هر جواب کارا متناظر با یک بردار کارا در فضای تصمیم‌گیری است. اگر با جایگزین شود جواب­های کارای ضعیف حاصل می‌شوند. جواب‌های کارای ضعیف معمولا در برنامه‌ریزی ریاضی چندهدفه (MOMP) مورد استفاده قرار نمی‌گیرند به دلیل این که ممکن است توسط جواب‌های کارای دیگر مغلوب شوند. تصمیم‌گیرنده منطقی به دنبال یافتن ارجح‌ترین جواب در میان جواب‌های بهینه پارتوست.
بر اساس مقاله هوانگ و مسعود[۱۰۹] (۱۹۷۹) روش­های حل مسایل MPMP را برحسب مرحله­ ای که تصمیم‌گیرنده درگیر فرایند تصمیم‌گیری و بیان کردن الویت می‌شوند به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
روش قیاسی: در روش قیاسی، تصمیم‌گیرنده الویت‌هایش را قبل از فرایند حل بیان می‌کند.
روش تعاملی: در روش تعاملی، مراحل گفتگو با تصمیم‌گیرنده و تبادل‌نظر با آن‌ها انجام می‌شود و این فرایند با مراحل محاسبه ادغام می‌گردد و بعد از چندین تعامل، نظرات به ارجح‌ترین جواب همگرا می‌گردد.
روش استقرایی: در این روش ابتدا جواب‌‌های کارا محاسبه می‌گردند و سپس تصمیم‌گیرنده برای انتخاب بهتر جواب درگیر می‌گردد.

۴-۲-۱ روش Ɛ-محدودیت
روش Ɛ-constraint یک روش استقرایی می­باشد. در این روش ابتدا جواب‌‌های کارا محاسبه می‌گردند و سپس تصمیم‌گیرنده برای انتخاب ارجح‌ترین جواب درگیر می‌گردد. یعنی ابتدا مدل چند هدفه با این روش حل می­ شود و سپس تصمیم­گیرنده می ­تواند با توجه به جواب­های موجود ناچیره (مرز پارتو)، آن­ تصمیمی که مد نظر است را انتخاب کند. فرض کنید مساله MOMP زیر موجود باشد:

(۴-۱)

که X برداری از متغیرهای تصمیم است.
، عبارتند از p تابع هدف مساله و S ناحیه شدنی است. در روش Ɛ-constraint ابتدا یکی از توابع هدف با بهره گرفتن از در محدودیت قرار دادن سایر توابع هدف بهینه می‌شود. وارد کردن توابع هدف در محدودیت­های مدل به شکل رابطه(۳-۲۹) است:

(۴-۲)

با تغییرات پارامتریک مقادیر سمت راست توابع هدف محدودشده ( ) جواب‌های کارای مساله حاصل می‌شود.
۴-۳ روش­های تکاملی[۱۱۰]
تکامل یک فرایند خلاق و بسیار قدرت­مند است که شگفتی­های تصور ناپذیری را به­وسیله چند عمل ساده خلق می­ کند. فرایندی که دم به دم و نسل به نسل، گونه ­هایی جدید می­آفریند، اصلاح می­ کند، می­آمیزد و انتخاب می­ کند تا در سیر رو به کمال خود، نه تنها یک نهاد[۱۱۱]بلکه جمعیتی از نهادها را به سمت خوبترین و کاملترین وضعیت ممکن نزدیک و نزدیک­تر نماید. در جهان ریاضیات، نهاد کامل را نقطه بهینه و فرایند جستجو برای یافتن آنرا بهینه­یابی گویند. متخصصین بهینه­یابی با الگوگیری از فرایند تکامل طبیعت، تکنیک جدیدی به دست آورده­اند که الگوریتم­های تکاملی[۱۱۲] نام دارد. این روش در جهان واقعی کاربرد کاملاً موفق و وسیعی حتی برای یافتن جواب بهینه مسائل بسیار پیچیده پیدا کرده است.
۴-۳-۱ ساختار جواب برای الگوریتم ژنتیک
همان­طور که پیش از نیز بیان گردید، صورت مساله مورد بحث در این پژوهش متشکل از دو فاز به شرح زیر می­باشد:
مرحله فرایند بیهوشی(مرحله اول): با توجه به تعریف مسأله بیماران زمانی که وارد سیستم می­شوند ابتدا باید وارد مرحله بیهوشی شوند و بعد از انجام فرایند بیهوشی برای عمل جراحی وارد مرحله جراحی خواهند شد. پس فرایند بیهوشی را باید مرحله اول در نظر گرفت.
مرحله فرایند جراحی(مرحله دوم): بیماران بعد از گذشتن از مرحله اول، باید وارد مرحله دوم شوند تا عمل جراحی بر روی آن­ها صورت پذیرد. پس مرحله دوم را می­توان مرحله جراحی در نظر گرفت.
برای استفاده از الگوریتم فرا ابتکاری ابتدا باید برای مسأله مورد نظر جوایی یا توجه به ساختار مسأله تعریف شود. در مسأله مورد نظر نیز باید ابتدا جوابی به صورتی که در ادامه بیان می­ شود، تعریف شود. اگر تعداد عمل­های جراحی n و تعداد تیم­های بیهوشی و تعداد تیم­های جراحی در نظر گرفته شود. در این مطالعه با توجه به ساختار مسأله تعداد تیم­های موجود در مرحله اول کمتر از تعداد تیم­های موجود در مرحله دوم می­باشد. در واقع تعداد تیم­های بیهوشی همیشه کمتر از تعداد تیم­های جراحی است. ساختار جواب یا لانه برای مسأله به صورت یک ماتریس می­باشد که همیشه است پس لانه مسأله مورد نظر به صورت یک ماتریس است.
در حالت کلی با فرض ساختار کلی جواب را می­توان به شکل زیر نشان داد.

Permutation (-1)

Permutation (-1)

شکل ۴-۱ ساختار کلی جواب
در لانه فوق i که نشان دهنده بیمار iام و j که نشان دهنده تیم ام می­باشد که درایه­هایی که در ماتریس مربوطه قبل از آن قرار می­گیرند بیمارانی هستند که به آن تیم تعلق پیدا می­ کنند.
همان­طور که در لانه فوق مشاهده می­ شود در مسأله مورد نظر این تحقیق که است تعداد تیم­های مورد استفاده در مرحل اول کمتر از مرحله دوم می­باشد که برای تعریف لانه با در نظر گرفتن تعداد تیم مجازی برای مرحله اول که در واقع مربوط به سطر اول ماتریس لانه است تعداد تیم­ها در دو مرحله برابر شده است.
برای واضح تر شدن مسأله در ادامه مثالی آورده شده است. می­بایست ۸ عمل جراحی توسط ۳ تیم بیهوشی و ۵ تیم جراحی انجام شود. با توجه به مطالب گفته شده لانه خام برای این مسأله به صورت یک ماتریس می­یاشد که سطر اول مربوط به مرحله اول (بیهوشی) و سطر دوم مربوط به مرحله دوم (جراحی) می­باشد که به شکل زیر است.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...