یک سیستم اطلاعاتی مدیریت نوعی سیستم اطلاعاتی موجود در سطح مدیریت یک سازمان است که در وظایف برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری با فراهم آوردن گزارش های خلاصه و ویژه، مدیران را یاری می رساند. نیازهای اطلاعاتی مدیران، بر حسب ماهیت کار و سطح سازمانی آنها و هدفی که دنبال می کنند، متفاوت است. به طور کلی، مدیران سطوح بالاتر، کمتر از مدیران سطوح پایین تر یا کارشناسان به جزئیات موضوع توجه و نظر دارند. به عبارت بهتر افق دید و نگرش مدیران سطوح فوقانی نسبت به سازمان و مأموریت هایش به مراتب وسیع تر از مدیران سایر سطوح است. بنا بر این، اطلاعاتی که در اختیار این دسته از مدیران قرار می گیرد، باید متناسب با چنین وسعت نظر و کل نگری باشد. از طرفی باید به وضوح معلوم گردد که چگونه سیستم های اطلاعات مدیریت جدید می تواند ساختار سازمانی و مسؤولیت های اجرایی را تغییر دهند و چگونه سیستم جدید در شغل هر یک از کارکنان تأثیر خواهد گذاشت. مدیران اجرایی برنامه ای معین و مشخص در دست دارند ولی مدیران عالی سازمان درگیر با مسائل و موقعیت های مبهم و نامطمئن هستند که ضروری است سطح مدیریت از تکنولوژی اطلاعات مناسب بهره مند شود. ساختار سازمانی نیز باید به گونه ای طراحی شود که اطلاعات مناسب و به موقع در اختیار مدیران قرار گیرد. سیستم اطلاعات مدیریت و سیستم پشتیبانی تصمیمات چنین نقشی را ایفا می کنند. نظام اداری فعلی به علت نارسایی ها و ابهامات موجود در سیستم ها، فرآیندها و رو شهای انجام کار، غیرمدون بودن روابط و رفتارها و غیر شفاف بودن عملیات و نیز تنوع و تعدد قوانین و مقررات سنتی و ناکارآمد حاکم، همچنین حاکمیت عادات و سلایق مجریان به گونه ای است که ضرورت تدوین و بهبود فرآیندها و رو شهای انجام کار و اتوماسیون فعالیت ها و بهره گیری از
فن آوری های مناسب را اجتناب ناپذیر می سازد( نکویی و دیگران،۱۳۸۷: ۲).
اگر نقش سیستم های اطلاعاتی را تامین اطلاعات مورد نیاز کاربران، بخصوص مدیران بدانیم، باید در نظر داشت که نیاز اطلاعاتی مدیران در سطوح مختلف متفاوت است. به سخن دیگر، در طراحی سیستم های اطلاعاتی باید سطوح مختلف مدیران را در نظر داشته باشیم، زیرا این امر هم بر منابع اطلاعات و هم بر نحوه ارائه آن تاثیر گذار است. سطوح مدیریت عبارتند از: ۱) مدیریت عملیاتی؛ ۲) مدیریت میانی؛ و ۳) مدیریت ارشد (کونتز و همکاران، ۱۳۸۰: ۵). مدیران ارشد نسبت به مدیران سطوح پائین تر تاکید بیشتری بر اطلاعات بیرونی سازمان دارند، در حالی که مدیران سطوح اجرائی بیشتر به اطلاعات داخلی توجه دارند (رهنورد و دیگران، ۱۳۸۲ : ۴۹). مدیران ارشد با توجه به ماهیت شغل آنها ترجیح می دهند که اطلاعات به طور خلاصه باشد، در حالی که مدیران اجرائی به اطلاعات کامل و دقیق احتیاج دارند.
نمودار۲-۱ : تاثیر سطوح مدیریت بر منبع اطلاعاتی و شکل ارائه آن

منبع(صرافی زاده و دیگران،۱۳۸۰: ۵۶)
سیستم اطلاعات مدیریت، سامانه سازمان یافته و ابزار مناسبی است که اطلاعات به هنگام، صحیح و خلاصه شده را در موقع مناسب به تصمیم گیرندگان سازمان ارائه داده و امکان تصمیم گیری صحیح و دقیق را برای مدیران سازمان فراهم می سازد. هدف نهایی ازایجاد سیستم ها گردآوری، پالایش، تجزیه و تحلیل، پردازش، فشرده و تلخیص کردن، ذخیره کردن و سرانجام انتقال تمامی اطلاعات گذشته و حال سازمانها و پدیده های مرتبط با آنها، در یک بانک اطلاعاتی متمرکز با امکان دسترسی سریع برای مدیران آنها است. در یک سیستم اطلاعاتی مدیریت مشخص می شود که در سازمان:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اطلاعات چه چیزی (چه اطلاعاتی)؟
اطلاعات برای چه کسی؟
اطلاعات در چه زمانی؟
اطلاعات به چه شکلی؟
اطلاعات به چه وسیله ای؟
باید تأمین و منتقل شود(سن و لاودن،۱۳۸۲: ۲۴۵).
سیستم های اطلاعاتی مدیریت موجبات افزایش آگاهی های مدیران و حتی کارشناسان سطوح مختلف سازمان را فراهم ساخته، با طرح مفاهیم جدید نه تنها حیطه دانش آنها را در مورداینکه قادر به انجام چه کارهایی و اتخاذ چه تصمیم هایی خواهند بود وسعت می بخشد، بلکه آنان را درهرچه بهتر انجام دادن مسوولیتها و فعالیتهایشان یاری می نماید.
۲-۲ معرفی انواع سیستم های اطلاعاتی و سیستم اطلاعات مدیریت
با توجه به مقدمه فوق ملاحظه می شود که سیستم های اطلاعاتی یکی از ابزارهای مناسبی هستند که دراختیار سازمانها قرار دارند و سازمانها می توانند به کمک این ابزارها در جهت دستیابی به اهداف و افزایش کارایی و بهره وری خود استفاده نمایند.
سیستم های اطلاعاتی انواع مختلفی دارند و در جایگاه های مختلفی در سازمان از آنها بهره گیری
می شود. در تعیین انواع سیستم های اطلاعاتی و دسته بندی آنها نگرشهای متفاوتی وجود دارد. اما در اکثراین دسته بندی ها با عناوینی همچون: سیستم اطلاعات مدیریت، سیستم اطلاعات مدیران عالی [۸]، سیستم اطلاعات پشتیبانی تصمیم گیری (تصمیم یار )[۹]، سیستم های خبره (متخصص) [۱۰]، سیستم های پشتیبانی گروه کار[۱۱]، سیستم های اطلاعات پردازش عملیات (رخدادها)[۱۲] و سیستم های اتوماسیون اداری [۱۳]، برخورد می شود . در اکثر این تعاریف سیستم های اطلاعاتی را مجموعه ای از: افراد (کاربران، راهبران، طراحان)، داده ها، روشها[۱۴] و نرم افزارها[۱۵] ، سخت افزارها[۱۶] و ابزار[۱۷] می دانند. براساس همه این تعاریف افراد و به تعبیری انسان رکن اصلی و اساسی در سیستم های اطلاعاتی محسوب می گردد. در صورتی که این عامل اصلی، نقش و وظیفه خود را به خوبی ایفا ننماید، به طور قطع در کارآیی و بهره وری سیستم های اطلاعاتی باید شک نمود. به این لحاظ و به دلیل اهمیتی که این عامل در هریک از مراحل فرایند ایجاد و بکارگیری سیستم های اطلاعاتی دارد (یعنی مراحل مطالعات امکان پذیری[۱۸]، برنامه ریزی[۱۹] ، تجزیه و تحلیل نیازها[۲۰]، طراحی[۲۱]، برنامه نویسی و ساخت،[۲۲] استقرار و پیاده سازی،[۲۳] آزمایش[۲۴]، اجرا و بهره برداری [۲۵] و نگهداری و توسعه[۲۶] ، تحقیق و بررسی پیرامون این موضوع به ویژه درکشور ما مفید فایده به نظر میرسد.به ویژه آنکه شرایط فرهنگی واجتماعی کشور ما با کشورهای غربی که خاستگاه این سیستم ها بوده اند تفاوت اساسی دارد(قاضی زاده، ۱۳۸۵: ۵-۳).
۲-۳ سیر تحول کاربرد سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
در این قسمت سیر تحول سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات از منظرهای متفاوت به طور اجمالی معرفی می شود. سیر تحول تکنولوژیک و سخت افزاری در این حوزه را میتوان به پنج دوره تقسیم کرد :
۱- عصر نخستین: سال های پیش از ۱۹۶۰
۲-عصر کامپیوترهای مین فریم[۲۷]: دهه ۶۰و۷۰
۳-عصر پیش از کامپیوترهای شخصی: دهه ۶۰و۷۰میلادی
۴-عصر کامپیوترهای شخصی:اواخر دهه ۷۰ و دهه ۸۰میلادی
۵- عصر شبکه:دهه ۹۰میلادی تاکنون (اعرابی و دیگران، ۱۳۸۹: ۵).
نمودار۲-۲. اعصار گوناگون کامپیوتر
منبع(اعرابی و دیگران، ۱۳۸۹: ۵)
در روزهای نخستین به کارگیری کامپیوتر در سازمان، معماری اصلی متشکل از دو جزء اساسی کامپیوترهای مین فریم و پایانه های متصل به آن بود، اما این معماری در طی سال ها و با توسعه زیرساخت ها و فناوری ها تغییر نمود، به طوری که در دهه۸۰ میلادی معماری رایج سیستم های کامپیوتری شخصی توزیع شده بود و در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰میلادی به صورت سیستم های کامپیوتری خدمت دهنده/
خدمت گیرنده[۲۸] در آمد و اکنون نیز با معماری پیچیدهتری روبهرو هستیم که از امکانات شبکه اینترنت و
سیستم های کامپیوتری خدمت دهنده/ خدمت گیرنده به نحو مناسبی استفاده می کند. از منظری دیگر، همانطور که گفته شد، کاربردها و کارکردهای سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در سازمان ها نیز دچار تحول و تغییر شده است. از این منظر سه عصر متفاوت قابل شناسایی است. وارد و پپارد (۱۹۹۰) این سه عصر را «عصر پردازش داده ها» ، «عصر سیستم های اطلاعات مدیریت» و «عصر سیستم های اطلاعات استراتژیک» نامگذاری کرده اند. اهداف اساسی به کارگیری سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در هر یک از این اعصار متفاوت است. در عصر پردازش داده ها، هدف، بهبود کارآیی عملیاتی به وسیله اتوماسیون فرایندهای اطلاعات و داده محور بود. در عصر سیستمهای اطلاعات مدیریت، هدف افزایش اثربخشی مدیریت به وسیله فراهم نمودن اطلاعات و برآوردن نیازهای اطلاعاتی مدیران برای تصمیم گیری بود، برخی از صاحبنظران (گالیرز و سیموگی، ۱۹۸۷) نام عصر «خدمات مدیریت»[۲۹] را بر این دوره نهاده اند. در سومین دوره، یعنی عصر سیستم های اطلاعات استراتژیک، هدف سازمان ها از به کارگیری سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات، بهبود و ارتقا رقابت پذیری از طریق تغییر در الگو و ماهیت اداره کسب و کار بوده است. ویژگی های هر یک از اعصار در جدول ۲-۱ نشان داده شده است. تغییر و تحول در سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات تنها مختص به سخت افزارها، نرم افزارها و کاربردهای آن در سازمانها نبود، بلکه روش ها و رویکردهای طراحی و توسعه سیستم های اطلاعاتی نیز دچار تغییراتی گردید. در ابتدای طراحی و توسعه سیستم ها، با رویکردی مهندسی و نگرشی کارکردگرا و ساختارمند مواجه بودیم، ولی برخی از پژوهشگران دوراندیش مانند کلارک، لند و مامفورد در انگلستان، آگارین در آمریکا، اندرسون در دانمارک، سیبورا در ایتالیا و دیگران، با زیر سوال بردن رویکردهای تقلیل گرا و مهندسی در طراحی سیستم ها، رویکردهای نوین و جدیدی را برای خلق و طراحی سیستم های اطلاعاتی ابداع نمودند. ویژگی مشترک آنها توجه و تمرکز بیشتر به مسائل انسانی و اجتماعی در هنگام طراحی و توسعه سیستم ها بود. آنها تأکید داشتند که سیستمهای اطلاعاتی، سیستم های مهندسی و کارکردگرا نیستند و نباید آنها را تنها از رویکرد سخت یا مهندسی نگریست بلکه سیستمهای اطلاعاتی، سیستم هایی اجتماعی و متشکل از انسان ها هستند که در محیط و زمینه سازمان طراحی و توسعه می یابند و در نهایت در همین محیط نیز کار می کنند. خلق روش هایی مانند اتیکس[۳۰]، دیدگاه چند گانه[۳۱] و به کارگیری روش های «برنامه ریزی تعاملی»[۳۲] ایکاف و «روش شناسی سیستم های نرم»[۳۳] چک لند در تحلیل و طراحی سیستم ها شاهدی بر این مدعا هستند(اعرابی و دیگران،۱۳۸۹: ۸).
جدول ۲-۱. ویژگی های اعصار سیستم های اطلاعاتی

عصر پردازش داده ها

عصر سیستم های اطلاعات مدیریت

عصر سیستم های اطلاعات استراتژیک

ماهیت فناوری

کامپیوترها

فرایندهای توزیع شده

شبکه ها

جدا از هم

به هم متصل

یکپارچه و مجتمع

محدودیت سخت افزاری

محدودیت نرم افزاری

محدودیت
چشم انداز، ذهنیت و مهارت های کارکنان

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...