فایل های دانشگاهی -تحقیق – پروژه | جامعه و نمونه – پایان نامه های کارشناسی ارشد |
 |
معیار قضاوت در مورد زمان متوقف کردن نمونه‌برداری نظری، «کفایت نظری» مقوله‌ها یا نظریه است؛ بنابرین، در نظریه‌پردازی داده بنیاد، نمونه‌گیری توسط ظهور مفهومی- نه طرح پژوهش – به پیش می‌رود و توسط کفایت نظری – نه طرح پژوهش- محدود می‌شود (دانایی‌فرد، و امامی، ۱۳۸۶). یکی از نشانه های نقطه اشباع (کفایت نظری)، روبرو شدن با داده های تکراری است (سوسا[۳۰]، ۲۰۰۶؛ نقل در مهرابی و همکاران، ۱۳۹۰).
جامعه و نمونه
جامعه آماری تمامی مدیران مدارس متوسطه شهرستان مشهد انتخاب گردید. چنان‌که پیش‌تر مطرح گردید، برخلاف پژوهش کمی که با بهره گرفتن از فنون مختلف نمونه‌گیری احتمالی[۳۱]، انتخاب مواردی را هدف قرار می‌دهد که نماینده واقعی و معرف کل جامعه‌ای باشند که این موارد از آن گرفته شده‌اند، پژوهش کیفی نمونه های خود را به صورت هدفمند انتخاب می‌کند. منطق نمونه‌گیری هدفمند، عبارت از انتخاب موارد غنی از اطلاعات، یعنی انتخاب مواردی است که امکان مطالعه عمیق را فراهم می‌سازند. موارد غنی از اطلاعات، مواردی هستند که پژوهشگر از طریق آن ها می‌تواند اطلاعات فراوانی درباره موضوع‌های اساسی مربوط به مسئله و هدف پژوهش به دست آورد (حریری، ۱۳۸۵). بدین ترتیب برای رسیدن به نمونه منتخب دو نکته مدنظر قرار گرفت:
۱٫ نمونه شامل افرادی باشد که علاوه بر این‌که در امر مدیریت مدرسه موفق بوده‌اند ازنظر فکری و نظری نیز دارای ساختار بوده و بتوانند مطالب موردنظر را انتقال دهند.
۲٫ نمونه شامل افراد با اقتضائات مختلف باشد؛ بدین معنی که از لحاظ سابقه مدیریت، تحصیلات علمی، حضور در مراتب مدیریتی سطوح بالای آموزش‌وپرورش و بخش‌های مختلف مدرسه و آموزش‌وپرورش، و همچنین نوع مدرسه‌ای که در آن مدیریت داشته‌اند، دارای تنوع باشد.
با توجه به این‌که تاکنون شاخص علمی خاصی برای انتخاب مدیران موفق در آموزش‌وپرورش تعریف نشده است، و از طرف دیگر روابط غیررسمی بین مدیران مدارس مختلف قوی بوده و یکدیگر را به خوبی می‌شناسند در بین روش‌های مختلف نمونه‌گیری هدفمند، از روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی یا زنجیره‌ای[۳۲] استفاده شد.
نمونه‌گیری گلوله‌برفی یا زنجیره‌ای؛ یعنی انتخاب شرکت‌کنندگانی که به نحوی با یکدیگر پیوند دارند و پژوهشگر را به دیگر افراد همآنجامعه راهنمایی می‌کنند (حریری، ۱۳۸۵).
بدین ترتیب برای انتخاب اولین نمونه با مراجعه به اداره کل آموزش‌وپرورش استان خراسان رضوی و همچنین تعدادی از ادارات نواحی آن در شهرستان مشهد لیستی از مدیران موفق ازنظر ایشان گرفته شد. سپس از ایشان درخواست شد تا تعدادی از مدیران موفق با توجه به شاخص‌های مذکور عنوان شود. از بین مدیران معرفی‌شده آن‌هایی که از سوی چند نفر به مصاحبه از ایشان تأکید شده بود سه نفر انتخاب گردید.
با توجه به شاخص‌هایی که این مدیران دارا بودند در ادامه با ارائه شاخص‌های مدنظر تعدادی دیگر از مدیران معرفی گردیدند که درنهایت بعد از مصاحبه از ۱۰ نفر از مدیران مدارس متوسطه شهرستان مشهد، کفایت نظری حاصل گردید.
مشخصات مصاحبه‌شوندگان به ترتیب در جدول ۳‑۱ مشاهده می‌شود:
جدول ۳‑۱: مشخصات مصاحبه‌شوندگان
ردیف
سن
تحصیلات
سابقه خدمت
سابقه مدیریت
نوع مدرسه
۱
۵۲ سال
دانشجوی دکتری
مدیریت آموزشی
۳۰ سال
۲۵ سال
معاون اداره کل
مدیر ناحیه
مدرسه نمونه دولتی
مدرسه دولتی
مدرسه غیرانتفاعی
۲
۴۸ سال
کارشناسی
علوم تربیتی
۲۹ سال
۷ سال
مدرسه دولتی
۳
۴۸ سال
کارشناسی
مدیریت
۲۹ سال
۲۷ سال
سرپرست ناحیه
معاونت ناحیه
مدرسه شاهد
مدرسه دولتی
۴
۵۲ سال
کارشناسی
مدیریت و برنامه‌ریزی
۳۱ سال
۲۴ سال
مدرسه دولتی
مدرسه هنرستان
۵
۴۸ سال
کارشناسی
مدیریت آموزشی
۲۹ سال
۸ سال
مدرسه دولتی
۶
۴۶ سال
کارشناسی ارشد
جغرافیا
۲۷ سال
۴ سال
مدرسه نمونه دولتی
۷
۴۶ سال
کارشناسی
الهیات
۲۶ سال
۲ سال
مدرسه استعدادهای درخشان (تیزهوشان)
۸
۴۹ سال
دانشجوی دکتری
ادبیات
۲۹ سال
۱۰ سال
مدرسه دولتی
۹
۴۴ سال
کارشناسی
تربیت‌بدنی
۲۰ سال
۵ سال
مدرسه غیرانتفاعی
۱۰
۴۷ سال
کارشناسی
تاریخ
۲۹ سال
۱۲ سال
مدرسه دولتی
مصاحبه
پیوستار مصاحبه های پژوهشی شامل انواع متفاوتی است که از مصاحبه ساختاریافته[۳۳]، مصاحبه نیمه ساختاریافته[۳۴] تا مصاحبه عمیق[۳۵] یا آزاد را در بر می‌گیرد.
همان طور که بیان شد برای نظریه داده بنیاد بهترین نوع مصاحبه، مصاحبه عمیق یا آزاد است؛ زیرا هدف رسیدن به نظریه بدون هیچ پیش فرضی است؛ اما عملاً با توجه به این‌که مدیران مدارس متوسطه عموماً حضور ذهن کافی برای ورود به مبحث استانداردهای شغلی را ندارند بدین ترتیب راهنمایی برای مصاحبه تهیه گردید، که در واقع مصاحبه را از نوع عمیق یا آزاد به سمت مصاحبه نیمه ساختاریافته سوق داد.
در مصاحبه نیمه ساختاریافته، پژوهشگر فهرستی از پرسش‌ها یا صرفاً موضوع‌های اصلی پژوهش موردنظر را تهیه می‌کند که این فهرست، برگه راهنمای مصاحبه[۳۶] خوانده می‌شود. برگه راهنمای مصاحبه صرفاً مشخص کننده موضوع‌هایی است که مصاحبه، آن ها را پوشش خواهد داد و مصاحبه‌گر، الزامی به رعایت ترتیب در مطرح کردن پرسش‌ها بر طبق برگه راهنمای مصاحبه ندارد. مصاحبه‌گر همچنین می‌تواند علاوه بر آنچه در برگه راهنمای مصاحبه مطرح شده، با توجه به پاسخ‌های مصاحبه‌شونده، پرسش‌های دیگری نیز مطرح کند و یا به تفحص بیشتر در پاسخ‌های مصاحبه‌شوندگان بپردازد. در مصاحبه نیمه ساختاریافته، مصاحبه‌شونده نیز در پاسخ‌گویی به این موضوع‌ها و پرسش‌های باز، از آزاد و اختیار کافی برخوردار است. امتیاز اصلی مصاحبه نیمه ساختاریافته در این است که مصاحبه‌گر درعین‌حال که فرایند کسب اطلاعات از مصاحبه‌شونده را تحت کنترل دارد، در دنبال کردن مسیرهای تازه‌ای که با توجه به پاسخ‌های مصاحبه‌شونده پیش می‌آید، از آزادی لازم برخوردار است. این نوع مصاحبه، در عین تمرکز بر موضوع پژوهش، با دارا بودن انعطاف‌پذیری لازم، به مصاحبه‌شوندگان امکان می‌دهد به جنبه‌هایی از موضوع بپردازند که از دیدگاه آن ها دارای اهمیت است (حریری، ۱۳۸۵).
در این پژوهش، از مصاحبه خبره[۳۷] به عنوان نوعی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است؛ زیرا در اینجا مصاحبه‌شونده به سبب خبرگی در یک حوزه فعالیتی خاص (مدیریت مدرسه متوسطه)، موردتوجه قرار می‌گیرد و فرد مصاحبه‌شونده، نه به عنوان یک مورد واحد، بلکه به عنوان نماینده‌ای از یک گروه از افراد خبره در مطالعه شرکت می‌کند.
فرم در حال بارگذاری ...
|
[جمعه 1401-09-25] [ 06:01:00 ب.ظ ]
|
