ردیف

نام فارسی الگو

نام انگلیسی الگو

طراح/طراحان الگو

سال

۱

شاخص سرمایۀ فکری ملی

NJCI

بنتیس

۲۰۰۴

۲

ضریب هوش کسب و کار

Topplinjen/Business

سندویک

۲۰۰۴

۳

اندازه ­گیری و حسابداری سرمایه فکری

MAGIC

پروژه تحقیقاتی اتحادیه اروپا

۲۰۰۴

۴

راهنمای دانمارکی

Danish Guodelines

موریتزن، باخ و دیگران

۲۰۰۳

۵

ارزش‌گذاران پویای سرمایۀ فکری

Ic-Dval

بنفور

۲۰۰۳

۶

درجه‌بندی سرمایه فکری

Ic Rating

ادوینسون

۲۰۰۳

۷

الگوی مالی اندازه‌گیری دارایی‌های نامحسوس

FiMIAN

رادفوللپارت

۲۰۰۲

۸

تابلو امتیاز زنجیره ارزش

VCSB

لیف

۲۰۰۲

۹

راهنمای مریتوم

MeritumGuideliness

پروژه مریتوم

۲۰۰۲

۱۰

چرخه حسابرسی دانش

KAC

ماروشیوما

۲۰۰۱

۱۱

شاخص ایجاد ارزش

VCI

بام، لیتز و دیگران

۲۰۰۰

۱۲

جستجسو گر ارزش

Value Explorer

اندریسن و تیسن

۲۰۰۰

۱۳

ارزش گذاری دارایی فکری

IAV

سولیوان

۲۰۰۰

۱۴

خلق ارزش جامع

TVC

اندرسون و مکلین

۲۰۰۰

۱۵

درامدسرمایۀ دانش

KCE

لیف

۱۹۹۹

۱۶

نرخ توبین

Tobin’s q

بنتیس

۱۹۹۹

۱۷

روش شناسی ارزش گذاری فراگیر

IVM

مکفرسون

۱۹۹۸

۱۸

حسابداری برای آینده

AFTF

۱۹۹۸

۱۹

ارزش بازار از دیدسرمایه‌گذاران

IAMV

استنفیلد
۱۹۹۸

۲۰

صورت وضعیت سرمایۀ انسانی

HR Statement

اهونن

۱۹۹۸

۲۱

ارزش بازار به ارزش دفتری

Markrt-to-Book Value

لوتی

۱۹۹۸

۲۲

ارزش نامحسوس محاسبه شده

CIV

استوارت

۱۹۹۷

۲۳

ارزش افزوده اقتصادی

EVA

استورات

۱۹۹۷

۲۴

نویگیتوراسکاندیا

Skandia Navigator

ادوینسون و مالان

۱۹۹۷

۲۵

ارزیابی دارایی نامحسوس

IAM

اسوبایی

۱۹۹۷

۲۶

شاخص سرمایه فکری

IC Index

روس، روس، دراگونتی و ادوینسون

۱۹۹۷

۲۷

ضریب فکری ارزش افزوده

VAIC

پولیس

۱۹۹۷

۲۸

بنگاه فناوری

Technology Broker

بروکینگ

۱۹۹۶

۲۹

حق اختراع موزون مستند

CWP

بنتیس

۱۹۹۶

۳۰

حسابداری و هزینه گذاری منابع انسانی

HRCA

یوهانسون

۱۹۹۶

۳۱

حساب­های کل نگر

Holistic Accounts

گروه رمبل

۱۹۹۵

۳۲

کارت امتیاز متوازن

BSC

کاپلان و نورتون

۱۹۹۲

۳۳

ترازنامه نامشهود

IBS

اسویبای

۱۹۸۹

۳۴

حسابداری و هزینه گذاری منابع انسانی

HRCA

فلمهولتز

۱۹۸۵

روش های اندازه گیری سرمایۀ فکری

از نظر ویلیام (۲۰۰۲) روش های مختلف را می توان در قالب چهار گروه اصلی قرار داد:

۱-روش های مستقیم سرمایه فکری: عبارت اند از برآورد ارزش پولی دارایی های نامشهود یا سرمایه فکری، به وسیله شناسایی عناصر مختلف تشکیل دهنده آن ها. طبق این روش ها یک بار ارزش عناصر به صورت تک تک محاسبه می شود و سپس مجموع ارزش طبقات مختلف آن ها بیانگر ارزش دارایی مربوطه است. ویژگی های این روش ها عبارت اند از:

• • چون ‌بر اساس ارزش های تاریخی هستند، پیشنهادهای بالقوه ای برای ایجاد تصویر جامع تری از سلامت مالی مؤسسات ارائه می‌کنند.

• • این روش ها جزئیات بیشتری را در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهند و به آسانی در هر سطحی از سازمان قابل استفاده اند.

• • در این روش ها، منابع سرمایه ای از پایین به بالا اندازه گیری می‌شوند و نسبت به روش های نرخ بازده دارایی ها و روش های بازار سرمایه گذاری، سریع تر و دقیق تر منابع را اندازه گیری
    می‌کنند.

• • نیازی به اندازه گیری شرایط مالی ندارند.

• این روش ها، برای سازمان های غیرانتفاعی، واحدهای تجاری، بنگاه های دولتی و برای اهداف زیست محیطی و اجتماعی بسیار مفید هستند.

عیب اصلی این روش ها این است که به آسانی نمی توان نتایج حاصل از آن ها را به نتایج مالی ارتباط داد.

۲- روش های بازار سرمایه گذاری (روش های تشکیل بازار سرمایه )

محاسبه کردن اختلاف بین ارزش بازار شرکت ( ‌بر مبنای‌ قیمت بازار سها م) و حقوق صاحبان سهام تعدیل شده از بابت تورم یا بهای جایگزینی، به عنوان ارزش سرمایه فکری یا دارایی های نامشهود در نظر گرفته می شود. این روش دارای نقاط قوت و ضعفی به صورت زیر است:

• • این روش ها روی ارقام مالی تأکید دارند که باوجود کامل نبودن، قابلیت حسابرسی دارند.

• • این روش ها تلاش می‌کنند که یک ارزشیابی واقعی از سازمان ارائه دهند.

• مزیت اصلی آن ها این است که می‌توانند برای مقایسه ساده بین شرکت‌های فعال در یک صنعت مشابه، مورد استفاده قرار گیرند، ولی جزئیات بسیار اندکی در اختیار تحلیلگران مالی قرار خواهند داد.

۳-روش های بازده دارایی ها

محاسبه میانگین سودهای قبل از مالیات چند سال شرکت و تقسیم آن بر میانگین دارایی های مشهود شرکت در آن سالها، نتیجه این محاسبه را نرخ بازگشت دارایی ها می‌نامند که بعداً با میانگین صنعت مقایسه می شود. تفاضل این دو رقم، در میانگین دارایی های مشهود ضرب می شود تا میانگین درآمدهای سالانه حاصل از دارایی های نامشهود به دست آید . بعد این میانگین درآمد به دست آمده، بر میانگین وزنی هزینه سرمایه یا نرخ بهره، تقسیم می شود تا از این طریق برآوردی از ارزش دارایی های نامشهود یا سرمایه فکری به دست آید. این روش هم دارای ویژگی هایی است:

• • روش های نرخ بازده دارایی ها، به نرخ‌های بهره بسیار حساس هستند.

• • در این روش ها از مقایسه مستقیم ارزش ها با ارزش های بازار استفاده نمی شود، بلکه تنها از بعضی عوامل که تحلیلگران بازار در ارزیابی خود از شرکت از آن ها استفاده می‌کنند، بهره گرفته
    می شود.

• این روش ها همانند روش های بازار سرمایه گذا ری روی ارقام مالی تأکید می‌کنند، که با وجود کامل نبودن، دارای قابلیت حسابرسی هستند.

۴-روش کارت امتیازی : روش های کارت امتیازی زمانی به کار برده می‌شوند که اجزای مختلف سرمایه فکری معین بوده، بتوان آن ها را بر حسب کارت امتیازی و یا گراف منعکس کرد.