ب:رضایت از زندگی خانوادگی

ج)رضایت کلی از زندگی

۲-۲-۳-۲ نظریه های رضایت زناشویی

۲-۲-۳-۲-۱ نظریه روان پویایی و ارتباط شئ

دیدگاه کلاسیک روانپویشی که منبعث از الگوی روانکاوی فروید است، مشکلات زناشویی را پیامدهای مشکلات درون روانی همسران می‌داند یکی از دیدگاه های معاصر روانپویشی، نظریه روابط فردی است. برطبق این دیدگاه اشخاصی که در ازدواج به یکدیگر می پیوندند، هرکدام میراث روانی یکتا و جداگانه ای را وارد آن رابطه می‌کنند. هر کدام دارای تاریخچه ای شخصی، یک شخصیت بی همتا و مجموعه ای از افراد درونی کرده و مخفی هستند که آن ها را در تمامی تبادلاتی که متعاقبا با یکدیگر خواهند داشت دخالت می‌دهند. روابط زناشویی مسئله دار و ناآرام تحت تأثیر درون فکنی های آسیب زا یعنی اثرات یا خاطرات مربوط به والدین یا سایر اشخاص قرار دارد. این درون فکنده ها حاصل روابطی هستند که هر همسر در گذشته با اعضای نسل قبلی داشته و اینک در درون او لانه ‌کرده‌است. یکی از نظریه پردازان این رویکرد معتقد است که معمولا مشکلات خانوادگی ریشه در نظام خانوادگی گسترده دارد. ماهیت و کیفیت رابطه زناشویی به خانواده پدری زن و شوهر و خصوصاً به اینکه تا چه حد تعارضات خانواده های آن ها حل شده باشد بستگی دارد(آرگیل، ۲۰۰۹).

۲-۲-۳-۲-۲ تظریه های رفتاری

بر طبق مدل تبادل رفتار، اختلاف های زناشویی تا حد زیادی پی آیند میزان تقویت و یا تنبیه اعمال شده ا زطرف زوجین نسبت به هم و هر رابطه تقویت و تنبیه که هر زوج از خود نشان می‌دهد در نظر گرفته می شود. رفتاری که بر اساس ترکیبی از نظریه یادگیری اجتماعی و نظریه مبادله اجتماعی است، فرض می شود که افراد با یک سری نیازها یا انتظارات برای تقویت کننده ها(فواید) وارد ازدواج می‌شوند که این انتظارات در سنین کودکی در آن ها شکل گرفته است. هنگام انتخاب همسر فرد سعی دارد رابطه ای ایجاد کند که حداکثر فایده و حداقل هزینه را در برداشته باشد. هنگامی که فواید رابطه انتظارات را برآورده نکنند یا نسبت هزینه به سود بالا باشد اختلاف رخ می‌دهد. در مراحل اولیه رابطه، تضادها معمولا با پذیرش یا اجتناب پوشانده می‌شوند ولی اگر زوجین مهارت های ارتباطی خوب یا مهارت های حل اختلاف نداشته باشند، اختلافات بالا رفته و به صورت پیچیده درمی آیند.با زیاد شدن تعداد دفعات اختلافات، سازگاری زناشویی مختل شده و رضایت کمتری از رابطه خواهند داشت(هنری، ۲۰۰۸).

۲-۲-۳-۲-۳ نظریه های شناختی

طبق نظریه منطقی-هیجانی الیس^[۲۹] (۱۹۵۰؛ به نقل از فاتحی زاده و احمدی، ۱۳۸۴)آشفتگی یک زوج به طور مستقیم به اعمال طرف دیگر یا ‌شکست‌های سخت زندگی مربوط نمی شود، بلکه بیشتر به دلیل باور و عقیده ای است که این زوج ‌در مورد چنین اعمال و شکست هایی دارد.الیس مدعی است، تفکر غیر منطقی که ویژگی آن عبارت است از اغراق زیاد، انعطاف ناپذیری بی جا، غیر عقلانی و بویژه مطلق گرایی در بسیاری موارد تواما به نوروز فردی و اختلال ارتباطی می‌ انجامد.‌بنابرین‏، باورهای غیر منطقی به اختلال های فردی منجر می شود و باعث ‌نارضایت‌مندی های بی اساس در حیطه زناشویی می‌گردد. آرون بک^[۳۰] (۱۹۸۴ ؛ به نقل از سرمدی، ۱۳۸۵). سردمدار شناخت درمانی، معتقد است که مهمترین علت مشکلات زناشویی و روابط انسانی، سوءتفاهم و خطاهای شناختی و افکار اتوماتیک است.به اعتقاد او تفاوت در نحوه نگرش افراد باعث بروز اختلافات و پیامدهای ناشی از آن می شود.همچنین او معتقد است که یکی از مهمترین علل اختلافات زناشویی، انتظارات متفاوت زن و شوهر از نقش یکدیگر در خانواده است.اغلب زوج ها درباره دخل و خرج خانواده، نگهداری فرزندان، فعالیت های اجتماعی، گذراندن اوقات فراغت و تقسیم کار در خانواده باورهای متفاوتی دارند (بردی، ۲۰۱۰).

۲-۲-۳-۲-۴ نظریه های سیستمی

در نظریه ساختی، مینوچین^[۳۱](۲۰۰۲؛ به نقل از ونهون، ۲۰۱۳) معتقد است، خانواده وقتی معیوب می شود که قواعدش اجرا نشود.وقتی مرزها خیلی سفت و سخت یا نفوذپذیر می‌شوند، عملکرد خانواده به عنوان یک نظام مختل می شود.اگر سلسله مراتب خانواده رعایت نشود. یعنی والدین تصمیم گیران اصلی نباشند و کودکان بزرگتر بیش از کودکان کوچکتر مسئولیت نداشته باشند، آشفتگی و مشکل پیش می‌آید.گاهی صف بندی های درون خانواده مخرب و به مثلث سازی منجر می‌شوند. در یک خانواده آشفته قدرت روشن و صریح نیست. در نظریه تجربه نگر، ویتاکر^[۳۲](۲۰۰۳؛ به نقل از حقیقی و همکاران، ۱۳۹۱) معتقد است که اختلال خانواده هم از جنبه ساختاری و هم از بعد فرآیندی مورد توجه قرار می‌گیرد.ازلحاظ ساختاری امکان دارد، که مرزهای خانوادگی درهم ریخته یا نفوذ ناپذیر باعث عملکرد ناکارساز خرده نظام ها، تبانی های مخرب انعطاف ناپذیری نقش‌ها و جدایی نسل ها از هم گردند.مشکلات مربوط به فرایند می‌توانند موجب فروپاشی امکام مذاکره و توافق اعضا برای حل تعارض شوند و شاید باعث گردند تا صمیمت، دلبستگی یا اعتماد از میان برود.در مجموع ویتاکر چنین فرض می‌کند که نشانه های اختلال هنگامی ظهور می‌کنند که فرآیندها و ساخت های مختل به مدت طولانی تداوم می‌یابند و مانع توان خانواده برای اجرای تکالیف زندگی می‌شوند.

۲-۲-۳-۲-۵ نظریه های بین نسلی

در نظریه بین نسلی، بوون^[۳۳] (۲۰۰۳؛ به نقل از ویسی و همکاران، ۱۳۸۹) تصور می کرد در بسیاری از خانواده های مشکل دار غالبا اعضای خانواده فاقد هویت مستقل و مجزا هستند و بسیاری از مشکلات خانوادگی بخاطر این روی می‌دهد که اعضای خانواده خود را از لحاظ روان شناختی از خانوده پدری مجزا نساخته اند. هرچه درجه عدم تفکیک یعنی فقدان مفهوم خویشتن یا برعکس، وجود یک هویت شخصی ضعیف یا نااستوار بیشتر باشد امتزاج عاطفی بیشتری میان خویشتن با دیگران وجود خواهد داشت. افرادی که بیشترین امتزاج را بین افکار و احساساتشان دارند چون قادر به تفکیک افکار از احساسات نیستند در تفکیک خویش از سایرین نیز مشکل دارند و بسادگی در عواطف حاکم یا جاری خانواده حل می‌شوند و ضعیف ترین کار کرد را دارند.هرچه امتزاج خانواده هسته ای بیشتر باشد احتمال اضطراب و بی ثباتی بیشتر خواهد بود و تمایل خانواده برای یافتن راه حل از طریق جنگ و نزاع، فاصله گیری، کار کرد مختل یا ضعیف شده یکی از همسران یا احساس نگرانی کل خانواده راجع به یکی از فرزندان بیشتر خواهد شد.سه الگوی بیمارگون محتمل در خانوده هسته ای که محصول امتزاج شدید بین زوجین است عبارتند از: بیماری جسمی یا عاطفی در یکی از همسران، تعارض زناشویی آشکار، مزمن و حل نشده ای که در طی آن دوره هایی ازفاصله گیری مفرط و صمیمیت عاطفی مفرط رخ می‌دهد، آشفتگی روانی در یکی از فرزندان و فرافکنی مشکل به آن ها.هرچه سطح امتزاج زوجین بیشتر باشد، احتمال وقوع این الگو بیشتر خواهد بود.

گاهی شرکت‌ها با عرضه محصول به قیمت پایین تر برای مشتری ارزشی ایجاد می‌کنند که مشتری، شرکت مد نظر را بر سایر رقبا ترجیح می‌دهد و از این طریق شرکت مزیت رقابتی کسب می‌کند. هزینه به مثابه مزیت رقابتی نیز بر قیمت محصول تأثیر می‌گذارد و موجب می شود که شرکت به مزیت رقابتی دست یابد.هزینه، مصرف منابع برای تولید محصول است که ارزشی را برای مشتری ایجاد می‌کند.در این میان شرکتی که بتواند با کمترین هزینه این محصول ارزشمند را تولید کند، می‌تواند با کمترین قیمت آن را در اختیار مشتری قرار دهد ، از این رو هزینه نیز مزیت رقابتی محسوب می شود. از سوی دیگر، برخی از شرکت‌ها مانند شرکت های کامپیوتری و گوشی همراه، مشتریانی دارند که متقاضی محصولات به روز و نوآورانه اند ، اگر شرکت بتواند با عرضه محصولات نوآورانه خواسته مشتری خود را برآورده کند، ضمن آنکه از این طریق برای مشتریانش ارزش ایجاد می‌کند، وفاداری آنان را هم افزایش می‌دهد.ارائه خدمات نیز یکی دیگر از مزیت‌های رقابتی است که به مشتری اطمینان می‌دهد در صورتی که از محصولات شرکت استفاده کند، شرکت با خدمات بسیار مطلوب از او پشتیبانی خواهد کرد.سایر مزیت ها نیز به همین ترتیب به ایجاد ارزش برای مشتری و درنهایت ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت منجر می شود(رمضانیان و دیگران، ۱۳۹۳).

مدیریت هزینه به عنوان یک سیستم اطلاعاتی برای ایجاد مزیت رقابتی در قسمت هزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد.هدف کلی نظام مدیریت هزینه، شناسایی تأثیر هزینه بر تصمیمات مدیریت و بالا بردن توان رقابتی شرکت است(رهنمای رودپشتی، ۱۳۸۷).

در دنیای امروز تنها در سایه استراتژیهای بلند مدت، مفصل و همه جانبه می توان به اهداف کاهش هزینه ها ضمن ارتقاء کیفیت و کارایی عملیاتی دست یافت(گرگانلی دوجی و فاضلی، ۱۳۸۸).

فرایند هزینه یابی هدف به عنوان روشی آینده نگر و ابزاری سودمند برای مدیریت هزینه استراتژیک به منظور کاهش مجموع هزینه ها در مراحل طراحی و برنامه ریزی محصول به کار گرفته می شود. این روش با روش های سنتی متفاوت است، زیرا نقطه آغازی و محور اصلی آن اطلاعات تاریخی نیست بلکه مشتریان و قیمت محصول، محوریت اصلی این فرایند را تشکیل می‌دهد(گرگانلی دوجی و فاضلی، ۱۳۸۸).

سیستم هزینه یابی کایزن^[۳۰] ابزار دیگری است که مدیران در حین تولید برای رسیدن به بهای تمام شده هدف می‌توانند استفاده کنند. کایزن به مفهوم بهبود مستمر یک فعالیت با مشارکت همگانی کارکنان اعم از کارگران و مدیران به منظور ارزش آفرینی است. بر این فلسفه استوار است که برای ایجاد بهبود در سازمان نیاز به تغییرات انفجاری نیست، بلکه هر نوع خلاقیت و نوآوری هر چند کوچک به شرط مستمر و پیوسته بودن ارتقا بهره وری در سازمان را به ارمغان خواهد آورد(گرگانلی دوجی و فاضلی، ۱۳۸۸).

۲- کیفیت: کیفیت یکی از مکانیسم های مؤثر برای جذب و حفظ مشتریان است.کیفیت به معنی ویژگی های برتر محصول یا خدمت است.عوامل کیفیت معمولا شامل کیفیت طراحی محصول ،کیفیت تولید، و عملکرد قابل اعتماد محصول در نظر گرفته می شود.کیفیت را می توان برای افزایش بهره وری،سازگاری با بازار رقابت و حفظ عملکرد محصول قابل اعتماد ،مورد استفاده قرار داد.کیفیت به عنوان یکی از ابعاد مزیت رقابتی در نظر گرفته می شود و سایر ابعاد مزیت رقابتی از جمله هزینه کم و یا زمان مبتنی بر عملیات نیز می‌توانند از کیفیت بالاتر بهره مند شوند (لی و ژائو، ۲۰۰۶).

مشتریان کسانی هستند که تصمیم می گیرند چه محصول یا خدمتی به بهترین شکل نیازهای آن ها را تأمین می‌کند(آواد و بن تلال، ۲۰۰۸).

محصولات با کیفیت کالا یا خدماتی هستند که قابل اطمینان اند، ‌به این معنی که کاری برای آن طراحی شده اند را به خوبی انجام می‌دهند و ویژگی های متمایزی را برای بالا بردن در نزد مشتری ایجاد می‌کنند، زمانی که مشتریان دریابند ویژگی های محصول یک شرکت (از نظر شکل، خصوصیات، عملکرد، بقا، قابلیت اطمینان، طراحی وسبک و …) نسبت به رقبا برای آن ها ارزش بیشتری برای آن ها فراهم می‌کند، گفته می شود کیفیت بالاتری دارد،اما اثر کیفیت بر مزیت رقابتی بدین صورت خواهد بود: محصولات با کیفیت بالا ، ارزش محصولات را در نظر مشتریان متایز می‌کنند و افزایش می‌دهند. این درک بالا از ارزش به شرکت اجازه می‌دهد قیمت بالاتری برای محصولاتش در نظر بگیرد.کارایی بالاتر و قیمت پایین تر با محصولات با کیفیت به دست می‌آید(مظلومی و دادوند، ۱۳۹۱).

در حوزه تولید و عملیات انطباق مشخصات محصول نهایی با نیاز مشتریان از مسئولیت های مدیران تولید است که با هدف کسب مزیت های رقابتی مبتنی بر کیفیت دنبال می شود.رقابت مبتنی بر کیفیت علاوه بر سرمایه گذاری های مناسب در جهت توسعه تکنولوژی، نیازمند رویکردی جامع است که کیفیت را تنها روشی برای جلوگیری از مشکلات یا کاهش هزینه های دوباره کاری ننگرد، بلکه آن را فرصتی برای جلب رضایت مشتری قلمداد نماید (کریمی دستجردی و دیگران، ۱۳۸۹).

پراجوگو^[۳۱] کیفیت را عملکرد راهبردی می‌داند که منعکس کننده راهبرد رقابتی شرکت است(پراجوگو، ۲۰۰۷).

کیفیت از منظر عملیاتی، فعالیتی است که موجب افزایش قابلیت های کارکردی و بعضاً ساختاری در کالاها و خدمات می شود. این فعالیت به عنوان مجموعه ای از اقدامات در قالب وظایف تعریف شده و منابع سازمانی را مصرف می‌کند(رهنمای رودپشتی، ۱۳۸۷).

۳- انعطاف پذیری: انعطاف پذیری توانایی ‌پاسخ‌گویی‌ به تغییرات است.انعطاف پذیری توانایی ‌پاسخ‌گویی‌ به نیاز های منحصر به فرد مشتریان خاص است.تولید انعطاف پذیر یک رویکرد استراتژیک به تولید برای مزیت رقابتی است که در تمرکز استفاده از انعطاف پذیری برای پاسخ به نیاز مشتری و تغییرات بازار می‌باشد (لی، ۲۰۰۰).

می توان انعطاف پذیری را این گونه تعریف کرد: تغییرات سریع ظرفیت در صورت بروز تغییر در تقاضا، توانایی تولید محصولات متنوع، تغییرات سریع در طراحی محصولات، معرفی سریع محصولات جدید، توانایی تولید محصولات مطابق با نیاز مشتریان، توانایی تغییر در آمیخته محصول (رمضانیان و دیگران، ۱۳۹۳).

به باور فاساوات و کانچانا، اصطلاح انعطاف پذیری به توانایی گسترش یافتن یا گسترش نیافتن منابع در ‌پاسخ‌گویی‌ به تغییرات در توافقنامه هایی که توسط مشتریان بسته می شد، اشاره دارد(فاساوات و کانچانا، ۲۰۰۷).

انواع گوناگونی از انعطاف پذیری در ادبیات موضوع بیان شده است که عبارت اند از : انعطاف پذیری محصول، انعطاف پذیری حجم، انعطاف پذیری ترکیب، انعطاف پذیری ماشین آلات، انعطاف پذیری کارکنان، انعطاف پذیری بازار، انعطاف پذیری فرایند، انعطاف پذیری در عرضه محصول جدید و انعطاف پذیری توسعه ظرفیت (آواد و بن تلال، ۲۰۰۸).

انعطاف پذیری نمایانگر توانایی بنگاه در انجام تنظیمات مورد نیاز برای واکنش مناسب دربرابر تغییرات محیطی، بدون ایجاد تأثیرات منفی زیاد بر عملکرد است (هیزر و رندر^[۳۲]، ۲۰۰۳).

۲-۱-۲-۴- اشتراک و توزیع دانش^[۱۷]

باید بر این واقعیت تأکید کرد که توزیع دانش فقط توزیع مکانیکی دانش بسته بندی شده از نقطه هماهنگ سازی مرکزی نیست. برعکس: دانش کالایی است که اغلب فقط از طریق مبادلات فردی بین اشخاص قابل اشتراک است.^[۱۸] اشتراک و توزیع دانش هم می‌تواند به معنی فرایند مستقیم و متمرکز توزیع دانش بین گروه خاصی از کارکنان باشد و هم به معنی انتقال دانش بین افراد، یا درون تیم‌ها و یا گروه‌های کاری باشد (خورشید، ابراهیمی، ۱۳۸۹). به اشتراک گذاشتن دانش شامل هماهنگی، تجمیع، دسترسی و بازیابی دانش^[۱۹] می‌شود (قلیچ خانی، ۱۳۸۸).

۲-۱-۲-۵- مدیریت دانش

تعاریف علمی متعدد یا حتی متناقضی برای مدیریت دانش، در منابع معتبر مختلف می‌بینیم. نکته جالب اینجا نهفته است که تمامی این تعاریف درست است ولی هیچ یک کامل نیست. ارائه یک تعریف کامل از مدیریت دانش نه امکان پذیر است نه منطقی، چرا که هر سازمانی از دیدگاه منطق خود به مدیریت دانش می‌نگرد و بر پایه تعریف خاصی از دانش، مدیریت آن را نیز تعریف می‌کند. در زمینه مدیریت دانش دو دیدگاه واگرا وجود دارد که هریک در درک مفاهیم و همچنین پیاده سازی مدیریت دانش، نگاه‌های متفاوتی را به دنبال دارد. این دو دیدگاه عبارتند از:

۱) دیدگاه متمرکز بر فناوری اطلاعات و ۲) دیدگاه متمرکز بر کارکنان.

دیدگاه متمرکز بر فناوری اطلاعات بر ساخت نظام‌های اطلاعاتی متمرکز است و به درگیر ساختن متخصصانی که با کامپیوتر و علوم اطلاعاتی آشنایی دارند، گرایش دارد. این رویکرد بر این مفهوم دلالت دارد که دانش، موجودیت و یا محصولی است که باید به طور مستقل از منبع آن، شناسایی، طبقه بندی، ذخیره و توزیع شود. در این دیدگاه، روش‌های بسیاری برای بازنمایی دانش توسط محصولات و مصنوعات وجود دارند که غالبا شامل مستندات می‌گردند اما از طریق نمادها، نقش‌ها، تصاویر و آیکون‌ها نیز نشان داده می‌شوند.

از سوی دیگر دیدگاه متمرکز بر کارکنان بر ارزیابی و توسعه مجموعه پیچیده‌ای از مهارت‌ها و فنون پویا، که متغیر هستند، تمرکز می‌کند. متخصصان این زمینه‌ها عموما از سوابقی در علوم مدیریتی یا اجتماعی برخوردارند. این سوابق و پس زمینه‌ها باعث می‌شود که در این دیدگاه بر دانش، بیشتر به عنوان یک فرایند تکیه شود. رویکرد مذبور به دنبال راه‌هایی برای تشویق، واسطه گری و فعال کردن تبادل دانش با تأکید بر ابزارهای ارتباطی و تعامل است و دانش را در رابطه با منبع آن، یعنی کارکنان در نظر می‌گیرد (اخگر، جهانیان، ۱۳۸۹).

در عصر تحولات و تغییرات سریع، سازمان‌هایی در جرگه مؤسسات موفق قرار می‌گیرند که مرتبا دانش جدید تولید نموده، آن را در سطح سازمان گسترش داده و با سرعت زیاد از آن در محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهند استفاده کنند. به همین دلیل بود که در دهه ۹۰ میلادی مهندسی فرایند با تکامل خود نام مدیریت دانش بر خود نهاد (اخوان، باقری، ۱۳۸۹).

‌بر اساس مباحث مطرح شده، می‏توان مدیریت دانش را اینطور تعریف کرد: توانایی سازمان در استفاده از سرمایه معنوی (تجربه و دانش فردی نزد هر فرد) و دانش دسته جمعی، به منظور دستیابی به اهداف خود از طریق فرایندی شامل تولید دانش، تسهیم دانش و استفاده از آن به کمک فناوری. مدیریت دانش فرایند خلق ارزش از دارایی‌های نامحسوس سازمان می‌باشد. دارایی‌های نامحسوس همچنین به ‌عنوان سرمایه‌ معنوی، شامل سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی یا سرمایه مشتری می‌گردد. سرمایه‌ انسانی، قدرت مغز و معلومات کارکنان در سازمان می‌باشد. سرمایه‌ ساختاری نیز به دارایی‌های معنوی اطلاق می‌شود که نمی‌تواند به آسانی توسط کارکنان به خانه برده شود (لیبوویتز^[۲۰]؛ ۱۹۵۷).

پرز^[۲۱] در سال ۱۹۹۹ مدیریت دانش را گردآوری دانش و قابلیت‌های عقلانی و تجربیات افراد یک سازمان و ایجاد قابلیت بازیابی آن ها به ‌عنوان یک سرمایه‌ سازمانی تعریف می‌کند. کینگ^[۲۲] (۱۹۹۹) مدیریت دانش را فرایند خلق، سازماندهی، اشاعه و حصول اطمینان از درک اطلاعات مورد نیاز برای انجام یک کار می‌داند.

به طور خلاصه مدیریت دانش توانایی خرد جمعی در افزایش پاسخ گویی و نوآوری است. درک سه نکته اساسی از این تعریف بسیار مهم است. اول اینکه دانش (خرد جمعی) به هم مرتبط است و در آن مجموعه‌ای از تجارب و دیدگاه های مختلف وجود دارد. دوم اینکه مدیریت دانش یک عامل شتاب دهنده (کاتالیزور) و تسهیل کننده^[۲۳] است که مانند یک اهرم بین شرایط محیطی و محرکها عمل می‌کند. و سوم اینکه دانش در محیط‌های بدون رویارویی (برخورد) قابل کاربرد است. ‌بنابرین‏، تمایز مشخص بین مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش بسیار مهم است. هرکدام از آن ها در موفقیت سازمان مهم بوده ولی هرکدام نیازهای مختلف و رویکردهای متفاوت را می‌طلبند. مدیریت اطلاعات شامل پاسخ‌های از پیش تعیین شده به محرک‌های پیش‌بینی شده است. مدیریت دانش شامل پاسخ‌های نوآور و خلاق به فرصت‌ها و چالش‌های جدید است. در کسب و کار پاسخهای طراحی شده به محرک کنترل شده می‌تواند از طریق رویکردهای سنتی فناوری اطلاعات، به صورت خودکار باشد. راه حل‌های مبتنی بر دانش با این حال بر روی کاربرد پاسخ‌های خلاقانه‌ جدید در یک محیط کاری متنوع تمرکز دارد (سیف اللهی، داوری، ۱۳۸۸).

۲-۱-۲-۶- مدل‌های مدیریت دانش

از آنجا که تاکنون مدل مدیریت دانشی که مورد توافق همگان باشد موجود نیست، لازم است تا ضمن آشنایی با مدل‌های ارائه شده در این زمینه، بر حسب مورد و متناسب با موضوع مورد نظر، از آن ها بهره جست. دسته‌بندی مدل‌ها به دو گونه است: یکی از نظر دیدگاهی که زمینه ساز مدل‌هاست و دیگری با توجه به مراحل فرآیندی مدل‌های ارائه شده می‌باشد.

رده بندی مدل‌ها:

“کاکا بادسه و همکارانش^[۲۴]” در مقاله‌ای با نام “مرور ادبیات مدیریت دانش” به چهار گروه از مدل‌های دانش به شرح زیر اشاره دارند:

۲-۱-۲-۶-۱- مدل شبکه^[۲۵]

در این نوع از مدل‌ها، تمرکز بر روی ارتباطات، کسب، تسهیم و انتقال به طریق تبادل اطلاعات افقی است. دانش‌های مهم در شبکه‌ای متشکل از افراد که به وسیله ابزار مختلف به هم می‌پیوندند، نهفته است و آگاهی از این بینش‌ها و اطلاعات، خارج از گروه‌ها و تیم‌های رسمی، عاملی کلیدی به شمار می‌رود. در این نگرش، ساختن روابط اجتماعی، سرمایه اجتماعی و قائل بودن روابط متقابل، به عنوان کار و فعالیت اصلی دانش، مورد توجه قرار گرفته است.

۲-۱-۲-۶-۲- مدل‌های شناختی^[۲۶]

دانش در حقیقت دارایی سازمان است که نیاز به دستیابی دقیق، بیان، ذخیره، اندازه گیری، نگهداری و انتشار کنترل شده دارد. ایجاد ارزش از طریق کاربرد متوالی بهترین روش‌های حاصل و نیز پرهیز از خطاهای نا آشکار ریشه یابی شده و به همراه بهره بردن از درس‌های آموخته شده به دست می‌آید. در این نگرش بر روی استفاده دوباره، تکثیر، استانداردسازی و حذف روش‌های قدیمی که کارایی خود را از دست داده‌اند، تمرکز می‌شود.

۲-۱-۲-۶-۳- مدل‌های انجمنی / ارتباطی^[۲۷]

در نتیجه وقتی انسان از نظر کیفری مسئول شناخته می شود که مسبب حادثه ای باشد . یعنی بتوان آن حادثه را به او نسبت داد . پس مسئولیت کیفری ، محصول نسبت دادن و قابلیت انتساب است و مقصود از قابلیت انتساب آن است که بر مقامات قضایی معلوم گردد که فاعل جرم ، از نظر رشد جسمی و عقلی و نیروی اراده و اختیار ، دارای آن چنان اهلیتی بوده است که می توان رابطه علیت بین جرم انجام یافته و فاعل آن برقرار کرد .

در حقیقت مسئولیت کیفری از نتایج مستقیم انتساب جرم به فاعل آن احراز می شود^[۸۲] .

با توجه به تعریف کوتاه از مسئولیت ، مسئولیت های خسارت های وارده بر زبان به چند قسم تفکیک می‌شوند که ما در این قسمت به بررسی انواع مسئولیت ها و تفاوت موجود بین آن ها می پردازیم .

• • • 1. مسئولیت قرارداری خسارت های وارده بر زبان

این نوع از مسئولیت زمانی به وجود می‌آید که متعهد از انجام تعهدات خود که از عقد یا قرارداد ناشی شده است باز ماند و بدین وسیله باعث ورود ضرر به طرف مقابل قرارداد گردد . به طور مثال اگر پزشکی در انجام تعهدات خود مبنی بر عمل زبان شخصی کوتاه کند مسئولیت قراردادی خسارت های وارده بر زبان را دارد . در این جا او باید از عهده خسارتی که وارد کرده برآید .

چهار شرط برای تحقق مسئولیت قراردادی :

1. 1. وجود قرارداد معتبر بین متعهد و متعهدله .

1. 1. متعهد از انجام قرارداد تخلف نماید .

1. 1. ضرری به متعهدله وارد شود .

1. زیان وارده باید نتیجه عدم عمل به قرارداد باشد و بین تخلف و ضرر رابطه سببیت وجود داشته باشد . ^[۸۳] البته احراز رابطه سببیت همه جا روشن نیست مثلاً اگر پزشک در ضد عفونی کردن وسایل جراحی کوتاه نماید ، ولی بیمار به علت بیماری قبلی که ارتباطی به خطای پزشک ندارد لال شود و گاهی نیز در نتیجه ی معالجه ای که پزشک انجام داده است حال بیمار رو به وخامت گذاشته شود و یا فوت نماید ، بدون اینکه بتوان خطا یا اشتباهی را به پزشک نسبت داد در این گونه موارد احراز رابطه سببیت بین عمل پزشک و صدمه وارده بسیار مشکل است . ^[۸۴]

   • • 1. مسئولیت غیرقراردادی^[۸۵] خسارت های وارده بر زبان

در صورتی که بین ۲ شخص هیچگونه قرارداد و عقدی وجود نداشته باشد و یکی از آنان ، به عمد یا به خطا به زبان دیگری زیان برساند ، مسئولیت خارج از قرارداد یا قانونی خواهد بود و نسبت به جبران آن از طریق موارد قانونی باید تلاش نماید .

نحوه رسیدگی جهت جبران خسارت های وارده بر زبان در پزشکی قانونی

مهمترین وظیفه پزشک در انجام کارشناسی مستقل ، تجزیه و تحلیل بالینی نقص عضوهای به وجود آمده مانند زبان و تعیین میزان دقیق آن پس از رسیدن به حداکثر بهبودی بالینی است .

در گزارش کارشناسی مستقل پزشکی که معمولاً در درخواست مرجع ثالث صورت می‌گیرد . کارشناس موظف به اعلام کلیه ضایعات بالینی مستند است . اما صرف اعلام ضایعات بالینی مستند به هیچ عنوان کافی نبوده و حتی در بسیاری از موارد می‌تواند گمراه کننده نیز باشد . ‌بنابرین‏ ضروری است که بعد از اعلام ضایعات بالینی مستند ، کارشناس به تجزیه و تحلیل بالینی آن ها بپردازد و در درجه اول ، روابط علیتی آن ها را بررسی نماید . تعیین روابط علیتی نه تنها از نظر قانونی بلکه از دید بالینی هم دارای اهمیت خاصی است ؛ به ویژه ‌در مورد ضایعاتی که پس آمد های بالینی و موقت یک آسیب هستند .

تطابق با مقتضیات قانونی ضرورت مرحله بعدی در روند گزارش کارشناس مستقل بالینی است . این فرایند نیازمند انجام کامل و سازمان یافته کلیه مراحل قبل و آشنایی کافی با مسائل قانونی است . باید توجه داشت که موارد قانونی از پیچیدگی خاصی برخوردارند که نداشتن حداقل احاطه علمی ضروری و هر گونه برخورد سطحی می‌تواند منجر به نتیجه گیری های اشتباه و غیر قابل جبران در فرایند تطابق با مقتضیات قانونی است .^[۸۶] به عنوان مثال از دیدگاه قانون مجازات اسلامی در حال حاضر نحوه جبران ضایعات جسمی زبان :

1. 1. آسیب هایی که دارا دیه مقدر هستند ( ماننده ماده ۶۱۱ ‌در مورد آسیب های دائمی ) (حال اگر بر اساس منابع قانونی برای ضایعه ای دیه تعیین نمود ، ارزیابی و تعیین ارش وظیفه کارشناس مستقل بالینی است . )

1. 1. آسیب هایی که دارای دیه مقدر نیستند ، اما قانون‌گذار صراحتاً خواهان تعیین ارش برای آنان شده است ( ماننده ماده ۶۹۵ ق.م.ا. ‌در مورد آسیب های دائمی )

1. 1. آسیب هایی که دارای دیه مقدر نیستند ، اما با توجه به تعیین دیه و ارش موارد مشابه ، ضرورت قانونی تعیین ارش را دارند .( مانند ارش خسارت هایی که به اداء حروف وارد می شود )

1. آسیب هایی که در قانون به آن اشاره نشده است .

هر کدام از موارد فوق دارای پیچیدگی قانونی خاص خود است . ‌در مورد ضایعات بند اول که دارای دیه مقدر هستند تطابق یافته های بالینی مستند با موارد قانونی نیازمند در نظر گرفتن بعضی جزئیات بالینی خاص و اشراف کافی به مسائل قانونی است . در ضایعات بند های دوم وسوم می توان جهت تعیین ارش ‌در مورد آسیب های دائمی زبان بر اساس میزان نقص عضو حاصله اقدام نمود . ^[۸۷]

شیوه های جبران خسارت های وارده بر زبان در فقه و حقوق

قصاص

قصاص مجازاتی است که بدون در نظر گرفتن خصوصیات و تفاوت های فردی ، قبیله ای و گروهی اجرا می شود و تفاوت های جانی نیر در مسائلی مانند علم ، فضیلت ، فقر ، غنا ، صحت ، مرض ، قوت ، ضعف ، کبر و صغر مانع اجرا قصاص نیست . ^[۸۸] در عین حال برای اجرای مجازات قصاص شرایطی مقرر شده که در فصل یک بدان اشاره شد . این شرایط که هر کدام دارای مبنا و فلسفه مخصوص به خود است ، دایره قصاص را محدود می‌کنند و در مواقع بدون این که تاثیری در وصف مجرمانه ، عمل داشته باشند ، تنها از اجرای مجازات جلوگیری می‌کنند .

اولین شیوه ی جبران خسارت های وارده بر زبان قصاص است . آنچه موجب قصاص عضو (برای زبان) می شود مانند آنچه موجب قصاص نفس می شود جنایت عمدی است . اگر جانی عمداً جنایتی مرتکب شود که غالباً موجب تلف شدن عضو باشد جنایت عمد است اعم از اینکه ارتکاب آن توام با قصد اتلاف باشد یا به قصد اتلاف نباشد اما اگر مرتکب جنایتی شود که غالباً موجب تلف شدن عضو نیست در صورتی عمدی خواهد بود که ارتکاب آن توام با قصد تلف باشد .^[۸۹]

چنانچه در قتل عمد نیز این مسئله بیان شد . ‌در مورد قصاص عضو زبان شروطی نیز وجود دارد و آن برابر داشتن سلامت عضو یا فلج بودن و بیماری آن است مگر آنکه عضوی که قصاص می شود پست تر از عضوی که بر آن جنایت شده است باشد .

همچنین برابری در اصلی بودن و زاید بودن عضو و برابری در محل مورد جنایت نیز در قصاص عضو از جمله قصاص عضو زبان از شروط مهم می‌باشد . مگر اینکه برابری ممکن نباشد .

شرط دیگر اینکه اطمینان داشته باشند که قطع عضو موجب سرایت و مرگ نخواهد شد.

زبان سالم در برابر زبان فلج بریده نمی شود ولی بالعکس زبان فلج عوض زبان سالم بریده می شود .

• • • 1. بررسی شرایط قصاص زبان :

طبق قوانین حاکم در قانون مجازات اسلامی برداشت می شود که :

1. 1. Art9. (2) Information in the form of a data message shall be given due evidential weight. In assessing the evidential weight of a data message, regard shall be had to the reliability of the manner in which the data message was generated, stored or communicated, to the reliability of the manner in which the integrity of the information was maintained, to the manner in which its originator was identified, and to any other relevant factor. ↑

1. 1. رسول مظاهری و علیرضا ناظم، ارزش اثباتی داده پیام و امضای الکترونیکی، نشریه نامه حقوقی، ۷۰، ج ۴، شماره ۲، ۱۳۸۷، ص ۵۳ ↑

1. 1. Binary ↑

1. 1. بختیاروند،مصطفی، مطالعه تطبیقی مقررات حاکم بر مبادلات الکترونیکی ↑

1. 1. ماده ۶ قانون تجارت الکترونیک ایران- و بند ۲ ماده ۳ قانون اسناد الکترونیک و امضای الکترونیک بلغارستان ↑

1. 1. رضائی، روح اله- کارشناسی ارشد حقوق خصوصیدانشگاه تهران -مقاله اعتبار اسناد الکترونیک ، مجله نشریه حقوقی گواه، شماره۶٫ ↑

1. 1. کاتوزیان، ناصر، اثبات و دلیل اثبات، جلد ۱، صفحه ۲۹۱ ↑

1. 1. Art 1317 »L’acte authentique est celui qui a été reçu par officiers publics ayant le droit d’instrumenter dans le lieu où l’acte a été rédigé, et avec les solennités requises .« ↑

1. 1. » Il peut être dressé sur support électronique s’il est établi et conservé dans des conditions fixées par décret en Conseil d’Etat.» ↑

1. 1. »… Quand elle est apposée par un officier public, elle confère l’authenticité à l’acte.« ↑

1. 1. _ « Art. 16. – Le notaire qui établit un acte sur support électronique utilise un système de traitement et de transmission de l’information agréé par le Conseil supérieur du notariat et garantissant l’intégrité et la confidentialité du contenu de l’acte.« Les systèmes de communication d’informations mis en oeuvre par les notaires doivent être inter opérables avec ceux des autres notaires et des organismes auxquels ils doivent transmettre des données ». ↑

1. 1. _ « Art. 28. – L’acte établi sur support électronique doit être conservé dans des conditions de nature à en préserver l’intégrité et la lisibilité.« L’ensemble des informations concernant l’acte dès son établissement, telles que les données permettant de l’identifier, de déterminer ses propriétés et d’en assurer la traçabilité, doit être également conservé.

      « L’acte notarié dressé sur support électronique est enregistré pour sa conservation dans un minutier central dès son établissement par le notaire instrumentaire. Ce dernier, ou le notaire qui le détient, en conserve l’accès exclusif.

      « Le minutier central est établi et contrôlé par le Conseil supérieur du notariat sans préjudice de l’application de l’article 2 du décret n° ۷۹-۱۰۳۷ du 3 décembre 1979 relatif à la compétence des services d’archives publics et à la coopération entre les administrations pour la collecte, la conservation et la communication des archives publiques.

      « Les opérations successives justifiées par sa conservation, notamment les migrations dont il peut faire l’objet, ne retirent pas à l’acte sa nature d’original.

      « Le procédé de conservation doit permettre l’apposition par le notaire de mentions postérieures à l’établissement de l’acte sans qu’il en résulte une altération des données précédentes ↑

1. 1. _« Art. 17. – L’acte doit être signé par le notaire au moyen d’un procédé de signature électronique sécurisée conforme aux exigences du décret n° ۲۰۰۱-۲۷۲ du 30 mars 2001 pris pour l’application de l’article 1316-4 du code civil et relatif à la signature électronique.« Cette signature est apposée par le notaire dès l’acte établi, si besoin après réunion des annexes à l’acte.

      « Lorsque l’acte doit contenir une mention manuscrite émanant d’une personne qui y concourt, le notaire énonce que la mention a été apposée dans le respect des conditions prévues au second alinéa de l’article 1108-1 du code civil. » ↑

1. 1. _ la carte Réal. ↑

1. 1. _ « Art. 20. – Lorsqu’une partie ou toute autre personne concourant à un acte n’est ni présente ni représentée devant le notaire instrumentaire, son consentement ou sa déclaration est recueilli par un autre notaire devant lequel elle comparaît et qui participe à l’établissement de l’acte. Cet acte porte la mention de ce qu’il a été ainsi établi.« L’échange des informations nécessaires à l’établissement de l’acte s’effectue au moyen du système de transmission de l’information mentionné à l’article 16.

      « Chacun des notaires recueille le consentement et la signature de la partie ou de la personne concourant à l’acte puis y appose sa propre signature.

      « L’acte est parfait lorsque le notaire instrumentaire y appose sa signature électronique sécurisée. » ↑

1. 1. _ Bernard Reynis. À propos du décret du 10 août 2005 relatif aux actes établis par les notaires. S.J. N et I n° ۳۶, ۹ Sept 2005, act. 436. ↑

1. 1. _ « Art. 22. – Lorsque l’acte est établi sur support papier, les pièces annexées à l’acte sont revêtues d’une mention constatant cette annexe et signée du notaire.« Lorsque l’acte est établi sur support électronique, les pièces annexées sont indissociablement liées à l’acte auquel elles se rapportent. La signature électronique du notaire en fin d’acte vaut également pour ses annexes. » ↑

1. 1. _ « Art. 23. – Les notaires tiennent un répertoire sur support papier ou sur support électronique de tous les actes qu’ils reçoivent.« Le répertoire est tenu jour par jour. Il contient la date, la nature, l’espèce de l’acte, les noms des parties, le support sur lequel il a été établi et toutes autres mentions prescrites par les lois et règlements. »