نقطه مقابل انرژی الاستیک پرزها، انرژی استهلاکی یا میرا شدن می­باشد که یک انرژی مرده یا اتلافی است که صرف اصطکاک داخلی پرزها می­گردد و در بازگشت پذیری پرزها سهمی ندارد. اصطکاک داخلی بیشتر باعث گرمای بیشتر و افت ارتجاعیت می­گردد. انرژی استهلاکی از تفاوت انرژی فشردگی از انرژی الاستیک پرزها محاسبه می­ شود. نسبتφ نیز به عنوان ضریب میرایی جهت، انرژی باقیمانده با تقسیم انرژی استهلاکی به انرژی کل فشردگی تعریف می­گردد.
φ = WD/W2m×۱۰۰%

شکل ۲-۱۱. انرژی اتلافی
۲-۶-۴-۲-۷ درصد افت ضخامت
یکی از عوامل تنزل کیفیت فرش ها افت ضخامت پرزهای آن در حین استفاده و یا تغییرشکل پرزها در فشار می باشد. بواسطه این کاهش ضخامت، حالت و شرایط استقرار پرزها یا ترکیب بافت پرزهای فرش تغییر کرده و باعث افت ظاهر فرش نسبت به ظاهر اولیه اش می گردد، علاوه براین خیلی از خواص فرش از جمله قابلیت ارتجاعیتش در سیکلهای بعدی بارگذاری نیز تنزل خواهد داشت. فرسایش پرزهای فرش در برابر عوامل ساینده نیز افت ضخامت فرش را نه بواسطه خوابیدگی پرزها، بلکه بواسطه شکستگی و ریزش الیاف از نخ پرز ایجاد خواهد کرد. دلایل افت ضخامت فرش همان دلایل عدم ارتجاعیت کامل پرزها می باشد که افت مشخصات پرزها در اثر سایش بواسطه خستگی و شکستن الیاف و ریزش الیاف آزاد از نخ پرز را نیز باید به آن اضافه نمود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

h2 = () × ۱۰۰ = () × ۱۰۰

شکل ۲-۱۲. درصد افت ضخامت
۲-۶-۴-۲-۸ مدول فشاری
مدول فشاری فرش همان سختی یا مقاومت پرزهای فرش در برابر بار فشاری اعمالی می باشد که معمولاً در یک سیستم الاستیک مدول اولیه از شیب قسمت خطی نمودار بارگذاری تعیین می گردد.ضریب سختی فشاری یا مدول بالاتر در فرش ها، تغییر شکل کمتر و ارتجاعیت بهتر را حاصل خواهد کرد“Wu, J., Pan, N., Williams, K.R., 2007″
E =

شکل ۲-۱۳. مدول فشاری
۲-۷ سایر خواص مورد انتظار فرش­ها
۲-۷-۱ زیردست[۴۵] فرش
زیردست همان احساس و ادراکات روانی از حس لامسه انسان در تماس یا تحریک فیزیکی ناشی از ویژگی­های مکانیکی کالا می­باشد که ارتباط مستقیمی با خواص فشاری، مشخصات و کیفیت ترکیب سطحی، اصطکاک و عواملی مثل ضخامت، وزن و حتی خواص حرارتی آن کالا دارد“Carnaby, G.A., Wood, E.J., 1989″
۲-۷-۲ خواص اصطکاکی فرش
رفتار اصطکاکی منسوجات مختلف بطور زیاد وابسته به خواص سطحی(صافی و همواری سطح) و نوع کاربرد آنها می­باشد. برای منسوجات پرزدار مثل فرش خواص اصطکاکی مشابه نوازش کردن پرزها ارزیابی می­گردد. بطورکلی فاکتورهای موثر در خواص اصطکاکی منسوجات پرزدار عبارتند از: فشار، رطوبت نسبی، سرعت، درجه حرارت، نرم­کننده استفاده شده، مسیر خاب پرزها و خواصی از نخ پرز مانند طول لیف، نمره نخ و تاب نخ“Nishimatsu, T.,Sawaki, T., 1984″
۲-۷-۳ خواص خمشی
خواص خمشی الیاف مصرفی در منسوج در بیشتر خواص آن از جمله سفتی، زیردست، افتایش و بازگشت از چین و چروک تأثیرگذار می­باشد. عوامل موثر در سختی خمشی فرش دستباف را می­توان به دو گروه تقسیم نمود: گروه اول عواملی است که مرتبط با ساختار فرش می­باشند از جمله تراکم پرز، شیوه تولید، نوع گره، ارتفاع پرز و … و گروه دوم که به خصوصیات نخ­های تشکیل دهنده فرش مربوط می­ شود، مانند جنس الیاف، تعدادلا، مقدار تاب و نمره نخ. با اندازه ­گیری سختی خمشی فرش بسیاری از عوامل دیگر بطور غیرمستقیم ارزیابی می­گردند لذا می­توان آنرا جزو عوامل کیفی فرش به شمار آورد.
۲-۷-۴ پایداری ابعادی
کاربرد و مصرف فرش­ها بعنوان کفپوش ارتباطی با شرایط آب و هوایی و مناطق خاص جغرافیایی دارد. شرایط مختلف دما و رطوبت و حتی شرایط توزیع نایکنواخت حرارت(مانند پهن­شدن بر روی لوله­های شوفاژ زیر کف، در مقابل شومینه) بر خواص ابعادی فرش تأثیرگذار می­باشند. منظور از پایداری ابعادی فرش، ثبات در برابر شرایط محیطی خاص و نیروهای اعمالی در حین استفاده، و جلوگیری از چین­خوردگی[۴۶]، جمع­شدگی و مودار­شدن[۴۷] می­باشد. این تغییرات ضمن بدشکل شدن فرش و پس از استفاده و قدم­زدن بر روی آن باعث مشکلاتی دیگر مانند کمانش[۴۸]، چروک شدن، مچاله شدن[۴۹] ، افزایش احتمال خطر یا سقوط افراد در قدم­زدن بر روی فرش و افزایش نرخ فرسایش آن نیز می­گردد. مشخصات ساختمانی فرش­ها از جمله وزن کل، تراکم پرزها و مخصوصاً مشخصات لایه زیرین در پایداری ابعادی فرش بسیار موثر می­باشند. میزان جمع­شدگی از رابطه زیر محاسبه می­گردد که در آن و به ترتیب طول هر ضلع قبل از آزمایش و بعد از آزمایش می­باشند
۲-۷-۵ نیروی بیرون­کشیدن پرز[۵۰] از ساختار فرش
نیروی بیرون کشیدن(برچیدن) پرز بیانگر دوام ساختاری پرزها در فرش می­باشد. این نیرو وابسته به پیچیدگی گره و مخصوصاً در ارتباط با مجموع زاویایی که نخ پرز به دور نخ تار پیچیده می­ شود، می­باشد. بعنوان مثال در فرش دستباف با گره نامتقارن(فارسی)، نخ پرز ابتدا با زاویه π۲ به دور یک نخ تار پیچیده و سپس به نخ تار مجاور با زاویه π چرخیده تا گره تشکیل شود ولی در گره نوع متقارن(ترکی)، نخ پرز به دور دو نخ تار مجاور هر کدام با زاویه ۲/ π۳ چرخیده و گره تشکیل می­ شود. لذا گره­های فرش دستباف در مقایسه با گره­های فرش ماشینی، زاویه تماس بالاتری با تارها داشته و دوام پرز بالاتری خواهند داشت.

شکل ۲-۱۴. دستگاه اندازه ­گیری نیروی بیرون کشیدن پرز فرش[۵۱]
۲-۸ پیشینه تحقیق
در زمینه خواص فیزیکی و عملکردی فرش دستباف پژوهش­های اندکی تا کنون صورت گرفته استکه از جمله آن می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

    • بصام و همکارانش در مقاله ای به بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی گره های متقارن و نا متقارن و مقایسه آن با گره های غیر مجاز در فرش پرداخته اند. در این مقاله جهت بررسی خواص مکانیکی فرش با گره های متفاوت، نمونه فرش هایی با سه نوع گره متقارن، نا متقارن و جفتی و با مشخصات ساختمانی مشابه تحت بارگذاری ثابت ۵ کیلوگرم برای مدت ۲ ساعت قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که درصد افت ضخامت در فرش های با گره جفتی ۵۶%، گره نامتقارن( فارسی )۴۶% و با گره متقارن( ترکی )۴۶% می­باشد. گره جفتی نسبت به دیگر گره ها به دلیل استحکام کمتر( بدون پیچش به دور نخ های تار )، راحت تر در مقابل نیروی فشاری خم شده و پس از رفع بار دارای بازگشت پذیری کمتری در برابر نیروی فشاری می­باشد “بصام و همکاران، ۱۳۸۳، ص۴۶”.
    • کمالی دولت آبادی و همکارانش در مقاله ای تأثیر وجود الیاف پلی استر را در نخ چله بر تغییرات ابعادی فرش در برابر حرارتو دما مطالعه کرده اند. برای این منظور چهار قطعه فرش دستباف با دو نوع نخ چله پنبه ای و چله مخلوط پنبه-پلی استر و دو نوع نخ پود نازک ۱۰۰% پنبه ای و ۱۰۰% پلی استر بافته شده و آن ها را در برابر دما و رطوبت به طور جداگانه و هم زمان قرار داده اند. جهت شبیه سازی شرایط مختلف گرمایی که ممکن است یک فرش در آن قرا بگیرد( مانند شوفاژ، مقابل شومینه و غیره )، توزیع حرارت به طور نایکنواخت صورت گرفته است.نتایج به دست آمده نشان داده است که فرش های چله مخلوط پنبه-پلی استر در محیط های شدیدا گرم تغییرات ابعادی زیادی داشته اند در حالی که فرش های چله پنبه ای در عملیات شستشو و تحت رطوبت تغییرات بیشتری نشان داده اند. همچنین توزیع نایکنواخت حرارت سبب ایجاد نایکنواختی شدید در تغییرات ابعادی فرش های چله پنبه-پلی استر شده که این نایکنواختی ها به صورت تغییر شکل در ظاهر فرش و ناهمواری سطح فرش نمایان شده است “کمالی دولت آبادی و همکاران، ۱۳۸۰، ص ۲۴۳”.

فصل سوم
روش تحقیق

۳-۱ تهیه مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز
همانطور که پیشتر اشاره شد در این پژوهش تأثیر ۴ عامل نوع گره، جنس نخ تار، تعداد لا و نمره نخ پرز مصرفی بر عملکرد نهایی فرش بررسی می­ شود. به این منظور ۱۲ نمونه فرش با اعمال فاکتورهای متغیر در آن، با رجشمار ثابت و در شرایطی یکسان بافته شده است. در ادامه به شرح مختصری از مراحل انجام کار، مشخصات مواد اولیه مصرفی، وسایل و دستگاه های مورد استفاده در این پروژه پرداخته شده است.
۳-۱-۱ مشخصات نخ های مصرفی
برای تولید نمونه فرش ها از سه نوع نخ تار، پود و پرز استفاده شده است که مشخصات آن ها به شرح زیر می­باشد:
نخ تار: نخ های تار مورد استفاده در نمونه ها در دو نوع لیف پنبه ای و پشمی متناسب با رجشمار مورد نظر تهیه گردید، و ۶ عدد از نمونه ها با تار پنبه ای و ۶ عدد دیگر با تار پشمی بافته شده است.
نخ پود: نخ های پود در دو نوع نازک و ضخیم از جنس پنبه و متناسب با رجشمار مربوط مورد استفاده قرار گرفت.
نخ پرز: نخ های پرز در سه نمره نخ با تعداد لای متفاوت و نمره نهایی یکسان از جنس الیاف پشمی و نژاد گوسفندان سیرجانی تهیه گردید. هر سه نوع نخ پرز بصورت خام و متناسب با رجشمار ۳۵ بوده و هیچ گونه عملیات رنگرزی روی آن صورت نگرفته است.
شماره نخ های تار و پود و پرز و تعداد لای آن متناسب با رجشمار مربوط، طبق جدول استاندارد رایج تهیه گردید “مجابی، ۱۳۸۸”.
جدول ۳-۱. شماره نخ تار و پود مورد استفاده

رجشمار
نمره نخ تار
نمره نخ پود ضخیم
نمره نخ پود نازک

۳۵

۱۵/۲۰

۱۶/۱۰ یا ۸/۵

۴/۲۰

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...