افزودن صفت پایدار به گردشگری شهری به علت گستردگی آثار جانبی طرح­های توسعه گردشگری در درون شهرها، همچنین آثار ملی و جهانی آنها است و این بحث تنها آنگاه از منطقی کارآمد برخوردار است که چهار سوی توسعه اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی با هم در سطح­های فراملی، و ملی و در ارتباط متقابلشان با شهر و شهروند مورد بحث قرار گیرد(حمدی و همکاران،53:1388). گردشگري پايدار را نمي­توان جدا از مفهوم توسعه پايدار بحث كرد، بنابراين، مفاهيم توسعۀ پايدار در بخش گردشگري، در قالب مفاهيم توسعه پايدار اقتصاد كلان، قابل تبيين است. گردشگري پايدار بر ضرورت استفاده و توسعۀ منابع گردشگری در مسیرهای سالم تأکید می­ کند(رحمانی،44:1389). رویکرد زیربنایی كه هم اكنون در برنامه ريزي صنعت گردشگري و در ساير انواع توسعه به كار مي رود، رويكرد رسيدن به توسعۀ پايدار است. براساس روش توسعه ی پايدار، بايد منابع طبيعي، فرهنگي و ساير منابع گردشگري براي استفاده مداوم در آينده حفظ شود، و در عين حال، براي جامعه كنوني سودمند و مفيد باشد(لومسدن،372:1380). برنامه­ ریزی گردشگری مستلزم تدوین اصولی است که توسعه پایدار گردشگری بر مبنای آن ها بنا نهاده شوند:

• • • • گردشگري بخش اقتصادي است كه داراي آثاري بر ساير فعاليت هاي اقتصادي است و از آن ها نيز تأثير مي پذيرد؛
    • • خلاقيت لازم براي توسعه پايدار در زمينه گردشگري نيازمند استفاده از تخصص و تجارب افراد در زمينه هاي تخصصي مختلف است؛
    • • اصل تجربه قبلي، اصل حاكم بر توسعه پايدار گردشگري است؛
    • • برتر بودن هر چيز در حال طبيعي، از اصول مهم در توسعه ی پايدار گردشگري است؛
    • • اصل سياست و قدرت، در گذر زمان وضعيت جهاني تغيير كرده و موجب نابرابري هايي بين كشورهاي غني و فقير شده است در بحث توسعه پايدار گردشگري اين نكته را بايد در ذهن داشت كه پايداري براي چه كسي جستجو می­ شود(رنجبریان، 1384: 176-175).

توسعۀ گردشگری در فضاهای جغرافیایی علاوه بر آثار در صورت عدم پیگیری راهبردها، استانداردها و ارزيابي هاي مشخص و روشن در زمينه توسعه گردشگري، داراي جنبه هاي تخريبي بسياري در ابعاد محيط انساني و طبيعي است. از ديدگاه زيست محيطي توجه به فوايد گردشگري نبايد مانع از پرداختن به جنبه­هاي نا مطلوب اين پديده گردد. مطالعات سازمان ملل در مورد تأثير گردشگري بر كشورهاي در حال توسعه، نشان از آن دارد كه با وجود اين كه گردشگري موجب شكوفايي اقتصادي كشورهاي ميزبان گرديده و مبادات فرهنگي را بين كشورهاي مختلف قوت بخشيده است؛ ولي از طرف ديگر، موجب خلل­های اجتماعی و زیست محیطی نیز شده است(ایدینگتن، 1:1374). عوامل مؤثر بی­شماری در توسعۀ گردشگري نقش دارند و مديريت و تعامل بين آن ها، توسعه ی گردشگري را شكل مي دهد سه عامل اصلي در توسعه ی صنعت گردشگري عبارتند از: گردشگران، مردم منطقه و ويژگي هاي مقصد. نمودار زیر این عوامل را نشان می­دهد(الوانی و پیروز بخت،112:1385).
نمودار شماره(2-6) : عوامل اصلی در توسعه گردشگری
(مأخذ: الوانی وپیروز بخت،112:1385)
دستيابي به توسعه ی گردشگري به عواملي نظير ساختار مناسب سازماني، برنامه ريزي و آموزش نيروي انساني، قوانين و مقررات گردشگري و جذب سرمايه، وابسته است. براي ايجاد توسعه پايدار و مناسب صنعت گردشگري، وجود مديريت توانا و منسجم و هماهنگي بين بخش هاي دولتي و خصوصي، بسيار حائز اهميت است(مدهوشی و ناصرپور،32:1382).
مهم­ترین سیاست گردشگری پایدار عبارت است از : ارتقای توسعۀ محلی و اصلاح کیفیت زندگی جوامع میزبان؛ ترویج ویژگی­های فرهنگی، محلی و تصویر مقاصد گردشگری؛ هماهنگی بین نیازهای كيفيت تجارب گردشگري و كيفيت زندگي ساكنان؛ حفظ كيفيت محيط زيست كه هم جامعه ميزبان و هم گردشگران به آن وابسته­اند؛ جلب نگرشهاي مديران و برنامه­ريزان شهري به توسعه ی پايدار شهري، در نظر گرفتن ثبات در سياست گذاريها؛ تمركززدايي عدالت اجتماعي، برابري، امنيت، بهره­وري و اشتغال جوامع ميزبان و گردشگران ضرورت پیدا می­ کند(تقوایی و اکبری، 49:1388).
2-14. اهداف گردشگری پایدار
اهداف گردشگری پایدار به گونه ­ای است که موجب مشارکت کلیه ذینفعان در امر گردشگری می­ شود. هر یک از اهداف گردشگری باید در رابطه با قابلیت اجرائی آن در سطح عمومی و در ارتباط با اهداف کلان توسعه پایدار در کشور مورد توجه قرار گیرند.
اهداف اصلی گردشگری پایدار به شرح زیر هستند:

• • ایجاد اشتغال

• • رشد اقتصادی

• • حفاظت از انرژی و منابع آب

• • حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی

• • تجدید حیات روستاها و شهرها

• • حفاظت از میراثها

• • حمایت از مصرف کنندگان

• • رفاه جامعه

• • ایجاد امکانات شغلی

    • • ايجاد امكانات براي گذران اوقات فراغت پر بار براي گردشگران

2-15. گردشگری و ملاحظات اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی
گردشگری فعالیتی بسیار پیچیده است که با بخش­های دیگر جامعه و اقتصاد وجوه مشترکی دارد. گردشگری بدون برنامه­ ریزی آثار غیر منتظره و ناخواسته­ای را در پی دارد(سازمان جهانی جهانگردان،14:1379). بنابراین لازم است در برنامه ریزی گردشگری، اثرات آن نیز از جنبه­ های مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گردشگری باید به شیوه منسجم، کنترل شده و پایدار و بر بنای برنامه ریزی مؤثر توسعه یافته و اداره گردد. به این ترتیب،گردشگری منافع قابل ملاحظه اقتصادی را بدون ایجاد مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی برای ناحیه در پی خواهد داشت. علاوه بر این منابع گردشگری برای استفاده آتی حفظ می­گردد(همان منبع،9).
گردشگری در ابعاد مختلف فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و کالبدی دارای اثرات مثبت و منفی است و لازم است در توسعه گردشگری این آثار به خوبی شناسایی شده و مورد بررسی قرار گیرد.
صنعت گردشگری مشاغل گوناگونی را ایجاد می­ کند که هر چند برآورد آن به سادگی میسر نیست ولی تعداد آنها در کشورهای صنعتی با اقتصاد باز مانند کشورهای اروپایی به صدها هزار شغل می­رسد. با توجه به فعالیت­های مربوط به گردشگری فرصتهای مستقیمی برای اشتغال در هتلها و سایر خدمات درجه دو آن مانند کارهای ساختمانی، ساخت نقاله­های مکانیکی و دیگر صنایع از جمله صنایع ساخت کشتی­های تفریحی و انواع ملزومات خاص اردوگاهی، فعالیت مربوط به امور دفاتر مسافرتی و خدماتی، صدور بلیط، راهنمایان گردشگران، امور مربوط به صدور گذرنامه­های گردشگری، روادید، گمرک، تهیه بروشورها و نقشه­های گردشگری و نظایر آنها به وجود می ­آید(منشی­زاده،28:1376).
یکی از دلایل اصلی توسعه گردشگری در اغلب کشورها و مناطق بهره ­برداری از منافع اقتصادی آن است، اگرچه دلایل دیگری نیز در این مورد وجود دارد.
التزام به مفهوم توسعه پایدار، ملاحظات زیست محیطی و فرهنگی- اجتماعی را واجد اهمیت می­سازد. هزینه و منافع اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی – فرهنگی باید به صورت همزمان سنجیده شوند تا هدف توسعه متعادل تحقق یابد(سلزمان جهانی جهانگردی،67:1379).