به کارکنان بازنشسته ارتش بر مبنای معدل حقوق و مزایای دو سال آخر خدمت که ملاک کسور بازنشستگی ‌می‌باشد به تناسب سابقه خدمت به ازاء هر سال سابقه خدمت یک روز حقوق پرداخت می­ شود. به عنوان مثال فردی که با سی سال سابقه خدمت بازنشسته گردیده سی روز حقوق دریافت می­دارد.

همچنین پاداش پایان خدمت به ازاء هرسال سابقه خدمت معادل ‌یک‌ماه آخرین حقوق ثابت و فوق العاده های مبنای کسور به عنوان پاداش پایان پرداخت می­گردد.

در خصوص دریافت مستمری بازنشستگی و پاداش پایان خدمت هر دو گروه شاغلان ( کارکنان ارتش و کارمندان) به یک شیوه با آنان رفتار می­گردد.

گفتار سوم: بازنشستگی کارگران

برابر بند پ ماده ۲۱ قانون کار یکی از طرق خاتمه قرارداد کار، بازنشستگی کارگر ‌می‌باشد. بازنشستگی کارگران عبارت است از عدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قانون تأمین اجتماعی، که برای برخورداری از مستمری بازنشستگی ضرورت دارد سنوات معینی حق بیمه پرداخت شده باشد. (موحدیان، پیشین: ۱۵۰) برابر ماده ۲۳ همین قانون کارگر از لحاظ دریافت حقوق یا مستمرهایی ناشی بازنشستگی یا مقررات حمایتی و شرایط مربوط به آن تابع قانون تأمین اجتماعی خواهد بود. لذا بازنشستگی کارگران برابر قانون تأمین اجتماعی صورت می­پذیرد و کارگران مشمول این قانون می­باشند. به طور کلی بازنشستگی و استفاده از مستمری در دوران کهولت و پیری از جمله وقایع حمایت شده و مورد توجه خاص در تأمین اجتماعی است.

بند اول: شرایط بازنشستگی

در قانون تأمین اجتماعی برای بازنشستگی کارگران چه از لحاظ سن و چه از نظر سابقه پرداخت حق بیمه و چه از جهت چگونگی تعیین و محاسبه مستمری بازنشستگی مقرراتی پیش‌بینی شده است. همچنین برخی قوانین موقت در خصوص بازنشستگی پیش از موعد تصویب شده است. به موجب ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی، مشمولین این قانون( کارگران) در صورت حائز بودن شرایط ذیل حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت:

۱-حداقل ۲۰ سال حق بیمه مقرر را قبل از بازنشستگی پرداخته باشند.

۲-سن مرد به ۶۰ سال تمام و سن زن به ۵۵ سال تمام رسیده باشد.

در رابطه با بند یکم ابتدا مدت ۱۰ سال بوده و به موجب مقررات بعدی[۲۳] تغییراتی حاصل شده است، بدین ترتیب که از تاریخ تصویب اصلاحیه یعنی ۱۴/۷/۱۳۸۰، حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای استفاده از مستمری بازنشستگی هر سال یک­سال افزایش یافته تا اینکه این حداقل سابقه به بیست سال تمام برسد. لذا در تاریخ ۱۴/۷/۱۳۸۱ یعنی یک­سال بعد از تصویب اصلاحیه یاد شده، برای احراز بازنشستگی ۱۱ سال سابقه پرداخت حق بیمه به اضافه شرط سنی مندرج در بند ۲ لازم بود و کسانی که در تاریخ مذکور به سن مذکور نائل آمده و دارای ده سال سابقه پرداخت حق بیمه باشند باید یک­سال دیگر حق بیمه مقرر را بپردازند تا دارای شرایط لازم برای بازنشستگی شوند، تا اینکه سنوات پرداخت حق بیمه جهت احراز شرایط بازنشستگی از تاریخ ۱۴/۷/۱۳۹۰ بیست سال تمام محاسبه می­گردد.

بدین منوال که در صورتی که کارگران واجدالشرایط دو شرط بالا باشند، یعنی کارگر مردی که به سن ۶۰ سال رسیده و دارای حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت ­باشد و کارگران خانم نیز در صورت رسیدن به سن ۵۵ سال و داشتن ۲۰ سال سابقه می ­توانند بازنشسته گردند. مورد بالا روش معمول در بازنشستگی کارگران ‌می‌باشد ولی روش های استثنائی دیگری برای بازنشستگی کارگران وجود دارد که در بند بعدی به آن می­پردازیم. ( همان منبع: ۲۵۲)

در مقایسه شرایط بازنشستگی کارگران با دو گروه شاغلان دیگر، شرایط بازنشستگی کارگران نیز تلفیقی از سابقه کار و سن بوده و از این لحاظ به کارمندان شبیه است ولی حداقل سابقه خدمت ۲۰ سال و ۶۰ سال سن برای مردان و ۵۵ سال سن برای زنان مد نظر قرار گرفته که نسبت به کارمندان مدت کمتری محسوب می­گردد. همچنین در صورت داشتن ۳۵ سال سابقه، نیاز به رعایت شرط سنی نمی ­باشد. نکته قابل توجه بازنشستگی کارگران زن ‌می‌باشد که در قانون کارگران همانند قانون ارتش برای آن ها حداقل سابقه ۲۰ سال مدنظر قرار گرفته است ولی در قانون کارمندان بر خلاف دو قانون دیگر به بازنشستگی زنان اشاره­ای نشده است و فقط در بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور شرط سنی برای آنان لحاظ نگردیده است.

بند دوم: موارد استثنائی بازنشستگی

از طرف دیگر به موجب تبصره­های ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی و اصلاحات و الحاقات مربوط، روش‌هایی به عنوان مستثنیات بندهای ۱ و۲ مذکور جهت احراز بازنشستگی تدوین شده که به شرح ذیل ‌می‌باشد.

۱-کسانی که۳۰ سال کار کرده و حق بیمه داده باشند، در صورتی که سن مرد ۵۰ سال و سن زن ۴۵ سال باشد برای بازنشستگی کافی است و می ­توانند بازنشسته گردند.

۲-کسانی که۲۰ سال متوالی یا ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان­آور( مخل سلامت) اشتغال داشته باشند و هر مورد حق بیمه مدت مذکور را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخته باشند، می ­توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند، هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور، یک و نیم سال محاسبه خواهد شد.

۳-در صورتی که بیمه شدگان شاغل در کارهای سخت و زیان آور قبل از رسیدن به سابقه مقرر در بند بالا، دچار فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت و زیان آور گردند، با تأیید کمیسیون­های پزشکی (موضوع ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی) با هر میزان سابقه خدمت می ­توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند[۲۴].

۳-کسانی که ۲۰سال متوالی یا ۲۵ سال متناوب در مناطق بد آب و هوا کار کرده و حق بیمه مدت کارکردن پرداخت کرده باشند با شرط سنی ۵۰ سال برای مرد و ۴۵ سال برای زن امکان بازنشستگی با تقاضای آنان فراهم است.

۴- با ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون رعایت شرط سنی بازنشستگی با تقاضای آنان فراهم است.

۵- زنان کارگر با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با ۲۰ روز حقوق می ­توانند بازنشسته شوند. (همان منبع: ۲۵۳-۲۵۲)

موارد استثنائی بازنشستگی کارگران عمدتاًً معطوف به شرایط کار مانند مشاغل سخت و زیان آور و خدمت در مناطق بد آب­و­هوا ‌می‌باشد ولیکن برای کارمندان و کارکنان ارتش موارد استثنائی بازنشستگی عمدتاًً اجباری بوده و برای مشاغل سخت و زیان آور نیز مزایایی در نظر گرفته شده است و ‌می‌توان گفت علت این تفاوت­ها به شرایط شغلی متفاوت هر گروه از شاغلین ارتباط دارد. کاهش سن بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور که مورد توجه اسناد بین‌المللی است در مقررات سه قشر مورد بررسی لحاظ شده است. در مقایسه سقف سنی ۶۵ سال برای بازنشستگی مقرر در اسناد بین‌المللی، در مقررات جاری برای کارگران و کارکنان ارتش رعایت گردیده ولی برای کارمندان متخصص در قانون خدمات کشوری سقف ۷۰ سال سن در نظر گرفته شده است که فراتر از اسناد بین‌المللی است. همچنین در اسناد بین‌المللی، سپری نکردن دوره احراز( سابقه خدمت) به طور کامل مانع پرداخت مستمری نیست، بلکه در این صورت مستمری با میزان کمتری پرداخت خواهد شد. ولی در مقررات سه قشر مورد بررسی، سپری نکردن دوره احراز، مانع پرداخت مستمری است و کاهش مزایا پیش‌بینی نشده است که این امر می ­تواند به گونه ای تضییع حقوق بیمه شدگان را به همراه داشته باشد.

بند سوم: آثار بازنشستگی

۱-خاتمه کار کارگر:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...