ارزش بازار حقوق صاحبان سهام

رونق و رکود بازار­: در این تحقیق برای رونق بازار ماه­هایی در نظر گرفته می­شوند که شاخص کل در آخرین روز معاملاتی نسبت به شاخص کل در آخرین روز معاملاتی ماه قبل روند افزایشی داشته است­. برای رکود بازار ماه­هایی در نظر گرفته می­شوند که شاخص کل در آخرین روز معاملاتی نسبت به شاخص کل در آخرین روز معاملاتی قبل روند کاهشی داشته است­.

رونق / رکود = R

= شاخص کل در آخرین روز معاملاتی

= شاخص کل در آخرین روز معاملاتی قبل

۱۱-۱ خلاصه فصل و ساختار تحقیق

در این فصل ابتدا مقدمه و به دنبال آن بیان مسئله و اهمیت ضرورت تحقیق بیان شد سپس اهداف، سوالات و فرضیه های تحقیق مطرح گردیدند، پس از مشخص نمودن اهداف و فرضیه‌ها، روش کلی تحقیق و قلمروهای تحقیق مشخص گردیدند و در پایان به تعاریف متغیر های تحقیق پرداخته شد.

در فصل بعد به ادبیات و پیشینه تحقیق خواهیم پرداخت و در پایان فصل به خلاصه ایی از تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده خواهیم پرداخت.

فصل دوم

مبانی نظری تحقیق

۱-۲ مقدمه

در بازار کارای سرمایه ورود اطلاعات با حجم بسیار زیاد جریان داشته و سرمایه ­گذاران به طور منطقی به اطلاعات واکنش نشان می­ دهند و واکنش منطقی سرمایه ­گذاران موجب تعدیل قیمت اوراق بهادار برای رسیدن به ارزش ذاتی می­ شود­(فاما،۱۹۹۸). در جهت پذیرش یا رد اعتبار فرضیه ­های بازار کارا^[۲] تحقیقات بسیاری انجام شده است. قسمت عمده­ای از این تحقیقات ‌به این نتیجه رسیدند که فرضیه ­های بازار کارا قابل رد نیست. با این که فرضیه ­های بازار کارا مورد قبول واقع شد اما موارد و استثنائاتی^[۳] در بازارهای مالی دیده شد که فرضیه بازار کارا قادر به تبیین آن­ها نبوده و نشان دهنده این بود که عامل­های اقتصادی در اتخاذ تصمیم دچار تمایلات رفتاری می­شوند و تمامی اطلاعات در قیمت­ها منعکس نمی­شوند. دانشمندان با درنظر گرفتن سایر علوم و وارد کردن این مباحث به مدل­های مالی سعی در برطرف نمودن این مشکلات داشته اند. در این خصوص گروهی از اندیشمندان با وارد کردن علوم مربوط به روانشناسی در حوزه مالی باعث شکل­ گیری شاخه ای نوین به نام مالی رفتاری^[۴]شده اند. از بنیان­گذاران این حوزه از دانش مالی، روانشناس مشهور دانیل کانمن^[۵] است که در سال ۲۰۰۲ به خاطر ارائه مدل­هایی جهت رفتار سرمایه ­گذاران تحت شرایط عدم اطمینان به دریافت جایزه نوبل اقتصادی نایل شد. همان­طور که گفته شد تا قبل از پیدایش مالی رفتاری، مدل­های مالی بر پایه این فرض استوار بودند که سرمایه ­گذاران رفتار کاملا عقلایی دارند و تمامی سرمایه ­گذاری­های آن­ها به دور از احساسات و هیجانات انجام می­گرفته است. یکی از مباحث مطرح شده در مالی رفتاری که ناشی از هیجانات سرمایه ­گذاران ‌می‌باشد مبحث توده­واری است که از تورش های رفتاری سرمایه ­گذاران به حساب می ­آید. در این تحقیق واکنش مشابه صندوق های سرمایه ­گذاری مورد بررسی قرار گرفته است که در این فصل ابتدا به مبانی نظری پرداخته و سپس پیشینه تحقیق مورد بررسی قرار گرفته می­ شود.

۲-۲ مبانی نظری

۱-۲-۲ مالی رفتاری

مالی رفتاری عبارت است از کاربرد روانشناسی در رفتار مالی که به درک بهتر و توضیح چگونگی تاثیر احساسات و اشتباهات شناختی در فرایند تصمیم ­گیری سرمایه ­گذاران می پردازد­(سعیدی،۱۳۸۹).

از دیدگاه مالی رفتاری، بازارهای مالی کارا نیستند. علت آن این است که مشارکت­کنندگان در بازار در تصمیم ­گیری­های خود با تورش و وابستگی به چارچوب شرایط مواجهند و این باعث می­ شود قیمت دارایی­ ها از ارزش اصلی آن فاصله بگیرد، این ایده را ‌می‌توان به گراهام نسبت داد. او معتقد بود که بازار به به شکل متفاوت در قیمت­ گذاری سهام با اشتباه مواجه می­ شود که این اشتباه در قیمت­ گذاری به علت احساس ترس و حرص در انسان به وجود می­­آید. حرص باعث می­ شود قیمت سهام از ارزش ذاتی آن بیشتر شود که خود باعث ایجاد بازار با قیمت بیشتر از ارزش می­ شود. ترس نیز قیمت­ها را به کمتر از ارزش ذاتی کاهش داده و بازارهایی با قیمت زیر ارزش ایجاد می­ کند. مالی کلاسیک در مقابل مالی رفتاری قرار ‌می‌گیرد. مالی کلاسیک بیان می­ کند که آثار تورش­های رفتاری فردی در مجموع بازار خنثی می­ شود ولی مالی رفتاری ادعا می­ کند تاثیر تورش­های فردی منجر به تورش­های کل بازار از کارایی می­گردد.

۲-۲-۲ رفتار توده­وار

در تحقیقات به عمل آمده مشاهده شده است که در جوامع انسانی افرادی که به طور منظم با هم در ارتباط هستند به طور مشابه نیز فکر ‌می‌کنند. اجتماع تاثیر شگرفی بر قضاوت افراد دارد. مردم به شدت تحت تاثیر محیط اجتماع خود قرار دارند و غالبا برای پیروی از محیط، خود را تحت فشار حس ‌می‌کنند. این رفتار نشأت گرفته از رفتار توده­وار است. رفتار توده­وار مستلزم وجود هماهنگی بین افراد است.

یکی از دلایل یکسان بودن قضاوت‌های مردم در زمان‌های مشابه، این است که افراد نسبت به اطلاعات یکسانی عکس‌العمل نشان می‌دهند. مردم به شدت تحت تاثیر محیط اجتماع خود قرار می‌گیرند و غالبا برای پیروی از محیط، خود را تحت فشار حس می‌کنند. رفتار توده‌وار از این جهت می‌تواند در ایجاد حباب‌های سفته‌بازی نقش ایفا نماید که همیشه افراد مایلند “برندگان بازار” را بویژه زمانی که عملکرد خوب آن ها تکرار می‌شود، به دقت زیر نظر گیرند (جانسون، لیندبلوم، پلاتان، ۲۰۰۲؛ صص ۱۹-۱۸).

رفتار توده­وار را ‌می‌توان در مد و پیروی از رفتارهای زودگذر مشاهده نمود، حتی چنین تصمیمات ساده­‌ای نیز نیازمند دقت و تحقیق ‌در مورد چگونگی انجام آن ها‌ است. علی­الخصوص در میان اقتصاددانان مالی و حرفه­ای­های بازار این اعتقاد غالب وجود دارد که سرمایه ­گذاران تحت تاثیر تصمیمات سایر سرمایه‌گذاران قرار می­ گیرند، به ‌نحوی که این تاثیرگذاری “اثر اولین گروه”^[۶]نامیده می شود. در حوزه مالی، رفتار توده­وار می ­تواند به طور بالقوه همگانی و عمومی ‌باشد (دونو^[۷] و ولچ^[۸]، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۳).

چند راه برای تعریف رفتار توده­وار وجود دارد. به طور کلی، رفتار توده­وار می‌تواند وجود همبستگی در بین رفتار سرمایه‌گذاران تعریف شود. البته این که یک گروه از سرمایه‌گذاران سهام مشابهی را در یک جهت یکسان و طی یک دوره زمانی یکسان معامله کنند، لزوماًً به معنای این نیست که آن ها تحت تاثیر دیگران قرار گرفته‌اند. حتی هنگامی که سرمایه‌گذاران به طور مستقل از یکدیگر تحت تاثیر اطلاعات یا عامل مشترکی قرار دارند، معاملات توده­وار غیرواقعی و ناآگاهانه می‌تواند به وجود آیند. ‌بنابرین‏ یک تعریف محدودتری از رفتار توده­وار تنها معاملات دارای همبستگی حاصل از تقلید را در نظر بگیرد. به عبارت دیگر، یک تعریف محدودتر از رفتار گروهی تنها بر همبستگی موجود در معاملات که حاصل تعامل بین سرمایه‌گذاران می‌باشد تمرکز می‌کند. (لوبائو^[۹]و سرا^[۱۰]، ۲۰۰۲، ص۳).