ایجاد این دفتر، اگر چه مقدمه ی خوبی برای ارتباط دانشگاه با صنعت به شمار می‌رفت، اما به لحاظ این که فعالیت آن غالبا اداری بود و کارکنان آن ناکافی بودند و سطح تخصصی بالایی نداشتند، کارایی آن در انجام دادن رسالتش اندک بود . در سال ۱۳۶۵ شورایی نیز تحت عنوان شورای هماهنگی دفاتر ارتباط دانشگاه با صنعت در همین دفترتشکیل شد . پس از آن د فتر مرکزی ارتباط با صنعت به سازمان پژوهش های علمی و

صنعتی ایران انتقال یافت و در حال حاضر در این سازمان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. از جمله اقدامات دیگر دولت در زمینه ی ارتباط دانشگاه با صنعت ایجاد شورای عالی ارتباط صنعت و دانشگاه بود که فعالیت های اولیه ی تشکیل آن در وزارت صنایع سنگین صورت گرفت . این شورا طی سال های ١٣٧۴ و ١٣٧۵ فعالیت هایی به شرح زیر به مرحله اجرا در آورد.

۲-۲-۱-۳- نگاهی به وضعیت ارتباط دانشگاه با صنعت در کشورهای مختلف جهان

مطالعه و مقایسه روند ارتباط دانشگاه با صنعت در جوامع مختلف، مسیر حرکت آن ها، ساز و کارهای به کار گرفته شده و نتایج حاصل از این ارتباط برای دستیابی به یک الگوهای مناسب ارتباط دانشگاه با صنعت از اهمیت زیادی برخوردار است . اگر چه الگوهای پیوند یا ارتباط دانشگاه با صنعت به میزان زیادی تحت تأثیر عوامل درونی کشورها تعیین می شود و هر یک از کشورها راه های مختلفی را مورد آزمایش قرار داده‌اند، ولی معمولا جریان های عامی هم یافت می شود که می‌توانند مورد توجه و استفاده قرار گیرند.

بررسی های به عمل آمده نشان می‌دهد که در جهان توسعه یافته، ارتباط و همکاری بین دانشگاه و صنعت به طور سنتی پشتوانه محکمی داشته است . در این کشورها دانشگاه ها پیشگام توسعه صنعتی بوده اند . در حالی که در جهان در حال توسعه این ارتباط ضعیف است و علت آن هم این است که صنعت در این کشورها درون زا نبوده و انتقال تکنولوژی بدون انتقال دانش فنی به صورت کلید در دست یا به صورت هم بست (مونتاژ) گرفته است. بدیهی است که چنین صنعتی نیاز چندانی به تحقیق و توسعه ندارد.

در جهان توسعه یافته که در آن پیوندهای بین دانشگاه و صنعت به طور سنتی قوی است، به کشورهای آمریکا، سوئیس، ژاپن، چین و کره جنوبی اشاره می شود:

آمریکا

در آمریکا آزادی دانشگاه ها برای انجام مشورت و رایزنی و هم چنین اجرای تحقیقات مشترک با صنعت و یا عقد قراردادهای تحقیقاتی با صنعت، یک ویژگی مثبت بوده و دولت هم به صورت های مختلف، مستقیم و غیر مستقیم، این روند را ترغیب و تشویق می‌کند . برنامه همکاری های تحقیقاتی صنعت و دانشگاه ابتکاری بود که در سال ١٩٧٧ توسط بنیاد علمی علوم آغاز شد تا حمایت صنایع از تحقیقات دانشگاهی را سازماندهی کند . این برنامه از طریق ایجاد مراکزی که همکاری دراز مدت بین دانشگاه و صنعت، در زمینه تحقیقات مورد علاقه دو طرف را موجب شده اجرا می شود. در آمریکا دیر زمانی است که آزمایشگاه های تحقیقاتی دانشگاه ها در اختیار جامعه صنعتی قرار گرفته اند تا دوباره کاری ها به حداقل برسند . همکاری های مفید رونق یابند و بهره برداری از تسهیلات گسترده و ارزش مند و منحصر به فرد، به بهترین شکل ممکن حاصل آید.

سوئیس

در سوئیس، همکاری دانشگاه و صنعت، اساس اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهد . مجاورت دانشگاه ها با شرکت های تولیدی (کارخانه ها ) به ویژه در صنایع شیمیایی و صنایع ماشینی و وجود شبکه های غیررسمی دانشمندان (دانشگاهیان) و صنعت گران، نمود بارزی از همکاری های دانشگاه و صنعت در این کشور است.

ژاپن

در ژاپن، دانشگاه ها دروازه ورود دانش پیشرفته از کشورهای اروپایی بوده اند . دانشگاه ها در زمینه تحقیقات مشترک و راهنمایی های فنی با صنعت نقش کاملاً گسترده ای دارند . در بسیاری از موارد، یک دانشگاه انجام تحقیقات بنیادی را تقبل می‌کند و صنعت نیز توسعه کار را بر عهده می‌گیرد . اغلب شرکت های تولیدی برای انجام کارهای تحلیلی به آزمایشگاه های دانشگاه ها مراجعه می‌کنند . حتی در مراکز عمده و بزرگ، عمومًا صنعت رهبری مشخص بر دانشگاه های مجاور دارد و به طور کلی از دید دانشگاه ها، ارتباط با صنعت منبع مهم دریافت بودجه های تحقیقاتی به شمار می‌آید.

چین

در چین، مؤسسه تحقیقات تکنولوژی صنعتی، نقش رابط دانشگاه با صنعت را عهده دار است و وظیفه آن استفاده از تخصص های هر دو گروه، یعنی دانشگاه و صنعت، سرمایه گذاری مشترک برای نیروی انسانی و امکانات و هزینه ها برای تدوین برنامه های تحقیقاتی مشترک است.

در چین، دانشگاه ها از طریق مؤسسه تحقیقات تکنولوژی صنعتی برای توسعه تکنولوژی یا محصول صنعتی خاص، انجام تحقیقات را به طور کارمزدی از جانب شرکت ها قبول می‌کنند، شرکت صاحب منفعت، لوازم موردنیاز برای این تکنولوژی یا محصول صنعتی موردتحقیق را فراهم می‌سازد و بر اساس توافق با مؤسسه، پرداخت بررسی موانع و ارائه راه کارهای توسعه روابط متقابل کارمزد به طور کامل یا به صورت اقساط انجام می شود نتایج چنین تحقیقاتی به صورت انحصاری برای شرکت طرف قرار داد ارسال می شود ‌به این ترتیب که شرکت مذکور در زمان‌های معین، یک نسخه منحصر به فرد از نتایج تحقیقات را دریافت می‌کند.

کره جنوبی

در جمهوری کره در سال های اخیر، اقدامات خوبی در جهت همکاری های متقابل دانشگاه و صنعت صورت گرفته است . و این نقش بیشتر بر عهده بنیاد ملی علوم و مهندسی کره است که بودجه تحقیقات مشترک توسط صنایع و دانشگاه ها را برای توسعه تکنولوژی های جدید، تأمین می‌کند . این برنامه بنیادی هدفدار، استادان دانشگاه ها و مدیران تحقیق و توسعه صنعتی را دور یکدیگر گرد می آورد تا فهرست کاملی از زمینه‌های تحقیقات دانشگاهی را که از نظر صنایع و برای انجام فعالیت های آن ها در راه توسعه تکنولوژی های جدید، ضروری و حیاتی است، تهیه و تدارک کنند .

۲-۲-۱-۴- عامل تداوم پیوند دانشگاه و صنعت

شاید تنها عاملی مهمی که در تقویت و دوام ارتباط صنعت و دانشگاه حائز اهمیت است تحقیق و توسعه باشد . امروزه دو واژه ”تحقیق“ و ”توسعه“ به نحو تفکیک ناپذیری به هم پیوند خورده اند و همیشه چنین بوده است.

در گذشته تحقیق در ”انحصار“ دانشگاه ها و توسعه در ”انحصار“ صنایع بود . پژوهش دلالت بر پژوهش ”خالص“ یا ”بی غرض“ تقریباً به طور کامل در جهت جستجوی چگونگی ماهیت کارها اختصاص یافته بود . هدفش خدمت به جهان علم بدون در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و صنعتی بود. توسعه از طرف دیگر دلالت بر بهبود ‌فناوری‌های موجود داشت.

اگرچه در نتیجه میزان پیشرفت سرسام آور علم و فنّاوری، پژوهش رسته رسته، تخصصی و گران شد . تحقیق همراه با تفکیک دائمی موضوعها به مسائل خاص تقسیم و در نتیجه، شاخه شاخه شد . دانشمندان مدام به چیزهای بیشتری ‌در مورد موضوعهای محدودتری دست یافتند. این به نیازی فوری برای افراد با توانایی ویژه برای ادغام و کاربرد دانش علمی در کاربردهای عملی هدایت شد . وقتی علم برای مقاصد عملی به کار برده شد، به طور طبیعی علم فنّاوری شد و نیاز به توسعه پیدا کرد. بدین قرار ضروری بود که پژوهش علمی و توسعه فنّاوری برای نیل به هدف ایجاد ثروت (ساختن صنایع، ایجاد اشتغال، افزایش صادرات و غیره) و بهبود کیفیت زندگی هدایت شود.

در بررسی موضوع جایگاه کشورهای در حال توسعه در ردیابی تحقیق و توسعه به ‌عنوان پیوندی بین دانشگاه و صنعت چیست، چنین برمی آید که به سختی پیوندی بین این دو وجود دارد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...