مبحث دوم : بزه دیدگان جرم هرزه نگاری
هرزه نگاری یکی از جرایم مرتبط با محتواست که در تقسیم بندی حقوق موضوعه، در زمره جرایم علیه اخلاق و عفت عمومی قرار دارد.
هرزه نگاری در مفهوم عام به معــنای تصاویر و محتویاتی است که عمــدتا به قصد تحریک جنسی ارائه می شود، این موارد در قالب نمایش، ارائه، تولید و تجارت محتویات مستهجن است. با پیدایش اینترنت، ضمن خارج شدن جرم هرزه نگاری از حالت سنتی ، ابزار کارآمدی برای سو استفاده کنندگان جنسی پدید آمده است. این فناوری مدرن ارتباطی موجب شده است حجم سواستفاده چند برابر شود و تعداد دریافت کنندگان تصویر و نیز حجم تصاویر مبادله شده به صورت غیر قابل تصوری افزایش یابد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بزه دیدگان این نوع جرایم را که عمدتا خانواده ها هستند، می توان به دو بخش تقسیم کرد: ۱- کودکان و نوجوانان ۲- بزرگسالان. بزه دیدگی کودکان و نوجوانان در شبکه های بین المللی (اینترنت) از مسائل مهم جرایم سایبری است.که هریک از این انواع بزه دیدگان در نوع خود جای بحث فراوانی دارد که در ذیل به آن خواهیم پرداخت.
این مبحث نیز به دو گفتار با عناوین، هرزه نگاری افراد بزرگسال و هرزه نگاری کودکان و نوجوانان پرداخته است.
گفتار اول : هرزه نگاری افراد بزرگسال
همان‌طور که می‌دانیم بزه‌دیدگان جرایم سایبری قربانیانی می‌باشند که یا بوسیله حضور شخصی خویش در فضای مجازی از حملات بزهکاران مورد ضرر مالی و روحی می شوند و یا بالعکس هیچگونه دخالتی در ایجاد حمله سایبری نداشته‌اند که به فراخور ویژگی‌های اجتماعی چون شغل مرتبط با فضای ‌سایبر که بزه‌دیده مدام با این فضا سروکار داشته باشد یا سن و تحصیلات و … که باعث می‌گردد بزهکاران سایبری هدف را شناسائی و مورد حمله قرار دهند.
تقسیم هرزه نگاری به کودک وبزرگسال یکی از رایج ترین تقسیم بندی هایی است که درمورد هرزه نگاری
وجود دارد . هرچند به نظر می رسد این تقسیم بندی توسط کشورهایی که هرزه نگاری را به رسمیت شناخته و قانونی دانسته اند ایجاد شده و فقط در چنین نظام های کیفری کاربرد دارد ؛ ولی می توان این تقسیم بندی را برای کشورهایی که هرزه نگاری را ممنوع نـمودند نیز از جهت اهمیت مراقبـت بیشتر از
کودکان و وضع مقررات حفاظتی سختگیرانه تر و دقیق تر مفید دانست .
این یک واقعیت است که مرتکبین جرایم سایبری، همانند گرگ‎ها یا دیگر درندگانی که به گله‎های حیوانات حمله‎ می‎کنند، به دنبال ضعیف‎ترین قربانی یا آنکه در ظاهر چنین است می‎گردند. اما این واقعیت را هم نمی‌توان کتمان کرد که تمامی قربانیان از پیش انتخاب نشده‎اند و به این دلیل قربانی جرم قرار گرفته‎اند که یک سری آسیب‎پذیری‎ها را از خود نشان داده‎اند. گاهی اوقات، فقط به این دلیل یک نفر قربانی جرم سایبر می‎شود که در زمان خاصی در موقعیت خاصی قرار گرفته است .^[۱۲۴] در واقع در چنین مواردی فرد بدون آنکه خود در بزه‌دیدگی خویش مقصر باشد به جهت آنکه در مسیر بزهکاران قرار گرفته قربانی جرم گردیده است.
بزه دیدگی بزرگسال در جوامع امروزی به وفور دیده می شود. چه بزهی بالاتر از این که کانون خانواده ها سست می شود، اعتمادها از بین می رود و روابط زناشویی دستخوش تحول می شود. مردانی که با صور قبیحه آشنا می شوند، پای بندی به همسر را از دست می دهند و تنوع طلب می گردند. حتی ممـکن است زن ها نیز از این آفت دور نمانند و جایگاه خود را فراموش کنند.از این گذشته سو استفاده هایی که از عکس های افراد می شود منجر به اختلافات بسیار وسیع و جدایی ها می شود. چه بسا برخی از این سو استفاده ها موجب طلاق زوجین، ترک وطن، انصراف از دانشگاه و شغل شود و مشکلات عدیده ی دیگری را سبب گردد.
بدیهی است که هرزه نگاری به منزله ظلم است که نه تنها در دین در اخلاق نیز به شدت منع می گردد و حرام می باشد. ظلم به کودکانی که ضمیر پاک دارند و با دیدن تحریکات جنسی گمراه شده و سرنوشت تلخی را تجربه می نمایند، سنگین تر است. حتی انسان های بالغ، زنان و مردانی که ضعف ایمان دارند با وسوسه ها به بیراهه می روند و کانون خانواده ها را فاسد نموده، متلاشی می سازند.
هرزه نگاری ظلم است چون ترویج بی حیایی در خانواده و جامعه است، حال آن که خداوند همواره انسانها
را به حیا و عفت دعوت می کند. ظلم است از باب این که اذهان عمومی را در مورد مظاهر فناوری مانند ماهواره، تلفن همراه، رایانه و .. بدبین می کند و خانواده ها برای حفظ حریم خود و نجات فرزندان، گاهی آنان را از به کار گیری این وسایل منع می کند و نونهالانی که آینده سازان این جامعه هستند دچار رکود و عقب ماندگی می شوند.
از نظر فقهی اضرار به غیر، عملی منفور و حرام می باشد. در هرزه نگاری در واقع به دیگران ضرر می رسد. و چه ضرری بالاتر از این که بنیان خانواده ها با دیدن محتـویات دور از عفت و اخلاق سسـت می شود، سوءظن در خانواده ها ریشه انداخته، آرامش از میان می رود، درصد طلاق و جدایی والدین افزایش یابد و فرزندان را از داشتن کانون صمیمی خانواده محروم می گردند.^[۱۲۵]
کاربران رایانه‌ای که تجربه زیادی در تعاملات برخط ندارند، برای آنهایی که در محیط‎های گپ ملاقاتشان می‎کنند، بیشتر قابل اعتمادند. ممکن است آنها چنین اعتقاد داشته باشند که از آنجا که خود در ارتباطات آنلاین صداقت به خرج می‎دهند، دیگران نیز چنین خواهند بود. مجرمین سایبر هر ساله با خیل عظیمی از تازه‎واردهای اینترنتی مواجه هستند که هر یک از آنها می‌تواند یک قربانی بالقوه ارزشمندی برای آنها به شمار آیند. به همین دلیل، متولیان آموزشی کاربران اینترنت باید توجه ویژه‎ای به تازه‎واردها داشته باشند و باید به آنها به خوبی گوشزد کنند که ممکن است هدف اقدامات متقلبانه کلاهبرداران و دیگر مجرمین قرار گیرند و در این خصوص اطلاعاتی جهت شناسایی آنها و نحوه جلوگیری از به دام افتادن آنها ارائه دهند. تولید و انتشار انبوهی از تصاویر یا اصوات مستهجن که اکنون در فضای مجازی اینترنت و مخابرات شایع است، به شدت سلامت اخلاق اشخاص را تهدید می کند. تصاویری که برخلاف موازین عقلی و شرعی بوده و مذاق جنسی را متنوع ساخته و آثار زیانباری در روابط خارجی افراد می گذارد و به نوعی می توان گفت که فضای آلوده سایبر محدود به صندلی مقابل صفحه رایانه یا لحظه ای که کاربر از اینترنت استفاده می کند، نیست و بلکه این فضا روزنه تزلزل اخلاق جمعی در فضای واقعی است و به همین دلیل فضای سایبر باید از گزند محتویات منافی عفت و اخلاق عمومی در امان باشد.
ضریب نفوذ اینترنت روز به روز در کشور ما در حال افزایش است به گونه ای که همه ما گفت و گودر محـیط مجازی را تجربه کـرده ایم. یاهو، گوگل و حال اسـکایب، وایبر، تانگو و واتس آپ راه هـای بیش از
یک گفت و گوی ساده را پیش رویمان قرار داده اند.
از جمله نکات مهمی که افراد را به سمت گفت و گو در فضای مجازی می کشاند نیازهای افراد به دوستی و برقراری ارتباط اجتماعی به هر شکل و عنوانی است که اینترنت می تواند پاسخ گوی این نیــاز باشد. اینترنت به فرد کمک می کند تا شناخته نشـود؛ یعنی فرد می تواند در ورای این فناوری بدون افشای هویتش به هر کاری دست بزند؛ بنابراین آزادی زیاد بدون داشتن مسئولیت را تجربه می کند.^[۱۲۶]
با افزایش دسترسی کاربران به اینترنت، برنامه های گوناگونی نیز ارتباطات افراد با یکدیگر را تسهیل می کنند. شاید زندگی مجازیِ برخی ازافراد، این روزها شلوغ تر و پرشور تر از زندگی روزمره شان باشد. ساعت بر خط بودن برخی افراد به کمک تبلت ها و تلفن های همراه به ۲۴ ساعت می رسد و شبکه های اجتماعی و برنامه های ارتباطی اینترنتی در این زندگیِ آنلاین، سهم ویژه ای را دارند. روزی جامعه شناسان و روان شناسان، نگران آسیب های پیامک ها به ارتباطاتِ میان فردی بودند؛ زیرا پیامک ها رابطه ها را به یک پیام چندخطی منحصر می کردند؛ اما این روزها زندگی شخصی افراد از زندگی اجتماعی حقیقی به لایه های درونی تر مجازی، خزیده است. این زندگی انفرادی را فیس بوک، گوگل پلاس و اینستاگرام از یک طرف و تانگو، وایبر و اسکایپ از طرف دیگر به انحصار خود در آورده اند.
انفرادی شدن زندگی اجتماعی و جدایی از خانواده در کنار اعتیاد اینترنتی، تنها ایراد ناشی از این زندگی آن لاین نیست؛ بلکه نوع کاربری و رابطه با افراد در فضای مجازی و به عبارت دیگر، فرهنگ زیست مجازی آنان، ایرادی است که قسمتی از دومین جرایم اینترنتی کشور – که عنوان غیر اخلاقی را یدک می کشد – به این موضوع بر می گردد.
این روزها گفت و گو ها و برنامه های مکالمه، فارغ از یک سایت و یا مسنجر یاهو و گوگل تاک، گستره وسیعی روی تلفن های همراه آندروید دارد. گفت و گو هایی که نه تنها محدودیت های قبلی را ندارد؛ بلکه می تواند هر چه بیشتر مخاطبان خود را دچار آسیب کند.در برنامه های جدید، حریم خصوصی را، تنها افراد دیگر نقض نمی کنند؛ بلکه این خودِ کاربر است که آن را نقض می کند. افراد با ارسال عکس های خصوصی و… – که گاه هـم خلاف عـرف و شرع است – افراد سوء استفـاده گر و غـرض ورز را وارد زنــدگی خود
می کنند و باز این آغازِ گفت و گو هایی خاموش و جنسی است.
هرزه نگاری آنلاین(بر خط)، جدا از جامعه جهانی در ایران نیـز رشد و بازدید های مـخصوص خود را دارد.
این امر، غیر از دام ها و برخوردهای ناگهانی افراد با لینک های غیر اخلاقی است. هرزه نگاری های آنلاین(بر خط)، این روزها به چند سایت، محدود نمی شود؛ بلکه ابعاد پنهان و خفیف تری نیز دارد.
گفت و گوها ها در گذشته، آسیب های گوناگونی داشتند که جز اتلاف وقت، اعتیاد اینترنتی، کلاهبرداری ها و روابط پنهان را نیز در میان مکالمات خود داشتند؛ اما حال این آسیب ها در برنامه های جدید شکل های متنوع و گسترده تری به خود گرفته اند. اکنون شما در برنامه تانگو فقط مکالمه نمی کنید؛ بلکه عکس، مکان حضور و عکس های خود را هم پیش روی مخاطب قرار می دهید؛ حتی فراتر از این، دیگر خود را محدود به گفت و گوی نوشتاری نخواهید کرد؛ بلکه تصویر و صدای شما هم، ابزاری راحت برای گفت و گو های طولانی است.
در گفت و گو های گذشته، فردی فقط با اسم و عکسی کوچک از خود، به استقبال دیگران در برنامه های اتاق های گفتگو می رفت، و بعضا افرادی هم از این وضع سوء استفاده و کلاهبرداری می کردند؛ اکنــون می توان با اطلاعاتی بیش از این، میزبان دیگران بود.
در فرهنگ گفت و گو در فضای مجازی، این روزها غیر از نوع و میزان آن، چهارچوب و قیدی برای موضوع بحث ها نیز وجود ندارد. در فضای اینترنت، بزرگ ترین آسیب، ورود بی هدف و برنامه، به فضای مجازی است. این امر، بعدها انواع اعتیاد اینترنتی را برای کاربر فراهم می آورد. گف و گوهای بین دو جنس مخالف، آن هم در حالت خاموش، گاهی رنگ و بوی جنسی می گیرد. شاید متن گفت و گو ها در ظاهر، چنین اشاراتی را در خود نداشته باشد؛ اما با گذر زمان، متن کلمات در بطن این گونه پیام ها پر از آن چیزهایی می شود که همچون محتوای برخی فیلم های سینمایی می توان برایش، اصطلاح روابط جنسی پنهان را به کاربرد. شاید دو طرف گفت وگو هم آن را درک نکنند؛ اما پیام های غیر مستقیم در حال اثرگذاری خود هستند.
از سوی دیگر، برنامه های مکالمه ای جدید، امکانات خاصی دارند؛ از جمله اینکه شما می توانید کسانی را که از این برنامه ها استفاده می کنند، تا چند کیلومتری خود پیدا کنید. این عامل، تقویت کننده پیامدهای ضد اجتماعی و فرهنگی است. این استفادۀ نادرست از اتاق های گفت وگو و فرهنگ ضعیف ما در استفاده از اینگونه برنامه ها است که می تواند نه تنها مشکلات اجتماعی و فردی را برایمان به وجود آورد؛ بلکه می تواند مشکلات خانوادگی را هم در پی داشته باشد. آشنایی های بی مقدمه و فراهم کردن محیط ایجاد این گونه روابط، بارها مسیر خانواده ها را عوض کرده و بذر بی اعتمادی را میان دو زوج پراکنده کرده است. مقصر در این راه، کسی جز ما – که در این برنامه ها چهارچوبی برای خود تعریف نکرده ایم – نخواهد بود.
دولت نباید برای جلوگیری از این آسیب ها، برخوردهای سلبی و فیــلترینگ را مد نظر قرار دهد؛ بلکه خود
کاربران باید نحوه و میزان حضور در برنامه های گفت وگو را مطابق با فرهنگ ملی و دینی، دنبال کنند و نگذارند این برنامه ها با فرهنگ وارداتی خود، عواقبی را برای فرد و خانواده به دنبال داشته باشد.
گفتار دوم : هرزه نگاری کودکان و نوجوانان
تشخیص کودک از بزرگسال بحثی گسترده است و این مفهوم بسته به قوانین و فرهنگ کشورهای مختلف متفاوت است ؛ ولی ماده ۹ کنوانسیون جرایم سایبر در این زمینه ضابطه ای خاص بیان نموده است .
در مورد سن افرادی که می توان آنها را کودک و هرزه نگاری آنها را هرزه نگاری کودک دانست ؛ در بند ۳ ماده ۹ آمده است : « واژه صغیر شامل تمام افراد زیر ۱۸ سال است ، عضـو مورد نظر ( کشور مورد نظر ) می تواند محدودیت سنی کمتری را مقرر دارد که البته نباید کمتر از ۱۶ سال باشد .
کنوانسیون حقوق کودک با وضع ماده ۱ کودک را چنین تعریف نموده است:
«از نظر این کنوانسیون منظور از کودک افراد انسانی زیر ۱۸ است مگر اینکه طبق قانون قابل اجرا در مورد کودک، سن بلوغ کمتر تشخیص داده شود».
با توجه به ماده فوق‌الذکر، نکات زیر قابل توجه است:
الف) تنها کسانی مشمول مقررات کنوانسیون می‌باشند که به سن ۱۸ سالگی نرسیده باشند.
ب) سن بلوغ ارائه شده در ماده فوق، یک سن مطلق نیست بلکه بر حسب قانون ملی کودک متغیر است.
علت وضع ماده ۱ به صورت مذکور، توجه به قوانین داخلی کشورهای مختلف و پذیرفتن این مطلب است که سن بلوغ بسته به وضعیت کشورها، از نظر فرهنگی، مذهبی، جغرافیایی و غیره… متفاوت است، مضافاً ایــنکه اگر یک سن مــعین به طور مطلق به عنوان سن بــلوغ تعیین مـی‌شد .تعدادی از کشورها، از الحاق به کنوانسیون امتناع می‌کردند.
مطلب دیگری که لازم است به آن عنایت شود این است که سن هیجده سالگی منعکس در کنوانسـیون هم،
سن بلوغ است و هم، سن رشد. به این معنی که از نظر واضعین و تهیه کنندگان کنوانسیون، با رسیدن کودک به سن هیجده سالگی، وی اهلیت اجرای مستقیم تمامی حقوق خود را داشته و به طور کامل از تحت ولایت خارج می‌گردد و دلیل ما بر این مطلب این است که اگر غیر از این بود حتماً باید با توجه به اختلاف قوانین کشورها در این مورد، به تفاوت سن بلوغ و رشد اشاره می‌کردند.
در کنواسیون حقوق کودک پایان کودکی مشخص شده است اما نسبت به زمان شروع کودکی سن خاصی در نظر گرفته نشده است، بلکه این مطلب کاملاً به سکوت واگذار شده است.به نظر می‌رسد که علت این امر تنوع قوانین کشورها در شروع کودکی است. توضیح اینکه: در گروه کاری که برای تدوین کنوانسیون حقوق کودک از سال ۱۹۷۹ تشکیل گردید بحث‌های زیادی در ارتباط با زمان شروع کودکی موضوع ماده ۱ کنوانسیون، بالا گرفت، موضوع بحث راجع به طرحی بود که کشور لهستان برای تدوین مقررات کنوانسیون حقوق کودک ارائه داده بود.
هرزه نگاری کودکان جدیدترین شکل بهره کشی از کودکان و استفاده از فناوری مدرن در انتشار مطالب هرزه نگارانه می باشد.