در یادگیری به روش اســتقرایی، به جــای شــروع کردن آمــوزش با اصول کلی و تأکید بر کاربردهای آن، آموزش با پرداختن به موارد خاص و جزئی مثل تحلیل مطالعه ای موردی و یا حل یک مســئله از جهان واقعی شــروع می شود. وقتی شــاگردان به تحلیل داده ها و یا حل مســائل اقدام می‌کنند، نیاز به دانستن حقایق، قواعد و روش کارها در آن ها ایجاد می شود که معلم می‌تواند در همان وقت آن ها را ارائه دهد.

یادگیــری اســتقرایی، طیــف گسترده ای از روش های آموزشی از،قبیل یادگیری مبتنی بر جست وجو^[۲۸] ، یادگیری مســئله محــور^[۲۹] و یادگیری اکتشافی^[۳۰]، یادگیری مبتنی بر پروژه^[۳۱] را در بــر می‌گیرد. ایــن روش‌ها در رویکرد ســاختن گرایی ریشه دارند. طبق ایــن رویکرد، دانــش در ذهن فرد و توســط او ســاخته می‌شود و مسئولیت یادگیری بیشتر بر عهده فراگیرنده اســت تا معلــم. یادگیری در این وضعیت بــه صورت فعال و مشارکتی صورت می‌گیرد.

روش های آموزشــی ذکر شده، تفاوتهایی با هم دارنــد. البته غالبا آن ها موارد مشــترکی نیز با هم دارند که آن ها را به هم نزدیک تر می‌کند.

یادگیری مبتنی بر جست وجو در ســال ۱۹۶۱، کمیســیون سیاســت های آموزشــی آمریــکا، ده قــدرت عقلانــی مــورد نیــاز دانش آموزان را به شرح زیر پیشنهاد کرد: بازخوانی و تصور، طبقه بندی و تعمیم، مقایسه و ارزشیابی، تجزیه و تحلیل و ترکیب، استنتاج و استنباط. این مــوارد در واقع بعضی از اصول یادگیری مبتنی بر جست وجو هستند (گاسکیل، ۲۰۰۶).

یادگیری مبتنی بر جســت وجو وقتی آغاز می شــود که ســؤال هایی برای پاسخ گویی، مسائلی برای حل کردن، یا مجموعه ای از مشــاهدات برای تبیین شــدن به شــاگردان ارائه می شود. در صورت کاربرد مؤثر این روش، دانش آموزان می‌توانند نحوه ی شکل دهی خوب به سؤال ها، شناسایی و جمع‌ آوری شواهد متناسب، ارائه ی نظام منــد نتایــج، تحلیل و تفســیر نتایج، شکل‌دهی به نتیجه‌گیری‌ها و ارزیابــی ارزش‌ها و اهمیت آن نتایج را فرا گیرند (کار و فنستر، ۲۰۰۱).

– وب کوئست

وب کوئست^[۳۲] یک ابزار بر خط^[۳۳] برای یادگیری مبتنی بر جست وجو اســت کــه داج و مارچ^[۳۴] در سال ۱۹۹۵ ، در دانشگاه سن دیگو طراحی کردنــد. پایــه ی وب کوئســت بــر نظرات و دیدگاه های ساختن‌گرایی و یادگیــری مبتنی بر جســت وجو است. وب کوئست ها نوعی فعالیت آموزشــی قدرتمند برای معلمان و دانش آموزان هستند که به وسیله ی معلمان جهان تولید شده اند.

دانش آموزان یاد می گیرند که در محیط مشارکتی کار کنند و به دنبال اطلاعاتی می‌روند که به حوزه های مورد مطالعه‌ آن‌ ها مربوط اســت. دانش‌آموزان مسئول یادگیری خود هســتند و از تکنولوژی برای این که فعالیت و تکلیف خود را کامل کنند، استفاده می‌کنند.

در وب کوئست ، به دانش‌آموزان یــک ســناریو یا یک تکلیــف داده می‌شود. این تکلیف، مسئله‌ای است کــه باید حل شــود و یا پــروژه ای است که باید کامل شود. همین طور، به دانش آموزان منابع اینترنتی داده و از آن ها خواسته می‌شود اطلاعات را تحلیل و ترکیب کنند و به صورت راه حل های خلاقانه ارائه دهند.

جدول۲-۱- نقش دانش آموزان در کلاس های یادگیری مبتنی بر جست وجو

خود را به عنوان یادگیرنده‌ی فعال در فرایند یادگیری می‌بینند.
– خود به سمت یادگیری می‌روند.

– علاقه‌ مضاعف به یادگیری از خود نشان می‌دهند.

– بــه صــورت مشــارکتی با هم کلاســان و معلمان خــود به جســت وجو و تحقیق می پردارند.

– تمایل دارند که نظرات گوناگون را تغییر دهند و به شیوه های گوناگون تفکر کنند.

نسبت به موضوعات گوناگون حس کنجکاوی از خود نشان می‌دهند و مشاهدات متفاوت را می سنجند
– در محیــط اطراف خود جســت وجو می‌کنند و اطلاعاتی را کــه نیاز دارند، انتخاب می‌کنند و مورد استفاده قرار می‌دهند.

– با معلم و هم کلاسان خود درباره ی مشاهدات و سؤالات پیش آمده مذاکره می‌کنند.

– نظرات شخصی خود را به خوبی مورد آزمون قرار می‌دهند.

سؤالاتشان را افزایش می‌دهند، برای سؤالات خود توضیحاتی ارائه می‌دهند و از مشاهدات استفاده می‌کنند
– دانش آموزان به صورت های متنوع سؤالات خود را مطرح می‌کنند.

– از ســؤالاتی که آن ها را به فعالیت و طرح ســؤالات جدید راهنمایی کند، اســتفاده می‌کنند.

– مشاهدات و جست وجوی نقادانه انجام می‌دهند.

– استفاده از سوال را به عنوان بخش مهمی از یادگیری قلمداد می‌کنند.

– مجموعه ای از دیدگاه ها و نظرات گذشته را جمع‌ آوری می‌کنند.

سؤالاتشان را افزایش می‌دهند، برای سؤالات خود توضیحاتی ارائه می‌دهند و از مشاهدات استفاده می‌کنند
– دانش آموزان به صورت های متنوع سؤالات خود را مطرح می‌کنند.

– از ســؤالاتی که آن ها را به فعالیت و طرح ســؤالات جدید راهنمایی کند، اســتفاده می‌کنند.

– مشاهدات و جست وجوی نقادانه انجام می‌دهند.

– استفاده از سوال را به عنوان بخش مهمی از یادگیری قلمداد می‌کنند.

– مجموعه ای از دیدگاه ها و نظرات گذشته را جمع‌ آوری می‌کنند.

فعالیت های یادگیری را طراحی و اجرا می‌کنند
– راه هایی را که بتوان به خوبی نظرات گوناگونی را آزمود، طراحی می‌کنند.

– روش هایی را که نظرات گوناگون را توسعه، تأیید و یا رد می‌کند، طراحی می‌کنند.

– فعالیت هایی از قبیل استفاده از مواد آموزشی، مشاهده، ارزشیابی و ثبت اطلاعات را انجام می‌دهند.

– اطلاعات را دسته بندی می‌کنند و آن هایی را که مهم تر است، اجرا می‌کنند.

– جزئیات را می بینند، وقایع و توالی آن ها را پی گیری می‌کنند، به تغییرات توجه می‌کنند و تفاوت ها و شباهت ها را جست وجو می‌کنند

در استفاده از روش های گوناگون انجام فعالیت ، با یکدیگر مذاکره و گفت وگو می‌کنند
– نظرات خود را به روش های گوناگونی از قبیل اســتفاده از مجلات، ترسیم، گزارش و گرافیک بیان می‌کنند.

– درباره‌ فعالیت‌های یادگیری، با والدین، معلمان و هم کلاسان خود صحبت می‌کنند و مطلب می‌نویسند.

تمرین های یادگیری شان را نقد می‌کنند
– از شاخص‌هایی برای ارزیابی کارشان استفاده می‌کنند.

– نقاط قوت و ضعف خود را تشخیص می‌دهند و از آن ها گزارشی ارائه می‌دهند.

-یادگیری‌شان را به معلم و هم کلاسی‌هایشان انعکاس می‌دهند

اجـزای تشـکیل دهنـده‌ی هـر وب کوئست

داج و مــارچ (۱۹۹۵) بــرای وب کوئســت شــش بخش را در نظر گرفته اند:

• • معرفی: این بخش برای دانش آموزان یک پیــش زمینه‌ی اطلاعاتی فراهم می‌کند و علاقه و انگیزه لازم برای شروع کار را به آن‌ ها می‌دهد. هدف این بخش، جــذاب کردن موضوع برای دانش‌آموزان اســت تا آن‌ ها را به فعالیت و یادگیری علاقمند کند. وقتی پروژه به علاقه‌ دانش‌آموزان، عقاید و نظراتشان، تجربیات قبلی‌شان و نیازهای آینده شــان مربوط باشد، آن‌ ها برای یادگیری بیشتر علاقه‌مند می‌شــوند. در واقــع، این قســمت دانش‌آموزان را با هیجان ‌و رغبت، به یادگیری دعوت می‌کند.