درون مداری در مقابل برون مداری: این بعد به منبع تعیین کننده مسیر حرکت، تصمیم ها وهدف های جوامع اشاره دارد. یعنی، با این منابع، قضاوتها، تصمیم ها، وتعهدات نشأت گرفته از داخل خود جامعه (عوامل درون مرزی است ویا از تقاضاها وروندهای خارج از آن جامعه (عوامل برون مرزی) منتج می شود.

توالی زمانی در برابر تقارن زمانی: این بعد، گویای ترکیب زمانی انجام امور در جوامع مختلف است. اختلاف این دو دیدگاه در این است که آیا یک کار خاص آنقدر مهم است که سریعتر از کارهای دیگر انجام شود یا اینکه کارها همه یکسانند ومی توان چند کار را هم زمان با هم انجام داد. در جوامعی که معتقد به توالی زمانی هستند، امور مهم سریعتر انجام می شود. اما در جوامعی که معتقد به تقارن زمانی هستند، هیچ کاری ‌بر دیگری اولویت ندارد وهمه آن ها یکسان فرض می شود(عبدلی و رویایی ،۱۳۸۸،۷۵)^۱.

۳-۷-۲- توجه به وضعیت اکتسابی در برابر توجه به وضعیت انتسابی

این بعد ارزشی گویای وضعیت سیستم‌های اعطای پاداش وترفیع در جامعه است. در جوامعی که به وضعیت اکتسابی افراد توجه می شود، ترفیعات، متناسب با میزان موفقیت عملکردی آنان است. دلیل این کار نیز تشویق افراد به تداوم عملکرد خوبشان است. اما در جوامعی که به وضعیت انتسابی افراد توجه دارند، مبنای اعطای پاداش مواردی نظیر سمت، سابقه کار، جنسیت، تحصیلات و… است.

برابری در برابر سلسله مراتب طبقاتی: این بعد به نحوه توسعه روابط وتوزیع قدرت بین افراد جامعه اشاره دارد.

در جوامعی که برابری به عنوان یک هنجار شناخته شده است، همه افراد فرصت یکسانی برای مشارکت در امور مهم دارند. این جوامع همیشه جویا وپذیرای نظارت وعقاید اعضایشان هستند بدون اینکه توجهی به جایگاه ومنزلت آن ها داشته باشند. اما در جوامع دارای سلسله مراتب طبقاتی، نظرات افراد با توجه به رتبه ای که دارند مورد توجه قرار می‌گیرد. در چنین جوامعی، افراد متعلق به طبقات بالای جامعه، نحوه ومیزان مشارکت افراد طبقات پایینتر را مشخص می‌سازند.( همان منبع)

۸-۲- اشتباهات حسابداری^[۱۷]

محاسبه سود خالص ادواری همواره با مشکلاتی همراه است . در بهترین حالت تنها می توان اثر فعالیت‌ها و رویدادهای مالی گذشته را اندازه گیری و برآورد های آگاهانه ای از اثرات فعلی رویدادهای احتمالی آتی ارائه کرد. صورت‌های مالی که توسط در واحد های تجاری تهیه می شودد ممکن است با اشتباهاتی همراه باشد اشتباهات در صورت‌های مالی می‌تواند از موارد زیر ناشی شو د (نشریه ۶۵ سازمان حسابرسی ، ۱۳۸۶)^۲ :

الف – اشتباه در محاسبه (اشتباه ریاضی )

ب – اشتباه در به کار گیری اصول (روش های) حسابداری

ج – نادیده گرفتن و استفاده نادرست از واقعیت های موجود در زمان تهیه صورت‌های مالی .

نمونه ای از اصلاح اشتباه ، تغییر از یک اصل (روش ) غیر متداول حسابداری به یک اصل (روش ) متداول و پذیرفته شده حسابداری است (کمیته فنی سازمان حسابرسی، نشریه ۱۶۰ ،۱۳۸۷)^۳.

باید توجه داشت آن گروه از تغییرات در برآوردهای حسابداری که ناشی از دسترسی به اطلاعات جدیدتر یا وقوع رویدادهای بعدی است و موجب آگاهی بیشتر و امکان قضاوت صحیح تر می‌گردد .نباید به عنوان اصلاح اشتباه محسوب شود .

استفاده کنندگان ار صورت‌های مالی که به ارزیابی درآمد های احتمالی آتی و تجزیه و تحلیل وضعیت مالی واحد تجاری مبادرت می ورزند ، بر اطلاعات گذشته واحد تجاری تکیه می‌کنند.

اشتباهی که باعث شود سود خالص دوره های گذشته به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار گیرد، روند سود واحد تجاری را مخدوش می‌کند.

این نوع اختلال در روند سود می‌تواند تصمیمات اشخاصی را که به منظور سرمایه گذاری بر صورت‌های مالی واحد تجاری اتکا می‌کنند ، تحت تاثیر قرار دهد .

۱-۸-۲- انواع اشتباهات حسابداری

بسیاری از اشتباهات حسابداری در نتیجه اعمال تعدیل گرهای ناشی از سیستم ثبت دو طرفه کشف می شود. اگرچه سیستم تعدیل گرهای داخلی در یک واحد تجاری ممکن است باعث آشکار شدن برخی از اشتباهات حسابداری شود ، اما پاره ای از اشتباهات نیز ممکن است تا دوره های(آتی) مشخص نگردد . در برخی اوقات ، اشتباهات واقع شده ممکن است هیچگاه کشف نشود . مشکل اساسی زمانی است که اشتباهات واقع شده باعث شود تا سود واحد تجاری به مبلغی نادرست و غیر واقعی گزارش گردد .

اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می شود که بستانکاران و سرکایه گذاران به منظور ارزیابی موقعیت های سرمایه گذاری ، پرداخت وام و غیره ، روند سود سال‌های مختلف واحد تجاری را مورد بررسی قرار می‌دهند . ‌بنابرین‏ ، ارائه نادرست سود می‌تواند تصمیم گیری‌های آنان را به طور جدی مورد تاثیر قرار دهد(نشریه ۶۵ سازمان حسابرسی ، ۱۳۸۶)^۱.

۱-۱-۸-۲- انواع مختلف اشتباهاتی که ممکن است طی فعالیت‌های یک واحد تجاری رخ دهد به شرح زیر است:

1. 1. استفاده از سر‌فصل‌های اشتباه بر ای ثبت فعالیت‌ها در دفتر روزنامه و یا انتقال ثبت های دفتر روزنامه به حسابهای اشتباه در دفتر کل .

1. 1. عدم انتقال هر دو طرف بدهکار و بستانکار یک ثبت از دفتر روزنامه به حسابهای دفتر کل .

1. 1. ثبت اشتباه مبالغ مربوط به یک فعالیت در هر دو طرف بدهکار و بستانکار دفتر روزنامه .

1. 1. عدم ثبت یک فعالیت در دفتر روزنامه .

1. سایر اشتباهات که موجب عدم توازن حساب‌ها نمی گردد اما باعث می شود تا مانده حساب (های) مربوطه اشتباه ارائه شود .

در ارتباط با اشتباهاتی که مشابه با یکدیگر است ، با توجه به اثرات آن ها بر گروه حساب‌ها ، تا حدودی می توان یک چارچوب کلی به شرح زیر تعیین کرد :

الف – اشتباهاتی که تنها بر حسابهای منعکس در ترازنامه ، اثر می‌گذارد .

ب – اشتباهاتی که تنها بر حسابهای منعکس در سود و زیان ، اثر می‌گذارد .

ج – اشتباهاتی که هم بر حسابهای منعکس در سود و زیان و هم بر حسابهای منعکس در ترازنامه ، اثر می‌گذارد .

الف – اشتباهاتی که تنها بر حسابهای منعکس در ترازنامه ، اثر می‌گذارد – این گونه اشتباهات ممکن است از موارد زیر ناشی شود :

1. 1. انتقال اقلام از دفتر روزنامه به حسابهای اشتباه مربوط به ترازنامه .

1. عدم ثبت برخی از فعالیت های مالی ( که تنها بر حسابهای مربوط به ترازنامه اثر می‌گذارند) در دفتر روزنامه .

ب – اشتباهاتی که تنها بر حسابهای منعکس در سود و زیان ، اثر می‌گذارد- اشتباهاتی که صرفاٌ بر حسابهای مربوط به سود و زیان تاثیر می‌گذارد در نتیجه اشتباه در طبقه بندی ایجاد می شود

اشتباهاتی که تنها بر حسابهای مربوط به ترازنامه و یا تنها بر حسابهای مربوط به سود و زیان اثر می‌گذارد معمولاٌ سود دوره جاری را تحت تاثیر قرار نمی دهد ، اما لازم است این گونه اشتباهات مورد تجزیه تحلیل قرار گیرد تا مشخص شود که آیا بر سود دوره یا دوره های آتی تاثیر دارد یا خیر .