افزایش توانائی رقابت گیاه زراعی با علف­های هرز بخش مهمی از سیستمهای تلفیقی مدیریت علف­های هرز است (مرادی تلاوت و وهمکاران، ۱۳۸۹). از آنجا که افزایش تراکم گیاهی فراهمی منابع را برای علف­های هرز کاهش می­دهد فواید افزایش توانائی رقابت گیاه زراعی از طریق افزایش تراکم گیاهی به صورت گسترده مطالعه شده است. به طور کلی کاربرد مناسب میزان بذر در مزارع آلوده به علف­های هرز از طریق کاهش میزان بیوماس و کم شدن تولید بذر علف­های هرز، می ­تواند در استراتژیهای مدیریت علف­های هرز در دراز مدت نقش مهمی را ایفا کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

افزایش تراکم گیاهی می ­تواند باعث غلبه آن بر علف­های هرز شود. هر چند این امر ممکن است نتیجه معکوس هم بدهد، زیرا شدت رقابت بین گونه ­ای با علف­های هرز، اغلب کمتر از شدت رقابت درون گونه ­ای است (کوچکی و همکاران، ۱۳۸۰). در این ارتباط مانتی و همکاران (۱۹۹۶) گزارش کردند که با افزایش تراکم گیاهی، کاهش عملکرد گیاهان زراعی ناشی از حضور علف­های هرز بهبود می­یابد. زیرا تراکم گیاهی و آرایش کاشت دو عاملی هستند که با تحت تاثیر قرار ­دادن ساختار کانوپی از طریق تغییر شکل اجزاء اندام­های هوایی همچون اندازه برگ­ها، جهت گیری برگ­ها و نحوه اتصال آنها به ساقه و پیری برگ­های پایین تر کانوپی قادر به کاهش پتانسیل تداخل علف­های هرز از طریق افزایش جذب نور کانوپی هستند (گاردنر، ۱۳۸۲). افزایش تراکم گیاه زراعی، با افزایش فشار رقابتی روی علف­های هرز، رشد و تکامل آنها را تحت تاثیر قرار می­دهد. بدین ترتیب باعث افزایش سهم گیاه زراعی از کل موجودی منبع می­ شود (هریس و وایت، ۲۰۰۷ و احمدوند و همکاران، ۲۰۰۹). گیاهان زراعی که قادر به تشکیل کانوپی متراکم می­باشند، عمدتاً از طریق سرکوب فیزیکی بر زیست توده علفهای هرز تأثیر می­گذارند (گراندی و همکاران ،۱۹۹۹ ) .بنابراین، می­توان با افزایش تراکم گیاه زراعی سبب کاهش تولید بذر علفهای هرز و کاهش تراکم این گونه ها شد (کاسلنی، ۱۹۹۱).
کاسلنی و همکاران بیان کردند که عملکرد گندم زمستانه آلوده با بروموس^۱ با افزایش میزان بذر از ۹۰ کیلوگرم در هکتار به ۱۸۰ کیلوگرم در هکتار باعث ۱۵درصد افزایش عملکرد دانه گندم و ۲۵ درصد کاهش بذور بروموس گردید. همچنین افزایش میزان بذر از ۶۷ کیلوگرم در هکتار به ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار باعث کاهش آلودگی مزارع گندم به بروموس گردید .خسارت یولاف وحشی در تراکمهای ۱۰ تا ۲۰۰ بوته در متر مربع گندم در ایران، به ترتیب ۱۲ تا ۳۵ درصد ( موسوی، ۲۰۰۱، نقل از مقاله تأثیر تراکم و تاریخ کاشت گندم پاییزه بر تراکم و زیست توده علف های هرز در شرایط آب و هوایی شیروان، قربانی و همکاران، ۱۳۹۱) و در اسپانیا با تراکم ۲۹۸ سنبله در متر مربع گندم (سلیمی، ۱۹۹۴) ۳۱ درصد گزارش شده است.
تراکم کاشت می­بایست به نحوی انتخاب شود که حداقل رقابت بین بوته های گیاه زراعی به وجود آید و از طرف دیگر فضای خالی در اختیار علف های هرز قرار نگیرد( احمدی و همکاران، ۲۰۰۷). برخی اعتقاد دارند که گندم به دلیل داشتن خاصیت پنجه زنی ، دارای انعطاف پذیری بالایی از نظر تراکم بوته می باشد، به طوری که در دامنه وسیعی از تراکم بوته، تعداد سنبله قابل برداشت و نهایتا عملکرد دانه مشابه خواهد بود. ولی گزارش شده است که اگر عملکرد دانه مورد نظر باشد تراکم بوته مناسبی وجود دارد که در آن تراکم ،عملکرد دانه حداکثراست و چنانچه تراکم کم باشد از پتانسیل تولید به نحو بهینه استفاده نمی گردد و در فراتر از تراکم مطلوب نیز مواد فتوسنتزی به جای اینکه صرف تولید دانه بیشتر شوند صرف رشد رویشی یا تنفس گیاه می گردند . ( کوچکی و خلقانی، ۱۳۷۴، سرمدنیا و کوچکی، ۱۳۷۲). سنجری و پیرایوانلو ( ۱۳۷۵ ) در آزمایشی به عنوان بررسی تعیین تراکم مناسب در ارقام گندم درشرایط دیم که در آن پنج تراکم ( ۱۵۰، ۲۰۰ ، ۲۵۰، ۳۰۰ و ۳۵۰ بوته در مترمربع ) بود، نتیجه گرفتند که اختلاف بین ارقام و تراکم های مختلف بوته از نظر عملکرد دانه و نیز اثر متقابل تراکم و رقم بر روی عملکرد دانه ، معنی دار نبود . هاکل و بیکر (۱۹۸۹) که سه رقم گندم

1. 1. Bromus secalinus L.

بهاره را در شرایط آب و هوایی نیمه خشک و در تراکم های بوته ، ۴۰ ، ۸۰ ، ۱۶۰ و ۳۲۰و ۶۴۰ بوته در مترمربع مورد آزمایش قرار دادند به این نتیجه رسیدند که عملکرد دانه تاسطح ۶۴۰ بوته در متر مربع در سال ۱۹۸۴ و تا ۳۲۰ بوته در سال ۱۹۸۵ افزایش یافت (نقل از مقاله تاثیر تراکم بوته روی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی چهار رقم گندم دوروم تحت شرایط دیم، مظفری و همکاران، ۱۳۷۷). شیرانی فر ( ۱۳۷۴ ) در آزمایشی به این نتیجه رسید که اثر رقم و تراکم بوته بر روی عملکردهای کل، دانه، کاه و شاخص برداشت معنی دار بود و حداکثر عملکرد دانه در تراکم بوته از ۳۰۰ به ۶۰۰ بوته در مترمربع ، عملکرد دانه افزایش یافت ولی بین سطوح مختلف تراکم ، اختلاف معنی داری مشاهده نشد . قبادی و همکاران (۱۳۷۹) در مورد گندم گزارش کردند که بین اجزاء عملکرد ، حالت جبران کنندگی نسبی وجود دارد . به عنوان مثال در ارقامی که دارای پنجه های بیشتری هستند تعداد سنبله در واحد سطح افزایش می یابد ولی تعداد دانه در سنبله و وزن دانه ها کمتر خواهد بود و افزایش وزن دانه فقط تا حدی کاهش تعداد دانه را جبران می کند .اگر چه با افزایش تراکم بوته ، تعداد سنبله در مترمربع افزایش می یابد اما تعداد دانه درسنبله و وزن هزار دانه و نهایتاً میزان تولید کاهش خواهد یافت ( بدون نام، ۱۹۸۶). اسمید و جینکینسون (۱۹۷۹)، دریافتند که تراکم های بوته بالاتر از حد اپتیمم (مطلوب) ممکن است باعث افزایش تعداد سنبله در واحد سطح شود ولی درعوض می تواند باعث کاهش تعداد سنبله های بارور و وزن دانه در سنبله شود (نقل از مقاله تاثیر تراکم بوته روی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی چهار رقم گندم دوروم تحت شرایط دیم، مظفری و همکاران، ۱۳۷۷). مواد فتوسنتزی که در دانه ذخیره می شوند از سه منبع (Source )عمده، فتوسنتز جاری برگ ، فتوسنتز جاری قسمت های سبزغیر از برگ و انتقال مواد فتوسنتزی ذخیره شده در سایر اندام های گیاه (منابع ثانویه) تامین می شود ( سرمدنیا و کوچکی ، ۱۳۷۲) غلاف برگ پرچم و میانگره برگ پرچم در شرایط خشکی می تواند به عنوان منابع ثانویه عمل نموده و نقش موثری در انتقال مواد فتوسنتزی به دانه داشته باشد (هاشمی دزفولی ، ۱۳۷۷)
آسانا و سینگ (۱۹۶۷)، عملا تمام ماده خشک دانه ، توسط قسمتی از ساقه که در بالای گره برگ پرچم قرار دارد تولید می شود از این مقدار ، سنبله در حدود ۵۰ درصد وزن خشک دانه را تامین می کند. سایمونس (۱۹۸۳) ، بین وزن هزار دانه و سطوح فتوسنتزی واقع در بالای گره برگ پرچم در هر پنجه و کل گیاه همبستگی مثبتی را مشاهده نمود (نقل از مقاله تاثیر تراکم بوته روی خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی چهار رقم گندم دوروم تحت شرایط دیم، مظفری و همکاران، ۱۳۷۷).
اﻓــﺰاﻳﺶ ﺗــﻮان رﻗﺎﺑــﺖ ﮔﻴــﺎه زراﻋــﻲ ﺑﺨــﺶ ﻣﻬﻤــﻲ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺎی ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﻋﻠﻒ ﻫﺎی ﻫﺮز اﺳـﺖ . ﻛــﻮددﻫﻲ ﮔﻴﺎﻫــﺎن زراﻋــﻲ ﺑــﺎ دﺳﺘﺮﺳــﻲ ﮔﻴﺎﻫــﺎن ﻫــﺮز ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ . از آﻧﺠﺎ ﻛـﻪ ﮔﻴﺎﻫـﺎن زراﻋـﻲ و ﻫﺮز ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪی ﻫﺎی ﭘﺎﻳﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ً ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧـﺪ، ﺣﺎﺻـﻠﺨﻴﺰی ﺧﺎک ﺑﺮ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻴـﺎن آﻧﻬـﺎ اﺛـﺮ ﻣـی­گذارد ( بلک شاو ،۲۰۰۴).
۳–۳–۲: کود دهی
همانطور که می­دانیم تمامی کودی که به خاک اضافه می­ شود جذب گیاه نمی­گردد، بلکه قسمت قابل توجهی از آن به طرق مختلف از دسترس گیاه خارج می­ شود . بخشی از کود داده شده از خاک شسته می­ شود
و بخشی دیگری از کود توسط خاک ، مواد آلی و میکروبها تثبیت و یا مصرف می­ شود . در نتیجه رشد مطلوب گیاه و حصول حداکثر کیفیت و کمیت محصول مستلزم وجود مقدار کافی و متعادلی از عناصر پر مصرف و کم مصرف در خاک است . و در صورتی که کمبود عنصر یا عناصر غذایی در خاک وجود داشته باشد، بایستی بصورت کود به خاک اضافه گردد.
شایان ذکر است که عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف در ساختمان سلولی و فعالیت­های فیزیولوژیکی گیاه شرکت دارند. برخی از وظایف عناصر کم مصرف در گیاه به شرح ذیل می­باشد:
عنصر آهن : شرکت در ساختمان کلروفیل ، سیتوکروم ها و آنزیم نیتروژناز.
عنصر منگنز : مقاومت در مقابل عوامل نامساعد زنده و غیر زنده ، فعال سازی و یا جزیی از بعضی از آنزیم ها ، انسجام غشاء کلروپلاست و آزاد سازی اکسیژن در فرایند فتوسنتز و تنظیم مراحل نموی گیاه.
عنصر بر : جزیی از دیواره سلولی ، مؤثر در مصرف کلسیم ، سنتز اسید نوکلئیک و انسجام غشاء ها و تنظیم مراحل نموی گیاه.
عنصر روی : مقاومت در مقابل عوامل نامساعد زنده و غیر زنده ، فعال سازی و یا جزیی از بسیاری آنزیم ها و غشاء ها و تنظیم مراحل نموی گیاه.
عنصر مس : فعال سازنده و یا جزیی از بعضی از آنزیم­ های فعال در اکسیداسیون و احیاء ، شرکت درفعالیت­های فتوسنتزی و تنظیم مراحل نموی گیاه.
عنصرمولیبدن : مقاومت در مقابل عوامل نامساعد زنده و غیر زنده مورد نیاز در فرایند تثبیت نیتروژن و احیاء نیترات.
عناصر فسفر و پتاسیم نیز جزو عناصر پر مصرف می­باشند. ازجمله نقشهای عنصر فسفر تسریع در رشد و رسیدگی محصول گشته و کیفیت مصرفی بافتهای سبزینه ای را افزایش می­دهد. پتاسیم نیز کیفیت محصول را بالا می­برد و راندمان فتوسنتز را افزایش می­دهد. پتاسیم برای تشکیل دانه حجیم و ساقه مقاوم در غلات ضروری می­باشد.
اﻓﺰاﯾﺶ روز اﻓﺰون ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻮدﻫﺎیﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ درﺟﻬﺎن، ﺿﺮورت اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻮدن ﺗﻮﻟﯿﺪ، آﻟﻮدﮔﯽ آبﻫـﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎرﺧﺎک در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﯽروﯾﻪ و ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﮐﻮدﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، ﻣﺸﮑﻼﺗﯽﻫﺴــﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ روشﻫــﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ آن ﻫــﺎ را ﺣﻞ ﮐﺮد. ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﺮﮔﯽ روش ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﮐﻮدﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺧﻄﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ آنﻫـﺎ، ﺑهﺧﺼـــــﻮص در ﺷﺮاﯾﻂ اﺧﯿـﺮ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻢ و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی ﻣﺼﺮف ﮐﻮد در دﻧﯿﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ (ملکوتی و لطف الهی، ۱۹۹۹). ﻣﺤﺘﻮای ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺧﺎک ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦﻧﯿﺎز ﮔﯿﺎه ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺑﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎن در ﺣﺎل رﺷﺪ روش ﻣﻨﺎﺳــﺒﯽﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋـــﯽ اﺳﺖ. اﮐﺜﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰﻣﻐـــﺬی در ﺧــﺎکﻫــﺎی ﻗﻠﯿــﺎﯾﯽ ﺗﺜﺒﯿــﺖ ﺷــﺪه و رﯾﺸﻪﻫﺎی ﮔﯿﺎه ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﺬب ﮐﺎﻓﯽآنﻫﺎ از ﺧﺎک ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ (ﻛﺎکمک، ۲۰۰۸). ﺑﺮﺧـــﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺷـﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺧﺎکﻫﺎ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻗﻠﯿﺎﺋﯿـﺖ، ﮐﻤﺒـﻮد ﻣـﻮاد آﻟـﯽ، ﻓﺮاﻫﻤﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰ ﻣﻐﺬی و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﻪ آنﻫـﺎ را ﮐـﺎﻫﺶ ﻣـــﯽدﻫﻨـــﺪ (رونقی و همکاران، ۲۰۰۲). ﯾـــﮏ راﻫﮑﺎرﻣﻬﻢ ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮐﻢ ﻣﺼـﺮف در داﻧــــﻪ، ﮐــــﻮددﻫﯽ و ﯾــــﺎ ﻣﺤﻠــــﻮل ﭘﺎﺷــــﯽ ﮔﯿﺎﻫــــﺎن اﺳـــﺖﻛﺎکمک، (۲۰۰۸). ﺳـــﺎراﻧﺪون و ﺟﯿـــﺎﻧﯿﺒﻠﯽ، (۱۹۹۰) ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﮔﯽ ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم (۴۳درﺻــﺪ) و ﻋﻤﻠﮑــﺮد ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾــﮏ (۶۵ درﺻــﺪ) ﮔﺮدﯾـﺪ، وﻟـﯽ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﭘﻨﺠـﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ و درﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻣﺼـﺮف ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺘﺮوژن درﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ رﺷـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪ ﺗـﺎ ﮔﯿـﺎه در اواﺧـﺮ دوره رﺷـﺪ ﺑـﺎ ﮐﻤﺒـﻮد ﻧﯿﺘـﺮوژن ﻣﻮاﺟـﻪ ﺷـﺪه ودرﻧﺘﯿﺠـﻪ وزن ﺳـﻨﺒﻠﻪ، ﺷـﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷـﺖ و ﻣﯿـﺰان ﻧﯿﺘــﺮوژن داﻧــﻪ ﮐــﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓــﺖ. ﻋﺒﺪاﻟﺴــﻼم و ﻫﻤﮑــﺎران (۱۹۹۴)، در ارزﯾــﺎﺑﯽ روشﻫــﺎی ﺗﻐﺬﯾﻪ ﮔﯿـﺎﻫﯽ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﮐـﻢ ﻣﺼـﺮف روی، ﻣﻨﮕﻨﺰ و ﻣﺲ اﻇﻬﺎر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﮔﯽ اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻـﺮ، ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺼﺮف ﺧـﺎﮐﯽ و ﯾـﺎ ﺗﯿﻤـﺎر ﻧﻤـﻮدن ﺑـﺬر ﺑﺎﻋـﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ذرت ﻣﯽﺷﻮد. ﺗـﺄﻣﯿﻦ ﻋﻨﺼﺮ روی ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿـﺎز ﮔﯿـﺎه، ﺗﻌـﺪاد ﺳﻨﺒﻠﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳـﻨﺒﻠﻪ و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻋﻤﻠﮑـﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم را اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﮐﻤﺒﻮد روی ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﻨﺠﻪﻫﺎی ﻧﺎﺑﺎرور ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐـﻪ در ﻃـﻮل دوره رﺷـﺪ روﯾﺸﯽ و زاﯾﺸﯽ اﯾـﻦ ﭘﻨﺠـﻪﻫـﺎ از ﻣـﻮاد ﻓﺘﻮﺳـﻨﺘﺰی ﺳـﺎﻗﻪ اﺻﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮده و ﻃـﻮ ل دوره رﺷـﺪ روﯾﺸـﯽ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻋﻤﻠﮑـﺮد داﻧـﻪ در واﺣـﺪ ﺳـﻄﺢ ﮐـﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ (رانگل و گراهام، ۱۹۹۵). ﻣﻠﮑﻮﺗﯽ و ﻏﯿﺒـﯽ (۱۹۹۹)، ﮔــﺰارش ﻧﻤﻮدﻧــﺪ ﮐــﻪ ﻣﺤﻠــﻮل ﭘﺎﺷــﯽ ﺑﺮﮔــﯽ ﻋﻨﺼــﺮ روی ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﻧﯿﺘــﺮوژن، ﻓﺴﻔﺮ و ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑـﺮد داﻧـﻪ و اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣﯿــﺰان روی در داﻧــﻪ ﮔﻨــﺪم ﺷــﺪ. ﯾﻠﻤــﺎز و ﻫﻤﮑــﺎران (۱۹۹۷)، ﺑﯿــﺎن ﮐﺮدﻧــﺪ ﮐــﻪ اﺳــﺘﻔﺎده از روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻟﻔﺎت روی ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم را ﺑـﻪ ﻣﯿـﺰان ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪای اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫـﺪ، ﺑﻠﮑـﻪ ﻏﻠﻈـﺖ اﯾـﻦ ﻋﻨﺼـﺮ در داﻧـﻪ ﻧﯿـﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت ﻫﻤﺎﻧﺘﺮاﻧﺠـﺎن و ﮔـﺮگ (۱۹۸۸)، ﻧﺸـــﺎن داد ﮐـــﻪ ﻣﺼــﺮف آﻫــﻦ و روی ﻣﻮﺟــﺐ اﻓــﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨــﯽدار ﺗﻌــﺪاد سنبله درﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ، ﻃﻮل سنبله و وزن ﻫﺰار داﻧـﻪ ﮔﻨـﺪم ﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻋﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﮐـﻪ در اﺛـﺮ ﻣﺼـﺮف اﯾـﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻘﺪار ﮐﻞ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪراتﻫﺎ، ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ داﻧﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿـﺪراتﻫـﺎ وزن ﻫـﺰار داﻧﻪ و ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در سنبله ﻧﯿـﺰ اﻓـﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ و ﻣﻮﺟـﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت ﻧﯿـﺰ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف روی ﻣﯿﺰان ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ داﻧـﻪ، وزن ﻫﺰارداﻧﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در سنبله اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨـﯽ داری ﻣــﯽﯾﺎﺑﻨــﺪ. (ایوانز و واردلاو، ۱۹۷۶). زاﺟﻮنگ و ﺑﻮرﺧﻤﻦ (۱۹۸۷)، در ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﮔﻠﺪاﻧﯽ اﺛﺮﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﮕﻨﺰ را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﯾﻮﻧﯽ و ﮐﻼت) روی ﮔﻨﺪم و ﯾـﻮﻻف ﺑﺮرﺳـﯽ ﮐﺮدﻧﺪ .
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد د اﻧـــﻪ را ﺑﯿﻦ ۴۰ تا ۸۰ درﺻـــﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ. اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﻮﻻف در اﯾــــﻦ آزﻣــﺎﯾﺶ ﮐﻤﺘﺮ از ﮔﻨﺪم و ﺑﯿﻦ ۷ تا ۳۸ درﺻــــﺪ ﺑﻮد. ﺟــــﻼل – ﮐﻤــــﺎﻟﯽ و دووﯾﻠــــﺮ (۲۰۰۸)، ﮐــﺎﻫﺶ ۵ تا ۴۰ درﺻــﺪی ﻋﻤﻠﮑــﺮد داﻧــﻪ ﮔﻨــﺪم را در ﻣﻨــﺎﻃﻖ ﺟﻨــﻮﺑﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ وﻗـﻮع ﮔﺮﻣـﺎی زود رس ﺑﻬـﺎره اﻋﻼم ﮐﺮدﻧﺪ. ﮔﺮﻣﺎ درﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮﺷﺪن داﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻮﺗـﺎه ﺷﺪن اﯾﻦ دوره و ﮐﺎﻫﺶ وزن داﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﮐـﺎﻫﺶ وزن داﻧـﻪ درﺷـﺮاﯾﻂ ﺗـﻨﺶ ﮔﺮﻣـﺎی ﭘﺎﯾـﺎن ﻓﺼـﻞ ﺑـﺎ ﮐـﺎﻫﺶ ﻃـﻮل ﻣـﺪت ﭘـﺮ ﺷـﺪن داﻧـﻪ ﻣـﺮﺗﺒﻂ اﺳـﺖ. ﮐﺎﺳـﺘﺮو و ﻫﻤﮑـﺎران (۲۰۰۷)، ﻧﯿـﺰ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﻣﺸـﺎﺑﻬﯽ را ﮔﺰارش ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در اﮐﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﯿﺰان آﻫـﮏ ﺧــﺎک، ﻣﻌﻤــﻮﻻً ﺟــﺬب ﻋﻨﺎﺻــﺮ رﯾــﺰ ﻣﻐــﺬی دﭼــﺎر اﺧــﺘﻼل ﻣﯽﺷـــﻮد. ﺧـﺎکﻫﺎی اﯾـــﻦ ﻣﻨـــﺎﻃﻖ دارای ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از اﯾﻦ ﻧـﻮع ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ، اﻣـﺎ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺑﻮدن ﺧﺎک، ﺟﺬب آنﻫﺎ دﭼﺎر اﺧـﺘﻼل ﻣـﯽ ﺷـﻮد (صدری و ملکوتی، ۱۹۹۹). واﮐﻨﺶ ﺧﺎک در PH ﺑـﯿﺶ از۸ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﺬب ﻓﺴﻔﺮ و رﯾﺰ ﻣﻐـﺬی ﻫـﺎ ا ﺧـﺘﻼل اﯾﺠـﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑـﺎ ﻣﺼـﺮف ﺑﺮﮔـﯽ اﯾـﻦ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻣـﯽﺗـﻮان وﺿﻌﯿﺖ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﻨﺪم را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸـﯿﺪ. ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺬب ﻓﺴﻔﺮ و ﺑﺴـﯿﺎری از ﻋﻨﺎﺻـﺮ رﯾـﺰ ﻣﻐـﺬی در ﻣﺤﺪوده PH اﺳﯿﺪﯾﺘﻪ ۵/۶ تا ۷ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ و در واﮐـﻨﺶ ﻫـﺎی ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻ، ﺟﺬب ﻓﺴﻔﺮ و رﯾﺰ ﻣﻐﺬیﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺤـﺪود ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﺎوﺟـﻮد ﻣﻘـﺎدﯾﺮ زﯾـﺎد ﻓﺴـﻔﺮ درﺧﺎکﻫﺎی ﺧﻮزﺳﺘﺎن، ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺟـﺬب آن ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽﺑﺮﮔﯽ اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﻋﺚ رﻓﻊ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺟﺬب آﻧﻬﺎ از ﺧـﺎک ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ.
ﻣﺼﺮف ﺧﺎﮐﯽ ﻋﻨﺎﺻـﺮ رﯾﺰﻣﻐـﺬی، ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﭘـﺎﯾﯿﻦ ﺑـﻮدن ﮐــﺎراﯾﯽ ﺟــﺬب آنﻫــﺎ ﺗﻮﺳــﻂ ﮔﯿـﺎه، از ﻟﺤــﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺖ واز اﯾﻦرو ﻣﯽﺗـﻮان از روشﻫﺎی ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺤﻠـﻮل ﭘﺎﺷـﯽ ﺑﻬـﺮه ﺟﺴـﺖ. ﺟﺬب ﻋﻨﺼﺮ روی ﺗﻮﺳـﻂ ﮔﯿـﺎه ﺑـﺎ دو ﺳـﺎزوﮐﺎر ﻓﻌـﺎل و ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد .ﺟﺬب ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل آن از ﻃﺮﯾـﻖ ﺟـﺬب اﻟﮑﺘﺮوﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾـﻮنﻫـﺎی روی دﯾـﻮاره ﺳـﻠﻮﻟﯽ، ﺳﻠﻮلﻫﺎی رﯾﺸـﻪ ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﯿـﺮد. ﺟـﺬب ﻓﻌـﺎل روی، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ دﻣﺎ و ﺗﻬﻮﯾﻪ ﻣﺤﯿﻂ رﯾﺸﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزوﮐﺎر ﺟﺬب ﻓﻌﺎل روی ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨـﺪه ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه روی ﻣﻮرد اﺣﺘﯿﺎج ﮔﯿـﺎه ﺑﺎﺷـﺪ، ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺟﺬب ﮐﻨﺪ ﻋﻨﺼﺮ روی و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﯾﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﺪامﻫﺎی ﻫﻮاﯾﯽ در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﯿﺎه ﻗﺮارداده ﺷﻮﻧﺪ (سیاوشی و همکاران، ۲۰۰۴). روی، ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﺿﺮوریﮐﻢ ﻣﺼﺮف ﺑـﺮای اﻧﺴـﺎن، دام وﮔﯿﺎه اﺳﺖ و در ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی آﻧﺰﯾﻤﯽ ﮔﯿﺎه ﻧﻘﺶﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺰوری ﻓﻌﺎلﮐﻨﻨﺪه و ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ دارد. ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﻤﺒﻮد روی ﮔﯿﺎﻫﺎن ازﻧﻈﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢﮐﻨﻨﺪه رﺷـﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻮرﻣﻮن اﮐﺴﯿﻦ دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﮔﯿﺎﻫﺎن در ﻣﻮاﻗﻊ ﮐﻤﺒﻮد روی ﻓﯿﺘﻮﺳﯿﺪروﻓﻮر ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮐـﺮده و آن را، ازﻃﺮﯾﻖ رﯾﺸـﻪ دﻓـﻊ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ و ﻋﻨﺼـﺮ روی ﻏﯿﺮﻗﺎﺑـﻞ ﺟﺬب راﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ. اﯾـﻦ ﻣﻮاد اﺛﺮ ﮐﻼﺗﯽ دارﻧﺪ، ﮔﯿﺎﻫـﺎن درﺷـﺮاﯾﻂ ﮐﻤﺒـﻮد روی درﺧﺎک، از روی ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب ﻧﯿـﺰ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ. ﮔﯿﺎﻫـﺎن ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﻧﯿـﺰ ارﻗـﺎم ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﻧﻈـﺮ ﺷـﺪت ﺗﻮﻟﯿـﺪ و ﻣﯿـﺰان ﺗﺮﺷـﺢ ﻓﯿﺘﻮﺳـﯿﺪروﻓﻮر ﻣﺘﻔـﺎوت ﻫﺴـﺘﻨﺪ(سواغبی فیروزآبادی و همکاران، ۲۰۰۳). روی ﻋﻨﺼﺮی ﻣﻬﻢ درﻓﻌﺎﻟﯿﺖآﻧﺰﯾﻢﻫﺎی دﻫﯿﺪرژﻧﺎز، ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﺎز، ﺗﺸـﮑﯿﻞ RNA و ﺗﻨﻈـﯿﻢ ﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎی رﺷـﺪ اﺳـﺖ. ﻋﻘـﯿﻢ ﺑـﻮدن داﻧــﻪﻫــﺎی ﮔــﺮده، ﮐــﻮﭼﮑﯽ اﻧــﺪازه ﺑــﺮگ، وﺟــﻮد ﻧﻮارﻫـﺎی روﺷـﻦ در اﻣﺘـﺪاد رﮔﺒـﺮگ اﺻـﻠﯽ ﺑـﺮگ و ﮐﻮﺗـﻮﻟﮕﯽ ﮔﯿـﺎه از ﻋﻼﺋـ ﻢ ﮐﻤﺒـﻮد اﯾـﻦ ﻋﻨﺼـﺮ اﺳـﺖ (خلیلی محله و رشیدی، ۲۰۰۸). نتایج ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮف ﻋﻨﺼـﺮ روی در ﻣﺮاﺣــﻞ ﻣﺨﺘﻠــﻒ رﺷــﺪ ﮔﯿــﺎه ﺳــﻮﯾﺎ ﻧﺸــﺎن داده اﺳــﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽ روی آن را در اﺳـﺮع وﻗـﺖ در
در اﺧﺘﯿـﺎر ﮔﯿــﺎه ﻗــﺮار داده و ﺑﺎﻋــﺚ ﺑﻬﺒــﻮد ﻋﻤﻠﮑــﺮد آن ﻣــﯽﺷــﻮد (جامسوم و همکاران، ۲۰۰۹). ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻫﻦ، روی و ﻣﻨﮕﻨـﺰ ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣﻌﻨـﯽ دار ﻋﻤﻠﮑـﺮد و اﺟـﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ذرت ﺳﯿﻠﻮﯾﯽ ﻫﯿﺒﺮﯾﺪ ۷۰۴درﻣﻨﻄﻘﻪﺧـﻮی ﺷـﺪه و ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻋﻠﻮﻓـﻪ ﺗـﺮ، ﻋﻠﻮﻓـﻪ ﺧﺸـﮏ و اﺟـﺰای ﻋﻤﻠﮑـﺮد در واﺣـﺪ ﺳـﻄﺢ ﮔﺮدﯾـﺪه ﺑـﻪ ﻋـﻼوه ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪ ﮐـﻪ روی ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼـﺮ و ﻣﻨﮕﻨـﺰ ﮐـﻢ اﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮﺑﻮدﻧـﺪ (خلیلی محله و رشیدی، ۲۰۰۸). اﺛـــﺮ ﻣﺜﺒـــﺖ ﻣﺤﻠـــﻮل ﭘﺎﺷـــﯽ ﻋﻨﺼـــﺮ روی در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﮔﻠﺮﻧـﮓ (لویس و مک فرلان، ۱۹۸۶)، ﺳـﻮﯾﺎ (هیثولت و همکاران، ۲۰۰۲)، آﻓﺘــــــــﺎﺑﮕﺮدان (میرزا پور و خوشگفتار،۲۰۰۶) و ﺧــــﺮدل (چاترجی و خوراناو، ۲۰۰۷) ﮔﺰارش ﺷـﺪه اﺳـﺖ . رﯾﻠﯽ و ﻫﻤﮑﺎران، (۲۰۰۰) ﻧﯿﺰ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺸـﺎﺑﻬﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان روﻏﻦ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ داﻧﻪ ﮔﻨﺪم و ﮐﻠﺰا در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮﻟﻔﺎت روی راﮔﺰارش دادﻧﺪ. ﺑﺮﮔﻠﻨﺪ (۲۰۰۲)، ﮔﺰارش نمود ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﯽ روی، ﺧﺼﻮﺻﺎً درﻣﺮاﺣﻞ رﺷـﺪ روﯾﺸـﯽ ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑـﺮد داﻧــﻪ ﺳــﻮﯾﺎ ﻣــﯽﮔــﺮدد. ﺑـﺎﯾﺒﻮردی و ﻣﻠﮑــﻮﺗﯽ، (۲۰۰۷) ﻧﯿـﺰ ﻧﺸـﺎن دادﻧـﺪ ﮐـﻪ ﻣﺤﻠــﻮلﭘﺎﺷــﯽ ﻋﻨﺼــﺮ روی دارای ﺗــﺎﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨــﯽ داری ﺑــﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ (۲/ ۲۶۰۶ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم در ﻫﮑﺘـﺎر)، وزن ﻫـﺰار داﻧﻪ (۴/۴ ﮔﺮم) و ﻣﯿﺰان روﻏـﻦ (۷/ ۴۳درﺻـﺪ) در ﮔﯿـﺎه ﮐﻠﺰا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
۴-۲: مشخصات گیاه­شناسی علف­های هرز موجود در مزرعه آزمایشی
علف­های هرز موجود در مزرعه آزمایشی شامل دم عقربی، پنیرک، وایه گل سفید، چچم، خردل وحشی و یولاف وحشی می­باشند.
۱-۴-۲: دم عقربی
دم عقربی^۱ گیاهی علف یکساله، بالا رونده یا خیزان، اغلب گسترده روی زمین، با ساقه ای کوتاه یا بلند، ارتفاع تا ۴۰سانتیمتر با کرکهای فشرده ی پراکنده، گوشواره ها مشخص، به طول ۱۵–۲۵ میلیمتر، سر نیزه ای – درفشی، غشائی کم رنگ با رگه ی میانی سبز رنگ، برگها کامل (بدون تقسیم) با دمبرگی بلند، به طول ۴–۱۵ به عرض ۱–۲ سانتیمتر واژ سر نیزه ای، نوک تیز، به طرف دمبرگ باریک شونده، با ۳–۵ رگبرگ اصلی و مشخص، در ابتدا (در جوانی) در لبه­ها و کوچک، سر بریده ی غشائی. کاسه ی گل به طول ۴ میلیمتر با دندانه­های سه گوشه باریک، با لبه­های کم رنگ، تقریباً هم اندازه ی طول لوله. درفش به طول ۵–۱۰ به عرض ۴–۵ میلیمتر، با ناخنکی به طول ۲–۴ میلیمتر، بال­ها به طول ۴–۶ میلیمتر، نوک کند، با ناخنکی کوتاه، گوشکی پهن، ناو از بال­ها کمی بلندتر، مستطیلی باریک، با نوکی باریک و مورب، ناخنکی به طول ۵/۱–۲ میلیمتر. نیام بطرق گوناگون در بین دانه­ها بهم آمده، بطرق نامنظم دم عقربی و پیچیده، با رگه ­های طولی آشکار و مشخص، رگه ­های پشتی غالباً خارک دار یا سنگ پائی، بندرت صاف. دانه­ها به طول ۳–۴ به عرض ۲میلیمتر، متنوع، کلیوی تا داسی شکل، گاهی با شیار جانبی، قهوه­ای تیره یا سیاهرنگ، با چروکهای کوچک کمی برجسته. این گیاه در استان خوزستان در میان اراضی زراعی گندم، اراضی آیش رها شده، در اطراف شهرهای اهواز، حمیدیه، سوسنگرد، اندیمشک، شوش، شوشتر، هفت تپه، بهبهان و رامهرمز می­روید (فلور خوزستان، ص:۲۱۶-۲۱۵).

1. 1. Scorpiurus muricatus L.

۲-۴-۲: پنیرک (توله)
پنیرک^۱ گیاهی یکساله است با برگ ها تقریباً گرد ، بندرت قلبی شکل ، گل ها بنفش متمایل به آبی کمرنگ ، قد تا ۷۰ سانتی متر، ساقه منشعب ، ایستاده یا گسترده ، پرزدار ، برگ ها پرزدار ، در حاشیه با دندانه های نوک تیز ، دارای براکته های سه گانه تخم مرغی کشیده در قاعده کاسه گل . گل ها کوچک ، گلبرگ ها ۱۰-۱۲ میلی متر ، حداکثر دو برابر طول کاسه گل بدون خطوط تیره می­باشند.
پنیرک در مزارع گندم بعضی مناطق بخصوص در جنوب کشور حائز اهمیت می باشد . مهمترین مناطق کشور از نظر آلودگی به این علف های هرز عبارتند از استان های خوزستان، هرمزگان، بوشهر، جیرفت ، هرمزگان، ایلام، سمنان و زنجان (اینترنت).
۳-۴-۲: وایه گل سفید
وایه گل سفید^۲ گیاهی یکساله است با رویش پائیزه، بلند، ایستاده، ریشه سفید و دوکی شکل، قد تا ۱۰۰ سانتی متر. ساقه منفرد، باریک و بلند، شیاردار، در قاعده منشعب، شامل شاخه­ های طویل، سبز مات، با شاخک­های باریک نخی. برگ ها در پائین تقریباً سبز مات، پهن دراز، با تقسیمات شانه­ای یا دو شانه­ای عمیق، حاشیه دندانه های اره ای شکل ، در شاخه­ های میانی و بالائی کمی کرکدار ، دارای دو بار تقسیم شانه ای سر نیزه ای خطی و دارای دندانه­های اره­ای شکل. گل­ها سفید کوچک ، مجتمع در گل آذین های چتری مرکب ، بزرگتر به قطر تا ۱۰ سانتی متر. میوه ۲-۵/۲ میلی متر ، شبیه زیره، بیضی باریک، با پره­های باریک ، مشخص، نازک و نخی. برگ های بذری کشیده ، دوکی ، در وسط عریض تر . اولین برگ فقط با چند فرورفتگی در انتهای مدور.
وایه گل سفید در استان­های فارس، کرمان، هرمزگان و کرمانشاه پراکنده بوده ولی در مزارع گندم خوزستان به عنوان یکی از علف های هرز غالب مطرح می باشد (اینترنت).

1. 1. Malva parriflora

1. 1. Ammi majusL.

شکل ۱–۲: علف هرز وایه گل سفید در کرت آزمایشی
۴-۴-۲: چچم
چچم^۱ گیاه یکساله ای ازتیره گندمیان است که به وسیله بذرتکثیرمی شود. گل آذین این گیاه سنبله ای است وحدود ۲۰سانتی متر طول دارد. گل آذین راست این گیاه دارای سنبلچه ای است که هرسنبلچه فرعی آن ۵تا۹ گل دارد. گلوم یا پوشینه خارجی این گیاه بزرگترین سنبلچه است وگلومل یا پوشینه وسطی آن دارای ریشک است (علی بابایی، پاورپوینت اطلس شناسی علف­های هرز ۵).
۵-۴-۲: خردل وحشی
خردل^۲ وحشی گیاه یکساله ای ازتیره شب بو است که به وسیله بذر تکثیرمی شود. ساقه های راست ومنشعب دارد برگهای آن تخم مرغی کشیده ودندانه داراست. گلها درشت زرد طلایی ودارای ناخنک باریک و بلندند. کاسبرگها افقی اند. میوه نیام است وحدود۳سانتی مترطول دارد ودارای ۱۲تا۲۰ عدد بذر است. دانه خردل وحشی تند است وکاربرد دارویی دارد (علی بابایی، پاورپوینت اطلس شناسی علف­های هرز ۶).

1. 1. Lolium rigidum L.

1. Sinapis arvensis L.