الف : اهداف کششی^[۵]
قدیمی­ترین مسایل مکان­ یابی می­باشد و اشاره به نزدیکی هر چه بیشتر مکان انتخابی به مشتریان و حداقل نمودن میزان فاصله و مسافت را دارد. در واقع مسایلی که تابع هدف آنها به صورت کمینه سازی است، هدف­های کششی دارند(امینی، ۱۳۸۶).
ب : اهداف فشاری^[۶]
این اهداف از اوایل دهه ۱۹۷۰ بوجود آمدند و مسایل مکان­ یابی مراکز نامطلوب را در بر می­گیرند. هدف در این مسایل، حداکثر کردن فاصله مکان­های جدید از مکان­های موجود است. مدل­هایی که برای این نوع اهداف ارائه شدند بعدها به مدل­های مکان­ یابی مضر^[۷] معروف شدند. مثال برای یافتن مکان مناسب برای دفن زباله که در آن، یکی از هدف­ها بیشینه کردن فاصله این مکان، از مناطق مسکونی است(منبع قبلی، ۱۳۸۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پ : اهداف متعادل^[۸]
اهدافی هستند که تلاش در متعادل ساختن مسافت بین مکان و مشتریان دارند. این هدف­ها پیوسته ترین نوع هدف­ها هستند و هدف اصلی آنها دستیابی به برابری است. این هدف­ها بیشتر در تصمیم ­گیری­های عمومی کاربرد دارند؛ جایی که هدف برقراری عدالت بین افراد است. مانند متعادل کردن حجم کاری مراکز پلیس که سبب متعادل شدن ارائه خدمات به متقاضیان می­ شود(منبع قبلی، ۱۳۸۶).
معیارهای مکان­ یابی زمین­های ورزشی در شهر
الف: دسترسی
مهمترین معیار در مکان­ یابی فضاهای ورزشی، آسانی دسترسی است. این معیار برای همه مرکزهای ورزشی- از کوچکترین آنها تا مرکز ورزشی شهر- مصداق دارد. اما ضوابط تحقق این معیار در سطوح گوناگون متفاوت است. دسترسی در مرکزهای ورزشی واحد همسایگی و محله استقرار یابند، شعاع متوسط دسترسی کاهش می­یابد و معیار آسانی دسترسی، تحقق می­یابد. دسترسی آسان در مرکزهای ورزشی ناحیه و بالاتر، مستلزم برخورداری این مرکزها از شبکه­ دسترسی مناسب و با ظرفیت بالاست؛ زیرا برخلاف سایر فضاهای فرهنگی و تفریحی(مثل کتابخانه ­ها، فضاهای بازی، و مانند آنها که پیشتر بررسی شدند) مراجعان به این فضاها، افزون­تر بر بهره برداران شامل تماشاچیان نیز می­ شود. بنابراین هنگام برگزاری مسابقه­ها، تقاضای سفر برای مراجعه به این مرکزها افزایش می­یابد و در صورت نبود شبکه­ دسترسی مناسب، اختلال ترافیکی گسترده­ای در اطراف مرکز ورزشی به وجود می ­آید.
ب: آ‌سایش
یکی دیگر از معیارهای مکان­ یابی این فضاها حفظ آسایش شهروندان است. فضاهای ورزشی، در شمار فضاهای پر سرو صدا محسوب می­شوند و اگر مناطق مسکونی، آموزشی و درمانی در اطراف این فضاها قرار گرفته باشند، هیاهوی بازیگران و تماشاچیان- که لازمه تحرک و هیجانی ناشی از فعالیت­ها ورزشی است- موجب سلب آسایش شهروندان می­گردد. این فضاها باید در جایی از شهر واقع شوند که سبب اختلال در آسایش شهروندان نگردند. ایجاد منطقه­ حایل بین مرکز ورزشی و کاربری­های حساس به آلودگی صوتی(فاصله گذاری بین این کاربری­های ناسازگار ) استفاده از فضای سبز، سرپوشیده کردن فضاهای ورزشی و به کارگیری سایر راه ­هایی که برای کاهش آلودگی صوتی به کار می ­آید، به تحقق این معیار کمک می­ کند.
پ: همجواری
همجواری­های مناسب برای مرکز­های ورزشی واحد همسایگی­، محله­، پارک، فضای سبز و فضاهای فرهنگی و تفریحی دیگر، محله­های مسکونی و مرکز های آ‌موزشی (البته با حفظ فاصله­ی مناسب) است. برای مرکزهای ورزشی ناحیه و بالاتر، افزون بر موارد ذکر شده، شبکه ­های بزرگ راه ­ها، مناطق خوش آب و هوا، ییلاق­ها و کوه پایه­ها نیز بهترین همجواری­های مناسب هستند. همجواری­های نامتناسب نیز، کاربری­های بهداشتی و درمانی، صنعتی و کارگاهی و ایستگاه­های جمع­آوری یا مرکزهای دفع زباله هستند. انتخاب زمین باید پس از بررسی کاربری زمین­های همجوار و تعیین میزان سازگاری یا ناسازگاری آنها با فعالیت­های ورزشی انجام شود.
گذشته از اینها ضروری است، ملاحظات زیر در مکان­ یابی زمین­های ورزشی در نظر گرفته شوند:
-انتخاب زمین باید به گونه ­ای باشد که امکان توسعه و گسترش مرکزهای ورزشی در ‌آینده فراهم باشد.
-موقعیت زمین باید با توجه به امکان دسترسی پیاده – سواره به وسایط نقلیه­ی عمومی پیش ­بینی شود.
-انتخاب زمین باید به گونه ای باشد که امکان دسترسی به تأسیسات زیر بنایی، مانند شبکه­ فاضلاب، آب، برق، تلفن و گاز فراهم باشد.
-موقعیت ورزشگاه­های جدید باید با توجه به شبکه­ ورزشی موجود در شهر پیش بینی شود(سازمان برنامه، ۱۳۷۴).
ت: شیب کم زمین
شیب کم از دیگر معیارهای مکان­ یابی برای بیشتر رشته­ های ورزشی است، به جز رشته­هایی مثل کوهنوردی و اسکی که به شیب زیاد نیاز دارند. دیگر رشته­ های ورزشی در زمین­های کم شیب انجام می­گیرند.
عوامل مؤثر در انتخاب زمین فضاهای ورزشی
مشخص بودن وضعیت مالکیت زمین و نوع کاربری آن.
از تمام جهات، بلا معارض باشد.
با توجه به مطالعات اقلیمی وتعیین جهت باد باید توجه داشت زمین انتخابی در مسیرعوامل آلودگی­زا مثل دود کارخانجات، مواد شیمیایی، بوی محل تجمع زباله­ها، فاضلاب شهری، قبرستان، کشتارگاه، محل­های دارای آلودگی صوتی، مرغداری، کوره­های آجر پزی، تیمارستان، گورستان، پمپ بنزین و … نباشد .
رعایت حریم­های قانونی معابر رودخانه­های فصل، مرزی، دریا و دریاچه الزامی است.
امکان استفاده مجموعه در خصوص آب قابل شرب الزامی است و استفاده از آب چاه، چشمه یا قنات با اخذ مجوز از اداره بهداشت منطقه به لحاظ میکروبیولوژی ضروری است.
دارا بودن شبکه برق سراسری.
امکان استفاده از تسهیلات شبکه مخابرات.
امکان استفاده از شبکه سراسری گاز.
زمین انتخابی نباید در اراضی پست وسیل­گیر واقع شده باشد .
دارای شیب ۲% و حداکثر ۱۰ % درصد باشد.
زمین نباید در مجاورت محلهائی که احتمال ریزش کوه و بهمن وجود دارد قرار داشته باشد.
زمین باید خارج از حریم کابل­های هوائی و زمینی فشار قوی برق باشد .
زمین باید خارج از حریم خطوط اصلی و فرعی گاز رسانی باشد .
زمین باید خارج از حریم لوله های سراسری نفت رسانی حتی با فاصله خیلی زیاد باشد، البته ارجح است از ساخت فضا در کنار چنین خطوطی خودداری نمود.
زمین دارای عوارض و توپوگرافی نامناسب که هزینه­ های آماده سازی زیاد را در بر خواهد داشت نباشد .
زمینهائی که دارای سطوح صاف و مناسب یکپارچه برای تجمع ساختمان­ها و فضاهای ارتباطی بین زمین­های ورزشی نباشند مناسب نیستند .
از نظر راه دسترسی و جانمائی زمین براساس طرحهای تفضیلی یا هادی مصوب لازم است که کروکی زمین تهیه شده و به تأیید مراجع ذیصلاح برسد .
حریم­های قانونی راه­های احتمالی موجود در اطراف زمین بعد از اخذ استعلام رعایت شود تا ابعاد قطعی زمین پس از اصلاحی مشخص گردد .
استعلام از شهرداری یا ادارات ذیربط به لحاظ اینکه مشخص گردد زمین در محدوده طرح توسعه فعلی یا آینده شهر یا مسیر بزرگراه­های ارتباطی واقع نشده باشد.
زمین نزدیک و در مسیر حوزه ­های آبریز فرعی و اصلی و رودخانه­ها قرار نداشته و باتلاقی نباشد .
زمین­های واقع بر روی آب انبارهای متروکه و مدفون در خاک، مسیر قنوات یا دایره مردود می­باشد .
زمین­هایی که عمق خاک دستی و بقایای زباله در روی آن­ها بیش از حد پی سازی باشد برای احداث ساختمان مناسب نیستند .
زمین­های همجوار با پست­های زمینی فشار قوی نامناسبند.
زمین­های واقع شده در جلوی منابع زیرزمینی آب شهر که در عمق پائین­تر هم واقع گردیده­اند برای احداث ساختمان مناسب نیستند .
زمین­های واقع شده در خط القعر شهرها مناسب احداث ساختمان نمی­باشند .
زمین­هایی که در کنار مخازن سوخت شهرها واقع گردیده­اند برای احداث ساختمان نامناسبند .
اشتباهات متداول در مکان­ یابی
اشتباه در تعیین مکان ورزشی، ضررهای جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت و گاهی منجر به تغییر محل باصرف هزینه های زیادشده، یا به رکود و تعطیلی کامل فعالیت بیمه­ای می­انجامد. عموماً اشتباه در تعیین محل، هنگامی پیش می ­آید که تعریف درستی از آنچه از ما خواسته می­ شود در دست نباشد. اشتباه­های دیگری نیز وجود دارد که حتی مدیران زیرک نیز دچار آن می­شوند. برخی از این نوع اشتباه­ها برای توجه بیشتر مدیران، محققان و افراد کلیدی و تصمیم ­گیری در مسایل مکان­ یابی به این شرح بیان می­ شود: