پرسشنامه‌هایی هم برای ارزیابی وقایع روزمره زندگی (همانند از دست دادن اشیاء مورد علاقه،گرفتاریها و مشکلات اجتماعی و جر و بحث با دوستان) وجود داردکه مهمترین آن ها عبارتند از: مقیاس مشاجرات روزمره (کانر[۷۵]، لازاروس،۱۹۸۱) ارزیابی تجربیات روزمره زندگی (استون و نیل[۷۶]،۱۹۸۲). علاوه بر پرسشنامه‌هایی که پیرامون بررسی رویدادی استرس‌زای مهم زندگی و وقایع روزمره وجود دارد، مقیاس‌های دیگر نیز وجود دارند که به بررسی اضطراب، افسردگی و آشفتگی روانی در افراد می‌پردازند این مقیاس‌ها حاوی خرده مقیاسهایی است که اضطراب، افسردگی، ملالت و غمگینی و دیگر حالت‌های عاطفی منفی را در افراد مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار می‌دهند. ابزار مورد استفاده در این زمینه عبارتند از: پرسشنامه افسردگی بک (بک،۱۹۶۷) شاخص طبی (کرنل،۱۹۷۰)، پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ،۱۹۷۲)، مقیاس حالات عاطفی رتبه‌بندی شده (جاکوبز،۱۹۷۱)، پرسشنامه شخصیت مینه سوتا (هاتاوی، مک کینلی،۱۹۵۱)، چک لیست صفات خلق (نولیس[۷۷] ،۱۹۶۵)، حالت‌های خلقی (مک نایر[۷۸] ،۱۹۷۱). چنانچه از مشکلات روان‌سنجی و آماری در زمینه ساخت و اعتبار چنین مقیاسهایی صرفنظر کنیم باز هم عامل تفاوت‌های فردی در ارتباط بین رویدادهای استرس‌زا و واکنش‌های استرسی دخالت دارد. به هر حال هر چند مقیاسهایی پیرامون اندازه‌گیری فشارزاها وجود دارد که قادر به سنجش فشارزاها هستند لیکن نمراتی که افراد روی چنین مقیاسهایی به دست می‌آورند فقط تصویری جزیی از استرسهای موجود در زندگی افراد ارائه می‌دهد.
پیشینه تحقیق
پژوهشهای انجام شده در خارج کشور :
آرچر و لاسمین[۷۹] (۱۹۸۵) فشارزاهای اجتماعی و تحصیلی گروهی از دانشجویان را بررسی کردند. مشخص شد که بیشترین عوامل فشارزا در امتحانات، رقابت با همکلاسی‌ها، کمبود وقت، ارتباط با اساتید، محیط فیزیکی کلاس و انتخاب شغل آینده نهفته است. بیشترین فشارزاهای شخصی نیز بر کشمکش‌های خانوادگی، مشکلات مالی و تضادهای بین فردی متمرکز است.
ولگموس و بتز[۸۰] در سال ۱۹۹۱ با بررسی استرسورهای دانشجویی و اثر عزت نفس دانشجویان نشان دادند که با افزایش استرسهای زندگی ، عزت نفس آن ها کاهش می‌یابد.
هپنر و اندرسون[۸۱] (۱۹۹۱) ارتباط بین ارزیابی توانایی حل مشکل، استرس، ناامیدی وافکار خودکشی را در گروهی از دانشجویان دانشگاه میسوری مورد مطالعه قرار دادند. نتایج بیانگر این بودکه ارزیابی توانایی حل مشکل و استرسهای منفی زندگی، پیش‌بینی کننده های مستقل معنی‌داری از افکار خودکشی و ناامیدی بشمار می‌آیند. بدین سان که ارزیابی توانایی حل مشکل ۴/۱% از واریانس افکار خودکشی و ۲/۱۵% از واریانس ناامیدی را توجیه می‌کند. بنابرین ارزیابی توانایی حل مشکل مقدار قابل توجهی از واریانس را در بیش بینی ناامیدی توجیه می‌کند که این یکی نیز خود عامل راهنمایی در پیش‌بینی خودکشی بشمار می‌آید.
مالاتی و پارولکا[۸۲] (۱۹۹۲) به بررسی وضعیت اضطراب در دانشجویان پیش از امتحان پرداختند. بدین سبب نبض، فشارخون، زمان واکنش شنوایی (ART) مقاومت گالوانیکی بوست ۳۰ پسر و ۳۴ دختر دانشجو مورد اندازه‌گیری قرارگرفتند. این اندازه‌گیری در دو نوبت انجام شد. نخستین بار ۲ ماه قبل از امتحان بود و دیگری ۲۰ دقیقه پیش از زمان امتحان. نتایج نشان دادکه افزایش معنی‌داری در فشارخون و نبض دیده شد، حال آنکه کاهش معنی‌داری در زمان واکنش شنوایی، پاسخ گالوانیکی پوست قبل از امتحان در مقایسه با گروه کنترل بچشم خورد. به هر حال همبستگی معنی‌داری بین نبض و زمان واکنش شنوایی مشاهده شد.
ناگاتا و تاکی موتو[۸۳] (۱۹۹۳) پرسشنامه ۲۸ سؤالی سلامت عمومی (GHQ) را در مورد ۱۳۸ دانش‌آموز سال آخر دبیرستان و ۶۸۵ دانشجوی سال اول در شهر ناکازاکی ژاپن اجرا کردند. هدف از این پژوهش این بود که تفاوت دانشجویان و دانش‌آموزان را از لحاظ میزان استرس ناشی از رقابت در امتحانات ورودی به دانشگاه مورد بررسی قرار دهند. میانگین نمرات دانش‌آموزان پسر و دختر روی پرسشنامه GHQ به ترتیب ۳۳/۵ و ۰۷/۷ بود، حال آنکه برای پسران و دختران دانشجوی دانشگاه ۹۹/۳ و ۴۲/۴ بود. نتایج نشان داد که دانش‌آموزان دبیرستان از فشارزاهای روانی بیشتری در مقایسه با دانشجویان دانشگاه رنج می‌برند و دانش‌آموزان دختر از تپش و ا ضطراب بالاتری نسبت به دانش‌آموزان پسر برخوردار بودند. تحلیل عوامل نشان دادکه عامل‌های اول و دوم استرس دانش‌آموزان دبیرستان به ترتیب افسردگی و اضطراب شدید و بی‌خوابی بود، حال آنکه علائم روان تنی، نخستین عامل فشارزا در بین دانشجویان دانشگاه محسوب می‌شد.
وسترمن و گراندی[۸۴] (۱۹۹۳) به بررسی منابع عمده فشارزا در محیط دانشکده دندانپزشکی پرداختند. نتایج نشان داد که بین پسران و دختران در ۱۷ سؤال از پرسشنامه استرس محیط دانشکده دندانپزشکی تفاوت‌های معنی‌داری دیده شد. منابع ادراک شده استرس برای دختران به طور معنی‌داری بیشتر از پسران بود.
در یک بررسی دیگر شاکلا و تاندون[۸۵] (۱۹۹۴) ۴۰ پسر و ۱۰ دختر دانشجو را به منظور مطالعه استرس امتحان مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. نبض، فشارخون، ضربان قلب این افراد ۶ ماه قبل از امتحان و درست ۱۰ دقیقه پیش از امتحان اندازه گرفته شد. افزایش معنی‌داری در میزان نبض و فشارخون قبل از امتحان در مقایسه با گروه کنترل دیده شد لیکن تفاوت‌های معنی‌داری در ضربان قلب دو گروه به چشم نخورد.
کاروس، گیز و موس[۸۶] (۱۹۹۶) در اشاره به به عوامل استرس‌زا در دوران دانشجویی بر اهمیت نقش محدودیت زمانی دانشجو در دستیابی به دانش گسترده تأکید نموده‌اند.
|
[جمعه 1401-09-25] [ 06:11:00 ب.ظ ]
|
