• تمرکز متغیر از قیمت به سرمایه: اگرچه که همه دارایی سازمان با یک قیمت به دست می‌آید، اما پورتفولیوی بر روی بخش قیمت تمرکز نمی کند. تمرکز مدیریت پورتفولیوی بر روی ارزش محصولات و خدمات است نه بر روی قیمت آن ها.

با بهره گرفتن از مدیریت پورتفولیوی، ارزش همه هزینه هایی را که در پورتفولیوی است، نشان داده می شود. اگر ارزش با قیمت متناسب باشد، به آن کارمجوز داده می شود در غیر این صورت، آن کار باید حذف شود. به هر حال تصمیمات اساسی باید بر روی ارزش‌ها متمرکز شوند نه بر روی قیمت محصولات و خدمات.

• • همکاری: اگر مدیریت پورتفولیوی در سازمانی اجرا شود همه مدیران بخش‌ها را وادار به تشریک مساعی با سایر بخش‌ها می‌کند.

• ارتباط تنگاتنگ: این مزیت مشابه با همگاری تنگاتنگ است. امروزه در برخی از شرکت‌ها، سازمان‌های رسمی با سازمان‌های مشابه خودشان نمی توانند ارتباط مناسبی برقرار کنند، حتی این ارتباط را داخل بخش‌های کوچکتر خودشان هم نمی توانند برقرار کنند.

مدیریت پورتفولیوی این ارتباطات را بهبود بخشیده و برای آن لازم است که یک تعامل و مکالمه مستمر در سازمان برقرار باشد و در سطح پورتفولیوی نیز باید یک ارتباط تنگاتنگ بین مدیر ارشد و سایر تیم مدیریت ایجاد گردد.

• توجه عمده به اینکه چه موقع یک پروژه را متوقف کنند؟ هنگامی که مدیران یک پورتفولیوی مالی را مدیریت می‌کنند، ممکن است پورتفولیوی سرمایه گذاری را داشته باشند، که هیچ یک از اهداف سازمان را محقق نمی کنند. این پورتفولیوی سرمایه گذاری ممکن است که قابلیت هیچ گونه سودآوری را نداسته باشد و ممکن است نیاز باشد به اینکه سازمان پورتفولیوی را به منظور یک توازن کلی تغییر دهد، که در هر دو حالت سازمان باید سرمایه را بفروشد. همینطور، هنگامی که یک پورتفولیوی کاری را مدیریت می‌کند، در واقع سازمان پورتفولیوی دارایهای که از آن کار ناشی می شود، را مدیریت می‌کند. در بخش تکنولوژی اطلاعات، آن موجودی ها شامل نرم افزار، سخت افزار، ارتباطات تلفنی و .. می شود و هنگامی که به یک پورتفولیوی با دقت توجه می‌کنند احتمالا” نیاز به فروش دارایی ها را تشخیص می‌دهند. در برخی موارد فقط ممکن است که تصمیم به کناره گیری و یا حذف آن دارایی بکنند و نیاز به فروش آن دارایی ها را نداشته باشند.(یزدانپناه،۱۳۸۸)

در تحقیقی که از ۳۰ شرکت بزرگ امریکایی در سال ۲۰۰۱ انجام شده است، تأثیر مدیریت سبد پروژه ها از دید مدیران ارشد سازمان‌ها سؤال شده است که نتایج در نمودار زیر نشان داده شده است. در این آمارگیری از ۰ تا ۵ را انتخاب نموده اند.(یزدی، ۱۳۸۴)

(شکل ۲-۱۲) دیدگاه مدیران نسبت به تأثیر مدیریت سبد(یزدی، ۱۳۸۴)

۲-۲-۲۰ ذینفعان پورتفولیوی

ذینفعان پورتفولیوی افراد یا سازمان هایی هستند که به صورت فعال در پورتفولیوی مشارکت و یا منفعتی داشته و ممکن است اثر مثبت و یا منفی بر پورتفولیوی داشته باشند. (PMI,2006)

ذینفعان پورتفولیوی عبارتنداز:

• • هیات اجرایی بازنگری(ارزیابی، انتخاب، اولویت بندی و کنترل پروژه‌هاو تعیین محدوده پورتفولیوی)

• • گروه فرآیندی پورتفولیوی (تمرکز بر اداره پورتفولیوی)

• • هیات مدیره پورتفولیوی (تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری و اولویت بندی اجزای پورتفولیو و اطمینان از پیگیری فرآیندهای مدیریت پورتفولیوی)

• • مدیران پورتفولیو (مسئولیت اجرای فرآیندهای مدیریت پورتفولیوی)

• • حامیان مالی (پشتیبانی از تصویب اجزای پورتفولیوی)

• • مدیران طرح/ پروژه (برنامه ریزی، اجرا و پایش مؤثر پروژه و تحویل پروژه ها مطابق اهداف مشخصات تعریف شده)

• • دفتر مدیر طرح/ پروژه۱(ایجاد هماهنگی در مدیریت اجزا در دامنه مورد نظر)

• • تیم پروژه (انجام فعالیت های برنامه ریزی شده پروژه و اطمینان از اتمام موفقیت آمیز پروژه)

• • مدیریت بازاریابی(تحلیل، الگوبرداری و تحقیق در خصوص موقعیت بازار و رقبا)

• • مدیران عملیات، مهندسی، حقوقی، مالی، منابع انسانی (مسئولیت عملیات ساخت، توزیع، خدمات مشتریان و …)

• • مشتریان (از پیاده سازی موفق پورتفولیوی و تحویل اجزا منتفع می‌شوند)

• شرکای تجاری (مشارکت در اجرای پروژه ها و طرح ها)

۱-PMO

۲-۲-۲۱ قابلیت های مدیر پورتفولیوی

مدیرپورتفولیوی می بایست در زمینه‌های زیر تخصص داشته باشد: (PMI,2006)

• • همسویی استراتژیک

• • روش ها و تکنیک‌های مدیریت پورتفولیوی

• • روش ها و تکنیک‌های مدیریت طرح و پروژه

• • توسعه فرایند و بهبود مستمر

• • مهارت‌های عمومی کسب و کار (دانش بازار، مشتری، رقابت، روندها، استانداردها، قوانین و مقررات، مهارت تحلیل و پایش عملکرد، درک اصول کلیدی امور مالی …)

• • محیط و اصول اخلاقی

• • مهارت‌های عمومی مدیریت (مدیریت کارکنان، همسویی با فرهنگ سازمانی، تشکیل تیم، برنامه ریزی)

• • ارتباطات

• • مدیریت ذینفعان

• مدیریت ریسک و فرصت

سازمان همواره تحت تاثیر نیروهایی از سوی ذینفعان داخلی و خارجی می‌باشد.

هنر مدیر پورتفولیوی ایجاد توازن میان علایق ذینفعان و همچنین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت آن ها همسو با اهداف استراتژیک کسب و کار می‌باشد.

۲-۲-۲۲ نیروهای مؤثر بر مدیریت پورتفولیوی

• • فرهنگ سازمانی

• • فشارهای اقتصادی

• • فشارهای سازمانی

• • عوامل محیطی بنگاه

• • محدودیت های قانونی

• • استانداردهای دولتی یا صنعت

• • منابع انسانی موجود

• • زیرساخت ها

• • دستورالعمل‌های اداری پرسنل

• • سیستم تفویض اختیار

• • تولرانس های ریسک ذینفعان

• • پایگاه داده های تجاری

• گروه فرآیندهای مدیریت پورتفولیوی

مدیریت پورتفولیوی مجموعه‌ای است از فرآیندهای مدیریت کسب و کار مرتبط با یکدیگرکه تصمیم گیری درخصوص اهداف سرمایه گذاری را تسهیل می‌کند. اجزای پورتفولیوی و فرآیندهای مدیریت برای ایجاد منافع خاص سازمان انتخاب می‌شوند؛ لذا انتخاب فرآیندهای مدیریت پورتفولیوی یک تصمیم استراتژیک است.

به منظور کسب موفقیت، تیم مدیریت پورتفولیوی باید:

• • برنامه استراتژیک سازمان را درک کند.

• • معیارهای استراتژیک سازمانی برای مدیریت پورتفولیوی تعریف نماید.

• • تمامی پروژه ها، طرح‌ها و دیگر اجزای سازمانی پورتفولیوی را مدنظر قرار دهد.

• فرآیندهای الزامی مورد توافق توسط سازمان و یا تیم را پیگیری نماید.

۲-۲-۲۳ فرایندهای مدیریت پورتفولیوی

فرآیندهای مدیریت پورتفولیوی را می توان در قالب دو دسته طبقه بندی کرد:

• • گروه فرایند همسوسازی: تعیین می‌کند چگونه اجزا در پورتفولیوی طبقه بندی، ارزیابی، انتخاب و مدیریت می‌شوند.

در نظرات حقوق ‌دانان اسلامی نیز، همه چهار سیستم مسئولیتی را که در ابتدای بحث به آن اشاره شد، مشاهده می‌کنیم. در صورتی که باربر(متصدی حمل) را – آن گونه که بعضی از فقها عقیده دارند – دارای ید امانی بدانیم، وی مسئول نخواهد بود؛ مگر اینکه صاحب مال تعدی و تفریط او را ثابت کند، که همان «سیستم مبتنی برتقصیر اثبات شده» خواهد بود. و در صورتی که – همچون صاحب عناوین – قایل به ید ضمانی باربر شویم، وی در هر صورت ضامن خواهد بود – همچون مقبوض السوم – که این همان «سیستم مسئولیت محض یا مطلق» می‌باشد. و ‌بر مبنای‌ مختار صاحب شرائع که اگر باربر مدعی تلف کالا شود می بایست تلف کالا را بدون تعدی و تفریط ثابت کند، «سیستم فرض تقصیر» را مشاهده می‌کنیم. حال آنکه ‌بر اساس مختار سیدمرتضی – که باربر را ضامن می‌داند مگر اینکه که ثابت کند تلف مال ناشی از حادثه ای بوده که دفع آن ممکن نبوده است-، به «سیستم فرض مسئولیت» نزدیک شده ایم.

فصل سوم : جبران خسارات بیمه ایی در صورت تصادم کشتی ها

کشتی های بازرگانی، مهمترین نقش را در حمل و نقل بین‌المللی کالا ایفا می‌کنند و از سال‌های قبل، خطوط منظم کشتیرانی، بین اغلب بنادر مهم کشورهای دریایی جهان برقرار شده است.این جایگاه، اقتضاء می‌کند که ایمنی کشتیرانی تجاری از تمام جوانب مورد عنایت قرار گرفته تا با تمهید تدابیر علمی مرتبط، با خطرات دریا مقابله شده و احتمال بروز سوانح گوناگون که در پی رشد صنعت کشتی سازی و دریانوردی، سلامت سفرهای دریایی را همچنان تهدید می‌کند به حداقل ممکن برساند.

در واقع امر، این حوادث هنوز روی می‌دهند و جالب اینکه ‌بر اساس آمار موجود، حدود ۸۰% از سوانح دریایی از خطای انسانی ناشی می شود.^[۹۸]

یکی از این حوادث که شاید بتوان با توجه به سوابق، آن را شدیدترین و زیانبارترین سانحه دریایی دانست، تصادم کشتی ها یا به تعبیر رایج در حقوق دریایی انگلیس، تصادم در دریا^[۹۹] است.

تصادم در مفهوم کلی خود، به برخورد کشتی ها با هر گونه وسیله شناور دیگر اعم از کشتی ها و وسایل ناوبری مثل چراغ های دریایی همچنین برخورد کشتی ها با اموال غیرشناور بندری مانند اسکله ها اطلاق می شود اما از دیدگاه حقوق دریایی که تصادم کشتی ها یکی از مباحث اصلی آن است تصادم، مبین برخورد دو کشتی با یکدیگر است و قواعد مسئولیت خارج از قرارداد ناشی از تصادم کشتی ها به نحوی که درمعاهده بین‌المللی یکنواخت سازی برخی قواعد مربوط به تصادم کشتی ها مصوب ۱۹۱۰ بروکسل ^[۱۰۰] موارد ۱۶۲ تا ۱۷۲ قانون دریایی ایران مصوب ۱۳۴۳,مواد ۳۳۵ قانون مدنی و ۳۳۶ قانون مجازات اسلامی,مواد ۱ تا ۸ قانون شماره ۵۴۵-۶۷ مصوب ۷ ژوئیه ۱۹۶۷ در فرانسه و مقررات مربوط به تصادم کشتی ها مندرج در قانون معاهدات دریای انگلیس مصوب ۱۹۱۱ مقرر شده است،همین واقعه حقوقی را پوشش می‌دهد.در عین حال، احکام مسئولیت قراردادی ناشی از تصادم کشتی ها بر اساس معاهدات بین‌المللی مختلف بویژهمعاهده بین‌المللی یکنواخت سازی برخی قواعد حقوقی مربوط به بارنامه ها(قواعد لاهه)مصوب ۲۵ اوت ۱۹۲۴ در بروکسل^[۱۰۱] و ‌پروتکل‌های اصلاحی آن به ترتیب مصوب ۲۳ فوریه ۱۹۶۸(مشهور به قواعد لاهه- ویزبی)و مصوب ۲۱ دسامبر ۱۹۷۹ در بروکسل همچنین معاهده ملل متحد درباره حمل کالاها از طریق دریا(قواعد هامبورگ)مصوب ۳۱ مارس ۱۹۷۸ در هامبورگ^[۱۰۲]و یا حسب مورد، قوانین ملی قابل اعمال نسبت به قراردادهای محل کالا قابل حصول است.اما اهمیت بیمه دریایی در این زمینه از دو جهت عمده قابل توجه است:

۱-در مواردی که سوانح دریایی از قبیلبه گل نشستن ^[۱۰۳] ، حریق و تصادم در اثر حوادث قهری روی می‌دهد، از دیدگاه حقوقی، شخصی ملزم به جبران خسارت‌های وارده نیست و صرفا اگر اموال تلف شده یا صدمه دیده و مخاطره منتهی به زیان، پوشش بیمه ای داشته باشد، بیمه گر بدنه یا کالاها، اقدام به جبران زیان‌های وارده خواهد کرد.

۲-در مواردی هم که سوانح در اثر خطای عوامل انسانی روی می‌دهد، رعایت قواعد مسئولیت ناشی از تصادم نه تنها مستلزم رعایت مقررات دادرسی و صرف وقت و هزینه بسیار است، بلکه همیشه نمی توان به نتیجه بخش بودن طرح دعوا علیه مسوولان حادثه امیدوار بود.

با توجه به مراتب فوق، مالکان کالاها و کشتی ها که حسب مورد دارای نفع بیمه ای می‌باشند، اموال و در مواردی، مسئولیت خود را در مقابل خطر تصادم بیمه کرده و بدین ترتیب، در روند پر مخاطره کشتیرانی، تأمین خاطری مناسب برای خود فراهم می‌کنند.در ادامه، به تبیین احکام و مفاهیم مختلف بیمه دریایی که بعضا خاص این شاخه از حقوق بیمه است و حدود مسئولیت بیمه گران در جبران خسارت‌های ناشی از تصادم کشتی ها خواهیم پرداخت.

مبحث اول : پوشش جبرانی بیمه گران دریایی

گفتار اول : بیمه کشتی ^[۱۰۴]

بیمه کشتی ها در اصطلاح بیمه دریایی به بیمه بدنه ^[۱۰۵] معروف است شامل بیمه بدنه، تجهیزات و ماشین آلات کشتی می شود^[۱۰۶].تا سال ۱۸۹۲ در انگلیس و بسیاری از کشورهای دیگر، بیمه بدنه بر مبنای فرم بیمه کشتی و کالای لویدز ^[۱۰۷] موسوم به (G.S) که در سال ۱۷۷۹ تنظیم شده بود انجام می گرفت.اما از این زمان کشتی ها عموما ‌بر اساس فرم متحد الشکل بیمه نامه دریایی لویدزمشهور به (RAM) ^[۱۰۸]یا فرم مشابه آن یعنی بیمه نامه دریایی شرکت‌ها ^[۱۰۹] که به وسیله مؤسسه‌ بیمه گران لندن ^[۱۱۰](ULI) تهیه شده است انجام می شود.

این مؤسسه‌ اکنون با نام انجمن بین‌المللی لندن فعالیت می‌کند.این بیمه نامه ها صرفا در بردارنده اطلاعات کلی مربوط به قرارداد بیمه مانند شماره بیمه نامه، نام بیمه گذار و کشتی، مدت یا سفری که قرارداد بیمه برای آن منعقد می شود، ارزش کشتی(‌در مورد بیمه نامه ها با ارزش توافق شده)یا مبلغ بیمه(‌در مورد بیمه نامه با ارزش توافق نشده)و حق بیمه است ولی شروط قرارداد بیمه که مبین حدود پوشش بیمه و حقوق و تعهدات بیمه گر است و بیمه گذار است عملا در یک یا چند فرم یکنواخت مؤسسه‌ بیمه گران لندن که تحت عنوان قیود مؤسسه‌ ^[۱۱۱] ضمیمه بیمه نامه ها است درج می شود. ^[۱۱۲]به طور کلی، بیمه بدنه دو دسته از خسارت‌ها را پوشش می‌دهد:۱-تلف کشتی بیمه شده یا صدمات وارد به آن در اثر مخاطرات دریایی تحت پوشش بیمه ۲-پرداخت ۴/۳ خساراتی که در اثر تصادم ناشی از خطای کشتی بیمه شده به کشتی مقابل و کالاهای موجود در آن وارد شده است.در ادامه، ابتدا مصادیق خسارت های مشمول دسته نخست را بررسی کرده و سپس به خسارت‌های دوم خواهیم پرداخت.

بند اول : تلف کلی کشتی

ظهرابی در سال ۱۳۷۳ تحقیقی تحت عنوان بررسی رابطه اضطراب ورشد اجتماعی در دانش آموزان پسر سال سوم راهنمایی در شهر شیراز انجام دادواعلام داشت که اگر میزان اضطراب از حد معمول وطبیعی در فراگیران بالا رود باعث نگرانی وعدم موفقیت و در نهایت افت تحصیلی می‌گردد.

ذوالنوازی در سال ۱۳۷۳ تحقیقی تحت عنوان ارتباط عوامل ایجاد کننده اضطراب وپیشرفت تحصیلی انجام داده و ‌به این نتیجه رسیده است: امتحان در هر دوره وزمان موجب پیدایش اضطراب وترس است وخواه این امتحان مربوط به کلاس اول باشد یا مربوط به کنکور سراسری با توجه به نمودار فراوانی جمع کل دانش آموزان در پرسشنامه پروژه این مطلب را می رساند که همه دانش آموزان در هنگام امتحان ترس واضطراب دارند.

ﺷﻴﺨﻲ ﻓﻴﻨﻲ (۱۳۷۲)، در ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ، ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮل و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻣﻘﻄﻊ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻧﻤﻮﻧﻪای ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ۲۱۱ ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﻦ داﻧﺶآﻣﻮزان اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﺲ از اﺟﺮای ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮل راﺗﺮ و اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻌﺪل ﺛﻠﺚ اول و دوم داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻼک ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﻧﮕﻴﺰش ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎری راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار وﺟﻮد دارد.

۲-۳-۲- پیشینه خارجی

یافته های پژوهشی پکران^[۹۰] و همکاران (۲۰۱۱)، حاکی از آن است که انگیزش پیشرفت با یادگیری و پیشرفت تحصیلی و بروز افکار و هیجانات منفی چون استرس، اضطراب که منجر به افت عملکرد می شود، رابطه دارد.

یافته های پژوهش بوناسی و ریو^[۹۱] (۲۰۱۰)، حاکی از آن می‌باشد که دانش آموزان ادراک از امتحان، از خود و توانایی‌هایشان و ادراکشان از موقعیت و مکان امتحان را به عنوان منابع اصلی اضطرابشان معرفی می‌کنند. در میان این عوامل سه گانه معرفی شده از سوی دانش آموزان، ادراک دانش آموزان از خودشان (خودپنداره) به وضوح با سطح اضطراب امتحانی که دانش آموزان تجربه می‌کنند، قویاً مرتبط است.

گتز^[۹۲] و همکاران (۲۰۱۰)، در جریان پژوهشی دریافتند که هیجانات مثبتی چون لذت، افتخار و سربلندی روابط مثبتی با خودپنداره و هیجانات منفی چون اضطراب و عصبانیت رابطه ای منفی با خودپنداره تحصیلی دارند.

استیری^[۹۳] و همکاران (۲۰۰۹)، در پژوهشی نشان دادند که افرادی که از انگیزش بالایی برخوردار باشند در شرایط و موقعیت های جدید از جمله انتحانات سطح اضطراب پایینی را تجربه می‌کنند.

پاسکووا^[۹۴] (۲۰۰۷)، در پژوهشی بیان داشت که انگیزش عامل شناختی اثرگذار بر عملکرد و رفتارهای فردی می‌باشد که به طور به خصوصی بر نوع فعالیت هایی که افراد انتخاب می کنندو سطح درگیری شان در فعالیت، میزان پافشاری در انجام آن ها و نتیجه اعمال اثر می‌گذارد.

جینگ^[۹۵] (۲۰۰۷)، در پژوهشی به بررسی رابطه اضطراب امتحان، خود پنداره تحصیلی و شایستگی تحصیلی پرداخت، یافته ها حاکی از آن می‌باشد که اضطراب امتحان نتیجه خودپنداره منفی و درک پایین دانشجویان از شایستگی تحصیلی‌شان است. بر این اساس اضطراب امتحان بالا اثر منفی بر ادراک دانش آموزان از توانایی‌ها و شایستگی‌های تحصیلی‌شان دارد و همچنین دانش آموزان با خود پنداره تحصیلی پایین خودشان را به عنوان افرادی با صلاحیت‌ها و قابلیت‌های پایین درک می‌کنند که چنین برداشت منفی از توانمندی‌ها منجر به بروز هیجانات منفی از جمله اضطراب امتحان در موقعیت‌های آموزشی می‌شود.

نتایج پژوهشی اکرم رانا و ضفر اقبال (۲۰۰۵ ) پیرامون تأثیرات جنسیت و خودپنداره بر پیشرفت تحصیلی حاکی از آن است که دختران به طور متوسط از خودپنداره تحصیلی بالاتری در مقایسه با پسران برخوردار می‌باشند. همچنین آن ها نشان دادند که بین خودپنداره تحصیلی و اضطراب امتحان رابطه معنی داری وجود دارد.

نتایج پژوهش ساپ^[۹۶] (۲۰۰۰)، ﺣﺎﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ داﻧﺶ آﻣـﻮزان دارای اﺿﻄﺮاب اﻣﺘﺤﺎن اﻓﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﻼﺳﻲﻫﺎی ﺧـﻮد دارﻧـﺪ و در ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻮارد ﺗﺮک ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.

مریکا نگاس^[۹۷] ودیگران در سال ۲۰۰۰ پژوهشی انجام دادند که در آن استعداد سرشتی را در ایجاد اضطراب و اختلال ناشی از آن مهم نشان داده شده است. در این پژوهش همچنان نشان داده شده است که وجود سابقه قبلی اضطراب در افراد در سطح فعلی اضطراب را افزایش می‌دهد. ۸/۸۱% افراد اضطراب در افرادی که سابقه مثبت قبلی داشته اند در مقابل ۸/۵۸% در افرادی که سابقه مثبی قبلی نداشته اند که نشان تمایز وجود اضطراب در فرد و شیوع بعدی اضطراب می‌باشد.

فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱- مقدمه

به طور کلی هر تحقیق ابتدا درپی طرح مسئله یا مشکلی مطرح می شود که سوالات زیادی را در ذهن محقق ایجاد می‌کند و موجب پیدایش فرضیاتی می شود. پژوهشگر با جمع‌ آوری اطلاعات و آمار مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آن ها، به پاسخ به سوالات پژوهشی و تأیید و یا رد فرضیات مطرح شده می پردازد. لذا جمع‌ آوری اطلاعات و چگونگی تجزیه وتحلیل آن ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به عنوان یک مقوله از فرایند علمی است که نظریه ها در قالب آمار و ارقام علمی تجلی می‌یابد، ثمره آن به صورت کمی جلوه گر شده و مدل نظری تحقیق قابل سنجش و محاسبه می شود.

به همین منظور در این فصل با در نظر گرفتن هدف تحقیق، روش تحقیق مشخص شده و با انتخاب جامعه آماری و نمونه مشخص و توزیع پرسشنامه به جمع‌ آوری اطلاعات پرداخته تا بتوان روابط بین متغییر های تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کرد.

۳-۲- روش تحقیق

تحقیق حاضر از آن جهت که به بررسی و شناخت بیشتر روابط میان متغیرها در شرایط موجود می‌پردازد در دسته تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. در تحقیقات توصیفی می توان ویژگی‌های جامعه مورد مطالعه را از طریق بررسی پیمایشی یا نظر سنجی ارزیابی نمود. برای بررسی توزیع ویژگی‌های یک جامعه آماری روش تحقیق پیمایشی به کار می رود.

از سوی دیگر تحقیق حاضر را می توان در دسته مطالعات می‌دانی قرار داد. محقق سعی نموده است تا با انتخاب یک جامعه آماری و نمونه مشخص، روابط میان متغییر های تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کند. نهایتاً ً اینکه تحقیق حاضر را میتوان در دسته تحقیقات همبستگی قلمداد کرد. تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف و یا تعیین شود.

در این مطالعه، محقق با بهره گرفتن از آزمون ضریب همبستگی به تجزیه و تحلیل همبستگی بین متغیرهای مستقل (انگیزش و خودپنداره تحصیلی) و متغیر وابسته (اضطراب امتحان) پرداخته است.

۳-۳- جامعه آماری، اندازه نمونه و روش نمونه گیری تحقیق

تحت تاثیر مفهوم فلسفی زمان، روانشناسان در ابتدا پیشنهاد کردند که زمان بعد اولیه نیست که به طور مستقیم درک شود بلکه آن از هماهنگی حرکت در فضا ایجاد می‌شود.(درویت ولت به نقل از پیاژه، ۲۰۱۲).

تعاریفی گوناگونی توسط فیلسوفان، ‌فیزیک‌دانان و یا متفکران رشته‌های دیگر درباره زمان در طول تاریخ ارائه شده است. قدیس اگوستینوس در کتاب اعترافات خود می نویسد: «پس زمان چیست؟» اگر کسی ‌در مورد آن از من سوال نکند، جواب آن را می‌دانم، ولی اگر بخواهم برای فردی که چنین سوالی را مطرح کرده، آن را توضیح بدهم، جواب آن را نمی‌دانم. پس بهتر است سوال ‌در مورد چیستی زمان کنار گذارده شود زیرا هر یک از ما بدون اینکه لازم به صحبتی ‌در مورد آن باشد، می‌داند که موضوع چیست، بهتر است توجه خود را روی سوال دیگری متمرکز نماییم: «چگونه انسان به مفهوم زمان دست می‌یابد؟» برای پاسخ ‌به این سوال یک طبقه‌بندی سلسله مراتبی از تجربه زمان ارائه گردیده است. سلسله مراتب این خصوصیت را دارد که هر مرحله بالاتر یک مرحله پایین‌تر را در برمی‌گیرد و در مرحله بالاتر یک امر جدیدی اضافه می‌شود. سلسله مراتب تجربه انسان از زمان توسط پدیده‌های اولیه زیر مشخص شده است. تجربه همزمانی در مقابل ناهمزمانی، تجربه توالی یا ترتیب زمانی، تجربه زمان حال یا تجربه این لحظه و تجربه طول زمان (پوپل،۱۹۴۰). در طول دهه های گذشته، روانشناسان برای قضاوت و ارزیابی جنبه‌های مختلف زمان روانشناختی مانند همزمانی^[۸]، توالی زمانی^[۹]، ترتیب زمانی^[۱۰] و طول زمان، توانایی‌های ذهن انسان را بررسی کرده‌اند. از میان این چهار فرایند، ارزیابی طول زمان بیشترین ارزش بقا را در طول تکامل داشته است (زاکای^[۱۱] به نقل از اختیاری، ۱۳۸۲).

۲-۳ ادراک زمان

با وجود اینکه هیچ اندام حسی خاصی برای درک زمان وجود ندارد اما ویژگی مشترکی بین درک زمان و سایر ادراکات حسی (بینایی، شنوایی و…) وجود دارد. ادراک زمان نیز همانند سایر ادراکات حسی از قانون وبر پیروی می‌کند. میانگین درستی و تغییر پذیری ارزیابی زمان و حساسیت به زمان، به طور خطی همراه با افزایش طول بازه زمانی بیشتر می‌شود (ویژگی عددی ادراک زمان). پژوهش ها نشان می‌دهد که انسان‌ها و حیوانات حس مشترکی از زمان دارند و ادارک زمان در هر دو دارای ویژگی عددی است ( درویت-ولت^[۱۲]، ۲۰۱۲).

از نظر فریس^[۱۳] (۱۹۶۳) زمان به دو صورت ادراک و قضاوت می‌شود؛ قضاوتی که برای تغییرات تجربه شده و قضاوتی که برای تغییرات به خاطر سپرده شده انجام می‌گیرد. فریس عقیده بر این دارد که زمان روانشناختی تغییرات را دربر می‌گیرد. او می‌گوید تعاریف و توضیحات مرتبط با توجه به زمان و پردازش اطلاعات زمانی باید اصلاح شوند زیرا زمان خودش به تنهایی محرک نیست و تغییرات همانند سرنخ و مرجعی برای قضاوت زمانی محسوب می‌شوند. یافته های متفاوت نشان می‌دهد که روش‌های مختلفی در دستیابی به قضاوت زمانی وجود دارد. بعضی از محققان تفاوت این دو را به طور تجربی بررسی کرده‌اند. آن ها از دو پارادایم برای بررسی طول زمان بهره برده‌اند؛ پارادایم آینده نگر^[۱۴] و پارادایم گذشته نگر^[۱۵]. در پارادایم آینده نگر‌آزمایشگر از قبل آزمودنی را مطلع می‌کند و مکرراً یادآوری می‌کند که از او درباره قضاوت طول زمان پرسیده خواهد شد. هیکس^[۱۶]، میلر^[۱۷]، گیس^[۱۸]، بیرمن^[۱۹] (۱۹۷۷) پژوهش‌هایی را که بر اساس پارادایم آینده‌نگر انجام می‌شد را تجربه زمان حال نامیدند. بلاک نیز ترجیح می‌داد آن را “طول زمان تجربه شده^[۲۰]” بنامد. در پارادایم گذشته‌نگر، آزمایشگر یک دستورالعمل مبهم درباره تکلیف به آزمودنی می‌دهد و به آزمودنی گفته نمی‌شود که درباره طول زمان از او پرسیده خواهد شد. بلاک این پارادایم را “طول زمان خاطره شده^[۲۱]” نامید. تفاوت این دو پارادایم به دلیل این است که پردازش شناختی آن ها برای درک زمان متفاوت است. براون (۱۹۸۵) نشان داد که قضاوت کلامی آینده‌نگر در مقایسه با گذشته‌نگر طولانی‌تر و همچنین دقیق‌تر است. از طرف دیگر، هیکس، میلر، کینس بورن^[۲۲] (۱۹۷۵) نشان دادند که اگر آزمودنی اطلاعات زیادی را پردازش کند قضاوت زمانی آینده‌نگر آن ها کوتاه‌تر خواهد بود. به نظر می‌رسد که در انجام تکالیف دشوار توجه به تکلیف غیرزمانی اختصاص می‌یابد و منابع محدودی از توجه به اطلاعات زمانی تخصیص می‌یابد. در پارادایم گذشته‌نگر، توجه به زمان تاثیر بسیار محدودی بر قضاوت زمانی دارد. معمولا افراد طول زمان یک دوره را بر اساس اطلاعات رویدادی و اطلاعات زمینه‌ای به یاد می‌آورند، اگر شخص تعداد زیادی از رویدادها را به خاطر سپرده باشد، طول زمان یک دوره را طولانی‌تر قضاوت خواهد کرد (بلاک^[۲۳]،۱۹۹۰).

۲-۴ روش های اندازه‌گیری ادراک زمان

مطالعه ادبیات پژوهش نشان داد که چهار روش برای اندازه‌گیری زمان وجود دارد: قضاوت کلامی زمان^[۲۴]، تولید زمان^[۲۵]، بازتولید زمان^[۲۶] و افتراق^[۲۷] زمان.

قضاوت کلامی زمان: به توانایی فرد در تخمین کلامی زمان عرضه شده یک محرک اشاره دارد. در این روش آزمودنی واحدهای طول زمان (ثانیه و دقیقه) را برای قضاوت زمانی به کار می‌گیرد (اختیاری، جنتی، پرهیزگار، بهزادی و مکری، ۱۳۸۲).

تولید زمان: در این روش طول مدت یک بازه زمانی به طور کلامی به فرد گفته می‌شود و از وی خواسته می‌شود که آن بازه زمانی را با نوعی عمل رفتاری مانند روشن نگه داشتن یک لامپ به همان مدت اعلام شده تولید کند. در روش تولید، آزمودنی زمان واقعی را با زمان ذهنی خود مطابقت می‌دهد. روش تولید برای بررسی تغییرات تحولی در تبدیل طول زمان تجربه شده به واحدهای محاوره‌ای زمان مناسب است (بلاک و زاکای، ۱۹۹۹).

بازتولید زمان: دشوارترین آزمون ادراک زمان به شمار می‌آید. یک بازه زمانی به آزمودنی عرضه می‌شود، اما طول مدت بازه به صورت کلامی گفته نمی‌شود، سپس آزمودنی باید همان بازه زمانی را با روش رفتاری، بازتولید نماید. در این روش، فرایندهایی غیر از ارزیابی زمانی خالص درگیر می‌شوند (اختیاری و همکاران، ۱۳۸۲). در مقایسه این روش با روش برآورد زمان می توان ‌به این نکته مهم اشاره کرد که در روش بازتولید زمان، حافظه کوتاه مدت و حافظه‌کاری یقینا به طور گسترده درگیر می‌شوند؛ زیرا بازه مورد نظر برای بازتولید شدن باید به خاطر آورده شود و به صورت فعال و آماده عمل^[۲۸] باید نگه داشته شود (‌بار کلی‌ و همکاران، ۲۰۰۱). در این روش نیازی به دانستن و استفاده از واحدهای محاوره‌ای زمان نیست و بدین دلیل تنها شاخص ثابت از زمان ذهنی است. آزمون بازتولید برای پژوهش‌های تغییرات تحولی بهترین روش است زیرا برای تمامی سنین قابل اجرا است و تغییرات روانشناختی را آشکار می‌سازد (بلاک و زاکای،۱۹۹۱).

در این استراتژی مدیریت درصدد کاهش دادن هزینه ها بر می‌آید و می کوشد از طریق کاهش دادن هزینه ها در مقایسه با شرکت های رقیب به سهم بیشتری از بازار دست یابد. سازمان بی مهابا در صدد افزایش کارایی بر می‌آید. در اجرای این استراتژی حفظ ثبات و پایداری در اولیت قرار می‌گیرد و شرکت به فکر نوآوری و خطرپذیری نیست بلکه به دنبال عرضه محصولات و خدمات به قیمت های رقابتی است. البته از کیفیت محصولات نمی کاهد و به سودی معقول تن در می‌دهد. شرکتی که از این شیوه مدیریت استفاده می‌کند می‌تواند در برابر شرکت های رقیب ایستادگی کند زیرا مشتریان نمی تواند محصولاتی با کیفیت بالا و قیمت ارزان تر پیدا کنند. شرکت ها می‌توانند جهت دستیابی به مدیریت هزینه تاکتیک های متفاوتی را اعمال کنند.

این تاکتیک ها عبارتند از:

1. 1. استفاده از امکانات (تسهیلات) در مقیاس وسیع

1. 1. بهبود فرایند

1. 1. حداقل کردن هزینه

1. 1. مدیرت کیفیت جامع

1. 1. الگو برداری و کنترل هزینه های سربار

1. استفاده بهینه از تمامی آن ها به منظور حذف انحرافات نامساعد.

محصولی که با هزینه نسبتا پایین تولید می شود و در دسترس گروه وسیعی از مشتریان قرار می‌گیرد، اغلب محصولی است که تزئینات خاص نداشته و در آن تمایز چندانی نیز وجود ندارد. حفظ این استراتژی مستلزم تلاش های مستمری جهت کاهش هزینه ها در تمام جنبه‌های تجارت است. استراتژی مدیریت هزینه معمولا جهت طراحی محصول مستلزم مهارت زیادی در مهندسی فرایند تولید می‌باشد تا بتوان به تولیدی کارا و سرمایه گذاری عمده ای در دارایی های مولد دست یافت.

فنون عمده در استراتژی مدیریت هزینه:

برای تجزیه و تحلیل استراتژیک ساختار هزینه های شرکت و رقبا از فنون عمده زیر در استراتژی مدیریت هزینه استفاده می شود:

الف) مقایسه سنجی هزینه (مهندسی معکوس):

این فن روشی برای شناخت هزینه های محصول و فرآیندهای رقبا و یافتن راه های بهبود هزینه های محصول و فرآیندهای شرکت می‌باشد. در این روش، متخصصین و رشته‌های مختلف علوم پایه و کاربردی از قبیل مکانیک، فیزیک، اپیتک، مکاترونیک، شیمی، پلیمر، ‌متالورژی، الکترونیک و … جهت شناخت کامل نحوه عملکرد یک محصول که الگوی فن آوری مذکور می‌باشد تشکیل ‌گروه‌های تخصصی داده و توسط تجهیزات پیشرفته و دستگاه های دقیق آزمایشگاهی به همراه سازماندهی مناسب تشکیلات تحقیقاتی و توسعه ای سعی در به دست آوردن مدارک و نقشه های طراحی محصول فوق دارند تا پس از مراحل نمونه سازی و ساخت نیمه صنعتی در صورت لزوم، تولید محصول فوق طبق استاندارد فنی محصول الگو انجام خواهد شد.

استفاده از روش مهندسی معکوس برای کشورهای در حال توسعه یا عقب مانده روش بسیار مناسبی جهت دسترسی به فن آوری، رشد و توسعه ی آن می‌باشد. این کشورها که در موارد بسیاری از فن آوری ها در سطح پایئنی قرار دارند، در کنار روش ها و سیاست های دریافت دانش فنی، مهندسی معکوس را مناسب ترین روش دسترسی به فن آوری تشخیصی داده و سعی می‌کنند با بهره گرفتن از روش مهندسی معکوس، اطلاعات و دانش فنی محصولات موجود، مکانیزم عمل کرد و هزاران اطلاعات مهم دیگر را بازاریابی کرده و در کنار استفاده از روش های ساخت قطعات، تجهیزات، تسترهای مورد استفاده در خط مونتاژ و ساخت مانند قالب ها، گیج و فیکسچرها و دستگاه های کنترل، نسبت به ایجاد کارخانه ای پیشرفته و مجهز جهت تولید محصولات فوق اقدام نمایند. همچنین ممکن است مهندسی معکوس، برای رفع معایب و افزایش قابلیت های محصولات موجود نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نرخ بازده دارایی ها و رابطه آن با مدیریت هزینه:

یکی از نسبت هایی که کارایی مدیریت را نشان می‌دهد، بازده دارایی ها است و بیانگر سودی است که به ازای هر واحد دارایی شرکت کسب می شود. دارایی شامل پول نقد، حساب های دریافتنی، املاک، ماشین آلات و موجودی انبار می‌باشد.

نرخ بازده دارائیها (Return Of Assets) به عنوان شاخص اندازه گیری عملکرد مالی شرکت در جهت تامین کارایی عملیاتی تعریف می شود (Hambrick,Berman1983, Wicks.Kota,Johnes1999). دستیابی به بازده بالاتر هدف اصلی اکثر شرکت ها می‌باشد. به علاوه، نرخ بازده دارائیها به طور وسیعی توسط مدیران و تحلیل گران به عنوان معیار اندازه گیری عملکرد شرکت ها مورد استفاده قرار می‌گیرد(Bettis 1981).

مطلعات مختلفی در خصوص استفاده از نرخ بازده دارائیها به ‌عنوان معیار عملکرد مالی شرکت در حوزه مطالعات استراتژیک صورت پذیرفته است (Bae,Gargiulo,2004 Bettis,1981

(Hitt,1977,Venkataraman,Ramanujam,1986Waddock Graves 1997).

هامبریک (Hambrick 1983) ابعاد زیر بنایی و اساسی رهبری هزینه پورتر را مورد بررسی قرار داد. او معتقد است که بعد اصلی استراتژی رهبری هزینه ، کارایی است. یعنی درجه ای که در آن ورودی هر واحد به خروجی آن پائین است. او همچنین استدلال می‌کند که کارائی می‌تواند از طریق استفاده صرفه جویانه از دارایی ها به دست آید. (Hambrick& Macmillan,1984) در صورتی که شرکت های پیرو استراتژی رهبری هزینه در به کارگیری حداقل دارایی های مورد نیاز جهت دستیابی به نتایج تجاری مورد نظر موفق شوند، عملکرد شرکت بهبود خواهد یافت.(Hambrick,1983 Miller,1987 Porter 1980) چنین شرکت هایی نسبت به موارد زیر توجه بیشتری مبذول می دارند.

استفاده از دارایی ها، بهره وری کارکنان و هزینه های اختیاری، مشتریان چنین شرکت هایی عمدتاً محصولات آن ها را خریداری می نمایند زیرا این شرکت ها در تولید محصولاتی معادل با محصولات رقبایشان کمتر هزینه می‌کنند که این امر از طریق حداقل کردن استفاده از دارایی ها برای هر واحد محصول توجیه پذیر است. به طور کلی در این پژوهش رابطه بین نرخ بازده دارایی ها (ROA) و مدیریت هزینه توسط معادلات زیر بیان شده اند:

ROA i,t = a 0 + a 1 Efficiency + r i+t: معادله ۱

معادله ۱ تاثیر اعمال استراتژی مدیریت هزینه را بر عملکرد شرکت مورد بررسی قرار می‌دهد.

در این معادله: ROA i,t: (سود خالص/ کل دارایی ها) بازده دارایی های شرکت i در سال t

Efficiency i,t: به استراتژی اشاره دارد که شرکت i در دوره t از آن ها پیروی می کند. بر اساس فرضیات این پژوهش که در بالا به آن ها اشاره شد انتظار می رود در حالی که استراتژی مدیریت هزینه تاثیر مبتنی بر عملکرد شرکت داشته باشند، تاثیر استراتژی مدیریت هزینه در بلند مدت ناچیز خواهد بود. پژوهش حاضر جهت بررسی تاثیر این استراتژی بر عملکرد آتی شرکت ها، معادله زیر را برآورد می کند که شامل ROA آتی به عنوان متغیر وابسته جهت کنترل عملکرد جاری می‌باشد.

ROA i,t+Y= a0+a1 ROA i,t+ a2 Efficiency i,t+ri,t: معادله ۲

معادله ۲: میزان توانایی شرکت ها را جهت حفظ عملکرد ROA در آینده بر اساس استراتژی به کار رفته در دوره t مورد بررسی قرار می‌دهد.

در این معادله:

ROA i,t+j: بازده دارایی های شرکت i به ترتیب در دوره های t+1, t+2, t+3 می‌باشد.

• معیارهای کمی کردن استراتژی مدیریت هزینه

استراتژی مدیریت هزینه را با بهره گرفتن از ۳ معیار زیر عملیاتی می نمایند.

1. 1. نسبت فروش به مخارج سرمایه ای ( مخارج سرمایه ای/فروش) این نسبت برابر است با فروش های خالص تقسیم بر مخارج سرمایه ای اموال, ماشین آلات و تجهیزات