و کارایی تخصیصی به دست می آید. بدین معنا که سازمانی که از لحاظ اقتصادی کاملاً کارا است باید هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ تخصیصی کارا باشد. مستقل از مقیاس بودن و نسبی بودن از جمله ویژگیهای کارایی های مطرح شده می باشد .کارایی تخصیصی در مقایسه با کارایی فنی احتیاج به اطلاعات قیمتی دارد و همین موضوع باعث کاربرد بیشتر کارایی فنی نسبت به کارایی تخصیصی می شود (رجبی، ۱۳۸۹).
اندازه گیری و تحلیل کارایی نشان می دهد که واحدها چگونه می توانند از منابع خود در راستای نیل به بهترین عملکرد و افزایش تولید در مقطعی از زمان استفاده نمایند. به طور کلی کارایی،معرف نسبت ستاده ها به نهاده ها در مقایسه با یک استاندارد مشخص است (کاظمی و نیکخواه فرخانی، ۱۳۸۸).
کوئلی نشان داده است که از میان روش های مختلف ارزیابی عملکرد، روش تحلیل پوششی دارای دو مزیت عمده در اندازه گیری کارایی می باشد :اولاً نیازی به تصریح یک شکل تابعی میان داده ها و ستاده ها ندارد، به این معنی که محقق میتواند از شرایط محدودکننده انتخاب فرم تابع تولید یا تابع هزینه که میتواند تأثیرگذار بر نتایج تجزیه و تحلیل کارایی باشد اجتناب کند و ثانیا نیازی به مفروض توزیعات آماری برای اجزای کارایی ندارد. از سویی دیگر با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها می توان برای هریک از واحدهای ناکارا، واحد یا واحدهایی را به عنوان واحد مرجع پیشنهاد نمود که کارا بوده و می تواند ساختار بهینه نهاده و ستاده ای را جهت هر یک از واحدهای ناکارا به شکل ترکیب خطی نشان دهد. در واقع این روش علاوه بر محاسبه انواع کارایی، برنامه ای پیشنهادی برای واحدهای ناکارا ارائه می دهد که بر اساس آن میزان مطلوب هر نهاده و میزان ایدهآل قابل دسترس برای ستاده، ارائه و کارایی حداکثر میشود (مهرگان، ۱۳۸۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به اهمیت اندازه گیری کارایی برای سازمانها، بررسی کارایی سازمان تامین اجتماعی را که نهادی اجتماعی است و حمایت های چند جانبه از افراد در مقابل خطرهای مختلف را بعهده دارد هدف پژوهش درنظر گرفته شده است.
۱ـ۳) اهمیت و ضرورت تحقیق
سازمان ها تا زمانی که برای بقاء تلاش می‌کنند و خود را نیازمند حضور در عرصه ملی و جهانی می‌‌دانند، باید اصل بهبود مستمر^[۲] را سرلوحه فعالیت خود قرار ‌دهند. این اصل حاصل نمی‌شود، مگراینکه زمینه دستیابی به آن با بهبود مدیریت عملکرد امکان‌پذیر ‌شود. این بهبود را می توان با گرفتن بازخور لازم از محیط درونی و پیرامونی، تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای سازمان، مسئولیت‌پذیری و جلب رضایت مشتری، با ایجاد و بکارگیری سیستم ارزیابی عملکرد با الگوی متناسب، ایجاد کرد. سیستم ارزیابی عملکرد با الگوی مناسب به انعطاف‌پذیری برنامه‌ها و اهداف و ماموریت‌ سازمان ها در محیط پویای امروزین کمک قابل توجه می کند. ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد و توسعه آن به فرهنگ‌سازی و ارتقاء فرهنگ سازمانی نیاز دارد (تولایی، ۱۳۸۶). زیرا فقدان وجود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می‌گردد که پیامدهای آن کهولت و نهایتاً مرگ سازمان است. ممکن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یکباره آن، از سوی مدیران عالی سازمان ها احساس نشود. لکن مطالعات نشان می‌دهد فقدان نظام کسب بازخورد امکان انجام اصلاحات لازم برای رشد، توسعه و بهبود فعالیت های سازمان را غیر ممکن می کند، سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است.(عادلی، ۱۳۸۴: ۱۲۵). علم مدیریت نیز مبین مطالب مذکور است. هرچه را که نتوانیم اندازه‌گیری کنیم نمی‌توانیم کنترل کنیم و هرچه را که نتوانیم کنترل کنیم مدیریت آن امکان ‌پذیر نخواهد بود. موضوع اصلی در تمام تجزیه و تحلیل‌های سازمانی، عملکرد است و بهبود آن مستلزم اندازه‌گیری است و از این رو سازمانی بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل تصور نمی‌باشد.
۱-۴) چهارچوب نظری پژوهش
هر پژوهش به یک چهارچوب نظری نیاز دارد، چارچوب نظری، الگویی است که فرد پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مساله مهم تشخیص داده شدهاند نظریه پردازی میکند (خاکی، ۱۳۹۰: ۱۶۳). چهارچوب نظری روابط میان متغیرها را روشن میکند، نظریههایی که مبانی این روابط هستند را میپروراند و نیز ماهیت و جهت این روابط را توصیف می کند. همان گونه که بررسی پیشینه، مبانی چهارچوب نظری را تشکیل می دهد، یک چهارچوب نظری خوب نیز در جای خود، مبنای منطقی لازم برای تدوین فرضیه های آزمون پذیر را فراهم می آورد (سکاران، ۱۳۸۶: ۹۵-۹۴). این پژوهش نیز با توجه به مطالعه وب (۲۰۰۳)و دریک (۲۰۰۳) با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل پوششی داده ها، با درنظر گرفتن دو ورودی (نیروی انسانی و مساحت فیزیکی) و پنج خروجی (درصد ارسال لیست حق بیمه به کارگاه فعال، نسبت آراءتائیدشده صادره به پرونده های رسیدگی شده هیئت بدوی تشخیص مطالبات، نسبت وصولی حق بیمه به بودجه مصوب ابلاغی، نسبت پروندههای مختومه به کلاسه فعال اجراییات، نسبت بیمه صاحبان حرف مشاغل آزاد، اختیاری و خاص به کادر امور بیمه شدگان ) کارایی شعب سازمان تامین اجتماعی را مورد بررسی قرار داده است.
شکل (۱-۱) مدل مفهومی پژوهش
۱ـ۵) اهداف تحقیق
۱-۵-۱) هدف اصلی

• • تعیین میزان کارایی شعب سازمان تامین اجتماعی

۱-۵-۲) اهداف فرعی

• • شناسایی شعب الگو و مرجع برای شعب ناکارا

• • رتبه بندی شعب دارای کارایی نسبی

• • شناسایی علل کارآمدی شعب کارآمد

• • شناسایی علل ناکارآمدی شعب ناکارآمد

• • تعیین کارایی مقیاس شعب مورد بررسی

۱ـ۶) سوالات پژوهش
۱-۶-۱)پرسش اصلی:

• • کارایی شعب سازمان تامین اجتماعی استان گیلان با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل پوششی داده ها چگونه است؟

۱-۶-۲)پرسشهای فرعی:

1. 1. شعب کارا و ناکارای نسبی سازمان تامین اجتماعی در استان گیلان کدامند؟

1. 1. شعب الگو و مرجعِ شعبِ ناکارا کدامند؟

1. 1. رتبه ی هر یک از شعب سازمان تامین اجتماعی استان گیلان چگونه است؟

1. 1. منشا ناکارآمدی هر یک از شعب ناکارا چیست؟

1. 1. کارایی مقیاسی هر کدام از شعب به چه اندازه است؟

۱-۷) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق
۱-۷-۱) ارزیابی عملکرد
تعریف مفهومی: ارزیابی عملکرد برآوردی انتقادی و کاوشگرانه از فعالیت های مختلف یک سازمان می باشد همانطوری که برای حفظ سلامتی، مقامات و مسؤلین پزشکی و بهداشتی به همه توصیه می کنند که یک سری معاینات دوره ای از بدن انجام دهند. همینطور هر سازمانی برای بدست آوردن نتایج کاری، باید ارزیابی دوره ای از عملکرد خود و واحدهای تابعه داشته باشد(Sherman.2003)

• • تعریف عملیاتی: در پژوهش حاضر جهت بررسی کارایی از نهاده: (نیروی انسانی و مساحت فیزیکی) و خروجی (درصد ارسال لیست حق بیمه به کارگاه فعال، نسبت آراء صادره تائید شده به پرونده های رسیدگی شده هیئت بدوی، نسبت وصولی حق بیمه به بودجه مصوب ابلاغی، نسبت پروندههای مختومه به کلاسه فعال اجراییات، نسبت بیمه صاحبان حرف مشاغل آزاد، اختیاری و خاص به کادر امور بیمه شدگان) استفاده شده است.

۱-۷-۲) تحلیل پوششی داده ها

• • تعریف مفهومی: تحلیل پوششی داده ها (DEA) یک روش برنامه ریزی ریاضی است که ابزار مناسب برای بهر ه وری نسبی واحد های تصمیم گیری در حالت چند ورودی و چند خروجی به حساب می آید. در تحلیل پوششی داده ها با توجه به مشاهدات فردی از واحد تصمیم گیرنده (DMU) و تقابل بهینه آن با دیگر واحد ها، می توان کارایی محاسبه شده را مهم تر از رویکرد سنتی دانست. در این روش بدون استفاده از یک فرم تابعی، یک حد مرزی برآورد گردیده که نشان دهنده حداکثر مقدار کارایی هر واحد، نسبت به کارایی مشاهده شده از واحد های دیگر است (عیسی زاده روشن و خسروی، ۱۳۹۰)

• • تعریف عملیاتی: در پژوهش حاضر از مدل مضربی CCR ورودی محور جهت محاسبه کارایی شعب تامین اجتماعی استان گیلان استفاده شده است. مدل CCR پس از تعیین منحنی مرز کارا، مشخص می کند که واحدهای تصمیم گیرنده در کجای این مرز قرار دارند و برای رسیدن به مرز کارا چه ترکیبی از نهاده ها و ستادهها را می بایست انتخاب کنند، که این امر میسر نمی شود مگر به وسیله مشخص کردن ضرایب نهاده ها و ستاده ها برای هر واحد (حسین زاده بحرینی وهمکاران، ۱۳۸۷). در الگوی DEA با دیدگاه ورودی محور، به دنبال بدست آوردن ناکارایی فنی به نسبتی می باشیم که بایستی در ورودیها کاهش داده شود تا خروجی، بدون تغییر بماند و واحد در مرز کارایی قرار گیرد. از اینرو فرم مضربی CCR بکار گرفته شده در این پژوهش بصورت زیر می باشد:

n: تعداد واحدها DMUs
m:تعداد نهاده ها
s:تعداد ستاده ها
۱-۸) قلمرو تحقیق