شکل۴-۳: نمودار مربوط به متغیرانعطاف پذیری در دوگروه ۹۱
شکل۴-۴: نمودار مربوط به متغیر سرعت در دو گروه ۹۳
شکل۴-۵: نمودار مربوط به متغیرچابکی در دو گروه ۹۴
شکل۴-۶: نمودار مربوط به هماهنگی در دو گروه ۹۵
شکل۴-۷: نمودار مربوط به متغیر تعادل در دو گروه ۹۶
شکل۴-۸: نمودار مربوط به متغیر درصد چربی در دو گروه ۹۸
شکل۴-۹: نمودار مربوط به متغیر BMI در دو گروه ۹۹
شکل۴-۱۰: نمودار مربوط به متغیر افسردگی در دو گروه ۱۰۰
اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله
محقق: معصومه خیرکار پرتوی
چکیده
زمینه و هدف: تمرینات پیلاتس به عنوان یک روش جدید در بهبود آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی شناخته شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله انجام شده است.
روش­: تحقیق حاضر نیمه تجربی بود. افراد مورد مطالعه ۳۰ نفر بودند که ۱۵ نفر(با میانگین سنی ۸۲/۰±۰۰/۱۳ سال، وزن ۹۸/۸± ۷۰/۵۰ کیلو گرم و قد ۷۵/۶± ۴۰/۱۶۳ سانتی متر) به عنوان گروه تجربی ۸ هفته از پروتکل تمرینی پیلاتس استفاده کردند. ۱۰ نفر نیز (با میانگین سنی ۸۲/۰±۱۳ سال، وزن ۶۵/۱۱±۵۰/۵۰ کیلو گرم و قد ۶۸/۷±۸۰/۱۵۹) به عنوان گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام ندادند. به منظور گردآوری داده ­ها از آزمون های آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و افسردگی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ­ها از آمار توصیفی، آزمون کولموگراف- اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ­ها، و آزمون t برای تعیین معناداری تفاوت میانگین­ گروه­ ها استفاده شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

یافته­های تحقیق: تحلیل آماری داده ­ها نشان داد که یک دوره تمرینات پیلاتس بر استقامت عضلانی، استقامت قلبی- تنفسی، قدرت انعطاف پذیری، هماهنگی، سرعت، چابکی، تعادل، درصد چربی بدن(BF)، تعادل و افسردگی شرکت­ کنندگان تأثیر معنادار داشت(۰۵/۰> P). اما تمرینات پیلاتس بر شاخص توده­ی بدن(BMI) گروه تجربی تأثیر معنادار نداشت(۰۵/۰ < P).
نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج، به نظر می­رسد تمرینات پیلاتس می ­تواند به عنوان روشی مفید در بهبود آمادگی جسمانی، ترکیب بدن و کاهش افسردگی در دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن، مورد استفاده قرار گیرد.
واژه­ های­کلیدی: پیلاتس،، ترکیب­بدنی، آمادگی­جسمانی، افسردگی، دختران غیرورزشکار با اضافه وزن
فصل اول
کلیات پژوهش
۱-۱. مقدمه
یکی از مهم­ترین نعمت­های خداوند، نعمت تندرستی و سلامت بهینه است که با انجام فعالیت­های منظم بدنی و تغذیه­ی صحیح حاصل می­ شود. یک جامعه نیز، تنها زمانی قادر خواهد بود راه ترقّی و تکامل را طی کند که برخوردار از افرادی سالم و با نشاط باشد. با توجه به این امر مهم، ورزش و تحرک بدنی همیشه به عنوان بخشی از نیاز ساختاری انسان و اجتماع مورد توجه همه ی افراد جامعه بوده است. با وجود این، پیشرفت­های صنعتی و زندگی ماشینی در دهه­های اخیر، میزان فعالیت های بدنی انسان را به حداقل خود رسانده و بشر را با فقرحرکتی[۱] روبرو کرده است. فقر­حرکتی، به نوبه ی خود مشکلات بزرگتری به نام چاقی[۲] و اضافه وزن را به دنبال دارد که امروزه بسیاری از افراد با آن دست به گریبان هستند(۸، ۵۸).
هرچند عوامل متعددی مانند عادت­های تغذیه­ای نادرست، اختلال­های غدد درون ریز و غیره در افزایش وزن و چاقی نقش دارند، اما چنین به نظر می­رسد که برخی از عوامل مانند بی تحرکی و کاهش فعالیت­های بدنی منظم، از عمده عوامل افزایش شیوع اضافه وزن در نوجوانان بوده و به عنوان علت بنیادی بسیاری از ناهنجاری­های قلبی- عروقی شناخته می­ شود(۱۳). نتایج مطالعات و آمارهای مختلف نیز بیانگر آن است که کاسته شدن فعالیت جسمانی و سوق داده شدن افراد به سمت زندگی غیرفعال، یکی از دلایل اصلی افزایش بافت چربی در بدن می باشد(۱۴، ۶۳).
بررسی سبک زندگی نوجوانان در دنیا نیز نشان می­دهد که انتقال از ابتدای دوره­ نوجوانی به مراحل
بعدی نوجوانی، همواره با کاهش میزان فعالیت بدنی، افزایش بی تحرکی و خانه­نشینی نوجوانان همراه است و این مسئله نگرانی عمده­ای را برای بهداشت و سلامت عمومی ایجاد کرده است. بر همین اساس، ضروری است تا نوجوانان با توسعه فعالیت­های جسمی، یک شیوه­ زندگی فعال را در پیش گیرند، لذا پژوهشگران پیشنهاد می­ کنند که نوجوانان در دوران تحصیل باید حداقل ۶۰ دقیقه یا بیشتر در روز در فعالیت­های متوسط تا شدید، متنوّع و لذّت بخش جسمی شرکت جویند. این فعالیت­های جسمی منظم، نه تنها برای رشد و تکامل طبیعی آنان ضروری است، بلکه شیوه­ زندگی فعال را در سال­های نوجوانی فراهم ساخته و با کاهش خطرهای بیماری­های مزمن در سال­های بعد همراه خواهد بود(۴۹). دسته­ی دیگر از پژوهشگران نیز بر این باورند که سازگاری بهتر با محیط، نیاز به تعادل آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی در فرد دارد و چنانچه افراد از نظر وضعیت جسمانی و ترکیب بدنی شرایط مساعدی نداشته باشند، معمولاً گوشه گیر، بدبین و افسرده شده و از تعادل روانی مناسبی برخوردار نخواهند بود(۵۲). علاوه براین، غالب یافته­های پژوهشی براین مطلب تأکید دارند که افرادی که فعالیت فیزیکی منظم و سخت انجام می­ دهند، نسبت به افرادی که فعالیت­های متوسط و سبک انجام می­ دهند در وضعیت سلامتی بهتری قرار دارند که حاکی از ارتباط نزدیک آمادگی جسمانی با ترکیب بدنی و سلامت روانی می باشد(۳۷).
بنابراین، به منظور کسب آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی مطلوب و نیز پیشگیری یا کاهش بیماری­های جسمی و روحی، به نظر می­رسد که تحرک بدنی و انجام تمرینات ورزشی از جمله پیلاتس[۳]، در دوره­ نوجوانی و برای این قشر از افراد جامعه بسیار مفید می باشد. زیرا، از نظر برخی پژوهشگران، تمرینات پیلاتس، یکی از روش­های تمرینی جدید است که به نظر می رسد در کاهش وزن و در نتیجه کاهش بیماری­های قلبی- عروقی مؤثر می باشد(۸). به رغم این باور که پدیده­ ورزش قادر است ساختار جدیدی را برای شرکت در فعالیت های جسمانی و ترکیب بدنی مناسب افراد فراهم کند. برخی نتایج تحقیقی نشان می دهند که هر چه افراد به آگاهی بیشتری درباره ی اهمیت آمادگی جسمانی دست می­یابند، برای رسیدن به آن بیشتر تلاش می­ کنند(۲۸).
انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگی­جسمانی در دوران نوجوانی می ­تواند نقش مهمی را در اجرای موفق فعالیت­های زندگی روزمره­ و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در افراد با اضافه وزن بازی کند. از آنجا که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد(۷۲)، تمرینات پیلاتس می تواند با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب(۳۹) برای این گروه از نوجوانان کمک مؤثر باشد.
۱-۲. بیان مسأله
امروزه کم­تحرکی ناشی از زندگی ماشینی، زمینه ساز بروز برخی از ناهنجاری های عضلانی- اسکلتی، و اضافه وزن در افراد می باشد. از طرفی، این افراد، غیر از مشکلات جسمانی و حرکتی، همیشه در معرض خطر سلامت جسمی و روحی- روانی قرار دارند. فشارخون و سطح کلسترول بالا[۴]، همراه با ناهنجاری­های تنفسی که در طول سال­های زندگی آشکار می­شوند؛ از پیش بین­های قدرتمندی برای بیماری قلبی، دیابت بزرگسالی، برخی از انواع سرطان و مرگ زودرس در این افراد می­باشند(۱۱). از سویی، کاهش فعالیت­های بدنی که منجر به ترکیب نامتعادل بدنی می­گردد، زمینه­ برخی مشکلات روانی از جمله افسردگی را نیز فراهم می آورد. محققان نشان داده­اند که انجام ورزش به جهت تنظیم میزان انتقال دهنده­های عصبی، علاوه برتعادل و توازن در کارکرد عصبی موجب کاهش افسردگی[۵] می­ شود(۴۷). افسردگی، یکی از شایع ترین و ناتوان­کننده­ترین اختلال روانپزشکی است که از هر بیماری دیگری اختلال بیشتری ایجاد می­ کند(۱۰). همچنین، این اختلال با شیوع ۳ تا ۶ درصد در سنین نوجوانی، یکی از رایج­ترین ناراحتی­های روانی بین نوجوانان است که علاوه بر مشکلات تحصیلی، موجب ناامیدی و احساسات منفی می­گردد (۶).
بنابراین، فقر­حرکتی و ناهنجاری­های ناشی از آن، یکی از مسایل مهم و مورد توجه در جامعه و حوزه ­های پژوهشی مربوطه است. در این رابطه، انجام تمرینات ورزشی و کسب آمادگی­جسمانی[۶] از جمله راهکارهایی است که نقش مهمی در اجرای موفق فعالیت­های زندگی روزمره­ و نیز پیشگیری و رفع مشکلات جسمانی و روان شناختی به ویژه در قشر نوجوان دارد. هرچند نتایج جدید پژوهشی بیانگر آن است که چگونگی اثرات فعالیت بدنی، بستگی به نوع ورزش و فعاالیت جسمانی دارد(۷۲). اما یافته­های تحقیقی متعدد نشان داده­اند که کاهش قابلیت ­های جسمانی نه تنها می ­تواند منجر به اثرات مخرب قابل­توجهی در اجرای فعالیت­های روزمره شود(۷۳). بلکه، ترکیب­بدنی[۷] نامناسب را هم موجب می­گردد. امروزه ثابت گردیده است که اضافه وزن و چربی بدنی بالا به دلیل کم تحرکی و نداشتن فعالیت جسمانی منظم ضمن کاهش قدرت و عملکرد نسبی افراد(۷۰)، بر روی سرعت، استقامت، تعادل و چابکی آنها نیز
اثر منفی می­ گذارد(۵).
با توجه به ویژگی­های دوران نوجوانی، از جمله روش­های تمرینی که به نظر می­رسد به کسب آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی دانش آموزان نوجوان کمک ­کند، تمرینات پیلاتس است. این نوع تمرین در سال­های اخیر مورد توجه بیشتری قرارگرفته است و برخی نتایج مطالعات تجربی جدید نیز از تأثیر مثبت ورزش پیلاتس بر سلامت روان در زنان حکایت دارد(۵۷). ورزش پیلاتس، یک شیوه­ تمرینی است که با یک سری حرکات فیزیکی، باعث ثبات تنه و افزایش قدرت و توازن بدن می­ شود و هدف این ورزش، توسعه و بهبود انعطاف­پذیری و تقویت سیستم ایمنی، قلبی- عروقی، هماهنگی، قدرت­عضلانی و تمرینات ذهنی جهت کنترولوژی می­باشد(۴۴). از تأثیرات عمده­ی ورزش ذهنی- بدنی پیلاتس این است که بر روی کنترل حرکات، وضعیت قرارگیری بدن و تنفس تمرکز صورت می­گیرد(۶۹). این روش تمرینی که در وضعیت­های ایستا و بدون طی مسافت، پرش و جهش انجام می­ شود(۵۶)، شامل حرکات کششی و قدرتی است که در طول دامنه­ حرکتی مفصل، با یک سرعت کنترل شده همراه با تمرکز و تنفس­های عمیق صورت می گیرد. اجرای این تمرینات نیاز به مهارت و تجهیزات خاصی ندارد و بر روی تشک و برای افراد عادی غیرورزشکار نیز قابل­اجرا می­باشد.
از آنجا که یکی از مشکلات افراد با اضافه وزن، عملکرد جسمانی و روانی ضعیف در انجام فعالیت­های گوناگون زندگی روزمره است، ورزش پیلاتس با ایجاد هماهنگی کامل بین جسم، ذهن و روح موجب می­گردد که فرد در این نوع تمرینات ابتدا از طریق کنترولوژی به شیوه­ای هدفمند، کنترل کامل جسم خود را در دست بگیرد و سپس از طریق تکرار کامل حرکات به شیوه­ای تدریجی ولی پیشرفت کننده، به یک نوع هماهنگی طبیعی دست یابد(۲۲). برخی یافته­های تحقیقی نیز نشان داده­اند که تمرینات پیلاتس با افزایش عملکرد جسمانی، ترکیب بدنی مطلوب و نیز عملکرد روانی مناسب همراه است(۴۰). این ورزش توسط پزشکان به عنوان یک روش منحصر به فرد از آمادگی جسمانی که در آن ترکیبی از تقویت، کشش و تنفس عضلانی به منظور توسعه عضلات تنه و بازگرداندن تعادل عضله استفاده می شود، شناخته شده است(۵۰). برخلاف ورزش­های مقاومتی­سنّتی که در آن عضلات به صورت جداگانه تمرین می­شوند، ورزش پیلاتس با یک رویکرد کل نگر نیازمند فعال­سازی و هماهنگی چندین گروه عضله در یک زمان است(۴۰). با وجود این، از نظر برخی محققان؛ ترسیم نتایج ورزش پیلاتس بر روی آمادگی­جسمانی، ترکیب بدنی و سلامت روانی هنوز نیازمند تحقیقات بیشتری است(۴۲) در این زمینه، به رغم­گزارشات پژوهشی اخیر مبنی بر ­اینکه ورزش پیلاتس برای تمام سنین، تمام تیپ­های بدنی و آمادگی­های بدنی مختلف مناسب است(پیلاتس)، همچنین، این ورزش، با حداقل امکانات و در هر مکان یعنی منزل، محل کار، فضای باز و بسته، برای هر قشری از افراد جامعه قابل اجرا می­باشد. بنابراین، باتوجه به مشکلات اقتصادی و مسایل خاص جسمانی و روان­شناختی که دانش آموزان نوجوان در این دوره­ با آن دست به گریبان هستند، سؤال اینجاست که یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس چه آثاری بر آمادگی­جسمانی، ترکیب­بدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله دارد؟
۱-۳. اهمیت و ضرورت پژوهش
در اغلب کشورهای جهان، نوجوانان بخش اعظم ساختار جمعیتی را تشکیل می­ دهند(۷۶). نوجوانی، مرحله­ حساس زندگی است که در آن پایه و اساس سبک و نحوه ی زندگی آینده­ی فرد شکل می­گیرد. بنابراین، برخی از مشکلات جسمی و روان شناختی در این دوران می ­تواند برنحوه­ی زندگی آنها در آینده تاثیر گذار باشد. یکی از این مشکلات اضافه وزن و چاقی است که با افزایش خطر آثار جانبی در مراحل بعدی زندگی همراه است(۴۶). اهمیت این موضوع وقتی بیشتر آشکار می­ شود که بدانیم شیوع اضافه وزن و چاقی در دهه­های اخیر به سرعت افزایش یافته است. در ایران نیز به دلیل اینکه ۸۰ درصد افراد کم تحرک هستند، ۵۲ درصد مردان و ۷۵ درصد زنان دارای اضافه وزن می­باشند(۳۱).
با توجه به اهمیت سلامتی قشر نوجوان و تأثیر آن در رشد و پیشرفت آینده­ی کشور، امروزه پیامد زندگی ماشینی و فقر­حرکتی؛ آنها را با مشکلات بزرگی چون اضافه وزن و چاقی درگیر ساخته است(۸). همچنین، باوجود ضرورت برخورداری نوجوانان از سلامت جسمانی و روانی، هنوز اهمیت آمادگی جسمانی به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی به خوبی شناخته شده نیست. تحقیقات جدید نیز نشان می­ دهند که برخی از اختلالات و مشکلات روان­شناختی از جمله افسردگی در اثر کم تحرکی و دوری از ورزش ایجاد می­شوند(۵۴).
از شواهد عینی و پژوهشی متعدد می­توان دریافت؛ افرادی که تحرک کمتری دارند، دارای چربی بدنی بالا بوده و این امر سبب کاهش قدرت نسبی و عملکرد ضعیف آنان می­ شود(۷۰). در این زمینه، برخی از محققان براین باورند که یکی ­از ­شایع­ترین ناهنجاری­ها، ترکیب­بدنی نامناسب به علت اضافه وزن و چاقی است که با افزایش­خطر آثار جانبی درمراحل بعدی زندگی همراه است(۴۶). از این منظر، غالب صاحب­نظران بر این ضرورت تأکید می­ کنند که اساساً پژوهش در زمینه­ آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی، یکی از مفاهیم مهم در دوران کودکی و نوجوانی است(۵۹). برخی از تحقیقات علوم­ورزشی نیز نشان داده­اند که چاقی­کودکان و نوجوانان یک مشکل بهداشتی پیچیده است که به عوامل متعددی از جمله چاقی­والدین، تغذیه­ی دوران کودکی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی و فعالیت­بدنی آنها بستگی دارد(۵۳).
اهمیت بی­تحرکی و داشتن اضافه وزن بدان حد است که علاوه بر مشکلات مربوط به عدم آمادگی­جسمانی و ترکیب بدنی نامناسب، بر سلامت روان به ویژه میزان افسردگی نوجوانان هم اثر می­ گذارد. در این راستا، برخی از یافته­های پژوهشی نشانگر آن است که اضافه وزن و چاقی که نتیجه­ بی­تحرکی و عدم فعالیت­های بدنی منظم در دوران نوجوانی است، نه تنها احتمال خطر بیماری­های متابولیک را در سال­های بعد افزایش داده و بر رشد و بلوغ جنسی نوجوان اثر می­ گذارد(۶۲)، بلکه، این پدیده­ با آزار و اذیّت روانی نوجوانان دانش ­آموز از طرف همسالان در محیط مدرسه و محله نیز همراه است(۴۱).
با عنایت به موارد فوق، چنین به نظر می­رسد که رفع مشکلات جسمی و روانی ناشی از فقدان فعالیت­های بدنی و بی تحرکی به ویژه در قشر نوجوان، نیازمند چاره­جویی و ارائه­ راهکارهای مناسب و باصرفه­ است. با توجه به شرایط خاص دوره­ نوجوانی و به رغم پژوهش­های محدود در این زمینه، اهمیت پژوهش حاضرکه درصدد بررسی تأثیر یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر آمادگی­جسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی ­دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ساله­ می­باشد، قابل توجه است.
۱-۴. اهداف پژوهش
۱-۴-۱. هدف کلی این پژوهش: تعیین اثر یک دوره برنامه ی تمرینی پیلاتس بر آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و میزان افسردگی دانش آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله.
۱-۴-۲. اهداف ویژه
اهداف ویژه­ی این تحقیق عبارت هستند از:
۱- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت عضلانی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله؛
۲- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر استقامت قلبی- تنفسی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۳- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر انعطاف­پذیری دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴؛
۴- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر سرعت دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۵- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر چابکی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۶- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر هماهنگی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۷- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر تعادل دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۸- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر درصد چربی بدن دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۹- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر BMI دانش ­آموزان دخترغیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۱۰- تعیین اثر یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر میزان افسردگی دانش ­آموزان دختر غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۲ تا ۱۴ ساله؛
۱-۵. فرضیه‌های پژوهش
۱- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت عضلانی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۲- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان استقامت قلبی- تنفسی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۳- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان انعطاف پذیری دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۴- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان سرعت دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...