ب)راهنمایی، کمک و یاری منظمی است به فرد ،تا استعدادهای خود را دریابد ، رفتار و حالات خویش را منظم سازد،قادر به حل مسائل و مشکلاتش گردد. در انتخاب دروس و رشته تحصیلی تصمیم بگیرد. کار و شغل مناسب پیدا کند برای رقابت آزاد و پسندیده تربیت شود،شایستگی و شرایطی را دارا گردد تا بتواند به بهترین وجه، رشد و کمال یابد(www:http،۱۳۹۳).

فعالیت های راهنمایی تحصیلی

در کل فعالیت های راهنمایی در پنج زمینه صورت می پذیرد:راهنمایی تحصیلی، شغلی و سازشی می‌تواند به صورت فردی و یا گروهی انجام پذیرد و اگر مسائل و مشکلات نیاز به بحث و بررسی در جلسات گروهی داشته باشد راهنمایی می‌تواند به صورت گروهی انجام پذیرد. در موارد ی نیز راهنمایی به صورت فردی باید باشد. ‌بنابرین‏: سه نوع راهنمایی تحصیلی، حرفه ای و سازشی یا به صورت فردی و یا به صورت گروهی می‌تواند اجرا گردد.

۱- راهنمایی فردی:

اگر دانش آموزی با وضعیت بحرانی پیچیده ای روبرو و نیازمند طرح، درک و حل مشکل خود باشد و یا در مسائل محرمانه خانوادگی و یا جنسی نیازمند راهنمایی باشد ضرورتا راهنمایی به صورت فردی انجام می پذیرد. در صورتی که از دانش آموز تست های شخصیتی و یا نظیر آن به عمل آمده باشد برای شرح و تجزیه و تحلیل آن ها نیز راهنمایی به صورت فردی خواهد بود. در موارد ی که دانش آموز در خود فهمی دچار اشتباهات و یا مشکلاتی باشد و آگاهی او ‌در مورد خویشتن و محیط اجتماعی ناقص و نارسا باشد در توجیه و کمک به دانش آموز روش راهنمایی فردی باید انتخاب شود. (www:http،۱۳۹۳).

۲- راهنمایی گروهی:

مقرارت مدرسه و آیین نامه ها، اطلاعات شغلی و تحصیلی و اطلاعاتی که مورد نیاز اکثر دانش آموزان می‌باشد به صورت راهنمایی گروهی برای آنان انجام می‌گیرد.آگاه ساختن دانش آموزان به امکانات و عوامل محیطی و اجتماعی در جلسات برای آنان فراهم می‌آید. این نوع راهنمایی در وقت و هزینه ها با صرفه خواهد بود و کلیه دانش آموزان از فرصت و امکانات به نحوی که نیازمند باشند استفاده خواهند برد.گروهی از دانش آموزان مشکلات و مسائل و علایق مشترک دارند که ضرورتاً آنان باهم و به صورت گروهی راهنمایی می‌گردند. اغلب این گروه ها بین ۴ تا ۸ نفر خواهند بود. مدت جلسات برای این بین ۴۵تا ۶۰ دقیقه در نظر گرفته می شود. مشاورین در این گونه موارد به اعضای گروه فرصت می‌دهند تا با بحث ها و اظهار نظر و گفت و شنود ها در علل و راه حل های مشکلات و مسائل خود دید گاه های لازم را کسب نمایند. این گونه جلسات سودمند بوده و در اثر آن نتایج زیر را می‌تواند داشته باشد. دانش آموزان مهارت‌های اجتماعی و رابطه با دیگران و نیز صحبت در جمع را تجربه کنند. نظریات دیگران را با دیدگاه های خود مورد ارزیابی قرار می‌دهند.زندگی در جمع و علاقه به گروه در آنان فزونی می‌گیرد.عواطف دانش آموز تلطیف و ارضاء می‌گردد. اعتماد به دیگران در دانش آموز تقویت می‌گردد و نیاز به پذیرش در جمع بر آورده می شود.دانش آموز درک می‌کند که کلیه افراد دارای مشکلی هستند و لذا در جمع بودن او را دچار نگرانی و اضطراب شدید نمی سازد. (www:http،۱۳۹۳).

۳- راهنمایی سازشی:

بعضی از دانش آموزان در انطباق خود با محیط و همکلاسان و اطرافیان دچار مشکل هستند به عبارت دیگر در سازگاری با خویشتن و محیط و اجتماع توانایی و دید گاه کامل ندارند. در راهنمایی سازشی به دانش آموز کمک می شود تا بتواند خود را با خویشتن، دیگران و محیط سازگار نماید. و مجموعه فعالیت هایی که در این زمینه صورت می پذیرد،راهنمایی سازشی نامیده می شود.موارد ی که فرد فاقد “خود سازگاری “می‌باشد،در اعمال و رفتار او نوعی عدم تعادل و نا به هنجاری مشاهده می‌گردد. این نا سازگاری ممکن است ناشی از اختلالات شدید عاطفی و یا عدم تعادل شخصیتی باشد، که در این صورت حالت مرضی در او مشاهده می‌گردد.البته در این گونه موارد نیاز به متخصصین مشهود است و لازم است به مراکز روان درمانی ارجاع گردند. دانش آموزانی هستند که نوع ناسازگاری آن ها عمیق نبوده و حالت مرضی و بحرانی ندارند.در چنین وضعیتی مشاورین و کارکنان راهنمایی مدرسه با بهره گرفتن از فنون راهنمایی و مشاوره ‌به این گونه دانش آموزان در کسب سازگاری مطلوب کمک می‌کنند. قبل از اقدام به کمک به افرادی که به نحوی ناسازگاری دارند لازم است مطالعات لازم در علل و نوع آن صورت بگیرد.

اقداماتی که در مدرسه برای سازگاری دانش آموز صورت می پذیرد عبارت است از:

الف) آشنا سازی آنان با مقررات مدرسه.

ب) استفاده از استعدادهای خاص دانش آموزان و تنظیم برنامه های فعالیت فوق برنامه مطابق با استعداد های آنان.

ج) مشارکت دادن آنان در پاره ای از امور مدرسه.

د) همکاری نزدیک مشاورین با اولیای دانش آموز در رفع ناسازگاری، کمک به دانش آموزان در درک علل ناسازگاری و آنگاه کمک برای خود درمانی آنان.

و) بالاخره به کارگیری فنون تراز شده و غیر تراز شده راهنمایی در جهت کشف مشکلی که موجب ناسازگاری می‌گردد و تلاش در حل آن ها.

۴- راهنمایی تحصیلی:

تعریف: مجموعه فعالیت های که از سوی کارکنان راهنمایی برای حل مشکلات تحصیلی و انتخاب واحد های درسی و رشته‌های تحصیلی به عمل می‌آید راهنمایی تحصیلی نامیده می شود. (www:htttp،۱۳۹۳).

۱ – کمک به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان:

شامل: کمک ها ی در حل هر نوع مشکلی است که مانع پیشرفت تحصیلی فرد، فرد دانش آموزان است. کارکنان راهنمایی به صورت مستمر هر دانش آموز را مورد مطالعه قرار داده و با توجه به توانایی و محدودیت آنان کمک های تحصیلی مناسب صورت می‌دهند. در این زمینه می توان:

الف- راهنمایی دانش آموزان به کسب عادات صحیح مطالعات درسی و غیر درسی ضروری.

ب- تدریس مطابق استعداد هر دانش آموز.

ج- کار بیشتر با دانش آموزان عقب مانده تحصیلی تا آنان با این کمک ها بتوانند با حداکثر توان خود در تحصیل و دروس پیشرفت نمایند.

د- فراهم آوردن امکانات بیشتر برای گروه دانش آموزانی که از نظر ذهنی توانایی بیشتری دارند تا آنان بتوانند در حد ظرفیت خود از برنامه های تحصیلی استفاده نمایند. (www:http،۱۳۹۳).

۲-کمک در انتخاب مواد و واحد های درسی:

در نظام جدید آموزش و پرورش دانش آموز از بین دروس دست به انتخاب می زند. اگر در این رهگذر نیاز به راهنمایی داشته باشد لازم است با در نظر گرفتن علائق، استعدادها و مقاصد تحصیلی خود انتخابهایی به عمل آورد. فعالیت های که می شود برای کمک ترتیب داد عبارتند از:

الف) شناساندن واحدهای درسی و محتوای آن ها و کمک در انتخاب صحیح واحد های درسی.

ب) طرح مقررات تحصیلی و آیین نامه های امتحانی و آگاه ساختن دانش آموزان ‌به این گونه مسائل.

ج) مطرح ساختن و روشن کردن ارتباط بین واحد های درسی و رشته‌های تحصیلی در مقاطع بعدی.

د)کمک به دانش آموزان در شناخت علایق و رغبت های خود و ارتباط مواد و واحد های درسی با توانایی و رغبت آنان(www:http،۱۳۹۳).

۳ – انتخاب رشته تحصیلی: