۵- سیستم های یونیک ساز، ردیابی، تسهیل فروش و خودکارسازی ضبط داده ها (بارکد^[۱۰۰] و RFID^[101]) یکی از سیستم های کدگذاری اقلام که در سطح وسیعی در ایران کاربرد یافته است، سیستم بارکدگذاری اقلام خرده فروشی است. این سیستم در سال ۱۳۷۴ وارد ایران شد. در آن سال برای نوین سازی نظام توزیع و تنظیم بازار احساس شد که به کدگذاری اقلام تولید داخل که در فروشگاه های زنجیره ای عرضه می شوند نیاز است. مصوبه دولت وزارت بازرگانی را مکلف کرد که این کار را به انجام برساند. وزارت بازرگانی هم با مطالعه و بررسی سیستم های موجود در دنیا، سیستم بارکدهای بین المللی موسوم بهEAN^[102] را انتخاب کرد و تشکیلات و سازمان و نمایندگی آن در ایران را ایجاد و فعال نمود. از طرف سازمان بین المللی EAN (که از سال ۲۰۰۵ بهGS1 ^[۱۰۳] تغییر نام داد) پیش کد ۶۲۶ به ایران تخصیص داده شد (قلندری، ۱۳۹۱).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۹۹۳ ﺗﻌﺪﺍﺩ ۷۹ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ۷۳ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻤﺎﺭﻩﮔﺬﺍﺭی ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﻈﺎﻡ GS1 ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴـﺰ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۴ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ. ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎی ﻋﻀﻮ GS1 ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ۱۰۹ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ^[۱۰۴].
۶- ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻞﮔﺮ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻴﮏ
ﻛﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ، ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺳﺘﺮﻳﺖ^[۱۰۵] ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺑﺎ ۱۶۰ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﺓ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ (UNDP^[106]) ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻛﺪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪیﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺳﻴﺴﺘﻢ UNSPSC^[107] ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯ ـ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑـﻪ ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺍﺳﺖ ـ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻜﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺮﺍی ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ^[۱۰۸]. ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ (۲-۲). ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
جدول (۲-۲). مقایسه انواع سیستم های طبقه بندی و کد گذاری

ویژگی ها
سیستم ها
دسته اول گمرکات
دسته دوم آماریها
دسته سوم
IOS دسته چهارم
N/P
دسته پنجم
Barcode دسته ششم
E-Com
اثر برتنوع

کاهش/افزایش تنوع نمی دهد

کاهش/افزایش تنوع نمی دهد

تمایل به ژنریک سازی و کاهش تنوع می باشد. هرچه کاهش بیشتر باشد مطلوبتر است.

افزایش تنوع محدودیت می دهد.

شدیدا” افزایش تنوع را بدنبال دارد.

کاهش تنوع کلی

سازمانهای کاربر

سازمانهای حاکمیتی و دولتی(بویژه گمرک)

سازمانهای حاکمیتی و دولتی(بخشهای اقتصادی و برنامه و بودجه)

واحدهای نظامی و موسسات بسیار بزرگ

واحدهای تولید کننده متوسط و بزرگ

واحدهای تولیدی و خرده فروشی و فروشگاه های زنجیره ای

کلیه سازمان فروشنده و خریدار (تجارت الکترونیکی)

گستره پوشش

بین المللی

۴/۱ –گواهی :گواهی صادره از سوی مراکزمجاز موضوع ماده (۱۵) قانون مبنی بر اینکه فرد در حال دریافت خدمات درمان و کاهش آسیب می باشد .
۵/۱ – مدت مقرر :دوره زمانی که در اجرای ماده (۱۶) قانون توسط مقام قضایی برای نگهداری معتاد تعیین می شود .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۶/۱ –مقام قضایی : دادستان یا سایر مقامات قضایی ذیصلاح در حوزه قضایی ذی ربط .
۷/۱ –منظور از مرکز: مراکز دولتی و مجاز (غیر دولتی یا خصوصی و یا سازمان های مردم نهاد ) نگهداری ، درمان و کاهش آسیب معتادان موضوع ماده (۱۶) قانون می باشند .در این مراکز ، خدمات بهداشتی و درمانی مورد نیاز افراد مشمول ماده ۱۶ قانون ، طبق پروتکل مورد اشاره در بند ۱۶/۱ این ماده تامین و ارائه می گردد . این مرکز براساس شرایط مندرج دراین آیین نامه از طریق ضابط دادگستری با دستور مقام قضایی نسبت به پذیرش و نگهداری این افراد اقدام می نماید .
۸/۱ –کمیته کشوری هماهنگی ، درمان و کاهش آسیب معتادان موضوع ماده ۱۶ قانون : به منظور هماهنگی و نظارت بر حسن انجام وظایف دستگاهی در کشور ، کمیته ای با اعضاء زیر تشکیل می گردد :
دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر : معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی
وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی : معاون درمان
سازمان بهزیستی کشور :رئیس مرکز پیشگیری و درمان کشور
فرماندهی نیروی انتظامی : رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر
دادستانی کل کشور : معاون ذی ربط
۹/۱ –کمیته استانی هماهنگی مرکز نگهداری ، درمان و کاهش آسیب معتادان موضوع ماده ۱۶ قانون :به منظور هماهنگی و نظارت بر حسن انجام وظایف دستگاهی در استان با تعضاء کمیته ای زیر تشکیل می گردد :
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان
فرماندهی نیروی انتظامی استان
مدیر کل بهزیستی استان
دادستان مرکز استان
تبصره :رئیس کمیته استانی دانشگاه علوم پزشکی و خدامت بهداشتی ، درمانی و دبیر کمیته ، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان خواهند بود .
۱۰/۱ –اعتیاد :وابستگی به یک یا چند ماده مخدر یا روانگردان موضوع مواد (۴) یا (۸) قانون.
۱۱/۱ –معتاد :فردی که به یک یا چند ماده مخدر یا روانگردان موضوع مواد (۴) یا (۸) قانون اعتیاد ، داشته و فاقد گواهی موضوع ماده ۱۵ قانون یا متجاهر با اعتیاد باشد .
۱۲/۱- تجاهر به اعتیاد :سوء رفتار ناشی از اعتیاد می باشد که تایید سوء رفتار با مقام قضایی و تشخیص سوء رفتار ناشی از اعتیاد با نظر پزشک است .
۱۳/۱ –دستورالعمل :مجموعه فرآیندها و استانداردهای نحوه تاسیس ، راه اندازی ، بهره برداری و نظارت براین مراکز که با همکاری دستگاه های اجرایی ذی ربط ظرف مدت سه ماه از ابلاغ این آیین نامه ، تدوین و پس از تصویب در کمیته درمان و حمایت اجتماعی ستاد ، از سوی دبیر کل ستاد ابلاغ خواهد شد .
۱۴/۱ –مجوز تاسیس : مجوزی است که برای اشخاص حقیقی و حقوقی واجد صلاحیت حسب این آیین نامه و دستورالعمل های مربوطه به منظور تاسیس مرکز موضوع ماده ۱۶ قانون صادر می گردد .
۱۵/۱ –مجوز بهره برداری :مجوزی است که حسب این آیین نامه و دستورالعمل های مربوطه برای شروع فعالیت مرکز موضوع ماده ۱۶ قانون صادر می گردد .
۱۶/۱ –پروتکل :مجموعه فرآیندها و استانداردهای بهداشتی و درمانی است که با مشارکت دستگاه های اجرایی عضو کمیته درمان و حمایت های اجتماعی ستاد ظرف مدت سه ماه از ابلاغ این آیین نامه ، تهیه و پس از تصویب در کمیته پیش گفته از سوی وزی بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ می شود .
۱۷/۱ –غربالگری :فرایند تشخیص اعتیاد و ارزیابی سریع افراد موضوع این آیین نامه به منظور ارائه پیشنهادهای کارشناسی توسط پزشک به مقام قضایی می باشد .
۱۶/۱ –مدیر مرکز :فردی که براساس ضوابط و مقررات مندرج در دستورالعمل انتخاب شده و فعالیت می کند .
۱۹/۱ –مسئول فنی :پزشکی است که براساس ضوابط و مقررات وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی به عنوان مسئول فنی در امور بهداشتی و درمانی مرکز شناخته می شود . پزشک معالج مرکز همزمان می تواند مسئول فنی شیفت مربوطه نیز باشد .
۲۰/۱ – گروه درمانگر :شامل پزشک ، روانپزشک ، روانشناس ، مددکار اجتماعی و سایر متخصصینی که براساس ضوابط و مقررات مربوطه ، حسب مورد وظیفه اقدامات بهداشتی ، درمانی و کاهش آسیب را برعهده دارند .
۲۱/۱ –کمیته نظارت کشوری / استانی مراکز مجاز درمان و کاهش آسیب :کمیته نظارت کشوری / استانی موضوع آیین نامه تبصره یک ماده ۱۵ قانون مصوب جلسه ۱۲۷ ستاد مبارزه با مواد مخدر می باشد .
۲۲/۱ – مراقبت بعد از خروج :تکلیف یا تکالیفی که بادستور مقام قضایی وفق آیین نامه موضوع تبصره (۱) ماده (۱۶) قانون نسبت به فردی که پس از طی مدت مقرر مرکز را ترک می نماید ، تعیین می شود .
ماده ۲ – دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی استان موظفاست پس از طی تشریفات قانونی لازم و اخذ تاییدیه رسمی دیگر اعضای کمیته استانی هماهنگی مرکز نهگداری ، درمان و کاهش آسیب موضوع ماده ۱۶ قانون ، نسبت به صدور مجوز پروانه بهره برداری مرکز اقدام نماید .
تبصره :فرایند صدور مجوز تاسیس و مجوز بهره برداری ، بعد از نیاز سنجی و تایید راه اندازی مرکز در کمیته استانی هماهنگی و تصویب در کمیته کشوری هماهنگی صورت می گیرد .
ماده ۳ – استاندار و رئیس شورای هماهنگی با مبارزه با مواد مخدر استان ،مکلف است با بهره گیری از امکانات دستگاه های اجرایی و نهاد های دولتی و غیر دولتی استان ، نسبت به تعیین مکان ، تجهیز و راه اندازی مرکز نگهداری ، درمان و کاهش آسیب موضوع این آیین نامه در شهرستان مرکز استان و یا در صورت نیاز در شهرستان های تابعه اقدام نماید .
تبصره ۱ : وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی / دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی استان موظف است نسبت به تامین گروه درمانگر (به استثنای مددکار اجتماعی)و تجهیز درمانگاه مرکز ، طبق پروتکل و دستورالعمل های مربوطه برای هر مرکز اقدام نماید .
تبصره۲ : نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران / فرماندهی انتظامی استان موظف است نسب به تامین حفاظت و انتظامات پیرامونی و مبادی ورودی و خروجی مرکز اقدام نماید .
تبصره ۳ – وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی / سازمان بهزیستی کشور موظف است نسبت به اسقرار مددکار / مددکاران اجتماعی در هر مرکز اقدام و پیگیری امور به مدد جویان و خانواده آنها و سایر تکالیف مقرر در مقررات مرتبط را سازماندهی و مورد اقدام قرار دهد . دستورالعمل اقدامات حمایتی ، بازتوانی و مددکاری اجتماعی ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این آیین نامه از سوی سازمان بهزیستی کشور با همکاری دستگاه های اجرایی ذی ربط پیشنهاد و پس از تایید کمیته درمان و حمایت های اجتماعی ستاد توسط دبیر کل ستاد برای اجرا ابلاغ خواهد شد .
تبصره ۴ :وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی / سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور موظف است نسبت به ارائه دوره های آموزش فنی و حرفه ای به مددجویان اقدام نماید .
تبصره ۵ :وزارت تعاون ، کاره وو رفاه اجتماعی مکلف است با همکاری شهرداری ها ، کمیته امداد امام خمینی (ره) و سایر دستگاه های اجرایی حمایتی دولتی ، موسسات و سازمان های مردم نهاد و اشخاص واحد صلاحیت ، شرایطی را فراهم نماید تا افراد ترخیصی از مراکز ، حسب نیاز ، و مطابق دستورالعمل اقدامات حمایتی ، باز توانی و مددکاری اجتماعی از خدمات مربوطه بهره مند شوند .
تبصره ۶ :شهرداری ها و سازمان های وابسته به ان ها در شهرهای دارای ۵۰۰ هزار نفر جمعیت و بالاتر و مراکز استان ها موظفند در چارچوب برنامه ها و اقدامات ابلاغی از سوی دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر و این آیین نامه اقدامات لازم برای حمایت های اجتماعی از معتادان بهبود یافته را انجام دهند .
ماده ۴ – هر فرد حقیقی و یا حقوقی فاقد سوء پیشینه کیفری موثر ، سابقه تخلف در مراکز درمان اعتیاد و یا جرایم مرتبط با مواد مخدر و روانگردان ، می تواند با رعایت ضوابط و مقررات مربوط پس از اخذ مجوز تاسیس بهره برداری نسبت به ارائه خدمات در مرکز موضوع ماده ۱۶ قانون اقدام نماید .
ماده ۵ – ضابطان دادگستری مکلفند پس از دستگیری معتاد فاقد گواهی موضوع ماده ۱۶ قانون و معتادی که تجاهر به اعتیاد داشته است ، نسبت به تهیه مدرک غربالگری (از قبیل : اخذ نظر کتبی پزشک و یا روانپزشک معتمد مبنی بر اعتیاد فرد و در صورت لزوم اخذ نظر آزمایشگاه مجاز از طرف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و یا آزمایشگاه های پزشکی قانونی کشور و یا دارای جواز قانونی ) اقدام و با انجام تحقیقات لازم ، پرونده را به مقام قضایی تسلیم تا برای تعییین تکلیف در اجرای ماده (۱۶) قانون تا پایان وقت اداری همان روز اقدام گردد .
تبصره ۱ :وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی موظف است از طریق دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ، درمانی نسبت به تعیین پزشک و روانپزشک معتمد و اعلام لیست آن ها به مراجع انتظامی و دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اقدام نماید . پزشک و یا روانپزشک موظف است در نظریه خود ضمن اشاره به تشخیص بالینی ، روش درمانی مورد پیشنهاد و مدت آن را مطابق با پروتکل ها و یا دستورالعمل های مربوطه و وضعیت فرد به طور کتبی اعلام نماید .
تبصره ۲ :شرایط و ضوابط افراد ذیصلاح برای غربالگری و یا شرایط ایجاد غربالگری براساس دستورالعمل مراکز موضوع ماده (۱۶) قانون خواهد بود .
تبصره ۳ : اقدامات قضایی و غربالگری در خصوص معتادانی که حسب شکایت خانواده هایشان یا گزارشات مردمی به مقام قضایی یا ضابط قضایی معرفی می گردند در صورت دارا بودن شرایط بند ۱۱/۱ ماده یک ، مطابق با این ماده صورت خواهد گرفت .
تبصره ۴ :وزارت بهداشت /درمان و آموزش پزشکی / دانشگاه علوم پزشکی خدمات بهداشتی ، درمانی موظف است تمهیدات و تجهیزات لازم از جمله کیت های تست برای انجام آزمایش مصرف مواد مخدر و روانگردان را در اختیار آزمایشگاه های مجاز و یا عنداللزوم ضابطان قرار داده به نحوه ی که از زمان ارجاع حداکثر ظرف ۸ ساعت نتیجه آزمایش اعلام شود .
ماده ۶ – فرد معتاد موضوع ماده (۲) ماده (۱۶) قانون ، موظف است ظرف مدت معیین از سوی مقام قضایی که از ۴۸ ساعت بیشتر نخواهد بود ، نسبت به ارائه گواهی به مقام قضایی اقدام نماید . در غیر این صورت فرد مشمول این ماده با دستور مقام قضایی دستگیر و مطابق تبصره (۳) ماده (۱۶) قانون اقدام خواهد شد .
تبصره ۱ :مرکز موضوع ماده (۱۵) قانون که معتاد موضوع تبصره (۲) ماده (۱۶) قانون را پذیرش نمده و نسبت به صدور گواهی اقدام می نماید ، موظف است ماهانه گزارش کتبی و محرمانه روند درمان را به مقام قضایی و یا نماینده وی ارائه نماید .
تبصره ۲ : مقام قضایی می تواند به منظور اخذ گزارش های تبصره (۱) این ماده ، نماینده ای از یکی از دستگاه های اجرایی عضو کمیته استانی هماهنگی مرکز و یا سایر افراد مطلع و آشنا به امور را تعیین نماید .نماینده تعیین شده موظف است به اقدام و ارائه گزارش مکتوب طبق نظر مقام قضایی است .
تبصره ۳ : چنانچه به تشخیص مقام قضایی ، معتاد موضوع ماده در طی دروه تعلیق بدون عذر موجه از اقدامات درمانی تخلف نماید ، برابر تبصره (۳) ماده (۱۶) قانون اقدام خواهد شد .
ماده ۷ – مدیر کل موظف است معتاد را طی مدت مقرر در دستور مقام قضایی ، نگهداری و تحت برنامه ها و مراقبت های درمانی و کاهش آسیب قرار دهد . خروج معتاد از مرکز بدون اخذ دستور از مقام قضایی ذی ربط ممنوع است به جز در موارد اورژانس که با تشخیص پزشک مرکز ، فرد می بایستی به بیمارستان و یا درمانگاه تخصصی اعزام شود که در این صورت با رعایت ملاحظات مراقبتی توسط مامورین نیروی انتظامی و یا مامورین حفاظتی و مراقبتی مرکز ، خروج وی بلامانع می باشد و در هر حال موضوع به مقام قضایی گزارش گردد .
تبصره ۱ :در صورت تشخیص گروه درمان گر و اعلام پزشک / مسئول فنی مرکز ، مبنی بر امکان ادامه درمان معتاد در مراکز ماده (۱۵) قانون ، با تقیل پرداخت هزینه ادامه درمان در مراکز مذکور معتاد یا بستگان وی ، مدیر موظف است ، مراتب را به صورت کتبی به مقام قضایی گزارش تا مقام مذکور در خصوص خروج یا عدم خروج اظهانظر و دستور لازم را صادر نماید . هر نوع اقدام در این زمینه از اخذ دستور مقام قضایی ممنوع است .
تبصره ۲ :پس از اتمام مدت اولیه مقرر در دستور مقام قضایی ، چنانچه به تشخیص گروه درمانگر و اعلام مسئول فنی مرکز ، تمدید مهلت نگهداری لازم باشد ، مدیر مرکز موظف است درخواست و نظریه های مذکور را برای اخذ دستور به مقام قضایی ذیصلاح تسلیم نماید . در هر حال مدت نگهداری در مرکز حداکثر ۶ ماه می باشد .

مدل شرکت با شرکت^[۲۷]

در این مدل تمامی شرکت کنندگان در تجارت، بنگاه یا سازمان­های تجاری هستند. این مدل اولین نوع خرید و فروش معاملات الکترونیکی می­باشد که هنوز هم بیشترین سود را دارد.

مدل شرکت با مصرف کننده^[۲۸]

مدلی است که در آن شرکت­ها، کالاها یا خدمات خود را به اشخاص می­فروشند. این مدل تجارت الکترونیک، خرده فروشی^[۲۹] الکترونیکی نیز نام دارد. خرده فروشی الکترونیکی به صورت برخط انجام می­ شود و با رشد وب سایت­ها، خرده فروشی الکترونیکی رشد به سزایی نموده است.

مدل شرکت با شرکت با مصرف کننده^[۳۰]

در این مدل یک شرکت، کالا یا خدمات خود را به شرکت مشتری ارائه می­دهد؛ این شرکت مشتری نیز دارای مشتریانی است که کالا یا خدمات خریداری شده را به مشتریان خود می­دهد.

مدل مصرف کننده با شرکت^[۳۱]

در این مدل افراد از طریق اینترنت، کالا و خدمات خود را به سازمان می­فروشند، نمونه ­ای از آن را می­توان حسابداران، وکلا و مشاوران نام برد که سرویس­ها را به شرکت­ها و سازمان­ها ارائه می­ دهند.

مدل مصرف کننده با مصرف کننده^[۳۲]

در این مدل مصرف کنندگان مستقیماً با یکدیگر دادوستد می­ کنند. این کار می ­تواند از طریق وب سایت شخصی فرد یا از طریق سایت­های حراجی انجام شود.

مدل آموزش الکترونیک^[۳۳]

در این مدل آموزش به صورت الکترونیک و برخط^[۳۴] انجام می­ شود. آموزش الکترونیکی می ­تواند در دانشگاه­ها، مدارس یا سازمان­ها استفاده شود.

مدل دولت الکترونیک^[۳۵]

در این مدل سازمان­های دولتی، کالا، خدمات یا اطلاعات را از شرکت­ها می­خرند یا خدمات را برای شرکت­ها و شهروندان فراهم می­نمایند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدل شرکت با کارمند^[۳۶]

این مدل، زیرمجموعۀ درون سازمانی است که در آن سازمان­های دولتی خدمات، محصولات یا اطلاعات را برای کارمندان خود فراهم می­آورند.

تجارت مشترک

در این مدل افراد و گروه­ ها با یکدیگر به صورت برخط همکاری می­ کنند. یعنی در این مدل شرکت­ها یا افراد، کالا و خدمات افراد یا سازمان­های دیگر را معرفی کرده و می­فروشند.

تجارت الکترونیک غیرتجاری^[۳۷]

در این مدل تعداد زیادی از مؤسسات غیرتجاری مانند مؤسسات غیردانشگاهی، سازمان­های مذهبی و ادارات دولتی از تجارت الکترونیک استفاده می­ کنند تا هزینه­ها را کاهش دهند و خدمات به مشتریان را بهبود ببخشند.

مدل سازمان دولتی با سازمان دولتی^[۳۸]

این مدل رابطۀ بین سازمان­های دولتی را به عنوان فروشنده و خریدار بیان می­ کند و در آن هر سازمان می ­تواند به سازمان­های دولتی دیگر از طریق الکترونیک سرویس دهد.

در بررسی زبانشناختی، گفتمان به زبان در موقعیت کاربرد آن توجه دارد به زبان به مثابۀ یک نظام انتزاعی. این رویکرد گفتمان را به متن متصل می‌کند؛ چرا که زبان را در ساختار نشان می‌دهد و به قصدیّت و نیت‌مندی مؤلف و کاربردشناسی جمله‌ها توجه دارد. به همین دلیل است که باختین «گفتمان را زبانی می‌داند در کلیّتی ملموس، عینی و زنده، نه زبان به عنوان موضوع مورد مطالعه زبان‌شناسی، یعنی پدیده‌ای مجرد، غیرملموس و انتزاعی که با تکیه بر وجوه مختلف حیات عینی واژه‌ها باید به آن برسیم»(مک دانل، ۱۳۸۰: ۴۲). همین تعبیر متنشدگی و کنش زبانی است که کسانی چون آستین و سرل معتقدند که «کاربرد زبان صرفاً شامل بیان جمله‌های صادق یا کاذب درباره جهان نیست، بلکه نوعی عمل هم است، بیان نیّت، و مقاصد اشخاص در وضع و حالتِ امور هم هست. فهم معنای یک گفته در گرو دانستن چیزی بیش از مصداق آن است، باید بار آن را هم فهمید» (مکاریک، ۱۳۸۴: ۲۵۷). همین نگرش است که گفتمان در تعبیر عام را به گفتمان در تعبیر خاص، پیوند می‌زند. چنانکه برخی از زبانشناسان «متن را بازنمون گفتمان تعریف کرده‌اند»(آقاگل‌زاده، ۱۳۸۵: ۱۰۲). به تعبیر دیگر گفتمان‌ها متن را شکل می‌دهند و آن را به صدا در می‌آورند. چرا که «گفتمان‌ها عرصه‌های قاعده‌مندی زبان هستند که به تعبیر فوکو به وسیله «امکانات راهبردی» مشخص و تعیین می‌شوند. وی گفتمان را قابل مقایسه با یکی از کاربردهای احتمالی واژۀ «سیاق سخن » (یا گونۀ کاربردی) «Register » در زبانشناسی می‌داند. از این رو به نظر فوکو در لحظه یا دورۀ مشخصی از تاریخ، مثلاً تاریخ فرانسه، بهنوعی گفتمان خاص در حوزه پزشکی بر می‌خوریم: مجموعه‌ای از قواعد، نظام‌های فکری و جابه‌جایی یا تقدم و تأخری حاکم بر شیوه صحت درباره بیماری و درمان آن، زمان آن، مکان آن و شخص معالج» (مک دانل، ۱۳۸۰: ۳۹).
گفتمان در تعبیر خاص به متن ارجاع می‌دهد و عمل اجتماعی را در متن جستجو می‌کند. بنابراین اگر نظام متن تذکره‌الاولیای عطار را تحلیل کنیم به نظام بزرگ زبان می‌رسیم این نظام فراگیر همان گفتمان است که خود را به شکل متن درآورده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

متن تذکره‌الاولیاء یک شیوه کنش برای فهم جهان است. این متن نه تنها برخی کنش‌ها را حذف می‌کند بلکه کنش‌هایی را تجویز می‌کند. از این رو اگر خواننده جهان مدرن بخواهد به دنیای متن تذکره‌الاولیاء نزدیک شود راهی ندارد جز اینکه با گفتمان تذکره‌الاولیاء همراه شود یا اینکه با گفتمان‌های معاصر، آن را به شکل دیگری تأویل کند.
حدود معناها و زمینه‌های خاصی که در تذکره‌الاولیاء آشکار می‌شود، برآمده از فراروایتی است که در این گفتمان پنهان است. از این رو می‌توان گفت فراروایت‌ها ساختار پنهانی هستند که گفتمان یا ساختار کوچک‌تر را شکل می‌دهند. آنچه حقیقت مانندی روایت‌های فراواقعی و سورئالیستی تذکره‌الاولیاء را آسیب‌پذیر نمی‌کند، در واقع همان فراروایت‌هایی است که خواننده حتماً باید به آن باور داشته باشد در غیر این صورت تذکره‌الاولیاء به یک متن ادبی خوش ساخت تقلیل می‌یابد به عبارت دیگر در واقع تجربه‌های عرفانی تذکره‌الاولیاء حقیقت مانندی خود را از فراروایت‌ها می‌گیرند. همانطور که اشاره شد نوع دریافتی که عرفان از فراروایت‌ها می‌کند تمثیلی – استعاری است تجربه هستی شناختی عرفانی نمی‌تواند به زبانِ ارجاعی، خود را بازنمایی کند. این تجربه فراروایت‌های دینی و غیردینی را به شکل تمثیل بازتاب می‌دهد. از این رو عرفان را نمی‌توان همچون ادبیات فرض کرد. صور خیال تذکره‌الاولیاء با تجربه عرفانی ارتباط دارد و نه تجربۀ زیباشناختی.
درست است که استعاره و تشبیه و مجاز به فراوانی در این متن وجود دارد، اما این صور خیال بیشتر شناختی هستند تا زیباییشناختی. گفتمان عرفانی به تجربه زیبایی شناختی نزدیک می‌شود تا حقیقت نامکشوف را آشکار کند. به همین دلیل می‌توان گفت «صور خیال در زبان عرفانی، بیشتر پدیداری است و در زبان ادبیات، بیشتر پنداری. به عبارت دیگر زبان عرفانی، مبتنی بر بینش پیش می‌رود و زبان ادبیات مبتنی بر آفرینش» (فولادی، ۱۳۸۷: ۲۰۱-۱۹۴). بینش عرفانی در واقع با گفتمان عرفانی آشکار می‌شود به عبارت دیگر گفتمان عرفانی همچون استعاره کلامی است که فراروایت را آشکار می‌کند. به همین دلیل است که در گفتمان به کار گرفته شده در تذکره‌الاولیاء، تعبیر خاصی از جهان، آخرت، گناه، توبه، بازگشت، خدا، هستی، عشق، بدن، اجتماع، خواب، مرگ، سفر و غیره وجود دارد که جز با فهم این گفتمان نمی‌توان با دنیای آن، اینهمانی کرد. چرا که متن‌ها «محصول‌ و شکل تحقق یافته گفتمان‌ها هستند و فرد هر زمان که عمل کند، سخن گوید یا بنویسد به گفتمان‌ها مصداق می‌بخشد»(گریفیتس، ۱۳۸۸: ۸۲۳). عطار نه تنها دنیای زبانشناختی متن تذکره‌الاولیاء را می‌سازد بلکه به گفتمانی توجه دارد که بر آسمانِ جهان متن سایه افکنده است. او جهان متن کتابش را از دل فراروایتی برآورده است که ارزش‌ها و باورهای خاصی را تولید می‌کند بنابراین وقتی او از بازگشت و توبه می‌گوید به استعاره‌های خاصی اشاره دارد که ممکن است گفتمان‌های موازی یا مخالف، آن را فراموش کرده و یا اصلاً به آن توجه نکرده باشند.
نه تنها عطار فراروایت نجاتبخشی را به گفتمانی ویژه تبدیل می‌کند، بلکه نخستین عارفانی که عطار از آنان سخن می‌گوید نیز به یک گفتمان واحد می‌اندیشند این گفتمان بعدها در آثار ابن عربی، مولانا و حتی حافظ نیز به کار گرفته می‌شود. گفتمانی که فراروایت نجاتبخش را می‌خواهد در الگویی بگنجاند و روایت واحدی را بازنمایی کند اما آن روایت و الگوی واحد چیست؟ «آنان از قرآن مجید آغاز می‌کردند و می‌گفتند که نخست انسان در قلمرو سرمدی خداوند می‌زیست، ملک بود در فردوس برین، با خدا انس داشت، به نیروی مقدس وصل بود، و از دوری و فصل خبری نداشت. سپس، غفلت و گناه آمد و فاصله‌ها شکل گرفت. انسان از موطن اصلی خود، بهشت، دور شد و به این دیر خراب آباد آمد. او چیزهای زیادی را از یاد برد، اما چون آفریده دم خدایی بود در نهانگاه دلش شوری و خبری بر پا بود که گاه او را به خود می‌آورد و به او خطاب می‌کرد:«نشیمن تونه این کنج محنت آباد است». اهمیت این آوا برای همیشه در سخن صوفیانه حفظ شد و باقی ماند»(احمدی، ۱۳۷۹: ۳۸).
امّا سؤال اینجاست که عرفان اسلامی این گفتمان را چگونه تجربه و بازنمایی کرد؟ اصل مهمی که در عرفان وجود دارد اصل بیان ناپذیری تجربه عرفانی است.
۳ـ۳ـ۱ـ بیان ناپذیری تجربه در گفتمان عرفانی
یکی از ویژگی‌های رازآمیز گفتمان عرفانی، وجود انواع تجربه‌هایی است که ذهن نمی‌تواند آن را تبدیل به امر قابل دریافت برای دیگری کند. عارف تجربه‌هایی دارد که برای خود او هم قابل درک عینی نیست تا به دیگری انتقال دهد بنابراین متوسل به استعاره می‌شود. گفتمان عرفانی چه در رویکرد معرفت شناختی و چه در رویکرد عملی که با آیین و مناسک همراه است همیشه خود را رازورانه آشکار می‌کند اگر چه عرفان داعیه معرفت بی‌واسطه به حقیقت را دارد امّا در بازنمایی این معرفت همیشه به استعاره تمسک کرده است. «چنین دیدی (دید عارفانه و شهودی) نسبت به جهانِ محسوسات، ایجاب می‌کند که در آن نه به عنوان یک شیء بلکه به عنوان علامت و نماینده چیزی برتر از خود نگریسته شود. این طرز نگرش به جهان مادی سبب می‌شود که عارف در هیجانات شدید عاطفی، که به نوعی قطع آگاهی و گسستن از عقل می‌ انجامد، محسوسات و پدیده‌های جهان طبیعت و محسوس را همان طور تجربه کند که کسی رویایی را تجربه می‌کند […] به بیان در آوردن دریافت و دریافت‌های این برخورد عاطفی و ادراک شهودی، چه در حالت شکوه و چه بی‌خویشی و چه در حال صحو پس از سکر، به ضرورت، زبان را رازآمیز خواهد کرد. این بیان رمزآمیز، زبان را از صورت یک وسیله ارتباطی عمومی خارج می‌کند و به کلمات استعداد و ظرفیت و بار معنوی تازه‌ای می‌بخشد که از محدودۀ معنوی آنها در فرهنگ‌ها، بسیار فراتر می‌رود. این استحاله‌ای است که تا در زبان اتفاق نیفتد، این وسیله عمومی و مشترک قادر به بیان تجربه‌های شهودی و شخصی و خصوصی نخواهد شد. این استحاله که خود حادثه‌ای است که بر زبان اتفاق می‌افتد، جز بر مبنای یک زمینه روحی خاص و برخورد شدید عاطفی با موضوع قابل تصور نیست»(پورنامداریان، ۱۳۸۶: ۹۷-۹۶).
ویژگی‌هایی که برای بیان مفهوم عرفان برشمرده‌اند استعاری بودن این تجربه را آشکار می‌کند. ویژگی‌هایی چون: «۱- گرایش به نمادپردازی ۲- گرایش به تمثیل ۳- گرایش به تأویل ۴- گرایش به تفسیر معنوی و وحدانی از هستی و پدیده‌ها ۵- درون گروی ۶- رازوارگی ۷- گرایش رازورزی ۸- گرایش یا شباهت به روانکاوی و فراورده‌های آن ۹- توصیفناپذیری ۱۰- صعوبت و طاقت فرسایی پر فراز و نشیب و کم رهرو بودن ۱۱- عجیب و غریب بودن ۱۲- پر ابهام و ایهام بودن ۱۳- شباهت به رؤیا و رویازدگی» (موحدیان عطار، ۱۳۸۸: ۱۰۸).
از این رو می‌توان به این نتیجه رسید که عرفان اسلامی برای به بیان درآوردن یافت‌ها و دریافت‌های عاطفی و ادراک شهودی خود در واقع فراروایت نجاتبخشی را در کنش استعاری خود به تصور و تصویر در می‌آورد و به همین دلیل گفتمان عرفانی خود را سراسر در هیأت استعاره و تمثیل بازنمایی می‌کند.
۳ـ۳ـ۲ـ گفتمان و استعاره
هر گفتمانی برای توصیف و تبیین‌ جهان خود بسندۀ خودنیاز به استعاره‌سازی دارد. در واقع هر گفتمانی ادراک‌های بیان ناپذیر خود را با استعاره بازنمایی می‌کند. استعاره در هر گفتمانی دو وجه دارد. کشف معناهای درون گفتمانی و بازنمایی آنچه که گفتمان در صدد بیان آن است. انسان‌ها برای بیان ذهن خود، به استعاره نیازمنداند زیرا «درک هر چیز عبارت است از دست یافتن به استعاره‌ای که بر آن از طریق جایگزین کردن آن با چیزی آشنا برای ما و احساس آشنایی با چیزی همان احساس درک کردن آن است» (جینز، ۱۳۸۷: ۶۶).
هر گفتمانی رویکردی به جهان دارد؛ این رویکرد نه تنها ساز و کار گفتمان را می‌آفریند، بلکه زبان آن را هم تعیین و تبیین می‌کند. گفتمان‌ها با نظریه‌سازی درباره جهان ساخت خود را به متن نزدیک می‌کنند. «متن‌مندی» (textual) گفتمان می‌تواند آن را تبدیل به ساختاری کند تا بر ساختارهای فرهنگی و اجتماعی مسلط شود. هر نظریه‌ای بدون استعاره نمی‌تواند بیان شود؛ در واقع «نظریه عبارت است از استعاره‌ای بین الگو و داده‌ها و درک علمی عبارت است از احساس شباهت بین داده‌های پیچیده و یک الگوی آشنا»(همان: ۶۷). گفتمان‌ها نیاز به نظریه دارند و نظریه‌ها نیاز به استعاره. استعارهآفرینی اگرچه برای آشکارشدگی است، اما از آنجا که از شناخت برآمده است، بخش‌های تاریکی را در درون خود دارد به همین دلیل می‌توان گفت استعاره هم آشکار می‌کند و هم پنهان. استعاره‌های هر گفتمان با برخورد به گفتمان‌های دیگر – چه موازی و چه مخالف – می‌توانند به شکل‌ها‌ی دیگر تفسیر شوند و این مسئله سبب می‌شود که استعاره‌های آن گفتمان کنش آشکارسازی خود را از دست بدهند.
همانطور که قبلاً تأکید شد، عرفان اسلامی فراروایت نجاتبخشی را به کمک کنش استعاری تبدیل به گفتمان می‌کند. بنابراین گفتمان عرفانی بر ساختۀ استعاره‌های کلان است؛ استعاره‌هایی که سازوکار گفتمان را تعیین می‌کنند. امّا گفتمان هم باید به گونه‌ای تبدیل به امر قابل فهم شود؛ این است که خود را در متن‌ها و روایت‌ها آشکار می‌کند. از آنجا که فهم متن از گفتمان، بر پایه استعاره است، خود متن‌ها هم استعاری‌اند. بنابراین می‌توان گفت فراروایت نجاتبخشی محیط بر گفتمان است که با استعاره پیوندمیخورد و گفتمان مسلطِ عرفانی هم، محیط بر متن‌هاست؛ اما آنچه که این ساختار پیازی را به هم وصل می‌کند، استعاره است.
گفتمان، فراروایت‌ها را با کلان استعاره‌ها می‌فهمد مثل استعارۀ سفر، استعاره مرگ استعارۀ پرندگان در عرفان اسلامی. متن‌ها می‌توانند استعاره‌های ویژه خود را تولید کنند اما همیشه تحت تأثیر استعاره‌های کلان هستند. چنانکه در منطق‌الطیر عطار کلان استعاره سفر و پرندگان با زبان پرندگان بازنمایی می‌شود و در تذکره‌الاولیاء کلان استعاره سفر با سوژه شدن اولیاء برگزیده، به روایت تبدیل می‌گردد. هم مرغان به مقصد می‌رسند و هم اولیاء برگزیده. مرغان با طی طریق به سیمرغ می‌رسند و اولیای برگزیده به مرگ می‌پیوندند که مرگ جسمانیاشان نوعی پیوند با امر مطلق است. اگر بخواهیم این ساختار پیازی را در نموداری آشکار کنیم می‌تواند چنین باشد:
نکتۀ حائز اهمیتی را که باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که متن‌هایی که در درون گفتمان واحد شکل می‌گیرند، با توجه به اینکه از یک فراروایت برآمده‌اند و تحت تأثیر کلان استعاره‌ها و استعاره‌های گفتمانی هستند با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. و در اینجاست که شکل‌های بینامتنیت آشکار می‌شود. تذکره‌الاولیاء نه تنها با آثاری چون کشفالمحجوب هجویری و رسالۀ قشیریه طبقاتصوفیه ارتباط متنی دارد، بلکه حتی با آثار دیگر خود مؤلف نیز ارتبط بینامتنی دارد با این تفاوت که ارتباط تذکره‌الاولیاء با منطقالطیر ارتباط ساختاری و روایی است، اما با آثار چون کشفالمحجوب، رسالۀ قشیریه و طبقات صوفیه ارتباط شدید متنی دارد که حتی شبۀ اقتباس عطار از آثار گذشته را شکل می‌دهد.
اکنون قبل از اینکه به ساختار روایت در تذکره‌الاولیاء بپردازیم که چگونه با کنش استعاری گفتمان عرفانی را می‌فهمد، بهتر است به استعارههای گفتمانی تذکره‌الاولیاء بپردازیم.
۳ـ۳ـ۳ـ استعاره‌های گفتمانی تذکره‌الاولیاء
یکی از کلان استعاره‌هایی که در گفتمان عرفانی به کار گرفته می‌شود، استعارۀ «سفر» است. پیش از این گفتیم یکی از معناهای کاربردی عرفان «فرایند» است؛ فرایندی که سالک یا عارف را به مقصد نزدیک می‌کند. استعارۀ «سفر» در دلِ خود مقصد را همیشه در نظر دارد. عارف سفر می‌کند تا به مقصد نایل آید. دنیا جایگاهی است که تنها با سفر معنا می‌یابد. به همین دلیل دنیا چه در گفتمان دینی و چه در گفتمان عرفانی به سرای فانی، رباط کاروانسرا، مزرعه آخرت و … تعبیر می‌شود. بنابراین مؤمنان باید به این صدای وحیانی و آسمانی گوش دهند:«یا ایَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمئِنَّه *ارْجِعِی إلَی رّبِّکِ راضِیَه مَّرْضِیَّه * فَادْخُلیِ فی عِبدِی * وَادْخُلیِ جَنَّتی »(فجر، ۲۷-۳۰).
استعارۀ سفر وجه دیگر «جدا افتادگی است»
چنانکه مولانا در آغاز مثنوی خود با جدا افتادگی وجدایی نی از نیزار استعاره سفر را فرض می‌گیرد
بشنو این نی چون حکایت می‌کند از جدایی‌ها شکایت می‌کند
نیکلسون در تفسیر این بیت می‌نویسد: «در اینجا مراد از نی، نشانه و کنایه‌ای از حسام‌الدین یا خود مولاناست که از روح الهی، متجلی شده و به وسیله آهنگ، آن را به بیرون می‌ریزد. این استعاره بکّرات در دیوان شمس و مثنوی آمده است»(زمانی، ۱۳۷۵: ۴۹).
استعاره سفر همان بازگشت ادیسه روح است که می‌خواهد به خانه باز گردد.
کـــز نیستان تــا مــــرا ببریده‌اند از نفیرم مـــــردو زن نالیده‌اند
سینه خواهم شرحــه شرحه از فراق تا بگــــــویم شرح درداشتیاق
هر کسی کو دورماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش
نکتۀ قابل توجه این است که در واقع همین وجه استعاری «سفر» است که سبب می‌شود تا گفتمان عرفانی را با نوع ادبی حماسه مقایسه کنند و روایت‌های عرفانی را حماسه عرفانی بدانند.
استعارۀ سفر و بازگشت، استعارۀ دیگری را در گفتمان عرفانی فرض می‌گیرد: توبه یعنی بازگشتن. به تعبیر زرین کوب «سیر در جاده طریقت از مرحله تنبّه و توبه آغاز می‌شود. چرا که بدون حصول این تنبّه، که عبارت از خروج از غفلت خواب آلودگی و صوفیه آن را یقظه می‌گویند، اندیشه ترک منزلگاه نفس اماره و شوق سیر در ماوراء طور حیات حیوانی خاص تقلید برای سالک حاصل نمی‌شود؛ و تا وقتی سالک از غفلت خویش احساس پشیمانی نکند و عروض یقظه وی را به توبه نکشاند، حرکت و سلوک وی آغاز نمی‌شود؛ و آشکارست که انسان تا وقتی اوّلین قدم را برای خروج از منزل برندارد رهرو پویا و سالک طریقت محسوب نیست»(زرین کوب، ۱۳۸۱: ۶۸۷). توبه همیشه توبه از چیزی است. بنابراین توبه همیشه فرض دیگری را در دل خود دارد: گناه؛ گناه هم در گفتمان عرفانی و خصوصاً در گفتمان تذکره‌الاولیاء انگیزۀ توبه است و توبه انگیزۀ بازگشت و سفر است. از این رو گناه در تذکره‌الاولیاء همچون استعاره بازنمایی می‌شود. و به همین دلیل است که تذکره‌الاولیاء همساز با متونی چون کشفالمحجوب ابتدای سفر اولیاء الله را با توبه آغاز می‌کند و از این واژگان متنی ویژه استفاده می‌کند: «سبب توبت او آن بوداوّل حال او چنان بود. ابتدای توبه او آن بود»
اکنون سئوال اینجاست که عطار با این استعاره‌های گفتمانی چگونه ساختار روایت خود را می‌سازد و به متن دست می‌یابد؟
۳ـ۳ـ۴ـ گفتگومندی گفتمانی
«گفتگو» اگرچه پدیدهای از جنس سخن کلام و گفتار است، به یقین دارای وجه ممتازی در میان انواع سخن و گفتار است. «دیالوگ» برخلاف «مونولوگ» (monologue) نه به تنهایی سخن گفتن است و نه طولانی حرف زدن، انحصار در کلام و متکلم وحده شدن نسبتی با دیالوگ ندارد.
گفتگو پیدا کردن «قدر مشترک» در یک رابطه است. این رابطه اگر یک سویه باشد گفتگو را شکل نمیدهد بلکه نوعی برخورد یا حتی تصادم را بوجود میآورد. گفتگو تنها متعلق به کلام شفاهی یا کتبی نیست بلکه کل معرفت انسانی میتواند براساس گفتگو تغییر یا تکامل پیدا کنند. یکی از انواع گفتگوها، گفتگوی متن است. متنها زاده گفتگویند چرا که برآمده از گفتمانی هستند که بین متنها محیط مشترکی را بوجود میآورند.
سلطۀ گفتمان واحد، متنها را به هم نزدیک میکند. منظور از سلطۀ گفتمانی این است که گفتمان مسلط نه تنها اندیشۀ یک دوره را سامان میدهد، بلکه نمیگذارد اندیشه بیگانه رشد کند. بنابراین یک گفتمان مسلط همۀ متنها را، حداقل در ژرفساخت یگانه میکند. اما سئوال اساسی این است که نزدیکی متنها، حاصل درک واحد از گفتمان است یا گفتگومندی و اثرپذیری متنها از یکدیگر. پاسخ میتواند این گونه باشد، گفتمان مسلط متنها را به یک شعاع اندیشه دعوت میکند و متنها با الگوگیری از یکدیگر هدف گفتمان را برآورده میکنند. در اینجا با سئوال دیگری مواجه میشویم. اگر بین متن گفتگو صورت میگیرد چرا منجر به تغییر گفتمان نمیشود. پاسخ این است که گفتمان مسلط، هم فضای محدوده گفتگو را مشخص میکند و هم سئوالات را از پیش دارد. بنابراین گفتمان مسلط، تنها خط قرمزها را مشخص نمی‌کند، بلکه محدوده گفتمانی را هم آشکار میکند که متنها تا کجا میتوانند حرکت کنند و چه معناهایی را میتوانند تولید نمایند. به عبارت دیگر گفتگومندی گفتمانی، بازی متنها را آزاد نمیگذارد، چنانکه هر متنی بتواند تولید شود. این متنها را باید براساس قواعد گفتمان باشد.
متن تذکره الاولیاء براساس خوانشی که عطار از متون عرفانی داشته شکل گرفته است. به عبارت صریحتر گزینش عطار از متون عرفانی گذشته، به گونهای آفریدن گفتگومندی است. اکنون ماقبل از این که ویژگی گفتگومندی تذکره لاولیاء را روشن کنیم تا به ساختار بینامتنی این کتاب نزدیک شویم بهتر این است که به نظریه گفتگومندی باختین بهپردازیم. در این صورت مشخص خواهد شد ویژگی گفتگومندی چگونه به عطار کمک کرده است تا به ساختار خودبسندهای نزدیک شود. اما قبل ازپرداختن به نظریۀ گفتگومندی باختین، باید یک نکته روشن شود که ویژگی گفتگومندی یا منطق مکالمهای آیا وابسته به زبان است یا سخن؟
۳ـ۳ـ۴ـ۱ـ زبان، سخن گفتمان و گفتگومندی
یکی از مهمترین تمایزهایی که سوسور در تعریف و فهم زبان به آن اشاره دارد، تمایز زبان و گفتار یا سخن است. «تمایزی که سوسور میان زبان و گفتار یافت، اهمیت زیادی در زبان شناسی یافته است. سوسور میان مطلقِ زبان و گفتار تمایز گذاشت. مطلقِ زبان تمامی توانها و نیروهای آدمی است برای ارائۀ معنا؛ و همچون یک دستگاه و نظام، ضوابط و قاعدههایی دارند که فراسوی هر گونه گزینش شخصی وجود دارند. زبان، نظام نشانه ها و قاعدههایی ویژه است که زبان خاص (همچون زبان فارسی) را میسازد. گفتار کاربرد شخصی زبان است، شکل ظهور و فعلیت یافتن آن نظام در سخن گفتن و نگارش است. سوسور زبان را موضوع اصلی زبانشناسی میداند. در گفتن و نوشتن به فارسی، ما امکانات بیشماری از «توانهای ترکیبی عناصر زبانی» را در اختیار داریم، این امکانات استوارند بر میزان معینی (و نه بی پایان) از واژگان و قاعده های دستوری مناسب میان این عناصر به گونهای کامل قابل شناخت است. هر یک از ما، از میان این عناصر درونی نظام زبانی، گفتار ویژه خویش را بر میگزینیم. شناخت علتها، محدودیتها و گسترۀ این گزینش صرفاً کار زبانشناسی نیست، بل علوم انسانی دیگر، همچون جامعهشناسی، روانشناسی و غیره نیز در این مورد کارآیی دارند. میان زبانشناسان بر سر تعیین مرز دقیقی که زبان را از گفتار جدا کند، اختلاف نظر وجود دارد، اما همگی به ضرورت وجود این مرکز باور دارند» (احمدی، ۱۳۸۰ :۱۴). کسانی چون یاکوبسن و باختین بیشتر به گفتار توجه دارند تا خود زبان. زیرا معتقدند که زبان تنها در کاربرد ظهور میکند و به شکل انتزاعی درک نمیشود. گفتمان هم با متنمندی است که میتواند باز نمون پیدا کند. بنابراین گفتمان با گفتار یا سخن رابطه دارد نه با زبان. اگرچه زبان همچون ساختاری، کلان گفتمان را تحت کنترل خود دارد؛ اما گفتمان با سخن و گفتار به ظهور میرسد. «در نگاه نظریهپردازانی چون ژنت، آثار ادبی، کلیات اصیل، یکتا و یگانه نبوده، بلکه تبیینها (گزینشها و آمیزشها)ی خاصی از یک نظام بستهاند. اثر ادبی نمیتواند نشانگر رابطه خود با آن نظام باشد. اما کارکرد نقاد ی این کار را دقیقاً و با بازآرایی اثر با عطف به رابطهاش با آن نظام بسته صورت میدهد. چنانکه ژنت اظهار میدارد: تولید ادبی یک پارول ]گفتار[، به مفهوم سوسوری آن، و مجموعهیی از کنشهای منفرد کمابیش مستقل و پیشبینی ناپذیر است؛ اما مصرف این ادبیات از سوی جامعه یک لانگ ]زبان[ است. یعنی اینکه، خوانندگان متمایل به نظم بخشیدن به متون ادبی در یک نظام منسجماند» (آلن، ۱۳۸۰: ۱۳۹).
هر اثری که یک شاعر یا نویسنده و مؤلف خلق میکند، یک گفتار یا سخن است، هر گفتاری هم به شکل بینامتنی شکل میگیرد. بنابراین همه گفتارها به گونهای به هم متصلاند. اکنون اگر متن‌های برآمده از یک گفتمان را مورد مطالعه قرار دهیم، اولین چیزی که به ذهن میرسد این است که این متنها اگرچه هر کدام نوعی سخن یا گفتار است، اما بین این سخنان گفت وگوی دقیقی وجود دارد.
ارتباط بیناگفتمانی، متون متأثر از یک گفتمان را شبیه به هم میکند. از این رو هر گفتمانی متنهای خود را وادار به گفتگو میکند؛ اما این گفتگو آزاد و گسسته از مطلقیّت گفتمان نیستند.
۳ـ ۴ـ باختین و نظریۀ گفتگومندی (dialogim)
«میخائیل باختین (۱۹۷۵-۱۸۹۵) و همکارانش جمع سرشناسی از نویسندگان روسی در حوزۀ ادبیات، زبان و فرهنگ بودند. باختین در ارول روسیه به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهیش را در سن پترزبورگ در زمینۀ ادبیات آغاز نمود و سپس در ویتسبک به عنوان استاد ادبیات مشغول به کار شد. مهمترین آثار باختن عبارتاند از فرویدیسم (۱۹۲۷|) مسائل آثار داستایوفسکی (۱۹۲۷)، روش صوری در تاریخ ادبی (۱۹۲۸) مارکسیسم و فلسفۀ زبان (۱۹۲۹)، رابله و جهان او (۱۹۴۱). باختین در سال ۱۹۷۵ در مسکو درگذشت. «زندگی باختین با تحولات بزرگ روسیه، از جمله انقلاب ۱۹۱۷ و سپس به قدرت رسیدن لنین و استالین همزمان بود. از سوی دیگر، جریانهای بزرگ ادبی و هنری همچون مکتب فرمالیستهای روسی نیز در همین دوره ظهور کرد که باختین با آنها ارتباط نزدیکی داشت و تأثیر گرفت. باختین همچنین از فلسفه آلمان به ویژه کانتی و نئوکانتی آن بود که فرمالیستهای روسی نیز به شدت از آن متأثر بودند. همچنین تحولات فکری و اجتماعی روسیه بر اندیشه و آرای او تأثیرگذار بود. باختین تا دهۀ ۱۹۶۰ در غرب ناشناخته بود، و از این زمان در اروپا غربی و آمریکا و سپس سایر نقاط دنیا شناخته شده و تأثیر عمیقی بر مطالعات ادبی دهه های اخیر گذاشت. در این میان تودوروف و کریستوا نقش مهمی در شناسایی و معرفی باختین داشتهاند. تودوروف اثری با عنوان «منطق گفتگویی میخائیل باختین» نگاشته و در آن موضوعات اساسی مورد مطالعه و توجه این محقق را به چهار دسته اساسی (معرفت شناسی، فرا زبانشناسی، تاریخ ادبیات و انسان شناسی فلسفی) تقسیم نموده است» (نامور مطلق، ۱۳۹۰: ۶۴-۶۳). نظریۀ گفتگومندی در پیدایش نظریه و رویکرد بینامتنیت که توسط کریستوا مطرح گردیده، نقش اساسی داشت.
تودوروف در کتاب منطق گفتگویی میخائیل باختین مینویسد: «هر گفتاری همواره با گفتار دیگر مربوط است و این حقیقتی اساسی است؛ نظریۀ عمومی گفتار برای باختین صرفاً راهی است اجتنابناپذیر در جهت مطالعۀ این جانب از مسئله. باختین برای اشارت به رابطۀ هر گفتار با گفتارهای دیگر از اصطلاح منطق گفتگویی استفاده میکند؛ اما این اصطلاح کلیدی همانگونه که انتظار میرود، حامل چنان تنوع معنایی گیج کنندهای است که ترجیح دادهام، … از اصطلاح «بینامتنی» که شمول معنایی بیشتری دارد، استفاده کنم که ابتدا توسط ژولیا کریستوا در شرح آثار باختین به کار گرفته شد. صفت «گفتگویی» برای اشارت به موارد خاصی از بینامتنی از قبیل تبادل پاسخ توسط همسخنان یا درک باختین از شخصیت انسانی به کار گرفته خواهد شد. باختین خود توجه به این تمایز اصطلاح شناختی را لازم میشمارد: این مناسبات ]بین سخن غیر و سخن من[ همانند مناسبات موجود در آنچه در گفتگو رد و بدل میشود هستند (البته نباید با آن یکی پنداشته شوند. در ابتداییترین سطح، هر رابطۀ بین دو گفتار و تمامی این روابط در مجموع، بینامتنی هستند.
بینامتنی به سخن تعلق دارد و نه به زبان و بنابراین در قلمرو فرازبانشناسی، و نه زبانشناسی، قرار می‌گیرد. با این حال همۀ مناسبات بین گفتارها ضرورتاً بینامتنی نیستند. روابط منطقی (از قبیل نفی، قیاس و غیره) در این حوزه قرار نمیگیرند، زیرا به خودی خود مبین بینامتنی نیستند (هرچند این روابط گاه می‌توانند برای وجود بینامتنی ضروری باشند). واضح است که همین امر در مورد روابطی که به طور اخص صوری یا زبانشناختی هستند (همچون انعکاس، توازی و غیره) نیز صدق میکند» (تودوروف، ۱۳۷۷: ۱۲۲-۱۲۱). «منطق مکالمه، ساخت بینامتنی است. هر سخن (به عمد یا غیرعمد، آگاه یا ناآگاه) با سخنهای پیشین که موضوع مشترک با هم دارند، و با سخنهای آینده، که به یک معنا پیشگویی و واکنش به پیدایش آنهاست، گفتگو میکند. آوای هر متن در این «همسرایی» معنا مییابد. این نکته تنها در مورد ادبیات صادق نیست، بل در حق هر شکل سخن کارآیی دارد» (احمدی، ۱۳۸۰: ۹۳). گفتگومندی از یک نظر در مقابل فرمالیسم است؛ زیرا اثر را با آثار دیگر مطالعه میکند. به عبارت دیگر، «موضوع تحلیل ادبی به نظر باختین همواره موقعیت سخن در مناسبت بود» (همان: ۹۴). باختین از فرمالیستها انتقاد میکرد که «آنان زبان را به رمزگان تقلیل میدهند و از یاد میبرند که سخن پیش از هر چیز پلی است میان دو انسان، که به گونهای اجتماعی تعیین میشود» (همان:۹۸).
۳ـ۵ـ نظریۀ بینامتنیت
همانطور که قبلاً اشاره گردید، بینامتنیت اصطلاحی است که از دل گفتگومندی باختین بیرون آمده است. ژولیا کریستوای بلغاری واضع بینامتنیت است. «کریستوا بینامتنیت را با این جمله بیان کرده است: هیچ متنی جزیرهای جدا از دیگر متون نیست» (قائمی نیا، ۱۳۸۹: ۴۳۶). کریستوا اگرچه در طرح نظریۀ بینامتن از باختین تأثیرگرفته است، اما طرز استفاده او از این اصطلاح ویژه است. او برخلاف باختین که در مواجهه با فرمالیستها به عوامل غیرمتنی و بطور کلی عوامل اجتماعی تأکید دارد، بیشتر به متن توجه دارد. اصطلاح بینامتنیت به رابطه های گوناگونی اشاره دارد که متون را از لحاظ صورت و مضمون به هم پیوند میدهند. هر متنی در نسبت با متون دیگر وجود دارد و ارتباط یک متن با متون دیگر از ارتباط آن با پدیده آوردندهاش بیشتر است. متون، بافتها و سیاقهایی را فراهم میآورند که درون آنها میتوان متون دیگر را خلق و تفسیر کرد.
«این مفهوم از نقد دیدگاه سوسور در نشانهشناسی پسا ساختارگرا پیدا شده است. سوسور به ارتباط نشانه ها به یکدیگر نظر داشت. یکی از معایب دیدگاه او و ساختارگرایان این بود که متن را هویتی جدا و بسته در نظر میگرفتند. و فقط به ساختار درونی آن توجه میکردند. در مقابل، پساساختارگرایان و کریستوا مفهوم بینامتنیت را مطرح کردند» (همان: ۴۳۶). از نظر کریستوا بینامتنیت باعث پویایی متن میشود و از حالت بسته بودن خارج میگردند. بنابراین در نظر کریستوا بینیامتنیت نقد منابع نیست. «بینامتنیت هرگز برای کریستوا پدیدهای تلقی نشده است که با آن یک متن، متن پسین را بازتولید کند. این همان چیزی است که بینامتنیت در مفهوم کریستوایی آن را از مفهوم سنتی تأثیر و تأثیر یک متن در ارتباط با متن دیگر برای بازتولید آن جدا میکند» (نامور مطلق، ۱۳۹۰: ۱۳۶). فرق بینامتنیت با نقد منابع این است که «نقد منابع در مورد آثاری امکان پذیر است که بخشی از آنها از اثر یا آثاری دیگر برگرفته شده باشد. در صورتی که بینامتنیت بر این باور استوار شده که تمام متن متأثر از متنهای دیگر است. به همین دلیل، یافتن منابع متن امکان پذیر نیست و اصولاً ارزشی ندارد»(همان: ۱۳۷). بینیامتنیت به این توجه ندارد که متنها چگونه در یکدیگر متداخل شدهاند، بلکه به پویایی متن بازیافته توجه میکند. به عبارت دیگر «بینامتنیت موجب پویایی و چندمعنایی متن میشود. عناصری که گرد هم آمدهاند، به دلیل خاستگاههای گوناگون خود در تعاملی که با یکدیگر برقرار میکنند، موجب جنبش معنایی و پویایی درونی متن میگردند» (همان: ۱۳۸).
بینامتنیت اگرچه توسط کریستوا مطرح گردید، اما موضوع اصلی کارهای کریستوا نبود و اندیشمندان دیگری، نظریۀ بینامتنیت را به شکلهای دیگر دنبال کردند. رولان بارت از بزرگترین نشانهشناسانی است که دربارۀ بینامتنیت سخن گفته است. بارت «با ایدۀ بینامتنیت به نقش نویسنده توجه میکند. نویسنده به جای آنکه خالق متن باشد، مانند تنظیم کنندۀ ارکستر که آنچه را که از پیش نوشته شده تنظیم میکند. به تعبیر او، متن یک فضای چند بُعدی است که در آن نوشته های گوناگون با هم مخلوط و گلاویز میشوند و هیچ یک از آنها اصلی نیستند. متن، بافتی از نقل قولهاست و نویسنده همواره عملی را تقلید میکند که از پیش وجود دارد و هرگز اصلی نیست» (قائمینیا، ۱۳۸۹: ۴۳۷). کریستوا در دیدگاه باختین مدلی را جستجو کرد تا بتواند متون ادبی را توضیح دهد. او منطق گفتگومندی را از باختین پذیرفت و به نظریه بینامتنیت رسید.
بارت هم بینامتنیت را به شکل تئوریک برای دریافت متن به کار گرفت. «به اعتقاد کریستوا هر متنی در واقع حکم مکالمه و گفت و گویی با متون قبل از خود را دارد. او اصطلاح بینامتنی را به عنوان گذر از یک نظام نشانهای به نظام نشانهای دیگر توصیف میکند. این گذر ممکن است از روایت به متن صورت گیرد؛ مانند جا به جایی از صحنۀ کارناوال به متن نوشتار. اصطلاح بینامتنی به معنای «جابه جا کردن» یک یا چند نظام نشانهای به نظام نشانهای دیگر است. این جابه جایی نه تنها به معنای جابه جایی از یک نظام نوشتاری به نظام نوشتاری دیگر است، بلکه انتقال از نظام غیرادبی و غیرزبانی به نظام ادبی را نیز شامل میشود. این نظر کریستوا که بینامتنی به مطالعۀ تأثیر متن بر متن محدود نمیشود و در واقع، گسترهای از جابه جاییها در نظام نشانهای را در بر میگیرد، مشابۀ نظر بارت است.» (همان: ۴۴۰)
۳ـ۵ـ۱ـ کاربردهای مفهومی بینامتنیت
از اصطلاح بینامتنیت تعبیرهای مختلفی شده است که همیشه همراه با ابهام است. برخی از این کاربردها چنین است:

استقامت یک فوتبالیست چیزی بیشتر از دویدن مداوم است. استقامت در سرعت، استقامت در قدرت و استقامت در توان سه مرحله مهم آمادگی در فوتبال است. یک فوتبالیست باید سطح بسیار بالایی از هر دو، یعنی استقامت در دویدن و توانایی برای دویدن های تکراری با سرعت های بالا و بدون استراحت زیاد را داشته باشد. تغییر سرعت و جهت نیز یک مثال از استقامت در سرعت است. فشارها و برخوردهای فیزیکیِ مداوم در بازی فوتبال، انرژی مدافع کم استقامت را کاهش خواهد داد. پرش ها، تکل ها و ضربه زدن های مکرر به مقدار معینی از استقامت در توان نیاز دارد. استقامت خوب به فوتبالیست امکان می دهد تا در تمامی طول مسابقه، سطح مهارت هایش را به طور کامل و با حداکثر تلاش حفظ کند [۷].
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۱۱- چابکی
چابکی به معنی توانایی تعدیل (متعادل کردن) مقدار سرعت حرکات بر پایه تغییرات محیطی است. چون موقعیت ها در فوتبال، خیلی سریع بوجود می آید؛ ورزشکار باید بلافاصله سرعت و جهت خود را تغییر دهد. تصمیم گیری سریع و به دنبال آن، واکنش سریع بر طبق تصمیمات گرفته شده در هنگام جابجایی های سریع بازی می تواند تفاوت بین بردن و باختی در یک بازی باشد. فوتبالیستی که انتظار موفقیت دارد باید از پا، چشم، ساق، مغز تیز و چابکی بالایی برخوردار باشد که با هم و بصورت هماهنگ عمل کنند [۳۶].
۲-۳- پیشینه پژوهش
۲-۳-۱- پیشینه تحقیق خارجی
ابن^[۷] و همکارانش (۲۰۰۱) در تحقیقی به بررسی شیوه های تمرینی مربیان لیگ ملی فوتبال در ۸ فاکتور پرداختند. نتایج نشان داد که %۲۹ مربیان از الگوی دوره بندی تمرین پیروی کرده اند. %۸۸ از مربیان از لیفت های به سبک المپیک استفاده می کردند. %۹۴ از تمرینات پلایومتریک استفاده کرده اند. این مربیان میانگین %۸/۹ پارامترهای آمادگی را دنبال می کنند که در آن به طور متوسط ۵۵/۳ بار در سال از آنها استفاده می شد. %۲۷ مربیان از الگوهای دوره بندی تمرین پیروی نکرده اند (NPM) و %۷۱ مربیان از اصول تمرین با شدت بالا (HIT) استفاده کرده اند، هیچ کدام از لیفت به سبک المپیک استفاده نکرده اند. %۲۹ از تمرینات پلایومتریک استفاده کرده اند. این مربیان میانگین ۱۲/۲ مربیان پارامترهای آمادگی را دنبال می کنند که در آن به طور متوسط ۲ بار در سال از آنها استفاده می شد ]۲۸[.
ابن و همکارانش (۲۰۰۴) در تحقیق دیگری شیوه های تمرینی مربیان لیگ هاکی را در ۸ فاکتور مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که مربیان به طور میانگین ۲/۷ پارامترهای آمادگی را سنجیده اند، که از آن میان تست های مربوط به قدرت و توان رواج بیشتری بین مربیان داشتند. همه مربیان از انواع روش ها برای انعطاف پذیری و نیز از تمرینات پلایومتریک استفاده می کردند. همه مربیان از الگوی دوره بندی تمرین (PM) پیروی کرده اند. %۱/۸۰ مربیان آسیب مربوط به تمرین پلایومتریک را گزارش کردند. برای توسعه استقامت، مربیان از استراتژی هایی چون پاس منجر به گل و مقاومت در برابر آن و تمرینات اینتروال با دیگر بازیکنان استفاده کرده اند. به علاوه گزارش شد که مربیان از حرکات اسکات و لیفت به سبک المپیک برای آماده سازی ورزشکاران خود استفاده کرده اند ]۲۹[.
سیمنز^[۸] و همکارانش (۲۰۰۵) شیوه های تمرینی مربیان بسکتبال لیگ حرفه ای آمریکا (NBA) را در ۸ فاکتور مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که مربیان به طور میانگین ۳/۷ پارامترهای آمادگی را سنجیده اند، که تست های ترکیب بدنی رواج بیشتری را بین مربیان دارا بود. همه مربیان از انواع روش ها برای توسعه انعطاف پذیری و نیز از تمرینات پلایومتریک استفاده می کردند. %۸۵ مربیان از الگوی دوره بندی تمرین پیروی کرده اند. %۹۵ مربیان نیز به لیفت های مدل های المپیکی اشاره کردند. بعلاوه انواع مختلف اسکات و انواع مختلف لیفت ها به سبک المپیک به دفعات در تمرینات مورد استفاده قرار گرفته است ]۳۴[.
ابن و سایرین (۲۰۰۵) شیوه های تمرینی مربیان لیگ برتر بیسبال را در تحقیقی دیگر (در ۸ فاکتور) مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که مربیان به طور میانگین ۶/۳ پارامترهای آمادگی را سنجیده اند، تست های ترکیب بدنی رواج بیشتری بین مربیان داشت. همه مربیان از انواع روش ها برای توسعه انعطاف پذیری استفاده می کردند. همه مربیان از روش های توسعه سرعت استفاده می کردند که دویدن انفجاری شکل رایج در بین مربیان بود. همچنین %۹۵ مربیان از تمرینات پلایومتریک استفاده می-کردند. %۸۵ از مربیان از الگوی دوره بندی تمرین پیروی کرده اند. %۸/۲۳ مربیان از لیفت های به سبک المپیک استفاده می-کردند. همچنین، مربیان از انواع مختلف حرکات اسکات و لانچ بارها در تمرین استفاده می کردند ]۳۰[.
۲-۳-۲- پیشینه تحقیق داخلی
در ایران پژوهشی با این رویکرد که روش های آماده سازی فوتبالیست ها توسط مربیان را مورد بررسی قرار دهد انجام نشده و بیشتر تحقیقات انجام شده به بررسی نیمرخ آمادگی جسمانی و آنتروپومتریکی فوتبالیست های کشور پرداخته اند که در این قسمت به برخی از این پژوهش ها اشاره می شود.
افضل پور و همکاران (۱۳۷۵) به بررسی و مقایسه اکسیژن مصرفی بیشینه بازیکنان دسته اول باشگاه های تهران در پست های مختلف بازی پرداخت. نتایج این مطالعه نشان داد که توان هوازی دروازه بانان نسبت به بازیکنان خط میانی و مهاجمین به شکل معناداری پایین تر است. در این مطالعه، مهاجمین بیشترین و دروازه بانان کمترین مقدار را به دست آوردند. مقایسه آماری، عدم وجود اختلاف معنادار میان توان بی هوازی دروازه بانان با بازیکنان مهاجم و هافبک ها را نشان داد. در این تحقیق، تفاوت معناداری در مقادیر مربوط به توان بی هوازی هافبک ها، مهاجمان و مدافعان مشاهده نگردید. میانگین کل توان هوازی ۲۵/۴۸ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه و میانگین کل توان بی هوازی ۶۸/۱۵۰ کیلوگرم متر بر ثانیه گزارش شد [۱].
قراخانلو و معروفی (۱۳۸۳) توان هوازی و بی هوازی بازیکنان تیم ملی جوانان فوتبال کشور را بررسی کردند. این محققین، میانگین توان هوازی این بازیکنان را ۵۴ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه گزارش نموده و نشان دادند که دروازه بانان کمترین توان هوازی و بازیکنان خط میانی بالاترین میزان را در مقایسه با بازیکنان سایر پست های بازی دارا هستند. همچنین، توان بی هوازی مدافعین میانی نسبت به سایر پست ها بالاتر و توان بی هوازی دروازه بانان در مقایسه با بازیکنان پست های دیگر پایین تر گزارش شد [۱۸].
کارگرفرد و کشاورز (۱۳۸۴) در پژوهش بر روی بازیکنان لیگ برتر فوتبال ایران، میانگین VO2max 06/52 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در دقیقه را گزارش کردند که این شاخص در بازیکنان میانی بیشتر از سایر پست ها و در دروازه بانان کمتر از سایر پست ها بود. آن ها همچنین، شاخص توان بی هوازی را با میانگین ۰۹/۷ وات بر کیلوگرم گزارش کردند که این شاخص در دروازه بانان، مدافعان میانی، مدافعان کناری، بازیکنان میانی و مهاجمین به ترتیب ۷۰/۷، ۵۲/۷، ۹۹/۶، ۵۷/۶ و ۰۵/۷ وات بر کیلوگرم گزارش شد. این نتایج نشان می دهد که دروازه بانان بیشترین و هافبک ها کمترین امتیاز را در توان بی هوازی کسب کرده اند [۱۹].
چوپانی و همکاران (۱۳۸۷) در تحقیقی به بررسی نیمرخ فیزیولژیک و آنتروپومتریک بازیکنان تیم فوتبال پگاه گیلان پرداختند. در این تحقیق که بر روی ۲۵ نفر از بازیکنان پگاه گیلان انجام شد؛ میانگین سن بازیکنان ۲/۲۵ سال، وزن ۱۱/۷۵ کیلوگرم، قد ۴/۱۷۸ سانتی متر، درصد چربی بدن ۲۹/۱۱، شاخص توده بدن ۵۳/۲۳ کیلوگرم بر مجذور متر، حداکثر اکسیژن مصرفی ۹۲/۵۰ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه، توان بی هوازی بی لاکتیک (آزمون ارگوجامپ) ۶۷/۴۵، پرش سارجنت ۶۷/۴۶ سانتی متر، دوی ۳۶ متر ۹۷/۴ ثانیه، و انعطاف پذیری ۵۳/۳۸ سانتی متر گزارش کردند [۱۱].
فرامرزی و همکاران (۱۳۸۹) در تحقیقی نیمرخ آمادگی جسمانی بازیکنان زبده فوتبال ایران را بررسی کردند. آن ها ویژگی های فیزیولوژیک، آنتروپومتریک و عملکردی بازیکنان زبده ایران را بدین گونه اعلام نمودند: میانگین سنی آن ها ۸۷/۲۴ سال گزارش شد و مدافعان نسبت به هافبک ها و مهاجمان مسن تر بودند. میانگین وزن بازیکنان ۰۳/۷۸ کیلوگرم گزارش شد و این در حالی بود که مهاجمان از مدافعان و هافبک ها سنگین تر بودند. در این تحقیق، میانگین قد بازیکنان ۸۷/۱۷۸ سانتی متر گزارش شد. مدافعان در مقایسه با مهاجمان و هافبک ها بلند تر بودند. نتایج این تحقیق در مورد شاخص توده بدن فوتبالیست های زبده ایران، میانگین آن ها را ۲۷/۲۴ کیلوگرم بر متر مربع گزارش نمود. میانگین درصد چربی این بازیکنان ۹۳/۱۳ گزارش شد که این مقدار در مهاجمان بیشتر از مدافعان و هافبک ها بود. در این مطالعه، میانگین انعطاف پذیری بازیکنان در آزمون خم شدن به جلو^[۹] ۰۲/۳۵ سانتی متر گزارش شد و این مقدار در مدافعان بیشتر از هافبک ها و مهاجمین بود [۱۵].
میانگین زمان در آزمون دوی سرعت ۳۶ متر، ۹۱/۴ ثانیه به دست آمد. این مقدار در بازیکنان خط میانی (۸۶/۴ ثانیه) بهتر از مدافعان با ۹۵/۴ و مهاجمان با ۹۲/۴ ثانیه گزارش شد. همچنین، میانگین زمان برای بازیکنان زبده ایران در آزمون چابکی ایلی-نویز، ۲۸/۱۶ ثانیه گزارش شد. این مقدار در بازیکنان خط میانی (۲۸/۱۶ ثانیه) بهتر از مهاجمان (۳۲/۱۶ ثانیه) و مدافعان (۴۹/۱۶ ثانیه) بود.
میانگین ۲۹/۴۶ میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در دقیقه برای توان هوازی بازیکنان زبده فوتبال ایران گزارش شد که این مقدار در هافبک ها بیشتر از مهاجمان و مدافعان بود. همچنین، نتایج این پژوهش در مورد توان بی هوازی که با بهره گرفتن از پرش های متوالی به مدت ۱۵ ثانیه (آزمون ارگوجامپ) اندازه گیری شد، نشان داد که میانگین توان بی هوازی بازیکنان در این آزمون ۴۹ وات به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است؛ در حالی که این شاخص در هافبک ها بیشتر از مدافعان و مهاجمان بود.
این محققین همچنین گزارش کردند که میانگین درصد چربی بازیکنان زبده فوتبال ایران (۹۳/۱۳) بالاتر از استانداردهای بین-المللی است اما انعطاف پذیری آن ها در حد مطلوبی قرار دارد. میانگین کل توان هوازی بازیکنان زبده ایران پایین تر از فوتبالیست های زبده سایر کشورها بود. در مورد توان بی هوازی، شاخص سرعت و چابکی نیز در پست های مختلف بازی تفاوت معناداری وجود نداشت.
در تحقیقی که توسط حسینو و همکاران (۱۳۹۱) انجام شد، اثر دو الگوی تمرین مقاومتی هرمی مسطح و دوگانه بر توان هوازی و توان بی هوازی بازیکنان جوان فوتبال لیگ برتر سوریه مورد بررسی قرار گرفت. آزمودنی ها قبل و بعد از ۸ هفته تمرین، در آزمون های توان هوازی (آزمون بالک)، توان بی هوازی با اسید لاکتیک (آزمون RAST) و توان بی هوازی بی اسید لاکتیک (پرش عمودی) شرکت کردند و تغییرات آن ها اندازه گیری شد. یافته ها حاکی از افزایش معنادار توان هوازی در هر ۳ گروه کنترل (تمرینات عادی روزانه لیگ)، تمرین مقاومتی با الگوی هرمی مسطح و تمرین مقاومتی با الگوی هرمی دوگانه پس از ۸ هفته تمرین بود اما تفاوت معناداری بین سه گروه مشاهده نشد. نتایج این پژوهش نشان داد که تمرین مقاومتی در بهبود توان هوازی برتری خاصی نسبت به تمرینات عادی فوتبال ندارد، اما این نوع تمرین بدون توجه به الگوی باردهی در بهبود توان بی هوازی مؤثرتر از تمرینات عادی فوتبال است. همچنین، انجام تمرین مقاومتی به روش الگوی هرمی مسطح در بهبود توان بی هوازی مؤثرتر از روش الگوی هرمی دوگانه و تمرینات عادی فوتبال است [۱۲].
۲-۴- نتیجه گیری
بررسی نتایج آزمون های جسمانی، با نشان دادن نقاط ضعف و قوت برنامه های تمرینی سبب می شود که راهکارهای عملی در اختیار مربیان قرار گیرد تا بتوانند میزان پیشرفت یا رکود احتمالی بازیکنان خود را ارزیابی نمایند. بررسی شیوه های تمرینی و آگاهی از شیوه های آماده سازی مربیان می تواند معیار مناسبی را در اختیار آن ها قرار دهد تا از این طریق جنبه های مثبت و منفی برنامه های تمرینی خود را شناسایی کرده و در جهت بهبود آن تلاش نمایند. استفاده صحیح از ویژگی های آمادگی جسمانی مخصوص هر رشته ورزشی، موفقیت مربیان را دوچندان می سازد. با وجود این، پژوهش هایی که شیوه های تمرینی مربیان فوتبال ایران و سطح آگاهی آن ها نسبت به علم تمرین را مورد بررسی قرار داده باشد، موجود نمی باشد. این موضوع زمانی اهمیت می- یابد که بدانیم فوتبال پرطرفدارین ورزش در دنیاست و در ایران از جایگاه بسیار با اهمیتی برخوردار است. با توجه به فقدان اطلاعات در زمینه شیوه ها و دانش تمرینی مربیان فوتبال در سطح کشور، به نظر می رسد که انجام این قبیل پژوهش ها در این زمینه و با این رویکرد، می تواند از اهمیت قابل توجهی برخوردار باشد.
فصل سوم
روش شناسی پژوهش
۳- ۱- مقدمه
در این فصل، نحوه‌ انجام پژوهش شرح داده خواهد شد. همچنین، موضوعاتی نظیر جامعه و نمونه آماری، متغیرهای اندازه گیری شده، روش اجرای تحقیق و در نهایت روش های آماری به کار گرفته شده بیان می­شوند.
۳- ۲- ابزار جمع آوری اطلاعات
به منظور بررسی میزان آگاهی و دانش تمرینی مربیان فوتبال استان گیلان، از پرسشنامه شیوه های تمرینی (پیوست شماره ۱) استفاده گردید که از مطالعه انجام شده توسط سیمنز و همکاران ]۳۴[ اخذ شده بود. این پرسشنامه توسط متخصصین امر، مورد مطالعه قرار گرفته و نقطه نظرات آنان اعمال و در نمونه گیری مقدماتی مورد ارزشیابی قرار گرفت. پرسشنامه مورد نظر پس از رفع اشکالات، در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط متخصصین و اعضای هیأت علمی دانشگاه-ها مورد بررسی قرار گرفت. میزان پایایی (Reliability) پرسشنامه مذکور با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ برابر محاسبه گردید.
پس از تعیین روایی، پرسشنامه در میان مربیان فعال استان گیلان و شهرستان های منتخب توزیع شد. این پرسشنامه شامل ۷ قسمت : اطلاعات شخصی، آزمون های جسمانی، توسعه انعطاف پذیری، توسعه سرعت، روش های تمرینی پلایومتریک، توسعه آمادگی هوازی و توسعه قدرت و توان می باشد. پرسش های مطرح شده در این پرسشنامه به صورت سوالات بسته پاسخ و باز پاسخ می باشد. پرسشنامه ابزار موثری است که برای تعیین و تشخیص سطح دانش و روش های تمرینی مربیان بدنسازی دانشگاهی ]۲۷[ و حرفه ای ]۳۴، ۳۰، ۲۹، ۲۸[ مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال؛ سیمنز و همکاران ]۳۴[، روش کار و سطح دانش مربیان لیگ حرفه ای بسکتبال آمریکا (NBA) را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر این، مطالعاتی از این دست در رشته های فوتبال آمریکایی ]۲۸[ و هاکی ]۲۹[ انجام شده است.
۳- ۳- مشخصات کلی جامعه آماری و نمونه آماری
جامعه آماری این طرح را مربیان فعال استان گیلان و شهرستان های منتخب آن (رشت، لاهیجان، فومن، لنگرود، خمام، بندر انزلی، سنگر، رستم آباد، رودبار، منجیل، آستانه اشرفیه، آستارا، تالش، ماسال) تشکیل دادند.
تعداد نمونه ها بر اساس تعداد مربیان فعال استان و شهرستان های آن (بر اساس اطلاعات موجود در کمیته آموزش هیأت فوتبال استان گیلان) برابر جامعه آماری و شامل ۱۰۸ نفر بود.
۳ -۴- روش تحقیق
پس از هماهنگی با هیأت فوتبال استان گیلان و شهرستان های مذکور، اهمیت اجرای تحقیق به اطلاع مربیان رسید. تمامی ۵۰ نفر مربیان فوتبال به طور تصادفی به عنوان آزمودنی های این تحقیق انتخاب شدند. پس از ارائه راهنمای های اولیه به مربیان در ارتباط با نحوه تکمیل پرسشنامه، همه آن ها در شرایط تقریباً یکسان به موارد خواسته شده در پرسشنامه پاسخ دادند. پس از جمع آوری نتایج خام و ارزش گذاری سؤالات پرسشنامه، به کمک آمار توصیفی، فراوانی استفاده از هر یک از شش شیوه آماده سازی فوتبالیست ها توسط مربیان « آزمون جسمانی، افزایش انعطاف پذیری، تمرینات سرعتی، تمرینات پلایومتریک، تمرینات هوازی و تمرینات افزایش قدرت و توان عضلانی » مشخص شد.
در مطالعه حاضر، قسمت های زیر با بهره گرفتن از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت:
الف- اطلاعات شخصی: سن، سابقه، درجه و تجربه مربی گری، سطح تحصیلات و مهم ترین موفقیت مربی در سمت های مختلف
ب- آزمون جسمانی شامل: ۱- فاکتورهای آمادگی جسمانی ۲- اندازه گیری فاکتورهای آمادگی جسمانی
پ- افزایش انعطاف پذیری: ۱- نوع تمرینات انعطاف پذیری ۲- حرکات کششی
ت- تمرینات سرعتی: نوع تمرینات برای افزایش سرعت
ث- تمرینات پلایومتریک: ۱- استفاده از تمرینات پلایومتریک ۲- دوره آماده سازی بازیکنان ۳- نوع تمرینات پلایومتریک
ج- تمرینات هوازی: ۱- نوع تمرینات هوازی ۲- مرحله استفاده از تمرینات هوازی ۳- تعداد جلسات تمرینات هوازی پیش از فصل مسابقات و در طول فصل
چ- تمرینات افزایش قدرت و توان عضلانی: ۱- تمرینات مقاومتی ۲- کار با وزنه
سپس، پاسخ سؤالات بسته پاسخ به صورت توصیفی (با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶) و همچنین، پاسخ سؤالات باز پاسخ با بهره گرفتن از تحلیل محتوا و با بکارگیری هر یک از شش شیوه آماده سازی فوتبالیست ها توسط مربیان، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱. مقدمه
در این فصل یافته های پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
تجزیه و تحلیل توصیفی یافته ها به صورت جدول توزیع فراوانی و نمودارها ارائه شده است. تا بتواند بار کاربردی اطلاعاتی خود را منتقل نمایند. لذا بر همین اساس مناسب ترین ابزار برای تجزیه و تحلیل و توصیف داده های بدست آمده، آزمون آماری یا استفاده از نرم افزار spss نسخه ۲۰ تشخیص داده شد. در نهایت به پاسخ های سوال های مورد نظر پرداخته است.
۴-۲. شاخص توصیفی
۴-۲-۱.شاخص های توصیفی سن مربیان فوتبال استان گیلان