اهمیت مدل رفتاری تصمیم‌گیری در خاطرنشان کردن این واقعیت است که آن چیزی را که ما به نام عقل، شعور، منطق و یا به طور کلی، سیستم عقلایی انسان می‌شناسیم، طبیعتاً دارای حد و مرزی است و تصمیم‌گیری انسان نیز الزاماًً در این محدوده انجام می‌گیرد. اگرچه مدل رفتاری تصمیم‌گیری، این قبیل محدودیت‌ها در تصمیم‌گیری را تشخیص می‌دهد و سعی می‌کند مدلی را ارائه دهد که با واقعیات انطباق بیشتری داشته باشد، ولی نهایتاًً تفاوت میان این مدل و مدل کلاسیک تصمیم‌گیری، نسبی است زیرا در هر حال، هر دو مدل بر اساس عقلانیت بنا شده است، و در مدل رفتاری تصمیم‌گیری نیز، حرف این است که انسان،‌ ولو بر اساس درک و فهم محدود خود، در هر حال سعی می‌کند منطقی و سنجیده عمل نماید و با در نظر گرفتن واقعیات، تصمیمی عاقلانه بگیرد و رفتاری معقول داشته باشد (سعادت، ۱۳۷۲: ۳۰).

۲ـ۲ـ۴ـ۲ـ۱٫ نتایج حاصل از عقلانیت محدود

به طور خاص می‌توان دو اشاره ضمنی عقلانیت محدود را مد نظر قرار داد. نخست آنکه در برخی از موقعیت‌ها، تصمیم‌گیرندگان برای رعایت خواسته‌های مدل عقلایی، اطلاعات اندکی در اختیار دارند. دشواری‌های مرتبط با پیچیدگی و همین‌طور تغییر، منجر به عدم اطمینان می‌شود (برای مثال فقدان اطلاعات) که با تصمیم‌گیری عقلایی در تعارض است. زمانی که محیط‌ها ساده و ثابت‌اند، سازمان‌ها با تصمیم‌های متعددی روبه‌رو نیستند و تصمیم‌هایی که اتخاذ می‌کنند، عموماً نسبت به تصمیم‌هایی که سازمان‌ها در محیط‌های پیچیده و در حال تغییر اتخاذ می‌کنند، کمتر پیچیده‌اند.

دومین اشاره ضمنی عقلانیت محدود از درک اهداف متعارض ناشی می‌شود. بر اساس مدل عقلایی، نوعی توافق میان تصمیم‌گیرندگان وجود دارد؛ یعنی ‌در مورد اهداف و ارزش‌ها نوعی اتفاق

1. 1. . Nobel ↑

1. 1. . Herbert A. Simon ↑

1. 1. . Selly ↑

1. 1. . Barnard ↑

1. 1. . Management Information Systems ↑

1. 1. . Ajayi ↑

1. 1. . Fadekemi F. ↑

1. 1. . Mary Jo Hatch ↑

1. 1. . Statistical Package for the Social Sciences ↑

1. 1. . Freedman ↑

1. 1. . Spearman ↑

1. 1. . Awad ↑

1. 1. . Bovee ↑

1. 1. . Jawadekar ↑

1. 1. . Senn ↑

1. 1. . Stephen Haag ↑

1. 1. . Applegate ↑

1. 1. . Information Storing System ↑

1. 1. . Information Processing System ↑

1. 1. . Information Retrieving System ↑

1. 1. . Efraim Turban ↑

1. 1. . Keen and Morton ↑

1. 1. . Galliers ↑

1. 1. . Leidner ↑

1. 1. . Bauvin ↑

1. 1. . Yvon ↑

1. 1. . Semin ↑

1. 1. . Birrien ↑

1. 1. . Le Moigne ↑

1. 1. . Minnesota ↑

1. 1. . O’Brein ↑

1. 1. . McLeod ↑

1. 1. . Steve Clarke ↑

1. 1. . Turban ↑

1. 1. . Spiratava ↑

1. 1. . Mackay ↑

1. 1. . Tremblay ↑

1. 1. . Stacy ↑

1. 1. . Prusak ↑

1. 1. . Matson ↑

1. 1. . Machlup ↑

1. 1. . Nonaka ↑

1. 1. . Tansey ↑

1. 1. . Bill Gates ↑

1. 1. . Coca-Cola ↑

1. 1. . Schermerhorn ↑

1. 1. . Report Information Systems ↑

1. 1. . Report Support Systems ↑

1. 1. . Executive Information Systems ↑

1. 1. . Executive Support Systems ↑

1. 1. . Sprague ↑

1. 1. . McNurlin ↑

1. 1. . Critical Success Factors ↑

1. 1. . Strategic Information Systems ↑

1. 1. . Strategic Support Systems ↑

1. 1. . Decision Support Systems ↑

1. 1. . Reix ↑

1. 1. . Expert Systems ↑

1. 1. . Transaction Processing Systems ↑

1. 1. . Official Information Systems ↑

1. 1. . Official Automation Systems ↑

1. 1. . Human Resources Systems ↑

1. 1. . Human Resources Information Systems ↑

1. 1. . Accounting Information Systems ↑

1. 1. . Financial Information Systems ↑

1. 1. . Business Information Systems ↑

1. 1. . Marketing Information Systems ↑

1. 1. . Production Information Systems ↑

1. 1. . Computer Aided Design ↑

1. 1. . Computer Aided Manufacturing ↑

1. 1. . Geographic Information Systems ↑

1. 1. . Global Positioning Systems ↑

1. 1. . Document Information Systems ↑

1. 1. . Leavit ↑

1. 1. . Whisler ↑

1. 1. . Organizations ↑

1. 1. . March ↑

1. 1. . Behavioral Theory of the Firm ↑

1. 1. . Richard Cyert ↑

1. 1. . Newman ↑

1. 1. . Starr ↑

1. 1. . Kast ↑

1. 1. . Koontz ↑

1. 1. . Mondy ↑

1. 1. . Richards ↑

1. 1. . Stephen P. Robbins ↑

1. 1. . David A. de Cenzo ↑

1. 1. . Stoner ↑

کم شدن فعالیت های جسمی و مصرف زیاد دارو و مراجعات مکررر به پزشکان و هزینه های زیاد و اغلب بدون نتیجه، همگی باعث خستگی عمومی و از کار افتادگی بیمار می‌گردد و به دنبال این مسایل مشکلات خانوادگی نیز ایجاد می‌گردد.

تاثیرات روانی درد مزمن تا حد زیادی به عوامل زیر بستگی دارد:

مدت زمانی که درد وجود داشته است

شدت درد

زمان‌های تکرار درد

وضعیت روانی فرد

عامل مدت زمان درد بسیار مهم است. دردهای طولانی، مداوم و شدید بر روی روند فکری فرد اثر نموده و تمام ارگانیسم وی را تحت الشعاع قرار می‌دهند. درد ممکن است مقدمتا در رابطه با عناصر روانشناختی به وجود آید. استمرار درهایی که ریشه ارگانیک دارند، ممکن است نهایتاً به صورت ‌پریشانی‌های روحی^۱ نمایان گردد که خود را به صورت افسردگی، اضطراب، خشم نشان می‌دهد .

۱٫ Neurusis

در مطالعه ای که توسط کویک^۱،اندرسون^۲،اسپنسر^۳،هو^۴ در سال ۲۰۰۲ انجام شده ۳۷-۷۱% از بیماران دچار افسردگی بوده اند . در مطالعه ای دیگر ریخ و همکاران در سال ۱۹۸۳ انجام دادند، در ۲۵ درصد از افرادی که درد مزمن داشتند افسردگی قابل توجه دیده می شد و در ۶۰ تا ۱۰۰ درصد مبتلایان به درد مزمن علایم افسردگی قابل مشاهده بود. هر چند در تعدادی از بیماران افسردگی ثانویه به درد است ولی بسیاری از ایشان مبتلا به اختلال افسردگی ای هستند که انکار می شود (ریچ و همکاران ،۱۹۸۴) .

یکی از مشکلات شایع اختلال پانیک می‌باشد که یکی از ناتوان کننده ترین مشکلات به شمار می رود. همچنین در بررسی های متعدد دیگری بین ۳۰-۶۰% مراجعین به درمانگاه های غیر روانپزشکی را دردمندان روانی تشخیص می‌دهند و حتی تا ۶۴% بیماران بستری در بخش‌های داخلی به نحوی از مشکلات روانی در رنج هستند و درصد قابل توجهی از آن ها به بیماری روانی با تظاهرات جسمی مبتلا هستند(پارسا ،۱۳۷۴) .

پس دانستن این مطلب که در کشور ما کدامیک از این مسائل بارزتر است می‌تواند در یافتن راه حلی در این باب کمک کنننده باشد .

^{۱٫ Coviec}

^{۲٫ Anderson}

^{۳٫ Spencer}

^{۴٫ Howe}

۴-۲)مروری برمطالعات پیشین انجام شده در داخل و خارج از کشور

در تحقیقی که (فرایبرگ^۱وهمکاران۲۰۰۵)با هدف بررسی صحت پیش‌بینی مقیاس تاب آوری برای بزرگسالان RSA بر روی ۴۲زن و۳۸ مبتلا به دردهای مزمن با میانگین سنی ۲۵ انجام دادند.به نتایج زیر رسیدند:۱٫عامل تاب آوری بیشتر بر فشارهای روانی ذهنی تاثیر دارد تا دردهای روانی.۲٫افراد دارای تاب آوری بالا بیشتر به خودشان در برابر ناملایمتیها وفشارهای روانی زندگی کمک می‌کنند.۳٫تاب آوری می‌تواند به سازگاری موفقیت امیز با چالش‌ها کمک کند.۴٫تاب آوری باعث تطابق بیشتر و افزایش حفاظت در برابر موقعیتهای فشارزا می شود.

در تحقیقی که ( کارولی و همکاران ۲۰۰۶) برروی ۹۷۵۹ بیمارمبتلا به درد مزمن انجام دادند که ۷۳۵۲ افراد دارای ویژگی تاب آوری و ۲۴۰۷ نفر که تاب آوری داشتند انجام دادند نتایج نشان دادند که بین این دوگروه از افراد ازنظر واکنش به درد و سن، جنس رابطه ی معناداری وجود ندارد و فقط زنهای مسن در هر دو گروه به درد واکنش بیشتری دادند. مقایسه تاب اورها و غیر تاب آورها ‌در مورد مقابله با درد نشان داد که تاب آورها از نظرحفاظت بسیار پایین تر بودند و از نظر سلامت روان ، تداوم کار و وظایف، گفتار درونی مثبت، نادیده گرفتن بسیار بالاتر بودند. درمورد باورها و نگر شها نسبت به درد تاب آورها در کنترل در کنترل درد بسیار قوی تراز غیرتاب آورها بودند اما دراعتقاد به درمان پزشکی، اعتقاد ناتوانی و ترس ناشی از درد ،بسیار پایین تر بودند.در ضمن تفاوتی بین دوگروه از لحاظ دریافت حمایت اجتماعی وجود نداشت اما پاسخ اجتماعی آنان به درد متفاوت بود و غیرتا اورها نسبت به دریافت درمان های جاری بیشتر علاقه داشتند و همچنین آن ها ازنظر پیگیری پزشکی خیلی بیشتر از تاب آورها پیگیری دارند.

^{۱٫ Freiberg}

میر (۱۳۸۷)، در مطالعه ای با هدف تعیین کیفیت زندگی و شیوه های مقابله با استرس در افراد مراقبت کننده مبتلایان به بیماری مالتیپل اسکلروزیس بر روی ۲۰۰ نفر از اعضای خانواده مراقبت کننده از بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس و عضوانجمن MS اهواز با بهره گرفتن از ۳ پرسشنامه بی نام مورد ارزیابی قرار دادند، که از این تعداد ۱۰۸ نفر مرد و ۹۰ نفر وارد مطالعه شدند، تمامی ابعاد سطح کیفیت زندگی خانواده ها در حد متوسط به دست آمد. به طور کلی سطح کیفیت زندگی مردان به ویژه در بعد روانی بالاتر از زنان بود در تمامی ابعاد ارزیابی شده کیفیت زندگی افراد مراقبت کننده ارتباط همبستگی مستقیم و معناداری با سطح تحصیلات ایشان داشت اکثر زنان و مردان به ترتیب از روش های متوسط و خوب برای مقابله با استرس استفاده کرده بودند. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت زندگی بهتر در افراد مراقبت کننده دارای سطح تحصیلات بالاتر و مواردی که از شیوه های مقابلهای مناسب استفاده کرده بودند ضرورت حمایت‌های اجتماعی و طراحی برنامه های آموزش به خانواده های مراقبت کننده از مبتلایان به MS خصوصاًً در خانواده های با سطح آگاهی پایین را مشخص می‌کند .

در تحقیقی که (حسینی، ۱۳۸۸) برروی ۱۰۱مراجعه کننده زن و مرد به انجمن درد ایران که اکثراّ زن و متاهل بودند و تنها ۷/۲۸درصد ازآنها شاغل بودند انجام داد، نتایج پژوهش نشان داد که بین شاغل بودن این زنان باکیفیت زندگیشان رابطه ی معناداری وجود ندارد ولی با شدت درد ارتباط معناداری دارد، مصرف مسکن در میان این بیماران۲/۷۸ بوده و میانگین مدت درد۵۰ ماه بوده است. بین مدت مصرف مسکن و وضعیت تاهل، سطح تحصیلات با کیفیت زندگی رابطه ی معناداری وجود نداشت، ولی بین شدت درد و کیفیت زندگی رابطه ی معناداری وجود داشت.

درتحقیقی که (اقاجانلو,۱۳۸۶ ) برروی ۱۵۰ بیماردیابتی نوع دو مراجعه کننده به مراکزآموزش سینا واقع در شهر تبریز انجام گردید، نتایج نشان دادکه ۶۶/۲۸درصد بیماران دربعد جسمی، ۷/۸۰ درصد در بعد روانی ،۳/۲۱درصد در بعد اجتماعی ‌از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردارند و۸۴ درصد از آن ها کیفیت زندگی اختصاصی مطلوبی داشتند. همچنین مشخص شد که عواملی همچون سن، تاهل، میزان درآمد ماهیانه خانواده، وضعیت اشتغال و جنسیت، با کیفیت زندگی بیماران دیابتی رابطه ی معناداری وجود دارد، درحالی که رابطه ی معناداری بین عواملی مانند محل سکونت، سابقه وجود دیابت در خانواده و شکل داروی مصرفی با کیفیت زندگی بیماران دیابتی وجود نداشت.

هاکینگ^۱(۱۹۹۵) مطرح کردکه افرادمبتلا به MS به علت ناتوانی و محدودیت های جسمانی خود نمی توانند به سطح بالایی از فعالیت و روابط اجتماعی دست یابند و به همین سبب رضایت کمتری از سطح زندگیشان دارند و ازسلامت روانی کمتری برخوردار هستند و به احتمال بیشتری مستعد افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روان شناختی هستند(به نقل از بتیس و همکاران،۲۰۰۲).

الف) مستبدانه : فقط امر و نهی کرده و خواهان اطاعت بی چون و چرایند ، از تنبیه برای تربیت فرزندان زیاد استفاده می‌کنند و فرزندان اغلب مضطرب هستند.

ب )لیبرال : توضیح می‌دهند و استدلال می‌کنند و فرزندان را تشویق به بیان خواسته ها و عقایدی که دارند می‌کنند و بندرت تنبیه می‌کنند و بیشتر پاداش می‌دهند.

ج) بی قید : فرزندان را به حال خود رها کرده و هر کس هر کاری که خواست انجام می‌دهد. مهمترین پیآمدهای این طرز تفکر گسستگی خانواده ، فقدان محبت در محیط خانواده و تبعیض و محرومیت می‌باشد که می‌تواند زمینه ساز خشونت و برخی اعمال مجرمانه باشد .

۲ – میزان در آمد : پژوهش ها نشان می‌دهند که جرم در مناطق کم در آمد و حاشیه نشین شهرهای بزرگ بیشتر است . ‌بنابرین‏ ناکارآمدی اقتصادی و شکاف طبقاتی ( که مورد اخیر گاهی باعث تمایل اقشار کم درآمد برای رسیدن به موقعیت اقتصادی برتر از طریق راه های میانبر خصوصاًً در جوامعی که راه های کسب در آمد مشروع به درستی مشخص نشده است می شود.) در مجموع آمارها نشان می‌دهند جرم و خشونت در کشورهایی که شکاف میان فقر و غنی زیاد است بالا می‌باشد .

۳ – منطقه جغرافیایی : پژوهش ها نشان می‌دهد که جرم در مناطق کثیف و غیر بهداشتی بیشتر است ؛ مثلاً مناطق زاغه نشینی ، مناطقی که تعداد زیادی مجرم را در خود جای داده است ،همچنین در مناطق جغرافیایی که دارای زمین های لم یزرع ، کوهستانی و همراه با قحطی ، ازدحام جمعیت و خشکسالی باشد، خشونت و جرایم خود بخود بالا خواهد رفت .

۴ .الگو ها و آرمان ها : مقصود آن چیزی است که عملاً در گروه ها و خرده گروه ها یی که فرد در آن عضویت دارد ارزنده سازی می شود و فرد برای آنکه دیگران نگرش بدی نسبت به او نداشته باشند و احیاناً وی را طرد نکنند ،با آن ها همنوا می شود ؛مثل مصرف مواد افیونی

۵٫امکانات رفاهی ، آموزشی و بهداشتی : این که اصولاً افراد اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند و این که آیا دسترسی به خدمات پزشکی ویا روان پزشکی و مشاوره دارند یا نه؛ از دیگر عواملی است که می‌تواند سهم مهمی را در ایجاد زمینه برای جرم ایفا کند.

۶٫عوامل فرهنگی : از جمله کارکرد های فرهنگ این است که به ما می‌گوید: با دیگران چگونه تعامل داشته باشیم ؟ مثلاً در فرهنگی که در آن احساسات مثبت ( تو را دوست دارم ، به تو علاقه مندم ) بیان نمی شوند و در عوض احساسات منفی تنها مجال بروز می‌یابند ( از تو متنفرم ، تو خیلی بی عرضه ای ) می‌تواند به احساس حقارت و دشمنی در افراد منجر شده و گاه فرد را به سمت عمل مجرمانه سوق دهد . ‌بنابرین‏ امروزه این امر مشخص شده که هر چند فرد مجرم به سادگی قابل اشاره است ،اما عواملی که سبب می‌شوند فردی مرتکب جرمی شود تعاملی بوده و نگرش های تک محوری نسبت به مجرم و جرمی که مرتکب شده ( مثلاً توجیه و تبیین تنها بر مبنای اراده فردی ) به دور از واقعیت می‌باشد. آن طور که به نظر می‌رسد جرم شناسان امروزه به مجرم و جرم به عنوان یک بیمار و بیماری می نگرند . بیماریی که تا حدی زاییده اجتماعی است که فرد در آن بزرگ شده و زندگی می‌کند و فردی که در صورت داشتن شرایط و امکانات مطلوب شاید دست به آن عمل مجرمانه نمی زد. از نظر قضایی و برخورد با مجرم نیز شاهد تحولاتی در بسیاری از کشورهای جهان می باشیم . به عنوان مثال تلاش در جهت درمان مجرم با آموزش ، کار درمانی ، ایجاد فضا و زمینه شغلی ، روان درمانی ، حمایت های اجتماعی و … و با اهدافی همچون فرصت دادن به مجرم و باز گرداندن آن به جامعه بجای هدف قرار دادن کیفر(عبدی، ۱۳۸۵).

اعتیاد :

اعتیاد یک بیماری اصلی ، پیش رونده و کشنده است.این عارضه ، نوعی ارتباط تسکین دهنده با یک ماده روان گردان یا تأثیر گذار بر ذهن و یا رفتاری که ما را در برابر میل بیش از حد، ناتوان می‌کند می‌باشد. اعتیاد به عنوان حالتی که در آن بدن انسان برای انجام فعالیت های عادی خود به یک ماده یا یک رفتار خاص وابسته می شود، تعریف شده است. زمانی که ماده مورد نیاز در اختیار بدن قرار نمی گیرد یا انجام رفتاری که شخص معتاد بدان وابسته شده است امکان پذیر نمی باشد، نتیجه کار بروز علائم خماری یا محرومیت است. اعتیاد را می توان اجبار به انجام کاری تعریف کرد که فرد از پی آمدهای زیانبار آن آگاه است. حتی والدین ، همسر و دیگر نزدیکان فرد معتاد به راحتی این واقعیت را که اعتیاد نوعی بیماری است نمی پذیرند. علت این امر آن است که این افراد نیز از لحاظ احساسی در فرایند بیماری فرد معتاد درگیر هستند(دانش و همکاران،۱۳۹۳).

با آنکه از واژه “اعتیاد” اغلب در اشاره به وابستگی به مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده شده و تحت عنوان اعتیاد به مواد نیز از آن یاد می شود ، این احتمال نیز وجود دارد که انسان به فعالیت های دیگری چون قمار، پرخوری، روابط جنسی، تماشای تصاویر مستهجن یا حتی خریدهای بی مورد و بیش از اندازه معتاد شود. این گونه اعتیاد ها تحت عنوان اعتیاد های رفتار یا فرایندی نام برده می‌شوند.

بنا به تعریفی که انجمن آمریکایی درمان اعتیاد از واژه اعتیاد ارائه داده است : اعتیاد یک بیماری اصلی و مزمن می‌باشد که در مدارهای پاداش، انگیزه و حافظه و دیگر اجزای مربوطه مغز اختلال ایجاد می‌کند. این اختلال ها به ایجاد ویژگی های جسمی ، روانی، اجتماعی و روحی در انسان منجر می‌شود. بروز چنین حالت هایی در انسان سبب می شود که وی برای دست یابی به پاداش (لذت) یا تسکین به مصرف یک ماده مخدر یا انجام رفتاری مخرب و ویرانگر روی آورد. علائم بارز اعتیاد، مختل شدن کنترل رفتار، میل شدید به مصرف و ناتوانی در پاک ماندن مداوم و کاهش قدرت شناخت مشکلات جدی رفتاری و مناسبات و ارتباط با دیگران است. اعتیاد نیز همانند دیگر بیماری های مزمن ممکن است چرخه های لغزش و قطع مصرف را شامل شود. اگر اعتیاد درمان یا با فعالیت های بهبودی همراه نشود ،حالت پیش روندۀ آن ممکن است باعث معلولیت مغزی و یا حتی مرگ شود(دانش و همکاران،۱۳۹۳).

بیماری روانی:

اعتیاد از جمله بیماری هایی است که بیش از هر چیز به مغز انسان آسیب رسانده و سیستم ارتباطی آن را مختل می‌سازد. در این فصل، خواننده متوجه خواهد شد که چگونگی افکار و اندیشه‌های یک فرد معتاد پس از پیشرفت بیماری اعتیاد از حالت عادی خارج شده و فرد معتاد دیگر قدرت و کنترلی روی اعتیاد خود ندارد.

-ب:

در این قسمت، چگونگی خارج شدن ساختار و فعالیت مغز فرد معتاد از حالت عادی در پی پیشرفت بیماری اعتیاد تشریح شده است. سپس نشانه های وابستگی جسمی و تحمل یا تولرانس که نشانه غیرعادی بودن فعالیت جسم فرد معتاد است ،تشریح و یاد آوری می شود که فرد معتاد از توانایی لازم برای قطع مصرف و ترک اعتیاد خود برخوردار نیست(قدرتی و همکاران، ۱۳۹۲).

– :

در این قسمت ویژگی های مختلف بیماری اعتیاد برای کمک به خواننده جهت پی بردن به ماهیت پیچیده اعتیاد بیان شده است. همچنین درک می‌کنیم که بهبود یافتن و رهایی از چنگ این بیماری، جنبه‌های متفاوتی از زندگی یک فرد معتاد را مورد توجه قرار می‌دهد.

:

در نتیجه در مـدل ارزش مؤثـر، ارزش شرکـت ترکیبی از ارزش سـه عامل ، عملیات جاری، صرفه جویی مالیاتی و طرح های آتی است در نتیجه در این روش ارزش شرکت به صورت زیر محاسبه می‌گردد:

طرح های آتی + صرفه جویی مالیاتی ناشی از وجود بدهی + عملیات جاری = ارزش شرکت

۲-۴-۵-۲) الگوی جریان های نقدی آزاد:

ارزش به عنوان تنزیل جریان های نقدی آزاد واحد تجاری برای اولین بار توسط جوئل استرن^[۲۵] در سال ۱۹۷۲ مطرح گردید . مبانی نظری برای این شیوه به واسطه مقالات علمی منتشر شده بین سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۱ توسط فرانکو مودیگیلیانی و مورتون میلر مطرح گردید. (Stewart,1991)

۲-۴-۵-۲-۱)تعریف جریان های نقدی آزاد

برای جریان های نقدی آزاد، تعریف مشخصی ارائه نشده است و این اصطلاح، از دیدگاه های مختلفی قابل تعریف می‌باشد:

از دیدگاه جنسن(۱۹۸۶)، جریان نقدی آزاد واحد تجاری وجه نقد در دسترس واحد تجاری(حاصل از فعالیت های عملیاتی) پس از کسر وجه نقد لازم به منظور سرمایه گذاری در طرح هایی می‌باشد که دارای ارزش فعلی خالص مثبت است.

از دیدگاه لن و پلسن(۱۹۸۹)، جریان نقدی آزاد واحد تجاری عبارت از سود عملیاتی قبل از هزینه های استهلاک پس از کسر وجوه پرداختی بابت مالیات، هزینه بهره، سود سهام‌داران عادی و ممتاز است.

از دیدگاه کاپلند و همکاران(۱۹۹۱)، جریان نقدی آزاد واحد تجاری، سود عملیاتی پس از مالیات به اضافه هزینه های غیر نقدی پس از کسر سرمایه گذاری (افزایش در تغییرات)در سرمایه در گردش، اموال، ماشین آلات، تجهیزات و سایر دارایی هاست.

به طور کلی، تعریف ارائه شده در اکثر کتاب های حسابداری و مالی مطابق با تعریف کاپلند است. (Kousenidis.2006)

۲-۷-۵-۲-۲)مدل های تعیین جریان های نقدی آزاد

مدل های جریان های نقدی آزاد عمدتاً از طریق سه مدل زیر قابل تعیین هستند(تهرانی و باقری،۱۳۸۷)

۱- مدل جنسن(۱۹۸۶)

FCF=CFO-I

که اجزای تشکیل دهنده فرمول عبارتند از:

CFO= جریان های نقدی حاصل از عملیات

I= جریان های نقدی مورد انتظاربرای سرمایه گذاری در طرح های دارای ارزش فعلی خالص مثبت

۲- مدل لن و پلسن(۱۹۸۹)

FCF= سود عملیاتی قبل از استهلاک – کل مالیات پرداختی شرکت – هزینه بهره پرداختی شرکت – سود تقسیمی به سهام‌داران

۳- مدل کاپلند و همکاران(۱۹۹۱):

FCF= سود عملیاتی پس از کسر مالیات – هزینه های غیر نقدی – افزایش سرمایه در گردش

افزایش در ارزش ناخالص دفتری مجموع سایر دارایی ها-

بخش عـمده ای از جریان های نقدی هر واحد تـجاری ، حاصل از عملیات آن می‌باشد. در صـورتی که جریان های نقدی سرمایه گذاری شده برای دستیابی به رشد از جریان های نقدی واحد تجاری کسر شود، حاصل کار همان جریان های نقدی آزاد خواهد بود.(ایزدی نیا،۱۳۸۴)

تهیه صورت جریان های نقدی آزاد تا حد زیادی مشابه تنظیم صورت جریان وجوه نقد حسابداری است . در اولین مرحله، پرداخت های نقدی عملیـاتی از مبلـغ فـروش کـسر می شـود کـه بـه عنوان مشـخصه جریان های نقدی وصول شده می‌باشد و معرف هزینه های گزارش شده در صورت سود و زیان است و در برگیرنده مالیات نیز می‌باشد . نتیجه حاصل شده همان سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات است.

درمرحله بعد، پرداخت های نقدی غیرعملیاتی که شامل پرداخت برای افزایش سرمایه در گردش یا تحصیل دارایی های ثابت جدید است، کسر و حاصل کار همان جریان های نقدی آزاد^[۲۶] خواهد بود . این رابطه بدین شرح است:

FCF= NOPAT – IWC – I

که در آن :

FCF = جریان های نقدی آزاد ،

NOPAT = سود خالص عملیاتی ،

IWC = افزایش سرمایه در گردش و

I= مخارج تحصیل دارایی های ثابت سرمایه ای می‌باشد.(جهانخانی و مجتهدزاده،۱۳۷۴)

در اصطلاح مالی، به حاصل جمع مخارج انجام شده برای افزایش سرمایه درگردش یا تحصیل دارایی های ثابت سرمایه ای، سرمایه گذاری اطلاق می شود و آن را با نماد I نشان می‌دهند.

محاسبه سرمایه گذاری در هر دوره زمانی از طریق بررسی تغییرات ادواری سرمایه به کار گرفته شده، امکان پذیر است . از این رو، می توان جریان های نقدی آزاد را معادل تفاوت سود خالص عملیاتی و سرمایه گذاری تعریف کرد.

FCF = NOPAT – Investment

محاسبه جریان های نقدی آزاد در عمل مستلزم توجه به مبلغ سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات و مبلغ سرمایه گذاری هر واحد تجاری پس از کسر استهلاک( I ) می‌باشد .با انجام این عمل، پایداری مبلغ سود خالص عملیاتی بیشتر می شود و سرمایه گذاری نیز معرف مخارج سرمایه ای لازم برای حفظ یا نگهداشت سرمایه و سرمایه مورد نیاز برای ایجاد رشد در واحد تجاری خواهد بود. با این حال، از آن جا که استهلاک به صورت هم زمان از سود خالص عملیاتی و سرمایه گذاری کسر می شود، وجود یا نبود آن تاثیری در مبلغ جریان های نقدی آزاد واحد تجاری ندارد. (دهدار،۱۳۸۶)مبنای محاسبه جریان های نقدی آزاد اطلاعات حسابداری صورت های مالی است. در بعضی از کتب ارزشیابی مدل زیر بـرای مـحاسبه جـریان هـای نقـدی آزاد به صـورت گزارشی ارائه شده است. (Young& O’Byrne,2001)

نام شرکت

صورت جریان‌های نقدی آزاد

برای دوره مالی ……

مبلغ

فروش ×××

کسر می‌شود:

هزینه های عملیاتی (به غیر از استهلاک) (×××)

سود قبل از بهره و مالیات و استهلاک ×××

کسر می‌شود: استهلاک (×××)

کسر می‌شود: م الیات ها (×××)

مجمعوع کسورات (×××)

سود خالص عملیاتی (NOPAT) ×××

اضافه می‌شود: استهلاک ×××

کسر می‌شود: سرمایه‌گذاری ها:

۱- افزایش سالانه در سرمایه در گردش (×××)

۲- افزایش سالانه در دارایی های ثابت (×××)

جریان های نقدی آزاد (FCF) ×××

اگر هزینه های عملیاتی شامل هزینه استهلاک باشد به عبارتی سود قبل از بهره و مالیات (EBIT) پس از کسر استهلاک محاسبه شده باشد در این صورت جریان های نقدی آزاد واحد تجاری (FCF) طبق معادله زیر نیز قابل محاسبه است:

FCF= EBIT (1-Tax rate) + Dep. Exp – (Working Capital + Fixed Assets)

= جریان آزاد نقدی هزینه استهلاک + سودخالص عملیاتی پس از مالیات- سرمایه گذاری ها

جریان نقدی آزاد واحد تجاری، وجه نقد باقی مانده ناشی از فعالیت های عملیاتی است که واحد تجاری

پس از تأمین مالی سرمایه‌گذاری های خود می‌تواند به صورت پرداخت های متقابل به تأمین کنندگان مالی پرداخت نماید. پرداخت های متقابل به صورت بازخرید سهام، تقسیم سود، پرداخت بهره وام ها و یا باز پرداخت اصل وام ها می‌باشد.

۲-۴-۵-۲-۳)اهمیت جریان های نقدی آزاد

شواهد موجود بیانگر آن است که کشورهای پیشرفته صنعتی و سازمان‌های موفق ، سرمایه گذاریهای هنگفتی را در زمینه آموزش کارکنان به کار گرفته اند . بی تردید آنان سودآوری و کارآمدی آموزش نیروی انسانی را در گذشته تجربه نموده اند که در وضعیت حاضر نیر به انجام دادن چنین عملیاتی اهتمام ورزیده اند .

کاروالین ویلی^[۱۰] می‌گوید « مدیریت دولتی معاصر ‌در اصلاحات ، تغییرات و افزایثی در کارایی ساختارهای دولتی ، ثبات مجموعه های حکومتی و کاردانی و کارایی ساختارهای دولتی ، ثبات مجموعه های حکومتی و کاردانی و کارایی نظام آموزش کارکنان دولت به شکل فطری عمل می‌کند » . به علاوه ، به لحاظ فرایند بهبود مستمر در بخش دولتی ، چنین بیان شده است که « توسعه مهارت‌های اداری کارکنان دولتی ، یکی از شروط افزایش کارایی خدمات دولتی و برای توسعه کشور است.» از نظام آموزش کارکنان انتظار می رود که که کارکرد روز مره کارکنان (کارایی ) به طور مستمر بهبود بخشد ، اما علاوه بر آن کارکنان را از تفکر راهبردی بلند مدت و کل نگرانه سرشار کند تا آن ها برای انجام انتخاب های حیاتی در جهت شکل دادن به آینده ( اثر بخشی ) کشورهای مطبوع شان توانمند سازد^[۱۱] (یو.ان.دی.پی^[۱۲]، ۲۰۰۳: ۸).

«نیاز مشترکی در همه کشورهای برای به روز کردن قابلیت های اصلی حکومتی و ضروریات اجتماعی وجود دارد که تفکر راهبردی بلند مدت و کل نگرانه را در حکومت ، برای انجام انتخاب های حیاتی آینده ساز تقویت نمایند». به طور واضح ضرورت های نیروی انسانی را می توان در دو بخش طرح کرد :

۱- واقعیت ها: در این زمینه تجربیات های کشورها و سازمان‌های پیشرفته و سرمایه گذاری آن ها در بخش آموزش ، خود گواه بر این مسئله است ، زیر بدون تغذیه علمی و فکری ، عناوین انسانی عملاً حالت منابع مادی به خود می گیرند از طرف دیگر زیان حاصل از نبود این شرایط ، به صورت تصاعدی رشد می‌کند ، یعنی کارکنان از توانایی به کارگیری مؤثر منابع مادی و فکری جدید در سطح بالا برخوردار نیستند ( جباری و صباغیان ۱۳۷۹، ص ۳۰).

۲- شرایط و اقتضای زمان : عصری که در آن به سر می بریم عصر فراصنعتی است که بارزترین ویژگی آن پویایی امور و پیچیدگی است . در این عصر باید به صفاتی هچون چالاکی اندیشه ، تفکر انتزاعی ، توان طراحی راهبردهای ذهنی از واقعیت های زندگی اجتماعی مجهز بود ، به علاوه آموزش حرفه ای پی در پی به طور معنی دار پتانسیل تاثیر گذاری بر عملیات حرفه ای را دارا است ( استفن^[۱۳]، ۱۹۹۲: ۵۷) بدین ترتیب در کارکنان حس همکاری و روحیه همبستگی ایجاد می شود و این امر جایگزین رقابت میان افراد می شود . تحقق یافتن این شرایط مستلزم پایبند شدن به رویکردهای و نگرش های علمی و منطقی مربوط به آموزش است . اندرسن آموزش کارکنان را چنین تعریف می‌کند . فرایندی است که برای تغییر رفتار کارکنان در زمان انجام کار ، از طریق به کارگیری اصول یادگیری انجام می شود . تغییر رفتار معمولاً در زمینه دانش ، مهارت‌ها ، فعالیت‌ها ، نگرش‌ها و ارزش‌ها متمرکز می شو د (آندرسون^[۱۴]، ۱۹۹۳: ۹) . آرمسترانگ^[۱۵] آموزش را فرایند برنامه ریزی شده برای تغییر دانش ، نگرش ، یا مهارت‌های افراد از طریق یادگیری تعریف می‌کند . این امر برای دستیابی به عملکرد کارآمد در یک فعالیت یا دامنه ای از فعالیت‌ها انجام می شود.

اندرومایو (آندرومایو^[۱۶]، ۱۹۹۸) اشاره می‌کند که سازمان‌ها در اواسط دهه ۱۹۹۰ دریافتند که سرمایه انسانی و فکری آن ها به همان اندازه مهم است که دارایی‌های مادی و فیزیکی آن ها دارای اهمیت است . رشد و توسعه سازمانی و تغییر و تحول موفقیت ‌سازمان‌ها در نهایت بستگی به عملکرد افراد دارد . آموزش یکی از راه هایی است که سازمان‌ها از طریق آن به سرمایه های انسانی خود توجه می‌کنند و آن را توسعه می‌دهند و بهبود می بخشند . مانند همه سرمایه گذاریها هدف آن است که سازمان‌ها منافع مورد انتظار را از سرمایه گذاری به دست آورند . در خصوص آموزش کارکنان و تحول و بهبود آن ، چگونه باید نظارت و ارزیابی شود ؟

از این رو ، کیفیت هر جزء ازنظام آموزش کارکنان مد نظر قرار می‌گیرد و ‌پاسخ‌گویی‌ ‌به این پرسش که چگونه آموزش به عنوان یک فرایند مؤثر که شامل تحلیل اولیه طراحی ، اجرا و ارزشیابی است ، طرح می شود واهداف سازمانی را با علایق افرا د پیوندمیدهد .

رشد سازمانی و تغییر و تحول آن و موفقیت سازمان‌ها در نهایت بستگی به عملکرد افراد دارد .آموزش و توسعه راه هایی هستند که سازمان‌ها از طریق آن به سرمایه های انسانی خود توجه می‌کنند. آموزش وتوسعه ارزان به دست نمی آید،بلکه در یک محیط تجاری رقابتی اعمال می شود . عدم موفّقیت در تشخیص ظرفیت انسانی درون یک سازمان می‌تواند بسیاربرهزینه باشد.آموزش وتوسعه ،نه تنها مسئولیت سازمان به شمار می‌آید ، بلکه وظیفه تک تک کارکنان نیز محسوب می شود .توسعه فرایندی است که در آن ،یادگیری از طریق تجربه اتفاق می افتد. در این فرایند علاوه بر نتایج یاد گیریاز طریق تجربه اتفاق می افتد . در این فرایند علاوه بر نتایج یادگیری و مهارت‌های کاری ، نگرشهای کار کنان نیز بهبود می‌یابد (کارت رایت ،، ۱۳۸۲ ، ص ۳۵ )

۲-۱-۱-۱- تفاوت آموزش و توسعه

آموزش بر ارائه مهارت‌های خاص به کارکنان متمرکز می شود و به آنان کمک می‌کند تا در شغل خویش کمبودهای عملکردی خود را اصلاح نمایند . در حالی که توسعه فرایند کمک به کارکنان است مهارت‌های خویش را در آینده گسترش دهند پس آموزش کوتاه مدت است و روی مسائل خاص اکنون متمرکز می شود ، در حالی که توسعه روی نیازهای دراز مدت متمرکز می شود ‌بنابرین‏ هنگام ارزشیابی از آموزش یابد هم بر فرایند و هم بر نتایج تغییر رفتار متمرکز شد، زیرا انتظار می رود تغییر رفتار در کوتاه مدت تحقق یابد و در زمینه شغل خاص و فعلی فرد باشد در حالی که ارزشیبابی از برنامه های توسعه ای نیاز به مطالعات و بررسی‌های طولانی مدت دارد .

«برنامه های آموزشی » شامل فعالیت‌های آموزشی و توسعه ای است .« توسعه » شامل توسعه فردی وحرفه ای است . برنامه های آموزشی اهداف یادگیری کوتاه مدت تری دارد ، درحالی که برنامه های توسعه ای از اهداف یادگیری بلندمدت تری برخوردار است (مرکز مدیریت کانادا^[۱۷]، ۲۰۰۱)

۲-۱-۱-۲- مشکلات آموزش کارکنان

فرایند آموزش کارکنان سوالها و مشکلاتی را به ذهن متبادر می‌سازد که مدیران باید به آن ها پاسخگو باشند .

۱- آیا آموزش ، مثلاً راه حل مسائل و مشکلات کارکنان است ؟

۲-آیا اهداف آموزش روشن و واضح هستند ؟

۳-آیا آموزش ، سرمایه گذاری بجا و مناسبی است ؟

۴-آیا آموزش مفید خواهد بود؟

در پاسخ به سوالات فوق می توان گفت .

۱- با توجه به آنکه هدف عمده آموزش گسترش عملکرد و کاهش مشکلات است از این رو ، برای همه عملکرد ها آموزش لازم نیست . ضعف عملکرد ، عوامل خاص خود را دارد و ممکن است چند عامل در ایجاد آن سهم داشته باشد که بسیاری از آن ها تحت کنترل کارمند نیست و آموزش نیز راه حل آن نیست .