* و ** معنی‌داری در سطح احتمال پنج درصد و یک درصد
رس همبستگی مثبت و معنی‌داری (۰۱/۰p≤ ) با کربنات کلسیم معادل، کربن‌آلی و ازت کل در حالیکه همبستگی منفی معنی داری (۰۱/ ≥p) با شن در همین سطح داشت. رس و مواد آلی خاک به علت دارا بودن سطح ویژه زیاد و باردار بودن نقش مهمی در ظرفیت تبادل کاتیونی دارند و با افزایش رس و مواد آلی خاک مقدار ظرفیت تبادل کاتیونی افزایش می‌یابد (میرخانی و همکاران، ۲۰۰۵، فولادمند، ۱۳۸۷ ). رس با حفاظت فیزیکی از کربن آلی، موجب افزایش آن می‌شود و لذا ازت آلی و ازت کل را افزایش می‌دهد. با توجه به ماتریس همبستگی، پتاسیم با pH (**185/0 = (r2و فسفر (**۴۰۲/۰ =r2) رابطه معنی‌دار مثبتی را نشان داد. افزایش pH با افزایش CEC وابسته به pH همراه است که باعث ایجاد مکان‌های بیشتری برای جذب کاتیون از جمله پتاسیم می‌شود (نوربخش و اقبال؛ ۱۳۷۶). کربن آلی و ازت کل با ضریب همبستگی بالا (**۹۸۹/۰= r2) رابطه مثبت و معنی داری را در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. بین کربن آلی و ازت کل خاک رابطه معنی داری وجود دارد چراکه مواد آلی دارای ۵۰% کربن و ۵% ازت (C/N=10) می‌باشند (ملکوتی و همایی، ۱۳۷۳). در سطح اطمینان پنج درصد رابطه مثبت و معنی داری میان فسفر و هدایت الکتریکی (*۱۵۴/۰= r2)، فسفر و کربن آلی (*۱۵۲/۰=(r2 و نیز فسفر و ازت کل (*۱۵۳/۰=(r2 مشاهده شد. ذرات شن همبستگی منفی معنی‌داری را با رس، آهک، کربن آلی و ازت کل در سطح اطمینان ۹۹% نشان دادند که دلیلش می‌تواند کاهش مقدار بارهای منفی باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تغییر نما
پس از محاسبه نیم‌تغییرنمای تجربی برای گام‌های فاصله‌ای مختلف، مدل‌های مختلف تغییرنما بر این نقاط برازش داده شد.
متغیرهای طبیعی (مانند خصوصیات خاک) تقریباً همیشه از خود ساختار و الگوی پیوستگی مکانی نشان می‌دهند. در شرایطی که این الگو در مجموعه داده‌ها مشهود و ملموس نباشد و یا نتوان به راحتی داده‌ها را استخراج کرد، نباید از به‌کارگیری مدل‌های تصادفی مبتنی بر پیوستگی مکانی داده‌ها منصرف گردید. عدم وضوح یا دشواری در تبیین ساختار و الگوی پیوستگی مکانی، گاهی اوقات ناشی از کافی نبودن تعداد داده‌ها، خطای نمونه‌برداری و مقادیر مشکوک و پرت است.
ارزیابی مدل‌های تغییرنما
در این مطالعه بر پایه بهترین مدل‌های برازش داده شده بر نیم‌تغییرنما، متغیرهای رس، شن و هدایت الکتریکی از مدل نمایی (شکل ‏۴‑۷)، سیلت، واکنش خاک، آهک و پتاسیم از مدل گوسی (شکل ‏۴‑۸ ) و متغیرهای کربن آلی، ازت و فسفر از مدل کروی پیروی می‌نمودند (شکل ‏۴‑۹).
شکل ‏۴‑۷ نیم تغییرنمای تجربی مربوط به سه پارامتر رس، شن و شوری
شکل ‏۴‑۸ نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای سیلت، واکنش خاک، آهک و پتاسیم
شکل ‏۴‑۹ نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای کربن آلی، ازت کل و فسفر قابل استفاده
گکالپ و همکاران (۲۰۱۰) و بورگس و همکاران (۲۰۰۶) در بررسی‌های زمین‌آماری خود، نتایج مشابهی را برای شوری و رس بدست آوردند. هونگبو و همکاران (۲۰۱۰) در بررسی‌های خود مدل مشابهی را برای فسفر قابل استفاده بدست آوردند. لیو و همکاران (۲۰۰۹) و ژائو و ژانگ (۲۰۱۱) مدل‌های مشابهی برای ازت کل و دلبری و همکاران (۲۰۱۰) مدل‌ مشابهی برای کربن آلی و ویندفورد و همکاران (۲۰۱۱) مدل مشابهی را برای رس بدست آوردند.
مدل‌های نمایی، گوسی و کروی دارای سقف بوده و نسبت به سایر مدل‌ها ارج بوده و نشان‌دهنده این می‌باشند که مدل‌ها تا حد دامنه تأثیر به هم وابسته‌اند و بعد از آن (فواصل بیش از دامنه تأثیر) تغییرات تصادفی بوده و متغیرها مستقل‌اند. مدل‌های نیم‌تغییرنما تحت تأثیر برآیند فرآیندهای اثرگذار بر رفتار متغیرها قرار دارند. اگر فقط یک فرایند یا یک عامل بر تغییرات مؤثر باشد، در این صورت نیم تغییرنما تا آستانه به طور خطی افزایش یافته و بعد از آن صاف می‌گردد (مانند مدل کروی).
وابستگی مکانی ویژگی‌های خاک از طریق نسبت اثر قطعه‌ای به حدآستانه (Nugget/Sill)، بیان می‌شود. هرگاه این نسبت کمتر از ۲۵ درصد باشد نشان دهنده وابستگی مکانی قوی است، هرگاه بین ۲۵ تا ۷۵ درصد باشد وابستگی مکانی متوسط و هرگاه این نسبت بیش از ۷۵ درصد باشد وابستگی مکانی ویژگی‌های خاک ضعیف است. تغییرپذیری ویژگی‌های خاک ممکن است تحت تأثیر فاکتورهای داخلی مانند (فاکتورهای تشکیل خاک مانند مواد مادری) و فاکتورهای خارجی مانند (عملیات مدیریتی خاک مثل کوددهی) باشد. غالباً وابستگی‌های مکانی قوی در اثر فرآیندهای داخلی (ذاتی) و وابستگی‌های مکانی ضعیف در اثر فرآیندهای خارجی (مدیریتی) حاصل می‌شود (کمبردلا و همکاران، ۱۹۹۴). اگر این نسبت برابر ۱۰۰% گردد یا اینکه شیب منحنی تغییرنما نزدیک به صفر باشد، متغیر مربوطه فاقد وابستگی مکانی خواهد بود (لوپز-گرانادوس، ۲۰۰۲) و اگر نسبت همبستگی مکانی برابر صفر باشد، بیانگر یک پیوستگی در وابستگی مکانی می‌باشد (وییِرا و گُنزالز، ۲۰۰۳).
همان‌طور که در جدول ‏۴‑۴ نشان داده شده، متغیرهای شن و آهک دارای وابستگی مکانی قوی می‌باشند. این حالت حاکی از آن‌است که عوامل ذاتی همچون مواد مادری، توپوگرافی، زمین‌شناسی و واحدهای فیزیوگرافی بر تغییرپذیری این ویژگی‌ها در خاک منطقه مورد مطالعه اثر گذار بوده‌اند. متغیرهایی چون رس، سیلت، هدایت‌الکتریکی، واکنش‌خاک، کربن آلی، ازت کل، فسفر و پتاسیم قابل استفاده وابستگی مکانی متوسط نشان دادند که نشان دهنده آن موضوع است که تغییرات این متغیرها تحت تأثیر هر دو فرایند ذاتی عوامل خاکسازی مانند مواد مادری، اقلیم، پوشش گیاهی و غیره ) و عوامل مدیریتی ( کوددهی، بقایای گیاهی و غیره) می­باشد.
جدول ‏۴‑۴ پارامترهای مدل‌های برازش داده شده بر نیم تغییرنمای برای هریک از صفات مورد مطالعه

پارامتر

مدل‌نیم‌تغییرنما

اثر‌قطعه‌ای

سقف

دامنه

نسبت‌همبستگی

کلاس‌همبستگی

رس

نمایی

۴۲

۱۳۲

۳۸۰۰

۳۱

متوسط

سیلت

گوسی

۲۱

۳۹

۲۰۰۰

۵۳

متوسط

شن

نمایی

۱۱/۰

۴۷/۰

۴۰۰۰

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...