۵- هادری
این آزمونها اصطلاحا آزمون های ریشه واحد پانل نامیده می شوند، از لحاظ تئوری آنها آزمون های ریشه واحد سری های چندگانه هستند که برای ساختارهای اطّلاعات پنل بکار رفته اند. به منظور بررسی مانایی جمعی متغیّرها از سه آزمون لوین لین چو، آزمون ایم، پسران و شیم، آزمون فیشر استفاده شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

آزمون لوین لین چو
آزمون ریشه‏ی واحد سری های زمانی به گونه‏ای است که پایانی یا ناپایانی متغیرها را با بهره گرفتن از یک معادله‏ی بررسی می کند. لوین و لین (LL) نشان دادند که در داده‏های ترکیبی، استفاده از آزمون ریشه‏ی واحد برای ترکیب داده‏ها، دارای قدرت بیشتری نسبت به استفاده از آزمون ریشه‏ی واحد برای هر مقطع به صورت جداگانه است. وو (۱۹۹۶)، اوه (۱۹۹۶)، مک دونالد (۱۹۹۶) و فرانکل و روزی (۱۹۹۶) با ارائه‏ مثال‏هایی در تحقیقات خود نشان دادند که به کارگیری آزمون‏های ریشه‏ی واحد متداول در داده های ترکیبی، مانند آزمون دیکی – فولر، آزمون دیکی – فولر پیشرفته و آزمون فیلیپس- پرون دارای قدرت آماری پایین تری نسبت به آزمون‏های ریشه‏ی واحد داده‏های ترکیبی هستند.
لوین و لین (۱۹۹۲) آزمون ریشه‏ی واحد را به صورت زیر ارائه کرده اند.

که در آن N تعداد مقطع ها،
T دوره‏ی زمانی،
پارامتر خود همبسته برای هر مقطع،
δ اثر زمان،
ضریب ثابت برای هر مقطع
خطای مدل که دارای توزیع نرمال با میانگین صفر و واریانس ^۲δ است.
آزمون ایم ، پسران ،وشیم (ips)
اختلاف آزمون IPS با آزمون LL بیشتر در فرضیات در نظر گرفته شده نمود پیدا می‏کند در فرضیه‏ی H₁ این آزمون ها دارای ارزش متفاوتی هستند. به عبارت دیگر، فرضیات این آزمون به صورت زیر است.
بر اساس این فرضیات، بعضی از مقطع ها می تواند دارای ریشه‏ی واحد باشد . بنابراین، به جای انجام آزمون برای داد‏ه‏های ترکیبی، از آزمون ریشه‏ی واحد به صورت جداگانه برای هر مقطع استفاده می‏شود و پس از آن میانگین این آماره‏ها به صورت محاسبه می‏شود. اگر نشان‏دهنده‏ی آماره‏ی t برای آزمون ریشه‏ی واحد i امین مقطع، با وقفه و ضرایب آزمون باشد، آماره‏ی استاندارد به صورت زیر تعریف می شود.
آزمون فیشر
روش دیگر برای آزمون ریشه‏ی واحد داده‏های ترکیبی، استفاده از سطح معنی داری آزمون ریشه‏ی واحد دیکی – فولر تعمیم یافته است. اساس این روش برگرفته از روش فیشر (۱۹۳۲) است که بعدا به وسیله‏ی چوی (۲۰۰۱) و مادالا و وو (۱۹۹۹) به تفصیل، گسترش داده شده است. به همین دلیل، این آزمون به آزمون MW (مادالا و وو) معروف است.
این آزمون بر اساس آزمون دیکی -فولر معمولی به صورت زیر انجام می شود.

که در آن متغیر مورد بررسی، ضریب ثابت در آزمون دیکی – فولر پیشرفته، وقفه آزمون و خطای آزمون ا ست. فرضیات آزمون MW همانند فرضیات آزمون IPS به صورت زیر بیان می شود.

آزمون فیشر به روش ساده‏ای وجود یا عدم وجود ریشه‏ی واحد در داده‏های ترکیبی را بررسی می کند.
۳-۱۰-۲ آزمون نرمال بودن
در این تحقیق برای آزمون نرمال بودن از آزمون جارک برا و کلوموگروف اسمیرنوف
۱- آزمون جارک برا:
برای بررسی نرمال بودن باقیمانده هااز آزمون جارک- برا استفاده می شود.اساس این آزمون بررسی چولگی و کشیدگی توزیع در نمونه و توزبع نرمال مشابه است.
به صورت زیر بدست می آید:
معیار چولگی
K= مقدارکشیدگی نمونه
کلوموگروف اسمیرنوف:
آزمون کلموگروف – اسمیرنوف یک آزمون تطابق توزیع برای داده های کمی است و با بهره گرفتن از این آزمون می توانید تعیین کنید که آیا داده های نمونه از یک توزیع خاص نظری مانند نرمال پیروی می کنند.در نرم افزارpss از این آزمون برای تطابق چهار توزیع مختلف نرمال، پواسن، نمایی و یکنواخت استفاده شده است. اساس این روش بر اختلاف بین فراوانی تجمعی نسبی مشاهدات با مقدار مورد انتظار تحت فرض صفر است. فرض صفر می گوید که نمونه انتخاب شده دارای توزیع نرمال، )پواسن، نمایی یا یکنواخت) است.آزمون کلموگروف – اسمیرونوف برای تطابق توزیع، احتمال های تجمعی مقادیر در مجموعه داده هایتان را با احتمال های تجمعی همان مقادیر در یک توزیع نظری خاص مقایسه می کند. اگر اختلاف آن به قدر کافی بزرگ باشد، این آزمون نشان خواهد داد که داده های شما با یکی از توزیع های نظری مورد نظر تطابق ندارد.
۳-۱۰-۳ آزمون f لیمر
چاو ( ۱۹۶۰ )، آزمونی را معرفی کرد که برای انتخاب بین روش حداقل مربعات معمولی مدل داده های ادغام شده (تلفیقی) و مدل آثار ثابت مورد استفاده قرار می گیرد. برای انتخاب بین روش های مدل رگرسیونی تلفیقی و رگرسیون اثرات ثابت (داده های پانل) از آزمون f لیمر (تعمیم یافته) استفاده شده است. آزمون اف لیمر (چاو) برای استفاده از پولین دیتا یا پانل دیتا (اثرات ثابت) در تخمین مدل.
آماره این ازمون به صورت زیر می باشد:
F=
ضریب تعیین رگرسیون با اثرات ثابت،
= ضریب تعیین مدل رگرسیونی تلفیقی،
n = تعداد مشاهدات مقطعی ،
t = تعداد دوره های زمانی پژوهش( تعداد سال ها)،
nt = تعداد کل مشاهدات
k = تعداد متغییر های مستقل مدل
۳-۱۰-۴ آزمون دوربین – واتسون
یکی از مفروضاتی که در رگرسیون مد نظر قرار می گیرد، استقلال خطاها( تفاوت بین مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده توسط معادله رگرسیون) از یکدیگ
ر است. در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد. به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر از آزمون دوربین – واتسون استفاده می شود. (مومنی،۱۳۸۶،۱۲۹).
۳-۱۰-۵ آزمون وی آی اف (VIF ) و تلرانس
یکی از شاخص ها برای بررسی وجود وابستگی خطی بین متغیرهای مستقل ( هم خطی چندگانه ) در spss.
به صورت زیر بدست می آید:
R²_i = ضریب تعیین معادله رگرسیون
۳-۱۰-۶ آزمون t استیودنت
این آزمون برای ارزیابی میزان همقوارگی یا یکسان بودن و نبودن میانگین نمونه ای با میانگین جامعه در حالتی به کار می رود که انحراف معیار جامعه مجهول باشد. چون توزیع t در مورد نمونه های کوچک (کمتر از ۳۰) با بهره گرفتن از درجات آزادی تعدیل می‌شود، می‌توان از این آزمون برای نمونه های بسیار کوچک استفاده نمود. همچنین این آزمون مواقعی که خطای استاندارد جامعه نامعلوم و خطای استاندارد نمونه معلوم باشد، کاربرد دارد.
= میانگین متغیر مورد مطالعه در نمونه
µ= میانگین جامعه است
S= انحراف معیار و n = تعداد نمونه

جدول ۳-۳٫ پایایی سوالات مربوط به متغیر توسعه خدمات جدید

آلفای کرونباخ
تعداد سوالات
۰٫۷۷۵
۷

با توجه به این که مقدار به دست آمده از ۰٫۷ بیشتر می باشد نشان دهنده این است که سوالات این قسمت از پرسشنامه از اعتبار بالایی برخوردار می باشد.
پایایی بخش سوم: عملکرد بازاریابی
جدول ۳-۴٫ پایایی سوالات مربوط به متغیر عملکرد بازاریابی

آلفای کرونباخ
تعداد سوالات
۰٫۸۴۱
۳

با توجه به این که مقدار به دست آمده از ۰٫۷ بیشتر می باشد نشان دهنده این است که سوالات این قسمت از پرسشنامه از اعتبار بالایی برخوردار می باشد.
در ادامه آلفای کرونباخ کل سوالات پرسشنامه محاسبه شده است.
جدول ۳-۵٫ پایایی سوالات کل پرسشنامه

آلفای کرونباخ

تعداد سوالات

۰٫۷۵۴

۲۶

بنابراین پرسشنامه مورد استفاده از جهت پژوهشی دارای ارزش و اعتبار لازم می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۱۰- روش تجزیه و تحلیل داده ها
یک بررسی کمی، به منظور انجام آزمون ارتباط بین متغیرها و اندازه تجربی انجام شد. ابزار بررسی پرسشنامه ای شامل ۲۶ سوال بوده که با مروری بر ادبیات جامع مشخص گردید. پیش از آزمون تجربی، آن را به وسیله یک هیئت کارشناسی از بازاریابان و کارشناسان هتلداری اصلاح و سپس پیش آزمون^[۱۱۳] انجام شد تا از صحت پرسشنامه اطمینان حاصل گردد .
این مرحله با توزیع میدانی پرسشنامه ها آغاز و سپس اطلاعات جمع آوری شده در پرسشنامه بر اساس کدهایی که به سوالات اختصاص داده شده بود در نرم افزار Spss وارد گردید. پس از پایان یافتن ورود داده ها ، اطلاعات نهایی توسط همین نرم افزار و نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. برای رسیدن به پاسخ سوالات تحقیق براساس آمار استنباطی استفاده شده است.
فصل چهارم: تجزیه‌و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمه
طبقه‌بندی و تجزیه‌و‌تحلیل درست داده‌ها و استفاده صحیح از تکنیک‌های آماری به طبع استفاده از روش‌های مناسب پژوهش در نهایت منجر به دستیابی به نتایج قابل اتکا خواهد شد. پس از آنکه محقق داده‌ها را گردآوری، استخراج و طبقه بندی نمود و جدول توزیع فراوانی و نسبت‌های توزیع را تهیه کرد باید مرحله جدیدی از فرایند تحقیق که به تجزیه و تحلیل داده‌ها معروف است، آغاز شود. درمرحله تجزیه و تحلیل، نکته مهم این است که محقق باید اطلاعات و داده‌ها را در مسیر هدف، پاسخگویی به سؤال یا سؤالات تحقیق و نیز ارزیابی ‌فرضیه‌های خود جهت داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. (حافظ نیا ، ۱۳۸۲، ص ۱۰۲)
در این فصل تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری شده صورت خواهد گرفت و با بهره گرفتن از تکنیک‌های آماری توصیفی و استنباطی نتایج حاصل ارائه می‌گردد. از شاخص‌های آمار توصیفی مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار برای بررسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مربوط به ویژگی‌های عمومی پاسخگویان استفاده شده است. در بحث آمار استنباطی ابتدا ازمون نرمال بودن داده‌ها انجام شده است. سپس با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تاییدی از هر پرسشنامه مورد استفاده، روایی سازه به عمل آمده است. پس از آن روابط میان متغیرها و ‌فرضیه‌های تحقیق نیز با بهره گرفتن از مدل یابی معدلات ساختاری بررسی گردیده است.
۴-۲- ویژگی‌های عمومی پاسخ‌دهندگان
جهت توصیف ویژگی‌های عمومی پاسخ‌دهندگان از شاخص‌های آمار توصیفی استفاده شده است. فراوانی پاسخ‌دهندگان براساس جنسیت، سن، میزان تحصیلات و مکان کار مورد بررسی قرار گرفته است و نمودارهای مربوط ترسیم شده است.

٢-۵ ) نتیجه گیری ۶۱
١-٢- ۵)نتایج پلی مورفیسم rs242557(G/A مربوط به ژن MAPT 61
٢-٢-۵) نتایج پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) مربوط به ژن APOE 62
٣-۵ ) پیشنهادات ۶۳
منابع

فهرست جداول:
عنوان صفحه
جدول ١-٣مشخصات کلی پرایمرها ۴۸
جدول ٢ -٣ ۴۹
جدول ٣-٣ برنامه مورد استفاده جهت انجام PCRژنMAPT 50
جدول ١-١-۴: بررسی توزیع ژنوتیپ ها در دو گروه بیمار و کنترل ۵۴
جدول ٢-١-۴: بررسی همسا نی توزیع آلل ها در دو گروه بیمار و سالم ۵۵
جدول ١-٢-۴ : بررسی توزیع ژنوتیپ ها در دو گروه بیمار و کنترل ۵۶
جدول ٢-٢-۴: بررسی همسانی توزیع آلل ها در دو گروه بیمار و سالم ۵۶
فهرست شکل ها:
عنوان صفحه
شکل ١-١ ) در این شکل نورون های سا لم با نورونهای دارای شاخص های بیماری آلزایمر مقایسه شده است ۳
شکل٢-١ : در این شکل ایزوفرم های گوناگون تائو به نمایش در آمده اند. ۷
شکل ١-٢ : پلاکهای پیری آمیلوئید و NFT مشاهده شده در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر ۱۴
شکل٢-٢: سیستم لیمبیک و نواحی درگیر در بیماری آلزایمر ۱۵
شکل١-۴-۴ : محصول PCR مربوط به ژن MAPT ، همانگونه که مشاهده می شود،طول قطعه ی کنترل ، موتانت و نرمال به ترتیب ٣۴٠ ، ١۶٧،٢٢٨ نو کلئو تید می باشند. ۵۸
شکل ٢-۴-۴: محصول PCR مربوط به ژن APOE در دو جایگاه (لوکوس) ١١٢و ١۵٨. ۵۸

چکیده :
مقدمه : بیماری آلزایمر یک اختلال مولتی فاکتوریال بوده است و شایع ترین عامل دمانس در جهان می­باشد. بنابراین قویترین فاکتور خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر رسیدن به سن پیری می­باشد. از آنجا که یکی از شاخص­ های بیماری آلزایمر گره­های نوروفیبریلاری درون سلولی (متشکل از فیلامنت­های شدیدا فسفریله تائو ) می­باشد و با توجه به اینکه ژنMAPT کدکننده پروتئین تائو است و این پروتئین با بیماری آلزایمر در ارتباط مستقیم است بنابراین پلی مورفیسم شایع (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs ژن MAPT می ­تواند با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط داشته باشد و APOE هم یک ریسک فاکتور برای این بیماری شناخته شده است. بنابراین رابطه بین بیماری آلزایمر و تشکیل گره­های نوروفیبریلاری انکار ناپذیر است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

روش کار: در این مطالعه پلی مورفیسم (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژنMAPT و پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) در ژن APOE در ۵٧ فرد سالم و ۵٠ فرد بیمار به روش Tetra Arms PCR مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته­ ها : در پلی مورفیسم (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژن MAPT ،فراوانی ژنوتیپ AG و آلل G در افراد بیمار به طور معناداری از افراد سالم بیشتر بود، (به ترتیب ۶۴% و ٣۶% در برابر ١/۴٢% و ٨/٢٢% با ٠١/٠≤ Pvalue . در پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) در ژن APOE ، فراوانی ژنوتیپ ۴/۴ و آلل ۴ در افراد بیمار به طور معناداری از افراد سالم بیشتر بود. (به ترتیب ۴/٣٨% و ٧/۵٧% در برابر ٨/٣% و ٨/٢٨% با٠٠٩ /٠≤ Pvalue).
نتیجه گیری : به نظر می رسد که در پلی مورفیسم(G/A) ٢۴٢۵۵٧rs در ژن MAPT در جمعیت ایرانی ، ژنوتیپ AG و آلل G در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست.
به نظر می­رسد که در پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و ( ٧۴١٢rs ) در ژن APOE ، در جمعیت ایرانی ، ژنوتیپ ۴/۴ و آلل ۴ در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمر است.
واژه­ های کلیدی : بیماری آلزایمر ، ژن MAPT ، ژن APOE ،گره­های نوروفیبریلاری
فصل اول:
کلیات تحقیق
١- ١: بیان مسئله :
بیماری آلزایمر^[۱] شایع ترین بیماری تخریب کننده عصبی^[۲] می­باشد (١) که از نظر ژنتیکی هتروژن بوده و تاکنون بیش از ٢۶ میلیون نفر از جمعیت جهان به آن مبتلا شده اند (٢و٣).
بیماری آلزایمراز نظر بالینی, با اختلالات شناختی ,اختلالات زبانی و مهارت­ های حرکتی و تغییرات رفتاری همراه است (٢) و درگیر کننده مناطقی خاص از مغز از جمله لوب­های گیجگاهی^[۳],هیپوکامپ, بخشی از کورتکس و بخش کوچکی از لوب پیشانی^[۴] می­باشد (۴) و از نظر پاتولوژیکی با وجود پلاک­های پیری خارج سلولی^[۵] وگره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری^[۶] و فقدان ارتباطات سیناپسی درون کورتکس انتورینال^[۷] مشخص می­ شود (۵).
شکل ١-١ ) در این شکل نورون های سا لم با نورون­های دارای شاخص های بیماری آلزایمر مقایسه شده است
که همانگونه که ملاحظه می­ شود در نورون­های آلزایمری پلاک­های بتا آمیلوئیدی خارج سلولی و گره­های نوروفیبریلاری داخل سلولی که از شاخص­ های بیماری آلزایمر می­باشد به خوبی قابل مشاهده می­باشد.
پلاک­های پیری از رشته­ های ۸ نانومتری از پپتید­های ۴٢-۴٠ اسیدآمینه­ای به نام آمیلوئید بتا ^[۸]درست شده ­اند که از پروتئولیز یک پروتئین بزرگتر به نام پروتئین پیش ساز آمیلوئید^[۹] حاصل می­شوند (۵و۶). شکستن APP توسط دو پروتئاز به نام بتا -سکرتاز^[۱۰] و گاما -سکرتاز ^[۱۱]سبب تولید پپتید آّمیلوئید بتا می­ شود که سریعا به صورت فیبریل­هایی تجمع می­یابند. دو پروتئین مرتبط با بیماری آلزایمر به نام های پرسینیلین١ و پرسینیلین ٢ از اجزء کاتالیتیک گاما-سکرتاز می­باشند (۵).
گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری از رشته­هایی درست شده ­اند که ترکیب عمده آنها از پروتئبنی به نام تائو^[۱۲] می­باشد که پروتئینی متصل شونده به میکروتوبول ^[۱۳]می­باشد. واکنش دینامیک بین پروتئین تائو و میکروتوبول­ها توسط فسفریلاسیون تنظیم می­ شود. تائوی فسفوریله شده در مقایسه با تائوی غیر فسفوریله شده تمایل چسبندگی پایین­تری به میکروتوبول­ها دارد (٧). میزان فسفوریلاسیون در تائوی جدا شده از گره­های نوروفیبریلاری چندین برابر بیشتر از تائوی طبیعی می­باشد (٨). پروتئین تائو به فیلامنت­ های اکتین^[۱۴] و اسپکترین^[۱۵] متصل می­ شود که از طریق این واکنش­ها پروتئین­های تائو احتمالا در میا نکنش میکروتوبول­ها با سایر اجزای اسکلت سلولی نظیر نوروفیلامنت­ها اثر می­گذارند. در انواعی از بیماری­های نورودژنراتیو (به جز آلزایمر) که در مجموع به آنها تائوپاتی­ها^[۱۶] اطلاق می­ شود گره­های نوروفیبریلاری تجمع می­یابد بدون اینکه رسوبات بتا آمیلوئیدی دیده شود و بر اساس نوع تائوی اجتماع یافته که به عنوان بار کد ^[۱۷]عمل می­ کنند پنج نوع تائو پاتی طبقه بندی شده است (٩).
بیماری آلزایمر بر اساس سن شروع بیماری به انواع زودرس^[۱۸] و دیررس^[۱۹] تقسیم می­ شود که در شکل زودرس (آلزایمر خانوادگی) سن شروع بیماری پایین تر از ۶۵ سال است در حالی که در شکل دیررس سن شروع بیماری بالاتر از ۶۵ سال می­باشد (١٠). عمده موارد بیماری از نوع دیررس (اسپورادیک) می باشد (١١) به نحوی که بیش از ٩٧% بیماری آلزایمری از نوع دیررس می­باشد و تنها ٣% بیماران آلزایمری از نوع زودرس می­باشد (١٢).
چندین ژن دخیل در ایجاد بیماری آلزایمر زودرس شناسایی شده ­اند که از مهم­ترین آن­ها می­توان به پرسینیلین ١ بر روی کروموزوم١۴, پرسینیلین ٢ بر روی کروموزوم ١ و پروتئین پیش ساز بتا آمیلوئید بر روی کروموزوم ٢١ اشاره کرد که جهش در این سه ژن مسئول ۴٠% از موارد زودرس بیماری است. ژن­های دخیل در آلزایمر دیررس به صورت یک ریسک فاکتور عمل می­ کنند و ژن­های بسیاری در این زمینه به عنوان ریسک فاکتور مورد مطالعه قرار گرفته اند که شناخته ترین آن­ها ,ژن آپولیپو پروتئین^[۲۰] واقع بر روی کروموزوم ۱۹ می­باشد (١٣,١۴ و١۵). آپولیپو پروتئین E(APOE), لیپوپروتئین اصلی در مغز است که در نقل و انتقال لیپیدها و به ویژه کلسترول دخیل می­باشد. ژن کد کننده پروتئین(APOE سه آلل دارد که توارث آلل (۴ (APOE قویترین فاکتور خطر برای بیماری آلزایمر تک گیر می­باشد (١۶).
چندین فرضیه ارائه شده ­اند که مرک نورونی ناشی از گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری و آمیلوئید بتا را بیان می­ کنند. فرضیه آبشار آمیلوئید^[۲۱] ادعا می­ کند که آمیلوئید بتا سبب افزایش یا ایجاد پاتولوژیکی گره­های داخل سلولی نوروفیبریلاری می­ شود. فرضیه ای دیگر, آسیب اکسیداتیو مغز, به عنوان یک عامل برای بیماری آلزایمر اسپورادیک می­باشد و فرضیه ای دیگر , نقص میتوزی را به عنوان یک دلیل تخریب نورونی در آلزایمر معرفی می­ کند (١).
ژن تائو kb١٣۵ طول دارد و دارای ١۶ اگزون می­باشد که بر روی کروموزوم شماره ١٧در موقعیت٢١ q١٧ قرار دارد و پروتئین کد شده توسط این ژن , دارای نقش حیاتی در سطح سلولی می­باشد. نقش عمده فیزیولوژیکی این پروتئین ,پیشبرد پایداری و تجمع شبکه میکروتوبولی می­باشد که این شبکه میکروتوبولی در انتقالات آکسونی^[۲۲] در نورون ها دارای اهمیت می­باشد (١٧,١٨). ژن تائو دارای دو جزیره CPG ^[۲۳]می­باشد که یکی از جزایر با پروموتر و جزیره دیگر با اگزون ٩ در ارتباط می­باشد. جزیره CPG مربوط به بخش پروموتر شبیه پروموترهای ویژه نورون می­باشد (١٩).
در تمام طول لوکوس ژنومی MAPT دو هاپلوتایپ شناسایی شده ­اند که این هاپلوتایپ ها را H1 وh2 می­نامند که واریانت های H1 با بیماری آلزابمر در ارتباط می­باشند (١۶,٢٠).

در این فصل، ابتدا به مواد کامپوزیتی و نقش آنها در خودرو می پردازیم سپس مواد حافظه دار را معرفی کرده و خواص آن را بررسی می کنیم. در این فصل، روابط پایه مواد کامپوزیتی و همچنین نحوه اعمال خواص فیبرهای حافظه دار مورد بررسی قرار می گیرد.
مواد کامپوزیت^[۱۹]
ماده مرکب یا کامپوزیت، ماده‌ای است که اولا از بیش از یک ماده ساخته شده است و ثانیا از مواد اورتوتروپیک است یعنی خواص مهندسی آن در راستاهای مختلف متفاوت است.
کامپوزیت‌ها، انواع گوناکون دارند که یکی از مهمترین آنها کامپوزیت‌های مخلوط رشته‌ای است که دارای دو جزء است:
زمینه
الیاف
زمینه انواع گوناگون دارد که عبارتند از:
فلزی
پلیمری
سرامیکی
الیاف انواع گوناگون دارد که عبارتند از:
شیشه
کربن
گرافیت
این کامپوزیت‌ها به صورت تک لایه^[۲۰] ساخته می‌شود که از اتصال تک لایه‌ها بر روی هم چند لایه^[۲۱] ایجاد می‌شود.
نقش کامپوزیت در صنعت خودروسازی
امروزه در دنیا با طراحی بهینه جرم و به کاربردن مناسب مواد سبک، وزن خودروها صرف نظر از نوع آنها می تواند تا ۵۰ درصد کاهش یابد که می تواند قسمتی یا تمام هزینه مربوط به استفاده از سیستم های پیشران جدید را جبران کند. در این خصوص بسیاری از مواد سبک می توانند به منظور کاهش وزن خودرو استفاده شوند. استفاده از مواد کامپوزیتی پیشرفته با الیاف پایه کربن در سازه اولیه خودرو^[۲۲] علاوه بر اینکه بیشترین کاهش وزن را به دنبال خواهد داشت، ضریب ایمنی خوبی در برخوردها به دنبال خواهند داشت. همچنین مزایای دیگری در پروسه تولید دارند و راه های متنوع و جدیدی در اسمبل کردن در اختیار طراح خط تولید قرار می دهند. نیاز به سرمایه اولیه پایین در بخش اسمبل کردن و رنگ کاری نسبت به روش های معمول نیز از دیگر برتری های استفاده از کامپوزیت های پیشرفته می باشد.
طرح های مواد کامپوزیتی معمولا بصورتی انتخاب می شوند که روند تولید راحتی داشته باشند و از نظر کاهش وزن در حد متوسطی باشند. برای مثال ترکیبات کامپوزیتهای الیاف شیشه SMC^[23] یک سیستم کامپوزیتی کاملا پرطرفدار می باشد که در خیلی از کاربردهای کامپوزیتی در خودروها استفاده می شود. کامپوزیتهای الیاف شیشه محبوبیت خود را مدیون قابلیت خود در شکل گیری خوب، پایین بودن سرمایه اولیه نسبت به فولاد و دانسیته پایین خود هستند. بنابراین، این خواص در مجموع کاهش هزینه و وزن خودرو را به دنبال خواهند داشت. با این حال، به خاطر اتفاقی بودن جهات الیاف، نسبت پایین حجمی الیاف و کارایی پایین الیاف مورد استفاده، بازدهی سازه ای آنها و درجه کاهش وزن توسط کامپوزیتهای الیاف شیشه و سایر مواد مشابه آنها، از حد متوسط بالاتر نرفته است و این باعث شده است که آنها نتوانند جایگزین مناسبی برای فولاد در سازه خودرو باشند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کامپوزیتهای پیشرفته مثل پلیمرهای پایه کربنی، جایی جایگزین مناسبی برای فولاد در سازه اتومبیل هستند که کاهش زیادی در وزن (در حدود ۶۰% در مقایسه با فولاد) مورد نیاز است. قیمت، یک چالش همیشگی برای طراحی خودرو مخصوصا نوع کامپوزیتی آن می باشد. در گذشته با وجود گران بودن این مواد نسبت به فولاد در قطعات غیر سازه ای از پلاستیک ها و کامپوزیتها، به دلیل صرفه جویی در هزینه اسمبل کردن استفاده شده اند.
در بدنه اتومبیل، مهمترین مساله طراحی مربوط به مقاومت سازه می باشد و سازه خودرو باید از مقاومت کافی برای اهداف تعیین شده برخوردار باشد بنابراین، بهترین جایگزین فولاد بر اساس نسبت هزینه بر واحد مقاومت مواد، آلومینیوم و کامپوزیت های الیاف کربن می باشند. اگر چه نسبت هزینه بر مقاومت ماده برای کامپوزیتهای کربنی از نسبت مشابه در آلومینیوم بیشتر است اما عوامل دیگری نظیر کاهش وزن، صرفه جویی در هزینه بدلیل یکپارچه سازی و سرهم کردن قطعات و ارزان بودن تجهیزات لازم سبب شده است تا در بسیاری از کاربردها در خودرو مقرون به صرفه باشد.
به علت مزایایی که قطعات کامپوزیتی نسبت به قطعات فلزی دارند و صرفه­جویی­هایی که در اثر استفاده از آنها ایجاد می­ شود، هر روز قطعات بیشتری از خودرو به قطعات کامپوزیتی تبدیل می­شوند.
این قطعات، به خاطر وزن مخصوص کم، دارای وزن کمتری نسبت به قطعات فلزی هستند. وزن تا حدود نصف و حتی بیشتر کاهش پیدا می­ کند. طبیعتاً این کاهش وزن در کاهش مقدار سوخت و استفاده از موتورهایی با قدرت کمتر و کوچکتر موثر خواهد بود. این مساله باعث صرفه­جویی در مصرف سوخت و در نتیجه کاهش آلودگی می­گردد. این مواد به ­طور متوسط در تمام خواص مکانیکی خواص بهتری نسبت به فلزات از خود نشان می­ دهند. این مسئله باعث افزایش عمر قطعات خواهد شد. این قطعات را می­توان با ماشین آلات کمتر و با سهولت بیشتری نسبت به فلزات و با تعداد بیشتری تولید کرد.
کامپوزیت های الیاف طبیعی مصرفی در قطعات خودروها علاوه بر داشتن حداقل خواص مکانیکی، از رفتار شکست بسیار خوبی برخوردار هستند. این کامپوزیت ها به صورت غیر ناگهانی و تدریجی می شکنند و همچنین در حین تصادفات، کمتر لبه های تیز و برنده که سرنشین خودرو را زخمی کند تولید می کنند. این کامپوزیت ها به طور خلاصه نسبت به مواد متداول از خواصی مناسب زیر برخوردارند:
۱) سطح نهایی بسیار صاف و نرمی دارند.
۲) ظاهر آنها بسیار بهتر از پلاستیک های ارزان قیمت است.
۳) ازنظر حرارتی در برابر شعله بسیار مقاوم تر از پلاستیک ها هستند.
۴) جاذب صداهای بیرونی هستند.
۵) به مرور زمان تغییر شکل نمی دهند.
۶) نسبت به تغییرات جوی همچون رطوبت مقاوم هستند.
۷) هزینه پایینی دارند.
شرکت‌های خودرو­سازی نظیر جنرال موتورز، فورد و دایملر-کرایسلر، تلاش تحقیقاتی قابل توجهی را بر روی توسعه کامپوزیت‌های پیشرفته برای مصارف خودرو قرار داده­اند. کرایسلر در تحقیقات کامپوزیت پیشتاز است و برنامه تحقیقاتی را از سال ۱۹۹۴ در دستور کار خود قرار داده و هدف آن تولید یک ماشین ارزان‌قیمت برای تولید در کشورهای در حال توسعه نظیر چین بود. نتیجه این برنامه، تولید CCV^[24] بود که در سال ۱۹۹۷ در نمایشگاه خودرو فرانکفورت به نمایش درآمد. اگرچه این خودرو هرگز تولید نشد ولی ثابت کرد که قطعات بزرگ ساخته شده از کامپوزیت، مقاومت لازم در برابر فشارهای حاصل از رانندگی و تصادف را دارند. در حال حاضر تلاش‌های دایملر- کرایسلر بر توسعه فرایند ساخت قطعات مجزا، مانند سقف­های محکم برای جیپ رانگلر, استوار شده است، به این امید که روزی بدنه کامل یک خودرو را با یک قالب تولید نماید.
خودرو‌های تماماً ساخته شده از کامپوزیت­های پیشرفته نیز از اهداف مورد توجه شرکت­های خودروسازی هستند. فولکس واگن اخیراً از برنامه­ای جهت توسعه یک خودرو بسیار کارآمد شهری (در اندازه مدل Geo-Metro) ساخته شده از کامپوزیت­های پیشرفته خبر داد.
مدل فولکس واگن Lupu که از کامپوزیت‌های پیشرفته ساخته شده است, برای تولید در سال ۲۰۰۴ برنامه­ ریزی شده است و ادعا می­ شود به ازای هر گالن سوخت دیزلی، مسافت ۲۳۵ مایل را طی می کند.
در چند سال آینده ما شاهد تولید انبوه، اولین خودرو­های ساخته شده از کامپوزیت‌های پیشرفته خواهیم بود. این خودرو­ها در حالی که بسیار شبیه خودرو­های امروزی خواهند بود کارایی و مصرف سوخت بسیار بهتری خواهند داشت.
مقدمه ای بر آلیاژهای حافظه دار
آلیاژهای حافظه‌دار، گروهی از آلیاژها می‌باشند که خواص متمایز و برتری نسبت به سایر آلیاژها دارند. این آلیاژها، مواد هوشمندی هستند که عناصر پایه تشکیل دهنده‌شان فلزی بوده و تحت شرایط محیطی و کاربردی مختلف، رفتار ترمودینامیکی، ترموالکتریکی و ترموشیمیایی منحصر به فردی از خود نشان می‌دهند. این مواد فلزی، بعد از تغییر شکل غیرالاستیک آشکار با اعمال حرارت به شکل اولیه خود بر می‌گردند و در محدوده دمای معین تا حدود ۱۰% می‌توانند تحت کرنش قرار گیرند و با حذف بار به شکل اولیه خود برگردند. نام این مواد آلیاژهای حافظه‌دار است و به خواص غیر معمول فوق در آن‌ها به ترتیب حافظه حرارتی^[۲۵] و سوپر الاستیستیه (حافظه الاستیک^[۲۶]) گفته می‌شود‌‌‌‌‌‌]‌۱۹.[ مبنای پدیده حافظه‌داری این آلیاژها تحول مارتنزیتی است یعنی در طی اعمال فرآیندهای حرارتی، مکانیکی و یا حرارتی ـ مکانیکی دچار تحول فازی آستنیت به مارتنزیت و یا برعکس می‌شوند، طوری که می‌توانند به ساختار فاز اصلی و یا فاز مادر برگردند. اثر سوپرالاستیک آنها نیز ناشی از همان تحول فازی و تبدیل غیرنفوذی جامد ـ جامد بین فاز بلوری مرتبه بالای آستنیت و فاز بلوری مرتبه پایین مارتنزیت می‌باشد. به طور کلی، آستنیت در مقادیر تنش کمتر و دمای بالاتر و مارتنزیت در مقادیر تنش بالاتر و دمای کمتر پایدار است [۲۰و۲۱].
خاصیت حافظه‌داری از اواسط دهه ۱۹۵۰ در نتیجه تحول مارتنزیت در آلیاژهای دارای پایه مس کشف شد. در اوایل دهه ۱۹۶۰ محققان آزمایشگاه مهمات‌سازی نیروی دریایی آمریکا به این ویژگی در آلیاژهای Ni – Ti (Nitinol)^[27] پی بردند]‌۱۹[. از آن پس آلیاژهای حافظه‌دار به صورت قابل ملاحظه‌ای توسعه یافتند و کشف مزایای اساسی و برتر آن‌ها روز به روز افزایش یافت. آزمایش‌های گسترده حاکی از آن است که آلیاژهای NiTi تطابق زیستی در خور توجهی دارند. استفاده از ایمپلنت‌های دائمی در شاخه‌های مختلف پزشکی در کشورهای ژاپن، آلمان، چین و روسیه به اوایل ۱۹۸۰ بر‌گردد. قابلیت استهلاک بالای آلیاژهای NiTi ناشی از اصطکاک داخلی زیاد دوقلوئی^[۲۸] موجود در فاز مارتنزیت و یا مخلوط فازهای مارتنزیت و آستنیت می‌باشد. این ویژگی باعث بررسی و به کارگیری آن‌ها به عنوان میراکننده در سیستم‌های ایزولاسیون سازه‌های ساختمانی، پل‌ها و بزرگراه‌ها برای مقابله با اثرات زمین لرزه گردیده است ]۲۳، ۲۲، ۲۱ [. به علاوه، این مواد با تغییر دادن سختی و تنش در سازه‌ها و در نتیجه جابه‌جا کردن فرکانس‌های طبیعی سبب بهبود خواص ارتعاشی می‌شوند.
این آلیاژها، بدلیل ویژگی‌های مکانیکی بی‌نظیر خود نسبت به سایر آلیاژهای حافظه‌دار، توجه اغلب پژوهشگران را به خود جلب کرده‌اند. محدوده وسیع کرنش ارتجاعی تا ۸% ، استحکام کششی نهایی خیلی خوب (تا MPa1000)، افزایش طول ۵۰% تا لحظه از کارافتادگی، بازیابی تنش تا MPa800، قابلیت دمپینگ هیسترزیس عالی، قابلیت مطمئن جذب انرژی بالا بر اساس فرایند تبدیل فاز تکراری در حالت جامد ، کرنش سختی در مقدار کرنش بیش از ۶%، ویژگی­های خستگی عالی در سیکل­های کم و زیاد و مقاومت به خوردگی عالی ، مواردی از این خواص هستند [۲۴ ، ۲۵].
اثر حافظه شکلی، سوپرالاستیسیته، قابلیت بالای استهلاک، سازگاری زیستی خوب، مقاومت بالا، مقاومت به خوردگی‌ بالا و انعطاف‌پذیری باعث شده‌اند که آلیاژهای حافظه‌دار کاربردهای فراوانی را در شاخه‌های پزشکی، صنایع و به ویژه هوافضا به خود اختصاص دهند. از کاربردهای پزشکی آنها به ایمپلنت‌های ارتوپدی، فیلترها، سیم‌های ارتدونسی، انبرک بافت برداری و استنت‌ها (میکروسازه‌های خودانبساط) برای رفع انسداد اندام توخالی یا سیستم لنفاوی بدن می‌توان اشاره کرد [۲۶،۲۷،۲۸].
کوپلینگ‌ها و محکم‌کننده‌ها، مکانیزم‌های رهاکننده، عملگرهای حرارتی و الکتریکی و میکروعملگرها در ایستگاه‌های فضایی، ماهواره‌ها یا ربات‌ها مانند مسیریاب مریخ و نیز برخی اجزاء تلسکوپ فضایی هابل موارد مختصری از کاربردهای غیرپزشکی آلیاژهای حافظه‌دار هستند [۲۹،۳۰،۳۱]. رفتار شبه الاستیک آلیاژهای NiTi قابلیت جذب انرژی هیسترزیس منحصر به فردی است که این مواد را به عنوان کاندید ماندگاری برای کنترل ارتعاشات سازه ای و یا غیر فعال مطرح می سازد. کاهش سفتی آلیاژهای حافظه­دار در طی تبدیل فاز نیز آنها را به عنوان جاذب یا دمپر ارتعاشی در مقابل پدیده­هایی مانند زمین لرزه مفید می­سازد. در ۲۰ سال اخیر، بکارگیری SMA در تجهیزات عایق‌سازی و جذب و کنترل ارتعاشات مختلف از جمله زمین‌لرزه در کشورهای اروپایی و ژاپن یکی دیگر از کاربردهای گسترده این مواد می‌باشد [۳۲-۳۵]. قابلیت ایجاد سفتی متغیر و امکان تنظیم سفتی سیم‌های SMA باعث شده است که جاذب‌های ارتعاشی قابل تنظیم براساس سیم‌های SMA مورد مطالعه و بررسی قرار گیرند. امکان کنترل ارتعاشات در پهنای وسیع‌تری از فرکانس کاری در مقایسه با جاذب‌های غیرفعال، از مزیت‌های این کاربرد می‌باشد [۳۶].
ویژگیها و کاربردهای آلیاژهای حافظه دار
آلیاژهای حافظه‌دار با ویژگی‌های متمایز و برتر طیف وسیعی از کاربردهای نوین را به خود اختصاص داده‌اند. سیم‌های ارتدونسی و میکروسازه‌های خود انبساط مورد استفاده در اندام توخالی یا انسداد سیستم لنفاوی نمونه‌هایی از کاربرد سوپرالاستیسیته هستند و در عضوهایی مانند محکم‌کننده‌ها و کوپلینگ لوله‌های هواپیما و رابط بردهای کامپیوتری و لوازم به‌کاررفته در کنترل سازه‌های فضایی مانند آنتن‌ها و صفحات خورشیدی از اثر حافظه شکلی بهره‌برداری شده است ]۱۹[.
خاصیت حافظه دار بودن
شکل ۲-۱ درصد حجمی فاز مارتنزیت را بر حسب دما نشان می‌دهد. دمای شروع تشکیل فاز مارتنزیت(M_s)، دمای پایان تشکیل فاز مارتنزیت(M_f)، دمای شروع تشکیل فاز آستنیت(A_s) و دمای پایان تشکیل فاز آستنیت(A_f) می‌باشد. فاز مارتنزیت در دمای کمتر از M_f و فاز آستنیت در دمای بیش از A_f پایدار است. تبدیل فاز آستنیت به مارتنزیت در طی سرد کردن آلیاژ و عبور از M_s شروع شده و در کمتر از دمای M_f درصد حجمی این فاز به ۱۰۰% می‌رسد. همچنین فاز مارتنزیت می‌تواند طی بارگذاری بر روی فاز آستنیت در دمای A_f<T<M_d تشکیل شود که به آن مارتنزیت متأثر از تنش^[۲۹] گویند. در دمای M_d > T فاز مارتنزیت ناشی از تنش بدست نمی‌آید.
شکل ‏۲‑۱ نمودار تحول فازی ناشی از تغییر دما
شکل ‏۲‑۲ نمودارهای تنش – کرنش در دماهای مختلف
تشکیل فاز آستنیت در طی حرارت دادن به فاز مارتنزیت با عبور از A_s شروع شده و در دمای بیش از A_f تمام ساختار آلیاژ را در برمی‌گیرد. مارتنزیت فاز نرم با نظم بلوری کمتر و آستنیت با استحکام بالا و نظم بلوری بهتر می‌باشد. شکل ۲-۲ نمودار تنش – کرنش آلیاژ Ni-Ti را در دماهای مختلف نشان می‌دهد. منحنی آستنیت(T>M_d) مانند رفتار یک ماده معمولی به نظر می‌رسد، در حالی که منحنی مارتنزیت (T<M_f) کاملاً غیر طبیعی است ]۱۹[.
اثر حافظه‌دار بودن آلیاژ می‌تواند برای ایجاد حرکت، نیرو و یا هر دو به کار رود. پدیده‌های مختلف را مطابق نمودار‌های تنش – کرنش شکل ۲-۳ می‌توان تشریح نمود. یک سیم کششی مستقیم را که در انتها ثابت است، در نظر می‌گیریم. کشیدن سیم در دمای اتاق باعث افزایش طول آن پس از حذف بار می‌شود. اگر در دمای بیش از دمای استحاله(T>A_f) به آن حرارت داده شود، سیم به حالت اولیه یعنی حالت بدون بار برمی‌گردد. سرد کردن بعدی سیستم تا دمای کمتر از M_s، باعث تغییر شکل ماکروسکوپی در آلیاژ نخواهد شد(اثر یک طرفه)^[۳۰]. اگر بعد از کشیده شدن سیم در دمای اتاق، از بازگشت آن به طول اولیه جلوگیری شود و تحت اثر حرارت در دمای بیش از دمای استحاله مارتنزیتی قرار گیرد، نیروی قابل توجهی ایجاد می‌کند. در حالت سوم اگر نیروی مخالف ایجاد شده توسط سیم بر شرایط موجود فائق آید، می‌تواند باعث ایجاد حرکت شود و کار انجام دهد. برای مثال به محض اعمال حرارت سیم منقبض شده و می‌تواند باری را بالا ببرد. با سرد کردن، بار موجود سیم مارتنزیت را خواهد کشید و مکانیزم به حالت اولیه باز می‌گردد(اثر دو طرفه)^[۳۱]
شکل ‏۲‑۳ اثرات حافظه دار بودن در نمودارهای تنش – کرنش
خاصیت سوپرالاستیسیته^[۳۲](فوق‌کشسانی)
اگر یک سیم در دمای M_d>T>A_f بارگذاری شود، پس از رسیدن به مارتنزیت ناشی از تنش پدید می‌آید و در مقدار تنش تقریباً ثابت، طول سیم تا حدود ۸% کرنش افزایش می‌یابد (شکل ۲-۴)، در این ناحیه رفتار غیرخطی ناشی از تبدیل تمام آستنیت به مارتنزیت مشاهده می‌شود. با حذف بار فاز مارتنزیت به‌ طور ارتجاعی به سطح تنش می‌رسد و از این نقطه استحاله معکوس از مارتنزیت به آستنیت رخ می‌دهد که نتیجه ناپایداری فاز مارتنزیت در دمای موجود است. در پایان، با تبدیل کامل فاز مارتنزیت به آستنیت، سیم به طور ارتجاعی طول اولیه خود را با ایجاد حلقه هیسترزیس تنش بدست می‌آورد ]۳۷ [. این پدیده که با وجود رفتار غیرخطی، تغییر شکل دائمی را در برندارد، خاصیت فوق‌کشسانی نام دارد. به این ترتیب تحول فازی ناشی از القاء تنش در دمای ثابت، باعث شکل‌گیری رفتار سوپر الاستیک و حلقه هیسترزیس می‌شود. حلقه هیسترزیس‌ ناشی از انرژی فصل مشترک بین فازها، عیوب شبکه‌ای مانند جابجایی‌ها، عیوب ارتجاعی فازها، اندرکنش ارتجاعی فازهای متفاوت مجاور و غیره می‌باشد.

Faturoti در سال ۱۹۸۲ در مطالعه‌ای بر روی ماهی تیلاپیا به منظور ارزیابی کیفی آن با اندازه‌گیری TMA، TVN و K_value ارتباط قابل توجهی بین سه روش اندازه‌گیری مشاهده کرد.
افزایش میزان تری متیل آمین و ازت فرارتام درماهی هیک توسط Perez villarealو Howgate در سال ۱۹۸۷ مطالعه شد و رابطه بین این شاخص‌های بیوشیمیایی با ارزیابی حسی جهت تعیین کیفیت این ماهی درشرایط نگهداری‌شده دریخ، مورد بررسی قرارگرفت
تغییرات پلی‌آمین‌ها درعضلات صدف اسکالوپ و تولید تری‌متیل‌آمین، ازت فرارتام، pH و آنالیزهای حسی را در طول نگهداریشان مورد مطالعه قرارگرفت و ارتباط این فاکتورها با بررسی گردید (Yamanaka,1989).
در مطالعه دیگری توسطBen وهمکاران (۱۹۹۹)، به منظور مطالعه تغییرات شیمیایی و مورفولوژیکی ماهی تن آلباکور در طول انجماد، مقادیرTVB-N، دی‌متیل‌آمین و تری‌متیل‌آمین بررسی شد و با مقایسه نتایج آنالیزهای شیمیایی با شرایط مورفولوژیکی، ارتباط نزدیکی بین این فاکتورها مشاهده گردید.
در تحقیقی تغییرات پس ازمرگ در عضلات هوورمسقطی (Euthynnus lineatus) در طول نگهداری دریخ مورد ارزیابی قرارگرفت، بدین‌ترتیب که خصوصیات کیفی عضلات ماهی با کمک پارامترهای حسی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی، مطالعه شد و مشاهده گردید که ارزیابی حسی و تعیین اندیس تازگی (K_value) بیشترین همبستگی و ارتباط را با زمان نگهداری، نشان دادند. همچنین با توجه به میزان بالای بازهای فرار در این گونه (<30میلی‌گرم درهر۱۰۰گرم عضله) چنین گزارش گردید که این فاکتور نمی‌تواند شاخص خوبی جهت تعیین کیفیت عضله این گونه باشد، همچنین با بررسی آمین‌های بیوژن ازجمله هیستامین، کدورین، و پوترسین مشاهده شد که بررسی پلی‌آمین‌ها به منظورقضاوت کیفیت بهداشتی، پارامترمفیدی است، اما شاخص خوبی جهت بررسی مراحل اولیه فساد نمی‌باشد (Mazorra-Manzano et al.,2000).
همچنین درمطالعه‌ای که برروی آمین‌های‌بیوژن و امکان استفاده از آنها به عنوان شاخص‌های‌کنترل‌کیفیت برروی ماهی‌هیک(Merluccius merluccius) درشرایط نگهداری دریخ انجام شد مشخص شد که مقادیر آمین‌های‌بیوژن در مدت نگهداری، بطورتصاعدی افزایش یافته و با میزان تغییرات تری‌‌متیل‌آمین، مرتبط می‌باشد، همچنین با بررسی مقادیر هیستامین، تیرامین، پوترسین و تر‌ی ‌متیل‌‌آمین، مشاهده‌شد که تولید این آمین‌های‌بیوژن با رشد میکروبی در ماهی، ارتباط نزدیکی دارد (Ruiz-Capillas and Moral, 2001).
در سال ۲۰۰۲ ، Bamba آزمایش زمان ماندگاری را بر روی ماهی‌کاد (Gadus morhua) و ماهی هادداک (Melanigrammus aeglefinus) نگهداری‌شده در یخ در دمای صفردرجه‌سانتی‌گراد را با بهره گرفتن از روش‌های شیمیایی، میکروبیولوژیکی و حسی مورد ارزیابی قرار دادند در پایان دوره آزمایش زمان ماندگاری ماهیان مورد مطالعه به ترتیب ۱۱ و ۱۴ روز پیشنهاد گردید. در این مطالعه مشخص گردید که شاخص‌های شیمیایی مورد استفاده(TVB-N ، TMA) بعنوان شاخص‌های کامل و مناسبی برای مطالعه زمان ماندگاری عمل نکردند.

در سال ۲۰۰۳ ، Baixas-nogueras و همکاران فعالیت دکربوکسیلاز اسیدهای‌آمینه در باکتری‌های مرتبط با فساد را در ماهی هیک مدیترانه‌ای را در طی نگهداری در یخ مورد بررسی قرار دادند در این بررسی سودوموناس‌ها گروه باکتریایی اصلی در نمونه‌های تازه یودند و تعدادشان در زمان نگهداری به بیشتر از ۲ واحد لگاریتمی رسید. همچنین گونه Shewanella putrefaciens فراوانترین ارگانیزم بود و از روز ششم نگهداری بعنوان گروه باکتریایی غالب بود.
مطالعه‌ای توسط shakila وهمکاران(۲۰۰۳) در زمینه تغییرات هیستامین وآمین‌های‌فرار(تری‌‌متیل‌آمین، ازت‌‌فرارتام) روی شش گونه تجاری مهم سواحل تامیل‌نادو هند از جمله ماکرل (Rastrelliger kanagurta)، ساردین(Sardinella fimbriata) و انواعی از ماهیان سیم با شرایط نگهداری در دمای‌محیط(۲±۳۲ درجه‌سانتی گراد) صورت پذیرفت.
تغییرات میکروبیولوژیکی، شیمیایی و حسی قزل آلاهای پرورشی کامل و فیله شده و نگهداری شده در یخ توسط Chytiri و همکاران در سال ۲۰۰۴ مورد ارزیابی قرار گرفت. آنها با اندازه گیری مقادیر TMA، TVB-N،TBA، تغییرات بار باکتریایی و ویژگیهای حسی ماهیها به این نتیجه رسیدند که شاخص های شیمیایی مورد استفاده روش های مفید و تأیید شده ای برای ارزیابی مراحل ابتدایی تازگی در این ماهیها نیستند. بعلاوه آنها براساس نتایج آزمون‌های حسی و میکروبیولوژیکی زمان ماندگاری ۱۵ تا ۱۶ روز را برای ماهیهای کامل و ۱۰ تا ۱۲ روز را برای ماهیهای فیله نگهداری شده در یخ اعلام نمودند و علت این کاهش را بیشتر بودن بار باکتریهای ماهیهای فیله شده ذکر نمودند.
تغییرات آمین‌های بیوژن و ارتباط آنها با تغییرات میکروبیولوژیکی و حسی توسط Paleologos و همکاران در سال ۲۰۰۴ درسی‌باس مدیترانه‌ای (Dicentrarchus labrax) کامل و فیله شده، در طی نگهداری در یخ مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش هیستامین در نمونه ها یافت نشد. برحسب داده های ارزیابی حسی پوترسین به میزان ۱۲/۳، ۶۳/۳ و ۰۵/۶ میلی گرم در کیلوگرم ماهیهای کامل،‌ شکم خالی شده به عنوان حد بالای فساد اولیه مطرح گردیدند.
ارتباط آمینهای بیوژن با تغییرات میکروبی و حسی در قزل آلای رنگین کمان به صورت فیله و کامل توسط Chytiri و همکاران در سال ۲۰۰۴ مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که سودوموناس‌ها و باکترهای تولیدکننده سولفید هیدروژن وبه میزان کمتر انتروباکترها میکروارگانیسم‌های عمده در قزل آلا هستند. غلظتهای پوترسین و کدیورین به طور ناگهانی در روزهای ۱۵ و ۱۸ وقتی سودوموناسها CFU/g 10⁶ رسیده بودند شدیداَ افزایش یافت. پوترسین به مقدار ppm 14-13 بعنوان محدوده بالایی فساد با بار باکتریایی ۱۰^۷ -۱۰^۶ بیان گردید. هیستامین و کدیورین که تنها در طی مراحل پایانی نگهداری ایجاد می شوند در هر دو حالت به عنوان شاخص تازگی مناسب تشخیص داده نشدند و نشان داده شد که تیرامین می تواند به عنوان شاخص تازگی قزل آلا مورد استفاده قرار گیرد.
در سال ۲۰۰۴، Gokoglu و همکاران مدت زمان ماندگاری ساردین مارینادشده را در نگهداری در دمای ۴ درجه سانتی گراد بررسی نمودندنتایج نشان داد که میزان TMA و TVB-N به طور قابل توجهی در طی نگهداری افزایش یافت ولی مقدار آنها در طی ۱۵۰ روز نگهداری پایین تر از حد قابل قبول بود.
در تحقیقی که توسط Dondero و همکاران درسال ۲۰۰۴ بر روی تغییرات کیفی ماهی آزاد (Salmo salar) دودی شده به روش سرد و متعاقباً بسته بندی شده در خلاء بوسیله سنجش فاکتورهای بیوشیمیایی، میکروبیولوژیکی و حسی در طول دوره نگهداری در درجه حرارت‌های متفاوت انجام گرفت. TVB، مقدار K، باکتریهای بی هوازی و هوازی و جنس لاکتوباسیلوس بهترین شاخص تازگی این محصول شناخته شدند در حالیکه HX، آمین‌های بیوژن، کل بار کلی فرمها،‌ کپکها و مخمرها در محدوده حرارتی ۰ تا ۸۰ درجه سانتی گراد شاخص های مناسبی برای فساد این محصول نبودند.
در سال ۲۰۰۴ ، Rodriguez و همکاران با بهره گرفتن از روش های حسی و میکروبی ارزیابی کیفی ماهی هیک اروپایی (Merluccius merluccius) نگهداری شده در یخ آبکی^[۴۹] را انجام دادند. نتایج بدست آمده در آنالیز حسی توسعه چشمگیر مدت زمان ماندگاری را از ۵ روز به ۱۲ روز در طی نگهداری در یخ آبکی در مقایسه با یخ ورقه نشان داد. همچنین تشکیل TMA نیز بطور قابل توجهی در گروه نگهداری شده در یخ آبکی بعد از ۱۲ زوز نگهداری پایین تر بود.
در سال ۲۰۰۴، Chouliara و همکاران اثر اشعه گاما را بر روی مدت زمان ماندگاری فیله های نمک زده و بسته بندی شده در خلاء ماهی سی بریم(Sparus aurata) را در طی نگهداری در سردخانه با توجه به تغییرات ارگانولپتیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی موجود در ماهی مورد مطالعه قرار دادند. نتایج نشان داد که اشعه تاثیر چشمگیری بر روی جمعیت باکتریایی داشت. همچنین میزان TMA نیز در نمونه های اشعه داده نشده نسبت به نمونه های اشعه داده شده (mg/100g 7/6) در طی نگهداری به آهستگی افزایش یافت و بر طبق ارزیابی حسی نمونه های اشعه داده شده نسبت به نمونه های داده نشده دارای مدت زمان ماندگاری بیشتری بودند.
در سال ۲۰۰۵ خصوصیات حسی و بیوشیمیایی ( pH، TMA-N،TVB-N و آمین‌های بیوژن ) ماهی تون چشم درشت (Thunnus obesus) نگهداری شده در یخ و اتمسفرکنترل شده توسط Ruiz-Capillas و Moral مورد بررسی قرار گرفتند. این محققین دریافتند که هیستامین، کدورین و آگماتین می توانند به عنوان شاخص کیفی ماهیان تون نگهداری شده در یخ و اتمسفرهای مورد نظر مورد استفاده قرار بگیرند و کدورین و آگماتین نیز شاخص مفیدی برای ارزیابی تازگی این ماهی هستند.
در سال ۲۰۰۵، Campos و همکارن تغییرات شاخص های حسی و میکروبیولوژیکی کیفیت در ماهی ساردین (Sardina pilchardus) نگهداری شده در یخ آبکی ازون دار و یخ آبکی تنها و یخ ورقه‌ای را بررسی نمودند. نتایج نشان داد که نگهداری در یخ آبکی ازون دار به طور قابل توجهی سبب کاهش در میزان بار باکتریایی مزوفیل های هوازی، باکتری های سرمادوست، باکتری ها بیهوازی در مقایسه با نمونه های نگهداری شده در یخ آبکی تنها و یخ ورقه‌ای می شود.
Castro و همکاران در سال ۲۰۰۶ تغییرات برخی شاخص های شیمیایی کیفیت (DMA, TMA, NH₃) را در ماهی سی باس اروپایی (Dicentrachus labrax) پرورشی را در دو آزمایش (A : از روز صفر تا ۲۱) ( B : از روز صفر تا ۲۸) مورد بررسی قرار دادند. در آزمایش اول در تمام مدت نگهداری هیچ تغییری در میزان فاکتورهای مذکور مشاهده نشد ولی در آزمایش دوم بعد از روزهای بیستم و بیست و دوم افزایش جزئی در میزان این فاکتورها مشاهده گردید.
Hozbor و همکاران در سال ۲۰۰۶، تغییرات میکروبی و ارتباط آن با شاخص های کیفیت را درماهی آزاد دریایی (Psedopercis semifasciata) نگهداری شده در یخ را مورد مطالعه قرار دادند. در این مطالعه یک ارتباط خوب بین بار باکتریهای خاص فساد و بازهای کل فرار مشاهده گردید، در حالی که میزان TMA خیلی به آهستگی در طی مدت نگهداری افزایش یافت.
در سال ۲۰۰۶ Rodriguez و همکاران ارزیابی کیفی کفشک ماهی پرورشی (Psetta maxima) نگهداری شده در یخ آبکی و یخ ورقه‌ای را با بهره گرفتن از روش های شیمیایی، حسی و میکروبیولوژیکی را بررسی نمودند. نتایج دست آمده با آنالیزهای حسی همبستگی خوبی را با تغییرات میکروبی و شیمیایی نشان داد و همچنین میزان تولید TMA و TVB-N و نیز بار میکروبی در نمونه های نگهداری شده در یخ آبکی نسبت به یخ ورقه‌ای کمتر بود.
در سال ۲۰۰۶، Rocco Rossano و همکاران اثر دمای نگهداری و زمان انجماد را بر روی میزان هیستامین ماهی آنچوی اروپایی را با بهره گرفتن از روش الکتروفورز موئینه بررسی کردند، نتایج نشان داد که میزان تولید هیستامین در دمای ۲۰درجه سانتی گراد به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. در حالی که انجماد بطور واضح این فرایند را متوقف یا کند می کند.
Kuda و همکاران (۲۰۰۶) شناسایی هیستامین و باکتریهای مرتبط با تشکیل دهنده هیستامین را در nukazuke ماهی با بهره گرفتن از روش رنگ سنجی میکروپلت انجام دادند، میزان هیستامین در فرآورده حاوی تعداد زیاد باکتریهای نمک دوست تجزیه کننده هیستامین کم بود و نتایج نشان داد که میزان هیستامین در این فرآورده تحت تاثیر میزان هیستیدین آزاد، باکتریهای نمک دوست تولید کننده و تجزیه کننده هیستامین می باشد.
همچنین در سال ۲۰۰۶، Horsfall Jnr و همکاران، میزان TVB و TMA تشکیل شده را در سه گونه ماهی تیلاپیا (Tilapia spp)، کفال طلایی (Mugil cephalus) و ماهی حوض طلایی (Carassius auratus) را در طی نگهداری در دمای ۴- درجه سانتی گراد بررسی نمودند.
فصل دوم
مواد و روشها
۲-۱- مواد مورد نیاز
برای ارزیابی کیفیت ماهی هامورمعمولی و سنجش آن با بهره گرفتن از برخی فاکتورهای‌شیمیایی و میکروبیولوژیکی به یکسری مواد به شرح زیر مورد نیاز می‌باشد:
۲-۱-۱- موادمصرفی جهت انجام آزمون میکروبی
محیط کشت نوترینت آگار مارک Merck، نمک طعام، آب مقطر ، پنبه، الکل، ساولن، تیغ اسکالپل، ورق آلومینیومی
۲-۱-۲- مواد مصرفی جهت آنالیز هیستامین
متانول، کلروفرم، بوتانول، اتر، n- هپتان، اسید کلریدریک (۲/۰ نرمال) همگی با درجه خلوص Liquid Chromatography، ‌بنزویل کلراید با علامت «for synthesis»، تری کلرواستیک اسید (۵ درصد)، همگی با درجه خلوص بالا محصول Merck آلمان، هیدروکسید سدیم،آب مقطر با درجه خلوص مخصوص HPLC (برای تهیه محلولها)، هیستامین خالص به عنوان استاندارد.
۲-۱-۲-۱- محلول استاندارد هیستامین
محلول استاندارد ذخیره^[۵۰] : ۱/۰ گرم از استاندارد هیستامین در ۱۰ میلی لیتر TCA^[51] ۵ درصد مخلوط گردید و محلول ذخیره با غلظتmg/ml 10000 تهیه و در یخچال نگهداری شد.
محلول استاندارد کاری^[۵۲] : ۱ میلی لیتر از محلول استاندارد ذخیره برداشته و با آب مقطر به حجم ۱۰ میلی لیتر رسانده تا محلول استاندارد کاری با غلظت mg/ml 1000 به دست بیاید. این محلول در یخچال به طور هفتگی نگهداری شد.
۲-۱-۳- مواد مصرفی جهت اندازه‌گیری TMA
محلول ۵/۷% تری‌کلرواستیک‌اسید، تولوئن بدون آب، فرمالدئید۲۰% ، آب مقطر
محلول اسید پیکریک :
الف) محلول ذخیره اسید پیکریک : ۲ گرم اسیدپیکریک در ۱۰۰ گرم تولوئن بدون آب
ب) محلول کاری اسید پیکریک : ۱ سی سی از محلول ذخیره اسیدپیکریک با ۱۰۰ سی سی تولوئن بدون آب حل شد
محلول‌کربنات‌پتاسیم : ۱۰۰ گرم کربنات پتاسیم در ۱۰۰ سی سی آب مقطر حل شد
۲-۱-۳-۱- محلول‌های استاندارد تری‌متیل‌آمین
۱- محلول‌ذخیره ۵۲/۱گرم تری‌متیل‌آمین با یک میلی‌لیتر اسیدکلریدریک (۳+۱) مخلوط شد و با آب مقطر به حجم ۱۰۰ میلی‌لیتر رسانده شد.
۲- محلول‌کاری mgTMA-N/ml01/0 یک میلی‌لیتر از محلول ذخیره به یک میلی‌لیتر HCL (3+1) اضافه گردید و با آب مقطر به حجم ۱۰۰ میلی‌لیتر رسانده شد.
۲-۲- وسایل و تجهییزات مورد نیاز
هاون چینی، پنس، قیچی، سینی، پلت یکبار مصرف با قطر ۸ سانتی متر، سمپلر (Eppendorf) ، سرسمپلر، رک سرسمپلر، لوله های L شکل پخش کننده، ارلن، بالن، لوله آزمایش، استوانه‌مدرج، پرگنه شمار، بن ماری، هود، اون، انکوباتور(۲۲ و ۳۷ درجه‌سانتی‌گراد)، ترازوی الکتریکی با دقت ۰۰۱/۰ و ۰۱/۰، اتوکلاو، چسب اتوکلاو، چسب کاغذی، چراغ بونزن، ارلن، پیپت حبابدار، یخچال، مخلوط کن (waring blender)، دستگاه pH متر، دکانتورهای ۲۵۰ سی سی شرکتPyrex، بشر، بالون حجمی، پیپت‌مدرج، لوله‌های مخصوص سانتریفوژ، چرخ‌گوشت، دستگاه سانتریفوژ ، دستگاه اسپکتروفتومتر UV-160، دستگاه HPLC، ، ظروف نمونه برداری (استریل)، مخلوط کن Vortex، صافی پشم شیشه، صافی میلی پور با قطر منافذ ۴۵/۰ میکرومتر، سرنگ میکرولیتری (۲۵ میکرولیتر) Hamilton.
۲-۳- روش کار
۲-۳-۱- بندر صیادی هندیجان در استان خوزستان
بندر صیادی هندیجان در جنوب شرق استان خوزستان، ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی ماهشهر و غرب شهرستان بهبهان، در حاشیه رودخانه زهره به ارتفاع ۵ متر از سطح دریا و در فاصله جغرافیایی ۳۰ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی نسبت به نصف النهار گرینویچ واقع شده است.میزان صید آبزیان این استان از خلیج‌فارس بالغ بر ۱۱۱۹۶ تن برآورد شده است که ۳/۴۷ درصد آن مربوط به این منطقه می باشد. (رونق، ۱۳۷۶).
بندر هندیجان سه صیدگاه مهم دارد که عبارتند از: سجافی، بحرکان و امامزاده عبدالله است که عمده صید در منطقه بحرکان صورت می گیرد که در فاصله ۱۳ کیلومتری از بندر هندیجان قرار دارد. بطور کلی ماهیگیری در استان خوزستان عمدتاً بافتی سنتی دارد و شامل گروه های مختلفی از جمله لنج ، قایقهای سنتی، خوربندها و صیادان موتورسیکلتی می باشد. در سال ۱۳۷۸ بیشترین میزان صید در استان خوزستان در بندر هندیجان ثبت شده که در حدود ۴۶% از صید کل در استان بوده است. پس از هندیجان، آبادان با ۱/۳۷% از صید کل استان، بیشترین میزان صید تخلیه شده را داشته است (محوری،۱۳۷۷).