن موقعیت متزلزلی در منطقه پیدا کردند.(موسوی ، ۱۳۹۱: ۱۲۸)
با توجه به اهمیتی که نظریه‌پردازان رئالیسم تهاجمی برای منافع ملی ورای ارزش‌های جهانی قائل‌اند، لذا از این منظر عربستان سعودی برای سرکوب بیداری اسلامی بسیار قاطعانه عمل کرد.هم در کشور خود و هم در سراسر منطقه رهبران این کشور از راه‌های ضدانقلاب استفاده کردند به‌طوری‌که بسیاری از تحلیل گران روش عربستان در حفظ سیستم فعلی منطقه‌ای را تلاشی در جهت همان راهبرد تفسیر می‌کنند..(موسوی ، ۱۳۹۱: ۱۲۹) لذا در تبیین تأثیرگذاری این جنبش‌ها بر حکومت آل سعود که در کنار ایران به‌عنوان دومین قطب منطقه‌ای در خاورمیانه محسوب می‌شود در دو وجه قابل‌بررسی است:
اول این‌که این جنبش‌ها چه اثراتی بر جامعه‌ی سیاسی و مسائل داخلی این کشور گذاشته است؟
دومین عامل این‌که تحولات منطقه‌ای چه تأثیراتی بر محیط پیرامونی عربستان و در عرصه‌ی سیاست خارجی عربستان در قبال این تحولات و کشورهای منطقه داشته است؟
بامطالعه و بررسی کشور عربستان می‌توان به‌راحتی میان این کشور و کشورهایی که به انقلاب‌های مردمی دچار شدند شباهت‌های بسیاری یافت . از طرف دیگر برای این‌که بتواند در رقابت منطقه‌ای خود با ایران ،اوضاع را به نفع منافع خود پیش ببرد و ایران را در رقابت منطقه‌ای سنتی در موضع ضعف قرار دهد سیاست خارجی با استاندارد دوگانه، در قبال تحولات منطقه‌ای از خود بروز داده است. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۲۲)
به‌طور کل درحالی‌که حفظ وضع موجود در منطقه‌ی خلیج‌فارس برای عربستان سعودی در اولویت است، با مشاهده‌ی جنبش‌های دموکراسی خواهی در منطقه ، سران این کشور آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین تهدید برای حکومت خود معنا نمودند. پاسخ عربستان سعودی ، ضرورت توسل به خشونت و هزینه کردن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار نشان‌گر وحشت‌زده شدن ریاض نسبت به تحولات منطقه‌ای بوده است.لذا ریاض با «دستی هدایت‌کننده» و «مشتی آهنین» سعی در مدیریت این تحولات داشته است.(محمودی، ۱۳۹۰)
در این فصل به دنبال بررسی تأثیرات بیداری اسلامی بر شرایط داخلی عربستان هستیم که این کشور توانست آن را با رویکردی مقابله‌ای دووجهی امنیتی – اقتصادی کنترل کند و مانع از بروز تحولاتی بنیادین در کشورش شود.
۳-۱- وضعیت داخلی عربستان و زمینه‌های شکل‌گیری اعتراضات
حکومت عربستان بنا بر ماهیت آن، حکومتی پادشاهی محسوب می‌شود و ساختار قدرت در آن به‌گونه‌ای است که همه‌چیز به خاندان سعودی ختم می‌گردد. دولت برای حفظ قدرت به ترکیبی از زور و نهادهای اداری مانند گارد ملی و بوروکراسی متکی است . به‌علاوه، عنصر کلیدی در فرمول سیاسی این دولت عبارت است از مشروعیت خاندان حاکم که مبتنی بر میراث فرهنگی و سنت تاریخی است. این مشروعیت مبتنی بر اقتدار، با دسترسی به ثروت نفت تقویت‌شده و درنتیجه دولت توانسته است از این طریق از تقاضاهای اجتماعی برای انجام تغییرات سیاسی ساختاری چشم‌پوشی کند. (کرمی،۱۳۹۰،الف: ۸۱)
ساختار سیاسی و اجتماعی عربستان نتوانسته خود را متناسب با تحولات جدید تطبیق دهد.نظام حکومتی عربستان مطابق با ساختارهای سنتی و ابتدائی حکومت‌داری است و قانون اساسی ،هیئت‌وزیران و مجلس به معنای واقعی وجود ندارد و از طرف دیگر آزادی مطبوعات، آزادی بیان،عدالت سیاسی و انتخابات دموکراتیک و … در جامعه‌ی سیاسی عربستان قابل‌مشاهده نیست.(عباسی، ۱۳۹۰ : ۲۶)
بر این اساس کنترل ، نظارت و پاسخگویی در نظام سیاسی عربستان مفهومی ندارد و تنها عقلانیت و خواست پادشاه است که تعیین‌کننده‌ی چگونگی توزیع منابع و شیوه حکومت در این کشور است. از طرف دیگر پست‌ها و مقامات کشوری صرفاً در اختیار شاهزادگان خاندان آل سعود قرار دارد و به‌ندرت می‌توان افرادی را یافت که خارج از این خاندان توانسته باشند به پست‌های سیاسی و امنیتی دست‌یافته باشند.در این کشور احزاب حق فعالیت ندارند و شهروندان نه‌تنها حق مشارکت در عرصه‌ی سیاسی را ندارند بلکه بسیاری از گروه‌ها و شهروندان نظیر زنان و شیعیان از حقوق اجتماعی خود نیز محروم هستند و همواره مورد تبعیض واقع می‌شوند.لذا اتکا دولت سعودی به درآمد نفت و ایدئولوژی وهابیت به‌منظور کسب مشروعیت و امنیت در جهت تداوم بقای رژیم سیاسی منجر به بی‌نیازی از مشارکت سیاسی شهروندان شده است و این عامل سبب از بین رفتن جایگاه مردم در این نظام سیاسی شده است. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۱)
۳-۲- معضلات داخلی عربستان سعودی
۳-۲-۱- سیاسی
در عربستان سعودی مفهوم دولت تمایز خاصی با مفهوم آن در روابط بین‌الملل دارد و دولت در این کشور بازتاب‌دهنده‌ی تنوع محدوده‌ی جغرافیایی است و به همین دلیل است که ملی‌گرایی و سرمایه‌داری تاکنون نتوانسته دگرگونی‌هایی را در این محیط بسته تحقق بخشد.عربستان در اختیار ۵ هزار شاهزاده است که مشاغل کلیدی و هدایتگر را در دست دارند و از این عده حدود ۹۰ نفر حاکمیت را در دست دارند.زمامداران سعودی را که مشروعیت خود را از یک ‌طرف در اتحاد و ائتلاف با علمای وهابی در حوزه‌های داخلی و از طرف دیگر در همراهی با واشنگتن در حوزه‌های خارجی می‌دیدند در تردید میان ایجاد برخی تغییرات و اصلاحات سیاسی و اجتماعی و یا تداوم نظم قبلی قرارداد لذا مجموع این فشارها رژیم عربستان را به انجام برخی تغییرات ملزم کرد.(عباسی،۱۳۹۰: ۴۷)
عدم وجود فضای دمکراتیک در این کشور یک چالش جدی محسوب می‌شود به‌طوری‌که در رتبه‌بندی که توسط اکونومیست در سال ۲۰۱۱ در خصوص کشورهای دارای شاخص‌های دموکراسی انجام داد عربستان در رتبه‌ی ۱۶۱ این لیست قرار گرفت که دارای حقایق بسیاری در خصوص وضعیت آشفته‌ی دموکراسی در این کشور است.مجلس، انتخابات و احزاب درروش حکومت سعودی جایی ندارند و قوای سه‌گانه در کشور مستقیماً زیر نظر نهاد “پادشاهی” قرار دارند. این شکل حکومت دیوار بزرگی را برای ارتباط این کشور با سایر کشورها ایجاد کرده است. کشورهای غربی تا جایی که امکان دارد برای منافع خود به ارتباط تجاری با عربستان می‌پردازند و درباره شکل حکومت و دمکراسی در عربستان سکوت می‌کنند . .(ماهنامه اقتصاد ایران،۱۳۹۱: ۲۳)
این در حالی است که فساد و فقدان سازوکارهای مناسب برای توزیع درآمد و ایجاد رفاه عمومی نیز بسیاری از قشرهای کم‌درآمد را در جامعه‌ی عربستان آزار می‌دهد.درمجموع به‌رغم آمارهای خیره‌کننده‌ی دولتی، مسائل و معضلات اقتصادی که از سوی اکثریت شهروندان عربستانی احساس می‌شود قابل‌توجه است.لذا با توجه به بالفعل بودن بسیاری از چالش‌های متفاوت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌توان شاهد مهیا بودن بستر ایجاد جنبش‌های مردمی جهان عرب بر شهروندان عربستانی باشیم که با توجه به ایده‌هایی که از جانب تحولات اخیر در کشورهای عربی هم چون رفع تبعیض و محدودیت‌ها، حذف فساد و ایجاد رفاه اجتماعی و اقتصادی برای همه و آزادی‌های اجتماعی مطالبات جدیدی از سوی زنان و شیعیان و جوانان عربستانی مطرح شد. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۳۴)
۳-۲-۲- جانشینی و جنگ قدرت میان شاهزادگان
اگرچه نقش پررنگ خاندان آل سعود در بسیاری از تحولات منطقه‌ای در وهله‌ی اول نشان‌دهنده‌ی تعیین‌کنندگی این کشور در منطقه است اما شواهد نشانگر آسیب‌پذیری بیش‌ازپیش عربستان سعودی است.ترور نافرجام محمد بن نایف، که پس از پدرش نایف بن عبدالعزیز دومین مقام ارشد وزارت کشور عربستان است تضاد درونی خاندان سلطنتی عربستان را که رفته‌رفته به مرحله‌ی غیرقابل‌کنترلی رسیده را مشخص می‌کند و نکته‌ی مهمی که بسیاری از کارشناسان به آن اذعان دارند تهدیدی است از درون خاندان سلطنتی آل سعود را با چالشی اساسی روبه‌رو می‌کند. (خواندنی،۱۳۸۸: ۲۶)
همزمان با قیام مردم خاورمیانه و شمال آفریقا، در عربستان سعودى علاوه بر اعتراض‌های مردمى علیه خاندان آل سعود، بحران جانشینى در این خاندان به اوج خود رسیده است. با مرگ شاهزاده نایف بن عبدالعزیز ولیعهدى با دوره‌ای ۸ ماهه خاندان حاکم در عربستان آشکارا بحران‌های سیستمى و هنجارى را به چشم دید. به لحاظ سیستمیک وضعیت قدرت در این کشور، که سران آن با بحران کهن‌سالی و بیمارى و درعین‌حال جنگ شاهزاده‌ها مواجه‌اند، پیچیده‌تر از هر زمان دیگرى شده است .(عمادی ،۱۳۹۱: ۳۴)
خاندان آل سعود از سال ۱۹۳۲ بر عربستان حکومت می‌کنند. اولین پادشاه عربستان «ملک عبدالعزیز » بود که منشور« عبدالعزیز » را تنظیم کرد. در این منشور آمده تا زمانى که پسران من زنده‌اند، قدرت به نوه‌هایم نخواهد رسید. به‌عبارت‌دیگر در عربستان برخلاف دیگر کشورهاى پادشاهى قدرت از پدر به پسر نخواهد رسید بلکه برادر جایگزین برادر در قدرت خواهد شد.
منشور عبدالعزیز دو مشکل اساسى براى انتخاب ولیعهد و پادشاه ایجاد کرد:

1. 1. ملک عبدالعزیز داراى همسران زیادى بوده است. ابن سعود به روایتى با ۲۲ زن ازدواج‌کرده است که حاصل این ازدواج‌ها ۴۴ فرزند ذکور بوده که در زمان مرگ ابن سعود ۳۵ تن از آن‌ها زنده بوده‌اند. همین مساله خود یکى از موضوع‌های اختلاف‌برانگیز در خاندان آل سعود بوده است. به‌نحوی‌که پس از مرگ ملک فهد،پادشاه قبلى عربستان، عبدالله بن عبدالعزیز، که برادر ناتنى ملک فهد بود، به‌عنوان پادشاه برگزیده شد و سلطان بن عبدالعزیز، برادر تنى ملک فهد، ولیعهد عربستان شد. همین مساله موجب اختلاف بر سر قدرت در عربستان شده است.

1. 1. اختلاف سنى اندک میان پادشاه و شاهزادگان، ازآنجایی‌که قدرت از پادشاه به برادرش منتقل می‌شود لذا میان پادشاه این کشور و دیگر شاهزادگان اختلاف سنى چندانى وجود ندارد. شاهزادگان عربستان سعودی همگى به لحاظ سنى در شرایطى هستند که انتخاب هر یک از آن‌ها به سمت ولیعهدى، بحران قدرت در عربستان را به‌عنوان یک معضل در سال‌های آینده تداوم می‌بخشد

نکته مهم و نگران‌کننده براى سردمداران رژیم آل سعود این است که در حال حاضر بحران قدرت و جانشینى در عربستان با قیام‌های مردم خاورمیانه و شمال آفریقا همزمان شده است. بسیارى از کارشناسان بر این باورند که همزمانى این دو مساله با توجه به نارضایتی‌ها و اعتراض‌های اخیر مردم عربستان علیه حکومت آ ل سعود می‌تواند براى این کشور معضل جدى ایجاد کند. (رضی ، ۱۳۹۰: ۳۹)
۳-۲-۳- اقتصادی
در عرصه‌ی اقتصادی نیز عربستان به‌رغم دارا بودن درآمدهای نفتی و تلاش برای متنوع سازی اقتصادی با چالش اقتصاد تک‌محصولی مبتنی بر نفت و صنعت پتروشیمی هم‌چنین تهدید ناشی از جایگزینی انرژی‌های نو به‌جای سوخت‌های فسیلی روبه‌روست.عدم توزیع عادلانه و مناسب درآمدها و ثروت‌های اقتصادی و مواجه بودن شهروندان با مشکلات اقتصادی نیز برای دولت چالش‌هایی را ایجاد می‌کند.نرخ بیکاری بالا که رقمی تا ۳۰ درصد عنوان می‌شود و قرار گرفتن بیش از ۲۰ درصد شهروندان زیرخط فقر در این خصوص قابل‌توجه است. (اسدی؛۱۳۹۱ : ۴۳۳)
لذا به خاطر آن‌که ۶۰ درصد جمعیت عربستان زیر ۱۸ سال سن دارند و ۲۸ درصد آن‌ها بیکار می‌باشند همین امر موجب شد ملک عبدالله که برای عمل جراحی کمرش در اوایل سال ۲۰۱۱ به آمریکا رفته بود به‌محض ورود به خاک عربستان دستور داد تا ۳۶ میلیارد دلار کمک رفاهی به مردم اعطا شود که به هر شهروند سعودی دو هزار دلار رسید و حقوق کارکنان دولت هم ۱۵ درصد افزایش یافت(عباسی؛۱۳۹۰: ۴۹)
در بعد داخلی ، عربستان از مشکلات و نابسامانی‌های متعدد اقتصادی رنج می‌برد:

• • وابستگی شدید اقتصادی به صادرات نفت ؛

• • بالا بودن نرخ بیکاری ؛

• • افزایش جمعیت (که به دلیل پاسخگو نبودن امکانات کشور،در آینده به مسئله‌ای اساسی بدل می‌شود)

• • فساد مالی عربستان؛

• • فقر اقتصادی به‌ویژه در مناطق شرقی

• • انحصار دولتی بر بخش عظیمی از فعالیت‌های اقتصادی .( هرمزی،۱۳۸۷: ۳۸۹)

از طرف دیگر حضور بالای اتباع خارجی در ۷۵ درصد مشاغل به دلیل فقدان آموزش‌ها و مهارت‌های لازم در بین سعودی‌ها و هم‌چنین روحیه‌ی کاری و انتظار دستمزد بالا یکی از دلایل نرخ بیکاری بالا در این کشور محسوب می‌شود. .( Fretag, 2012 :25)
۳-۲-۴-اجتماعی

• متناسب با سیستمهای کشت حفظ صرفهجویی در خاک است.

• ریسک پایین صدمه به محصول

• در مدیریت مقاومت به علف هرز مهم است.

• • پتانسیل پایین برای رانش.

  ( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در اواخر دههی ۱۹۸۰ محققان ایجاد تومورهای زیاد را در یکی از گونه های موش (Dawley Sprague) در زمان قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آترازین مییابند. [۵۴]
بر اساس تحقیق با موش اسپراگوداولی ^[۱۵]آترازین به عنوان یک ” کارسنیوژن انسانی ممکن (دسته ی C) ” دستهبندی شد. [۵۴]
اوائل دههی ۱۹۹۰ به خاطر پذیرش گستردهی آترازین در کشاورزی میدوست، برنامههای مدیریتی برای به حداقل رساندن قرارگرفتن در معرض آبزمینی و منابع آبسطحی توسعه پیدا کردند.ترکیبی از تغییر در روش های پرورشی ( نسبت های کاربرد و زمانبندی، نواحی بافر حول منابع آب و غیره) و افزایش در کشت حفاظتی منجر به کاهش قابل توجهی در تعداد ردیابی آترازین در منابع آب شد. در مطالعهای توسط بررسی ژئولوژیک آمریکا (USGS)، سطوح آترازین در ۵۳ نهر غربی – مرکزی (پس از کاربردهای چشمه) در حدود ۴۷ درصد بین سال های ۹۰- ۱۹۸۹ و ۹۵ – ۱۹۹۴ کاهش پیدا کرد. کاهش روند سطوح آترازین در آب امروزه ادامه دارد. [۵۴]
در ژوئن ۲۰۰۰ گروه مشاوره EPA علمی به توصیهی دستهبندی مجددآترازین به عنوان ” عدم احتمال ” ایجاد سرطان در انسانها،گروه مشاوره علمی EPA ویژه تعیینکرد که تأثیر تومورهای افزایش یافته و منحصرا مشاهده شده اسپراگو داولی ^[۱۶]ربطی به انسانها نداشتهاست و توصیهکرد که آترازین به عنوان ” عدم احتمال به عنوان یک کارسینوژن انسانی ” دستهبندی می شود. این حاکی از قانونمندی در سال ۱۹۹۸ توسط آژانس بین المللی سازمان سلامت جهانی برای تحقیق در سرطان ( IARC ) میباشد که آترازین را مجددا به عنوان ” غیر قابل دستهبندی شدن به عنوان حاوی کارسینوژن در انسانها ” دستهبندی کردهاست. مرورهای تنظیمی در استرالیا و اتحادیه ی اروپا هم، سالم بودن آترازین برای انسانها و محیط را مورد حمایت قرار میدهند. [۵۴]
۱۹ ژانویه ۲۰۰۱ ارزیابی ریسک ابتدایی سلامت انسانی EPA منتشر شد. ارزیابی ریسک ابتدایی سلامت انسانی منتشر شده توسط EPA نکاتی چند در مورد سلامت آفتکشهای آترازین را مستند ساخت. بر اساس توصیههای گروه مشاوره علمی، EPA ، آترازین را با ” عدم احتمال به عنوان کارسینوژن انسانی، مجددا دسته بندی کرد ” . یک دوره نظرات عمومی ۶۰ روزه در ادامه آمد که نظرات صنعت کشاورزی، کشاورزان، دانشمندان و فعالان جمع آوری شد.[۵۴]
۲۶ سپتامبر ۲۰۰۱ ارزیابی ریسک ابتدایی اقتصادی EPA منتشر شد. ارزیابی ریسک ابتدایی اقتصادی منتشر شده توسط EPA، چند نکته ی مهم در مورد سلامت آفت کش های آترازین را مستند ساخت. یک دوره نظرات ۶۰ روزه در ادامه آمد که در آن هر دو نظرات حمایتی از صنعت کشاورزی و نکات گروه های محیطی جمع آوری شدند. [۵۴]
۱۶ آوریل ۲۰۰۲ مختصر نامهی فنی EPA این گردهمایی عمومی که در آن دانشمندان EPA به ارائه ارزیابی دوره شدهی ریسک خود برای آفتکشهای آترازین پرداختند، یک دوره نظرات عمومی ۶۰ روزهی نهایی در مورد ارزیابیهای ریسک آترازین را آغاز کرد. مرورهای مطلوب EPA ، اساس تصمیم شایستگی ثبت مجدد مقدماتی (IRED) شد. [۵۴]
۵ ژولای ۲۰۰۲ دورهی نظرات عمومی در مورد ارزیابی ریسک پایان میپذیرد. EPA نظرات نهایی ورودی در مورد ارزیابی های ریسک و پیشنویسهای تصمیم شایستگی ثبت مجدد را دریافت میکند. [۵۴]
۳ آگوست ۲۰۰۲ تاریخ انتشار اصلی برای سند شایستگی ثبت مقدماتی EPA، RED آترازین را با نقل منابع نامناسب برای اجازهی رسیدن به خط مرده ۳ آگوست ۲۰۰۲ به تأخیر انداخت. [۵۴]
۳۱ ژانویه ۲۰۰۳ EPA به تکمیل IRED پرداخته و در محتوا به مختصر سازی سازندگان و سهامداران میپردازدEPA توصیهها را در IRED آتی طراحی میکند. شامل پایش افزایش یافته و مدیریت مداوم آب پخشانها در مناطقی که آترازین، بیشترین استفاده رادارد. [۵۴]
۲۸ فوریه ۲۰۰۳ IRED برای نظرات عمومی ۶۰ روزه در ثبت فدرالی منتشر میشود IRED تکمیل ارزیابی ریسک انبوه سلامت انسانی برای استفادههای کنونی آترازین و ارزیابی ریسک اکولوژِک ( به جز مورد اشاره شده در بالا) را تعیین میکند . [۵۴]
۲۰- ۱۷ ژوئن ۲۰۰۳ جلسهی گروه مشاوره علمیSAP) EPA ) گروه خارجی به ارزشیابی موضوع اثرات بالقوه آترازین بر دوزیستان پرداخته است. هیچ شواهد قطعیای وجود نداشت و راهنماییها برای تحقیق آتی مقررشدند. [۵۴]
۱۷ ژولای ۲۰۰۳ جلسهی EPA SAP گروه خارجی داده های اپیدمیولوژیک را برای آترازین و سرطان در نظر میگیرد. سوگیری سطحی PSA نقش کلیدی را ایفا میکند. [۵۴]
۳۱ اکتبر ۲۰۰۳ IRED اصلاحشده ارائهشد. IRED دوره شده حاوی نتایج و توصیهها از جلسات SAP، در ژوئن ۲۰۰۳ و ژولای ۲۰۰۳ میباشد. که به ارائه چراغ سبزی برای ثبت مجدد آترازین می پردازد. [۵۴]
۲۱ ژوئن ۲۰۰۶ ارزیابی ریسک افزایشی تریازین ارائه شد EPA بیان میدارد که ریسکهای افزایشی همراه با آفتکشهای تریازین حامل ” صدمهای نیست که برای جمعیت عمومی آمریکا، نوزادان، کودکان یا سایر مصرف کنندگان نتیجه شود ” . تمام تولرانسها، استاندارد سلامت را برآورده میسازند. [۵۴]
۲۱ سپتامبر ۲۰۰۷ EPA به صدور مقالهی سفید در آخرین تحقیق دوزیستان میپردازد که با بهره گرفتن از پروتوکل تصویب شدهی EPA هدایت گردیدهاست EPA بیان می کند : ” بر اساس نتایج منفی این مطالعات، آژانس نتیجه میگیرد که رد فرضیه فرمولبندی شده در SAP 2003 منطقیاست که قرارگرفتن در معرض آترازین میتواند به توسعهی اندام تولید مثل دوزیستان اثر بگذارد. آژانس در این زمان بر این باور است که هیچ دلیل قانع کنندهای برای تأکید بر آزمایش بیشتر باتوجه به اثرات بالقوه آترازین بر توسعهی اندام تولید مثل دوزیستان وجود ندارد “.[۵۴]
اکتبر ۲۰۰۷ FIFRA SAP مستقل جلسهی گروه مشاورهی علمی برای مرور، نظر دادن جلسه میگذارد. ( آخرین تحقیق آترازین درباره ی دوزیستان).[۵۴]
دسامبر ۲۰۰۷ جلسهی گروه مشاورهی علمی FIFRA SAP مستقل برای مرور، نظر دادن در برنامهی پایش اکولوژیک آترازین جلسه میگذارد.[۵۴]
آترازین یکی از گستردهترین و بحثبرانگیز ترین آفتکشها در دنیاست. کشاورزان، کارگران مراقبت از چمن و باغبانان از آترازین هم برای جلوگیری از رویش علف های هرز برگپهن قبل از روئیدهشدن از زمین و هم برای کشتن علفهای هرزی روئیدهاند، استفاده میکنند. این مادهی شیمیایی ارزان است و چون یک آفتکش پیش ظهور است، مانع رقابت علفهای هرز با محصولات از زمان شروع فصل رویش میگردد. برآورد میشود که آترازین میتواند بارهای محصولی را تا شش درصد افزایشدهد. آترازین همچنین در سیستمهای کشت حفاظتی برای کنترل علف های هرز و کاهش فرسایش خاک استفاده شدهاست.
همانند اواخر سال ۲۰۰۲، برآورد شد که آترازین معمولترین آفتکش مورد استفاده در دنیا با کاربردهایی در ۸۰ کشور بوده است. اما مطالعات آن زمان نشان دادند که آترازین در زمین در آب حل شده و درمنابع آب نوشیدنی زیرزمینی در سراسر دنیا حل شدهاست.
اتحادیهی اروپا، تمام استفادههای آترازین را به خاطر آلودگی پایدار درآب زمین در سال ۲۰۰۴ قدغن کرده است.
در مناطق دیگر، آترازین به طور مداوم، حداقل تا آخرین سالهای دههی ۲۰۰۰ استفاده می شود. در سال ۲۰۰۵، کشاورزان نبراسکا^[۱۷]، آترازین را برای ۷۷ درصد جریبهای ذرت در آن ایالت به کار بردهاند. که جدیدترین سال گزارش شده در فایل ادارهی لینکولن ^[۱۸]از خدمات آمار کشاورزی ملی است. در طی همین دورهی زمانی، محصولات ارگانیم اصلاحشده از نظر ژنتیکی (GMO) بر میدوست آمریکایی غلبه کردهاند. مطابق با USDA، در سال ۲۰۰۸، ۹۲ درصد باقلاهای کشت شده در آمریکا انواع GMO بودند. نبراسکا و داکوتا ^[۱۹]جنوبی، دو ایالت با بیشترین درصد، هر کدام ۹۷ درصد بوده اند. ذرت اصلاح شده از نظر ژنتیکی در ۸۰ درصد مزارع آمریکا در سال ۲۰۰۸ کاشت شد. مجدداٌ کشاورزان حرفه ای در میدوست هم همین راه را رهبری کردند. کشاورزان Nebraska، ۸۶ درصد ذرت GMO را کاشتند در حالیکه Dakota جنوبی، لیست ایالات را به ۹۵ درصد ذرت GMO کاهش دادند. استفاده از محصولات GMO به ویژه انواع Roundup Ready ممکن است به این معنی باشد که کشاورزان به عنوان دفاع اولیهشان در مقابل علفها از آترازین به رانداپ ^[۲۰]رویآوردند.
فشار دیگر در مقابل آترازین این است که مطالعات علمی نشان میدهند که این مادهی شیمیایی ممکن است برای انسانها و دیگر گونه ها به خصوص در حوزهی سلامت تولید مثل، خطرناک باشد. در سال ۲۰۰۳ شش مطالعه وجود داشت که نشان داد قورباغههای در معرض آترازین از زمین های کشاورزی اطراف،اختلالات جنسی شان توسعه پیدا کرده است. برخی گونه ها به توسعهی آزمایشات و تخمدانهای متعددی پرداختهاند. نرها در مطالعات دیگر، هرمافرودیت بودهاند.
آژانس حفاظت محیطی در طی وزارت بوش مطالعات را بررسی کرده، آن ها را در مقابل دیگر مطالعات ارزیابیکرده و سلامت این آفتکش را در استفاده اعلام کرد. اما به سازندهی شرکت سوئیسی سیگنتا ^[۲۱]برای پایش چاه های آب در چند حوزهی شهرستان نیاز داشت.آن نتایج نشان دادند که سطوح کلی آترازین پایین بودهاند اما در چند چاه، سطح ذرت دارای آترازین در شهرستان در طی بهار و تابستان خوشه زد.
برخی رؤسای محلی از این خوشه ها آگاهی دارند. مثلا رؤسای آب در Lincoln، Nebraska به طور روتین چاه های آبدهنده در نگه دارندههای منبع آب شهرها در هر فصل بهار در زمانی که از به کارگیری آترازین متوسط کشاورزان باخبر بودند، بستند.
در دیگر بخشهای کشور، رؤسای محلی از خوشه ها در سطوح آترازین آگاهی نداشتند. پس از اینکه مطالعات به روی قورباغه این موضوع را شکل داد، محققان دیگر شروع به مشاهدهی آترازین و اثرات آن بر انسان ها کردند. مطالعات اپیدمیولوژیک و حیوانی در سال ۲۰۰۹ نشان دادند که سطوح بالای آترازین در طی دوره های خاص بارداری میتواند منجر به نقوص بیشتر در زمان تولد، وزن پایین بیشتر در زمان تولد، مشکلات قاعدگی و حتی احتمال مشکوک به سرطان برای انسان های در زندگی پس از تولد شود.
آترازین یکی از گسترده ترین آفتکشهای مورد استفاده در کشاورزی آمریکا و استرالیاست.[۵۵,۵۶] در اتحادیهی اروپا در سال ۲۰۰۴ بخاطر آلودگی پایدار آب زمین قدغن شد [۵۷] همانند سال ۲۰۰۱ آترازین معمولترین آفتکش آلودهکنندهی آب آشامیدنی در ایالات متحده بود.[۵۸] مطالعات پیشنهاد میدهند که یک تجزیه کننده اندوکرین است. عاملی که می تواند سیستم هورمونی طبیعی در حیوانات را تغییر دهد.[۵۹,۶۰]
در سال ۲۰۰۶، آژانس حفاظت محیطی آمریکا((EPA بیان داشت که ریسکهای همراه با مازاد این آفت کشها حاوی قطعیت منطقی از عدم صدمه است و در سال ۲۰۰۷، EPA بیان داشت که آترازین تأثیر معکوسی بر توسعهی جنسی دوزیستان نداشته و هیچ آزمایش بیشتری تضمین نشد.EPA [61,62] مروری جدید در سال ۲۰۰۹ را گشود که نتیجه گرفت که پایهی علمی آژانس برای تنظیم آترازین قدرتمند بوده و اطمینان بخش جلوگیری از سطوح معرضی است که میتوانند منجر به آثار تولید مثلی در انسانها شود.[۶۳]
البته مرور EPA مورد انتقاد قرارگرفته و سلامت آترازین بحث برانگیز باقی میماند. [۵۵,۶۰,۶۴,۶۵]
در حیوانات شامل انسان ها، سیستم اندوکرین، هدف اصلی آترازین است. EPA آمریکا میگوید: “بنابراین مطالعات نشانمیدهند که آترازین یک بههم زنندهی اندوکرین است”.[۵۹]مطابق یا خلاصهی شیمیایی EPA آمریکا، ضمنیات قطع اندوکرین موجود برای سلامت کودکان مرتبط با اثرات در طی حاملگی و در طی توسعهی جنسی هستند. ریسکهای افزایش یافته برای تحویل پیشترم و تأخیر رشد intrauterine همراه با قرارگرفتن در معرض آترازین بودهاست. قرارگرفتن در معرض آترازین، منجر به تأخیر یا تغییر درتوسعهی بلوغ در مطالعات حیوانی آزمایشی نشان داده شدهاست. [۵۹]
در آگوست ۲۰۰۹، ریسکهای آترازین در صفحه ی ۱ مقاله ی نیویورک تایمز به عنوان علت بالقوه نواقص در زمان تولد، وزن پایین در زمان تولد و مشکلات قاعدگی در زمان مصرف شدن درغلظت های زیر استاندارد فدرالی بحث شدهاند. [۶۵]
آترازین نشان دادهاست که EPA در حال چشم پوشی از آلودگی آترازین در آب سطحی و نوشیدنی در ایالات متحدهی مرکزی است. نتایج تحقیق از مطالعهی سلامت کشاورزی مؤسسهی مرکز ملی آمریکا منتشرشده در سال ۲۰۱۱ نتیجه گرفته است که ” هیچ شواهد پایداری از اجماع بین استفاده از آترازین و محل سرطان وجود نداشته است “. این مطالعه، ۵۷۳۱۰ به کار برندهی آفتکش مجاز در طی ۱۳ سال را پیگیری کرد. EPA هم در سال ۲۰۰۰ تعیین کرد که ” آترازین احتمال ایجاد سرطان در انسانها را ندارد “.
یک مطالعه ی اپیدمیولوژیک در سال ۲۰۱۲ نشان داد زمانی که نواحی تگزاز با بالاترین سطوح آترازین استفاده شده در محصولات کشاورزی زندگی کردهاند، ۸۰ برابر احتمال بیشتری برای تولد نوزادانی با choanal atresia و stenosis را در مقایسه با زنانی که در نواحی دارای پایین ترین سطوح زندگی کرده اند، داشته اند.
در سال ۲۰۰۶، آژانس حفاظت محیطی آمریکا (EPA) بیان داشت که ” ریسکهای همراه با مازاد این _آپ، حاوی قطعیتی منطقی از عدم صدمه میباشند” و در سال ۲۰۰۷، EPA بیان داشت که آترازین اثر معکوسی بر توسعهی جنسی دوزیستان نداشته و هیچ آزمایش بیشتری هشدار داده نشد.[۶۱,۶۲] EPA مروری جدید در سال ۲۰۰۹ را گشود که نتیجه گرفت ” پایه های علمی آژانس برای تنظیم آترازین آن قدرتمند بوده و تضمین کنندهی جلوگیری از سطوح معرضی هستند که میتوانند منجر به اثرات تولید مثلی در انسانها شوند “. [۶۳]
با توجه به اهمیت اندازه گیری این ماده در محیط آلوده شده آب و پسابها و با توجه به اینکه تاکنون بنا بر تحقیقات ما، هیچ گونه حسگر تشخیص و اندازه گیری آترازین طراحی نگردیده است. لذا در این کار تحقیقاتی یک الکترود طلای اصلاح شده پایه پلیمری و حساس به آترازین به عنوان یک حسگر الکتروشیمیایی جهت اندازه گیری در آب و پسابها طراحی نماییم.
فصل دوم
روش اجرای تحقیق
۲-۱مقدمه
هدف این پژوهش ساخت حسگر الکتروشیمیایی است که وجود سم آترازین را در آب و پسابها تشخیص میدهد. از اینرو در این فصل ابتدا ساختار شیمیایی آترازین، تاثیرات منفی این سم بر روی انسان، محیط زیست، حیوانات، راه های انتقال آلودگی به محیط های غیرهدف وتمهیدات برای کاهش زیان استفاده از آن بررسی شدهاست، سپس دستگاه اتولب و مواد و روشهایی که برای ساخت حسگر استفاده میشوند معرفی شدهاند.
۲-۲معرفی سم آترازین
آترازین(۲- کلرو ۴ – میتیل آمین – ۶ ایزو پروپیل آمینو – ۱و ۳ و ۵ – تریازین)یک علفکش انتخابی متعلق به خانواده s تریازینها بوده که در ساختار شیمیاییاش یک حلقه آروماتیک هگزامریک و متقارن که به وسیله سه اتم کربن و سه اتم نیتروژن تشکیل شده است. (تصویر ۱ ) یک ماده شیمیایی با منشا انسانی بود که در سر تاسر جهان به عنوان علفکش استفاده میشود که با مقدار مصرف سالیانه جهانی ۱۱۱۰۰۰ تن برآورد شده است. آلودگی آبهای سطحی بوسیله آترازین یک نگرانی است بخاطر اینکه آلودگی منبع غیر نقطه ایی از فعالیت های کشاورزی منجر به افت جریان آب پایین دست به دلیل افت روان آب خاک مواد غذایی و آفت کش هاست.هر چند چه عوامل فراوانی بر جا به جایی آفت کش ها در اراضی کشاورزی اثر گذاشته است . افت خروجی سالیانه آترازین ۵% از مقدار اولیه برآورد شده است. این علف کش ریز آلاینده رکاستیرانت را برای متابولیسم میکروبی است.با مقادیر نیمه عمر در خاک که دامنه ایی از چند روز تا چند ماه بستگی به شرایط منطقه ایی و سابقه کار قبلی دارد و مقادیر نیمه عمر بالای ۱۰۰ روز در آب شیرین را دارد.]۶۶[
شکل ۲- ۱: ساختار شیمیایی آترازین
۲-۳تجزیه زیستی آترازین
آترازین به دلیل حلال بودن در آب جز مواد با دوام ملاحظه شده (۳۳ mg / L در ۲۰ ) و همچنین به خاطر ضریب خرد شدگی پایین ( kd = 3.7 L / Kg ) میباشد.اگر چه مواد هالوژن میتیل تیواتر و N – آلکیل در حلقه S – تریازین از این گروه از علف کش ها متابولیسم میکروبی آنرا مانع میگردد. ]۶۶[
۲-۳-۱بررسی رابطه بین آترازین وآب آشامیدنی
هدف این بخش رابطه بررسی وجود تاثیر منفی آترازین روی آب است. به علت اینکه آترازین در امریکا به طور گسترده به مصرف میرسد وسالانه بین۲.۱ تا۲میلیون از زمینهای غلات و ذرت بوسیله این علف کش متداول سمپاشی می شود بنابر این وجود ارتباط بین آب آشامیدنی و آترازین اثبات شده است. پس از اینکه آترازین سم پاشی شده میزان عملکرد آن بوسیله میکروبهایی که درون خاک موجود می باشند واز آن به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند کاهش می یابد و با بهره گرفتن از آب تجزیه می شوند .میزان زمانی که آترازین در سطح بالایی خاک وتحت شرایط هوای گرم و نمناک میتواند به عنوان علف کش عمل کند ۶۰ روز است که این نیمه عمر نسبت به سایر علفکشها قابل توجه است. آترازین معمولا درخاک کندتر اثر خود را از دست می دهد وباعث آلودگی آب می شود و به خاطر گستردگی منابع زیر زمینی آلودگی آب توسط آترازین مهم است. .EPAیا سازمان حفاظت محیط زیست میزان آترازین موجود در آب سالم آشامیدنی را۱۵۰ ppb برای یک استاندارد جهانی در نظر گرفت .اگر میزان آترازین کمتر از این مقدار باشد آب آشامیدنی سالم است ولی اخیرا این سازمان میزان آترازین را تا مقدار ۳ ppb کاهش داده است . هم اکنون برخی از آبهای زیر زمینی در منطقه کانکاس امریکا بیش از این مقدار آترازین در خود دارند این در حالی است که در منطقه شرق این قسمت مهمترین منبع آب های زیر زمینی و سطحی است و همین امر باعث افزایش نگرانیها در مورد استفاده از آترازین شده است.]۶۷[
۲-۳-۲اثرات زیست‌ محیطی علفکشها
در طی پنجاه سال گذشته، آفتکشها جزء ضروری دنیای کشاورزی بوده اند. گرچه تقاضا برای تولید و توزیع آفتکش که باعث افزایش بهبود کیفیت و کارایی کشاورزی می شود محرز است، ولی احتمال بکارگیری نابجا و غیر معقول، بسیار زیاد می باشد. یکی از مهمترین نکات سازمان بهداشت جهانی، مسئله آفتکشها میباشد. افزایش جمعیت و بدنبال آن افزایش مصرف مواد غذایی، بویژه محصولات کشاورزی، کشاورزان را بر آن داشته است که میزان محصولات خود را افزایش دهند. افزایش کشت محصولات متعاقباٌ افزایش سموم آفتکش را به همراه داشته است. به دلیل بی توجهی کشاورزان در مصرف سموم، ریزشهای جوی و چندین عامل دیگر سموم کشاورزی وارد آب رودخانه ها و دریاها می شوند. تا دیروز زندگی بشر مملو از ترس از بلایایی جهان گستر چون وبا، حصبه ، تیفوس و طاعون بود ، اکنون خوشبختانه این بیماریهای مهلک که روزی همه جاگیر بودند با پیشرفت دانش پزشکی و رعایت اصول بهداشتی دیگر موجب نگرانی نیستند. امروز ما نگران صدمات متفاوتی هستیم که در محیط زیست ما در کمین نشسته‌اند صدماتی که محصول پیدایش و تکوین شیوه زندگی جدید خود بشر هستند، نمونه‌اش پیدایش همین آفت کش‌های قوی است امروزه مشکلات اقتصادی و زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه علفکش‌ها بر کسی پوشیده نیست. هزینه‌های سرسام‌آور کشف و تولید، مسمومیت سنجی و ثبت علفکشها از یک طرف، بروز بیماری‌های مختلف پوستی، گوارشی و تنفسی از طرف دیگر و نیز بروز مقاومت علفهای هرز به علفکشها و آلودگی منابع آبی و خالی و صدمه به حیات وحش، مشکلات را دوچندان نشان می‌دهند. اولین علفکش ثبت شده در ایران مربوط به سال ۱۳۴۷ می‌باشد و تاکنون ۷۰ علفکش از گروه‌های مختلف در کشور به ثبت رسیده است. سالانه بیش از ۲۵ میلیون کیلوگرم سموم کشاورزی در کشور مصرف می‌گردد که ۵/۴۰ درصد علفکش، ۷/۳۸ درصد حشره کش، ۲/۱۵ درصد قارچکش و ۶/۵ درصد سایر سموم می‌باشند.]۶۸[

فروپاشی شوروی و الزامات پیش روی ترکیه
فروپاشی شوروی یکی از تحولات ژئوپلیتیکی بود که در واپسین دهه قرن بیستم اتفاق افتاد. این تحول نه تنها موجبات سقوط نظام دوقطبی و خاتمه جنگ سرد را فراهم ساخت بلکه باعث شد از ویرانه های امپراتوری پیشین، شمار قابل توجهی دولت های نوبنیاد سربرآوردند که برخی از آنها در تاریخ گذشته خود هرگز طعم استقلال را در مقام یک دولت ملی به مفهوم جدید آن نچشیده بودند. تاسیس دولت های نو مستقل در حوزه های پیرامونی اتحاد جماهیر شوروی سابق محیط های منطقه‌ای و بین المللی را متحول کرده و آیین عمل های جدیدی را فرا روی جامعه بین الملل نهاد. به عبارتی دیگر تحولات مزبور به معنای تغییر و تحول در معادلات منطقه ای و ضرورت ایجاد اصلاحاتی در سیاست خارجی کشورهای زیادی بود که در پی وقوع این رخداد شاهد بروز آن می باشیم.
بلافاصله بعد از فروپاشی شوروی و ظهور نابهنگام و سریع چند کشور مستقل، بیم و امیدهای فراوانی نسبت به این منطقه پیدا شد. وجود تسهیلات، تجهیزات و دانش هسته ای در قزاقستان، یا افزایش شتاب گرایش به اسلام، احتمال سامان یابی ارزش ها و نهادهای اسلامی و در کل اسلام سیاسی و نهایتا تشکیل یک بلوک قدرتمند اسلامی در منطقه از جمله نگرانی هایی بود که جهان خارج و به خصوص غرب را با خود مشغول ساخته بود.
در مقابل، خوش بینی و امیدهائی نیز در مورد منطقه احساس می شد که مهم ترین آنها به امکانات بالقوه اقتصادی موجود در این منطقه برمی گشت. پیش بینی می شد که با رهائی این منطقه از زیر سیطره اتحاد جماهیر شوروی، منابع غنی زیرزمینی آن در دسترس سرمایه ها و شرکت های غرب قرار خواهد گرفت. به این منطقه به عنوان بازار مصرف وسیعی نگریسته می شد که در آن با بهره گیری از نیروی کار ارزان و تولید کالاهائی با هزینه کمتر سود هنگفتی برای این شرکت ها رقم می خورد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اما دیری نپائید که نگرانی های اصلی و اساسی موجود در مورد آینده این منطقه تا حدود زیادی رنگ باختند. از یک سو رهبران قزاقستان منافع کشورشان را در عاری کردن قزاقستان از وجود هر گونه تسلیحات اتمی تصور کردند. از این روی با معادلاتی که با آمریکائی ها و روس ها صورت دادند کلیه تسلیحات مزبور را منهدم و یا به این دو کشور منتقل کردند. از سوی دیگر، بر خلاف تصور آنها، ایران اسلامی تقریبا همزمان با این تحولات ضمن بازنگری در سیاست های خارجی خود، ایده صدور انقلاب را تا حدود زیادی تعدیل کرده و عمدتا سیاست های واقع بینانه و عمل گرایانه تری را در پیش گرفت. برخورد احتیاط آمیز ایران با مسایل و قضایای منطقه و داشتن تمایل به برقراری روابط با دولت ها و نهادهای رسمی این جمهوری ها به میزان قابل توجهی از نگرانی های جهان خارج و غرب فرو کاهید. دلایل متعددی را در ایجاب ایران به بازنگری در سیاست های خارجی خود می توان عنوان کرد. لیکن شاید مهم ترین علت را در رویکرد این کشور به سیاست‌های توسعه اقتصادی سراغ گرفت. ایده صدور انقلاب و اتخاذ سیاست های ایدئولوژیک ـ محور، ضمن تحمیل هزینه های سنگین بر کشور، موانع عمده ای را در سر راه اجرای موفقیت آمیز سیاست مزبور (توسعه اقتصادی) ایجاد می کرد.
رفع نگرانی های اساسی موجود در رابطه با منطقه از یک سو و وجود منابع غنی زیر زمینی و انرژی، بازار مصرف انبوه، فرصت های اقتصادی چشمگیر، موقعیت حساس ژئوپلیتیکی منطقه و… از سوی دیگر نگاه جهان خارج را به سوی منطقه معطوف گردانید. روی این اصل تلاش ها و رقابت‌های گسترده ای جهت نفوذ و حضور در منطقه بکر آسیای مرکزی و قفقاز تدارک دیده شد. کشورهای مختلفی هر کدام با برخورداری از یک مجموعه توانمندی های خاص، برنامه ریزی های کلانی را در جهت تحقق اهداف مزبور صورت دادند. در این میان آنچه که بیشتر مشهود و ملموس تر می کرد جهت گیری کشور ترکیه بود که با بهره گیری از موقعیت خاص جغرافیایی، حمایت های گریز ناپذیر غرب، سوابق تاریخی، اشتراکات مذهبی، فرهنگی و فعالیت های گسترده ای را در این خصوص ترتیب داد. ترکیه تا این زمان همواره با فراز و فرودهای متناوب، خود را در قالب یک کشور تنها و منزوی در منطقه و جامعه جهانی می نگریست. لیکن با تحولات صورت پذیرفته و با اقبال، بدون تقبل کمترین هزینه ای به برجسته ترین عضو گروه کشورهایی که از مدیترانه تا شرق دور امتداد دارند، مبدل شد.
پیدایی این شرایط و تسطیع بارقه های نو بر جایگاه انزوا گونه ترکیه، سیاست های خارجی پیشین ترکیه که سرآغاز آن به دهه ۶۰ برمی گردد بر سیاست سنتی کمالیسم تاکید دارد. سیاست مزبور بر پایه اصول زیر استوار بود: عدم مداخله در امور داخلی کشورهای خاورمیانه، داشتن روابط برابر میان این دولت ها، برقراری و تحکیم روابط دیپلماتیک با اسرائیل، حمایت از مسائل اعراب، حفظ پیوند با غرب با توجه به آثار آن بر روابط ترکیه با خاورمیانه و بالعکس و سرانجام توسعه روابط دوجانبه. از سوی دیگر میراث آتاتورک تعقیب هر نوع ماجراجوئی پان ترکیستی نظیر سیاست‌های آشکار روزهای واپسین حیات امپراتوری عثمانی را باز می داشت. به باور کمالیست ها سیاست های پان ترکیستی و تحریک ترک های شوروی برای خلق یک دولت واحد و مستقل پان ترکیستی پیامدی جز تحریک روس ها بر ضد ترکیه نخواهد داشت. لیکن شایسته است که جمهوری جدید ترکیه تمام انرژی و توان خود را برای ایجاد یک دولت کوچکتر، ملی گرا و به لحاظ قومی متجانس تر در داخل مرزهای حقیقی اش مصروف بدارد.
هجوم عراق به کویت و متعاقب آن بروز جنگ دوم خلیج در
سال ۱۹۹۰ اصول سنتی سیاست خارجی ترکیه را در خصوص خاورمیانه به چالش طلبید. اعطای مجوز استفاده نیروهای چند ملیتی از پایگاه ناتو در اینجیرلیک که تخطی از اصول سیاست خارجی محسوب می شد و درگیر شدن این کشور در مناقشه با دو کشور عربی خاورمیانه که ترکیه از زمان پیمان بغداد از آن احتراز می کرد، نوعی انحراف اساسی از سیاست خارجی ترکیه تلقی می شد.
فی الواقع فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و دگرگونی های بنیادین حاصله در ماهیت و مناسبات قدرت نظام بین الملل، شرایط نوینی را فرا روی رهبران کشور ترکیه نهاد و آنها را بر آن داشت تا جهت بهره گیری حداکثر از فرصت های فراهم شده، با تجدید نظر در سیاست های پیشین خود، به ایفای نقش فعالتر در معادلات منطقه ای و جهانی بپردازد. در این میان آسیای مرکزی به اقتضای حمایت های مطبوعات و افکار عمومی داخلی، وجود منافع دائم التزاید ترکیه در روابط با این کشورها، تمایل و تلاش خود این جمهوری ها برای یافتن حامیان خارجی، تحریکات و حمایت های بین المللی و… جایگاه خاصی در سیاست خارجی ترکیه پیدا کرد.
با انحلال رسمی اتحاد شوروی، وزارت امور خارجه ترکیه گروه ویژه ای را به منظور دیدار از آسیای مرکزی و قفقاز، ارزیابی اوضاع منطقه و ارائه پیشنهادهای اصولی برای تنظیم سیاست های کارآمد در رابطه با کشورهای نومستقل تشکیل داد. این امر در نهایت به ایجاد تغییر در اصول سازمانی وزارت خارجه و تشکیل بخش جدیدی موسوم به دایره آسیای مرکزی و قفقاز در وزارت خانه مزبور انجامید. دولت جدید سلیمان دمیرل نخست وزیر وقت بلادرنگ برنامه های وسیعی را برای ایجاد یا گسترش روابط با این کشورها تدارک دید.
سفر نسبتا طولانی دمیرل در راس هیئت بزرگی از تجار، کارشناسان سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به منطقه بیانگر بیشترین توجهی بود که تا آن موقع به این جمهوری های همزاد از سوی یک دولت خارجی پرداخت می شد. . چند ماه پیش از آن، ترکیه تمایل خود را برای فراهم کردن امکانات آموزشی برای نیروهای نظامی جمهوری های جدید، اعلام کرد و به گرمی از انتخاب حروف الفبای لاتین برای همه کشورهای آسیای مرکزی جانبداری کرد. در کل تا اواسط سال ۱۹۹۲ ترکیه تلاش های وسیعی را برای رهبری و نفوذ در منطقه در حوزه های سیاسی، مالی، فرهنگی، نظامی و اقتصادی صورت داد. همزمان با این سیاست ها مطبوعات ناسیونالیستی و مذهبی کشور نیز ضمن پوشش کامل و مشروح رویدادهای آسیای مرکزی از برقراری روابط نزدیک ترکیه با این جمهوری ها و تمامی ترک های جهان حمایت گسترده ای به عمل می آوردند.
مقامات ترک روابط خود را با کشورهای جدید بر پایه برابری، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی و سودمندی مشترک توجیه می کردند و مدعی بودند که ترکیه تنها کشوری است که راه جمهوری های نومستقل را برای پیوند با جهان مدرن، عرضه مشکلاتشان به جهان خارج و یا جستجوی حمایت جامعه بین الملل هموار می سازد. از این روی، در مدت کوتاهی بعد از استقلال، سفارتخانه های ترکیه در تمامی این جمهوری ها گشایش یافت و ترکیه اولین کشوری بود که استقلال این کشورها را به رسمیت شناخت.
با نگاه اجمالی به اوضاع و شرایط کشورهای آسیای مرکزی در ابتدای دوره بعد از استقلال، به مشکلات و نارسائی های متعددی برمی خوریم که به طور مشترک گریبانگیر تمامی جمهوری ها بوده‌اند:
ـ نبود نهادهای مورد نیاز برای ایجاد دولت ـ ملت های نوین یا ضرورت بازسازی موجود.
ـ حاکمیت سنت ها و رویه های بجا مانده از رژیم گذشته.
ـ نبود فرهنگ سیاسی لازم در مورد دولت های مردن و دموکراتیک.
ـ نبود کارشناسان و متخصصین مجرب در حوزه های مختلف.
ـ مشکلات ساختارهای تولیدی تحمیل شده بوسیله روس ها.
ـ برخورداری از اقتصاد تک محصولی و عمدتا کشاورزی تک محصولی.
ـ افزایش نرخ بیکاری و تورم، کاهش تولید و وخامت شدید استانداردهای زندگی بخاطر خلاء ناشی از فروپاشی ناگهانی سیستم برنامه ریزی مرکزی.
ـ مشکلات ناشی از گذار از یک مدل اقتصادی متمرکز به اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد.
ـ ترکیبات قومی پیچیده در نتیجه ترسیم خودسرانه و نفاق افکنانه مرزهای موجود، جابجائی گروه های قومی، تبعیدهای دسته جمعی و…^[۱۳۶].
حکومت ترکیه با آگاهی کامل از این همه مشکلات موجود به منظور متحقق ساختن آرزوهای دیرین خود موافقت نامه های متعددی را با این جمهوری ها در حوزه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، حمل و نقل، ارتباطات، کمک های بشر دوستانه و… منعقد کرد.
مقامات ترک برای هماهنگ سازی و هدایت هرچه موثرتر سیاست های شان در قبال این منطقه سازمان اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و فنی تیکا ـTICAـ یا سازمان همکاری های بین المللی جهان ترک، وابسته به وزارت امور خارجه، را در

گروه سوم یعنی جایگزین­ها نیز شامل ۴ استراتژی مدیریت دانش میباشند که البته در پژوهش ما با توجه به استراتژیهایی که در بخش پیشینه پژوهش معرفی شد، مدل SECI مورد استفاده قرار گرفته است که شامل چهار استراتژی اجتماعی­سازی، برونی­سازی، ترکیب­سازی و درونی­سازی است.
گام سوم: برای بدست آوردن روابط درونی بین ۶ معیار اصلی باید از مراحل نه گانه DEMATEL استفاده شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گام چهارم: با توجه به وزن بدست آمده از مرحله قبلی بین معیارها، یک پرسشنامه مقایسه زوجی که مبتنی بر ANP طراحی شده است طراحی شده و برای انتخاب استراتژی مدیریت دانش مورد استفاده قرار می­گیرد.

۳-۷- جمع­بندی فصل

مهمترین بخش این فصل از پژوهش را طراحی پرسشنامه پژوهش شامل میشود که با بهره گرفتن از تلفیق پرسشنامه اهداف، معیارها و استراتژیهای مدیریت دانش، پرسشنامه نهایی طراحی شده است. در فصل آتی، با توجه به روش های مورد بحث، روایی و پایایی و همچنین پاسخ به سوالات و فرضیات پژوهش مورد تحلیل قرار خواهد گرفت و خروجی فرایند تحلیل شبکه­ ای و دیماتل نیز بیان خواهد شد.

فصل چهارم تحلیل داده‌ها

۴-۱ – مقدّمه

از مهم­ترین بخش هر پژوهش، تحلیل اطلاعات است. وجود هر گونه خطا و اشتباهی در چنین بخشی می ­تواند به نتیجه ­گیری­های نادرستی منجر گردد. انتخاب یک روش پژوهش مناسب، تا حد زیادی پژوهشگر را در جلوگیری از بروز اشتباهات در امر پژوهش یاری می­رساند. در این قسمت ابتدائاً به معرفی مدل سلسله‌مراتبی پژوهش پرداخته و سپس نتایج تحلیل پایایی و روایی ابزارهای اندازه‌گیری پژوهش ، اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش و در نهایت به سوالات پژوهش پاسخ داده شده است.

۴-۲- مدل سلسله مراتبی پژوهش

مدل سلسله مراتبی پژوهش در شکل (۴-۱) نمایش داده شده است.
فعال­سازی اطلاعات
بهبود عملکرد
ارتقاء نوآوری
ارتباطات
فرهنگ کارکنان
هزینه
زمان
حمایت مدیریت
مشوق­ها
اجتماعی سازی
برونی سازی
ترکیب سازی
درونی سازی
شکل۴- ۱ مدل سلسله مراتبی پژوهش
جهت دستیابی به هدف پژوهش که اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش می‌باشد، بر اساس مدل سلسله‌مراتبی پیشنهادی ۳ پرسشنامه بین جامعه آماری توزیع گردید. در پرسشنامه اول که بین ۳۱ نفر از مدیران و کارکنان شهرداری تهران توزیع گردید، هدف شناسایی معیارهای انتخاب استراتژی‌های مدیریت دانش بود. داده‌های جمع‌ آوری شده از پرسشنامه‌های ۲ و ۳ به منظور اولویت‌بندی استراتژی‌های مدیریت دانش با بهره گرفتن از تلفیق تکنیک‌های ANP و DEMATEL مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج بررسی متغیرهای جمعیت شناختی حاکی از این است که بیشتر اعضای نمونه مورد مطالعه(۴۵%) داری سن بین ۳۱ تا ۴۰ سال می‌باشند. همچنین ۸۴% حجم نمونه را مردان تشکیل می‌دهند. ۶۲% افراد دارای مدرک کارشناسی و ۴۸% پاسخ‌دهندگان دارای سابقه کاری بین ۶ تا ۱۰ سال می‌باشند.

۴-۳- پایایی ابزار پژوهش

جهت بررسی پایایی پرسشنامه(۱) پژوهش از آزمون ضریب آلفای کرونباخ به کمک نرم‌افزار Spss استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ حاکی از این است که پرسشنامه(۱) پژوهش از پایایی قابل قبولی برخوردار می‌باشند

شرح
تعداد معیارها
آلفای کرونباخ

پرسشنامه شناسایی معیارها

۶

۹۰/۲%

همچنین جهت بررسی معنی داری اثرگذاری هر یک از شاخص های موثر بر استراتژی مدیریت دانش از آزمون اماری T بهره می گیریم. براساس اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه­ اول و استفاده از آزمون آماری T، هر ۶ شاخص معتبر شناخته شد (زیرا P-VALUE کل شاخص ها کمتر از ۰٫۰۵ است). آمار توصیفی (جدول ۴-۱) و استنباطی(جدول ۴-۲) هر یک از شاخص ها در جداول زیر نشان داده شده است.
جدول۴-۱ پارامتر های توصیفی شاخص های موثر بر استراتژی های مدیریت دانش

• موانع انسانی :

انسان ها ممکن است به هر علتی نخواهند دانش خود را تسهیم کنند و بخواهند از آن فقط برای پیشرفت شخصی خود استفاده کنند.زیرا ممکن است این تصور غلط وجود داشته باشد که دانش قدرت است و بنابراین ، نباید آن را از دست داد.شاید بتوان گفت موانع انسانی مدیریت دانش بیش از سایر موارد دیگر حایز اهمیت است. زیرا دانش ماهیتی انسانی و اجتماعی دارد و فقط در صورت تعامل و اعتماد می تواند رشد کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• موانع سازمانی:

موانع سازمانی عبارت است از : اشکال در ساختار(برای مثال ، ساختارهای غیر منعطف به سلسله مراتبی و ساختارهایی که امکان برقراری ارتباط کارکنان با محیط سازمان را به سادگی امکان پذیر نمی کند، عدم توجه به جنبه های غیر رسمی ساختار سازمان و …)، اشکال در سیستم مدیریت (عدم حمایت مدیران عالی از برنامه های مدیریت دانش،کوتاه نگری و جزئی نگری مدیران، استفاده از سبک های نا مناسب رهبری)،اشکال در سیستم حقوق و مزایای کارکنان( کارکنان زمانی توزیع دانش می کنند که انگیزه ی کافی داشته باشند) اشکال در سیستم آموزش ( تبدیل سیستم های سنتی آموزش به سیستم سازمان یادگیرنده با برنامه های آموزشی نامناسب) و اشکال در سیستم شغلی (مشاغل مبهم و تکراری و روزمره و شغل های نامناسب، ابهام و تعارض در نقش و غیره…).

• موانع فرهنگی:

مدیریت دانش بدون وجود فرهنگ مشارکتی مناسب و مبتنی بر اعتماد موفق نخواهد بود اگر فرهنگ توزیع و تسهیم دانش تشویق نشود، مدیریت دانش با چالشهایی روبرو خواهد شد. تأثیر عوامل فرهنگی بر اثر بخشی برنامه های مدیریت دانش انکارناپذیر است. فرهنگ هر جامعه به علت در برگرفتن نظام ارزشی، رفتار افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر در فرهنگی توزیع دانش ارزش تلقی شود مردم برای کسب دانش تلاش خواهند کرد.

• عوامل سیاسی:

دانش منبع قدرت است و شخص قدرتمند می تواند اعمال نفوذ کند و قدرت سیاسی را به دست آورد، بنابراین از توزیع آن جلوگیری می کند. دو عامل قدرت دانش و قدرت سیاسی مانع توزیع مناسب در سازمان است که در اینجا نیز مدیریت دانش که به توزیع گسترده ی دانش در سازمان نیاز دارد با چالشی جدی روبرو خواهدشد. ثبات مدیریت در سازمان ها ( ناشی از ثبات فضای سیاسی ) مدیریت دانش را نیز تحت تأثیر قرار می دهد، از جمله وجود فضای بازی که افراد به راحتی بتوانند اظهارنظر کنند.

• عوامل فنی و تکنولوژیکی:

دانش باید با روش های تخصصی، حفظ و نگهداری، سپس سازمان دهی و توزیع شود. استفاده از فناوری های مناسب در سازمان، گامی موثر در نگهداری دانش آشکار تلقی می شود. در غیر این صورت بخش عمده ای از دانش های ایجاد شده از بین خواهد رفت ( یوسفی،۱۳۹۱).
۲-۲-۳-۱۰) سطوح دانش در سازمان
چنانچه در جدول (۲-۱) مشخص شده است، هفت سطح دانش در سازمان ممکن است وجود داشته باشد.
جدول (۲-۱) هفت سطح دانش در سازمان

ردیف
سطح
فعالیت های کلیدی

۱
دانش مشتری
– توسعه روابط عمیق مبتنی بر تسهیم دانش
– درک نیاز مشتری
– شناسایی فرصتهای جدید

۲
روابط ذی نفعان
– بهبود جریان دانش بین عرضه کنندگان، کارمندان، ذینفعان جامعه و…
– استفاده از این دانش برای تدوین استراتژیهای کلیدی

۳
بینشهای محیط کسب و کار

– کنکاش محیطی سیستماتیک شامل محیط سیاسی، اقتصادی، تکنولوژیکی،
روندهای اجتماعی و محیطی
– تحلیل رقبا