توزیع محدود پرسشنامه و انجام اصلاحات لازم
اصلاحات با توجه به نظر اساتید راهنما و مشاور
اصلاحات و تائید خبرگان صنعت
غربالگری پرسشنامه
اصلاحات و تائید اساتید راهنما و مشاور
توزیع پرسشنامه نهایی
شناسایی و رتبه بندی عوامل با بهره گرفتن از تکنیک ANP
نمایشگر ۱-۳٫ مراحل انجام پژوهش
۴-۳ روش­شناسی پژوهش
روش­شناسی از دیدگاه­ های مختلف تعریف شده است که اگر از دیدگاه­ های مختلف بگذریم، روش­شناسی (فارغ از ابعاد فلسفی آن) به مجموعه ­ای به هم پیوسته از قواعد، اصول وشیوه­های معمول در­یک رشته از دانش اطلاق می­ شود.(خاکی، ۱۳۸۳)
روش پژوهش وسیله ­یا طریقه­ی تعیین این امر است که چگونه­یک گزاره­ی پژوهش مورد تایید قرار می­گیرد­یا رد می­ شود. به عبارت دیگر، روش پژوهش چهارچوب عملیات­یا اقدامات جستجوگرایانه برای تحقق هدف پژوهش و جهت آزمودن فرضیه­یا پاسخ دادن به سؤال­های پژوهش را فراهم می ­آورد. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۴، ۲۲) روش پژوهش می ­تواند به اشکال مختلفی تقسیم بندی گردد: در نوع اول روش به دو دسته کمی^[۱۶۹] و کیفی^[۱۷۰] تقسیم می­ شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پژوهش کیفی
پژوهش کیفی­ یک پژوهش تفسیری است، بنابراین سوگیری­ها، ارزش­ها و قضاوت­های پژوهشگر روی گزارش وی تاثیر می گذارد. به عبارت دیگر پژوهش ارزشی است و برخی از پژوهشگران کیفی، آن را مزیت پژوهشات کیفی و رمز مشکل گشایی طرح کیفی می­دانند. (لاک و همکاران، ۱۹۸۷) به عبارت دیگر پژوهشات کیفی، توصیفی است که در آن پژوهشگر به فرایند معنی و درک حاصل از واژگان و تصاویر تمایل دارد. ( ازکیا و دربان آستانه، ۱۳۸۲، ۲۹۵) و این پژوهش جز پژوهشات کیفی دسته بندی می­ شود.
پژوهش کمی
این قبیل پژوهشات ریشه در مکتب اثبات گرایی دارند و دانشمندان این مکاتب علاقمند به تبدیل اطلاعات پژوهش به صورت نمادهای ریاضی به منظور استفاده از قابلیت تحلیل­ها­ی آماری و ریاضی برای توصیف و تحلیل پدیده ­های اجتماعی می­باشد. اکثر روش­های پژوهش در علوم اجتماعی گرایش به کمی­کردن ­یافته­های پژوهش دارند که از آن جمله می­توان به پژوهشات آزمایشی، پیمایشی و بسیاری از پژوهشات اسنادی اشاره کرد. این دو دسته پژوهش مکمل همدیگر می­باشند و در شناخت پدیده ­ها می ­تواند به شکل توام به کار روند. در دسته بندی نوع دوم روش به دو دسته : گذشته نگر- آینده نگر و نتیجه گرا و تصمیم گرا تقسیم بندی می­ شود. به طور کلی چنانچه داده ­های گردآوری شده در رابطه با رویدادهایی باشد که در گذشته رخ داده است طرح پژوهش را می­توان گذشته نگر^[۱۷۱] تلقی کرد. در صورتی که داده ­های مورد نیاز پژوهشگر درباره رویدادهایی باشد که پژوهشگر باید رخداد آن­ها را طی دستکاری­هایی نسبت به­یک متغیر به وجود آورد و­ یا به طور کلی متغیر مورد مطالعه چنان باشد که مشاهده آن در آینده میسر باشد در این صورت طرح پژوهشی آینده نگر^[۱۷۲] تلقی می­ شود. و منظور از پژوهشات نتیجه گرا پژوهشاتی هستند که هدف پژوهشگر صرفا ً­یافتن پاسخ به مسئله ای است که هیچ گونه کاربردی بلافاصله بر آن مترتب نمی ­باشد. در حالی در پژوهش تصمیم گرا هدف پژوهشگر ­یافتن پاسخ مسئله ای است که نتیجه آن بلافاصله می ­تواند در تصمیم ­گیری مورد استفاده قرار گیرد. (سرمد و همکاران، ۷۸، ۱۳۸۴) به طور کلی روش­های تحقیق در علوم رفتاری را می تواند با توجه به دو معیار هدف تحقیق و نحوه جمع آوری داده ­ها تقسیم بندی نمود.
۱-۴-۳ الف) دسته بندی پژوهشات بر حسب هدف
پژوهشات علمی ­براساس هدف پژوهش به سه دسته تقسیم می­گردد: پایه(بنیادی)، کاربردی و پژوهش و توسعه. تحقیقات پایه^[۱۷۳]: این تحقیات در انتزاعی ترین شکل خود، به منظور ایجاد و پالایش نظریه ­ها صورت می­گیرند. در این نوع تحقیقات، مسئله از حوزه اجرایی واقعی ناشی نشده است. هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه ­ها، تبیین روابط بین پدیده ­ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است. تحقیقات بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می پردازد و درصدد توسعه مجموعه دانسته ­های موجود درباره اصول و قوانین علمی است. (خاکی، ۱۳۸۳ )
پژوهشات کاربردی^[۱۷۴]: تحقیق کاربردی در جهت اجرایی کردن نظریات و نگرش­ها ی علمی استفاده می­شوند. هدف از تحقیق کاربردی دستیابی به پیامد­های عملی، پیدا کردن راه حل برای مسایل واقعی وتوسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص و روش انجام کارهای عملی است. (حسن زاده، ۱۳۸۳، ۱۳۹)
پژوهش و توسعه^[۱۷۵]: هدف اساسی این نوع پژوهشات تدوین­ یا تهیه­ برنامه­ ها، طرح­ها و امثال آن است، به طوری که ابتدا موقعیت نامعین خاصی مشخص شده و براساس­ یافته­های پژوهشی، طرح ­یا برنامه­ی ویژه­ی آن تدوین و تولید می­ شود. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۴، ۷۹)
این پژوهش برمبنای تقسیم بندی براسای هدف از جمله پژوهشات کاربردی محسوب می­ شود.
۲-۴-۳ ب) دسته بندی پژوهشات بر حسب نحوه و زمان گردآوری داده ­ها (طرح پژوهش)
پژوهش تاریخی
پژوهش پیمایشی
پژوهش آزمایشی
پژوهش تاریخی^[۱۷۶]: در صورتی که پاسخ مسئله به زمان گذشته مربوط باشد، در آن صورت، از روش تاریخی استفاده می­ شود. پژوهش تاریخی با توصیف انتقادی و تحلیل رویدادهای گذشته برای شناخت و درک بهتر رویدادها در زمان حال سروکار دارد. و فراتر از این، متضمن روش کار و شیوه ای است که به نوعی مکمل مشاهده بوده و در جریان آن مورخ درصدد آزمون واقعیت گزارش­هایی بر می ­آید که از مشاهدات دیگران به دست آمده است. (درما و بیرد، ۱۹۸۱)
پژوهش پیمایشی^[۱۷۷]: پیمایش روشی در پژوهش می­باشد که فراتر از­یک فن خاص در گردآوری اطلاعات است و هدف آن اکتشافی، توصیفی و­ یا تبیینی است هرچند عمدتاً در آن از پرسشنامه استفاده می­ شود اما ابزار دیگری از قبیل مصاحبه ساختمند، مشاهده، تحلیل محتوا و غیره هم کاربرد دارد. مشخصه روش پیمایش، مجموعه ساختمند ­یا منظمی­از داده­هاست که آن را «ماتریس صفت ویژگی» می­گویند. هر مورد از آن برحسب متغیر گردآوری می­ شود و با کنار هم گذاشتن این اطلاعات به مجموعه ساختمندی از داده ­ها می­رسیم. با این همه تا جایی که بتوان ویژگی هر مورد را بر حسب متغیر به دست آورد لزومی ­ندارد که گردآوری داده ­ها خیلی ساختمند باشد، از آنجا که پرسشنامه ساده ترین راه تهیه ماتریس داده ­های ساختمند است، لذا رایج ترین ابزار مورد استفاده در پژوهش پیمایشی است، اما ضرورتاً پیوندی بین پژوهش پیمایشی و پرسشنامه وجود ندارد. (خاکی، ۱۳۸۳، ص ۱۰۸-۱۰۹)
پژوهش آزمایشی^[۱۷۸]: اگر پاسخ مسئله به زمان آینده مربوط باشد، از پژوهش تجربی استفاده می­ شود. هر گاه پژوهشگر به کار تازه ای دست بزند تا تغییراتی در شرایط فعلی ایجاد نماید، به پیش بینی رویدادهای آینده نیز علاقمند شده و این­یک روش تجربی است زیرا هدف از این کار، تلاش برای ایجاد وضعیتی تازه بر اساس تجربه و آزمایش و مطالعه آن در شرایطی کنترل شده به منظور رسیدن به پیش بینی­های قابل تعمیم تر می­باشد. (کومار، ۱۳۷۴)
با توجه به مطالب بیان شده این پژوهش از حیث نحوه گردآوری داده ­ها از نوع پژوهشات پیمایشی- توصیفی به شمار می­رود.
۵-۳ جامعه آماری
با توجه به تعریف، ­یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ­ای از افراد ­یا واحد­ها که دارای حداقل ­یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی ­یک جامعه آماری است که پژوهشگر تمایل دارد درباره صفت (صفت ها) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. (سرمد و همکاران، ۱۷۷)
در این پژوهش گروه خبرگان صنعت روانکارها در ایران که اغلب در چهار شرکت اصلی و بزرگ ایران (ایرانول، بهران، پارس و سپاهان) درحال فعالیت بوده ­یا هستند به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده اند. که بخشی از این افراد از مدیران و متخصصان این چهار شرکت و برخی درصنف و گروهی دیگر هم به طور مستقل در حال فعالیت می­باشند.
۶-۳ نمونه آماری
در این پژوهش به دلیل آنکه پاسخگویی به پرسشنامه نیازمند تخصص، آگاهی و تجربه کافی در صنعت می­باشد و داده ­های جمع آوری شده در زمره داده ­های کیفی گنجانده می شود، از اهمیت و حساسیت بالایی برخودار است. و نتایج تحلیل چنین داده­هایی به کیفیت اطلاعات آن بستگی دارد، بنابراین پس از مشورت با مدیران و مشاوران چهار شرکت، ۴۲ نفر از افراد خبره و شایسته که شناخت لازم در این زمینه را داشتند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و پرسشنامه­ مذکور جهت پاسخگویی در اختیار آن­ها گذاشته شد.
۷-۳ روش گرد آوری اطلاعات
برای گردآوری اطلاعات روشها و ابزارهای مختلفی وجود دارد که این روش­ها نه فی نفسه بهترین اند و نه بدتر از روش­های دیگر، همه چیز به هدف پژوهش، مدل تحلیلی و خصوصیات میدان تحلیل بستگی دارد. (کیوی وهمکاران، ۱۳۸۵)، پژوهشگر باید با توجه به شناختی که از پژوهش دارد روش و ابزار مناسب برای گردآوری و تحلیل اطلاعات را انتخاب کند. به طور کلی چهار ابزار برای این منظور وجود دارد:
۱-۷-۳ روش­های کتابخانه ای
پژوهشگر در ابتدای پژوهش نیاز به مطالعه و شناخت زمینه­ فعالیتی اش دارد. اما آنچه پژوهشگران در ابتدای کار پژوهشی دچار آن می­شوند کتاب زدگی و آمار زدگی می­باشد که از بلعیدن سریع و حریصانه­ی مقدار زیادی کتاب، مقاله ­یا داده ­های آماری به بار می ­آید که برای جلوگیری از آن، پژوهشگر باید اندکی کتاب را با دقت انتخاب کند و بطور عمیق بخواند و چند نمونه داده ­های آماری را با حوصله تعبیر و تفسیر کند. (کیوی و همکاران، ۱۳۸۵)
روش­های کتابخانه­ای در تمامی­ پژوهشات علمی ­مورد استفاده قرار می­گیرد، ولی در بعضی از آن­ها در بخشی از فرایند پژوهش از این روش استفاده می­ شود و در بعضی از آن­ها موضوع پژوهش از حیث روش، ماهیتاً کتابخانه­ای است و از آغاز تا انتها متکی بر­یافته­های پژوهش کتابخانه­ای است.
در پژوهشاتی که ظاهراً ماهیت کتابخانه­ای ندارند نیزپژوهشگران ناگزیر به استفاده از روش­های کتابخانه­ای در پژوهش خود هستند. در این گروه پژوهشات، پژوهشگر باید ادبیات و سوابق مسئله و موضوع پژوهش را مطالعه کند. در نتیجه باید از روش کتابخانه­ای استفاده کند و نتایج مطالعات خود را در ابزار مناسب اعم از فیش، جدول و فرم، ثبت و نگهداری نماید و در پایان کار نسبت به طبقه بندی و بهره برداری از آن­ها اقدام کند. (حافظ نیا، ۱۳۸۶، ۱۶۴)
آشنایی با افکار و آثار جدید و قدیم متفکرین به پژوهشگر کمک می­ کند که افق اندیشه­هایش را بگستراند و از مرز تعبیرهای کهنه و زمان باخته فراتر برود و چنین معرفتی استعداد و دید انتقادی را در پژوهشگر پرورش می­دهد و او در زندگی اجتماعی چیزهایی می­بیند که دیگران نمی­بینند، معانی را در می­یابند که دیگران در نمی­یابند و لذا پرسش­هایی را مطرح می­ کنند که از مخیله­ی دیگران نمی­گذرد. (کیوی و همکاران، ۱۳۸۵)
در این پژوهش نیز برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از مطالعات کتابخانه­ای به طور گسترده ای استفاده شده است. این مطالعات شامل بررسی پایان نامه­ ها و پژوهش­های موجود و مرتبط با موضوع، مقالات و کتب لاتین و فارسی مرتبط، مجلات علمی ­و همچنین از اینترنت برای دستیابی به­یافته­ ها و اطلاعات جدید بوده است
۲-۷-۳ مصاحبه^[۱۷۹]
این ابزار گردآوری داده ­ها، امکان برقراری تماس مستقیم با مصاحبه شونده را فراهم می ­آورد و با کمک آن می­توان به ارزیابی عمیق تر ادراک­ها، نگرشها، علایق و آرزوهای آزمودنی­ها پرداخت. از سوی دیگر مصاحبه ابزاری است که امکان بررسی موضوع­ها­ی پیچیده، پی گیری پاسخ­ها ­یا پیداکردن علل آن و اطمینان ­یافتن از درک سؤال از سوی آزمودنی را فراهم می­سازد.
برای آنکه مصاحبه دارای کارایی بوده و در رسیدن به هدف­های پژوهش به پژوهشگر ­یاری نماید، توجه به نکات زیر ضروری است:
ایجاد جوی دوستانه
توجه و علاقه مصاحبه گر