اما آن­چه بر اثر کاوش در دین مبین اسلام و معارف عمیق آن­ها حاصل می­ شود این است که اسلام با صراحت مردم را به دین حق دعوت می­ کند. اسلام دین جهانی است که هدف مشترک همه پیامبران الهی بوده و کاملتر از همه ادیان گذشته است و برنامه­اش پاک ساختن اذهان مردم از اوهام، خرافات، اختلافات ودشمنی­ها می­باشد.
هدف یهود این بود که با ایجاد شبهات در اساس دین از جمله کتاب خدا، اعتقاد مسلمین را سست کند و در تردید و گمراهی قرار دهد. گاهی هم ناتوانی در مقابل استدلال مسلمین آنان را به انکار وحی الهی بعد از حضرت موسی (ع) وا می­داشت و پیامبر اکرم(ص) وقتی سران یهود را به دین اسلام دعوت کرد عده­ای از آن­ها با کمال وقاحت همه چیز را انکار کردند و بر این امر پا فشردند که هرگز بعد از موسی(ع) پیامبری مبعوث نشده وکتابی نازل نازل نشده است. همین کار شوم خود آن­ها را در گمراهی قرار داد، زیرا فرصت نمی­کردند درباره حق و حقیقت بیندیشند خداوند حجت را بر یهود تمام می­ کند که شبهه افکنی­های شما تأثیری نخواهد داشت و پرداختن به آن سبب گمراهی خودتان از مسیر حق خواهد شد.
۳-۵-۱-۳- ترجیح بت پرستی بر خداپرستی جهت ایجاد تردید در مشرکان
یهودیان در مقابل گسترش اسلام به حدی احساس خطر کردند که حاضر بودند برای براندازی آن کفر و شرک و بت پرستی را بر دین آسمانی مقدم بدارند و افراد امی و بی­سواد را در حالت شک و تردید نگه دارند و مانع گرایش آن­ها به اسلام شوند که وحی الهی آن­ها را مورد نکوهش قرار داد نازل شد(نساء/ ۵۱). درباره شأن نزول آیه روایات زیادی وارد شده است اما آن­چه نقطه مشترک همه آن است وحدت نظر در اصل قضیه است که برخی از یهودیان در قضاوت و داوری بین این که شرک قریش بهتر است یا دین رسول خدا(ص) جواب دادند شرک مشرکین بهتر است(صادقی،۱۳۸۲: ۱۰۱).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این قضاوت لکه ننگی در تاریخ یهود شده است و مورخان یهود هر موقع به این نقطه از تاریخ می­رسند نمی ­توانند آن­را توجیه کنند. یهودیان با آن­که دین محمد(ص) را حق می­دانستند به سبب کینه و عداوتی که از وی داشتند شرک و بت پرستی را بر توحید و یکتا­پرستی ترجیح دادند تا تردید آن­ها را درباره پیامبر(ص) زیاد­تر کنند.
۳-۵-۱-۴- به بازی گرفتن اصل دین
یهود جهت جلوگیری از گسترش روز افزون اسلام در اصل دین ایجاد و شبهه می­کردند که آیا دین اسلام آسمانی است؟ آیا همان دین موعودی است که در تورات و انجیل به آن وعده داده شده است؟ تا حداقل شبهه ای در اذهان تازه مسلمانان ایجاد کنند و مانع رشد سریع اسلام و گرایش افراد به این دین الهی شوند. سوره آل عمران آیه ۷۲ بیانگر این است که یهود جهت متزلزل ساختن ایمان مسلمانان از هر وسیله­ای استفاده می­کردند(مکارم شیرازی،۱۳۷۵: ۲/ ۷۱۳).
این توطئه در افراد ضعیف النفس اثر قابل ملاحظه­ای خواهد داشت به خصوص اینکه عده مزبور از دانشمندان یهود بودند و همه می­دانستند آن­ها نسبت به کتب آسمانی و نشانه­ های آخرین پیامبر آشنایی کامل دارند. این امر لااقل پایه­ های ایمان تازه مسلمانان را متزلزل می­ساخت.
۳-۵-۱-۵- سعی در به انحراف کشیدن پیامبر
نقشه یهود جهت مقابله با اسلام، تلاش برای نفوذ در پیامبر(ص) و انحراف او از مسیر اصلی بود. آنان می­کوشیدند به هر طریقی که شده در او نفوذ کنند تا وی نتواند دستورات اسلام را به خوبی انجام دهد. آن­ها گمان می­کردند می­توانند او را فریب داده یا تطمیع کنند. از این رو جمعی از بزرگان آنان گفتند بیایید پیش او برویم شاید بتوانیم او را بفریبیم و از دینش منحرف سازیم، چون او هم بشری بیش نیست. پس به حضور آن حضرت آمده،گفتند: ما بزرگان و علما یهود هستیم و اگر از تو پیروی کنیم همه یهود به تو می­گروند و با ما مخالفتی نخواهند کرد. تنها شرط این است که میان ما و گروهی دیگر که نزاعی وجود دارد، داوری کنی و به سود ما حکم دهی. آن­گاه به تو ایمان خواهیم آورد وتصدیقت خواهیم کرد. اما پیامبر از این کار روی برگرداند. آیه ۴۹سوره مائده درباره این توطئه سخن گفته و پیامبر را از پیروی فتنه جویان بر حذر داشته است(صادقی۱۳۸۲: ۱۱۰).
۳-۵-۱-۶- تلاش برای ارتداد مسلمین
یکی دیگر از فتنه­های فرهنگی یهود تلاش در برگرداندن عده­ای از مسلمانان از اسلام بود. آنان با ترفند­های مختلف در کمین مسلمانان بودند تا بتوانند آنان را از مسیر حق منحرف سازند، اما نمی­دانستند اگر انسان به چیزی با تمام وجود ایمان داشته باشند و بپذیرد هرگز از آنان بر نمی­گردد، هر چند تمام هستی خود را در معرض خطر ببیند. خداوند در سوره آل عمران آیه ۶۹ در این باره هشدار میفرماید:«وَدّت طائِفَۀٌ مِن اهل الکتابِ لوً یٌضِلّونَکم و مایضُلونَ إلا أنفـُسَهم وما یشعرون». «جمعی از اهل کتاب(یهود) دوست داشتند و(آرزو میکردند) شما رو گمراه کنند، اما آن­ها باید بدانند که نمی ­توانند شما را گمراه سازند، آن­ها گمراه نمی­کنند مگر خودشان را و نمی­فهمند». بعضی مفسرین در شأن نزول آیه مذکور نقل کرده ­اند گروهی از یهود تلاش می­کردند که عده­ای مسلمانان پاک و شجاع همچون معاذ بن جبل و عمار بن یاسر را به آیین نو دعوت کنند و با وسوسه­های شیطانی از اسلام بر گردانند؛ آیه مذکور نازل شد و به همه مسلمانان هشدار داد(مکارم شیرازی،۱۳۷۵: ۲/ ۷۰۷).
یهود برای دور ساختن مسلمانان از آیین اسلام از هیچ تلاشی فرو گذار نکردند و اگر می­توانستند در چند تن از اصحاب نزدیک پیامبر نفوذ کنند ضربه بزرگی به اسلام وارد می­شد و برای ایجاد شبهه در دیگران بستر مناسبی فراهم می­گردید. بنابراین آیه فوق ضمن اینکه پیامبر(ص) و مسلمین را در مقابل حمله فرهنگی دشمن مهیا می­سازد به یهود فتنه­گر اخطار می­دهد از فعالیت های بیجا دست بردارد؛ زیرا مسلمانان اسلام را با تمام وجود دریافتند. بنابراین یهودیان نمی ­توانند آن­ها را گمراه کنند بلکه خودشان را گمراه می­ کنند.
۳-۵-۱-۷- خیانت علمای یهود و کتمان حقایق
دانشمندان یهود با وجود شناخت حقیقت آن را ابراز نمی­کردند و از تبیین آن برای مردم سرباز می­زدند چون بیانش را در خطر قرار گرفتن منافع خویش می­دانستند. این پنهان کاری از بزرگترین خیانت­های یهود به عالم انسانی بود. سوره بقره آیه۱۵۹ در این باره است کتمان حقایق از جانب علما یهود توطئه­ای بس بزرگ در تاریخ بشری بوده است و اگر ریشه­یابی شود علت آن جز خودخواهی و دنیاپرستی و مقام پرستی چیزدیگری نیست.
۳-۵-۱-۸- تحریف و دست اندازی در تورات
تحریف تورات به ویژه اوصاف پیامبر اکرم(ص) یکی از خیانت­های بزرگ یهود در عصر پیامبر(ص) می­باشد.جمعی از دانشمندان یهود، اوصافی را که پیامبر اسلام(ص) در تورات آمده بود تغییر دادند و این تغییر، به خاطر حفظ موقعیت خود و منافعی بود که همه سال از ناحیه عوام به آن­ها می­رسید. هنگامی که پیامبر اسلام(ص) مبعوث شد و اوصاف او را با آن­چه در تورات آمده بود مطابق دیدند، ترسیدند در صورت روشن شدن این واقعیت منافع آن­ها در خطر قرار بگیرد؛ لذا به جای اوصاف واقعی مذکور در تورات، صفاتی بر ضد آن نوشتند. عوام یهود که تا آن زمان کم و بیش صفات واقعی او را شنیده بودند. از علمای خود می­پرسیدند آیا این همان پیامبر موعود نیست که بشارت ظهور او را می­دادید؟ آن­ها آیات تحریف شده تورات را بر آن­ها خواندند تا بدین وسیله قانع شوند(مکارم شیرازی،۱۳۶۱: ۱/ ۳۷).
۳-۵-۱-۹- تخریب شخصیت پیامبر و یارانش
یکی از بزرگترین حربه­های فرهنگی یهودیان، لکه دار کردن شخصیت­های دینی و مذهبی و کارآمد است. یهودیان برای ایجاد کندی در روند روبه رشد مکتب انسان ساز اسلام به تخریب شخصیت پیامبر و یارانش می­پرداختند، تا آن­جا که می­توانستند تهمت­های ناروا به آن­ها زدند. این شیوه چه در زمان پیامبر(ص) و چه پس از آن حربۀ بزرگی در دست یهودیان بوده است؛ تا جایی که عده ای از شاعران ماهر و زبردست را اجیر کردند که پیامبر (ص) و مسلمین را در اشعار خودشان مورد استهزا قرار دهند و شخصیت آن­ها را خراب کنند. قرآن کریم در گوشزد این توطئه می­فرماید «به یقین [همه شما]در اموال و جان­های خود آزمایش می­شوید و از کسانی که پیش از شما به آن­ها [کتاب آسمانی ]داده شده ]یهود[ و ]هم چنین[از مشرکان سخنان آزار دهنده فراوان خواهید شنید. [زیرا] این از کار­های مهم و قابل اطمینان است.»
کعب، پیوسته پیامبر(ص) و مسلمانان را با اشعارش مورد اهانت قرار داده است. حتی زنان و دختران مسلمانان را دستمایه غزل سرایی و عشق بازی­اش می­کرد کعب، وقاحت را به جایی رساند که پیامبر دستور قتل او را صادر کرد. روسای یهود در صدر اسلام به شیوه ­های مختلف مسلمانان را آزار و اذیت می­کردند، آنان را در اجتماعات گوناگون کوچک می شمردند و نسبت­های ناروا به آن­ها می­دادند. به ویژه شخص پیامبر و افرادی را که مورد توجه وی بودند؛ تا روحیه آن­ها را تضعیف کنند و وجهه اجتماعی و اعتبار مذهبی آن­ها را درمیان مسلمانان کاهش دهند. بدین طریق مانع گرایش افراد غیر مسلمان که اطلاع دقیقی از اسلام ندارند شوند(صادقی، ۱۳۸۲: ۱۰-۱۰۱).
۳-۶- چگونگی برخورد مسلمانان با زرتشتیان
۳-۶-۱- آزادی عقیده
دین مبین اسلام با تسامحی وصف ناپذیر، به اکثر پیروان عقاید دیگر که در قلمرو حکومت اسلامی بودند آزادی عقیده داده است، این آیه که می فرماید:
«لا اکراه فی الدین» نوید و بشارت اصل مدارا و احسانی است که اسلام آن را القاء می‌کند. با نگاهی به فتوحات اولیه مسلمانان در دوره­ خلفای راشدین و قرارداد­هایی که بین آن­ها و ایرانیان زرتشتی منعقد می­شد به این نتیجه می­رسیم که مسلمانان ظاهراً از ابزار زور و اجبار برای جذب ملل غیر مسلمان به اسلام استفاده نمی­کردند و دعوت به اسلام تنها یکی از سه راه حل پیشنهاد مسلمانان بود(اسلام، پرداخت جزیه، جنگ). مسلمانان پس از فتح ایران، زرتشتیان را مانند سایر اهل کتاب دانسته و کتاب آن­ها را مقدس و آسمانی به شمار آوردند و خلفای راشدین نیز به شیوه اهل کتاب با آن­ها رفتار نمودند(امین، بی تا: ۱۲۵).
مسلمانان نیز این ادعا را پذیرفتند و نوشته­ های مجوسان مورد احترام واقع گشت، همچنین از ویرانی آتشکده­ها به فرمان دولت و یا اقدامات دیگری بر ضد مقدسات زرتشتی و یا کتب دینی آن­ها خیلی به ندرت شنیده می­ شود و عقاید زرتشتی جزو ادیانی درآمد که با آن­ها می­بایستی مدارا شود(اشپولر، ۱۳۷۹: ۱/ ۸و۳۳۷). در جاهایی که مرزبان در شغل خود باقی می­ماند و حکومت عرب نفوذ مستقیم نداشت ادای مراسم دینی آزاد بود، معابد و آتشکده­ها محفوظ می­ماند، ایرانیان در قبول اسلام یا پرداختن جزیه وخراج مختار بودند و در گرفتن جزیه و خراج چندان احجاف نمی­شد؛ هر کس به قدر طاقت خود مبلغی می­پرداخت و جان و مال و دین او در امان بود(بلاذری، ۱۳۶۷: ۱۳۶-۱۲۵).
نباید تصور کرد که فتح عرب در همه وقت و همه جا مقرون کشتار و اجبار به تغییر دین و قبول اسلام بود. با مغلوبان دراین دوره به خشونت و سختی رفتار نمی­شد بلکه احکام صریح از جانب خلیفه در مراعات حال ایشان صادر می­گشت، بدیهی است که این احکام همیشه چنان که بایستی اجرا نمی­شد(صدیقی، ۱۳۷۵: ۳۷). بدین ترتیب آزادی مذهبی که اعراب مسلمان به ایرانیانی که همچنان به دین قدیم خود زرتشتی، وفادار ماندند، ارزانی داشتند اثبات می­ کند که گرایش وسیع ایرانیان به دین اسلام در اثر اعمال فشار و زور نبوده است، بلکه این تسامح و آزادی مذهبی که به زرتشتیان بر طبق موازین اصیل اسلامی، اعطا شد خود عاملی برای جلب نظر آن­ها به دین اسلام بوده است (آرنولد، ۱۳۵۸ :۲۳۹). در هر صورت هر عهد و پیمانی که در زمان پیغمبر با یهود، نصاری و زرتشتیان بسته شده بود در تمامی مدت خلافت خلفاء راشدین به مقتضای آن عمل می­شد. همچنین مجاز بودند که اعمال و تکالیف دینی خود را آزادانه انجام دهند و عدالت و انصاف به همان صورتی که در حق مسلمانان ملحوظ بود درباره آن­ها هم منظور می­شد.
۳-۶-۲- موقعیت اجتماعی و اقتصادی
تا اواخر دوران خلافت عثمان تقریباً اکثر مناطق ایران به تصرف اعراب درآمده بود در جریان تصرف سرزمین ایران قطعاً واکنش­های مختلفی از طرف ایرانیان بصورت جنگ، صلح، تسلیم و یا شورش و حتی تغییر کیش وجود داشته است و با توجه به وضعیت جامعه طبقاتی ایران در عصر ساسانی، هر طبقه به فراخور جایگاه و ویژگی­های خاص طبقه خود در مواجهه با اعراب و اسلام به شکلی متفاوت از سایر طبقات برخورد می­نمود.
در این راستا مقامات عالی رتبه کشوری و لشکری برای حفظ بقای خویش که آن­را در گرو بقای دولت ساسانی می­دانستند، در برابر مهاجمان عرب مقاومت نمودند. پس از پیروزی اعراب مسلمان در نهاوندکه به فتح الفتوح معروف گردید. جنگ منظم سازمان یافته­ای از طرف دولت ساسانی در برابر نیروهای اعراب بوجود نیامد و از این پس هر منطقه و شهری بصورت جداگانه و یا هم سردار و فرماندهی به ابتکار شخصی و بطور پراکنده دست به مقاومت و یا شورش می زدند(بلاذری،۱۳۶۷: ۱۶۴).
در حین فتوحات البته گرو­هایی از سپاهیان ایرانی به دلایل مختلف از جمله جنگ­های مداوم و خستگی ناشی از آن، تماس با جامعه­ نظامی مسلمانان و تأثیر شعارهای تساوی طلبانه اعراب مسلمان که در زمان جنگ به گوش آن­ها رسید و یا حتی حفظ موقعیت شغلی خویش به مسلمانان پیوسته و اسلام آوردند.چنانچه یه لشکر چهار هزار نفری از لشکریان رستم فرخ زاد پس از شکست در قادسیه گفتند:«ما چون دیگر مجوسان نه­ایم، ما را پناهگاهی نیست، و اینان ارج ما نشناسند، رأی صواب آن است که به آیین تازیان درآییم و به دینشان عزیز گردیم(همان،۸۵).
به گفته بلاذری در زمان خلافت امام علی(ع) و ولایت داری عبدالله بن عباس در عراق مردم استخر مجدداً شورش کرده که توسط اعراب سرکوب می­شوند. (همان، ۲۶۲).
فتح نظامی و سیاسی ایران تغییرات مهمی را در ساختار اجتماعی ایران در این دوره بوجود نیاورد و علی­رغم برخی مقاومت­ها توسط بعضی از حاکمان محلی و دهقانان، اما به زودی به علت فقدان حکومت مرکزی و اتکا بر درآمد­های ارضی، ناگزیر به سازش با مسلمین شدند. در نواحی شرقی ایران در خراسان نیز، حاکمان و دهقانان محلی بدلیل عدم انگیزه مقاومت و نیز حفظ جایگاه اجتماعی و امتیازات شخصی و نیاز­شان به اعراب، برای متوقف ساختن حملات اقوام ترک به سرعت راه مسالمت با مسلمانان را در پیش گرفتند و حتی برای تسلیم مناطق تحت نفوذ خود به ایشان، پیشقدم شدند که در این راستا می­توانیم به اقدام کنارنگ طوس اشاره نمائیم که بلاذری در کتاب حود چنین می­گوید: مرزبان طوس(سعید بن عاص والی کوفه) و­به عبدالله بن عامر که والی بصره بود نامه نوشت و­آن دو را به خراسان خواند، بدان شرط که چون یکی از آن دو پیروز گردید وی را به امارت خراسان باز بخشد(همان،۱۸۳).
دهقانان که در گذشته عهده­دار جمع آوری مالیات و به منزله چرخ­های ضروری دولت بودند(کریستن سن،۱۳۶۷: ۱۳۲). آن­ها از میزان درآمد منطقه خود بهتر از هرکس آگاه بودند عمدتاً در دوره اقتدار اعراب، بر مناصب خود ابقا شدند و به صورت ممیزین و تحصیلداران مالیاتی نظام جدید درآمدند. پس در واقع نیاز دو جانبه اعراب مسلمان و فرماندهان محلی موجب نزدیکی هر چه بیشتر آن­ها با یکدیگر می­شد و در اکثر صلح نامه­ های منعقده بین اعراب و ایرانیان، این طبقه مسئول تأمین مال منعقده در قرارداد بودند.
از دیگر قشر­های با نفوذ در ساختار اجتماعی عصر ساسانی که با متمرکزتر شدن دولت ساسانی بخصوص بعد از اصلاحات انوشیروان روز به روز بر اهمیت و موقعیت اجتماعی آن­ها افزوده شد دبیران بودند که، حتی با سقوط دولت ساسانیان به دلیل تخصص و مهارت در زمینه ­های اداری و از طرف دیگر به دلیل نیاز اعراب به رتق و فتق امور اداری بخصوص بعد از تشکیل دیوان، نیازمند همکاری آن­ها بودند؛ البته در ممالک مفتوحه دیوان مربوط به امور مالی وجود داشت و نیازی نبود که از نو در ایجاد آن تلاش کنند به خصوص که با توجه به نداشتن افراد متخصص و زیادی حجم کار، در خود این صلاحیت را هم نمی­دیدند. به همین جهت امور مالی را به دیوان­های موجود واگذار کردند.
این دیوان­های محلی در کشور­های فتح شده به همان نحو و بدون هیچ گونه تغییری مورد استفاده مسلمین قرار گرفت. آنان حتی مأمورین و اداره کنندگان آن دیوان­ها را هم از بین افراد محلی و احیاناً غیر مسلمان انتخاب می­نمودند، زیرا اولاً در بین مسلمانان افرادی وجود نداشتند که بتوانند آن دیوان­ها را اداره کنند و ثانیاً اشتغال به فتوح و گرفتاری­های جنگی به آن­ها اجازه نمی­داد که وقت خود را در اینگونه امور صرف نمایند(اجتهادی، ۱۳۶۳: ۴-۱۷۲).
به همین جهت تا مدتی بالغ بر شصت سال، دیوان خراج در مصر و شام به زبان محلی و به دست بومیان و در ایران هم به دست ایرانیان و به زبان فارسی اداره و نوشته می­شد، تا اینکه در زمان حجاج بن یوسف ثقفی و به امر وی به وسیله صالح بن عبدالرحمن به عربی برگردانده شد. اما علی رغم نقل دیوان به عربی ما شاهد حضور دبیران زرتشتی در امور دیوانی خراسان در زمان حاکم اموی خراسان، نصربن سیار هستیم(فرای، ۱۳۸۰ : ۴/ ۴۹۴).
از دیگر گروه ­های جامعه ایرانی می­توان به کارگران و طبقات پایین شهری اشاره کرد که به دلیل نداشتن جایگاهی مقبول در نظام طبقاتی ساسانی و حتی بی مبالات و سست اعتقاد بودن آن­ها از نظر روحانیون زرتشتی، بواسطه موقعیت حرفه­ای و شغلی خویش، طبعاً آئین جدید را بیشتر با زندگی خویش سازگار و به مذاق خود گوارا یافتند(زرین کوب، ۱۳۶۲: ۳۷۳).
آنان حتی انگیزه­ای برای دفاع و مقاومت در برابر مسلمانان نداشته و در موارد بسیاری با راهنمایی و هدایت یکی ازآن­ها، شهر یا ناحیه­ای به روی اعراب گشوده می­شد.
با توجه به روند کند گرایش مردم به دین اسلام و نیز رونق دین زرتشتی حتی پس از سقوط دولت ساسانیان که مورخان و جغرافی نویسان قرون اولیه اسلامی بر وجود شعائر و اماکن مقدس زرتشتی در نقاط مختلف ایران از جمله فارس حتی در قرن چهارم تأکید می­ کنند که، «مجوسان در آنجا بی­نشانه راه می­رفتند و آداب گبران بکار برده می شد»(مقدسی، ۱۳۶۱: ۶۴۰).
زرتشت، نگاهبان روایات و شعائر ملی بود و روز به روز نیز از نفوذ و موقعیت سیاسی روحانیون زرتشتی کاسته می شد با این حال نفوذ معنوی آن­ها همچنان پا برجا بود؛ خصوصاً با از میان رفتن شاه و تضعیف اشراف، مؤبد مؤبدان که رئیس وحافظ دین شمرده می­شد رئیس حقیقی ایرانیان زرتشتی بود. در حومه شهر­ها و روستا­ها نیز مؤبدان محلی غالباً پاره­ای از نفوذ گذشته خود را بر پیروان­شان نگه داشتند.
۳-۷- دلایل گرایش زرتشتیان به اسلام
خلفای اموی کمتر در امور دینی تعصب نشان می­دادند و در این دوره وضع دینی در تمام ایالات ایران به یک منوال نبود و در بعضی ایالات اسلام بیشتر و در بعضی دیگر کمتر نفوذ کرده بود. قبول اسلام از سوی ایرانیان روندی بسیار تدریجی داشت و آهنگ انتشار ایمان تازه برحسب ناحیه و طبقات مختلف جوامعی که در آن ناحیه می­زیسته­اند تفاوت داشت(فرای، ۱۳۸۰: ۴/ ۳۲).
ایرانیان تا روزی که اسلام را نمی­شناختند با آن به دشمنی پرداخته و برای جلوگیری از آن و حفظ استقلال خویش سخت پایداری کردند ولی چون به گوهر دین پی­بردند نه تنها از دشمنی باز ایستادند بلکه خود در صف مجاهدان قرار گرفتند. در پی دعوت به این دین از کار و کوشش دریغ نکردند، از طرفی به همان نسبتی که اسلام بتدریج در دل­های مردم ایران جا باز می­کرد دین زرتشت از رونق می­افتاد و از پیروانش کاسته می­شد. در قرن­های نخست اسلام، زرتشتیان در ایران منزلت و جایگاه خود را از دست نداده و تا حدی از آزادی عمل برخوردار بودند(صدیقی، ۱۳۷۵: ۶۸).
برخی از مهم­ترین دلایل گرایش زرتشتیان به اسلام در سده­های نخست را می­توان بدین صورت بیان نمود؛ البته این دلایل بنا به مقتضیات زمانی و مکانی و با توجه به ساختار اجتماعی هر طبقه در دوره­ های مختلف شدت و ضعف­هایی داشته است.
۳-۷-۱- وعده­های جذاب اسلام(اشتیاق به فرامین اسلام)
اولین عاملی که در این مورد باید ذکر شود و منابع تاریخی نیز به آن پرداخته­اند، عدل، مساوات و فرامینی انسان دوستانه در دین اسلام بوده است. وعده­ عدالت و برادری که مسلمانان در مذاکراتشان به ایرانی­ها می­دادند و این­که همه انسان­ها فرزندان آدم و حوایند، برادر و از یک پدر و مادر هستند؛ چنان جذابیتی در بین مردم ایجاد کرد که موجب گردید تا یکی از همراهان رستم به دین اسلام درآید. با گفته­های مغیره بن شعبه با رستم مبنی بر اینکه: «ما مردم عرب همه برابریم و کسی از ما دیگری را به بندگی نمی­گیرد، پنداشتیم شما نیز با قوم خویش برابرید، چنانکه ما عربان برابریم»(طبری، ۱۳۸۵: ۵/ ۹۰ و۱۶۷۹).
البته با توجه به ساختار طبقاتی جامعه ساسانی و ذکر چنین وعده­هایی از طرف مسلمانان مبنی بر شکست حصار­های طبقاتی و آزادی­های اجتماعی، قطعاً تمایل به دین اسلام را تقویت می­کرد. این یکی از حوادث شگفت انگیز تاریخ اسلام است که مردمان ساکن سرزمین­های فتح شده به دست مسلمانان با کمال شادی دین اسلام را می­پذیرفتند و از دین های قدیم خود دست بر می­داشتند. البته این نکته را باید تذکر دهیم که در دوران بنی امیه به دلیل رفتار ناشایست و غیر اسلامی حاکمان(به استثنای دوره عمرو بن عبدالعزیز) این انگیزه به ندرت عامل گرایش به دین اسلام بوده است(هولت، ۱۳۸۰: ۱۴۱).
۳-۷-۲- سادگی احکام اسلام
فقدان چارچوب تشکیلاتی سخت­گیرانه برای ورود به جامعه اسلامی، ترغیب افراد را به این کار ساده تر می­کرد. نو مسلمانان مجبور نبودند اطلاعات زیادی از اسلام داشته باشند مگر در مواردی که تردید وجود داشت. در حقیقت تعلیم رسمی در زمینه اصول اسلام، پیش شرط گرویدن به اسلام نبود. اعلام ساده شهادتین(خدایی وجود ندارد جز خدای یکتا، محمد فرستاده خداست) کافی بود(چوکسی، ۱۳۸۲، ۱۱۱).
از طرف دیگر در مقایسه دین زرتشت با اسلام، متوجه می­شویم که قوانین و مقررات دست و پاگیری بر پیروان دین بهی حاکم بوده است که هر فردی در مدت شبانه روز بر اثر اندکی غفلت دستخوش گناه وگرفتار پلیدی و نجاست می­شد(کریستن سن، ۱۳۶۷: ۱۴۱).
«زنی که خون حیض ببیند باید که در دشتی بی آب و علف و بدور از مقدسات به سر برد و فردی از فاصله دور برای او خوراک بریزد»
طبیعی است که اجرای این احکام بر مبنای این عقیده بود که جامعه دچار آلودگی و پلیدی نگردد و درمقایسه با احکام اسلام از شدت بیشتری برخوردار است. بنابراین جمود فکری و قشری نگری مذهب رسمی همراه با رسوم و آیین­های خشک و خسته کننده که از احکام رنج آور و بیهوده سرشار شده و تاثیر خود را از دست داده بود و دلایل مهم گرایش به اسلام محسوب شده است. آن هم اسلامی که سادگی آیین و بی اعتبار کردن خون، نژاد و امتیازات پدران از ویژگی­های بارز احکام فقهی آن بود(آرنولد، ۱۳۵۸: ۳۰۱).
به گفته هانری ماسه همین سادگی و قابل فهم بودن احکام اسلامی باعث نیرومندی آن و تسلیم دین زرتشت شد. به طوری که تعدادی از زرتشتیان برای رهایی از این تنگنا­ها، آیین مسلمانی را دینی پاک و آسان و درست یافتند و با شوق و مهر بدان گرویدند(ماسه،۱۳۳۹: ۲۴۷).

۳-۱۳/۳۱ درصد از دبیران را در سطح پایین اعتقاد دارند که اجرای ارزشیابی توصیفی به روحیه نقادی و پژوهشی دانش آموزان بستگی دارد.
۴-۲/۲۹ درصد از دبیران سطح خیلی ضعیف اعتقاد دارند که اجرای موثرتر ارزشیابی توصیفی به موضوعات مختلف محتوا و اهداف کتب درسی بستگی دارد .
۵-۹۳/۲۰ درصد از دبیران درسطح خیلی ضعیف اعتقاد دارند که آموزش والدین باعث نگرش مثبت آنان به ارزشیابی توصیفی می شود.
درتحقیقی شکراللهی،(۱۳۸۵) به مقایسه ارزشیابی توصیفی سنتی براساس استانداردهای چهارگونه ارزشیابی (اخلاقی کارآوری ؛قابلیت اجراءودقت) از دیدگاه معلمین مدارس ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی ۸۳-۸۴ پرداخت و نتایج نشان داد که ارزشیابی توصیفی نسبت به ارزشیابی سنتی دارای مطابقت بیشتری استانداردهای ارزشیابی است همچنین در بین استانداردهای چهار گونه ذکر شده استاندارد کارآوری ، بیشترین میزان انطباق را با ارزشیابی توصیفی نشان میدهد از سوی دیگر در بین متغیرهای جمعیتشناسی متغیرها سابقه در استانداردهای قابلیت اجرا و رفتار متغیر منطقه در استاندارد قابلیت اجراء دارای تفاوت معنی داری بین میانگین سطوح مختلف میباشد به طوریکه با افزایش سابقه و آشنایی، میزان رضایت از ارزشیابی توصیفی در دو استاندارد قابلیت اجراء بیشتر از سایرمناطق ارزیابی می شود(نقل ازآقابابایی ،۱۳۸۷)
رضایی،سیف (۱۳۸۵) در پژوهشی به بررسی تاثیر ارزشیابی توصیفی بر ویژگیهای شناختی و عاطفی و روانی و حرکتی دانشآموزان پایه سوم ابتدایی شهر تهران بر روی نمونه های به حجم ۱۹۲نود(۹۶ نفر مشمول طرح ارزشیابی توصیفی،۹۶نفرمشمول طرح ارزشیابیسنتی) پرداخته اند نتیجه گرفتند که سطح پیشرفت دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی در حوزه روانی – حرکتی و در متغیرهای شناختی از قبیل دانشآموز ریاضی، علوم فارسی، میزان آگاهی فراشناختی و بیشتر از دانش آموزان مشمول طرح سنتی می باشد
فروغی و کاوه پور،(۱۳۸۳) در پژوهشی به بررسی تاثیر ارزشیابی تکوینی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سومراهنمایی در درس علوم تجربی درناحیه ۲ شهرتهران پرداختند و نتیجه گرفتند که تاثیر ارزشیابی تکوینی بر پیشرفت تحصیلی و همچنین افزایش فعالیتهای دانش آموزان در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه بیشتر بود.
مرتضایی نژاد (۱۳۸۳) در تحقیقی با عنوان بررسی نگرش معلمان و والدین در زمینه کاربست ارزشیابی توصیفی در پایه های اول و دوم ابتدایی شهر تهران درسال تحصیلی ۸۳-۸۲ دریافت که معلمان و والدین اتفاق نظر دارند که ارزشیابی توصیفی(مستمر) در بهبود رفتار و بهبود یادگیری و سلامت روحی و روانی دانشآموزان تاثیر مثبت دارد.
موسوی،(۱۳۸۴) در تحقیقی با عنوان نظرسنجی از اولیاء ؤ مجریان طرح ارزشیابی توصیفی اساس اهداف تفصیلی اجرای طرح درسال تحصیلی ۸۲-۸۳ دریافت که اولیای دانشآموزان بر معلمان مجری طرح درزمینه اثر اجرای طرح در کاهش اضطراب و آرامش روحی، ایجاد علاقه و به یادگیری و بهبود یادگیری و بهبود بهداشت روانی دانش آموزان و حذف فرهنگ بیست گرایی نظر مثبت دارند .
حامدی ،(۱۳۸۸) در تحقیقی با عنوان ارزشیابی توصیفی از اجرای برنامه ارزشیابی کیفی در دبستانهای سمنان و مهدیشهر درسال تحصیلی ۸۸-۸۷ که بر روی ۱۵ نفر انجام شدبه این نتیجه رسید که بزرگترین دستاورد این برنامه افزایش بهداشت روانی در محیط کار، بزرگترین چالش آن جمعیت با دانشآموزان در کلاس درس می باشد.
(مهر محمدی،۱۳۸۴) در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، دانش در دسترس همگان است، پس اگر به این قضیه نپرادزیم باید منتظر زوال دستگاه رسمی آموزش و پرورش و مدرسه باشیم در واقع در سبز فایل نمی توانیم ماموریت انتقال اطلاعات و انباشت اطلاعات را در ذهن دانشآموزان در دستور کار نظام آموزش و پرورش نگاه داریم باید به فکر ماموریت جایگزین از جمله “سوال محوری”باشیم
(حسن زاده ،۱۳۸۱) سیستمهای آموزشی مبتنی بر رایانه قادرند تا به طور هوشمند فراگیران خود را ارزیابی و عملکرد آنها را نمره گذاری نموده و ارتقابه سطح پیشرفتهتر و یا تکرار دوباره دوره آموزشی را پیشنهاد نمایند بعضی از سیستمها با بهرهمندی از قابلیت اخذ بازخورد، به طور خودکار محتوای آموزشی و شیوه ارائه آن را اصلاح و بازسازی مینمایند و در نتیجه این پیشرفتها فراگیران به طورگستردهای از رایانه و فناوری اطلاعات برای یادگیری خود و مدرسان نیز برای ارائه و تدریس مطالب درسی کمک بگیرند

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شعبانی،(۱۳۸۲) در تحقیق خود در بررسیهای انجام داده به این نتیجه رسید که در نظام آموزشی، آموزش عمومی کاربرد کامپیوتر وآموزش تولید محتوای الکترونیکی به مربیان و کارشناسان از ضروریات بوده و باید با سرعت و شتاب فراگیر تکنولوژی در دنیای معاصرگام برداشت .
شعبانی،(۱۳۷۴) در پژوهشی به سودمندی روش های آموزشی کاوشگری و سخنرانی و بحث گروهی در زمینه افزایش توانایی های شناختی _عاطفی و رفتاری پرداخته اند و چنین نتیجه گرفتند که در روش های آموزشی ازنظر پیشرفت تحصیلی ویژگیهای عاطفی(خودپنداره تحصیلی،عاطفه مربوط به موضوع درسی عاطفه مربوطه به آموزشگاه،عزتنفس) تفاوتی وجود ندارد اما در کارکردهای رفتاری(عملکرد ظاهری) در روش های آموزشی تفاوتی چشمگیر وجود دارد
س‍میع ق‍ه‍ف‍رخ‍ی‌،۱۳۷۷ ب‍ررس‍ی ‌ت‍اثی‍ر ب‍ک‍ارگیری‌ م‍ق‍ول‍ه‌ه‍ای‌ ب‍ل‍وم‌ در حی‍طه‌ ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌ ب‍ر پی‍ش‍رف‍ت‌ ت‍ح‍صی‍ل‍ی‌ درس‌ ری‍اض‍ی‌ دان‍ش‌آم‍وزان ‌پسر ج‍ام‍ع‍ه‌ آم‍اری‌ ت‍ح‍قی‍ق ‌را ک‍لیه‌ دان‍ش‌آم‍وزان ‌پ‍ای‍ه‌ س‍وم‌ راه‍ن‍م‍ای‍ی‌ ش‍ه‍ر ش‍ه‍رک‍رد در س‍ال‌ ت‍ح‍صی‍ل‍ی‌ ۷۶ – ۷۷ ب‍ه‌ ت‍ع‍داد ۱۹۲۳ ن‍ف‍ر ت‍ش‍کی‍ل‌ م‍ی‌ده‍د که‌ در ت‍ع‍داد ۶۱ ک‍لاس‌ ب‍ه‌ ت‍حصی‍ل‌ م‍ش‍غ‍ول‌ ب‍ودن‍د .نمون‍ه‌ آم‍اری‌ ت‍ح‍قی‍ق‌ را دو ک‍لاس‌ ۳۵ ن‍ف‍ری‌ تشکی‍ل ‌ب‍دی‍ن‌ ت‍رتی‍ب‌ ک‍ه‌ از بین م‍دارس‌ م‍وج‍ود ب‍ه‌ روش‌خ‍وش‍ه‌ای‌ ی‍ک‌ م‍درس‍ه‌ ان‍ت‍خ‍اب‌ و از ه‍م‍ان‌ م‍درس‍ه‌ ب‍رای‌ ک‍ن‍ت‍رل‌ ش‍رایط اج‍ت‍م‍اع‍ی‌، ج‍غ‍رافی‍ائ‍ی‌، اق‍ت‍ص‍ادی‌ و ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ن‍م‍ون‍ه‌ آم‍اری‌ دو ک‍لاس‌ ۳۵ نف‍ری‌ در پ‍ای‍ه‌ س‍وم‌ راه‍ن‍م‍ائ‍ی‌ ان‍ت‍خ‍اب‌ گ‍ردی‍د اب‍زار ج‍م‍ع‌آوری‌ اطلاع‍ات‌ و روش‌ ت‍ج‍زی‍ه ‌و ت‍حلی‍ل‌ داده‌ه‍ا از آن‍ج‍ائ‍ی‌ ک‍ه‌ ای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ از ن‍وع‌ “ن‍ی‍م‍ه‌ ت‍ج‍رب‍ی‌”ب‍ود دو گ‍روه‌ ۳۵ ن‍ف‍ری‌ ب‍ه‌ ع‍ن‍وان‌ گروه های‌ گ‍واه‌ و آزم‍ای‍ش‌ ان‍ت‍خ‍اب‌ گ‍ردی‍د. در ای‍ن ‌ت‍ح‍قی‍ق‌ م‍ع‍ل‍م‌ م‍رب‍وطه‌ که ه‍م ‌ب‍ر ت‍دریس‌ ری‍اض‍ی‌ ت‍س‍ل‍ط داش‍ت‌ و ه‍م‌ ب‍اع‍ل‍وم‌ ت‍ربی‍ت‍ی‌ وشیوه‌ه‍ای‌ ت‍دریس‌ آش‍ن‍ا ب‍ود، اب‍ت‍دا پی‍ش‌آزم‍ون‍ی‌ ت‍هی‍ه‌ و ب‍ر روی‌ دو گ‍روه‌ اج‍را گ‍ردی‍د و س‍پ‍س‌ ب‍ا توج‍ه‌ ب‍ه‌ م‍ق‍ولات‌ ب‍ل‍وم‌ در ح‍وزه‌ ش‍ن‍اخ‍ت‍ی‌ طراح‍ی‌ آم‍وزش‍ی‌ ب‍ه‌ ع‍م‍ل‌ آم‍ده‌ و ب‍ر روی‌ گ‍روه‌ آزم‍ای‍ش‌ اج‍را گ‍ردی‍د و م‍در م‍ق‍اب‍ل‌، آم‍وزش‌ گ‍روه‌ گ‍واه‌ ب‍ا روش‍ه‍ای ‌م‍رس‍وم ‌(ب‍ودن‌طراح‍ی‌) ان‍ج‍ام‌ ش‍د. در پ‍ای‍ان‌ ب‍ا اج‍رای‌ “پ‍س‌ آزم‍ون ‌”ی‍ادگی‍ری‌ دان‍ش ‌آم‍وزان‌ در س‍طوح‌ ی‍ادگی‍ری “دان‍ش‌” ،”ف‍ه‍میدن‌” ،”ک‍ارب‍رد” ،”ت‍ج‍زی‍ه ‌و ت‍ح‍لی‍ل‌”، “ت‍رکی‍ب‌” و ارزش‍ی‍اب‍ی‌” م‍ورد م‍ق‍ای‍س‍ه‌ ق‍رار گ‍رف‍ت‌. پ‍س‌ آزم‍ون‌” ن‍ش‍ان ‌داد ک‍ه‌ اخ‍ت‍لاف ‌می‍ان‍گی‍ن ‌ن‍م‍رات‌ گ‍روه ‌آزم‍ای‍ش‌ و گ‍روه‌ گ‍واه‌ در ک‍ل‌”پ‍س‌آزمون‌” م‍ع‍ن‍ی‌دار ب‍وده‌ اس‍ت‌. ب‍ه‌ ع‍ب‍ارت‌ دی‍گ‍ر می‍ان‍گی‍ن ‌ن‍م‍رات‌ گ‍روه‌ آزم‍ای‍ش‌ ک‍ه‌ ب‍ا اس‍ت‍ف‍اده‌ از طراح‍ی‌آم‍وزش‍ی‌ و ب‍ا ت‍وج‍ه‌ ب‍ه‌ س‍طوح‌ ی‍ادگیری‌ ب‍ل‍وم ‌در ح‍وزه‌ ش‍ن‍اخ‍ت‍ی ‌آم‍وزش‌ دی‍ده ‌ب‍ودن‍د با ضری‍ب ‌اطمی‍ن‍ان‌ ۹۹ درص‍د بی‍ش‍ت‍ر از می‍ان‍گی‍ن ‌گ‍روه‌ گ‍واه‌ ک‍ه‌ چ‍نین‌ آم‍وزش‍ی ‌رادری‍اف‍ت ‌ن‍ک‍رده ‌ب‍ودن‍د م‍ی‌ب‍اش‍د. ن‍تی‍ج‍ه ‌ای‍ن‍ک‍ه‌ “طراح‍ی‌آم‍وزش‍ی‌” در ی‍ادگی‍ری‌ دان‍ش‌آم‍وزان‌ م‍وث‍ر اس‍ت‌۳ – ن‍ت‍ای‍ج‌ ح‍اص‍ل‌ از اج‍رای “پ‍س‌ آزم‍ون‌” ن‍ش‍ان‌ دادک‍ه‌ بی‍ن‌ می‍ان‍گین‌ ن‍م‍رات‌ گ‍روه‌ آزم‍ای‍ش ‌و گ‍روه‌ گ‍واه‌ در “س‍طح‌ ی‍ادگی‍ری‌ دان‍ش ‌”ت‍ف‍اوت‌ م‍ع‍ن‍ی‌دار بود
جعفری رقیه و همکاران (۱۳۸۸) در تحقیقی بر مقایسه سودمندیهای روش های آموزشی نوین هم آموزی سنتی و از نظردستاوردهای شناختی و عاطفی و رفتاری دانشآموزان دبیرستان مطالعه کردند که نمونه پژوهشی ۱۱۳ نفر از دانشآموزان دختر مشغول به تحصیل پایه دوم دبیرستان تهران بودند که به منظور سنجش دستاوردهای شناختی و عاطفی و رفتاری از آزمون پرسشنامه و نگرشنامه استفاده کرده است که کارکردهای آموزشی آموزندگان در سه بعد شناختی و عاطفی و رفتاری سنجیده شده که نتیجه یافته های پژوهش نشان داد تفاوت قابل توجه کارکردهای شناختی در دو گروه بوده است در حالی که تفاوت چشمگیر در کارکردهای عاطفی میان دو گروه یافته نشده است
کهنوایی،(۱۳۸۰) در تحقیقی مقایسه عامل افت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی نواحی ۲و۳ شهرستان قم از دیدگاه مدیران زن ومرد، به این نتایج دست یافتند که افزودن برنامههای برای آموختن مهارتهای عاطفی و اجتماعی و توجه به حیطه های روانی _ حرکتی در کاهش افت تحصیلی دانشآموزان تفاوت قابل توجهی داشته است
چارچوب نظری
نظریه یادگیری گشتالت
منظور از گشتالت (یک اصطلاح آلمانی) شکل و انگاره و یا طرح است. معنی گشتالت در روانشناسی گشتالتی آن است که “کل از اجزای تشکیل دهنده آن بیشتر است”. یعنی کل دارای خواص یا ویژگیهایی است که در اجزای تشکیل دهنده آن یافت نمی شود، و از خیلی جهات کل تعیین کننده خصوصیات اجزاء است، نه برعکس. ورتایمر(۱۹۴۵) در این باره گفته است :”موقعیتهایی یافت می شوند که در آنها آنچه به طورکلی رخ می دهد از ویژگیهای اجزای جدا شده آن قابل استنباط نیست، اما برعکس، آنچه در مورد جزیی از کل اتفاق می افتد، در بسیاری موارد مشخص، با توسل به قوانین ساخت درونی کل، قابل تشخیص است”. (سیف،۱۳۸۶) یادگیری در روانشناسی گشتالت عبارت است از بینش حاصل از درک موقعیت یادگیری به عنوان یک گل یکپارچه ، و آن هم از طریق کشف روابط میان اجزای تشکیل دهنده موقعیت یادگیری حاصل می شود. بنابراین ، عنصر اصلی یادگیری در روانشناسی گشتالت رسیدن به بنیش است.یادگیرنده وقتی به بینش دست می یابد که بتواند، از طریق درک روابط میان اجزای موقعیت یادگیری به صورت یک کل سازمان یافته، به تمامیت پی ببرد. به عبارت ساده تر، یادگیرنده وقتی در یادگیری موفق می شود که روابط میان اجزای موقعیت یادگیری را درک کند. (سیف،۱۳۸۶)
نظریه یادگیری معنی دارکلامی
دیویدآزوبل (۱۹۶۸،۱۹۶۳) بنیانگذار نظریه یادگیری معنی دار کلامی می باشد. معنی در نظریه آزوبل جای مهمی دارد. معنی وابسته است به وجود نوعی قرینه یا معادل ذهنی درساخت شناختی.یعنی وقتی که مفهومی قابل ارتباط دادن با مفاهیمی باشد که از پیش در ساخت شناختی فرد وجود دارند که آن مفهوم معنی داراست. در نظریه آزوبل ، یادگیری معنی دار از راه ایجاد ارتباط بین مطالب تازه و مطالب قبلا آموخته شده ایجاد میشود. یعنی بین مطلب جدید یادگیری وساخت شناختی فرد نوعی ارتباط برقرار گردد. در این نظریه، ساخت شناختی عبارت است از مجموعه ای از اطلاعات، مفاهیم، اصول و تعمیمهای سازمان یافته ای که فرد قبلا در یکی از رشته های دانش آموخته است یعنی وقتی که مفهومی قابل ارتباط دادن بامفاهیمی باشد که که ازپیش درساخت شناختی فردوجود دارند آن مفهوم معنی داراست. (سیف،۱۳۸۶)
نظریه یادگیری شناختی اجتماعی
یادگیری شناختی اجتماعی، که جنبه شناختی و یا نظریه یادگیری مشاهده ای است.بندورا (۱۹۷۷)گفته است “از دیدگاه یادگیری اجتماعی ،مردم نه به وسیله نیروهای درونی رانده می شوند نه محرکهای محیطی آنان را به عمل سوق میدهند، بلکه کارکردهای روانشناختی برحسب یک تعامل دوجانبه بین شخص و عوامل تعین کننده محیطی تبیین می شوند”.(سیف،۱۳۸۶)
مبانی نظری تلفیق
برنامه درسی تلفیقی : برنامه درسی تلفیقی یا یکپارچه، آموزشی که با سازماندهی خاص مرزهای موضوعات درسی را قطع میکند و جنبه های مختلف برنامه درسی رادر یک مجموعه معنی دار با تاکید برحوزه های گسترده ای تحقیق و گردهم میآورد، این برنامه درسی، به تدریس یادگیری و به صورت یک روشکل نگرمی نگرد و به انعکاس جهان تعامل می پردازد(شومیکر۱۹۸۹،ترجمه پارسا۱۳۸۲
الگو : مدل عبارت از اطلاعات داده های اصولی که در اشکال کلامی تصویری و دسته بندی شده اند تاشی عقیده و وضعیت یا پدیده های معینی را معرفی یا توصیف نمایند به عبارت دیگر الگو یا مدل ماهیت و عصاره دانش و تفکر یک متخصص است که به صورت واضح و مختصر بیان شده است.(مولاترجمه بی ابیلی ،۱۳۶۷)
محتوا: عبارت است از مجموعه مفاهیم ، مهارتها، گرایشهایی که از سوی برنامهریزان انتخاب و سازماندهی می شود در عین حال محتوا آثار حاصل از فعالیتهای یاددهی _ یادگیری معلم و شاگرد را نیز در بر میگیرد (ملکی ،۱۳۷۹)
تعریف علمیاتی برنامه درسی تلفیقی: با توجه به اینکه تلفیق دارای اقسام گوناگونی میباشد لازم به ذکراست که در این تحقیق منظور از تلفیق، تلفیق میانرشتهای است یعنی موضوعات درسی در دوره اول ابتدایی(فارسی، علوموریاضی) به صورت تلفیقی آموزش داده میشود. تلفیق برنامههای درسی عبارت از تجلیات کلامی، نموداری یا تصویری، اصول، ارکان و چارچوبهای برنامه درسی، برنامه درسی برای تلفیق برنامه های برنامه درسی مهم و ضرروی میداند به عبارت روشنتر، الگوهای تلفیق برنامه درسی نقطه نظرات و رهنمودهای ارائه شده توسط یک فرد متخصص برای طراحی، سازمان دهی مطلوب و موفقیت آمیز تلفیق برنامه درسی میباشد (حمیدیان )
مبانی نظری الگوی تدریس
روش تدریس فعال و غیرفعال و تدریس از مهمترین عوامل در فعالیتهای آموزشی و پرورشی است.هنگامی که سخن از آموزش و پرورش به میان میآید غالبا مفاهیمیچون معلم و بویژه تدریس و به مراتب بیشتر از سایر متغیرهای مربوط، نمایان میشوند در این زمینه عدهای پا فراتر گذاشته و تدریس را مترادف با آموزش و پرورش داشتهاند. چنین ارتباط تنگاتنگ و همبستگی عمیق ایجاد میکند تا مفهوم بنیادی تدریس کاملا روشن شود.(فتحیآذر، ۱۳۸۲)
از تدریس تعاریف مختلفی ارائه شده است، به طور تاریخی دربین عامه مردم تدریس با ابلاغ، یا افاضه دانش یا مهارت همخوان شده است .در بین خواص، از تدریس تعریفهای دیگر شده است
گیج ،(۱۹۶۳) تدریس را شکلی از “ارتباط بین فردی” میداند که منظور آن تغییر راه و روشهایی است که دیگر افراد می توانند یا میخواهند بدان روشها رفتار کنند.
امیدون وهانتر،(۱۹۶۷)تدریس را”یک جریان تعامل”میدانند که در شکل ابتدایی، گفتگوی کلاس را در برمی گیرد و بین معلم و شاگرادن رخ میدهد و طی فعالیتهای کاملا تعریف شده به پیش میرود کلوتر،(۱۹۸۵) تدریس را “فعالیت بین فردی”که معطوف به یادگیری است و توسط یک یا چند نفر به انجام میرسد داشته است
رابرتسون(۱۹۸۷) از تدریس بر مبنای”فعالیت تعهدآور همراه با قصدی که موجب یادگیری در دیگری می شود”، یاد کرده است.
از این تعاریف چندنکتهی اساسی را میتوان استنتاج کرد که برای درک مفهوم تدریس مفید هستند.الف)آنکه تدریس یک فعالیت است. میتوان شاهد تدریس بود و آن را به عنوان یک واقعیت مشاهده کرد) آنکه تدریس یک فعالیت بین فردی است، بینفردی بدان معنا که تدریس تعامل بین یک معلم و یک یا چند دانشآموز را در برمیگیرد
ج ) آنکه تدریس تعهدی است برای آنکه تدریس اتفاق بیافتد مجموعهای از هدف ها و یا هدفی وجود دارد کلوترمیگوید که تدریس”معطوف به یادگیری”است و گیج ادعا میکند که تدریس” تغییردادن روشهایی که دیگر اشخاص میتوانند یا میخواهند رفتار کنند نشانه گرفته است”. این نکته را حتی میتوان در نظریه کسانی که به بعد هنری تدریس تاکید میورزند نیز یافت. یعنی در تدریس عمومی وجود دارد. اگر هدفی موردنظراست هرچندکه این هدف کلی میباشد و چنان که آیزنر میگوید”متغیر،مبهم،سیال “این گروه تدریس رامعطوف به اکتشاف، خلاقیت میدانند.آنچه از هر دو بیان بر میآید(تدریس معطوف به یادگیری ویا تدریس معطوف به خلاقیت)این است که واژهای تدریس به “دستاورد” تاکید ندارد بلکه بر”جهت گیری فعالیت “تمرکز دارد.
تلفیق سه خصوصیت مطرح شده میتواند یک تعریف از تدریس را پدیدآورد براین اساس میتوان گفت تدریس فعالیتی بین فردی و تعاملی است که مبتنی بر ارتباط و معطوف به یادگیری و تغییر روش های فعال کردن یک یا چند شاگرد است.(موسی پور،۱۳۸۲)
بعضی تدریس را”بیان صریح معلم درباره آنچه باید گرفته شود” میدانند و گروهی دیگر تدریس را” همورزی متقابل میدانند که بین معلم و شاگرد و محتوا در کلاس درس جریان دارد”عده زیادی از مربیان و متخصصان تعلیم و تربیت “فراهم آوردن موقعیت و اوضاع و احوالی که یادگیری را برای شاگردان آن می کند”تدریس نامیدهاند.(شعبانی ،۱۳۸۶)
از نظر(ابراهیم زاده،۱۳۷۲) تدریس”دارای ساخت و نظم خاصی است که صرف نظر از این که تدریس در کدام نقطه به عمل بیاید، باز به همان سیاق و طبق عملیاتی که طبیعت یک موقعیت تدریس _یادگیری را منعکس میکند انجام میشود. و منظور از آن فراهم آوردن امکانات لازم برای یادگیری بهتر و کاربرد صحیح آموختهها در عمل است. چنین فعالیتی (تدریس) به صورت فردی یا گروهی با روشها و ابزار معینی صورت میگیردومسئولیت عمده آن بر عهدهی مدارس است.از همه مهمتر این که چگونه عمل تدریس به ماده وموضوع درسی معینی اختصاصدارد. با یادگیری آن ماده یا موضوع نیز پایان مییابد”. تدریس بخشی از آموزش استکه همچون آموزش یک سلسه فعالیتهای منظم، هدفدار و از پیش طراحی شده را در بر می گیرد و هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از سوی معلم است(اسدیان،۱۳۸۴)
مبانی نظری ارزشیابی
فرهنگ روان شناسیآرتوروبر،۱۹۸۵) ارزشیابی را در معنی عام “تعیین ارزش و یا اهمیت یک چیز “میداند و به صورت خاص تر ارزشیابی را “تعیین میزان موفقیت یک برنامه، یک درس، یکسری آزمایش، یک دارو و….در رسیدن به هدفهای اولیه آنها “میداند(نقل ازآقابابائی،۱۳۸۷ص۱۳)
هومن،(۱۳۷۵)هدف ارزشیابی را “داوری درباره ارزش تمامی برنامه ها، و گاه درباره موثر بودن یک برنامه برا ی گروه خاصی از یادگیرندگان ” می داند.
وولفولک(۲۰۰۱)اعتقاد دارد ارزشیابی مبنایی برای تغییر، تبدیل و بهبود است و بستری برای بالابردن سطح کیفی فرایند تدریس و یادگیری به شمار میآید.
اصطلاح ارزشیابی به طور ساده، به تعیین ارزش برای هر چیزی یادآوری ارزشی کردن گفته میشود گیدر (۱۹۹۱) در تعریف جامعتری، ارزشیابی را اینگونه تعریف مینماید : فرایند نظامدار برای جمعآوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات به این منظور که تعیین شود آیا هدفهای مورد نظر تحقق یافته اند یا در حال تحقق هستند و به چه میزانی.”
ارزشیابی : واژه ارزشیابی در کل برمبنای تعیین ارزش و بهای یک شی یک فرایند، یک عمل و یک رفتار در نظر گرفته می شود ارزشیابی عبارت است از فرایند تعیین کردن، بدست آوردن، فراهم ساختن اطلاعات توصیفی و قضاوتی در مورد ارزش و مطلوبیت هدف ها، طرح ها اجراء نتایج به منظور هدایت تصمیمگیری خدمت به نیازهای پاسخگویی و درک بیشتر از پدیده های مورد بررسی.(کیامنش،۱۳۸۳ص۱۵۹)
بییای (۱۹۷۸) ارزشیابی را در تعریف گسترده تری به عنوان “فرایند نظامدار گردآوری و تفسیر شواهدی که منجر به داوری ارزشی میشود و در نهایت به عمل می انجامد “مطرح میکند.(نقل ازهومن،۱۳۷۵)
ولف(۱۹۸۲)، استافل بیموشینک فیلد(۱۹۸۶) تعریف جامعتری از ارزشیابی عرضه میکنند، به نظر آنها “ارزشیابی عبارت از فرایند تعیینکردن، به دستآوردن و فراهم کردن اطلاعات توصیفی و تصادفی در مورد ارزش و مطلوبیت هدفها، طرحها، اجرا و نتایج، به منظور هدایت تصمیمگیری، خدمت به نیازهای پاسخگویی و درک بیشتر از پدیده های مورد بررسی است .(نقل ازآقابابایی ،۱۳۸۷)
ارزشیابی کیفی _ توصیفی، شیوهای از ارزشیابی تحصیلی _ تربیتی است که اطلاعات لازم، معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همه جانبهی فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری را با بهره گرفتن از روشها و ابزارهای مناسب سنجش (همانند آزمونهای مداد _ کاغذی، پوشه کار، مشاهدات در حول فرایند یاددهی_یادگیری) فراهم می نماید. و سپس بر اساس اطلاعات مستند جمعآوری شدهای منظم و هدفمند بازخوردهای کیفی مورد نظر برای کمک به یادگیری در فضای روانی _ عاطفی مطلوبتر ارائه مینمایند(قره داغی ،۱۳۸۹)
فصل سوم

زمینه سعادت و شقاوت فرزند در دل مادر و نطفه پدر است و به تعبیر دیگر، زمینه‏ هاى اصلى سعادت و شقاوت در خانواده شکل مى‏گیرد. در واقع، پدر و مادر زمینه‌ساز سعادت یا شقاوت فرزندان خود هستند و به جهت تأثیر فراوانی که در تکوین شخصیت آن فرزندان دارند، وظیفه سنگینی در قبال اصلاح باطنی و تزکیه اخلاقی خود خواهند داشت.

۲- ۶)معاشرت با دوستان ناباب:

یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در انحرافات جنسی دوستی های نامناسب است. از آنجا که پیوستن به گروه هم سالان برای نوجوانان بسیار مهم و حیاتی است و براساس نیاز اجتماعی انجام می گیرد، نمی توان نقش دوستان را در شکل گیری شخصیت و نوع رفتار جوان تازه بالغ نادیده گرفت.

بسیاری از دختران و پسرانی که به انواع فسادها آلوده گشتند عامل مهم آلودگی و بدبختی خود را دوستان ناباب بیان میکنند
خیلی از این دوستان فاسد که فساد و آلودگی خود را مستقیماً به دوستان خود انتقال میدهند و آنان را آلوده میکنند یکی از کارهای آنان این است که دلال برای دوست دختر و پسرها هستند خصوصاً دخترها که گرفتار عشقهای کاذب شدند و ناکام شدهاند سعی میکنند دوستان خود را هم مثل خود منحرف کنند. این بازار دوستیابی بین مدارس دخترانه راهنمایی بسیار گرم است.» ( بحران معنویت و راهکارهای هدایتی قرآن، ص۲۲۷)
برخی از حکما گفتهاند «اگر میخواهید شخصی را بشناسید به دوستش بنگرید.» یعنی تا این اندازه دوست در شخصیت و اعمال و رفتار و اخلاق مؤثر میباشد. مخصوصاً در دوران نوجوانی گرایش به دوست زیاد است یعنی نوجوان حرکات و الفاظ و اعمال دوستش را الگو و اسوه قرار میدهد و سعی میکند خود را به رنگ او در آورد و از او تقلید کند و اثر دوست بیشتر از اطرافیان می باشد.» (حجاب دختران قرآن ص۱۹) قرآن کریم این مطلب را تأیید میکند و میفرماید: ﴿یَاوَیْلَتى‏ لَیْتَنى لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا﴾. (فرقان/۲۸) اى واى، کاش فلانى را دوست [خود] نگرفته بودم.
بنابراین دوست در سرنوشت و سعادت انسان تأثیر مهم و اساسی دارد. بعد از خانواده مهمترین فردی که بر رفتار و اخلاق تأثیر میگذارد دوست است. انسان در دوران نوجوانی چون بیشترین اوقات خود را با همسن و سالان و دوستان خود میگذراند رفتار آنان را بیشتر از خانواده الگوی خود قرار میدهد و سعی میکند خود را همشکل آنان کند. اگر این رفتار خوب و طبق موازین اسلامی باشد مرد را به مهارت میرساند در غیر این صورت او را به سقوط و هلاکت میکشاند.

نتیجه:

بطور خلاصه معمولا پیدایش روابط نامشروع و انحراف جنسى در اثر علّتهاى زیر به وجود مى آید:
۱ ـ مساعد نبودن شرایط خانوادگى و محیط زندگى.
۲ ـ رعایت نکردن حریم بین زن و مرد.
۳ـ رفت و آمد در محیطهاى آلوده و چشم چرانى.
۹ ـ خیال پردازیهاى انحراف آمیز در هنگام تنهایى و خلوت گزینى.
۱۰ ـ تحریکهاى جنسى از طریق عکسها و تصویرها.
۱۱ ـ ضعف ایمان و نداشتن تربیت صحیح دینى.
۱۲ ـ همنشینى با دوست و رفیق منحرف.
همه اینها مى تواند زمینه هاى بروز انحرافات جنسى را فراهم سازد.اگـر بـخـواهیم همه این عوامل را در یک کلام، خلاصه کنیم، باید بگوییم که رعایت نکردن راه و روش زنـدگـى و سـنـتـهـاى اسلامى در محیط خانوادگى و اجتماعى، چه در زمان کار و یا در ایـام فـراغـت، مـوجـبـات پـدید آمدن این انحرافات را فراهم خواهدساخت و همین طور اگر در ریشه هاى پیدایش انحرافات جنسى از قبیل روابط نامشروع بین دختر و پسر، همجنس گرایى تحقیق نماییم، مى بینیم که هر خانواده اى که دستورهاى اسلامى، بخصوص حریم بین زن و مرد و دختر و پسر، را رعایت نکرده باشد، به نوعى از انواع انحراف جنسى مبتلا گردیده است.

فصل سوم:

راهکارهای فردی مقابله
با انحرافات جنسی

فصل سوم: راهکارهای اختصاصی انحرافات جنسی:

مقدمه:
قدرت و قوّت بسیار غریزه جنسی و میل به خوردن و آشامیدن در بشر و تأثیر فراوان و غیر قابل انکار آن در چرخه زندگی او و نقش بنیادی و بسیار قوی آن در شکل دهی به شخصیت و رفتار و افکار او و سمت و سوی بخشی به تحرکات فردی و اجتماعی او قابل انکار نیست. بنابراین بهترین و اساسیترین راهکار کنترل شهوت و ترک گناه ازدواج است. اگر ازدواج به هیچ وجه مقدور نیست، در این صورت چاره ای جز استفاده از روش های کنترلی و پیشگیری هایی که گفته می شود نیست، لذا در این فصل به مهمترین راهکارهایی که زمینه خشکاندن مرض انحرافات جنسی می شود به صورت مختصر و به اندازه ظرفیت تحقیق آورده خواهد شد.. این راهکارها عبارتند از:

۱)راهکار کنترل شهوت و غریزه جنسی:

بی‌تردید یکی از نیرومندترین غرایز، نیروی شهوت است. این نیرو که از ابتدای تولد به صورت نهفته در وجود آدمی به ودیعه نهاده شده است، تا زمان بلوغ هم چنان دوران آرام و بی‌تحرکی را پشت سر می‌گذارد، اما به محض شروع دوران نوجوانی آرام آرام زمان بیداری و شکفتگی آن فرا می‌رسد و رفته رفته تمامی وجود نوجوان را دربرمی‌گیرد و بر تمامی رفتار انسان اثر می‌گذارد و او را به گناه وا می دارد زیرا؛ بیشتر گناهان یک جوان ناشی از بر افروختگی نیروی شهوت و غریزه جنسی در او است. دین داری و معنویت تا حدود زیادی انسان را از آلودگی حفظ می کند، ولی در هر صورت انسان دارای غرایزی است که اگر به موقع و به صورت صحیح ارضا نشود، سلامتی بدنی و روانی و حالت های معنوی انسان را نیز دچار چالش خواهد ساخت. نیروی غریزه در انسان به قدری قوی است که گاهی باعث شکسته شدن مقاومت افرادی می شود که به علم و عمل مشهور عام و خاص بوده اند. باید سعی کنید هر چه زودتر پاسخ منطقی و مناسبی برای تامین نیازهای طبیعی و غرایز داشته باشید، برای کنترل فردی غریزه جنسی هم خود فرد و هم والدین و اطرافیان مسئولیت دارند. آن چه مربوط به خود فرد میشود عبارتند از:
۱-۱) برنامه‌ریزی برای کار مداوم:
نوجوانان از نیروی سرشار و فوق‌العاده‌ای برخوردارند. این نیرو اگر در زمینه‌های دیگر مورد استفاده قرار نگیرد و به صورت مطلوب از آن استفاده نشود، با توجه به شرایط سنی نوجوان در قالب امور جنسی و شهوانی ظاهر خواهد شد. اگر نوجوانان به کار مداوم عادت کنند و نیرو و توان خود را در این زمینه به مصرف برسانند تا حدودی از انحرافات اخلاقی و شهوت و غریزه جنسی در آنان پیشگیری می‌شود. کارهای بدنی موجب تعادل جسم و روان می‌شود.
افرادی که به کار مداوم مشغول هستند و نیرو و استعدادشان در زمینه‌های مثبت و سالم به کار می‌اندازند، کمتر دچار انحرافات اخلاقی و بحران‌های روحی می‌شوند. کار موجب می‌شود نیرو و انرژی نوجوان قبل از آن که به چربی‌های اضافی تبدیل گردد و اختلالاتی در ساز و کار اندام‌های بدن ایجاد گردد، از طریق سوخت و ساز مفید و سالم به مصرف برسد. (دنیای بلوغ، ص۴۹)
اگر نیک بنگریم افرادی که به کار مداوم مشغول هستند و نیرو و استعدادشان را در زمینه‌های مثبت و سالم به کار می‌اندازند، کم‌تر دچار انحرافات اخلاقی و بحران‌های روحی می‌شوند. کار موجب میشود نیرو و انرژی جوان قبل از آن که به چربی‌های اضافی تبدیل گردد و اختلالاتی در ساز و کار اندام‌های بدن ایجاد گردد، از طریق سوخت و ساز مفید و سالم به مصرف برسد. زیرا با وجود فراغت، هم مواد غذایى در تقویت غریزه به مصرف مى‏رسد و هم‏فکر و خیال مصروف چاره‏سازى در تفریغ آن مى‏شود و لذا در روایات بر اشتغال و کار و پرهیز از فراغت تأکید بسیار شده است. حضرت امام صادق۷در حدیث پردامنه «مفضل» مى‏فرمایند: «… وَ هَکَذَا الْإِنْسَانُ لَوْ خَلَا مِنَ‏ الشُّغُلِ‏ لَخَرَجَ مِنَ الْأَشَرِ وَ الْعَبَثِ وَ الْبَطَرِ إِلَى مَا یَعْظُمُ ضَرَرُهُ عَلَیْهِ وَ عَلَى مَنْ قَرُبَ مِنْهُ …» (بحارالانوار، ج۳، ص۸۷)همین‏گونه انسان اگر بى‏کار و فارغ باشد، به بیهودگى و سرمستى دچار مى‏شود و بر اثر آن به مسایلى مبتلا مى‏شود که زیان آن هم بر خود و هم بر نزدیکان او سنگینى خواهد کرد.
دین اسلام برای پر کردن اوقات فراغت نیز دستوراتی دارد. اسلام اساساً بر جهت گیری عملی انسان تأکید و وی را مکلف میکند تا نسبت به گذران اوقات فراغت خود احساس مسئولیت کند به این ترتیب نه تنها انسان اوقات فراغت خود را صرفاً برای تأمین خواسته های نفسانی سپری نمیکند بلکه مقداری از اوقات فراغت را صرف امور معنوی و عبادی خواهد کرد. در عین اینکه اوقات فراغت در رفع خستگی و تفریح و سرگرمی تأثیری غیرقابل انکار دارد اما عنایت به کارکرد دیگر آن که رشد و شکوفایی شخصیت است حائز اهمیت است. ( پژوهش و تحقیق سازمان ملی جوانان (بررسی اوقات فراغت جوانان)، ص۴۱ و ۴۸)امام کاظم۷در این باره میفرمایند: « إجعلوا لانفسکم حظّاً من الدنیا باعطائها ماتشتهی من الحلال و ما «تُثلم المُروّه و لاسرف فیه و استعینوا بذلک علی امور الدنیا؛ (الحیاه ، ج ۵، ص ۸۰)از لذائذ دنیوی نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید و تمنیات دل را از راه های مشروع برآورید، مراقبت کنید در این کار به مردانگی و شرافتان آسیب نرسد و دچار اسراف و تندروی نشوید. تفریح و سرگرمی لذت بخش شما را در ادامه زندگی یاری می کند و با کمک آن بهتر به امور دنیایی خویش موفق خواهید شد. لذا جوان وقتی بیکار شد به فکر انواع گناهان و انحرافات خواهد افتاد و شیطان دائماً او را وسوسه میکند خصوصاً در زمینه میل جنسی که انسان خیلی آسیبپذیر است. شهید مطهری میفرماید: حتی در این مواقع به درون حصار تقوا هم نفوذ میکند پس قرآن کریم توصیههایی در زمینه کار و شغل دارد به همین دلیل میفرماید: ﴿فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَوهُ فَانتَشِرُواْ فىِ الْأَرْضِ وَ ابْتَغُواْ مِن فَضْلِ اللَّهِ…﴾ ( جمعه/۱۰) و چون نماز گزارده شد، در [روى‏] زمین پراکنده گردید و فضل خدا را جویا شوید.)
یعنی بلافاصله پس از نماز جمعه به دنبال کار و تلاش و روزی حلال بروید زیرا کسب روزی و درآمد فریضه بزرگ الهی است. همچنین در حدیثی امام موسی کاظم۷ این چنین میفرمایند: «إِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ یُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوَّامَ الْفَارِغَ؛ (الکافی، ج۵، ص۸۴) خداوند بنده خواب آلود و بیکاره را دشمن میدارد.»
امام علی۷نیز در این باره سخنی را از پیامبر(ص) نقل میکنند: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِذَا نَظَرَ إِلَى الرَّجُلِ فَأَعْجَبَهُ قَالَ لَهُ حِرْفَهٌ فَإِنْ قَالُوا لَا قَالَ سَقَطَ مِنْ عَیْنِی قِیلَ وَ کَیْفَ ذَاکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا لَمْ یَکُنْ لَهُ حِرْفَهٌ یَعِیشُ بِدِینِهِ؛ هر گاه پیامبر اکرم «ص» به مردى نگاه مى‏کرد و از او خوشش مى‏آمد مى‏پرسید: کارى دارد؟ اگر مى‏گفتند: نه، مى‏فرمود: از چشمم افتاد. پرسیدند: اى پیامبر خدا چرا چنین است؟ فرمود: براى اینکه مؤمن اگر حرفه‏اى نداشته باشد با دینش زندگى مى‏کند (و به نام دین، بار دوش این و آن مى‏شود (مستدرک الوسائل، ج۱۳، ص۱۱) یعنی هنگامی که مؤمن کار و کسب نداشته باشد دین خود را از دست میدهد.»
پس با توجه به آیات و روایات انسان بیکار نزد خدا مبغوض است و دوست شیطان، چرا که زمینه وسوسه شیطان را فراهم میکند و انسان را به انحراف میکشاند. لذا باید کاری کنیم که جوانان در اثر بیکاری و تنبلی و سستی به ورطه گناه نیفتند و اینجاست که قرآن کریم میفرماید بعد از فراغت از نماز جمعه به کسب و کار و روزی حلال بپردازید و از نعمتهای خدا بهره مند شوید

۱-۲) تنظیم خواب:

تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر انحرافات به خصوص در زمینه مسایل جنسی از فکرهای ناسالم و خیال پردازی‌هایی که نوجوانان قبل از به خواب رفتن دارند، ناشی می‌شود. اگر نوجوان قبل از آن که به خواب برود، فکرش به خودش و یک سری مسایل و موضوعات مربوط به دوره نوجوانی، معطوف گردد، کم کم به انحرافات کشیده خواهد شد. بنابراین، یکی از روش‌های پیشگیری از انحرافات این است که برنامه خواب به صورت دقیق تنظیم شود و تا زمانی که خواب بر شما غالب نشده به رختخواب نروید. وقتی به رختخواب بروید که کاملاً خسته و آماده خواب هستید. لازمه این کار این است که در طول روز مشغول فعالیت‌های مهم بوده و به اندازه کافی کار کرده باشید.
طبیعی است اگر نوجوان با خستگی به رختخواب نرود، به ناچار مدت زمانی را در بستر بیدار خواهد ماند تا به تدریج به خواب رود و چون افکار و اندیشه‌های شهوانی و تحریک‌آمیز معمولاً در این مواقع به سراغ نوجوان می‌آیند، نوعی تنظیم ساعات خواب برای نوجوان، ضرورت خاصی می‌یابد. یکی از روان‌شناسان در این باره می‌گوید: نیمه اول شب بیش از نیمه دوم آن به بدن نیرو می‌دهد بنابراین باید از آن به نحوی مفید استفاده شود. و صبحگاهان به محض اینکه از خواب بیدار شدید، بی‌درنگ از بستر برخیزید و توجه داشته باشید که بامدادان بیدار ماندن در بستر خواب، بسیار زیان ‌بار است، جسم را سست و ناتوان می‌سازد و وسوسه‌های شوم در دل فرد ایجاد می‌شود. (آن چه یک جوان باید بداند، ص ۳۸)
۱-۳ ) پرهیز از عشوه و ناز در سخن گفتن با نا محرم:
یکی از عواملی که باعث تهییج شهوت و انحراف جنسی میشود نازک کردن صدا و با ادا و اطوار سخن گفتن زنهاست. این سخن گفتن با اشاره چشم و ابرو چنان بر قلب هوسبازان مؤثر است که آنها را متوجه انحراف جنسی و عشقهای شهوانی میکند. قرآن کریم در این مورد به زنان پیامبر(ص) خطاب میکند: ﴿یَا نِسَاءَ النَّبىِ‏ِّ لَسْتنُ‏َّ کَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَیْتنُ‏َّ فَلَا تخَْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِى فىِ قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا﴾.
( احزاب/۳۲) اى همسران پیامبر، شما مانند هیچ یک از زنان [دیگر] نیستید، اگر سَرِ پروا دارید پس به ناز سخن مگویید تا آنکه در دلش بیمارى است طمع ورزد و گفتارى شایسته گویید.
خداوند در اینجا به سراغ یک نکته باریک مى‏رود تا مسائل دیگر در این رابطه، خود بخود روشن گردد، مى‏فرماید: به گونه‏اى هوس‏انگیز سخن نگوئید که بیماردلان در شما طمع کنند، بلکه به هنگام سخن گفتن، جدى و خشک و بطور معمولى سخن بگوئید، نه همچون زنان کم شخصیت که سعى دارند با تعبیرات تحریک کننده که گاه توام با ادا و اطوار مخصوصى است که افراد شهوتران را به فکر گناه مى‏افکند سخن بگوئید. ( تفسیر نمونه، ج۱۷، صص ۳۱۱ـ۳۱۲)
علامه طباطبایی در تفسیر این آیه میفرماید: «اینکه میگوید شما مثل سایر زنان نیستید، براى تاکید است، و مى‏خواهد این تکالیف را بر آنان تاکید کند یعنی تکلیف همسران پیامبر(ص) سخت‏تر و شدیدتر است، و پاداش و کیفرشان دو چندان است. و اینکه ایشان را از خضوع در کلام نهى مى‏کند که به معناى این است که در برابر مردان آهنگ سخن گفتن را نازک و لطیف کنند، تا دل او را دچار ریبه، و خیالهاى شیطانى نموده، شهوتش را بر انگیزانند، و در نتیجه آن مردى که در دل بیمار است به طمع بیفتد، و منظور از بیمارى دل، نداشتن نیروى ایمان است و منظور از قول معروف یعنى سخن معمول و مستقیم بگویید، سخنى که شرع و عرف اسلامى (نه هر عرفى) آن را پسندیده دارد، و آن سخنى است که تنها مدلول خود را برساند، نه اینکه کرشمه و ناز را بر آن اضافه کنى، تا شنونده علاوه بر درک مدلول دچار ریبه هم بشود.» (المیزان ، ج۱۶، ص۴۶۱)
در تفسیر نور نیز از این آیه نکات و پیامهایی برداشت شده که بعضی از آنها به این شرح میباشد:
وقتى به زنان پیامبر که بیشترشان پیر و سالخورده بوده و زندگى ساده‏اى داشتند هشدار داده مى‏شود که با کرشمه و ناز سخن نگویند، زنان جوان و زیبا باید حساب کار خود را بکنند، ۲- با کرشمه سخن گفتن زن، بى تقوایى است‏، ۳- در جامعه‏ى نبوى نیز همه‏ى افراد سالم نیستند ، ۴- نباید کارى کنیم که حتّى یک نفر دچار گناه و فساد شود، ۵- حساب رهبران دینی از بقیه جداست باید بیش از دیگران مواظب رفتار خود باشند. (تفسیر نور، ج۹،صص۳۵۸ـ۳۵۹)
«بنابراین تردیدی نیست که حضرت رسول اکرم ۹و حضرت ائمه:به سخنان نامحرم گوش میدادند و با آنها صحبت میکردند. صدیقه کبری، حضرت زهرا۳، حضرت زینب و ام کلثوم۳و شایستگانی از زنان اسلامی با نامحرمان صحبت میکردند، اما قرآن کریم از اینکه زن در موقع صحبت کردن آهنگ صدای خود را طوری کند که بیمار دلان به طمع بیفتند نهی میکند. بنابراین هر کلام تحریک آمیزی چه از جهت آهنگ و نرمش مخصوص و چه از جهت محتوای سخن با نامحرم جایز نیست و لازم است که خانمها وقار و متانت خود را در صحبت کردن نیز حفظ کنند و بر مردان نیز لازم است که کلماتی که با نامحرم نباید بگویند، نگویند زیرا بدین وسلیه تخم شهوت در دل آنها نهفته می شود. حضرت رسول اکرم۹نیز فرمودند هر مردی کلمهای را که نباید به نامحرم بگوید، اگر بگوید خدا او را به هر کلمهای در آتش حبس میکند.» ( جایگاه بانوان در اسلام، ص۳۸۱)

۱-۴) فرار از موقعیت آسیبزا:

مقاومت سرسختانه یوسف همسر عزیز را تقریباً مایوس کرد، ولى یوسف که در این دور مبارزه در برابر آن زن عشوه‏گر و هوسهاى سرکش نفس، پیروز شده بود احساس کرد که اگر بیش از این در آن لغزشگاه بماند خطرناک است و باید خود را از آن محل دور سازد و لذا با سرعت به سوى در کاخ دوید تا در را باز کند و خارج شود، همسر عزیز نیز بى تفاوت نماند، او نیز به دنبال یوسف به سوى در دوید تا مانع خروج او شود، و براى این منظور، پیراهن او را از پشت سر گرفت و به عقب کشید، به طورى که پشت پیراهن از طرف طول پاره شد: ﴿وَ اسْتَبَقَا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَمِیصَهُ مِنْ دُبُرٍ﴾. ( یوسف/۲۵: و آن دو به سوی در بر یکدیگر سبقت گرفتند و [آن زن ] پیراهن او را از پشت بدرید)
ولى هر طور بود، یوسف خود را به در رسانید و در را گشود، ناگهان عزیز مصر را پشت در دیدند، به طورى که قرآن مى‏گوید:” آن دو، آقاى آن زن را دم در یافتند: ﴿وَ أَلْفَیا سَیِّدَها لَدَى الْبابِ﴾.
ولى از آنجا که خداوند حامى نیکان و پاکان است، اجازه نمى‏دهد، این جوان پارساى مجاهد با نفس در شعله‏هاى تهمت بسوزد، لذا قرآن مى‏گوید:” در این هنگام شاهدى از خاندان آن زن گواهى داد.
این آیه دو نکته را میرساند اول اینکه کار برای رضای الهی انجام دادن مسئولیت آن را خود خدا به عمده میگیرد. دوم آنکه راهی برای جلوگیری از فساد جنسی ارائه میدهد که اگر در چنین موقعیت خطرناکی قرار گرفتهاید با غلبه بر هوای نفس و کنترل شهوات خود از آن موقعیت فرار نمائید. ( تفسیر نمونه، ج۹، صص ۴۵۳ـ۴۵۵)

۱-۵) پرورش تقوا و معنویت در وجود خویش:

• اکثر آزمودنیها اعتقاد چندانی به این قبیل کارهای تحقیقاتی نداشته و این کارها را بی‌فایده قلمداد میکردند،از این رو جلب همکاری آنها بسیار مشکل بود.

ب)محدودیت های خارج از کنترل محقق

• انتخاب نمونه

• عدم کنترل همه ی متغییر ها نیز در این محدوده قرار دارند.

• در مورد ابزار و وسایل ،پژوهشگر نمی تواند صحت و درستی ابزار را کنترل کند.

• سن نیز یک محدودیت است.

• محدودیت هایی مانند بودجه، عدم وجود ازادی عمل، نوع فرهنگ حاکم بر جامعه، عدم صدور مجوز، عدم درک از لزوم تحقیق نزد مقامات، عدم همکاری افراد و نمونه ها، پاسخ دهی نا صحیح به پرسش ها و مسائل این چنینی نیز از انواع محدودیت ها شمرده می شوند

• کمبود وقت و مشغله زیاد

• وجود مسئولیت های خانوادگی

• وجود مسئولیت های اجتماعی

• نا آشنایی با اصول آماری

• کمبود امکانات و تجهیزات لازم

• عدم استفاده از نتایج تحقیق

• عدم همکاری سازمان ها و واحدهای اجرایی و اداری

• عدم دسترسی به منابع کسب اطلاعات مانند مدلاین، اینترنت

• عدم دسترسی به منابع کسب اطلاعات مانند کتابخانه

پیشنهادات
پیشنهادهای کاربردی
با توجه به اینکه بین ابعاد هوش اخلاقی و مهارت اجتماعی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنی دار مشاهده گردید پیشنهاد می گردد:

• دانش آموزان به تجزیه و تحلیل آن چه که مهارت های اجتماعی را شکل می دهند ترغیب شوند.

• رفتارهای مناسب تقویت در دانش آموزان ترغیب شود.

• عمل به اصول، ارزش ها و باورها در دانش آموزان تقویت گردد، یعنی بین آنچه که به آن باور دارند و آنچه که به آن عمل می کنند و آنچه که میدانند درست است هماهنگی ایجاد کنند.

• دانش آموزان به راستگویی تشویق گردند. و انجام کار درست و گفتن حرف راست در تمام زمان ها تشویق گردد.

• روحیه ایستادگی بخاطر حقیقت در وجود آنها تقویت گردد. و پافشاری نمودن بر اساس باورها و ارزشهای خود به خاطر حقیقت تشویق گردد.

• وفای به عهد در بین دانش آموزان تشویق گردد. داشتن صداقت مورد ستایش قرار گیرد تا این خصلت در دانش آموزان تقویت گردد.

• • مسئولیت پذیری برای تصمیمات شخصی در دانش آموزان تقویت گردد. به دانش آموزان یادآوری گردد مسئول اعمال خود و پیامدهای آن هستند. مسئول اشتباهات و شکست های خود هستند. برای خدمت به دیگران قبول مسئولیت کنند. به دیگران علاقمند باشند. آنچه که برای دیگران انجام می دهند نه بر اساس دستور و یا دریافت پاداشی باشد.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• توانایی در بخشش اشتباهات خود و دیگران در دانش آموزان تقویت گردد.

• مهارت های اجتماعی مناسب در دانش آموزان تقویت گردد و رفتارهای غیر اجتماعی دانش آموزان اصلاح گردد.

• پرخاشگری و رفتارهای تکانشی دانش اموزان به حداقل رسانده شود و برتری طلبی، اطمینان به خود داشتن در دانش آموزان تقویت گردد.

پیشنهادهای پژوهشی

• پیشنهاد می گردد در تحقیقات بعدی وجود ارتباط بین ابعاد هوش اخلاقی و مهارت اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان مدارس عادی شهری بررسی گردد و نتایج آن با دانش اموزان دبیرستان های عشایری مورد مقایسه قرار گیرد.

• نتایج این تحقیق با سایر تحقیقات داخلی و خارجی مورد مقایسه قرار گیرد.

• پیشنهاد می شود در تحقیقات بعدی برای ارزیابی نگرش و مهارت های اجتماعی دانش آموزان از نظر والدین، معلمان و سایر کارکنان مدرسه نیز استفاده شود.

• پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی آموزش مهارت های اجتماعی، در برنامه های آموزش ضمن خدمت برای مشاوران و معلمان و نیز در برنامه های دانش افزایی مادران و پدران در نظر گرفته شود تا آنان بتوانند در سازگار ساختن دانش آموزان و بالا بردن عملکرد تحصیلی آنان نقش لازم را ایفا کنند؛

• پژوهش حاضر، امکان پیگیری و وارسی پیامدهای اجرای برنامه مداخله ای در بلند مدت را نداشت؛ بنابراین پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی برنامه مداخله ای مد نظر قرار گیرد.

• پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی تأثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش ناهنجاریهای رفتاری و عاطفی و تقویت رفتارهای جرئت مندانه، مورد بررسی قرار گیرد.

منابع و مأخذ:
منابع فارسی
ابطحی، معصومه السادات وندری، خدیجه، (۱۳۹۰)، رابطه خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر زنجان، فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، شماره۱۰، ۱۵-۲۸.
اخلاقی، فرشاد، (۱۳۷۸)، بررسی و مقایسه بین علاقه‌ی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم.
بیابانگرد، اسماعیل، (۱۳۸۲)، روش های پیشگیری از افت تحصیلی، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
بدار، لوک و دیگران، (۱۳۸۸)، روان شناسی اجتماعی، (ترجمه، دکتر حمزه گنجی)،‌ تهران: نشر ساوالان.

جدول ۴-۱۵) نتایج آزمون فرضیه های تحقیق ۱۰۷
فهرست نمودارها
نمودار۱): مدل تحقیق بر اساس مدل ویلاریس و کولهو( ۲۰۰۱ ) و مدل فوئن و چوی ( ۲۰۱۲) ۷
نمودار۲-۱) تعریف مفهوم رضایت مشتری . ۱۹
نمودار۲-۲) ارتباط بین کیفیت محصول/خدمات و رضایت مشتری و سودمندی شرکت ۲۵
شکل۲-۲)چرخه رضایت ۲۷
نمودار ۲-۳)مدل شاخص رضایت مشتری آمریکا ۳۱
نمودار ۲-۴) مدل شاخص رضایت مشتری در اروپا ۳۱
نمودار ۲-۵) بخشی از مدل شاخص رضایت مشتری در سوئیس ۳۳
نمودار ۲-۶) مدل شاخص رضایت مشتری در مالزی ۳۴
نمودار ۲-۷) مدل شاخص رضایت مشتری در هنگ کنگ. ۳۵
نمودار ۲‑۷) عوامل مؤثر بر تعهد ۴۴
نمودار۴-۱) نمودار میله ای جنسیت مشتری ۹۱
نمودار۴-۲) نمودار میله ای تحصیلات مشتری ۹۲
نمودار۴-۳) نمودار میله ای وضعیت تاهل مشتری ۹۳
نمودار۴-۴) نمودار میله ای سن مشتری ۹۴
نمودار۴-۵) نمودار میله ای جنسیت کارکنان ۹۵
نمودار ۴-۶) نمودار میله ای سطح تحصیلات کارکنان ۹۶
نمودار۴-۷) نمودار میله ای وضعیت تاهل کارکنان ۹۷
نمودار۴-۸) نمودار میله ای وضعیت سن کارکنان ۹۸
نمودار۴-۹) نمودار هیستوگرام ابهام نقش ۹۹
نمودار۴-۱۰) نمودار هیستوگرام تعارض نقش ۱۰۰
نمودار۴-۱۱) نمودار هیستوگرام رضایت شغلی ۱۰۱
نمودار۴-۱۲) نمودار هیستوگرام تعهددرک شده کارکنان ۱۰۲
نمودار۴-۱۳) نمودار هیستوگرام رضایت مشتری ۱۰۳
نمودار ۴-۱۵) مدل استاندارد تحقیق ۱۰۵
نمودار ۴-۱۶) محاسبه آماره t 106
۱-۱) مقدمه
امروزه صنایع خدماتی نقش اساسی و مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها ایفا می کنند و در این میان نقش و اهمیت جایگاه صنعت بیمه به عنوان صنعت مولد و حمایت کننده از صنایع دیگر بر کسی پوشیده نیست. از سوی دیگر جهان بیمه به سرعت در حال تغییر و تحول و رقابتی شدن است و لازمه پیشرفت، ادامه حیات و باقی ماندن در صحنه، درک درست نیازهای مشتریان و جلب رضایت آنان می باشد.از این رو چالش بزرگ خدمات، جلب رضایت مشتری است(نوری،۱۳۸۲،ص۱۰). به اعتقاد هلیر و همکارانش ^[۱] رضایت را می توان به عنوان درجه ای کلی از خرسندی و خوشی حس شده در مشتری دانست که نتیجه ، توانایی آن خدمت در برآوردن خواسته ها، توقعات و نیازهای مرتبط با خدمت برای مشتری است . یی ^[۲]­رضایت را حالتی میداند که پس از مصرف محصول یا استفاده از خدمت، برای مشتری حا­صل می شود؛ به عبارتی دیگر رضایت ر ا می توان به عنوان فرایند درک و ارزیابی مشتری از تجربه مصرف محصول یا استفاده از خدمات تعریف کرد.اگر سازما­ن­ها بخواهند به رضایت مشتری دست یابند، باید سطح رضایت مشتر ی را اندازه ­گیری کنند زیرا هیچ­کس نمی­تواند چیزی را که قادر به اندازه گیری آن نیست، مدیریت کند(هو^[۳]، ۱۹۹۵،ص۲۱). رضایت مشتری، عاملی است که میزان موفقیت سازمان را در برقراری ارتباط با مشتری تعیین می کند. بنابراین اندازه گیری آن بسیار مهم است . بحث رضایت بیمه گذارا ن – به عنوان مشتریا­ن شرکت­های بیمه – از کیفیت خدمات این شرکت ها، در نهایت امر تعیین کننده بقاء یا عدم بقاء این شرکت ها در بازار بیمه خواهد بود (موون^[۴]،۱۹۹۴،ص۲۰). در دنیای مملو از پیچیدگی و تغییر و تحول امروز، سطح رقابت سازمانی همواره در حال افزایش است بدیهی است که در عرصه رقابت جهانی سازمان هایی موفق تر عمل خواهند کرد که بتوانند سازوکارهای مثبت را در رقابت پیش روی خود بهتر به منصه ظهور برسانند. به عبارتی دیگر سازمان­هایی خواهند توانست از پالاینده گزینش سخت محیطی عبور کنند که از هرگونه ناخالصی بری بوده و بتوانند اعتماد و رضایت خاطر عوامل تعیین کننده و استراتژ­یکی محیطی را جلب کنند (زروندی،۱۳۸۸،ص۱۲). اگر سازمان تنها به هدف های مادی کارکنان توجه کند و هدف های معنوی را نادیده بگیرد، کارکنان در سازمان به عملکرد اندک گرایش مییابند، زیرا توقعات آنها برآورده نشده است، هرگاه هدف های مادی و معنوی افراد از سوی سازمان مورد توجه قرار گیرد، آنان با تمام توان خود در جهت تحقق اهداف سازمان تلاش و کوشش خواهند نمود. از آنجاکه بخش مهمی از عمر ما در محیط کاری سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات اجتماعی ما در ساعات کاری شکل می گیرد. می توان از کار به عنوان بخش بسیار مهم و زندگی انسان یاد کرد با توجه به اهمیت ابعاد مختلف کار در زندگی انسان ها، می توان گفت که تعهد سازمانی و تمایل به انجام کار نیز تاثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسان ها از وضیعت زندگیشان دارد(زروندی،۱۳۸۸،ص۱۲).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۲) بیان مساله
خدمات بیمه­ای با مفهوم رضایت و عدم رضایت بیمه گذار ارتباط تنگاتنگی دارد . فرایند کلی رضایت مشتری بایدبه منظور بهبود و افزایش روابط استراتژیک آ­ن ، به طور دقیق تحلیل، درک و مدیریت شود(کانجی و وینی^[۵]،۲۰۰۱ ،۱۲).
برای بهبود سطح رضایتمندی مشتریان ضروری است که ابتدا سطح فعلی رضایت مشتریا­ن معین شود یعنی سازمان باید بداند که مشتریان چقدر احساس رضایت می کنند(فسی کوا^[۶]،۲۰۰۴،ص۸۴).محققانی چون؛ بروک و اسمیت ^[۷]، نشان دادند که وقتی یک مشتری، خدمات خاصی را می خرد، کارکنان مستقیماً بر درک مشتری از کیفیت تعامل اثر می گذارند.به گونه ای که یک مشتری ناراضی نه تنها ممکن است برای دریافت خدمت به سازمان های دیگری مراجعه کند، بلکه تجربه ناخوشایندش را نیز با دیگران به اشتراک می گذارد؛ از سویی دیگر، ممکن است در نتیجه یک تعامل با کیفیت میان کارکنان و مشتری، مشتری راضی شده و تجربه خوشایندش را با دیگران به اشتراک بگذارد.(قره چه،دابوییان، ۱۳۹۰ ،ص۳۴).
در سازمان ها­ی خدماتی نقش نیروی انسانی مخصوصاً کارکنانی که در تماس مستقیم با مشتریان هستند، برای ارائه خدمت با کیفیت در مقایسه با شرکت­ها­ی تولیدی از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که، کارکنان جهت ارائه خدمات با مشتریان در تعامل بوده و کیفیت این تعامل متمایز کننده سازمان های برتر از سایر سازمان هاست (نوری،۱۳۸۲،ص۴۵).
بعضی از مدیران به علت ناتوانی سعی کردند با توسل به شیوه های قهرآمیز، تضاد و اختلاف نظرها را در سازمان­های خود سرکوب کنند. در حالی که تحقیقات نشان داده است سازمان هایی که در آنها تضاد کمتری وجود د ارد، اغلب در محیط های رقابتی با شکست مو اجه می­شوند؛ چرا که اعضای چنین سازمان هایی آن چنان متجانس هستندکه برای سازگاری یا تطبیق خود با شرایط محیطی آمادگی کمی دارند یا چنان از وضع موجود راضی هستند که تصور می کنند به بهبود وضع موجود نیازی ندارند. در حالی که تعارض به مثابه خون تاز­ه­ای در ر­گ­های سا­زمان های پر تکاپو، پیشرو و توفیق طلب است و سر و کار داشتن با تعارض در قلب مدیریت هر سازمانی نهفته است. براساس مدل نظری کاهن و همکاران^[۸] ( ۱۹۶۴ ) تجربه نقش ابهام می تواند به واکنشهای متناقض ، احساسات تنش، کاهش اعتماد به نفس و نارضایتی در فرد منجر شود .تعهد کارکنان برای موفقیت سازمانی معاصر ضروری است. کارکنان دارای تعهد بالا احتمالاً مشتاق هستند به خاطر سازمان تلاش بیشتری انجام دهند. دلبستگی قوی فرد به سازمان توانائی های انطباقی بهتر و پاسخ­دهی بیشتر به تغییرات در تقاضاهای مشتری را امکا ن­پذیر می سازد، همچنین باعث انطباق با فشارها و اضطرارهای محیطی می شود. در بسیاری از سازمان ها، کارکنان عامل عمده ای را تشکیل می دهند و اثر بخشی، کارآمدی، و عملکرد حرفه ای سازمان را تحت تاثیر قرار می دهند. اگر سازمان در ایجاد احساسات وفاداری و تعهد در اکثر کارکنانش موفق شود، احتمال بیشتری وجود دارد که اهدافش برآورده شود و عملکرد کلی آن افزایش یابد( قمری،۱۳۹۰). ازجمله متغیر هایی که با تعهد سازمانی رابطه دارد، رضایت شغلی است. رضایت شغلی به عنوان حالت هیجانی لذت بخش تعریف شده است که از ارزیابی، واکنش عاطفی و نگرش فرد نسبت به شغل ناشی می شود رضایت شغلی به لذت بردن از کار،انجام بهتر کار،اشتیاق و شادمانی در خصوص کار ،و پاداش مناسب گرفتن به خاطر تلاش های فرد اشاره می کند.رضایت شغلی چند بعدی است آن شامل چندین بعد مجزا مانند رضایت از دستمزد،فرصت های ارتقا،امنیت شغلی و اهمیت/چالش شغل است)بلوچ،۲۰۰۹،ص۶۷ . ( رضایت شغلی و تعهد سازمانی دو مورد از با نفودترین نگرش ها در مورد کار هستند که که در ادبیات کار و سازمان بررسی شده اند. تعهد سازمانی به خاطر تمایل به حفظ نیروی کار قوی برای محققان و سازمانها مهم است. محققان و متخصصان به درک عواملی که تصمیم کارکنان را برای ماندن یا ترک کردن یک سازمان تحت تاثیر قرار می دهد،شدیدا علاقمند هستند(قره چی به نقل از ویلیامز،۲۰۰۴،ص۲۱). باتوجه به مطالب گفته شده حال سوال این است چه رابطه ای میان رضایت شغلی کارکنان و رضایت مشتری وجود دارد؟بدین منظور در این تحقیق به بررسی رابطه بین رضایت شغلی کارکنان و رضایت مشتری در شرکتهای بیمه شهرستان رشت می پردازیم.
۱-۳) ضرورت و اهمیت تحقیق
در ایران، سهم کنونی بخش خدمات از اقتصاد ۴۸درصد است و بالغ بر ۱۰ میلیون نفر در این بخش اشتغال دارند. درسازمان های خدماتی، کارکنان بخش خدمات رابطه متقابل با مشتری برقرار می کند تا خدمت مورد نظر عرضه گردد و کیفیت این رابطه متقابل، سازمان ها ی برتر را از دیگر سازمان ها متمایز می سازد که مزیت رقابتی ایجاد شده می تواند به درجات بالای رضایت مشتریان و ارتقای سود و رشد سازمان ها منجر گردد. عوامل و منابع مختلفی در دستیابی به این مزیت دخیل بوده که مهمترین آن نیروی انسانی است. صنعت بیمه کشور یکی از مهم­ترین بخش­هایی است که علاوه بر کارکرد اقتصادی، در پیشگیری و مدیریت خطر و نیز تامین ایمنی و آرامش خاطر برای فعالیت های مختلف بشر نقش شگرفی ایفا می کند. بنابراین شرکتهای بیمه باید سطوح کیفیتی را که در حال حاضر ارائه می دهند مورد بررسی قرار دهند و بتوانند آن را درآینده افزایش دهند.دریافت کیفیت خدمات از طرف مشتریان هم از طریق تجربه شخصی وهم از طریق حالات روان شناسی حاصل می گردد. عدم رضایت مشتریان که از عدم رضایت شغلی کارکنان نشات می گیرد باعث بی­اعتبار شدن شرکتهای بیمه می­گردد. از جمله پیامدهای مثبت رضایت شغلی کارکنان در سازمان های مشتری مدار مانند شرکتهای بیمه ،جلب رضایت مشتریان است. بدیهی است رضایت مشتریان در روی آوردن به شرکتهای بیمه­ نقش اساسی دارد و عامل اصلی رشد و شکوفایی آن به شمار می آید. به همین دلیل، مدیریت شرکتهای بیمه­ باید وجوه و ابعاد و عوامل تأثیرگذار رضایت مشتریان شرکتهای بیمه­را شناسایی کند­تا بر آن اساس اقدا­مها و مداخله­های مقتضی به عمل آورد(دادخواه،۱۳۸۸،ص۵۴).
لویس و بومز جزء اولین کسانی باشند که کیفیت خدمات را ملاک اندازه گیری اینکه، تا چه اندازه سطح خدمت ارائه شده با انتظارات مشتریان تطابق به طور پیوسته مطابق یا فراتر از انتظارات مشتریان » دارد تعریف کرده ­اند .همچنین مورو کریدون کیفیت را تعریف میکنند. در حقیقت، به دلیل ویژگی تفکیک ناپذیری خدمات، کارکنان در تماس با مشتری و « عملکردن خدماتی که به آنان ارائه میشود، نقش اساسی ایفا میکنند(ساعت چیان و همکاران،۱۳۹۰،ص۳).
از طرفی، با توجه به اینکه در ارائه خدمات به کارکنان و مشتریان داخل سازمان، نیروی انسانی یا کارکنان نقشی محوری ایفامیکنند، بحث رضایت شغلی و تعهد سازمانی، که از عوامل اصلی در ارائه خدمات با کیفیت بالا میباشند، اهمیت پیدا میکند. درباره رضایت شغلی نظریه­ های گوناگونی ارائه شده است؛ همچنین، عوامل زمینه ساز و ایجادکننده رضایت شغلی متنوع و متعددند که میتوان آنها را به جنبه های درونی شامل ویژگیهای شخصیتی، احساسات عاطفی، حالتهای هیجانی؛ و جنبه های بیرونی شامل شرایط و ویژگیهای سازمانی، اجتماعی وفرهنگی دسته بندی کرد.
رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر ساخته های مرتبط اما متمایز استوار است. اما به منظور فراهم آوردن مبنایی برای تصمیمات مدیران نیروی انسانی در زمینه برنامه ریزی، جذب و نگهداری کارکنان و کاهش هزینه های ناشی از ترک خدمت کارکنان از سازمان، به صورت مشترک مورد سنجش قرار میگیرند که این امر از اهمیت ویژهای برخوردار است. رضایت شغلی، زاییده عواملی نظیر شرایط محیط کار، روابط حاکم بر محیط کار، عوامل اجتماعی و تأثیر عوامل فرهنگی است. تعهد سازمانی به معنای پیوند افراد با سازمان است که توسط سه عامل اعتقاد قوی و پذیرش اهداف و ارزشهای سازمان، (تعهد عاطفی)، تمایل به تلاش زیاد برای سازمان، (تعهد مستمر)، و میل قو­ی بر ای با قیماندن در سازمان، (تعهد هنجاری)، تعیین میشود.
پورتر، استیر، مودی و بولیان ( ۱۹۷۴ ) تعهد سازمانی را قدرت یا توانایی شناخت فردی و مشغول شدن یا درگیری در سازمانی ویژه تعریف میکنند(یعقوبی،۱۳۸۸،ص۲۷).
سازمانها به منظور جلوگیری از مشکلات رفتار­ی پیش روی نیروی انسانی، لازم است به تعهد سازمانی بخصوص ابعاد هنجاری و مستمر که ناشی از عوامل بیرونی محیط کار است، عنایت ویژهای مبذول فرمایند. در این راستا، به منظور ارتقای کیفیت کلی خدمات، به ویژه قابلیت اطمینان و تضمین کیفیت، باید اقدام به افزایش تعهد هنجاری از طریق تأکید بر ارزشها و مأموریتها­ی سازمان و گزینش و استخدام افراد بر این اساس نمایند.(امیری ،۱۳۸۷،ص۴).
باتوجه به مطالب بیان شده در این تحقیق به بررسی رابطه میان رضایت شغلی و رضایت مشتری در شرکت های بیمه شهرستان رشت می پردازیم.
۱-۴) اهداف تحقیق
با توجه به اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق حاضر به شرح زیر می باشد:
اهداف اصلی تحقیق:
هدف اصلی تحقیق بررسی رابطه بین رضایت شغلی کارکنان و رضایت مشتری در شرکتهای بیمه شهرستان رشت می باشد.
اهداف فرعی تحقیق: