انعطافپذیری شناختی: در این پژوهش با سنجش عملکرد آزمودنی در آزمون کامپیوتری کارت‌های ویسکانسین ارزیابی می شود.

بازداری شناختی: در این پژوهش با ارزیابی عملکرد آزمودنی در مقیاس کنترل پاسخ از آزمون IVA+ مورد سنجش قرار ‌می‌گیرد.

فصل دوم

گستره­ی نظری و پیشینه پژوهش

تعریف صرع:

صرع که از واژه کهن یونانی ἐπιλαμβάνειν به معانی دچار حمله شدن^[۳۰]، آزردن^[۳۱]و متصرف شده^[۳۲] گرفته شده (ماگیوکنیس^[۳۳] و همکاران، ۲۰۱۰)، گروهی از اختلالات مرتبط با سیستم اعصاب است که با تشنج‌های صرعی شناخته می­ شود(فیشر^[۳۴] و همکاران،۲۰۱۴ و چانگ و لاونستین^[۳۵]، ۲۰۰۳). سازمان جهانی سلامت در سال ۲۰۱۳ تشنج‌های صرعی را رخدادهایی^[۳۶] متنوعی معرفی کرد که می‌توانند از بسیار کوتاه و تقریباً غیر قابل شناسایی تا دوره ­های طولانی با ‌لرزش‌های شدید^[۳۷] متفاوت باشند. در صرع، تشنجها به تکرار پذیری^[۳۸] و عدم وجود علت بی واسطه گرایش دارند. ‌بنابرین‏ تشنجهایی که علت بخصوصی برایشان وجود دارد، به ‌عنوان صرع معرفی نمی شوند(فیشر^[۳۹] و همکاران، ۲۰۰۵). ویژگی صرع احتمال خطر تشنج‌های تکرار پذیر در مدت زمان طولانی است. این تشنجها به طرق متفاوتی وابسته به ناحیه درگیر در مغز و سن شخص بروز پیدا می‌کنند. امروزه با پیشرفت مطالعات در این زمینه، صرع به ‌عنوان یک بیماری نباید در نظر گرفته شود چرا که بیشتر نشانگانی است^[۴۰] حاکی از شرایطی در مغز که بالقوه موجب تشنج‌های تکرار پذیر می­ شود. وضعیت^[۴۱] صرع دلایل زیادی دارد و نوع تشنجهایی که رخ می‌دهد می‌تواند بشکل گسترده ای متغیر باشد(سوچولیکی^[۴۲]، ۲۰۰۵). فیشر و همکاران در مقاله­ تعریف کلینیکی-کاربردی صرع در سال ۲۰۱۴ صرع را بیماری مغز تعریف کردند که می‌تواند با هر یک از شرایط زیر مشخص ­شود:

حداقل دو تشنج (یا عکس العمل غیر ارادی) بدون علت، جدا از هم، که در فاصله زمانی بیش از ۲۴ ساعت رخ دهد.

یک تشنج(یا عکس العمل غیر ارادی) و احتمال تشنج‌های مشابه بیشتر با احتمال خطر عموماً تا ۶۰% بعد از دو تشنج ذکر شده در بند یک، که در ده سال اخیر رخ داده باشند.

تشخیص یک نشانگان صرعی

علاوه بر این مقرر شده است برای فردی که نشانگان صرعی وابسته به سن را دارا است اما در حال حاضر سن مورد نظر را پشت سرگذاشته و آنهایی که در ده سال اخیر تشنج نداشته­اند و در پنج سال گذشته داروی تشنج نیز دریافت نکرده اند نیز تعریف این بیماری همچنان صدق کند.

به نقل از فیشر در تعریف ۲۰۱۴ مجمع جهانی مقابله با صرع نسبت به تعریف سال ۲۰۰۵ تصحیحی ‌به این شرح صورت گرفته است:” یک اختلال^[۴۳] مغزی که مشخصه آن یک زمینه دیرپا در ایجاد تشنج‌های صرعی و زمینه‌های عصب-زیست شناختی^[۴۴]، شناختی^[۴۵]، روانشناختی و تبعات اجتماعی این وضعیت است. تعریف صرع نیازمند رخداد حداقل یک تشنج صرعی است.”

‌بنابرین‏ ممکن است بزرگتر شدن دامنه تعریف صرع، درمان علتهای صرع را نیز دستخوش تغییر بکند. مطابق تعریف، صرع بیشتر یک بیماری خوانده می شود تا یک اختلال. این تصمیم کمیته اجرایی مجمع جهانی مقابله با صرع (ILAE)^[46] بوده است بخاطر اینکه تصور جهانی نسبت به برچسب “اختلال” بار معانی ضعیفتری نسبت به “بیماری” دارد و همچنین تاکیدی بر میزان جدیتیست که سزاوار صرع است. این تعریف کاربردی در حقیقت برای استفاده های کلینیکی طراحی شده است. پژوهشگران، و دیگر گروه ها ممکن است از تعاریف قدیمی تر یا متناسب با روش­شناسی­های خود استفاده کنند. از نظر ILAE مانعی برای استفاده از دیگر دیدگاه های تعریفی وجود نخواهد داشت، چرا که گذر زمان کارآمدی تعاریف را مشخص خواهد کرد( فیشر و همکاران، ۲۰۱۴).

تاریخچه:

کهن­ترین آثار خدمات درمانی نشان داده ­اند که صرع پیش از اینکه تاریخ به مرحله نگارش برسد، گزارش شده و وجود داشته است. در تاریخ باستان این اختلال به مسائل مربوط به ارواح نسبت داده می شد( ساراسینو^[۴۷] و همکاران، ۲۰۰۵). کهن­ترین دست نوشته در زمینه تشنج‌های صرعی از متنی آکادی^[۴۸] در ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به دست آمده است. شخص گزارش شده در متن مذکور تحت تاثیر خدای ماه تشخیص داده شده، و جن گیری ‌در مورد او به اجرا درآمده است. ۱۷۹۰ سال پیش از میلاد مسیح تشنج‌های صرعی در لوح حمورابی به عنوان دلیلی برای پس دادن برده های خریداری شده گزارش ‌شده‌اند و ادوین اسمیت پاپیروس( ۱۷۰۰ قبل از میلاد مسیح) فردی با حمله های صرعی را گزارش ‌کرده‌است(ماگیوکنیس و همکاران، ۲۰۱۰).

قدیمی ترین سند ثبت شده شامل جزئیات اختلال توسط خود شخص متنی از ساکیکو^[۴۹]، به خط میخی بابلی مربوط به ۱۰۶۷-۱۰۴۶ قبل از میلاد مسیح است. این متن علائم و نشانه ها را آورده و شامل جزئیاتی از درمان و نتایج آن می شود که انواع مختلفی از تشنجها را شرح داده است. ‌بابلی‌ها نیز از آنجا که اطلاعی از علت عصب- زیست شناختی این بیماری نداشتند، تشنجها را به رسوخ روح شیطان نسبت می‌دادند و به دنبال تعابیری روحانی از این وضعیت بودند( ساراسینو و همکاران، ۲۰۰۵). حدود۹۰۰ ق.م پونارواسو اتریا^[۵۰] صرع را از دست دادن هشیاری^[۵۱] گزارش کرد. این تعریف حرکتی رو به جلو در متون کهن به حساب می‌آید(مروین^[۵۲]، ۲۰۰۱).