مراحل رشد رویشی

عنوان مرحله

توضیحات

VE

بدون گره

محور زیر لپه، لپه ها را از خاک خارج می کند

VC

اولین گره

دو لپه بذر در بالای سطح خاک در گره اول قابل مشاهده هستند

۲۲۲۲۲۲۲۲۲

دومین گره

دو برگ اولیه لوبیا (قلبی شکل) مشاهده می شود

V1

سومین گره

اولین سه برگچه ای در گره سوم ساقه ظاهر شده اما کاملاً باز نشده

V2

چهارمین گره

دومین سه برگچه ای در گره چهارم ساقه ظاهر شده اما کاملاً باز نشده

V3

پنجمین گره

سومین سه برگچه ای در گره پنجم ساقه ظاهر شده اما کاملاً باز نشده

Vn

nامین گره

n گره روی ساقه اصلی دارای خوشه های گل که هنوز قابل رویت نیستند باز شده

جدول ۲-۲- مراحل رشد زایشی لوبیا
۲-۵- نیازهای اقلیمی لوبیا
این گیاه در مناطق نیمه حاره آمریکای مرکزی منشأ گرفته و به ارتفاعات بالا(۷۶۲ تا ۸/۱۸۲۸ متر بالاتر از سطح دریا) متعلق است(کوچکی، ۱۳۸۳). این گیاه را می توان از ارتفاع صفر تا ۲۰۰۰ متری از سطح دریا کشت نمود. کشت لوبیا در مناطق گرمسیر و پر باران مناسب نبوده ولی در مناطق معتدل و گرمسیر با مقدار بارندگی متوسط۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیمتر می توان به کشت آن اقدام کرد(مجنون حسینی،۱۳۸۷). در مناطق مرطوب تر در مقایسه با مناطق خشک تر که دارای عرض جغرافیایی و ارتفاع مشابهی هستند گلدهی و رسیدگی دیرتر حادث می شود. نور خورشید برای نمو گیاه ضروری است و سایه اندازی باعث کوتولگی و کاهش عملکرد می شود(کوچکی، ۱۳۸۳). تاریخ کاشت لوبیا بسته به نقاط و اقلیمهای مختلف تفاوت خواهد داشت. به طور کلی دمای خاک نباید کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد باشد، زیرا حداقل دما برای جوانه زدن و رویش بذر لوبیا ۱۲ تا ۱۴ درجه سانتیگراد است. در مناطق جنوبی(گرم) کشور از اواخر فروردین ماه و در مناطق معتدل و سردسیر اواخر اردیبهشت تا خرداد ماه به کشت لوبیا می توان اقدام نمود. کاشت دیرتر لوبیا ممکن است سبب ریزش گلهای آن شود. البته چون لوبیا در دوره رشد و نمو خود به مقدار معینی حرارت(۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ کالری) احتیاج دارد در مناطقی که تابستان کوتاهی دارند بلافاصله پس ازحصول دمای متوسط ۱۰ درجه سانتیگراد باید اقدام به کشت نمود، اما چنانچه تابستان منطقه کاشت گرم و طولانی باشد بهتر است کشت را زمانی آغاز کرد که حداقل دمای محیط روزانه ۱۲ تا ۱۴ درجه سانتیگراد باشد. دمای مناسب برای رشد و نمو لوبیا حدود ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است، در دمای بالاتر از ۴۵ درجه سانتیگراد گیاه به بذر نمی نشیند، در دمای۲ درجه سانتیگراد گیاه لوبیا برگ های سبز خود را از دست داده و زرد می شود. برای رشد و نمو کامل لوبیا ۱۲۰ تا ۱۳۰ روز بدون یخبندان به شرط آنکه دمای خاک کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد نباشد، لازم است. لوبیا در گیلان در دو فصل بهار(اواسط اسفند تا اوایل فروردین) و پاییز(اواسط شهریور تا اوایل مهر) کشت می گردد، این گیاه در کشت دوم نیز مورد استفاده قرار می گیرد(کوچکی، ۱۳۸۶). pH مناسب برای لوبیا بین ۵/۵ تا ۷ می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۶- تاریخ کاشت
در یک اقلیم معتدل، انتخاب تاریخ کاشت به علت ضرورت حداکثر استفاده از منابع در یک فصل رشد کوتاه اهمیت دارد. بهار فرصت کوتاهی برای به حداکثر رسیدن محصول، گیاهان زراعی است. جهت افزایش عملکرد در واحد سطح که هدف اصلی زراعت است عواملی نظیر استفاده از ارقام اصلاح شده، تهیه و آماده سازی بستر بذر مطلوب، انتخاب تاریخ و روش کاشت مناسب، میزان بذر، تناوب زراعی و غیره مؤثر هستند(قنبری و طاهری مازندرانی، ۱۳۸۲). عوامل فوق موجب تغییرات در رشد و میزان عملکرد می گردند. شرایط محیطی و مدیریت زراعی بر رشد نمو گیاه اثر مثبت گذاشته و در نتیجه منجر به افزایش عملکرد می شود و یا تأثیر منفی برآن موجب کاهش عملکرد می گردد(لک و همکاران، ۱۳۸۸)
۲-۶-۱- اثر تاریخ کاشت بر رشد لوبیا
تاریخ کاشت در محصول لوبیا بسیار حائز اهمیت بوده و باید طوری برنامه ریزی گردد که مراحل حساس رشد لوبیا به ویژه گلدهی با گرما و تنشهای خشکی تابستان مواجه نشود هدف از تعیین تاریخ کاشت یافتن زمان کاشت رقم یا گروهی از ارقام مشابه یک گیاه است و بهترین تاریخ کاشت منجر به حصول عملکرد بالاتری در مقایسه با سایر تاریخ های کاشت می گردد(مهرپویان و همکاران، ۱۳۸۹). اگرچه ارقام بسیاری از لوبیا در دامنه وسیعی از محیط ها دارای پتانسیل عملکرد بالایی هستند ولی قابلیت تولید عملکرد ناشی از سازگاری گیاه به شرایط موجود فصل رشد، درجه حرارت، فتوپریود و عملیات مدیریت گیاه زراعی بستگی دارد(محمد خانی و همکاران، ۱۳۸۴). تعیین زمان صحیح کاشت گیاهان زراعی تحت تأثیر عوامل اقلیمی مختلف از قبیل بارش، دما و طول روز قرار دارد و یکی از مهم ترین جنبه های مدیریتی لازم برای تولید گیاهان زراعی است. این اهمیت به دلیل شدت تأثیر عوامل روی ژنوتیپ های مختلف برای دستیابی به پتانسیل تولید می باشد. معمولا تاریخ کاشت با سایر مدیریت های زراعی اثر متقابل نشان می دهد(صالحی و همکاران، ۱۳۸۷). برای تولید عملکرد اقتصادی مطلوب در زراعت لوبیا، علاوه بر رشد سبزینه های مناسب در اوایل دوره رشد، توزیع و تخصیص مطلوب مواد فتوسنتزی در اندام زایشی در طول دوره رشد نیز مهم است. شاخص سطح برگ یکی از شاخص های مهم رشدی است. که می تواند بر قدرت فتوسنتز گیاه مؤثر باشد، شاخص سطح برگ در تعیین درصد تابش خورشیدی جذب شده به وسیله هر گیاه مهم است و بنابراین رشد گیاه و عملکرد نهایی ماده خشک را تحت تأثیر قرار می دهد. هر چه تاریخ کاشت بیشتر به تأخیر بیافتد از مقدار حداکثر شاخص سطح برگ کاسته شده و دوام سطح برگ کاهش می یابد(شفارودی و همکاران، ۱۳۹۲). با توجه به نگرانی های زیست محیطی موجود در خصوص کاربرد علف کش در گیاهان زراعی و همچنین حساسیت لوبیا به علف کش ها استفاده از راهکارهای زراعی جهت کم کردن اثرات علف های هرز بر گیاه ضروری به نظر می رسد. استفاده از تاریخ مناسب کاشت روشی برای کنترل زراعی کاهش رقابت علف های هرز و افزایش توان رقابتی گیاهان زراعی است(اورسنجی و همکاران، ۱۳۸۸). کاشت زود هنگام سبب افزایش رشد رویشی و برخورد گلدهی، گرده افشانی و اوایل دانه بندی با هوای گرم تیر و مرداد می شود. به طور کلی، کاشت بسیار زود محصولات گرما دوست ممکن است استقرار گیاهچه را به دلیل خنکی هوا و رطوبت زیاد خاک به مخاطره اندازد. کاشت دیر هنگام نیز معمولا محدودیت رشد رویشی و گلدهی زود هنگام گیاه همراه است، اما ممکن است طول دوران دانه بندی به دلیل برخورد با هوای خنک آخر فصل طولانی شده و یا برداشت آن به دلیل وقوع باران های پاییزی با مشکلاتی روبرو شود. همچنین تاریخ کاشت مناسب می تواند در مدیریت مبارزه با بیماریهای گیاهی استفاده شود. در تحقیقی تأخیر در کاشت باعث کاهش بیماری پوسیدگی زغالی لوبیا با عامل ماکروفومینا فیزیولینا^[۱۵] شد و همچنین با کشت زود هنگام لوبیا نتیجه گرفته شد که بیماری لکه برگی در اثر قارچ آلترنریا آلترنت^[۱۶] افزایش می یابد(لک و همکاران، ۱۳۸۸).