خصوصی سازی در ساده ترین و عمومی ترین تعریف انتقال دارایی یا ارائه خدمات از بخش دولتی به بخش خصوصی است. در واقع خصوصی سازی به هر گونه انتقال فعالیت دارایی و خدمات و در نهایت مدیریت و تصدی گری از حوزه مالکیت و کنترل بخش دولتی به مالکیت خصوصی اطلاق می شود. ایده اصلی در تفکر خصوصی سازی این است که فضای رقابت و نظام حاکم بر بازار واحدهای خصوصی را مجبور سازند تا عملکرد کاراتر نسبت به بخش عمومی دولتی داشته باشند. و اما خصوصی سازی صنعت بیمه فرآیندی است در جهت نیل به وضعیت تعادلی بیمه ای بخش دولتی با ساز و کار بازار(تاری، فتح االله و حنیفه زاده،۱۳۹۲: ۲۲).

با توجه به روند خصوصی سازی در کشورهای در حال توسعه، که خود بیانگر آن است این کشورها همانند کشورهای توسعه یافته صنعتی در دوران خاصی از رشد یعنی دوره خیز اقتصادی قرار دارند، این امر نیازمند دخالت مقتدرانه دولت است. در این دوران دولت ها با سرمایه گذاری در بخش‌های غیر سودآور ضروری و لازم جهت حیات اجتماع، رفاه جامعه را تأمین می‌کند و زمینه لازم برای ایجاد ثبات و امنیت اجتماعی که خود شرط لازم برای جذب سرمایه گذاری ها می‌باشد را ایجاد می‌کند. در بیشتر کشورهای در حال توسعه به دلیل ضعف ساختار دولتی و ضعف عمومی ساختار اقتصادی، دولت ها نمی توانند سیاست های خصوصی سازی و تقویت بخش خصوصی را به درستی و با نتایج منطقی به انجام برسانند. در کشور ما نیز به عقیده کارشناسان، نبود زمینه‌های مناسب فرایند خصوصی سازی، اجرای آن را در مراحل مختلف دچار مشکل نموده است. اما در عین حال متوجه می‌شویم که افزایش رقابت و کارایی اقتصادی و استفاده بهینه از منابع تولیدی از این طریق رسیدن به رشدهای بالاتر اقتصادی مستلزم خصوصی سازی صنایع کشور است (چاپل،۲۰۰۴).

صنعت بیمه کشور به عنوان یکی از نهادهای مالی کشور جایگاه ویژه ای را در پروسه خصوصی سازی دارا است به طوری که عملکرد کارایی این صنعت در تخصیص وجوه در دسترس آن، محرک سایر بخش‌های اقتصادی خواهد بود در واقع وجوه اندکی که توسط بیمه گذاران به شرکت های بیمه ای سرریز می شود، مبالغ هنگفتی را تشکیل می‌دهند که چرخهای بزرگ اقتصادی را به گردش در می آورند، دولتی بودن مدیریت و مالکیت شرکت‌های بیمه ای ایران و عوامل غیر انگیزش سبب شده است که سهم عمده ای از این وجوه با نرخ سودهای اندک، به سیستم بانکی منتقل می شود. همچنین به دلیل آماده نبودن بسترهای لازم نمی توان مستقیماً اقدام به خصوصی کردن شرکت‌های بیمه ای دولتی نمود(خاکی، ۱۳۹۰: ۳۹).

در این شرایط عملیاتی کردن ورود شرکت های بیمه ای خصوصی و میدان دادن ‌به این شرکت و کمک به ایجاد فضای رقابتی سالم بین شرکت‌های بیمه خصوصی و دولتی بر ساختار دارایی و سرمایه گذاری های شرکت‌های بیمه دولتی مؤثر واقع می شود و نقش صنعت بیمه را در کنار دو بازار بورس و بانک که رئوس مثلث مالی هر جامعه را تشکیل می‌دهند، پر رنگ خواهد نمود(تاری و حنیفه زاده،۱۳۹۲: ۷).

لذا با توجه به اهمیت خصوصی سازی، در این پژوهش به بررسی پیامد های خصوصی سازی صنعت بیمه بر ساختار شرکت های بیمه (شرکت بیمه ایران) خواهیم پرداخت.

۱- ۴٫ اهداف تحقیق

۱-۴-۱- هدف اصلی

تعیین پیامدهای خصوصی سازی بر بهبود ساختار شرکت بیمه ایران

۱-۴-۲- اهداف فرعی

1. 1. تعیین نقش افزایش کارایی بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. 1. تعیین نقش رونق فعالیت‌های مولد اقتصادی بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. 1. تعیین نقش توسعه بازار سرمایه بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. 1. تعیین نقش گسترش مالکیت در بخش خصوصی بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. 1. تعیین نقش مشارکت مردم در فعالیت‌های اقتصادی بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. 1. تعیین نقش کاهش درجه انحصار بر ساختار شرکت بیمه ایران

1. تعیین نقش افزایش توان رقابتی بر ساختار شرکت بیمه ایران

۱-۵٫ فرضیات تحقیق

۱-۵-۱٫ فرضیه اصلی :

پیامدهای خصوصی سازی بر بهبود ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

۱-۵-۲٫ فرضیه های فرعی :

1. 1. افزایش کارایی بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. 1. رونق فعالیت‌های مولد اقتصادی بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. 1. توسعه بازار سرمایه بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. 1. گسترش مالکیت در بخش خصوصی بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. 1. مشارکت مردم در فعالیت‌های اقتصادی بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. 1. کاهش درجه انحصار بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

1. افزایش توان رقابتی بر ساختار شرکت بیمه ایران تاثیر دارد.

۱-۶٫ قلمرو تحقیق:

الف: قلمرو مکانی:

شرکت بیمه ایران

ب: قلمرو زمانی:

سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳

ج: قلمرو موضوعی:

تحقیق مذکور در خصوص بررسی پیامد های خصوصی سازی صنعت بیمه بر ساختار شرکت های بیمه (مورد مطالعه : شرکت بیمه ایران) می‌باشد.

۱-۷- تعاریف متغیرها و واژه­ های کلیدی

۱-۷-۱-تعاریف نظری

۱-۷-۱-۱-خصوصی سازی

خصوصی سازی عبارت است از انتقال بنگاه های موجود تحت مالکیت دولت به مالکیت بخش خصوصی(گلینکنیا،۲۰۰۶: ۹۷). یا هر نوع انتقال مدیریت یا مالکیت از بخش دولتی به بخش خصوصی (گوکگر و جونز،۲۰۰۶: ۶ ).

هدف خصوصی سازی در ساده ترین شکل آن گردش یا انتقال دارایی از یک سازمان غیرانتفاعی به مالکیت خصوصی جهت اطمینان به تداوم و حفظ دارایی است (وید،۲۰۰۸ : ۴) خصوصی سازی به معنی حذف یارانه های دولتی به بخش خصوصی است. (مارتین،۲۰۰۸: ۱) به طور کلی اهداف خصوصی سازی عبارتنداز:

شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی. ۲- بهبود رقابت پذیری.۳- شفاف کردن تجدید ساختاری و مدرنیزه کردن شرکت‌ها.۴- توسعه بازار سرمایه.۵- کارایی عملکرد.۶- تشویق به سرمایه گذاری خارجی و کارآفرینی.۷- افزایش اشتغال.۸- بهبود استانداردهای زندگی.۹- کاهش بودجه دولت و توانایی آن در جهت توسعه سرمایه گذاری در امور زیر بنایی.۱۰- بهبود بهره وری دستگاه های دولتی.۱۱- بهبود ارائه خدمات ( چلوپک وپنتون،۲۰۰۵: ۱۱).

تعریف شوارتزاز خصوصی سازی بدین شرح است: به وجود آوردن نظام اقتصادی جدید بر اساس بازار و در نتیجه دگرگونی و تحول در ابعاد مختلف اقتصادی می‌باشد که این خود باعث به وجود امدن رقابت سالم در بین شرکت ها می شود(حیدری کرد زنگنه، ۱۳۸۶: ۱۸).

۱-۷-۱-۲- خصوصی سازی در صنعت بیمه

خصوصی سازی صنعت بیمه دریک دیدگاه کلی فرایندی درجهت نیل به وضعیت تعادلی درفعالیت های بیمه ای بخش دولتی با سازوکار بازاراست. از مهمترین اهداف حاصل از خصوصی سازی درصنعت بیمه می توان به افزایش دارایی شرکت های بیمه ، هدایت پس انداز خانوارها به سمت فعالیت های مولد اقتصادی ، توسعه بازار سرمایه ، گسترش مالکیت بخش خصوصی، مشارکت وسیع مردم ، کاهش درجه انحصار و افزایش رقابت اشاره کرد(تاری و حنیفه زاده ، ۱۹۲: ۱۶).

۱-۷-۲- تعریف عملیاتی

متغیر های پژوهش بر اساس سوالات و شاخص های موجود در پرسشنامه به اطلاعات کمی تبدیل شده و اثر آن ها بر یکدیگر قابل اندازه گیری می‌باشد.

۱-۸-مدل مفهومی پژوهش

مدل مفهومی تحقیق: