مبنای تخصیص اعتبار

دستگاه و مواد هزینه

همه برنامه های سازمان

برنامه های ضروری

نتایج مورد انتظار

نقش آفرینان

حسابداران و مدیران بودجه که علاقمند به تعادل بودجه اند (نمایندگان مجلس)

مدیران برنامه و برنامه ریزان

تمام سطوح سازمان

مسئولان ارشد دستگاه ها
کارشناسان اداری

شرایط موفقیت

حداقل زمان برای پیگیری بودجه وجود دارد؟

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نیازمند منابع برای طرحها و اهداف برنامه است

نیازمند زمان و منابع برای بازنگری فعالیتهای کارکنان و مدیران با اعتماد نفس

داشتن شاخصهای معتبر اندازه گیری معتبر عملکرد برای مستند سازی دستاوردها شیوه عینی ایجاد می کند

نقاط قوت

در کمبود زمان خوب عمل می کند؟

پیوند بین فعالیتهای برنامه و تخصیص بودجه بخشها را به کل و حال را به آینده پیوند می دهد

فرصت بازنگری در فعالیتها را فراهم می کند
فرصت تجدید نظر در تخصیص منابع را فراهم می کند

زمان بر و پر هزینه است

نقاط ضعف

بی توجهی به کارآیی و اثربخشی احتمال تعارض در افراد زیاد است

سرمایه گذاری بسیاری از منابع نیاز دارد
احتمال تعارض زیاد است

فشار بسیاری به منابع سازمان می آید
مقاومت کارکنان
دشواری مقایسه واحدهای سازمانی

مقاومت کارکنان و مدیران
ترس از مجازات و تنبیه

بخش دوم : پیشینه تحقیق
در ارتباط با مبانی و روش های بودجه ریزی و به صورت اختصاصی بودجه ریزی عملیاتی تحقیقات مفیدی صورت گرفته است و از نظر تئوری و آکادمیک قابل استنتاج و اتکا می باشند اما اجرای بودجه ریزی عملیاتی در ایران هنوز به صورت عمومی و تخصصی صورت نگرفته است و هنوز در گام اول اجرای این نوع نظام بودجه ریزی هستیم .چنانکه در امریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی به صورت کاربردی اجرا گردیده است و نتایج مفیدی حاصل گردیده است . از این رو در این بخش به چند پژوهش به عنوان پیشینه این تحقیق پیرامون بودجه ریزی عملیاتی در دستگاه های دولتی صورت گرفته اشاره می شود.
۲-۳-۱) پژوهش اول :بررسی تاثیر عوامل مدیریتی بر بودجه ریزی عملیاتی در استانداری تهران
این تحقیق در سال ۱۳۸۷ توسط سرکار خانم یگانه حضرتی در دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز در مقطع کارشناسی ارشد انجام شد که استاد راهنمای ایشان جناب آقای دکتر تیمورآقایی فیشانی و استاد مشاور ایشان جناب آقای دکتر جفره بوده اند.در این تحقیق تلاش شده است تاثیر عوامل مدیریتی بر بودجه ریزی عملیاتی در استانداری تهران با طرح یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی ذیل مورد بررسیو سنجش قرار گیرد.
الف) فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی: بین عوامل مدیریتی و اجرای مطلوب بودجه ریزی عملیاتی در استانداری تهران رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه های فرعی:

علاوه بر موارد فوق جنبه های دیگری برای این تکریم وجود دارد. اول از نظر خلقت که آدمی بر دو قدم خود حرکت کرده و قامت او استوار است. شراف و جایگاه او نیز دارای اهمیت است که روح الهی در او دمیده شده و چراغ روشنگر عقل نیز به این شرافت افزوده که هدایتکننده او در ظلمت جهالت است. همچنین یکی از دلایل برتری مؤمنین بر ملائک، امر خدای تعالی به سجود ملائکه در برابر حضرت آدمC است.^[۲۳۰] ذیل این آیه کریمه در تفسیر علیبن ابراهیم به نقل از تفسیر نورالثقلین آمده است که امام باقرC فرمودند: خداوند روح کافر را تکریم و احترام نمیکند؛ بلکه ارواح مؤمنین را احترام میکند و کرامت نفس و خون آدمی به روح اوست و رزق طیب او همان علم است که کرامت و شرافت را برای او به ارمغان میآورد^[۲۳۱] و این کرامت و برتری به سبب امور طبیعی ذاتی مانند عقل، نطق و صورت زیبا بوده و به قول فخر رازی، دلیل این کرامت صفات خلقی است.^[۲۳۲] نعمت دیگری که خداوند به آدمی ارزانی داشته، وجود پیامبران الهی است. همچنین آزادی اراده و اختیار را قرین او کرده است و از اینرو نسبت به دیگر مخلوقات امتیاز دارد؛ زیرا که آنان مسخر امر خداوند هستند و همین مایه برتری انسان بر بیشتر مخلوقات الهی شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در صورتی که کرامت انسان اکتسابی باشد، قابلیت‌های اساسی او که بین همه افراد مشترک است، مبنای ارزشگذاری کرامت انسان است. قرآن کریم ملاک این ارزشگذاری را در پرتو رعایت تقوا و پرهیزگاری دانسته است. خداوند در آیات دیگری تقوا را به جامه و لباس تشبیه کرده در حالی که آن بهترینِِِِ جامهها است؛ زیرا تقوا به او ارزش داده و جایگاه او را رفیع میکند و به آدمی ظرفیتهای معنوی بیشتری عنایت میکند و در این حالت است که انسان لذت کرامت را میچشد. این دو آیه عبارتند از:
> إنَّ أکْرَمَکُمْ عِنْدَ ا…ِأتْقاکُم<^[233]
همانا گرامیترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست.
و میفرماید:
> وَ لِباسُ التّقْوی ذلِکَ خَیرٌ‌<^[234]
و جامه پرهیزگاری، همان، بهتر است.
نکته اساسی در این موارد این است که اگر انسان بخواهد کمالی را که کسب نموده، همواره جاودان بماند، باید آن را نزد خداوند قرار دهد. کمال نسبی که نزد دیگران است رنگ جاودانگی و ابدیت ندارد ولی کمال موجود نزد خدای متعال باقی است. چه خداوند میفرماید: «ما عِنْدَکُمْ یَنْفَدْ وَ ما عِنْدَا… باقٍٍ».^[۲۳۵] غیر از مطالبی که درباره احترام به خود از ائمه معصومین در قسمت قبلی وارد شد، راجع به کرامت انسانی نکات دقیقی نیز وجود دارد که توجه به آنها خالی از لطف نیست. امام علیC غیر از حس احترام به خویش که آدمی را از پستیها باز میدارد به کرامت انسانی که از ثمرات احترام به خود است، نیز تأکید کردهاند. از این رو در حکمت دیگری از کلام گوهربارشان آمده است:
> مَن کَرُمَت عَلَیه نَفسُه هَانَت عَلَیه شَهَواتُهُ<^[236]
هرکه خود را بزرگوار دید شهوتهایش در دیده وی خوار گردید.
یعنی کسی که بزرگواری خویش را اراده دارد و دوست دارد همواره انسان بزرگواری باشد، باید از شهوات و هر امری که پست بوده و از صفات دنیایی است به دور باشد.
آراء عالمان اخلاق حول کرامت انسانی که از دیدگاه ویژهای بررسی شده، با عناوین ذیل آمدهاند.
الف. مدینه فاضله کرامت
فارابی در یکی از آثارش مدینه کرامت را که از انواع مدینههاست نام میبرد. و آن، جائی است که قصد مردم کمک به یکدیگر است تا آنان اکرام شده و ممدوح دیگران واقع شوند. این اکرام، گفتار و غیر آن از اعمال و کردار را شامل است و در واقع تمجید از این افراد، ارزش آنان را میرساند. در سیاست مدنیه وی قائل است که کرامت بعضی از این مردم بر بعضی دیگر یا به نحو تساوی است و یا فضیلتی در بین وجود دارد. حالت تساوی آن است که طرفین به یک طریق و به یک نوع با ارزش یکسان همدیگر را احترام و اکرام میکنند. اما در حالت متفاضل یک طرف، طرف دیگر را به نحوی خاص احترام میکند؛ یعنی طرف دوم، برتر و بزرگتر و نیرومندتر پاسخ میگوید. سرانجام ایشان همه اینها را منوط به اهلیت دانستهاند، اگرچه خود اهلیت نیز مراتب متفاوتی دارد و مراتب آن بستگی به کمال و فضیلت و حکمت و حتی توانگری افراد دارد که این ملاک برتری آنان است.^[۲۳۷]
ب. حقیقت کرامت در شرافت ابدی
همچنین صاحب کتاب ارزشمند تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق نیز کرامت را با این توصیه اخلاقی مدنظر قرار میدهد که «هر وقت کار نیک یا خلق خوشی از کودک دیده شد او را مدح و ثنا کرده و بر حرمت کودک افزوده شود و اگر کار بدی از او سر زد نباید به روی او آورد».^[۲۳۸] این عالم اخلاقی در کتاب جاویدان خرد، کرامت واقعی و حقیقی را به مدح کردن، بخشش، خضوع و خشوع نمیداند؛ بلکه منوط به کسب شرافت و برتری ابدی معرفی میکند و آن شرافت همیشگی، همان زینت نفس به حکمت و عدالت است و نفسی که کرامت دارد امنیت و سلامت خواهد داشت و این مقتضای شریعت است.^[۲۳۹]
غزالی از دانشمندان اخلاقی درباره ذلت مطلبی جالب توجه دارد و آن اینست که نه تنها خلق به دیده ذلت نگریسته نشوند؛ بلکه با چشم وقار و احترام عنایت شوند که بعض آنان ممکن است وسیلههایی بین خداوند و خلق محسوب شوند. این همان حُسنظن داشتن به بندگان خداوند است که خداوند در آیاتی از قرآن بدان اشاره داشته و آدمی را از گمان بد نهی فرموده است و خود غزالی نیز بعد از بیان چشم داشت به بندگان خداوند، حسنظن به خداوند را مطرح میکند.^[۲۴۰]
همچنین خواجه نصیرالدین طوسی در مبحث سیاست مدن ذیل موضوع اقسام اجتماعات و شرح احوال مدن، از مدینه کرامت که از انواع مدینههاست، نام میبرد. به بیان خواجه آن، جماعتی است که بر وصول به کرامات قولی و فعلی تعاون داشته باشند، خواه این کرامات را از دیگر اهل مدن یابند و یا اینکه از یکدیگر گرفته باشند، ولی آنچه که مهم است اکرام جماعت توسط یکدیگر است. خواجه این کرامت را به زبان خود اینطور تمثیل میآورد که شخصی در زمانی، فرد دیگری را نوعی از کرامت بذل کند تا آن دیگر او را در وقتی دیگر مثل آن از همان نوع یا نوعی دیگر بذل کند و تفاضل چنان است که یکی دیگری را کرامتی نماید تا آن دیگر او را اضعاف آن باز دهد و آن هم بر حسب استحقاقی بود که با یکدیگر مواضعه کرده باشند. در حقیقت این احسان و اکرام، احسان به خویشتن محسوب میشود.^[۲۴۱]
عالمان بزرگوار فیض کاشانی و ملا مهدی نراقی با استناد به کلمات گوهربار نبی مکرم اسلام۷ و امام صادقC پرهیزگاری را زیبندهترین لباس مؤمن معرفی میکنند که آن برای انسان بهترین لباس بوده و صفات ناپسند آدمی را میپوشاند و این کرامتی است که خداوند متعال آن را به ذریه آدمC عنایت کرده است و در حقیقت راه کرامت یافتن در اجتناب محـارم و انجام فرائض بوده و عمل صـالح آن را بالا میبرد و در نتیجه رفعت و کرامت و عزت ابدی را به دنبال دارد.^[۲۴۲]
حاصل آنکه کرامت معنای عامی است که ارزشیـابی مثبت از خود و دوری از اعمـال ناپسند را شامل میشود. این صفت که موهبتی الهی است از مهمترین پایه های زندگی اجتماعی است و مختص به مؤمنین است و آنچه که در کلمات عالمان اخلاقی روشن میشود، این است که علاوه بر کرامت ذاتی که در وجود آدمی با صفات بالا جمع شده، کرامت اکتسابی در دوری از اعمال ناپسند و انجام واجبات و عمل صالح میسر است. کرامت واقعی و حقیقی منوط به کسب شرافت و برتری ابدی بوده که همان زینت نفس به حکمت و عدالت است و نفسی که کرامت دارد امنیت و سلامت خواهد داشت. از اینرو سهم کرامت انسانی در ارتقاء اعتماد به نفس بالا بوده و میتوان گفت کسی که کرامتهای انسانی خود را اعم از ذاتی یا اکتسابی زیرپا گذارد، امیدی به ارتقاء او در شئون اخلاقی و دیگر مراتب کمال انسانی نباشد.
مؤلفه چهارم. مثبتاندیشی
یکی دیگر از مواد لازم در اعتماد به نفس مثبت اندیشی است. مهندسی فکر و اندیشه هر انسانی اقتضا میکند که همیشه به جهات مثبت و مفید حرکت داشته باشد. گاهی میشود که به دلایل فرهنگی و یا اقتصادی و حتی شرایط و موقعیتهای اجتماعی و ملیتی، ذهن از این رویکرد طبیعی خود غافل مانده، سیر دیگری را دنبال میکند. تفکر مثبت و مثبتگرایی هماره خاستگاه انسان بوده است. در برابر اندیشه مثبت، منفی گرایی و به اصطلاح دینی آن تطیُّر از موارد درونی بوده است که حتی پیامبر اسلام۷ نیز از آن گریزان بوده و تبعات مخرب آن در مرحله اول دامنگیر فرد و در مراحل بالاتر اجتماع را گریبانگیر خود کرده است.
امام علیC در جلسهای آنچه را که برای دین و دنیای انسان مسلمان ضروری بوده است متذکر شدهاند. فرازی از این مطلب در کتاب خصال است که میفرمایند:
> فَإِذَا تَطَیَّرَ أَحَدُکُمْ فَلْیَمْضِ عَلَى طِیَرَتِهِ وَ لْیَذْکُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ <^[243]‏
و چون یکى از شما فال بد زد به فال بد اعتناء نکند و دنبال کار خود را بگیرد و خداى عزوجل را به یاد آورد.
همچنین در مکارم الاخلاق وارد شده است که «أَنَّ النَّبِیَّ ۷کَانَ یُحِبُّ الْفَأْلَ الْحَسَنَ وَ یَکْرَهُ الطِّیَرَهَ» بدان معنا که نبـى اکرم۷ فـال نیـک زدن را دوست داشت و از تطیّـر(فـال شوم زدن) بدش مى‏آمد و امـر میفرمود که هر کس چیز ناملایم و مکروهى را بیند و به نظرش بدشگون آید بگوید: «اللَّهُمَّ لَا یُؤْتِی الْخَیْرَ إِلَّا أَنْتَ وَ لَا یَدْفَعُ السَّیِّئَاتِ إِلَّا أَنْتَ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِک‏» خداوندا جز تو کسى خیر نمیدهد و بدیها را کسى جز تو نتواند برطرف کند، و هیچ حول و قوهای از غیر تو نیاید.^[۲۴۴]
در تفسیر المیزان ذیل آیه ۱۹ سوره یس که بحث مفصلی راجع به تطیّر دارد، علامه طباطبائی بعد از بیان تفسیر آیه مذکور و الحاق آن به آیه ۴۷ از سوره نمل، این حقیقت را اشاره میکنند که سعادت و شقاوت، خیر و شر، نیکی و بدی اموری هستند که خود فرد به سبب سعی و تلاشش در آن حالات واقع میشود؛ زیرا در قرآن دارد که «لَیسَ لِلإنسان إلا ما سَعی».^[۲۴۵] همچنین به بیان ایشان فال شوم زدن از جانب هر کسی که اراده شود، عاقبت بد آن به عهده خودش است نه بر دیگران.^[۲۴۶]
در کتاب کافی ضمن روایتی راهکار امان از تطیر بیان شده است. روایتی از امام صادقC است که نبی مکرم اسلام۷ فرمودند:
> کَفَّارَهُ الطِّیَرَهِ التَّوَکُّلُ <^[247]
برطرف کننده فال بد توکل به خداوند سبحان است.
در فرایند توکل اگر امر بدی هم وجود داشته باشد تأثیر آن امر با توکل به خداوند ارجاع به او شده و از بین میرود. بنابراین در آن امر اثری باقی نمیماند تا به انسان ضرر بزند. از اینرو تصورات منفی شکست افراد را درپی داشته و با اینکه در جهت اهداف خود تلاش میکنند، اما نتیجه و فایدهای نصیب آنان نمیگردد. مثلا کسی که باور داشته باشد فردی کمتوان و ضعیف در برابر امور خویش است، هر قدر که تلاش کند و امیدوار هم باشد به نتیجه لازم نمیرسد و برای پیشرفت، اعتماد به نفس کافی ندارد.
باورهای سستکنندهای که جز سلب مسئولیت، سکون و رکود برای انسان حاصل دیگری ندارد، فعالیت نکردن و از بین رفتن اعتماد به نفس را به دنبال دارد و حتی اگر کاری را هم انجام دهد، پیشاپیش شکست را میبیند. در نتیجه منزوی شدن و کنارهگیری از افراد و جامعه او را روز به روز از اهداف عالیه انسانی دور میکند. بجاست که از باورها و تصورات منفی و بازدارنده اجتناب کنیم و با مهندسی فکر خویش و تنظیم افکار، جایی برای این قبیل تصورات باقی نگذاریم.
در ادامه، آراء صاحبنظران اخلاقی درباره مثبتاندیشی، به عناوین ذیل تقسیمپذیر بوده که هر یک از آنها حاوی نکات برجستهای درباره اندیشه مثبت و اعمال انسان است.
الف. حقیقت اعمال در پرتو نیتها
نیت که در متون اخلاقی و اسلامی جایگاه مهمی دارد، اعمال و افعال را تحت تأثیر خود قرار میدهد. اندیشه مثبت و نیک از اموری است که در دستورات عالی اسلامی همواره تأکید شده و از این نظر باید برای رسیدن به اعتماد به نفس بالا، نیت مثبت و موفقی را انسان در اندیشه خود بپروراند؛ زیرا اگر اندیشه آدمی مثبت باشد و نیت خیر و مثبتی را در سر بپروراند، این نیت خیر در رفتار و کردار او نیز تأثیر مستقیم خواهد داشت. نبی مکرم اسلام۷ نیز درباره تأثیر نیت در اعمال انسان میفرمایند:
> إنما الأعْمالُ بِِالنّیاتِ وَ إنما لِکُلِّ امْرِِء ما نَوی فَمَنْ کانَتْ هِجْرَتُه إلی ا… وَ رَسُولِه فَهِجْرَتُهُ إلی ا… وَ رَسُولِهِ وَ مَنْ کانَتْ هِجْرَتُه إلی الدُّنیا یُصیبُها …. فَهِجْرَتُهُ إلی ما هاجَرَ إلیَه<^[248]
پیامبر اسلام۷ فرمودند: جز این نیست که اعمال به نیّتهاست و در حقیقت برای هر کس آن چیزی است که نیّت میکند. پس هر که هجرتش برای خدا و رسول او باشد، به سوی خدا و رسول او هجرت کرده است و هر که هجرتش برای رسیدن به چیزی از دنیا باشد، به آن میرسد و هجرتش به سوی همان چیزی است که به نیّت آن هجرت کرده است.
ملاک نیت اعمال در کلام پیامبر اعظم۷ اگرچه درباره جهاد و غنائم جنگی صادر شده است، اما حضرتش نقش نیت را به نحو مطلق و کلی برای تمام افعال انسان تبیین نمودهاند. آن ملاک این است که هر کسی در عملش به چیزی میرسد که طلب میکند و نیت آن را دارد، خواه امری دنیوی باشد یا اخروی. بیان ایشان حکایت از آن دارد که اولا انسان برای رسیدن به مقاصدش هر آنچه که در ذهن خود قصد کند به آن نائل خواهد شد، ثانیا باید نگاه او به اعمال و رفتار، با حسن نیت باشد و نباید فال بد بزند و در نهایت اینکه مصلحت و حکمت خدای متعال هر چه باشد، انسان تابع آن خواهد بود و هر آنچه که مقدر انسان باشد برای او پیش خواهد آمد، بنابراین ممکن است زمان وصول مقاصد انسان تقدم و تأخر داشته باشد.
ابن مِسکویه درباره مثبت اندیشی، به یکی از قوای نفس یعنی قوه ممیزه که در بحث اراده جایگاه مهمی دارد، اشاره میکند که از نخستین قوای نفس، قوه اندیشیدن و تمییز و نظر در حقایق امور است. بزرگان گفتهاند افضلِ فکر آن است که در بهترین کارها به کار رود و این حاکی از اندیشه مثبت است و در مرحله بالاتر کار مثبت را نیز شامل میشود.^[۲۴۹]
ب. سلامت روان در اندیشه سالم
ایشان درباره حفظ سلامت روان مطلب دقیقی را اشاره میکنند با این مضمون که از واجبات قطعیه است که آدمی به خاطر نگهداری صحت و سلامت روان خویش، همواره ملازم جزء نظری و اندیشه صحیح خود باشد و همانطور که به جنبه نظری و افکار خویش توجه دارد، به جنبه عملی نیز دقت داشته باشد تا نفس انسانی ریاضتی را متحمل شود و او را نگهدار باشد. از این رو اهتمام طبیبان روان در حفظ صحت روانی بیش از طبیبان جسم بوده است. علت آن این است که اگر نفس از ریاضات نفسانیه دست کشید، نادانی و نافهمی بر او مسلط میشود و در رتبه چهارپایان قرار گرفته، سرانجام او هلاکت خواهد بود.^[۲۵۰]
بنابراین باید در اندیشه های خود دقت و تأمل کند و تعالیم اخلاقی را ملازم باشد و راستی و درستی را پیشه فکر و عمل خود نماید. حال اگر کسی این روش را بهرهای داشته باشد، سنگینی تفکر و اندیشه صحیح بر او آسان شده، طبیعتش از امور باطل و لغو منزجر است. اینجا است که به مطالعه حکمت منتقل میشود و باران دانایی بر او میبارد. در ادامه ایشان صیانت از نفس را توصیه میکنند که ثمره آن حفظ نعمات، خزائن الهی و اندوختههای گرانبهای آدمی است و کسی که این قابلیت‌ها را نادیده بگیرد و آنها را مهمل گذارد و یا غافل باشد، اولا سزاوار ملامت خواهد بود و ثانیا از مقصد اصلی خود که رسیدن به کمالات انسانیه باشد، بازمانده است.^[۲۵۱]
حاصل آنکه اندیشه آدمی باید همواره مثبت باشد و نیت خیر و مثبتی را در سر بپروراند، این نیت خیر در رفتار و کردار او نیز تأثیر مستقیم خواهد داشت. از اینرو کسی که مایل است مراتب رشد و ارتقاء خود را به سوی کمالات انسانی طی کند، سزاوار است در مرحله اول نیت رشد داشته و با نگاه مثبت به خود بنگرد و هیچ اندیشه بدی را به خود راه ندهد و در این هدف بایسته است که به خدای بزرگ و متعال توکل کند. شاید بتوان ادعا کرد که مقدمه ترقی انسان نیت و اندیشه مثبت اوست که از مهندسی منظم فکری او حاصل میشود و چه بسا اهمیتش در کسب و رشد اعتماد به نفس بیش از موارد قبلی باشد.
مؤلفه پنجم. امیدواری
امیدواری نیز خمیرمایه حرکتهای ارادی انسان و از ارکان اعتماد به نفس است. او در هر کاری که اراده انجام آن را داشته باشد، قبل از به فعلیت رساندن آن عمل بارقه امید در او وجود داشته است. اما این امیدواری میتواند به نحو آشکار باشد یا پنهانی. برای رسیدن به اعتماد به نفس قوی قطعا امید به پیروزی و موفقیت نقش داشته است. بنابراین اگر کسی برای نیل به موفقیت امیدوار نبود یا اینکه تردیدها را به خود راه داد، به نتیجه نهایی نخواهد رسید.

ریفرمینگ، در برخورد با فشار رید و تاثیر آن بر عدد اکتان تقریبا بی تاثیر می باشد. در این روش، افزایش عدد اکتان وابستگی مستقیمی با مقادیر آروماتیک ها و بنزن دارد. هرچه مقدار اکتان بنزین افزایش یابد، درصد آروماتیک ها و بنزن نیز اضافه می گردد که نامطلوب می باشد. با این حال وجود پذیرش دامنه وسیع مواد در خوراک، جذب سولفور و کاهش مقادیر الفین ها، از مزایای مهم در این روش می باشد.
با توجه به نکات ذکر گردیده، ریفرمینگ را جهت بهینه سازی بنزین مورد استفاده قرار خواهیم داد.

شکل ۳-۴ مقایسه پارامترها در روش های مختلف بهینه ساز بنزین [۱۰]
۳-۶-۴- ریفرمینگ کاتالیستی
این واحد یک فرایند شیمیایی می باشد که جهت تبدیل بنزین با اکتان پایین به بنزینی با اکتان بالا به کار می رود. این فرایند در سال ۱۹۴۰ توسط شرکت UOP ارائه گردید. اساس کار در این فرایند تغییر چیدمان و یا تغییر ساختار در مولکول های هیدروکربن و همچنین شکستن بعضی از مولکول ها به مولکول های کوچکتر می باشد. تاثیر کلی آن محصولی با اشکال پیچیده مولکولی و دارا بودن ارزش اکتان بالا می باشد. در طی این فرایند، اتم های هیدروژن از مولکول های هیدروکربن جداسازی می گردد و مقادیر قابل توجی از هیدروژن نیز بعنوان محصول جانبی تولید می گردد.[۲۸]
شکل۳-۵ شمایی از واحد ریفرمینگ کاتالیستی
واکنش های شیمیایی بسیاری در ریفرمینگ به وقوع می پیوندند که همه آن ها در حضور کاتالیزور و تحت فشار جزئی هیدروژن می باشند. معمولا از فلزاتی مانند پلاتین^[۷۲] ویا رنیوم^[۷۳] بعنوان کاتالیزور استفاده می گردد.[۳۰] کاتالیزورهای مورد استفاده در این پروسه شدیداً به وجود گوگرد و نیتروژن حساس می باشند. لذا خوراک باید تا حد ممکن عاری از این ترکیبات می باشد.
چهار واکنش عمده در ریفرمینگ های کاتالیستی رخ می دهد که در دودسته مطلوب و نامطلوب تقسیم می شوند:
۱- واکنش مطلوب هیدروژن زدایی از نفتان ها و تبدیل نمودن آن ها به آروماتیک

شکل۳-۶ هیدروژن زدایی از متیل سیکلوهگزان
این واکنش بسیار گرماگیر بوده و با شدت زیادی انجام می گیرد. شرایط مطلوب برای هیدروژن زدایی، دمای بالا، فشار پایین، و میزان فراریت کم می باشد. [۱۲]

۲- واکنش مطلوب هیدروژن زدایی از پارافین ها و تبدیل به آروماتیک نمودن

شکل ۳-۷ هیدروژن زدایی از نرمال هپتان
۳- واکنش مطلوب ایزومراسیون

شکل ۳-۸ ایزومراسیون نرمال اکتان
ایزومرهای شاخه دار سبب افزایش عدد اکتان می گردند. این واکنش نسبتا سریع می باشد و اثرات گرمایی کمی دارد. شرایط مطلوب برای ایزومراسیون، دمای بالا، فشار پایین، و میزان فراریت کم می باشد.
۴- واکنش نامطلوب هیدروکراکینگ پارافین ها و ایجاد هیدروکربن های سبک

شکل ۳-۹هیدروکراکینگ نرمال هپتان
این واکنش گرماده بوده و به آرامی انجام می گیرد. هیدروژن را مصرف نموده و سبب تولید گازهای سبک می گردد، ایجاد کک نموده و غلظت پارافین را افزایش می دهد. شرایط مطلوب این واکنش دمای پایین، فشار بالا، فراریت کم می باشد. [۱۲]
۳-۶-۵- شبیه سازی واحد ریفرمینگ
بنزین بی کیفیت خروجی از برج تقطیر برای ورود به راکتور ریفرمینگ، پس از عبور از هیتر^[۷۴] به شرایط دمایی ۵۰۴ درجه سانتی گراد و فشار ۲۰۰۰ کیلو پاسکال رسید. معمولا ریفرمینگ کاتالیستی از سه راکتور تشکیل یافته که هر کدام آن ها از یک بستر ثابت کاتالیستی را دارا می باشند. کاتالیست استفاده شده، پلاتین بر پایه آلومینا^[۷۵] می باشد. که مناسبترین کاتالیزور در فشارهای بالا می باشد. در فشارهای پایین ، کاتالیزور رنیوم کارایی بهتری دارد.
پلاتین بستر مناسبی برای هیدروژن زدایی محیا می نماید. آلومینای کلردارشده^[۷۶] محیط اسیدی مناسبی جهت ایزومراسیون و سیکلوزاسیون^[۷۷] فراهم می آورد. با کاهش ویا مصرف کلر و همچنین ایجاد لایه کک بر روی کاتالیست، از فعالیت کاتالیست کاسته می گردد. لذا کاتالیست ها معمولا هر ۶ تا ۲۴ ماه بسته به نوع خوراک نیاز به احیا دارند. دمای پایین سبب مصرف زودتر کاتالیست می گردد. یک کاتالیزور را نهایتا ۳ یا ۴ دفعه میتوان احیا نمود.[۳۱]
محصول نهایی واحد ریفرمینگ گاز هیدروژن با خلوص ۸۲ % و بنزین بهینه شده می باشد. در جدول زیر مشخصات بنزین گنجانده گردیده است:
جدول۳- ۶ نتایج حاصله از واحد ریفرمینگ

Product
Feed
Gasoline
BadGasoline
Unit
Standards
Condition

۲۱۱.۳

۲۳۳.۹

m³/h

—

Volume

۸۰.۶۷

۸۲.۷۵

°C

—

* کارآفرینی سازمانی یا سازمان کارآفرینانه : کارآفرینی شرکتی به مفهوم تعهد یک سازمان به ایجاد و مصرف محصولات جدید‌، فرایندهای تازه و نظام سازمانی نوین است. (سازمان کارآفرین با بستر سازمانی مناسب)
۵-۵- پیشنهادات کاربردی تحقیق :
منابع انسانی یکی از سرمایه های پایان ناپذیر هر سازمانی می تواند باشد، به شرطی که به صورت مستمر مورد بررسی قرار داده شود و سعی در بهبود مستمر آن شود. لذا برنامه هایی مانند برگزاری آموزش های ضمن خدمت خصوصا در زمینه کارآفرینی توصیه می شود.
داشتن ارتباط با کارآفرینان موفق در حوزه های کاری شرکت، می تواند مدیران را در جهت الگوبرداری از کارآفرینان موفق را تسهیل کرده و زمینه بهینه سازی روش های آن به صورت بهتر فراهم می‌شود.
به دلیل اهمیت نوآوری و ابتکار عمل در استفاده از فرصت ها و غلبه بر چالش های رقبا، ریسک پذیری مدیران کارخانه جات مورد بررسی باید افزایش یابد تا بتواند پاسخگوی نیازهای متغیر و متنوع مشتریان باشند و از فرصت های محیطی به نحو مناسب بهره برداری نمایند.
تعارض، عاملی بازدارنده در مسیر توسعه گرایش به کارآفرینی است که برای رفع آن، کارکنان را باید به بحث در خصوص مسائل کاری تشویق کرد تا نظراتشان را به نحو مناسب به یکدیگر منتقل نمایند، اهداف و منافع واحدهای کاری با یکدیگر و نیز با اهداف کلی سازمان همسو شود و فضای باز گفتگو در همه حال وجود داشته باشد. این امر می تواند گرایش به کارآفرینی را تسهیل نماید. همچنین به کارگیری مکانیزم های رسمی و غیررسمی برای حل تعارض و ارتقاء سطح ارتباطات، اعتماد، همکاری و هماهنگی ها نقش مهمی در افزایش گرایش به کارآفرینی دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مدیران منابع انسانی باید سیستم پاداش خود را بر مبنای عوامل بازار، نظیر تعداد حساب های جدید، تعداد مشتریان، میزان رضایت مشتری و… پایه ریزی نمایند.
سازمان ها باید سعی کنند ساختارهای غیر رسمی و نامتمرکز را جایگزین ساختارهای سنتی نمایند تا بتوانند گرایش به کارآفرینی را افزایش دهند و در نتیجه بتوانند پاسخگویی سریع و مناسب به نیازهای مشتریان داشته باشند. لذا پیشنهاد می شود برای تقویت گرایش به کارآفرینی، قوانین و مقررات کم شود و موانع ارتباطات و تبادل اطلاعات به حداقل برسد و با به کارگیری ساختارهای ارگانیک و پویا، آزادی عمل بیشتری به متخصصان و افراد حرفه ای داده شود.
با توجه به نقاط قوت بدست آمده، مدیران شرکت های صنعتی باید تمرکز خود را در مرحله اول حفظ وضعیت موجود و به مرور زمان افزایش و بهبود نقاط قوت شرکت ها بگذارند. چرا که با توجه وضعیت نامناسب بازار و رقابت

به‌علاوه، آن‌گونه که ادبیات مدیریت استراتژیک نشان می‌دهد (مثلاً David, 2000)، عملکرد و موفقیت نهادها تحت تأثیر عوامل محیط داخلی و خارجی قرار دارد؛ همچنین، برخی مقالات مرتبط با نهادهای میانجی و فن‌بازار نیز مشخصاً به تأثیر عوامل داخلی و خارجی اشاره کرده‌اند که می‌توان از (Munkongsujarit & Srivannadloon, 2011)، (Bidault, fischer1994) و (موحدی و طباطبایی ۱۳۸۹) نام برد.
با توجه به مطالب مطروحه در تحقیقات فوق، روابط بین متغیرهای این تحقیق را می‌‌توان به‌صورت شکل ۳-۳ تبیین کرد:
شکل ۳-۳ ارتباط متغیرها در مدل‌های ساختاری
باید توجه داشت که منظور از “طرف عرضه”، نهادهایی همچون بنگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها است که فناوری را در فن‌بازار عرضه می‌کنند و منظور از “عوامل طرف عرضه” عواملی است که بر عرضۀ فناوری توسط این عرضه‌کنندگان بالقوه تأثیر می‌گذارد. با توجه به ادبیات مدیریت فناوری این عوامل شامل جذابیت (انگیزه) و توانمندی (منابع) است؛ همچنین “طرف تقاضا” به نهادهای متقاضی فناوری – عمدتاً بنگاه‌ها- اشاره دارد و منظور از “عوامل طرف تقاضا” نیز عواملی مثل نیاز، انگیزه و منابع است که منبعث از ادبیات می‌باشد (Tschirky, 1998) ؛ همچنین، در پژوهشی که در داخل کشور انجام‌شده برای سازوکارهای داخلی و عوامل خارجی، شاخص‌ها و ابعادی در نظر گرفته‌شده است (خداد حسینی ۱۳۸۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به آنچه گفته شد، طرح تحقیق مطابق شکل ۴-۳ تکمیل گردید. این شکل رابطۀ علّی^[۷۹] بین متغیرها در دیاگرام مسیر را نیز نشان می‌‌دهد. بر این اساس، تغییر در محیط خارجی موجب تغییر در محیط داخلی، طرف عرضه و طرف تقاضا می‌شود که تغییر در این موارد نیز به‌نوبۀ خود موجب تغییر در میزان موفقیت فن‌بازار می‌گردد.
۲-۱-۳-۳ بررسی اکتشافی (مصاحبه)
در این بخش از پژوهش، برای تکمیل مرور ادبیات موضوع در تعیین عوامل مؤثر بر فن‏بازارهای دفاعی و نیز بررسی موفقیت فن‏بازارهای گذشتۀ بخش دفاع، از ابزار مصاحبه استفاده گردید. بدین منظور با ۱۴ نفر از خبرگان دفاعی و دست‌اندرکاران فن‏بازارهای گذشته مصاحبه عمیق به عمل آمد؛ سپس، این مصاحبه‌ها مکتوب شد و با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل محتوا و به شیوه‌ای که در ادامه توضیح داده می‌شود، تحلیل گردید.
طبق تعریف، تحلیل محتوا عبارت است از یک روش تحقیق سیستماتیک برای تحلیل اطلاعات موجود در یک متن به شیوهای استاندارد و به‌گونه‌ای که محقق را قادر سازد تا مطالبی را از اطلاعات موجود در متن استنباط کند (۱۹۹۵ , Weber). در تحلیل محتوا، محقق به دسته‌بندی ایده‌های کلیدی موجود در یک متن می‌‌‌پردازد. در ادبیات تحلیل محتوا، به گام‌های مختلفی برای انجام این نوع تحلیل اشاره‌شده است. در این پژوهش، با بهره گرفتن از روش ارائه‌شده توسط دفتر حسابداری عمومی ایالات‌متحده (۱۹۹۶ , GAO) گام‌های زیر برای تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام‌شده برداشته شد:
۱) تعریف متغیرها و دسته‌بندی آن‌ها
برای تعریف متغیرهای پژوهش، باید به سؤال یا سؤال‌های تحقیق توجه کرد؛ به عبارت دیگر، متغیرهای پژوهش مستقیماً از سؤال‌های تحقیق ناشی می‌‌‌شوند. با این حال، در عمل، تعریف متغیرهای تحقیق به دو مرحله قابل تقسیم است: مفهوم‌سازی متغیر^[۸۰] و مشخص کردن دسته‌بندی‌های^[۸۱] آن. مفهوم‌سازی یک متغیر به معنای مشخص کردن موضوعات، چیزها و یا رویدادهای است که تغییر می‌‌‌کنند و به ما کمک می‌‌‌کنند تا به سؤال تحقیق پاسخ دهیم
در این پژوهش، با توجه به سؤال‌های تحقیق، دو مفهوم مختلف مطرح می‌‌‌باشد. مفهوم اوّل، “موفقیت فن‏بازارهای گذشته” و مفهوم دوّم ، “عوامل مؤثر در موفقیت فن‏بازار” است.
از سوی دیگر، دسته‌بندی متغیرها به معنی جداکردن یک موضوع، یک چیز یا یک رویداد از موضوعات، چیزها یا رویدادهای دیگر از طریق قرار دادن آن‌ها در دسته‌ه ای محدود است؛ بنابراین، در تحلیل محتوا برای تعریف کامل یک متغیر باید دسته‌ه ای آن را مشخص نمود؛ همچنین، باید جامع و مانع باشد. امّا اینکه تعداد دسته‌ ها چه باشد بستگی به متغیر دارد. برخی متغیرها دارای دسته‌ه ای مشخصی هستند؛ مثلاً روزهای هفته را می‌‌‌توان به هفت دسته (شنبه تا جمعه) و یا دو دسته (روزهای کاری و آخر هفته) تقسیم کرد. در سایر موارد، تعداد دسته‌ ها بر اساس سؤال تحقیق و با قضاوت محقق مشخص می‌‌‌شود.
در این پژوهش برای مفهوم اول (موفقیت فن‏بازارهای گذشته)، سه دسته (کاملاً موفق، تا حدودی موفق و ناموفق) انتخاب شد. در مورد مفهوم دوّم (عوامل مؤثر در موفقیت فن‏بازار) با توجه به ادبیات موضوع پنج دسته (طرف عرضه، طرف تقاضا، سازوکار درونی، عوامل محیطی و سایر عوامل) در نظر گرفته شد. لازم است اشاره شود که چهار دسته اول (طرف عرضه، طرف تقاضا، سازوکار درونی و عوامل محیطی) همان‌های هستند که از مرور ادبیات حاصل شدند و دسته آخر (سایر عوامل) از آن جهت اضافه شد که اگر عامل یا عوامل دیگری – غیر از آنچه از ادبیات حاصل شد – وجود دارد، شناسایی شود.
۲) تعریف سند و روش نمونه‌گیری
در این گام لازم است اسنادی که قرار است مورد تحلیل محتوا قرار گیرند مشخص‌شده و روشی برای نمونه‌‌گیری از آن‌ها تعیین گردد. در این پژوهش، متن مکتوب هر یک از مصاحبه‌های انجام‌شده به‌عنوان یک سند در نظر گرفته شد؛ همچنین، با توجه به پایین بودن تعداد این مصاحبه‌ها، از نمونه‌گیری پرهیز گردید؛ زیرا نمونه‌گیری زمانی ضروری است که حجم بالایی از مستندات در کار باشد. به این ترتیب از مسئله تعمیم نمونه به جامعه هم پرهیز شد.
۳) تعریف واحد ثبت^[۸۲]
پس از تعیین متغیرها و متون، نوبت به تعریف واحد ثبت می‌‌‌رسد. واحد ثبت، بخشی از متن است که محقق باید آن را به یکی از دسته‌ ها نسبت دهد. طبق نظر وبر، معمولاً از شش نوع واحد ثبت استفاده می‌‌‌شود که عبارتند از: کلمه، مفهوم کلمه، پاراگراف، تم و متن کامل.
در پژوهش حاضر، از پاراگراف به‌عنوان واحد ثبت استفاده شد و در مواردی که یک پاراگراف حاوی دو یا چند مفهوم بود (مثلاً مصاحبه‌شونده هم به‌طرف عرضه و هم به‌طرف تقاضا به‌عنوان عوامل مؤثر بر موفقیت فن‌بازار اشاره کرده بود)، دو یا چند کد به آن تخصیص داده شد تا به این ترتیب از مسئله عدم پایایی در کدگذاری جلوگیری شود. این کدها در فصل بعد در جداول (۱-۴) و (۲-۴) مشخص‌شده است.
۴) طرح تحلیل
آخرین گام از تحلیل محتوا، تهیه و اجرای طرحی برای تحلیل است. این طرح، داده‌ها را به سؤال تحقیق ربط می‌‌‌دهد. در اکثر موارد، این کار به‌صورت بررسی حضور یا عدم حضور متغیرها در متن، بررسی فراوانی متغیرها، بررسی شدت متغیرها در متن و یا بررسی هویت مکانی یا زمانی (مثلاً بررسی قرار گرفتن یک متن در جای خاصی از صفحه روزنامه یا بررسی زمان پخش یک متن از رادیو) انجام می‌‌‌شود.
طرح تحلیلی که برای این پژوهش در نظر گرفته شد، شامل بررسی حضور یا عدم حضور و فراوانی متغیرهای موردنظر بود؛ به این ترتیب که اشاره (یا عدم اشاره) مصاحبه‌شوندگان به هریک از متغیرها و همچنین فراوانی این اشارات، مورد بررسی قرار گرفت.
۵) روایی و پایایی تحلیل محتوا
مقولات روایی^[۸۳] و پایایی^[۸۴] در تحلیل محتوا نیز مشابه سایر روش‌های تحقیق است. از نظر پایایی، تحقیقی که به روش تحلیل محتوا انجام‌شده باشد باید دارای سه ویژگی باشد (۲۰۱۳ , Busch):
الف) ثبات^[۸۵]؛ بدین معنا که اگر محقق داده‌های مشخصی را که قبلاً کد کرده است دوباره کد کند، نتیجه کار یکسان باشد.
ب) قابلیت تولید دوباره^[۸۶]؛ بدین معنا که اگر افراد مختلفی به دسته‌بندی مطالب بپردازند، نتیجه کار آن‌ها یکسان باشد.
ج) دقت^[۸۷]؛ بدین معنا که دسته‌بندی مطالب یک متن طبق استاندارد یا ضوابط معینی انجام شود.
از طرف دیگر، تحلیل محتوا در صورتی دارای روایی است که دارای ویژگی‌های زیر باشد:
الف) دسته ‏بندی‏های انجام‌شده و نتیجه‏گیری‏ها باهم مرتبط باشند. به‌عنوان نمونه، در دسته‌بندی حیوانات، اگر نتیجه‌گیری کردیم که در متن ۱۵ بار کلمه “شیر” تکرار شده، باید همۀ شیرها همان معنای حیوان را القا کنند، نه معنای لبنیات یا وسیله قطع آب را؛ بنابراین، توجه به کلمات هم‌معنی، توجه به تکرار کلمات (اینکه اهمیت بار دوم با بار اول یکسان باشد یا نه) و توجه به معانی متفاوت یک کلمه ضرورت دارد) ؛
ب) نتایج، قابلیت تعمیم^[۸۸] به نظریه (تئوری) داشته باشند. [یعنی اینکه مثلاً در این پژوهش از تحلیل و دسته‌بندی مصاحبه‌ها بتوان به نظریه عمومی درباره عوامل موفقیت ‌‌‌فن‌بازار رسید]. تعمیم‌پذیری، خود به دو عامل بستگی دارد: اول به اینکه دسته ‏بندی‏ها چگونه انجام شود و دوم اینکه چقدر این دسته ‏بندی‏ها قابل اتکا باشد. در پاسخ به این دو شرط می‌‌‌توان گفت که دسته‌بندی باید به‌گونه‌ای تعریف شود که متغیر موردنظر را به درستی بسنجد (یعنی دقّت داشته باشد) و بدین منظور باید قواعدی مشخص کرد تا دسته‌بندی و کدگذاری به‌صورت یکسان (توسط افراد مختلف) و ثابت (در طول زمان) انجام گیرد. این در حقیقت همان مفهوم روایی است.
در این تحقیق برای اطمینان از روایی و پایایی اقدامات زیر صورت گرفت:
۱). قواعدی برای دسته‌بندی و کدگذاری متغیرها مشخص گردید؛ بدین معنا که اگر در پاراگرافی مصاحبه‌شونده به موفقیت یا عدم موفقیت ‌‌‌فن‌بازار دفاعی اشاره کرد، عامل یا عوامل موردنظر مصاحبه‌شونده، مشخص و کدگذاری شد و سپس فراوانی این عوامل (متغیرها) در متن بررسی گردید؛ همچنین، در هر پاراگراف، موفقیت یا عدم موفقیت ‌‌‌فن‌بازار دفاعی نیز کدگذاری و فراوانی آن‌ها مشخص شد.
۲). در اجرای این قواعد و کدگذاری و سنجش فراوانی متغیرها، کمال دقّت به عمل آمد تا نیت و منظور واقعی مصاحبه‌شوندگان درک و منعکس شود. جداول (۱-۴)، (۲-۴)، (۳-۴) و (۴-۴) در فصل بعد، نتایج این اقدام (کدگذاری و سنجش فراوانی عوامل و میزان موفقیت فن‏بازارهای گذشته در متن مصاحبه‌ها) را نشان می‌‌‌دهند.
۳). برای بررسی پایایی تحقیق، محقق یکی از همکاران خود را برای همکاری دعوت کرد. کل متن مصاحبه شامل ۱۲۷ پاراگراف توسط این همکار به‌عنوان ارزیاب دوم کدگذاری شد و فراوانی عوامل مورد سنجش قرار گرفت؛ سپس، نتیجۀ کار با نتیجۀ کار محقق (به‌عنوان ارزیاب اول) مقایسه شد. جدول (۵-۴) در فصل بعد، نتایج مقایسه کدگذاری‌های ارزیابان را نشان می‌‌‌دهد.
برای اطمینان از پایایی کار، ضریب کوهن^[۸۹] به شرحی که در فصل بعد آمده برابر با ۸۸/۰ محاسبه شد. شایان ذکر است که اکثر پژوهشگران ضریب بالاتر از ۶۱/۰ را قابل قبول و ضریب بالاتر از ۸۱/۰ را عالی می‌‌‌دانند^[۹۰].
با توجه به موارد فوق و شرحی که در فصل بعد آمده، می‌‌‌توان گفت که تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام‌شده از روایی و پایایی بسیار مطلوبی برخوردار بوده است.
۲-۳-۳٫ عملیاتی کردن (سنجش) مفاهیم
آخرین گام تدوین چارچوب نظری یا مفهومی را عملیاتی کردن (قابل اندازه‌گیری کردن) مفاهیم تشکیل می‌‌دهد. در این راستا لازم بود برای سنجش متغیرهای مکنون از متغیرهای آشکار (قابل مشاهده) استفاده گردد و مشخص شود که هریک از متغیرهای پنهان باید چگونه اندازه‌گیری شوند؛ به عبارت دیگر، باید مشخص می‌‌شد که مدل سنجش متغیرهای پنهان از نوع ترکیبی است یا انعکاسی. در ادبیات موضوع به معیارهای برای تشخیص ترکیبی یا انعکاسی بودن شاخص‌ها اشاره شده است. از جمله این معیارها که برای ساختار انعکاسی طرح گردیده است می­توان به موارد زیر اشاره نمود (حنفی­زاده ۱۳۸۹):

مسیرعلّی از ساختار به شاخص ­ها است
تغییرات در شاخص‌ها نباید موجب تغییرات در ساختار بشود
شاخص ­ها تعویض­پذیرند (عوض یا حذف شوند)
تغییر در یک شاخص می ­تواند موجب تغییر در سایر شاخص‌ها شود.
نمایش فناوری
مشاوره
داوری
اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی
سیاسی
اقتصادی
اجتماعی
فناورانه
انگیزه
توانمندی