(نمودارهای ۴-۱۱ رابطه اندازه شرکت با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی براساس مدل های ۱و۲ تحقیق)
همانطور که در نمودار­های فوق می­توان مشاهده کرد رابطه اندازه شرکت (Size) با متغیر هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل لینتنر (SOA I ) به شکل مثبت مشاهده می­ شود و رابطه این متغیر با میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل مبتنی بر سود تقسیمی هدف (SOA II ) به صورت خطی مستقیم و فاقد جهت­گیری خاصی ملاحظه می­ شود.
۴-۵ تجزیه و تحلیل مدل های تحقیق
همانطور که در فصل سوم ذکر شد، در این تحقیق سعی شده است تا به بررسی عوامل تاثیرگذار (عوامل داخلی شرکت و عوامل مرتبط با صنعت) بر هموارسازی سود تقسیمی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شود. برای بررسی دقیق تاثیر متغیرهای مختلف بر میزان هموارسازی سود تقسیمی، ابتدا با بهره گرفتن از آزمون­های مبتنی بر مقایسه میانگین، به بررسی وضعیت هر یک از متغیرهای تحقیق در گروه ­های مختلف (از لحاظ درجه هموارسازی سود تقسیمی) پرداخته و سپس بوسیله مدل­های رگرسیونی به بررسی فرضیات تحقیق پرداخته شده و با بهره گرفتن از ضریب همبستگی وجود رابطه بین متغیرهای تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۵-۱ بررسی وضعیت هر یک از متغیرها در گروه ­های مختلف
در این بخش به بررسی وضعیت هر یک از متغیرهای احتمالی تاثیرگذار بر میزان هموارسازی سود تقسیمی در شرکت­هایی با وضعیت متفاوت از نظر درجه هموارسازی اعمال شده پرداخته شده است. بدین منظور هر یک از شرکت­های نمونه تحقیق را بر اساس میزان هموارسازی سود تقسیمی و بر اساس چارک­ آنها، به چهار گروه به ترتیب از کمترین تا بیشترین درجه هموارسازی سود تقسیمی گروه­بندی نموده و سپس به بررسی وضعیت هر یک از متغیرهای تاثیرگذار، در دو بخش متغیرهای مربوط به شرکت و متغیرهای مربوط به صنعت، در هر یک از گروه ­های چهارگانه پرداخته شده که نتایج بدست آمده به شرح جدول زیر است:
(جدول ۴-۷ نمایه الف)
(جدول ۴-۸ نمایه ب)
در جدول فوق ستون­های دوم تا پنجم به ترتیب بیانگر میانگین متغیرهای مورد بررسی در هر یک از چهار گروه مورد بررسی می­باشد که به ترتیب دارای کمترین تا بیشترین سطح هموارسازی سود تقسیمی می­باشد. ستون ششم و هفتم نیز نشان دهنده مقدار آماره F و سطح معناداری (Prob) تفاوت بین گروه ­های مختلف است. نتایج بدست آمده به شرح فوق نشان می­دهد که در بخش نخست (Panel A) مربوط به گروه­بندی شرکت­ها بر اساس هموارسازی سود تقسیمی مبتنی بر مدل لینتنر (SOA I) می­باشد. نتایج بدست آمده نشان می­دهد که متغیرهای نسبت نگهداشت وجوه نقد (Cash)، نسبت تقسیم سود (DivLVL)، میزان دارایی­ های ثابت مشهود (Tang) و سن شرکت (Age) در سطح اطمینان ۹۵% در بین گروه ­های مختلف از نظر هموارسازی سود تقسیمی دارای تفاوت معنادار هستند. به عبارت دیگر این نتیجه نشان می­دهد که متغیرهای یاد شده بر میزان هموارسازی سود تقسیمی تاثیرگذار بوده ­اند بطوری که مقادیر هر یک از این متغیرها در مجموع در گروه­هایی که از لحاظ میزان هموارسازی سود تقسیمی در وضعیت متفاوتی قرار دارند، متفاوت است. دیگر نتایج بدست آمده نشان می­دهد که متغیرهای نوسان بازده سهام (Return_VOL)، نوسان سود (EBIT_VOL) و جریانات نقدی آزاد (FrCash) با وجود عدم معناداری در سطح اطمینان ۹۵% ، در سطح اطمینان ۹۰% معنادار بوده ­اند.
نتایج بدست آمده در بخش دوم جدول فوق (Panel B) که مربوط به گروه­بندی شرکت­ها بر اساس متغیر هموارسازی سود تقسیمی مبتنی بر مدل سود هدف (SOA II) می­باشد نشان می­دهد که متغیرهای نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام (MB)،جریانات نقدی آزاد (FrCash) گردش سهام (Turnover)، اندازه شرکت (Size) و سن شرکت (Age) در مجموع در گروه ­های مختلف، از نظر هموارسازی سود تقسیمی، دارای تفاوت معنادار و قابل توجه هستند. دیگر نتایج بدست آمده نشان می­دهد که متغیر نوسان سود (EBIT_VOL) با وجود عدم معناداری در سطح اطمینان ۹۵% ، در سطح اطمینان ۹۰% معنادار می­باشد اما سایر متغیرها از معناداری خاصی برخوردار نیستند.
(جدول ۴-۹ نمایه الف- مدل ۱.)
(جدول ۴-۱۰ نمایه ب- مدل ۲.)
در جدول فوق به بررسی وضعیت متغیرهای مربوط به صنعت بر هموارسازی سود تقسیمی پرداخته شده است. نتایج بدست آمده در بخش اول و دوم جدول فوق نشان می­دهد که میزان رقابت در بازار محصولات (HHI) تاثیری معنادار بر میزان هموارسازی سود تقسیمی داشته است. این نتیجه در واقع گویای آن است که میزان رقابت در بازار محصولات، در میان گروه ­های متفاوت از نظر میزان هموارسازی سود تقسیمی، متفاوت است و این بدان معناست که رقابت در بازار محصولات احتمالاً تاثیر معناداری بر هموارسازی سود تقسیمی دارد. دیگر نتایج بدست آمده نشان می­دهد که متغیر نوسان در بازده سهام حاضر در صنعت (ind_Return_VOL)، به عنوان یکی دیگر از متغیرهای مرتبط با صنعت، در مجموع در گروه ­های مختلف، از نظر هموارسازی سود تقسیمی، دارای تفاوت معنادار و قابل توجه نیست و احتمالاً این متغیر بر هموارسازی سود تقسیمی تاثیر معناداری ندارد.
۴-۵-۲ آزمون فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از مدل های رگرسیونی تحقیق
با توجه به اینکه در این تحقیق در پی بررسی تاثیر عوامل مربوط به شرکت و عوامل مرتبط با صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد بر هموارسازی سود تقسیمی (بر اساس مدل­های لینتنر و مدل مبتنی بر سود هدف) هستیم، در بخش­­های زیر ابتدا نتایج بدست آمده از مدل­های تحقیق در دو بخش عوامل مربوط به شرکت و نیز عوامل مربوط به صنعت با بهره گرفتن از مدل لینتنر (جهت سنجش هموارسازی سود تقسیمی) عنوان شده و سپس نتایج مدل­های یاد شده بر اساس مدل سود تقسیمی هدف به عنوان معیار سنجش هموارسازی سود تقسیمی ذکر شده که به شرح بخش­های زیر است:
در این تحقیق سعی شده تا با بهره گرفتن از رویکرد داده ­های ترکیبی (پانل) به بررسی تاثیر عوامل داخلی و عوامل مرتبط با صنعت بر هموارسازی سود تقسیمی شرکت­های پذیرفته شده در بورس تهران پرداخته شود. داده ­های ترکیبی^[۶۲] (پانل) مجموعه ­ای از داده ­ها هستند که شامل چند مقطع و چند دوره زمانی می­باشد. مقطع می ­تواند بیانگر گروه­ ها، شرکت­ها و صنایع باشد. در واقع داده ­های ترکیبی (پانل)، تلفیقی از داده ­های مقطعی و سری زمانی هستند (سوری، ۱۳۹۱).
مدل­های رگرسیونی داده ­های ترکیبی خود شامل سه الگوی متفاوت می‌باشد که عبارتند از:
الف) مدل تجمیعی^[۶۳] Y_it = β′X_it + α + ε_it
این مدل با روش OLS قابل برآورد است و نتایج تخمین­های آن سازگار و کارا خواهد بود.
ب) مدل اثرات ثابت^[۶۴] Y_it = β′X_it + α_i + ε_it
در مدل اثرات ثابت به هر گروه یک مقدار ثابت مانند α_i اختصاص داده می­ شود. مقدار ثابت مذکور در طول زمان تغییری نمی­کند اما از یک گروه به گروه دیگر دچار تغییر می­ شود.
ج) مدل اثرات تصادفی^[۶۵] Y_it = β′X_it + α + u_i + ε_it
در رویکرد تصادفی تصریح می­ شود که u_i عنصر تصادفی مختص هر گروه است.
جهت برآورد خط رگرسیون از داده‌های ترکیبی، مدل تجمیعی ضریب ثابت مشترکی را برای تمام اعضای داده‌های ترکیبی در نظر می‌گیرد(α_i = α)، مدل اثرات ثابت ضریب ثابت‌های متفاوتی برای هر عضو داده‌های ترکیبی برآورد می‌کند(α_i ≠ α_j) و در مدل اثرات تصادفی ضریب ثابت‌ها برای اعضای داده‌های ترکیبی به صورت متغیر تصادفی هستند (α_it = α + u_it).
برای انتخاب بهترین روش تخمین مدل، ابتدا بایستی مدل مناسب تحقیق مشخص گردد. برای تعیین مدل مناسب برای تخمین داده ­های ترکیبی به شرح زیر عمل می­ شود:
۱) با بهره گرفتن از آزمون F (که به آزمون چاو، آزمون F لیمر و آزمون F تعمیم یافته نیز مشهور است) مشخص می­ شود که داده ­ها از الگوی تجمیعی پیروی می­ کنند و یا اینکه دارای اثرات ثابت هستند.
ابتدا باید ببینیم استفاده از الگوی رگرسیون تجمیعی بهتر است یا اینکه الگوی مدل دارای اثرات ثابت است که این امر با بهره گرفتن از آزمون F صورت می­گیرد. در این حالت آزمون می­کنیم که آیا اثرات گروهی متفاوت هستند (یعنی α_i ها متفاوتند) و یا یکسان (یعنی α_i ها برابرند). بدین منظور از مدل­های رگرسیونی زیر استفاده می­ شود:
FE:
Pooled:
در دو مدل فوق، اولین رگرسیون FE است که تفاوت­های درون گروهی را لحاظ می­ کند و لذا آن را رگرسیون غیرمقید می­نامند. رگرسیون دومی تجمیعی است که تفاوت­های گروهی را در نظر نمی­گیرد. و ها را یکسان فرض می­ کند و لذا آن را رگرسیون مقید می­نامند. برای هر یک از معادلات R² را محاسبه کرده و نسبت F را به شرح زیر تشکیل می­دهیم.
که در آن ضریب تعیین مدل رگرسیون با اثرات ثابت، ضریب تعیین مدل رگرسیون تجمیعی، n تعداد مشاهدات مقطعی، t تعداد سال­های تحقیق و k تعداد متغیرهای توضیحی (تخمین زننده­ها) هستند.
بزرگ بودن F بدان معناست که فرضیهH₀ (مبنی بر برابری ضرایب با هم) رد می­ شود و لذا اثرات ثابت، معنادار است و ها یکسان نیستند و به عبارتی تفاوت­های مربوط به گروه­ ها و زمان­ها معنادار است.
فرض صفر و فرض مقابل آن در این آزمون بدین شکل است:
H₀: α_۱ = α_۲ = α_۳ =…= α_n تمام عرض از مبداها باهم برابرند (الگوی تجمیعی)
H₁: α_r ≠ α_s , r≠s (حداقل یکی از عرض از مبداها با بقیه متفاوت است (الگوی اثرات ثابت
در صورتی که احتمال آماره های F و کای مربع بزرگتر از ۵ درصد باشد فرضیه صفر پذیرفته می­ شود و مدل تجمیعی ارجح است و در غیر این صورت مدل اثرات ثابت.
۲) در صورتی که برابر نتایج آزمون F مشخص شود مدل اثرات ثابت دارد، با بهره گرفتن از آزمون هاسمن تصادفی بودن یا نبودن این اثرات ثابت مورد بررسی قرار می­گیرد.
در صورتی که در آزمون F فرضیه صفر رد شود (به عبارتی فرض الگوی اثرات ثابت پذیرفته شود)، باید جهت تعیین مدل ارجح از بین مدل­های اثرات ثابت و اثرات تصادفی از آزمون هاسمن استفاده می شود.
H₀: بین اثرات فردی و متغیرهای توضیحی همبستگی وجود ندارد (الگوی اثرات تصادفی)
H₁: بین اثرات فردی و متغیرهای توضیحی همبستگی وجود دارد (الگوی اثرات ثابت)
۴-۵-۲-۱ بررسی تاثیر عوامل مربوط به شرکت بر هموارسازی سود تقسیمی (مدل لینتنر)
نتایج حاصل از مدل نخست تحقیق، که مربوط به بررسی تاثیر عوامل مربوط به شرکت بر میزان هموارسازی سود تقسیمی اعمال شده (بر اساس مدل لینتنر)، به شرح زیر است:
اولین گام در تحلیل مدل­ فوق، بررسی معنادار بودن کلیت مدل است تا در صورت معناداری، مدل فوق برازش شده و با توجه به نتایج بدست آمده در خصوص نحوه تاثیرگذاری هر یک از عوامل مرتبط با شرکت بر میزان هموارسازی سود تقسیمی اظهار نظر نمود. به عبارت دیگر با تحلیل واریانس رگرسیون در خصوص وجود رابطه خطی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته اظهار نظر نموده تا در صورت وجود رابطه خطی، از مدل­های رگرسیون خطی جهت برازش مدل استفاده نموده و در غیر این صورت و عدم وجود رابطه خطی از مدل­های دیگری همچون رگرسیون سهمی، لگاریتمی، معکوس و … استفاده کرد.
بنابراین فرضیه­ای که در خصوص وجود رابطه خطی (معناداری) مدل تحقیق باید آزمون شود به شرح زیر می­باشد:

پس از اطمینان از معناداری مدل، برای برآورد ضرایب متغیرهای مستقل تحقیق می‌توان فرض­های زیر را با بهره گرفتن از آماره‌های t – جزئی انجام داد. فرض صفر متغیرهای مستقل و فرض صفر برای عرض از مبدا ( مقدار ثابت) به صورت زیر است:

و برای میزان ارتباط متغیرهای مستقل به صورت زیر نوشته می‌شود: