– برای کارهایی که در حیطه مسئولیت شما نیست، هم داوطلب باشید که شما را سرگرم نگاه خواهد داشت. در هر زمینه ای که می توانید استعدادها و مهارت هایتان را نشان دهید.

– ابتکار به خرج دهید و کار جدیدی را شروع کنید. همیشه شروع کننده باشید پیشنهاد کار و پروژه های جدید بدهید. این مطالب را با دست اندر کاران مربوطه در میان بگذارید. هدفتان این باشد که علاقه ی خود را به کار کردن نشان دهید، اما نگذارید دیگران فکر کنند با این کارها قصد خود نمایی دارید.

– دیدگاهتان را درمورد کارتان تغییر دهید. در هر پستی که هستید سعی کند که نگاه خوبی به کارتان داشته باشید.کار خود را دست کم نگیرید. در هر پستی نقش خود را در پیشبرد اهداف سازمان مؤثر بدانید. با این طرز فکر کار خود را بهتر انجام خواهید داد و به سرعت ترفیع پیدا می کنید .

– از زمان استراحتتان بهترین استفاده را ببرید. اگر می بینید که کار باعث خستگی تان شده است کمی استراحت کنید. از ساعات استراحت خود نهایت استفاده را ببرید. تا خستگی تان را کاملا از تنتان بیرون کند، می توانید دوباره با انرژی کارتان را دنبال کنید. (فیلیان ،۱۳۷۱).

۲-۲۸راه حل های طولانی مدت برای مقابله با فرسودگی شغلی:

‌در مورد محل کارتان بیشتر بدانید.سعی کنید اطلاعات بیشتری ‌در مورد سازمان خود کسب کنید. ‌در مورد همکارانتان سؤال کنید.از روابط سازمان آگاهی یابید همکارانتان را بشناسید و از سیاست ها و خط مشی ها ی سازمان و شرکت خود آگاهی یابید. از حالت های یکنواخت و همیشگی بیرون بیایید و دانش خود را در زمینه حرفه تان بالا ببرید. همین طور که از نردبان ترقی بالا می روید زمان برایتان ارزش زیادی پیدا می‌کند.‌بنابرین‏ سعی کنید صلاحیت های حرفه ای خود را افزایش دهید. در هر مرحله ای از کارتان خوب است که برای خود مربی پیدا کنید تا شما در انجام کارهایتان راهنمایی کند تا در کارتان موفق تر باشید. هر کس باید از جایی شروع کند. ممکن است از خود انتظار داشته ‌باشید که خیلی بهتر باشید اما شکایت نکنید. از منفی بافی ‌در مورد کارتان دوری کنید و سعی کنید که بهترین استفاده را از موقعیت فعلیتان ببرید. آگاهی هایتان و مهارتهایتان را افزایش دهید و در حد توانایی هایتان کار کنید و به زودی خواهید دید که خستگی و ملامت ناپدید می شود (محمدی،۱۳۸۶).

۲-۲۹ نتیجه گیری فرسودگی شغلی :

فرسودگی شغلی از جمله اختلال هایی است که در سال های اخیر مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است و نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که در صد قابل توجهی از افراد سازمان های فعال از این عارضه در رنج می‌باشد و فرسودگی شغلی نشانه هایی دارد که شامل فرسودگی جسمی، عاطفی، هیجانی،نگرشی و روانی است و توام با احساس شدید پایین بودن عملکرد و پیشرفت شخص در فرد است. بدین معنی که افراد درگیر با این مسئله احساس می‌کنند، هیچگونه پیشرفت و ترقی در زندگی حرفه ای و شخصی خویش ندارند. در محیط های صنعتی و سازمانی عوامل و علل مختلفی را می توان برای بروز فرسودگی شغلی معرفی کرد، که عمده ترین آن ها روشی نیست که سرپرستان و مدیران سازمان به عنوان سبک رهبری وکنترل افراد و سازمان برای خود اتخاذ می‌کنند. سازمان ها و محیط های کاری که دارای سبک ملاحظه کارانه کمتری هستند، کارکنان خود ‌را بیشتر در معرض ابتلاء به پدیده فرسودگی شغلی قرار می‌دهند. به عبارت دیگر نشانه های فرسودگی شغلی بیشتر قربانیان خود را از بین سازمان و مؤسساتی می‌گیرد که رفتارهای ملاحظه کارانه وگرم عاطفی کمتری از طرف مدیران و رؤسای آنان سر می زند. مدیران و سرپرستانی که به طور کاملا خشک و رسمی در سازمان رفتار می‌کنند و از فراهم آوردن محیطی آرام، عاطفی وگرم برای کارکنان خود دریغ می ورزند. مسلمأ باید آگاه باشند که زیر دستان خود را بیشتر به وادی فرسودگی شغلی رهنمون می‌سازند و تلاش کمتری در جهت بهبود و بهره وری در سازمان ها از خود نشان می‌دهند. اگر چه برخی از افراد از لحاظ شخصیتی و صفات فردی و درونی بیشتر مستعد ابتلاء ‌به این عارضه هستند با این حال فرسودگی شغلی یا اتخاذ شیوه ها و تدابیر خاصی قابل اصلاح و برگشت پذیر است و می توان تدابیری را درجهت درمان آن به کار برد. تاکنون شیوه های مختلفی برای کنار آمدن اثر بخش با فرسودگی شغلی به کار گرفته شده است. که نمونه هایی از آن عبارتند از روان درمانی،درمان های شیمیایی،درمان های فیزیکی ودرمان های عصبی.در صورتی که فرد نتوانست با به کار گیری این نوع روش ها از فرسودگی شغلی نجات پیدا کند و اطمینان حاصل کرد که مشکل مربوط به خود او و یا ویژگی های شخصیتی وی نیست بهتر است شغل خود و یا محل کارش را تغییر دهد (محمدی،۱۳۸۶).

۲-۳۰ پیشینه پژوهش:

انزیون^[۵۵] (۱۹۸۷)تحقیقی با عنوان (فرسودگی شغلی در مدیران زن و مرد )انجام داد. در این پژوهش نشان داد که مردان وزنان زندگی شغلی شان را به شکل یکسانی درک می‌کنند. ‌و تقریبا مکانیزم های مقابله ای یکسانی به کار می‌برند. با این وجود زنانی که از حد متوسط تحصیلات بیشتری داشتند، احتمال کمتری داشت که ازدواج کنند و از مردان فرسودگی شغلی بیشتری نشان می‌دادند و نتیجه جالب آنکه مردانی که در شغلشان موفقیت داشتند و رضایتمندی شغلی داشتند این موفقیت مانع موفقیت زندگی خصوصی آن ها نمی شد در حالی که در زنان یک الگوی جبرانی آشکار گردید و موفقیت و پیشرفت در شغل با نارضایتی و شکست در زندگی همراه بود .

کوپر^[۵۶] (۱۹۹۸)در طبقه بندی خود از چندین شغل و ارزیابی میزان استرس آن ها ‌به این نتیجه رسید که معلمان هم مانند پرسنل شاغل در حرفه های خدمات درمانی بالاترین استرس را تجربه می‌کنند .

طبق تعریف کی رایکو^[۵۷] (۱۹۸۷)استرس به عنوان پاسخی به تاثیرات منفی تلقی می شود که زمان بروز آن ها هنگامی است که فشار غیر قابل کنترل به مدت طولانی ادامه یابد و استراتژی های مقابله ای هم نتواند آن را برطرف سازد و سطح بالای استرس اغلب منجر به نارضایتی شغلی و ترک شغل و در نهایت فرسودگی شغلی می‌گردد.

افریزن ‌و دیوید^[۵۸](۱۹۸۸) در تحقیقی با عنوان چرا معلمان فرسوده می‌شوند. از آن ها در زمینه علت و انواع مختلف فرسودگی نظر خواهی کردند مشخص گردید که مهم ترین عامل فرسودگی شغلی استرس یا فشارهای کاری می‌باشد و فرسودگی ناشی از مسخ شخصیت به واسطه میزان رضایت از جایگاه موقعیت کاری قابل پیش‌بینی بود.

از تحقیقات دیگر که بر روی فرسودگی شغلی صورت گرفته تحقیق (اررا و ایریت^[۵۹]،۱۹۹۱)است که بر روی مدیران و سرپرستان صورت گرفته است، در این تحقیق سندرم فرسودگی شغلی و پیشامدهای آن در میان شصت و دو سرپرست در سازمان های بهداشت عمومی رابررسی کرده‌اند. نتایج این بررسی حاکی از آن است که این سرپرستان سطوح بالاتر از مسخ شخصیت و موفقیت فردی کاهش یافته را تجربه کرده‌اند. اما سطح تحلیل عاطفی در حد متوسط بوده، علت اولیه فرسودگی شغلی سرپرستان ابهام نقش و سیاست های سازمانی نا هماهنگ بوده است، علاوه براین تعارض (نقش –شخص)تراکم کاری ادراک شد و انتظارات متعارض سرپرستان در فرسودگی شغلی آنان مؤثر بوده است و سرانجام اینکه حمایت اجتماعی به عنوان یک مکانیسم مقابله تاثیر تعارض و نقش و ابهام نقش را برروی فرسودگی شغلی تعدیل و میانجیگری می کرد .

1. 1. -Alport ↑