گروه ضعیف: شامل محدوده شهرستانهای شوش، دشت آزادگان، اهواز، شادگان، آبادان و خرمشهر که مناطق غیردیم محسوب میشوند (جدول ۴- ۲۷).
جدول ۴- ۲۷: پتانسیل عملکرد مناطق تقسیم بندی شده از لحاظ اهمیت کشت کینوا دیم در خوزستان
مناطق اقلیمی – زراعی
عملکرد پتانسیل ( کیلوگرم در هکتار )
بسیار مناسب
بیشتر از ۳۵۰۰
مناسب
۳۵۰۰_۳۰۰۰
متوسط
۳۰۰۰_۲۳۰۰
ضعیف
غیردیم
همچنین نتایج بدست آمده با نتایج پهنه بندی آگرواکولوژیکی استان خوزستان برای گندم دیم توسط مهدیان و همکاران (۱۳۹۰) مطابقت دارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
نتایج این مطالعه نشان داد که پهنه بندی اگرواکولوژیکی کینوا بر اساس تحلیل اطلاعات اقلیمی، توپوگرافی، آب و خاک امکان پذیر است و سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزار قدرتمندی در تحلیل داده های مکانی، قادر به تعیین پهنه بندی همگن با توجه به استفاده از نتایج شبیهسازی پتانسیل عملکرد بود. نقشه پهنه بندی کشت کینوا در استان خوزستان در شکل ۴-۹ نشان داده شده است. در این نقشه از شمالشرقی به سمت جنوب استان از مطلوبیت عوامل محیطی و طبقات پهنه بندی کاسته شده است، بهطوریکه پهنههای با توان مناسب و مطلوب جهت کشت کینوا عمدتا در شمالشرقی و بخشهای مرکزی استان قرار گرفتند. همانطور که مشخص است از جنوب به طرف شمال شرقی استان شرایط برای کاشت کینوا دیم از نظر میزان و پراکنش بارندگی، حداقل و حداکثر دما مساعدتر است. در مناطق شمالی شرقی وضعیت مناسبی را از نظر دما، مقدار و توزیع نزولات جوی در دوره های حساس گیاه و توزیع مطلوبتر میباشد. بنابراین عملکرد بهتری قابل برداشت میباشد. در حالیکه در مناطق مرکزی به دلیل مواجه شدن دوره های حساس گیاه با دماهای بالا نسبت به مناطق شمالشرقی افت عملکرد داریم. در مناطق شمالی نیز بدلیل تنش سرما و بروز خشکی در مراحل حساس رشد و نمو گیاه و اختلال در فعالیتهای متابولیکی کمترین عملکرد مشاهده می شود.
پهنه بندی استان بر مبنای پتانسیل عملکرد دیم کینوا در محیط GIS نشان میدهد پتانسیل عملکرد از مناطق شمالی (دزفول و اندیمشک) و جنوب شرقی (بهبهان و امیدیه) به سمت مرکزی (مسجدسلیمان، شوشتر و هفتکل) و شمال شرقی (ایذه و دهدز) دارای یک روند افزایش تدریجی است. بطوریکه بیشترین عملکرد به ترتیب مربوط به شهرستانهای شمالشرقی (ایذه، دهدز، اندیکا و لالی) و مرکزی (مسجدسلیمان، گتوند، شوشتر، هفتکل، رامهرمز، رامشیر) و کمترین مربوط به شهرستانهای شمالی ( دزفول و اندیمشک) است.
در همین راستا در مطالعه پهنه بندی اقلیمی استان خوزستان جهت کشت گندم دیم، مناطق مناسب جهت کشت گندم دیم ایذه، دهدز که شهرستانهای بخش شمالشرقی استان خوزستان میباشند، معرفی شدند (اندرزیان، ۱۳۹۲). در مطالعه فائضیزاده ( ۱۳۸۷) در منطقهبندی اگروکلیماتیکی جهت کشت گندم در استان خوزستان نیز مشخص شد که بخشهای شمالشرقی این منطقه برای کشت گندم آبی مساعدتر از بخشهای جنوبی بودند.
شکل ۴- ۹ پهنه بندی مناطق مختلف خوزستان بر حسب پتانسیل عملکرد دیم کینوا
۴– ۱۱ بارندگی مناطق
نتایج بررسی میانگین دراز مدت بارندگیها نشان داد که مقدار بارندگی از مرکز استان به سمت شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی استان یک روند افزایشی دارد. از سمت شمال (دزفول) به سمت شمال شرقی (ایذه) و از سمت جنوب شرقی (بهبهان) به سمت شمال شرقی (ایذه) میزان بارندگی افزایش می‌یابد (شکل ۴-۱۰). بیشترین مقدار بارندگی در مناطق دیمخیز خوزستان با میانگین ۵۴۷ میلی‌متر در سال مربوط به شهرستان ایذه (شمال شرق استان) و کمترین مقدار بارندگی با میانگین ۲۱۶ میلی‌متر در سال مربوط به شهرستان شوشتر است.
شکل ۴- ۱۰ پهنه بندی مناطق دیمخیز استان خوزستان بر مبنای مقدار بارندگی
۴-۱۲ شروع کشت (تاریخ کشت)
با توجه به اینکه شروع کاشت یا اولین تاریخ کاشت در مناطق دیم به اولین بارندگی مؤثر بستگی دارد (شکل ۴-۱۱). براساس آنالیز بلندمدت داده‌های بارندگی یک الگوی مشخصی بین شروع تاریخ کاشت و مناطق مختلف وجود ندارد. وقوع بارندگی مؤثر متأثر از الگوهای جوی است. نتایج ارزیابی نشان داد که آغاز کاشت در مناطق دیمخیز شمالی (دزفول و اندیمشک) معمولا زودتر از مناطق شمالی شرقی (ایذه) و جنوب شرقی (بهبهان) شروع می‌گردد.
شکل ۴-۱۱ پهنه بندی مناطق دیمخیز استان خوزستان برای شروع کشت
طول دوره رشد کینوا
تغییرات مکانی طول دوره رشد کینوا همانند الگوی تغییرات مکانی و زمانی بارندگی است (شکل ۴-۱۲). اگر چه شروع فصل رشد در مناطق شمالی (دزفول و اندیمشک) زودتر از مناطق شمال شرقی (ایذه) است لیکن به علت دمای بالا و کمبود مقدار بارندگی طول دوره رشد کوتاهتر از مناطق شمال شرقی است. بطوری که بیشترین طول دوره رشد کینوا معادل ۲۲۰ روز مربوط به ایذه در شمال شرقی استان و کمترین طول دوره رشد کینوا معادل ۱۸۰ روز مربوط به شهرستان شوشتر در مرکز استان است.
شکل۴-۱۲ پهنه بندی مناطق دیمخیز استان خوزستان بر مبنای طول دوره رشد کینوا.
آنالیز ریسک تولید
نتایج آنالیز توزیع احتمال فراوانی پتانسیل عملکرد کینوا دیم در شهرستانهای مختلف استان حاکی از وجود تفاوت قابل ملاحظه در ریسک تولید بین مناطق مختلف است (شکل۴-۱۳).
شکل ۴-۱۳ توزیع احتمال تجمعی عملکرد دانه در مناطق دیم خوزستان
برای شهرستان ایذه احتمال دستیابی به عملکردهای بالا ۵/۴ تن ۲۰٪ است. اگر چه با احتمال بالای ۸۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای بیش از ۳ تن در هکتار وجود دارد. بطور کلی می‌توان گفت با احتمال ۵۰٪ امکان دستیابی به عملکرد بالا ۸/۳ تن در هکتار در این شهرستان وجود دارد.
برای شهرستان مسجدسلیمان با احتمال ۲۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای بالای ۱/۴ تن وجود دارد. در صورتی که با احتمال و اطمینان بالای ۸۰٪ فقط امکان دستیابی به عملکردهای بالا ۵/۲ تن در هکتار وجود دارد. در این شهرستان با احتمال ۵۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای ۳/۳ تن در هکتار وجود دارد.
در شهرستان شوشتر امکان دستیابی به عملکردهای بالای ۹/۳ تن ۲۰٪ است. لیکن با احتمال بالای ۸۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای کمتر از ۵/۲ تن در هکتار وجود دارد. در این منطقه با احتمال ۵۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای بالای ۳/۳ تن در هکتار وجود دارد.
در شهرستان رامهرمز امکان دستیابی به عملکردهای بالای ۷/۳ تن ۲۰٪ است. لیکن با احتمال بالای ۸۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای کمتر از ۲/۲ تن در هکتار وجود دارد. در این منطقه با احتمال ۵۰٪ امکان دستیابی به عملکردهای بالای ۳ تن در هکتار وجود دارد.
در شهرستان بهبهان در ۲۰٪ از سالها (احتمال ۲۰٪) امکان دستیابی به عملکردهای ۹/۳ تن در هکتار وجود دارد. لیکن با احتمال ۸۰٪ به بالا عملکردهای قابل دستیابی کمتر از ۲ تن در هکتار میباشد. در این شهرستان امکان دستیابی به عملکردهای بالاتر از ۹/۲ تن در هکتار ۵۰٪ است.
|
[سه شنبه 1401-04-14] [ 03:17:00 ب.ظ ]
|
